ROCZNY RAPORT ŚRODOWISKOWY PGE Toruń S.A.
za 2017 rok
SPIS TREŚCI:
1. Wprowadzenie ... 3
2. Wymagania prawne ... 3
3. Aspekty środowiskowe związane z działalnością PGE Toruń ... 3
Emisje zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego ... 4
Gospodarowanie odpadami ... 5
Gospodarka wodno-ściekowa ... 6
4. Struktura emisji zanieczyszczeń do powietrza ... 6
5. Struktura paliw zużytych do wytworzenia ciepła i energii elektrycznej ... 7
6. Ekologiczne ciepło sieciowe. Działania na rzecz poprawy jakości powietrza i ograniczenia „niskiej emisji” ... 7
Niska emisja – ciepło sieciowe najlepszym sposobem rozwiązania problemu ... 8
Przyłączenia budynków do sieci ciepłowniczej ... 8
Wsparcie likwidacji niskiej emisji ... 8
Modernizacje i rozwój sieci ciepłowniczej ... 9
Projekty rozwojowe w ramach ZIT ... 9
Działania promocyjne, komunikacyjne i edukacyjne dla zwiększenia świadomości mieszkańców i promocji ciepła sieciowego, jako bezemisyjnego źródła ogrzewania ... 10
1. Wprowadzenie
Rok 2017 był przełomowy dla PGE Toruń. Od 27 marca 2017 r.
w Spółce pracują nowe źródła opalane gazem ziemnym, które zastąpiły dotychczasowe kotły węglowe.
Zrealizowana inwestycja pozwoliła skutecznie obniżyć emisje tlenków siarki, tlenków azotu i pyłów wprowadzanych do powietrza. Dzięki niej PGE Toruń spełnia wszelkie wymagania w zakresie ogłoszonej w sierpniu 2017 r. decyzji, ustanawiającej konkluzje w zakresie najlepszych dostępnych technik (BAT),
w odniesieniu do dużych obiektów energetycznego spalania.
2. Wymagania prawne
Od momentu uruchomienia nowej elektrociepłowni gazowej w marcu 2017 r., PGE Toruń jest zobowiązana do spełnienia nowych, zaostrzonych standardów emisyjnych, wynikających z obecnych uregulowań prawnych. Ogromne znaczenie dla Miasta Torunia ma fakt, że działalność Spółki znacznie ograniczyła ilość emitowanych zanieczyszczeń do powietrza.
Dodatkową korzyścią dla środowiska jest to, że gaz ziemny pozwala wytwarzać energię elektryczną oraz ciepło bezodpadowo. Dla nowej elektrociepłowni gazowej uzyskano już stosowne pozwolenia środowiskowe tj. m.in. pozwolenie zintegrowane oraz zezwolenie na emisje gazów cieplarnianych.
3. Aspekty środowiskowe związane z działalnością PGE Toruń
W obszarze działalności Spółki zidentyfikowano aspekty środowiskowe, mające znaczący wpływ na środowisko, takie jak:
zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego w szczególności poprzez tlenki azotu, tlenki węgla, dwutlenek węgla oraz w mniejszym stopniu dwutlenek siarki i pył,
zużycie gazu ziemnego i oleju opałowego,
zużycie wody i wytwarzanie ścieków.
Aspekty są monitorowane i nadzorowane w odniesieniu do oceny obowiązujących i przyszłych uregulowań prawnych, co gwarantuje podejmowanie odpowiednich i skutecznych działań zapewniających dostosowanie się do aktualnych wymagań.
3.1. Emisja zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego
W 2017 r. monitorowano emisję zanieczyszczeń w sposób ciągły dla turbin gazowych wraz z kotłami odzysknicowymi w zakresie NOx i CO oraz dla kotłów gazowo-olejowych (HOB) w zakresie NOx, CO, SO2 i pyłu. Pozostałe wymagane prawem pomiary przeprowadzono okresowo z zastosowaniem obowiązujących metodyk referencyjnych, przez firmy posiadające akredytację w wymaganym zakresie. Wyniki pomiarów nie wykazywały przekroczeń w zakresie obowiązujących standardów emisyjnych.
Tabela 1. Porównanie norm środowiskowych części węglowej i części gazowej (turbiny z kotłami odzysknicowymi).
Rodzaj zanieczyszczenia
Normy środowiskowe
dotyczące wyłączonej
części węglowej
Normy środowiskowe
dotyczące istniejącej części gazowej
Redukcja norm
Poziom standardu osiągnięty w 2016
roku
Poziom standardu osiągnięty w 2017
roku
Rzeczywista redukcja
emisji (standardu)
[mg/m3] [%]
SO2 1500 12 99,2 927 1 99,9
NOx 600 50 91,7 309 29 90,3
pył 100 5 95,0 35 1 97,1
Wykres 1. Ilość zanieczyszczeń gazowych i pyłowych emitowana do powietrza w Mg/rok w 2017 r.
Analizując wielkość emisji zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza w 2017 roku, należy uwzględnić fakt, że do czasu uruchomienia źródeł gazowych w dniu 27 marca 2017 roku pracowały jeszcze źródła węglowe.
[mg/Nm3].
Zarządzanie emisją dwutlenku węgla
W 2017 r. instalacje PGE Toruń wyemitowały dwutlenek węgla na poziomie 218 946 ton, z czego, zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 marca 2014 r., ilość przyznanych darmowych uprawnień do emisji dla źródeł PGE Toruń, nie zapewniła wymaganej liczby uprawnień do umorzenia. W celu rozliczenia emisji CO2 w Krajowym Rejestrze, Spółka zobowiązana była zakupić brakujące uprawnienia na rynku.
Weryfikacja rocznych raportów emisji dwutlenku węgla za 2017 r., przeprowadzona przez uprawnionego weryfikatora, zakończyła się wynikiem pozytywnym, co oznacza, że zastosowana metodologia monitorowania i wyliczona na jej podstawie emisja CO2, jest materialnie rzetelna oraz poprawnie określona.
3.2. Gospodarowanie odpadami
Efektem ekologicznym, wynikającym ze zmiany technologii z węglowej na gazową, jest również bezodpadowa produkcja ciepła i energii elektrycznej.
W wyniku wcześniejszego spalania węgla kamiennego, wytwarzane były odpady w postaci mieszanki popiołowo-żużlowej, które zostały zeskładowane na własnym składowisku popiołu.
W ramach monitorowania prowadzone są pomiary jakości wód podziemnych i powierzchniowych, pomiary emisji pyłu oraz osiadania obwałowań składowiska. Prowadzony monitoring nie wykazuje negatywnego oddziaływania składowiska na środowisko.
W ramach działań związanych z minimalizacją ilości składowanych odpadów, Spółka nadal prowadzi działania związane z procesem wydobycia nagromadzonych przez lata odpadów i przekazania ich do wykorzystania. Działania te skutkowały wydobyciem i wykorzystaniem w 2017 r. 10 037 ton popiołu ze składowiska.
3.3. Gospodarka wodno-ściekowa
Źródłem zaopatrywania w wodę dla celów technologicznych PGE Toruń są Toruńskie Wodociągi.
Wykres 3. Zużycie wody na cele technologiczne w latach 2016-2017.
Na terenie Spółki zmodernizowano i przebudowano istniejącą sieć kanalizacyjną, umożliwiając odprowadzanie ścieków do zewnętrznej kanalizacji. Potrzeba modernizacji wynikała ze zmiany technologii oraz zaprzestania odprowadzania popiołów ze spalania węgla na składowisko poprzez hydrotransport.
Spółka posiada uregulowany, pozwoleniem wodnoprawnym, stan prawny w zakresie wprowadzania ścieków przemysłowych, zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego z terenu zakładu do urządzeń kanalizacyjnych Toruńskich Wodociągów.
Wartości wskaźników zanieczyszczeń ścieków kontrolowane są przez zewnętrzne akredytowane laboratorium. Wyniki badań nie wykazują przekroczeń wymaganych poziomów zanieczyszczeń w odprowadzanych ściekach.
4. Struktura emisji zanieczyszczeń do powietrza
Poziom emisji zanieczyszczeń do powietrza w latach 2016-2017 przedstawiono poniżej.
Tabela 2. Emisje zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w latach 2016 – 2017.
Rodzaj emisji 2016 2017
[Mg] [Mg]
Dwutlenek węgla 265 951 218 946
Dwutlenek siarki 1 188 336
Tlenki azotu 387 163
Pył 72 19
Z uwagi na emisję zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza, ponoszono opłaty za korzystanie ze środowiska. W 2017 r. w związku z wydobyciem odpadów ze składowiska, Spółka nie ponosiła opłat za składowanie odpadów paleniskowych wytworzonych w wyniku pracy źródeł węglowych w I kwartale 2017 r.
5. Struktura paliw zużytych do wytworzenia ciepła i energii elektrycznej
Paliwem podstawowym do produkcji ciepła i energii elektrycznej w PGE Toruń, jest obecnie gaz ziemny. Jako paliwo rezerwowe do kotłów gazowo-olejowych HOB, stosuje się olej opałowy lekki.
Węgiel kamienny był stosowany do momentu uruchomienia źródeł gazowych. Niewielki procent stanowią paliwa gazowe i olej zużywane w kotłowniach lokalnych.
Wykres 4. Struktura zużytych paliw w 2017 r.
6. Ekologiczne ciepło sieciowe. Działania na rzecz poprawy jakości powietrza i ograniczenia
„niskiej emisji”
PGE Toruń prowadzi działania inwestycyjne i komunikacyjne, które mają istotne znaczenie dla poprawy stanu środowiska i jakości powietrza w Toruniu. Wpływają one pozytywnie na ograniczanie tzw. niskiej emisji i
wzrost świadomości mieszkańców dotyczącej skutków niskiej emisji dla zdrowia i stanu powietrza.
Przyłączanie budynków do sieci ciepłowniczej jest optymalnym
rozwiązaniem problemu niskiej emisji.
6.1. Niska emisja – ciepło sieciowe najlepszym sposobem rozwiązania problemu
Na stan powietrza w Toruniu wpływa tzw. „niska emisja”, wynikająca głównie ze stosowania indywidualnych źródeł ciepła (lokalnych kotłowni i pieców), bardzo uciążliwa dla mieszkańców – ich zdrowia i jakości ich życia oraz zabytkowej architektury Torunia. Efektywne ograniczenie niskiej emisji i tym samym poprawę jakości powietrza można uzyskać m.in. poprzez:
zamianę indywidualnych źródeł ciepła na miejską sieć ciepłowniczą,
zwiększenie efektywności energetycznej urządzeń grzewczych – urządzeń wytwórczych, sieci cieplnych i węzłów.
6.2. Przyłączenia budynków do miejskiej sieci ciepłowniczej
W 2017 r. zrealizowano 72 projekty przyłączeniowe o łącznej mocy 12 MW:
na rynku pierwotnym przyłączono 9 MW (23 budynki),
na rynku wtórnym 3 MW (49 budynków), w tym program c.w.u. (ciepła woda użytkowa) to 0,4 MW (19 budynków).
Przyłączanie do sieci ciepłowniczej budynków z rynku wtórnego – to całkowita likwidacja emisji wynikającej z ogrzewania w źródłach indywidualnych. W efekcie przyłączania budynków z rynku pierwotnego, udało się uniknąć możliwej emisji zanieczyszczeń, w przypadku, gdyby właściciel budynku zdecydował się na indywidualny sposób ogrzewania.
6.3. Wsparcie likwidacji niskiej emisji
Likwidacja niskiej emisji ma szczególne znaczenie dla ochrony zabytkowej architektury Torunia, którego Starówka jest wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
Tabela 2: Efekt ekologiczny wynikający z realizacji programu wsparcia likwidacji niskiej emisji na Starówce i na Bydgoskim Przedmieściu.
W 2017 r. Spółka kontynuowała realizację programu wsparcia likwidacji niskiej emisji na obszarze toruńskiej Starówki i Bydgoskiego Przedmieścia, którego celem jest ochrona zabytkowych obszarów Torunia przed emisją zanieczyszczeń oraz poprawa jakości powietrza, poprzez przyłączanie budynków i lokali do miejskiej sieci ciepłowniczej. Wsparcie, oprócz pokrycia wszystkich kosztów przyłączenia budynku do sieci ciepłowniczej, polegało na jednorazowym dofinansowaniu części nakładów, związanych z przystosowaniem instalacji wewnętrznej budynków do przyłączenia do sieci. Wysokość wsparcia, które otrzymali właściciele budynków, uzależniona była od wielkości przyłączonej mocy.
W 2017 r. w ramach programu przyłączono 7 budynków, o łącznej mocy 0,52 MW, których właściciele otrzymali dofinansowanie w łącznej wysokości ok. 160 tys. zł. Efektem przyłączenia budynków do sieci jest zmniejszenie ilości zanieczyszczeń wprowadzonych do atmosfery.
Efekt ekologiczny [kg]
uzyskany w ramach realizacji programu wsparcia likwidacji niskiej emisji na Starówce i Bydgoskim Przedmieściu w 2017 r.
SO2 NOx CO2 Pył CO
775 190 73 688 2 548 5 473
6.4. Modernizacje i rozwój sieci ciepłowniczych
W 2017 r. PGE Toruń prowadziła prace modernizacyjne i rozwojowe w systemie ciepłowniczym, dla poprawy efektywności energetycznej i pewności dostaw, poprzez zmniejszenie strat ciepła oraz ograniczanie niskiej emisji w mieście.
Modernizacja infrastruktury ciepłowniczej:
Najważniejszym działaniem w 2017 r. na sieci ciepłowniczej była wymiana ok. 1,3 km starych kanałowych sieci ciepłowniczych na nowoczesną sieć preizolowaną m.in. na ul. Głowackiego i Ogrodowej.
Prowadzono prace w zakresie modernizacji węzłów indywidualnych oraz wymiany węzłów grupowych na węzły indywidualne. Zainstalowano łącznie 30 nowych węzłów, m.in. na ul. Prądzyńskiego, Antczaka, Legionów, Kozackiej, Starówce, Osiedlu Na Skarpie, Gagarina.
Istotnym zadaniem realizowanym na obszarze Starówki była likwidacja dużego węzła grupowego przy ul. Św. Ducha 8/10.
Rozwój sieci ciepłowniczej:
W celu rozwoju rynku ciepła i przyłączania nowych budynków, realizowano działania rozwojowe sieci ciepłowniczej, m.in.:
Zakończono prace przy budowie magistrali dla uciepłownienia obszaru m.in.
ul. Matejki/Mickiewicza/Krasińskiego i ul. Lubicka/Ścieżka Szkolna. W 2017 r. przyłączone zostały do sieci ciepłowniczej pierwsze budynki w tym obszarze.
Zakończono budowę sieci ciepłowniczej przy ul. Szosa Chełmińska oraz przy ul. Batorego.
Kolejny rok trwała rozbudowa sieci magistralnej wraz z przyłączami na osiedlu JAR.
Sukcesywnie budowano przyłącza do podłączenia budynków w innych obszarach miasta np. rozbudowywane obiekty Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego na Bielanach, kamienice na Starówce i Bydgoskim Przedmieściu.
6.5. Projekty rozwojowe w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) W grudniu 2017 r. PGE Toruń zawarło Umowy z NFOŚIGW na dofinansowanie 3 projektów rozwojowych, których celem jest dalsze uciepłownienie nowych obszarów miasta, zwiększenie niezawodności dostaw ciepła i ograniczenie niskiej emisji:
Projekt 1: „Przyłączenie obiektów do sieci ciepłowniczej na terenie miasta Torunia w celu zwiększenia wykorzystania wysokosprawnej kogeneracji”;
Projekt 2: „Budowa pierścienia „Bielawy-Skarpa" od źródła EC1 do komory S16s”;
Projekt 3: „Modernizacja grupowych węzłów cieplnych i budowa węzłów indywidualnych - etap I i zmniejszenie niskiej emisji na terenie Torunia – etap I”.
Koszt realizacji 3 projektów to 52 mln zł, łączne dofinansowanie do tych projektów z NFOSIGW to ok. 18 mln zł. Planowane efekty:
Projekt 1: budowa ok. 10 km nowych sieci;
6.6. Działania promocyjne, komunikacyjne i edukacyjne, dla zwiększenia świadomości mieszkańców i promocji ciepła sieciowego, jako bezemisyjnego źródła ogrzewania
Organizacja XIII Seminarium „Rynek ciepła w Toruniu", z udziałem przedstawicieli GMT, największych klientów, deweloperów oraz przedstawicieli branży ciepłowniczej. Temat przewodni Seminarium to „Ochrona środowiska i efektywność energetyczna”.
Współpraca z Gminą Miasta Toruń – prezentacja Wydziału Środowiska i Zieleni Gminy Miasta Toruń „Jakość powietrza w Toruniu, wyzwania i planowane działania” na Seminarium „Rynek ciepła”, spotkania i rozmowy na temat koordynacji programów wspierających likwidację niskiej emisji.
Promocja „Czystego ciepła sieciowego z nowej elektrociepłowni gazowej w Toruniu” – Grand PRIX Targów Budownictwa.
Dzień otwarty – nocne zwiedzanie nowej elektrociepłowni przez mieszkańców w ramach uroczystej inauguracji (ponad 500 osób) – pokazanie zwiedzającym nowych instalacji niskoemisyjnych ograniczających emisje o ok. 90%.
Realizacja programu edukacyjnego dla szkół i instytucji.
Promocja w grze „MONOPOLY. Edycja Toruń” – promocja elektrociepłowni i przyłączania budynków do sieci ciepłowniczej jako sposobu ograniczenia niskiej emisji, a tym samym poprawy jakości powietrza w mieście.
Współpraca z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu – prezentacja „Finansowanie przedsięwzięć ograniczających niską emisję i poprawiających efektywność energetyczną” na Seminarium „Rynek ciepła”, spotkania i rozmowy – udział ciepła sieciowego w programach „EkoDom”, „EkoGmina”, „EkoPiec”,
„Słonecznik”.
Komunikacja do klientów i mieszkańców na temat programu wsparcia likwidacji niskiej emisji, realizowanego przez PGE Toruń – w biuletynach do klientów, materiałach informacyjnych umieszczanych w prasie lokalnej i rozgłośniach radiowych.
Udział w spotkaniach i eventach dla mieszkańców i inwestorów ze Starówki, organizowanych przez Biuro Toruńskiego Centrum Miasta – promocja programu wsparcia likwidacji niskiej emisji.
Mecenat Spółki nad wydarzeniami wspierającymi świadomość ekologiczną wśród mieszkańców, m.in.. piknikiem ekologicznym „Śniadanie na trawie” i akcją pt. „Drzewko za makulaturę”.
