1
ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W GMINIE MIEJSKIEJ KRAKÓW
ZA 2021 ROK
Kraków, kwiecień 2022 r.
2 Spis treści:
I. WSTĘP 4
1. Cel przygotowania Analizy 4
2. Podstawy prawne sporządzenia Analizy 4
1) Prawo powszechne 4
2) Prawo lokalne 5
3. Opis Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi
funkcjonującego na terenie Gminy Miejskiej Kraków 6
4. Działania edukacyjne prowadzone w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi 10 II. MOŻLIWOŚCI PRZETWARZANIA NIESEGREGOWANYCH (ZMIESZANYCH) ODPADÓW KOMUNALNYCH, BIOODPADÓW STANOWIĄCYCH ODPADY KOMUNALNE ORAZ PRZEZNACZONYCH DO SKŁADOWANIA POZOSTAŁOŚCI Z SORTOWANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH I POZOSTAŁOŚCI Z PROCESU MECHANICZNO-BIOLOGICZNEGO PRZETWARZANIA NISEGREGOWANYCH
(ZMIESZANYCH) ODPADÓW KOMUNALNYCH 14
1. Możliwości przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych 14 2. Możliwości przetwarzania bioodpadów stanowiących odpady komunalne 16 3. Możliwości przetwarzania przeznaczonych do składowania pozostałości z sortowania
odpadów komunalnych i pozostałości z procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania
niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych 18
III. POTRZEBY INWESTYCYJNE ZWIĄZANE Z GOSPODAROWANIEM ODPADAMI
KOMUNALNYMI 18
IV. KOSZTY PONIESIONE PRZEZ GMINĘ MIEJSKĄ KRAKÓW W ZWIĄZKU Z ODBIERANIEM, ODZYSKIEM, RECYKLINGIEM I UNIESZKODLIWIANIEM ODPADÓW KOMUNALNYCH W PODZIALE NA WPŁYWY, WYDATKI I NADWYŻKI Z OPŁAT ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI
KOMUNALNYMI 19
V. LICZBA MIESZKAŃCÓW GMINY MIEJSKIEJ KRAKÓW 21
1. Liczba mieszkańców Gminy Miejskiej Kraków 21
2. Liczba i struktura nieruchomości z podziałem na rodzaj złożonych deklaracji 22 3. Zestawienie wpłat z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi
na terenie Gminy Miejskiej Kraków 23
VI. LICZBA WŁAŚCICIELI NIERUCHOMOŚCI, KTÓRZY NIE ZAWARLI UMOWY, O KTÓREJ MOWA W ART. 6 UST. 1 USTAWY, W IMIENIU KTÓRYCH GMINA POWINNA PODJĄĆ DZIAŁANIA, O KTÓRYCH MOWA W ART. 6 UST. 6-12
USTAWY 24
VII. ILOŚĆ ODPADÓW KOMUNALNYCH WYTWARZANYCH NA TERENIE GMINY
MIEJSKIEJ KRAKÓW 25
VIII. ILOŚĆ NIESEGREGOWANYCH (ZMIESZANYCH) ODPADÓW KOMUNALNYCH I BIOODPADÓW STANOWIĄCYCH ODPADY KOMUNALNE, ODBIERANYCH
3
Z TERENU GMINY ORAZ PRZEZNACZONYCH DO SKŁADOWANIA POZOSTAŁOŚCI Z SORTOWANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH I POZOSTAŁOŚCI Z PROCESU MECHANICZNO-BIOLOGICZNEGO PRZETWARZANIA NIESEGREGOWANYCH (ZMIESZANYCH) ODPADÓW
KOMUNALNYCH 26
IX UZYSKANE POZIOMY PRZYGOTOWANIA DO PONOWNEGO UŻYCIA
I RECYKLINGU ODPADÓW KOMUNALNYCH 26
X MASA ODPADÓW KOMUNALNYCH WYTWORZONYCH NA TERENIE GMINY PRZEKAZANYCH DO TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ORAZ STOSUNEK MASY ODPADÓW KOMUNALNYCH PRZEKAZANYCH DO TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA DO MASY ODPADÓW KOMUNALNYCH WYTWORZONYCH NA TERENIE GMINY 26 XI WNIOSKI Z PRZEPROWADZONEJ ANALIZY I REKOMENDACJE W CELU WERYFIKACJI MOŻLIWOŚCI TECHNICZNYCH I ORGANIZACYJNYCH W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE GMINY MIEJSKIEJ
KRAKÓW 27
4 I. WSTĘP
1. Cel przygotowania Analizy
Niniejszy dokument stanowi analizę stanu gospodarki odpadami komunalnymi w Gminie Miejskiej Kraków za 2021 r., sporządzoną w celu weryfikacji możliwości technicznych i organizacyjnych gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi.
2. Podstawy prawne sporządzenia Analizy 1) Prawo powszechne
Gospodarowanie odpadami komunalnymi regulują dwa podstawowe akty prawne wraz z przepisami wykonawczymi:
ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 888 z późn. zm.),
ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 779 z późn. zm.).
Analizę sporządzono na podstawie art. 9tb ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r.
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2021 r., poz. 888 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą.
Na podstawie corocznej analizy weryfikowane są możliwości techniczne i organizacyjne Gminy Miejskiej Kraków w zakresie:
a) możliwości przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, bioodpadów stanowiących odpady komunalne oraz przeznaczonych do składowania pozostałości z sortowania odpadów komunalnych i pozostałości z procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych;
b) potrzeb inwestycyjnych związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi;
c) kosztów poniesionych w związku z odbiorem, odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych w podziale na wpływy, wydatki i nadwyżki z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi;
d) liczby mieszkańców;
e) liczby właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy, w imieniu których gmina powinna podjąć działania, o których mowa w art. 6 ust. 6-12 ustawy;
f) ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy;
g) ilości niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych i bioodpadów stanowiących odpady komunalne, odbieranych z terenu gminy oraz przeznaczonych do składowania pozostałości z sortowania odpadów komunalnych i pozostałości z procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych;
5
h) uzyskanych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych;
i) masy odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy przekazanych do termicznego przekształcania oraz stosunek masy odpadów komunalnych przekazanych do termicznego przekształcania do masy odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy.
2) Prawo lokalne
Gospodarkę odpadami komunalnymi na terenie Gminy Miejskiej Kraków w 2021 r. regulowały następujące akty prawne:
1. Uchwała nr LII/697/12 Rady Miasta Krakowa z dnia 11 lipca 2012 r. w sprawie powierzenia Miejskiemu Przedsiębiorstwu Oczyszczania Sp. z o. o. w Krakowie obowiązkowego zadania własnego gminy utrzymania czystości i porządku na terytorium Gminy Miejskiej Kraków,
2. Uchwała nr LII/698/12 Rady Miasta Krakowa z dnia 11 lipca 2012 r. w sprawie upoważnienia Zarządu Spółki Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Krakowie do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej (z późn. zm.),
1. Uchwała nr LII/699/12 Rady Miasta Krakowa z dnia 11 lipca 2012 r. w sprawie postanowienia o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, położonych na terenie Gminy Miejskiej Kraków, na których nie zamieszkują mieszkańcy a powstają odpady komunalne,
2. Uchwała nr LXXI/1044/13 Rady Miasta Krakowa z dnia 10 kwietnia 2013 r.
w sprawie podzielenia obszaru Gminy Miejskiej Kraków na sektory w celu zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz wyznaczenia punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
3. Uchwała nr XLVI/1260/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 30 września 2020 r. w sprawie określenia terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi przez właścicieli nieruchomości,
4. Uchwała nr V/34/19 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 28 stycznia 2019 r. w sprawie zmiany Uchwały Nr XI/125/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 25 sierpnia 2003 r. w sprawie „Planu Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022”,
5. Uchwała nr XLV/1197/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 września 2020 r. w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia wysokości stawki takiej opłaty,
6. Uchwała nr XLV/1198/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 września 2020 r. w sprawie ustalenia ryczałtowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe,
7. Uchwała nr XLV/1199/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 września 2020 r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie Gminy Miejskiej Kraków i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną,
6
8. Uchwała nr XLV/1200/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 września 2020 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej Kraków,
9. Uchwała nr XLVI/1261/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 30 września 2020 r. w sprawie określenia wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanych przez właścicieli nieruchomości przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
3. Opis Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi funkcjonującego na terenie Gminy Miejskiej Kraków
Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy gmina odpowiedzialna jest za zorganizowanie odbioru i zagospodarowanie odpadów komunalnych odebranych od właścicieli nieruchomości, a mieszkaniec (lub w jego imieniu administrator lub zarządca nieruchomości) wpłaca na konto gminy opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Jednocześnie, gmina sprawuje nadzór nad prawidłowym zagospodarowaniem i unieszkodliwianiem odebranych od właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych.
Gmina Miejska Kraków objęła systemem odbierania odpadów komunalnych wszystkie nieruchomości położone w granicach administracyjnych miasta.
W celu wdrożenia ww. zapisów ustawy Uchwałą Nr LII/697/12 w dniu 11 lipca 2012 r. Rada Miasta Krakowa powierzyła Miejskiemu Przedsiębiorstwu Oczyszczania Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Krakowie (MPO Sp. z o. o.) obowiązkowe zadanie własne gminy utrzymania czystości i porządku na terytorium Gminy Miejskiej Kraków.
Ponadto, Uchwałą Nr LII/698/12 z dnia 11 lipca 2012 r. (z późn. zm.) Rada Miasta Krakowa upoważniła Zarząd Spółki Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Krakowie do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej.
Realizując zapisy ww. uchwał Gmina Miejska Kraków zawarła z MPO Sp. z o. o. umowy:
nr W/I/1020/GK/1/2013 z dnia 21 lutego 2013 r. o świadczenie usług publicznych w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej Kraków,
nr W/I/2023/GK/6/2013 z dnia 7 czerwca 2013 r. o świadczenie usług publicznych w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi.
Zgodnie z zapisami Uchwały nr LXXI/1044/13 Rady Miasta Krakowa z dnia 10 kwietnia 2013 r. w sprawie podzielenia obszaru Gminy Miejskiej Kraków na sektory w celu zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz wyznaczenia punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, Gmina Miejska Kraków została podzielona na 5 sektorów.
Sektor I obejmujący Dzielnice: I, II, III i XIV, Sektor II obejmujący Dzielnice: IV, V, VI i VII, Sektor III obejmujący Dzielnice: VIII, IX i X, Sektor IV obejmujący Dzielnice: XI, XII i XIII,
Sektor V obejmujący Dzielnice: XV, XVI, XVII i XVIII.
7
Źródło: Strona internetowa MPO Sp. z o. o.
W 2021 r. odbiór i transport odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości z terenu Gminy Miejskiej Kraków realizowało Konsorcjum czterech firm: SUEZ Południe Sp. z o.o. (od 2 listopada 2021 r.: PreZero Małopolska Sp. z o.o.), ul. Kosiarzy 5A, 30-731 Kraków - Lider Konsorcjum, Małopolskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Odpadami Sp. z o.o., ul. Barska 12, 30-307 Kraków, Remondis Kraków Sp. z o.o., ul. Półłanki 64, 30-740 Kraków, FCC Polska Sp. z o.o., ul. Lecha 10; 41-800 Zabrze.
Powyższe zadanie było realizowane na podstawie umów w zakresie:
odbierania i transportu odpadów do instalacji przetwarzania odpadów komunalnych,
odbierania, transportu i zagospodarowania odpadów kuchennych ulegających biodegradacji,
zawartych między Miejskim Przedsiębiorstwem Oczyszczania Sp. z o. o. w Krakowie – Zarządcą Systemu a Konsorcjum firm na okres od 1 kwietnia 2020 r. do 31 marca 2022 r.
W 2021 r. obowiązywały stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi przyjęte Uchwałą Nr XLV/1197/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 września 2020 r. w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia wysokości stawki takiej opłaty.
Zgodnie z ww. uchwałą wysokość miesięcznej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy wynosi 23,00 złote za jednego mieszkańca zamieszkującego daną nieruchomość.
Stawki zostały przyjęte na najniższym możliwym poziomie pozwalającym założyć, że przychody z ich tytułu pokryją wydatki Gminy Miejskiej Kraków na funkcjonowanie Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi.
Ponadto, ww. uchwałą wprowadzone zostały następujące zwolnienia z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi:
1. dla właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi, kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym, obniża się wysokość stawki opłaty o 4,00 złote,
8
2. dla właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują rodziny wielodzietne, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. z 2020 r. poz.
1348) obniża się stawkę opłaty w części 1/5 opłaty (tj. o 4,60 zł) na każdego członka rodziny wielodzietnej zamieszkałego na nieruchomości.
Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenie Gminy Miejskiej Kraków od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy a powstają odpady komunalne oraz od właścicieli nieruchomości, które w części stanowią nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, a w części nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne naliczana jest w zależności od pojemności pojemnika.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 10 maja 2021 r.
w sprawie sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów (Dz. U. z 2021 poz. 906) właściciel nieruchomości zobowiązany jest do prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów bezpośrednio na terenie nieruchomości tzw.: „u źródła” zgodnie z następującymi zasadami:
papier jest gromadzony w pojemniku koloru niebieskiego oznaczonego napisem
„Papier”,
szkło jest gromadzone w pojemniku koloru zielonego oznaczonego napisem
„Szkło”,
metale i tworzywa sztuczne są gromadzone w pojemniku koloru żółtego oznaczonego napisem „Metale i tworzywa sztuczne”,
odpady ulegające biodegradacji ze szczególnym uwzględnieniem bioodpadów są gromadzone w pojemniku koloru brązowego oznaczonego napisem „Bio”.
Źródło: Strona internetowa MPO Sp. z o. o.
9
Ponadto, w 2021 r. selektywnie zbierane odpady komunalne przyjmowane były od właścicieli nieruchomości z terenu Gminy Miejskiej Kraków w dwóch Punktach Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych:
LAMUSOWNIA, ul. Nowohucka 1D, 31-580 Kraków,
Punkt Gromadzenia Odpadów Wielkogabarytowych BARYCZ, ul. Krzemieniecka 40, 30-694 Kraków.
Dodatkowo, na terenie Gminy Miejskiej Kraków funkcjonują:
system pojemników typu igloo do selektywnego zbierania odpadów komunalnych (szkło, papier, tworzywa sztuczne, metal, opakowania wielomateriałowe – tzw.: system „gniazd” – 372 lokalizacji (stan na 31 grudnia 2021 r.);
program selektywnej zbiórki odpadów zielonych;
system odbioru odpadów wielkogabarytowych,
program odbioru zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pn.
„ELEKTROBRYGADA NA TELEFON”, w ramach którego każdy właściciel nieruchomości z terenu Gminy Miejskiej Kraków w uzgodnionym telefonicznie terminie może zgłosić potrzebę odebrania zbędnego sprzętu elektrycznego czy elektronicznego;
program zbiórki odzieży używanej pn.: „100% KORZYŚCI” realizowany wspólnie z Polskim Czerwonym Krzyżem - Małopolskim Oddziałem Okręgowym PCK, w ramach, którego każdy właściciel nieruchomości z terenu Gminy Miejskiej Kraków w uzgodnionym telefonicznie terminie może zgłosić potrzebę odebrania odzieży używanej;
program „KRAKOWSKIE EKO - PUDEŁKO”, w ramach, którego udostępniono na terenie Gminy Miejskiej Kraków specjalne urządzenia – pojemniki z wbudowanymi osobnymi pojemnikami na poszczególne rodzaje odpadów do odbioru drobnych urządzeń elektrycznych i elektronicznych takich jak: telefony, ładowarki, płyty CD, żarówki, baterie itp. Dodatkowo w określonych dniach i godzinach do pojemnika umieszczonego w samochodzie (o napędzie elektrycznym) zbierającym odpady, właściciele nieruchomości z terenu Gminy Miejskiej Kraków mogą oddać odpady powstające w wyniku wykonywania w domu przez pacjenta samodzielnych testów paskowych służących do określenia poziomu cukru we krwi, lub odpady igieł czy ampułkostrzykawek;
zbiórka przeterminowanych leków w specjalnych pojemnikach ustawionych w aptekach.
Realizując idee gospodarki o obiegu zamkniętym, która jest koncepcją zmierzającą do racjonalnego wykorzystania zasobów i ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko wytwarzanych produktów, które powinny pozostawać w gospodarce tak długo, jak jest to możliwe, a wytwarzanie odpadów powinno być jak najbardziej zminimalizowane, funkcjonują:
KRAKOWSKI KANTOREK WYMIANY, w którym każdy mieszkaniec Krakowa może wymienić przyniesioną książkę na inną, zgodnie z zasadą „książka za książkę”.
Kantorek znajduje się na terenie LAMUSOWNI;
10
„KRAKOWSKA MEBLARNIA”, w której używane meble i inne odpady wielkogabarytowe będą mogły zostać poddane naprawie i renowacji, a następnie zawrócone do obiegu w ramach gospodarki cyrkularnej. Do „KRAKOWSKIEJ MEBLARNI” trafiają meble dostarczane przez mieszkańców do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, a także meble odbierane z terenu miasta. Meblarnia znajduje się na terenie LAMUSOWNI.4. Działanie edukacyjne prowadzone w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi
W 2021 r. w ramach Zintegrowanego Systemu Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Gminie Miejskiej Kraków realizowane były następujące działania edukacyjne:
Konkurs plastyczny dla przedszkoli – „EKO-KREATORZY 2021 – Pomysłowe ekopojazdy”
W ramach zorganizowanego wiosną 2021 r. konkursu plastycznego, dzieci z krakowskich przedszkoli przygotowywały pod opieką wychowawców modele pojazdów stosowanych do sprzątania miasta, takich jak zamiatarki, pługi, polewaczki, śmieciarki itp. Modele były wykonywane z materiałów przeznaczonych do recyklingu (np. opakowania, kartony, kartki, gazety, butelki plastikowe, zakrętki, rurki, talerzyki plastikowe, puszki itp.). Zdjęcia wykonanych modeli były przesyłane e-mailem do MPO Sp. z o. o. w Krakowie. Nadesłano łącznie 33 prace, które zostały ocenione przez jury. Z uwagi na pandemię nagrody dla twórców najciekawszych modeli zostały dostarczone bezpośrednio do przedszkoli.
Program edukacyjny dla krakowskich przedszkoli – „Dzieci segregują”
„Dzieci segregują” to program edukacyjny oparty na cyklu siedmiu animowanych filmów, które ułatwiają najmłodszym poznanie zasad segregacji odpadów. Program adresowany jest przede wszystkim do dzieci z krakowskich przedszkoli, a także do uczniów młodszych klas krakowskich szkół podstawowych. Każdy z odcinków cyklu „Dzieci segregują” trwa około 7-8 minut i dotyczy innej frakcji odpadów. Oglądając filmy dzieci mogą nauczyć się właściwego postępowania z odpadami, a także poznać sposoby ponownego wykorzystywania różnych przedmiotów codziennego użytku w celu zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów.
Ponadto, w filmach poruszana jest sprawa odpowiedzialności każdego człowieka za środowisko naturalne. Filmy z cyklu „Dzieci segregują” stanowią znakomitą pomoc dydaktyczną dla nauczycieli prowadzących zajęcia dotyczące segregacji odpadów i ochrony środowiska - zarówno w formie stacjonarnej, jak i zdalnej. Filmy są udostępnione na stronie internetowej MPO Sp. z o.o. w Krakowie. W 2021 r. poszczególne odcinki serii zostały wyświetlone od 3,8 tys. razy (odcinek: „Odpady nietypowe”) do 48 tys. razy (odcinek:
„Szkło”).
Konkurs plastyczny dla klas I-III szkół podstawowych- „EKO-CHOINKA 2021”
W listopadzie 2021 r. został ogłoszony konkurs plastyczny „Eko-Choinka” adresowany do klas I-III szkół podstawowych. W klasach zainteresowanych wzięciem udziału w Konkursie, uczniowie przygotowywali wspólnie pod opieką nauczyciela drzewka świąteczne wykonane wyłącznie z surowców wtórnych, których zdjęcia należało przesłać do MPO Sp. z o. o. drogą mailową w terminie do 15 grudnia 2021 r. Nadesłano łącznie 26 prac, które zostały ocenione przez jury. Wyniki konkursu zostały ogłoszone 21 grudnia 2021 r. na stronie internetowej MPO Sp. z o. o. Nagrody dla zwycięzców zostały dostarczone bezpośrednio do szkół na początku 2022 r.
11
Program edukacyjny dla klas I –III szkól podstawowych – „Ekologiczny koncert”
„Ekologiczny Koncert” to edukacyjne widowisko muzyczne zrealizowane we współpracy z Teatrem Kultureska, adresowane głównie do uczniów młodszych klas szkół podstawowych.
Widowisko ma charakter interaktywnej zabawy, podczas której uczniowie poznają zasady segregowania odpadów. „Ekologiczny Koncert” trwa około 35 minut i może być wykorzystany podczas każdej lekcji związanej z ochroną środowiska. Widowisko jest udostępnione na stronie internetowej MPO Sp. z o. o. W 2021 r. widowisko zostało wyświetlone 1,2 tys. razy.
Program edukacyjny dla klas I - III szkół podstawowych - „Krakowskie dzieci wiedzą jak wyrzucać śmieci” w ramach „Akademii Młodego Krakowianina” -projektu realizowanego przez Urząd Miasta Krakowa
„Krakowskie dzieci wiedzą jak wyrzucać śmieci” to zajęcia edukacyjne skierowane do uczniów klas I-III krakowskich szkół podstawowych, odbywające się w ramach „Akademii Młodego Krakowianina” – projektu realizowanego przez Gminę Miejską Kraków. Podczas warsztatów dzieci poznają zasady segregowania odpadów. Zajęcia mają charakter interaktywnej zabawy i połączone są z wycieczką po Lamusowni – Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Po dłuższej przerwie wynikającej z pandemii Covid-19, realizacja projektu „Akademia Młodego Krakowianina” została wznowiona od listopada 2021 r. W ciągu dwóch miesięcy od wznowienia programu w zajęciach wzięło udział 100 uczniów.
Program edukacyjny dla klas IV-VI szkół podstawowych - „Od segregacji nie ma wakacji”
Realizowany od 2014 r. program „Od segregacji nie ma wakacji” obejmuje warsztaty edukacyjne prowadzone w siedzibie MPO Sp. z o. o. przy ul. Nowohuckiej 1 oraz wycieczkę po Lamusowni. Główne cele programu to nauka zasad selektywnej zbiórki odpadów, oraz uwrażliwienie na problemy środowiska naturalnego. W pierwszej połowie 2021 r. program realizowany był w formie zdalnej - poprzez udostępnianie elektronicznych materiałów edukacyjnych umożliwiających odbywanie zajęć w szkole lub w domu. Od września 2021 r.
przywrócono realizację zajęć w normalnym trybie – w tym okresie w warsztatach odbywających się w siedzibie MPO Sp. z o. o. wzięło udział 295 uczniów.
Program edukacyjny dla klas IV-VIII szkół podstawowych „Krakowskie rady na różne odpady”
„Krakowskie rady na różne odpady” to najnowszy program edukacyjny, którego realizację rozpoczęto w listopadzie 2021 r. Uczestnicy zajęć poznają zasady selektywnego zbierania odpadów ze szczególnym uwzględnieniem prawidłowego postępowania z nietypowymi odpadami takimi jak elektroodpady i inne odpady niebezpieczne. Zajęcia edukacyjne odbywają się w nowych pomieszczeniach Centrum Ekologicznego Barycz przy ul. Krzemienieckiej 40 w Krakowie. Są prowadzone z wykorzystaniem multimedialnej animacji oraz nowoczesnej makiety prezentującej funkcjonowanie Zintegrowanego Systemu Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Gminie Miejskiej Kraków. Od listopada 2021 r. w zajęciach wzięło udział 92 uczniów.
Program edukacyjny dla klas VII-VIII szkół podstawowych oraz dla szkół ponadpodstawowych - „Elektroodpady mają zasady”
Program realizowany jest od kwietnia 2015 r. Uczestnicy programu biorą udział w praktycznych warsztatach, których przewodnim motywem są zasady postępowania z zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym. Ponadto, mają okazję zapoznać się z funkcjonowaniem Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (Lamusowni) oraz Zakładu Demontażu Odpadów Wielkogabarytowych, gdzie przygotowuje się elektroodpady
12
do dalszych etapów unieszkodliwiania. Zawarte w programie treści merytoryczne są zgodne z podstawą programową nauczania biologii, fizyki i chemii w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych. W pierwszej połowie 2021 r. program realizowany był w formie zdalnej - poprzez udostępnianie elektronicznych materiałów edukacyjnych umożliwiających odbywanie zajęć w szkole lub w domu. Od września 2021 r. przywrócono realizację zajęć w normalnym trybie - w tym okresie w warsztatach odbywających się w siedzibie MPO Sp. z o. o. wzięło udział 88 uczniów.
Program edukacyjny „Krakowskie szkoły najlepiej segregują odpady”
Program „Krakowskie szkoły najlepiej segregują odpady” jest realizowany od 2017 r. Jego głównym celem jest zorganizowanie w krakowskich szkołach właściwego systemu segregacji odpadów. Nauczyciele ze szkół zakwalifikowanych do programu są zapraszani na szkolenia metodyczne, podczas których otrzymują bezpłatne komplety materiałów dydaktycznych umożliwiających przeprowadzenie w szkołach lekcji na temat potrzeby segregowania odpadów oraz zasad segregacji. Uzupełnieniem takich lekcji są warsztaty edukacyjne odbywające się w siedzibie MPO Sp. z o. o. Wszystkie szkoły zakwalifikowane do Programu są wyposażane w zestawy koszy do selektywnej zbiórki odpadów przeznaczone do ustawienia na korytarzach szkolnych. Szkoły otrzymują również plakaty potwierdzające udział w Programie.
Od uruchomienia programu zgłosiło się do niego łącznie 107 krakowskich szkół.
W 2021 r. w ramach programu zorganizowano (z zachowaniem reżimu sanitarnego) dwa szkolenia metodyczne dla nauczycieli ze szkół, które zgłosiły się do programu w ciągu ostatniego roku, a dla których nie udało się wcześniej przeprowadzić szkoleń ze względu na pandemię koronawirusa. Kontynuowano wyposażanie nowo zgłoszonych szkół w kosze do segregacji odpadów. Łącznie w 2021 r. dostarczono do krakowskich szkół 174 kosze.
Program edukacyjny dla placówek oświatowych - „Kino za baterie”
Program edukacyjny „Kino za baterie” jest skierowany do placówek oświatowych z Gminy Miejskiej Kraków. Celem programu jest edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży w zakresie właściwego postępowania z zużytymi bateriami, które są odpadami niebezpiecznymi i nie mogą być wyrzucane razem z innymi odpadami. Nagrodami za baterie uzbierane w ramach programu są bilety do krakowskich kin. Pierwsza edycja programu - trwająca od 2014 r., zakończona została w 2021 r. Klasy, które posiadały na swoich kontach nagromadzone wcześniej baterie, mogły z nich skorzystać do dnia 31 grudnia 2021 r.. W latach 2014-2021 w ramach programu zebrano łącznie 240 ton zużytych baterii, a uczniowie biorący udział w programie wykorzystali łącznie 94 tysiące biletów do kina, z czego 9 858 biletów w 2021 r.
15 grudnia 2021 r. została uruchomiona nowa edycja programu „Kino za baterie”, odbywająca się według zmienionych zasad. Do placówek biorących udział w programie dostarczane są specjalne, wykonane na zamówienie plastikowe pojemniki przeznaczone do zbiórki baterii. Zastąpiły one wykorzystywane w poprzedniej edycji kartonowe pudełka.
Ponadto obecnie baterie zbiera razem cała szkoła, a nie poszczególne klasy osobno, tak jak było w poprzedniej edycji. Od uruchomienia nowej edycji programu, w ciągu dwóch ostatnich tygodni 2021 r., swój udział zgłosiło już 10 placówek oświatowych.
Konkurs ekologiczny - „Re-Kreacje”
Celem konkursu „Re-Kreacje” jest aktywizacja seniorów i podopiecznych domów pomocy społecznej w szukaniu kreatywnych sposobów wykorzystania odpadów komunalnych, a także kształtowanie świadomości ekologicznej i promowanie idei „Zero Waste”. Zadanie konkursowe polegało na zaprojektowaniu i wykonaniu z surowców wtórnych stroju, biżuterii lub przedmiotu użytkowego. W 2021 r. w konkursie wzięło udział 11 placówek. Były to domy pomocy społecznej, warsztaty terapii zajęciowej, centra aktywności seniorów. Ze względu na
13
pandemię, prace konkursowe były prezentowane w formie zdjęć i filmików przesłanych do jury, a spotkanie finałowe odbyło się zdalnie, w formie wideokonferencji. Podczas spotkania jury wybrało najciekawsze prace, a ich twórcom przyznano nagrody.
Program edukacyjny - „Proste sposoby na trudne odpady”
W 2021 r. kontynuowano rozpoczęty w grudniu 2018 r. program edukacyjny „Proste sposoby na trudne odpady”, którego celem jest podniesienie świadomości ekologicznej wśród mieszkańców Krakowa w zakresie postępowania z odpadami problemowymi, nietypowymi i niebezpiecznymi. W ramach programu na terenie miasta funkcjonują „KRAKOWSKIE EKO- PUDEŁKA” – specjalne pojemniki, do których każdy może wrzucić elektroodpady, takie jak m.in. zużyte baterie, żarówki, płyty CD, drobne urządzenia elektroniczne (np. ładowarki, zasilacze itp.). Ponadto, dwa razy w miesiącu, w określonych termiach przy
„KRAKOWSKICH EKO-PUDEŁKACH” pełni dyżur specjalistyczny pojazd MPO, do którego można oddać zużyte igły, ampułkostrzykawki i przeterminowane lekarstwa.
Program edukacyjny - „Zgnieć z RePETem!”
Od września 2019 r. realizowany jest program edukacyjny „Zgnieć z RePETem!”
propagujący właściwe postępowanie z odpadami plastikowymi, a w szczególności z butelkami typu PET. W ramach programu na terenie siedziby MPO Sp. z o. o. przy ul. Nowohuckiej 1 (w miejscu ogólnie dostępnym) ustawiony został specjalny automat („RePET”) zgniatający butelki plastikowe. Grupy odwiedzające siedzibę MPO Sp. z o. o. w ramach różnych warsztatów edukacyjnych mają możliwość wrzucenia zużytych butelek plastikowych do „RePETu”. Każde wrzucenie butelki, jest nagradzane drobnym gadżetem. Urządzenie „RePET” jest również dostępne dla wszystkich mieszkańców Krakowa korzystających z Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych.
Materiały edukacyjno-informacyjne dla mieszkańców
W 2021 r. wśród mieszkańców Gminy Miejskiej Kraków rozprowadzane były ulotki i plakaty dotyczące obowiązujących zasad selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Ulotki zawierały również informacje o odbiorze odpadów zielonych, wielkogabarytowych, elektroodpadów, niepotrzebnych tekstyliów oraz o funkcjonowaniu Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Łącznie w 2021 r. rozdysponowano ponad 13 tysięcy ulotek i prawie 3 tysiące plakatów.
Akcje edukacyjno-informacyjne
Włączano się aktywnie w akcje i wydarzenia o charakterze ekologicznym organizowane przez domy kultury, domy pomocy społecznej, placówki oświatowe i inne instytucje.
W 2021 r. były to następujące wydarzenia: Święto Rodziny Krakowskiej, Piknik Wielopokoleniowy organizowany przez Centrum Młodzieży im, dra H. Jordana, I Sesja Dziecięco-Młodzieżowego Sejmiku Województwa Małopolskiego, Green Film Festival, IV Wielka Lekcja Ekologii, „Najlepiej spożyć dla środowiska” (projekt realizowany przez Bank Żywności w Krakowie), „Wasteless Land” (wydarzenie organizowane przez Fundację OnEarth oraz przez Wydział ds. Przedsiębiorczości i Innowacji UMK). W zależności od formy w jakiej realizowane było dane wydarzenie, organizowano stoiska edukacyjno-informacyjnego, prowadzano gry i zabawy edukacyjne, prezentowano specjalistyczne pojazdy stosowane do utrzymania czystości w mieście lub prowadzono prelekcje o tematyce dotyczącej zasad postępowania z odpadami oraz funkcjonowania Zintegrowanego Systemu Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Krakowie.
14
Filmy edukacyjne
W 2021 r. zostały zrealizowane filmy edukacyjne dotyczące właściwego postępowania z odpadami:
„Drugie życie po krakowsku” – film prezentujący działania zapobiegające powstawaniu odpadów, takie jak Krakowska Eko-Paka, Krakowska Meblarnia, Krakowski Kantorek Wymiany.
„Kultura niejedno ma imię” – film, ukazujący w jaki sposób mieszkańcy Krakowa mogą zadbać o czystość i porządek w swoim mieście. Film podpowiada jak prawidłowo można pozbyć się różnych odpadów oraz jakich zachowań należy unikać.
„Ekopolscy w Krakowie” – siedmioodcinkowy serial edukacyjny, który przybliża zasady postępowania z odpadami i pokazuje jak wygląda oczyszczanie naszego miasta.
Zrealizowane filmy zostały wyemitowane w Telewizji Kraków, są również przez cały czas dostępne na stronie internetowej MPO w Krakowie.
Internetowa wyszukiwarka odpadów
We wrześniu 2021 r. na stronie internetowej MPO Sp. z o. o. została uruchomiona wyszukiwarka odpadów, która podpowiada mieszkańcom, do którego pojemnika powinny trafić problematyczne do sklasyfikowania odpady.
Rozwój infrastruktury edukacyjnej
Na terenie Centrum Ekologicznego Barycz trwają prace nad urządzeniem „Ogródka Edukacyjnego”. Będzie to miejsce z wyznaczonymi kilkoma stanowiskami edukacyjnymi, na których zostaną ustawione specjalnie zaprojektowane instalacje, pozwalające na zapoznanie się z różnymi zagadnieniami dotyczącymi gospodarki odpadami. Z „Ogródka Edukacyjnego”
będą mogły korzystać grupy szkolne z Gminy Miejskiej Kraków.
II. MOŻLIWOŚCI PRZETWARZANIA NIESEGREGOWANYCH (ZMIESZANYCH) ODPADÓW KOMUNALNYCH, BIOODPADÓW STANOWIĄCYCH ODPADY KOMUNALNE ORAZ PRZEZNACZONYCH DO SKŁADOWANIA POZOSTAŁOŚCI Z SORTOWANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH I POZOSTAŁOŚCI Z PROCESU MECHANICZNO-BIOLOGICZNEGO PRZETWARZANIANIESEGREGOWANYCH (ZMIESZANYCH) ODPADÓW KOMUNALNYCH
1. Możliwości przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych
Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne odbierane od właścicieli nieruchomości z terenu Gminy Miejskiej Kraków dostarczane były przez podmioty odbierające odpady do instalacji komunalnych.
Łącznie w 2021 r. odebrano i przekazano do instalacji komunalnych 187 118,95 Mg niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych.
Cały strumień niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych był przetwarzany w następujących instalacjach:
15
1) Zakładzie Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Krakowie, ul. Giedroycia 23, 31-981 Kraków,
2) Instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych
„Barycz”, ul. Krzemieniecka 40, 30-694 Kraków,
3) Instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych MIKI Recycling Sp. z o.o., ul. Nad Drwiną 33, 30-741 Kraków,
4) Instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych Remondis Kraków Sp. z o.o., ul. Półłanki 64, 30-740 Kraków.
Ilość niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych przetworzonych w instalacjach komunalnych w 2021 r.
Lp. Nazwa instalacji
Ilość odpadów [Mg]
Kod odpadu 20 01 03 1 Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów
Komunalnych w Krakowie (ZTPO) 87 597,16
2 Instalacja do mechaniczno-biologicznego przetwarzania
odpadów komunalnych „Barycz” 95 310,72
3 Instalacja do mechaniczno-biologicznego przetwarzania
odpadów komunalnych MIKI Recycling Sp. z o.o. 3 530,95 4
Instalacja do mechaniczno - biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych odpadów komunalnych - Remondis Kraków Sp. z o.o.
680,12
RAZEM 187 118,95
Moc przerobowa instalacji komunalnych funkcjonujących na terenie Gminy Miejskiej Kraków była wystarczająca do zagospodarowania całego strumienia niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych powstających na terenie Gminy Miejskiej Kraków.
Przekazanie odpadów komunalnych do instalacji pozagminnych wymienionych w pkt 3-4 wynikało z konieczności zastosowania przerw technologicznych w instalacjach gminnych (w szczególności w ZTPO) oraz zagospodarowania odpadów komunalnych odebranych od mieszkańców w ramach usług komercyjnych (odpłatnie) przez podmioty świadczące usługi odbioru odpadów komunalnych wpisane do rejestru działalności regulowanej.
16
Procentowe zestawienie ilości niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych zagospodarowanych w instalacjach komunalnych w 2021 r. [Mg]
2. Możliwości przetwarzania bioodpadów stanowiących odpady komunalne Odpady kuchenne ulegające biodegradacji (kod odpadu 20 01 08) zbierane były:
1) w gospodarstwach domowych oraz u innych wytwórców odpadów komunalnych (w workach lub w pojemnikach),
2) w obiektach gastronomii, obiektach hotelowych i handlowych, przedszkolach, żłobkach, szkołach, placówkach opiekuńczych, zakładach (placówkach) żywienia zbiorowego, stołówkach (w tzw. „beczkach”).
Odebrane od właścicieli nieruchomości z terenu Gminy Miejskiej Kraków odpady kuchenne ulegające biodegradacji dostarczane były przez podmioty odbierające odpady do instalacji komunalnych.
W 2021 r. na terenie Gminy Miejskiej Kraków odebrano 19 003,32 Mg odpadów kuchennych ulegających biodegradacji.
Cały strumień odpadów komunalnych był przetwarzany w następujących instalacjach:
1) Kompostowni odpadów organicznych SUEZ Południe Sp. z o.o., ul. Kosiarzy 5a, 30-731 Kraków,
2) Składowisku Odpadów Komunalnych Sp. z o.o., ul. Nadwiślańska 36, 32-600 Oświęcim,
3) Kompostowni FCC Podhale Sp. z o.o., ul. J. Pawła II 115, 34-400 Nowy Targ, 4) Instalacji MBP MIKI Recykling Sp. z o.o., ul. Nad Drwiną 33, 30-741 Kraków, 5) Regionalny Zakład Przetwarzania Odpadów, ul. Wadowicka 4a, 34-200 Sucha
Beskidzka,
6) Instalacji MBP, Master - Odpady i Energia Sp. z o.o., ul. Lokalna 11, 43-100 Tychy, 46,82%
50,94%
1,87%
0,36%
Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Krakowie (ZTPO)*
Instalacja do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych „Barycz”
Instalacja do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych MIKI Recycling Sp. z o.o.
Instalacja do mechaniczno - biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych odpadów komunalnych - Remondis Kraków Sp. z o.o.
17
7) Miejskim Zakładzie Komunalny Sp. z o.o. ZMBPOK, ul. Komunalna 1, 37-450 Stalowa Wola.
Ilość odpadów kuchennych ulegających biodegradacji przetworzonych w instalacjach komunalnych w 2021 r. [Mg]
Lp. Nazwa instalacji Ilość odpadów
[Mg]
1 Kompostownia odpadów organicznych SUEZ Południe
Sp. z o.o. 2 429,28
2 Składowisko Odpadów Komunalnych Sp. z o.o. 623,46
3 Kompostownia FCC Podhale Sp. z o.o. 10 734,62
4 Instalacja MBP MIKI Recykling Sp. z o.o. 585,26
5 Regionalny Zakład Przetwarzania Odpadów 1 756,46
6 Instalacja MBP, Master - Odpady i Energia Sp. z o.o. 1 845,18 7 Miejski Zakład Komunalny Sp. z o.o. ZMBPOK 1 029,06 Razem 19 003,32
Procentowe zestawienie ilości odpadów kuchennych ulegających biodegradacji zagospodarowanych w instalacjach komunalnych w 2021 r. [Mg]
12,78%
3,28%
56…
3,08% 9,24%
9,71%
5,42%
Kompostownia odpadów organicznych SUEZ Południe Składowisko Odpadów Komunalnych Sp. z o.o.
Kompostownia FCC Podhale Sp. z o.o.
Instalacja MBP MIKI Recykling Sp. z o.o.
Regionalny Zakład Przetwarzania Odpadów
Instalacja MBP, Master - Odpady i Energia Sp. z o.o.
18
3. Możliwości przetwarzania przeznaczonych do składowania pozostałości z sortowania odpadów komunalnych i pozostałości z procesu mechaniczno- biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych
W 2021 r. przeznaczono do składowania 3 567,98 Mg pozostałości z sortowania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, powstałych w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych:
1) 3 560,26 Mg odpadów o kodzie 19 05 99, 2) 7,72 Mg odpadów o kodzie 19 12 12,
co stanowi ok. 0,9 % wszystkich odebranych i zebranych odpadów komunalnych z terenu Gminy Miejskiej Kraków.
III. POTRZEBY INWESTYCYJNE ZWIĄZANE Z GOSPODAROWANIEM ODPADAMI KOMUNALNYMI
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przedstawia katalog obowiązków związanych z gospodarowaniem odpadami dotyczący gmin, wśród których wymienia między innymi: zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami, lub wspólnych ze związkiem metropolitalnym instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.
Gmina Miejska Kraków jest w posiadaniu następujących instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych:
1) Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów w Krakowie,
2) Instalacja do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów Barycz, 3) Kompostownia odpadów zielonych Barycz,
4) Składowisko odpadów komunalnych (innych niż niebezpieczne i obojętne) Barycz, 5) Sortownia odpadów selektywnie zbieranych Barycz,
6) Zakład demontażu odpadów wielkogabarytowych, odpadów urządzeń elektrycznych i elektronicznych.
Ponadto, w imieniu Gminy Miejskiej Kraków, Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o. o. w Krakowie planuje wybudowanie na terenie zakupionej w 2019 r. działki 1/169 obr.
20 Kraków-Nowa Huta, Centrum Recyklingu Odpadów Komunalnych.
Realizacja ww. przedsięwzięcia znacząco przyczyni się do zwiększenia stopnia recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych.
Centrum Recyklingu Odpadów Komunalnych w Krakowie będzie przedsięwzięciem kilkuzadaniowym, w ramach którego planowana jest realizacja:
1) zakładu recyklingu tworzyw sztucznych obejmującego instalację przygotowania do recyklingu folii z tworzyw sztucznych (odzyskiwanych w procesach sortowania odpadów komunalnych) poprzez wysortowanie foli PE oraz instalację mycia, rozdrabniania i granulacji,
2) zakładu odzysku odpadów komunalnych obejmującego niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne oraz odpady selektywnie zbierane,
3) zakładu odzysku odpadów wielkogabarytowych,
19
4) punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych, w ramach którego, utworzony zostanie punkt napraw i ponownego użycia odpadów,
5) hali magazynowej odpadów komunalnych przeznaczonej dla odpadów podawanych procesowi przetwarzania, odpadów wytwarzanych i produktów uzyskiwanych w procesie recyklingu,
6) instalacji fotowoltaicznej na dachach budynków, która pozwoli na obniżenie kosztów eksploatacyjnych instalacji.
Realizacja Centrum Recyklingu Odpadów Komunalnych w Krakowie będzie prowadzona etapami. W pierwszej kolejności realizowana będzie budowa zakładu recyklingu tworzyw sztucznych oraz hali magazynowej odpadów wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i drogą dojazdową do działki.
Ponadto, w związku z tym, że odebrane od właścicieli nieruchomości z terenu Gminy Miejskiej Kraków odpady komunalne kuchenne ulegające biodegradacji (20 01 08) w 2021 r.
przetwarzane są w instalacjach nie będących własnością Gminy Miejskiej Kraków, rozważana jest możliwość budowy przez Gminę Miejską Kraków biogazowni produkującej biogaz z odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w szczególności z odpadów kuchennych).
IV. KOSZTY PONIESIONE PRZEZ GMINĘ MIEJSKĄ KRAKÓW W ZWIĄZKU Z ODBIERANIEM, ODZYSKIEM, RECYKLINGIEM I UNIESZKODLIWIANIEM ODPADÓW KOMUNALNYCH W PODZIALE NA WPŁYWY, WYDATKI I NADWYŻKI Z OPŁAT ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYMI
Koszty funkcjonowania Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi na terenie Gminy Miejskiej Kraków w 2021 r.
L.p. Wyszczególnienie Koszt [zł]
I Koszty odbierania, transportu, zbierania, odzysku
i unieszkodliwiania odpadów komunalnych 190 529 652,44 1 Odbieranie, transport i zbieranie odpadów komunalnych 66 938 472,34 1 Odbiór i transport niesegregowanych (zmieszanych) odpadów
komunalnych 42 953 538,90
2 Odbiór i transport selektywnie zbieranych odpadów
komunalnych 14 967 135,88
3 Odbiór i transport odpadów biodegradowalnych i kuchennych 9 017 797,56 2 Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych 123 591 180,10 1
Zagospodarowanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych w instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów
41 344 074,75
2 Zagospodarowanie odpadów komunalnych w kompostowni
odpadów zielonych 11 832 625,70
20
3 Zagospodarowanie selektywnie zbieranych odpadów
komunalnych w sortowniach 21 323 973,24
4
Zagospodarowanie odpadów komunalnych w Zakładzie Demontażu Odpadów Wielkogabarytowych, Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego
12 255 513,57
5 Zagospodarowanie odpadów komunalnych w instalacji do
konfekcjonowania odpadów komunalnych 2 060 497,44
6
Zagospodarowanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych w Zakładzie Termicznego Przekształcania Odpadów
21 903 880,09
7 Zagospodarowanie odpadów biodegradowalnych i kuchennych
w instalacjach nienależących do MPO i KHK 10 261 792,80 8 Zagospodarowanie innych odpadów komunalnych
w instalacjach nienależących do MPO i KHK 2 608 822,51 II Koszty tworzenia i utrzymania punktów selektywnego
zbierania odpadów komunalnych 52 989 904,77 1 Tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów
komunalnych 4 402 110,84
2 Obsługa odbioru odpadów wielkogabarytowych 12 794 031,66
3 Obsługa odbioru odpadów zielonych 24 945 394,13
4 Obsługa pojemników na szkło typu igloo i innych niż typu
igloo 10 084 916,14
5 Obsługa odbioru odpadów o kodzie 20 01 32 - leki 763 452,00 III Koszty obsługi administracyjnej systemu
(MPO+UMK+SMMK) 16 010 348,17
1 MPO 8 924 443,20
2 UMK 5 189 481,26
3 SMMK 1 896 423,71
IV Koszty edukacji ekologicznej w zakresie prawidłowego
postępowania z odpadami komunalnymi 262 003,85
V Pozostałe koszty 0,00
RAZEM poz. I-V 259 791 909,23
21
Dochody z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi (zł) 262 951 896 Przychody z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi
(nadwyżka opłat z lat poprzednich tj. według stanu na dzień 31.12.2020 r., zł)
3 844 062 Łączna wysokość opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi (zł) 266 795 958 Wydatki poniesione na funkcjonowanie Zintegrowanego Systemu
Gospodarowania Odpadami Komunalnymi w 2021 r. (zł) 266 180 879 Nadwyżka opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi według
stanu na dzień 31.12.2021 r. (zł) 615 079
Procentowy podział kosztów funkcjonowania Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi na terenie Gminy Miejskiej Kraków
w 2021 r.
V. LICZBA MIESZKAŃCÓW GMINY MIEJSKIEJ KRAKÓW 1. Liczba mieszkańców Gminy Miejskiej Kraków
Według danych pochodzących z rejestru mieszkańców gminy, zgodnie z ustawą z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2021 r. poz. 510 z późn. zm.) – stan na
25,8%
47,6%
20,4% 0,1% 6,2%
Odbieranie, transport i zbieranie odpadów komunalnych Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych
Koszty tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych
Koszty edukacji ekologicznej w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi Koszty obsługi administracyjnej systemu (MPO+UMK+SMMK)
22
dzień 31 grudnia 2021 r. liczba mieszkańców Gminy Miejskiej Kraków wyniosła 738 442 osoby zameldowanych na pobyt stały oraz 32 377 osób zameldowanych na pobyt czasowy.
2. Liczba i struktura nieruchomości z podziałem na rodzaj złożonych deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
Zintegrowanym Systemem Gospodarowania Odpadami Komunalnymi na terenie Gminy Miejskiej Kraków objęte zostały wszystkie nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy oraz nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne.
Właściciele nieruchomości z terenu Gminy Miejskiej Kraków składają następujące typy deklaracji:
DJ dla właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w zabudowie jednorodzinnej;
DW dla właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w zabudowie wielorodzinnej;
DB dla właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne;
DM dla właścicieli nieruchomości, które w części stanowią nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, a w części nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne;
DL dla właścicieli nieruchomości, na których znajdują się domki letniskowe oraz innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe jedynie przez część roku.
Liczba złożonych przez właścicieli nieruchomości deklaracji (stan na dzień 31 grudnia 2021 r.)
Typ deklaracji Liczba złożonych deklaracji
DJ 41 591
DW 7 381
DB 7 700
DM 4 980
DL 58
Razem 61 710
Źródło: Wydział Podatków i Opłat Urzędu Miasta Krakowa – Eco-Sanit
23
Procentowe zestawienie liczby złożonych deklaracji z podziałem na typy deklaracji
3. Zestawienie wpłat z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenie Gminy Miejskiej Kraków
Zestawienie wpłat z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenie Gminy Miejskiej Kraków ogółem w rozbiciu na poszczególne typy deklaracji
Okres Typ deklaracji Wpłaty [zł]
1 stycznia - 31 grudnia 2021 r.
DJ 31 918 836,27
DW 108 481 717,01
DB 38 512 263,08
DM 84 012 621,73
DL 26 457,89
Razem 262 951 895,98
Źródło: Wydział Podatków i Opłat Urzędu Miasta Krakowa – Eco-Sanit
67,40%
11,96%
12,48% 8,07% 0,09%
DJ DW DB DM DL
24
Procentowe zestawienie wpłat z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenie Gminy Miejskiej Kraków
VI. LICZBA WŁAŚCICIELI NIERUCHOMOŚCI, KTÓRZY NIE ZAWARLI UMOWY, O KTÓREJ MOWA W ART. 6 UST. 1 USTAWY, W IMIENIU KTÓRYCH GMINA POWINNA PODJĄĆ DZIAŁANIA, O KTÓRYCH MOWA W ART. 6 UST. 6-12 USTAWY
W 2021 r. na terenie Gminy Miejskiej Kraków Strażnicy Straży Miejskiej Miasta Krakowa ujawnili:
90 przypadków dotyczących niedopełnienia obowiązku wymienionego w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2021 r. poz. 888 z późn. zm.) tj. nieudokumentowanie w formie umowy korzystania z usług w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych wykonywanych przez gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie ww. działalności;
176 przypadków dotyczących niedopełnienia obowiązku wymienionego w art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2021 r. poz. 888 z późn. zm.) tj. nieudokumentowanie w formie umowy korzystania z usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych wykonywanych przez gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej.
12%
41%
15%
32%
DJ DW DB DM DL
25
VII. ILOŚĆ ODPADÓW KOMUNALNYCH WYTWORZONYCH NA TERENIE GMINY MIEJSKIEJ KRAKÓW
Lp. Rodzaj odpadów Ilość odpadów [Mg]
I Odpady niesegregowane (zmieszane) 187 118,95 II Odpady selektywnie zbierane, w tym: 192 923,41 1 Odpady papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła 89 345,16
2 Odpady wielkogabarytowe 24 406,12
3 Odpady zielone 49 826,04
4 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 19 003,32
5 Odpady budowlane 3 840,11
6 Pozostałe (odpady odebrane oraz zebrane w PSZOK-ach
i punktach skupu, nieuwzględnione w poz. 1-5) 6 502,66 Razem 380 042,36*
* w ramach Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi odebrano i zebrano w 2021 r. 353 587,68 Mg odpadów komunalnych.
Procentowe zestawienie ilość odpadów komunalnych wytworzonych na terenie Gminy Miejskiej Kraków
49,24%
23,51%
6,42%
13,11% 5,00% 1,01% 1,71%
Odpady niesegregowane (zmieszane)
Odpady papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła Odpady wielkogabarytowe
Odpady zielone
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady budowlane
Pozostałe (odpady odebrane oraz zebrane w PSZOK-ach i punktach skupu, nieuwzględnione w poz. 1-5)
26
VIII. ILOŚĆ NIESEGREGOWANYCH (ZMIESZANYCH) ODPADÓW KOMUNALNYCH Z TERENU GMINY ORAZ PRZEZNACZONYCH DO SKŁADOWANIA POZOSTAŁOŚCI Z SORTOWANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH I POZOSTAŁOŚCI Z PROCESU MECHANICZNO- BIOLOGICZNEGO PRZETWARZANIA NIESEGREGOWANYCH (ZMIESZANYCH) ODPADÓW KOMUNALNYCH
W 2021 r. z terenu Gminy Miejskiej Kraków:
1. odebrano 187 118,95 Mg niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych,
2. odebrano 49 826,04 Mg odpadów zielonych,
3. odebrano 19 003,32 Mg odpadów kuchennych ulegających biodegradacji, 4. przeznaczono do składowania 3 567,98 Mg pozostałości z sortowania
niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, powstałych w procesie mechaniczno - biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych.
IX. UZYSKANE POZIOMY PRZYGOTOWANIA DO PONOWNEGO UŻYCIA I RECYKLINGU ODPADÓW KOMUNALNYCH
Gmina Miejska Kraków osiągnęła w 2021 r. następujące poziomy przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych:
1) poziom przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych wynoszący 27 % - zgodnie z art. 3b ust. 1 pkt 1 ustawy Gminy są obowiązane osiągnąć poziom przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych w wysokości co najmniej 20% wagowo – za rok 2021;
2) poziom składowania wynoszący 4% - zgodnie z art. 3b ust. 2a pkt 1 ustawy Gminy są obowiązane nie przekraczać poziomu składowania w wysokości 30% wagowo – za każdy rok w latach 2025–2029,
3) poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r., wynoszący 0%,
4) poziom przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne, wynoszący 100%.
X. MASA ODPADÓW KOMUNALNYCH WYTWORZONYCH NA TERENIE GMINY PRZEKAZANYCH DO TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ORAZ STOSUNEK MASY ODPADÓW KOMUNALNYCH PRZEKAZANYCH DO TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA DO MASY ODPADÓW KOMUNALNYCH WYTWORZONYCH NA TERENIE GMINY
W 2021 r. do Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Krakowie (ZTPO) przetworzono 87 597,16 Mg odpadów komunalnych o kodzie
27
20 03 01 Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne wytworzonych na terenie Gminy Miejskiej Kraków oraz 143 156,38 Mg odpadów o kodzie 19 12 12 Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11 (odpady powstałe z mechanicznej obróbki odpadów komunalnych w innych instalacjach).
Stosunek masy odpadów komunalnych przekazanych do termicznego przekształcania (87 597,16 Mg) do masy odpadów komunalnych wytworzonych (380 042,36 Mg) w 2021 r. na terenie Gminy Miejskiej Kraków wynosi 23,05 %.
Stosunek masy odpadów komunalnych przekazanych do termicznego przekształcania oraz odpadów powstałych z mechanicznej obróbki odpadów komunalnych w innych instalacjach (230 753,54 Mg) do masy odpadów komunalnych wytworzonych (380 042,36 Mg) w 2021 r. na terenie Gminy Miejskiej Kraków w 2021 r. wynosi 60,72 %.
XI. WNIOSKI Z PRZEPROWADZONEJ ANALIZY I REKOMENDACJE W CELU WERYFIKACJI MOŻLIWOŚCI TECHNICZNYCH I ORGANIZACYJNYCH W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE GMINY MIEJSKIEJ KRAKÓW
1. Funkcjonujący na terenie Gminy Miejskiej Kraków Zintegrowany System Gospodarowania Odpadami Komunalnymi realizowany jest zgodnie z ustawą.
2. Gminie Miejskiej Kraków Zintegrowanym Systemem Gospodarowania Odpadami Komunalnymi objęte zostały nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy oraz nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne, dla których składane są różne typy deklaracji.
3. Wszystkie odpady komunalne odebrane w ramach Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi w 2021 r. poddane zostały procesowi przetwarzania w odpowiednich dla danego rodzaju odpadów instalacjach. W 2021 r.
zostało spełnione ustawowe kryterium dotyczące przetworzenia wszystkich niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych w instalacjach przetwarzania odpadów komunalnych.
4. W 2021 r. w ramach Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi oraz w punktach skupu odebrano i zebrano: 380 042,36 Mg odpadów komunalnych, co stanowi wzrost o 3,25 % w stosunku do ilości odebranych i zebranych odpadów komunalnych w 2020 r. (368 073,17 Mg).
5. W 2021 r. odebrano 187 118,95 Mg niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, co stanowi wzrost o 1,71 % w stosunku do ilości odebranych odpadów komunalnych w 2020 r. (183 965,85 Mg).
6. W 2021 r. w ramach Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi oraz w punktach skupu odebrano i zebrano 89 345,16 Mg selektywnie zbieranych odpadów papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła, co stanowi wzrost o 11,86 % w stosunku do ilości odebranej i zebranej „suchej frakcji” w 2020 r.
(79 871,69 Mg).
7. W 2021 r. w ramach Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi oraz w punktach skupu odebrano i zebrano 24 406,12 Mg odpadów
28
wielkogabarytowych, co stanowi wzrost o 2,72 % w stosunku do ilości odebranych i zebranych odpadów wielkogabarytowych w 2020 r. (23 759,83 Mg).
8. W 2021 r. w ramach Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi odebrano i zebrano (49 826,04 Mg) odpadów zielonych, co stanowi wzrost o 4,48 % w stosunku do ilości odpadów zielonych odebranych i zebranych w 2020 r. (47 688,81Mg).
9. W 2021 r. w ramach Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi odebrano (19 003,32 Mg) odpadów kuchennych ulegających biodegradacji, co stanowi wzrost o 1,30 % w stosunku do ilości odpadów kuchennych ulegających biodegradacji odebranej w 2020 r. (18 759,40 Mg).
10. W dniu 14 marca 2020 roku do odwołania, na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej został wprowadzony stan zagrożenia epidemicznego związany z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS- CoV-2. Niezależnie od powyższego w 2021 r. została zapewniona ciągłość działań związanych z funkcjonowaniem Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi na terenie Gminy Miejskiej Kraków.
Dopełniono wszelkich starań, aby zapewnić środki mające na celu ochronę zdrowia i bezpieczeństwa.
11. Gmina Miejska Kraków osiągnęła wymagane ustawowo poziomy przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych.
12. Aby zapewnić pełną funkcjonalność systemu, spełniającego wzrastające wymagania prawne oraz mogącego zapewnić zagospodarowanie wszystkich odpadów komunalnych powstałych na terenie Gminy Miejskiej Krakowa planuje się doposażenie tego systemu w kolejne instalacje do zagospodarowania odpadów komunalnych, w szczególności instalacje do recyklingu odpadów i biogazowni.
