Dominik Komada
Prace konserwatorskie na terenie
województwa tarnobrzeskiego w
latach 1984-1987
Ochrona Zabytków 41/3 (162), 188-195
KRÖN I КА
PRACE KONSERWATORSKIE NA TERENIE WOJEWÓDZTWA TARNOBRZESKIEGO W LATACH 1984-1987
W latach 1984-1987 na terenie w oje wództwa tarnobrzeskiego kontynuowano prace konserwatorskie rozpoczęte w la tach poprzednich 1. Prace remontowo -konserwatorskie prowadzone były przy 55 obiektach architektury. Spośród za bytków ruchomych 40 obiektów pod dano zabiegom konserwatorskim. W omawianym okresie założono karty ewidencyjne dla 630 zespołów archite ktury i budownictwa ludowego, 1000 zabytków ruchomych oraz zew idencjo nowano 32 zabytkowe zespoły dworsko- -parkowe. Ponadto na zlecenie W o je wódzkiego Konserwatora Zabytków i Biura Badań i Dokumentacji Zabytków w Tarnobrzegu wykonano dokum enta
cje naukowo-historyczne 7 zabytków architektury oraz 11 inwentaryzacji za bytków architektury i budownictwa lu dowego. W ykonawcami dokum entacji i inwentaryzacji były Pracownie Doku m entacji Naukowo-Historycznej PKZ, O ddziały w Kielcach i Lublinie oraz Muzeum W si Lubelskiej w Lublinie. W latach 1984— 1987 Pracowni Doku m entacji Historyczno-Etnograficznej w Lublinie zlecono opracowanie studiów historyczno-urbanistycznych dla Osieka, Połańca, Rudnika n. Sanem i Krzeszo wa n. Sanem.
W 1986 r. ta sama pracownia opraco wała skrócone studium historyczno-ru- ralistyczne dawnej wsi Pławo (obecnie dzielnica Stalowej W oli). W tym też okresie do rejestru zabytków wojew ó dztwa tarnobrzeskiego wpisano 40 za bytków architektury, 12 układów urb a nistycznych i 4 zespoły zabytków ru
chomych.
Zabytki nieruchome
Budownictwo murowane
В i d z i n у (gm. W ojciechowice) — ko ściół pa rafia lny p.w. św. św. Piotra i Pawła, późnobarokowy, wzniesiony w 1720 r. z fun dacji Stanisława Aleksan dra Bidzińskiego, stolnika wendeńskie- go i jego żony Krystyny z Szembeków, konsekrowany w 1730 r., restaurowany w latach 1904 i 1936.
W latach 1986— 1987 wymieniono po krycie sygnaturki z blachy ocynkowa
nej na blachę miedzianą. Prace p ro wadzone były na koszt pa rafii. B o g o r i a — kościół pa rafialny p.w. Św. Trójcy, barokowy, wzniesiony w XVIII w., restaurowany w latach 1894— -1898.
W 1985 r. parafia rzymsko-katolicka na koszt własny przeprowadziła wy mianę pokrycia dachowego nad prez biterium i boczną kaplicą z dachówki na blachę miedzianą, a nad nawą główną z blachy ocynkowanej na m ie dzianą.
Poprawiono i częściowo przebudowcno mur kościelny od strony ul. Staszow- skiej oraz odnowiono przed cmenta
rzem kościelnym kapliczkę z figurą św. Jana Nepomucena. Prace prowadzone b /ły systemem gospodarczym.
B r z o z o w a (gm. Tarłów) — dw ór (obecnie szkoła podstawowa), zbudo wany w XVIII w., przebudowany c a łko wicie w drugiej połowie XIX w. Od
1985 r. trw ają prace remontowe (wy miana więźby dachowej z zachowaniem systemu konstrukcyjnego, wykonanie nowych stropów typu Kleina w miejsce zmurszałych drewnianych, podm urow a nie fundamentów, wykonanie izolacji poziomej i pionowej oraz przemuro- wanie najbardziej zużytych ścian). Projekt: Zespół Usług Projektowych w O patowie. Inwestor: Kuratorium O św ia ty i W ychowania Urzędu W ojew ódzkie go w Tarnobrzegu. W ykonawca prac: Spółdzielcze Przedsiębiorstwo Robót Instalacyjnych w Cegielni.
C h m i e l ó w (gm. Nowa Dęba) — dwór, klasycystyczny, wzniesiony w XIX w. W 1984 r. Urząd Miasta i G m i ny w Nowej Dębie przystąpił do prac remontowo-konserwatorskich z a d a p ta cją na Gminny Ośrodek Kultury. Do 1987 r. wykonano podcinkę fu n d a mentów z założeniem izolacji poziomej i pionowej, skuto tynki zewnętrzne i wewnętrzne, rozebrano grożące zawa leniem portyki. W ykonano również fu n dam ent pod ogrodzenie parku oraz
pod portyki główny i północny dworu. Projekt: Pracownia Projektowa PKZ - O dd ział w Rzeszowie. Inwestor: W y dział Kultury i Sztuki Urzędu W oje w ó
dzkiego w Tarnobrzegu. W ykonawca prac: Spółdzielnia Rzemieślnicza „ W i sła” w Tarnobrzegu.
Ć m i e l ó w — kościół pa rafia lny p.w. W niebowzięcia Najświętszej M arii Pan ny, gotycki, wzmiankowany w 1326 r., odnowiony gruntow nie w latach 1509— — 1510 na koszt M iko łaja Szydłowie- ckiego, burgrabiego krakowskiego, ok. połowy XVI w. zniszczony przez arian, restaurowany w XVIII w., w 1303 r. oraz dwukrotnie w XIX w. i w latach
1902-1903.
W 1986 r. pa rafia rzymsko-katolicka na koszt własny pokryła dach kościoła blachą ocynkowaną. Prace prowadzane były systemem gospodarczym.
C z y ż ó w S z l a c h e c k i (gm. Z aw i chost) — pałac, późnobarokowy, w znie siony ok. 1740-1750, odnowiony i przekształcony w latach 1781— 1820, odnowiony ok. 1920 r.
W latach 1984-1987 kontynuowano prace remontowo-konserwatorskie. Pro je k t: „Inw estprojekt” Lublin. Inwestor: WOPR Mokoszyn. W ykonawca prac: PKZ — O ddział w Kielcach, Zakład w Sandomierzu.
G o ś c i e r a d ó w — pałac, klasycysty czny, wzniesiony w końcu XVIII w. przez Eligiusza Prażmowskiego, staro stę mszczonowskiego, restaurowany po 1928 r., odnowiony po 1945 r.
W latach 1985— 1986 Państwowy Dor.i Pomocy Społecznej dla Dzieci w G o ścieradowie przeprowadził remont ka pitalny pokrycia dachowego oraz in sta lacji elektrycznej.
G o r z y c e — dawna plebania, klasy- cystyczna, wzniesiona w końcu XVIil w. W latach 1983-1987 Izabela i Roger M aikowie przeprowadzili prace rem on towo-konserwatorskie z a d ap ta cją na cele mieszkalne. Remont kapitalny obejm ował m.in. rekonstrukcję skle pień, założenie izolacji poziomej i p io nowej, wykonanie tynków zewnętrznych i wewnętrznych, rekonstrukcję detalu 1 Por. „O chrona Zabytków” 1985, nr 1, s. 65-69.
architektonicznego, założenie podłóg, wykonanie insta lacji elektrycznej i w od no-kanalizacyjnej. Prace prowadzone były systemem gospodarczym na koszt użytkownika przy dofinansow aniu z uchwały 179/78.
J a n ó w L u b e l s k i — kościół podo- m inikański p.w. św. Jana Chrzciciela, obecnie parafialny, barokowy, wznie siony w latach 1694— 1720 według pro jektu arch. Jana M ichała Linka. G run townie restaurowany w latach 1768 — 1772 oraz w 1789 r.; przebudowa wnętrza w latach 1910— 1913.
W latach 1986-1987 parafia rzymsko -katolicka na własny koszt dokonała wymiany insta lacji elektrycznej, prze budowy lin ii grzewczej oraz w prow a dziła pod tynk lin ię radiofoniczną. Pra ce prowadzone były systemem gospo darczym.
J a n ó w L u b e l s k i — dawne więzie nie, wzniesione w latach 1827— 1840. W 1986 r. Muzeum O kręgowe w San domierzu przeprowadziło remont b ie żący południow o-w schodniej części bu dynku więziennego, z przeznaczeniem na cele ekspozycyjne Muzeum Czynu Zbrojnego.
K u r o z w ę k i (gm. Staszów) — zamek, wczesnoklasycystyczny z późnorenesan- sowym krużgankiem i gotyckim i pozo stałościam i w murach przyziemia. W zniesiony w dru gie j połowie XIV w., przebudowany w XVII w., ponownie przebudowany przez M acieja Sołtyka, wojew odę sandom ierskiego ok. 1770 r., praw dopodobnie według planów arch. Ferdynanda Naxa.
W latach 1984— 1987 kontynuowano re mont kap italn y zamku z przeznacze niem na potrzeby Polskiego Towarzy stwa W ydawców Książek w Warszawie. Projekt: PKZZ — O dd ział w Warszawie. Inwestor zastępczy: Centrum Projekto wania, Badań i Realizacji O biektów Kultury w W arszawie. W ykonawca p ra c : PKZ — O dd ział w Kielcach, Za kład w Sandomierzu.
L u k a w k a (gm. W ojciechowice) — dwór, obecnie siedziba O chotniczej Straży Pożarnej, bezstylowy, wzniesiony w końcu XIX w.
W 1987 r. OSP na koszt własny prze prow adziła prace konserwatorskie o b e j m ujące wymianę tynków zewnętrznych, otworów okiennych i drzwiowych, re m ont pokrycia dachowego i obróbkę blacharską.
M a j d a n K r ó l e w s k i — kościół p a ra fia ln y p.w. św. Bartłom ieja, ba ro kowy, wzniesiony w 1765 r.
W 1987 r. parafia rzymsko-katolicka rozpoczęła prace remontowe przy ele w acjach kościoła. Prace prowadzone są systemem gospodarczym na koszt p a ra fii.
M i e c h o c i n (dzielnica Tarnobrze gu) — kościół pa rafia lny p.w. św. M a rii M agdaleny, gotycki z końca XV w., przedłużony o dwa przęsła w 1840 r., uszkodzony podczas I wojny światowej, odrestaurowany w 1918 i 1931 r. Rozpoczęte w 1986 r. prace rem onto wo-konserwatorskie obejm ują wymianę zmurszałych elem entów więżby da cho w ej, pokrycie dachu kościoła blachą m iedzianą, wymianę zmurszałych ce
g ie ł na skarpach, założenie nowego tynku na budynku zakrystii. Prace pro wadzone są systemem gospodarczym na koszt pa rafii przy dofinansowaniu z uchwały 179/78.
M o d l i b o r z y c e — kościół p a ra fia l ny p.w. św. Stanisława Biskupa, ba ro kowy. W zniesiony w 1664 r. z fundacji Stanisława W ieteskiego, stolnika i cho rążego bełskiego, restaurowany ok. 1780 r., gruntow nie w latach 1883— — 1884 oraz w 1929 r.
W 1986 r. parafia rzymsko-katolicka założyła w kościele ogrzewanie ele
ktryczne. Prace prowadzone były na koszt parafii.
M o d l i b o r z y c e - synagoga, obe cnie Gminny Ośrodek Kultury, baroko wa, wzniesiona w 1760 r.
W latach 1984-1985 GOK przeprowa dził prace konserwatorskie obejm ujące naprawę starych drzwi wejściowych, insta lacji elektrycznej i w o dn o-kan ali zacyjnej, założenie kraty w portyku przed wejściem do synagogi.
N i k i s i a ł k a M a ł a (gm. O p a tów) — dwór, barokowy, wzniesiony w XVII w., przebudowany w drugiej po
łowie XVIII w. przez arch. Józefa Kar- śnickiego.
W latach 1984-1987 artysta rzeźbiarz Zygmunt Kaczor kontynuował prace remontowe. Prowadzone były prace tyn karskie wnętrz dworu, założono instalacje w odno-kanalizacyjną i cen tralnego ogrzewania, wykonano schody od strony ogrodu. Prace prowadzone były systemem gospodarczym przy d o finansowaniu z uchwały 179/78. O b r a z ó w — kościół pa rafialny p.w. św. Piotra i Pawła, późnobarokowy. W zniesiony w latach 1760— 1767 z fu n d a cji proboszcza Andrzeja Potockiego, kanonika krakowskiego, konsekrowany w 1804 r.
W 1986 r. pa rafia rzymsko-katolicka przeprowadziła prace remontowe e le w a cji kościoła. Założono nowe tynki wapienno-piaskow e, elewacje pom alo wano na kolor ugru, a detal arch ite ktoniczny na biało. Prace prowadzone były systemem gospodarczym, na koszt pa rafii.
O p a t ó w — dom z podcieniam i, ob e cnie Urząd M iasta i Gminy, pl. O b ro ń ców Pokoju 1, wzniesiony zapewne w d ru gie j połowie XVI lub na początku XVII w.
W latach 1984-1985 Urząd M iasta i Gminy dokonał wymiany pokrycia d a chowego z dachówki na gont. Prace fmansowane były przez UM iG w O p a towie.
O p a t ó w — kościół klasztorny Bernar dynów p.w. W niebow zięcia N ajśw ięt szej M arii Panny, późnobarokowy. W zniesiony ok. 1471 r. z fun dacji Jana Tady, gruntow nie przebudowany w la tach 1751-1765, w 1765 r. konsekro wany, odnowiony w 1901 i po 1952 r. W latach 1984-1987 kontynuowano prace remontowo-zabezpieczające mu ru obronnego klasztoru. W 1985 r. zle cono PKZ — O dd ział w Kielcach o p ra cowanie projektu zabezpieczenia ko ścioła.
Inwestor: Urząd Miasta i Gminy w O patowie.
O p a t ó w — kościół kolegiacki p.w. św. M arcina, obecnie p a ra fia ln y, ro mański z przekształceniami i detalam i późnogotyckimi, renesansowymi i b a rokowymi. Wzniesiony w d ru g ie j po ło wie XII w., odnowiony i przekształcony w pierwszej połowie XVII w., restauro
wany w drugiej połowie XVI i w XVII w. W latach 1984— 1987 kontynuowano ro boty dekarskie oraz rozpoczęto prace
remontowe elewacji zachodniej kościoła. Prace prowadzone są systemem g o spodarczym.
Inwestor: pa rafia i Urząd M iasta i Gminy w O patowie.
O s s о I i n (gm. Klimontów) — kaplica Betlejemska, barokowa. W zniesiona w 1640 r. przez Jerzego Ossolińskiego ,,na wzór” kaplicy w Betlejem , od no wiona i przebudowana w 1769 r. sta raniem Jerzego Salezego O ssolińskie go, wojewody sandom ierskiego. W latach 1984-1986 przeprowadzono prace rem ontowo-konserwatorskie ka plicy z odbudową paw ilonów i zago spodarowaniem terenu, przy d o fin a n sowaniu z uchwały 179/78.
Projekt: inż. arch. К. Czakow z San domierza. W ykonawca p ra c: parafia
rzymsko-katolicka Goźlice.
O t г о с z (gm. Chrzanów) — kościół pa rafialny p.w. Narodzenia N ajśw ięt szej M arii Panny, z cerkwi pounickiej, wzniesiony w latach 1872-1874. W 1984 r. na koszt p a ra fii rzymsko-ka to lickie j odnowiono tynki zewnętrzne kościoła. Prace prowadzono systemem gospodarczym.
O ż a r ó w — kaplica grobow a Kar skich na cmentarzu przykościelnym, kla- sycystyczna. W zniesiona w pierwszej połowie XIX w.,
W 1986 r. wymieniono pokrycia dacho we na blachę ocynkowaną. Inwestorem prac była parafia rzymsko-katolicka w Ożarowie.
P y s z n i c a — kościół p a ra fia ln y p.w. Podwyższenia Św. Krzyża. W zniesiony według projektu arch. W ito ld a Raw skiego ze Lwowa w latach 1926-1929. W 1986 r. prowadzone były prace d e karskie (wymiana pokrycia dachowego z blachy żelaznej na m iedzianą).
R o ż k i (gm. Obrazów) — dwa czwo raki, wzniesione w pierwszej połowie XIX w.
W 1985 r. rozpoczęto prace remontowe według projektu opracow anego przez PKZ — O dd ział w Kielcach, Pracownia Projektowa w Sandomierzu, z przezna czeniem na cele mieszkalne.
Inwestor: Sandomierskie Przedsiębior- stwo-Nasienno-Szkółkarskie w Żurawicy. R u d a K o ś c i e l n a (gm. Ćmielów) — gorzelnia, wzniesiona w 1909 r. W 1984 roku Państwowe G ospodar
stwo Rolne w Ćm ielowie przeprowa dziło na koszt własny rem ont więżby dachowej zachowując system konstru kcyjny, pokryto dach blachą stalową ocynkowaną, naprawiono tynki zewnę trzne.
S a n d o m i e r z — kościół p.w. św. Jó zefa, obecnie parafialny, barokowy, z dru gie j połowy XVIII w.
W 1987 r. parafia na koszt własny przystąpiła do wymiany tynków zewnę trznych kościoła. Prace prowadzone sq systemem gospodarczym.
S a n d o m i e r z — Collegium Gosto- mianum, ul. Długosza 7, późnorene- sansowe, ufundowane przez Hieronim a Gostomskiego, wojewodę poznańskiego i starostę sandomierskiego w 1602 r. Pierwszą część wzniesiono w latach 1605-1609 pod kierunkiem arch. M i chała Hintza, budowa całości zakoń czona w 1615 r.
W latach 1985-1986 PKZ - O ddział w Kielcach opracow ał projekt remon tu i a d a p ta cji Collegium na Centrum Ustawicznego Doskonalenia Kadr N a u czycielskich.
W 1986 r. odsłonięto piwnice i fu n d a menty nie istniejących skrzydeł, wyko nano badania architektoniczne i arche ologiczne.
Inwestor: Kuratorium O światy i W y chowania Urzędu W ojewódzkiego w Tarnobrzegu. W ykonawca prac: PKZ - O dd ział w Kielcach, Zakład w San domierzu.
S a n d o m i e r z — synagoga, obecnie Archiwum Państwowe, barokowa. W zniesiona w 1758 r., odnaw iana w 1872, 1911 i 1939— 1944, remont ka p i talny z ad ap ta cją na archiwum prze prowadzono w latach siedem dziesią tych XX w.
Prace renowacyjne w 1987 r. polegały na wykonaniu rynien i rur spustowych z blachy miedzianej.
Inwestor: Urząd M iejski w Sandom ie rzu. Wykonawca prac: PZ „M a g u s” w Sandomierzu.
S a n d o m i e r z — kamienica, ul. Po niatowskiego 1, wzniesiona na przeło mie XVI/XVII w. na zrębie gotyckim. W XVII w. stanowiła własność M ietel- skich, a w końcu XVIII w. Jerzego Bed narego.
W 1984 r. rozpoczęto prace rem onto wo-konserwatorskie kamienicy z prze znaczeniem na siedzibę Biura Wystaw Artystycznych.
Projekt: PKZ - O dd ział w Kielcach, Pracownia Projektowa w Sandomierzu. Inwestor: W ydział Kultury i Sztuki Urzędu W ojewódzkiego w Tarnobrzegu. W ykonawca prac: PKZ - O dd ział w Kielcach, Zakład w Sandomierzu. S a n d o m i e r z — zamek, gotycki z przełomu XIV i XV w., z przebudową renesansową w latach 1520-1526, zni szczony w 1656 r., restaurowany w koń cu XVII w.
W latach 1984— 1986 kontynuowano re mont kapitalny zamku z przeznacze niem na Muzeum Okręgowe. W 1986 r. zamek oddano do użytku.
Inwestor: W ydział Kultury i Sztuki Urzędu W ojewódzkiego w Tarnobrzegu. W ykonawca pra c: PKZ - O dd ział w
Kielcach, Zakład w Sandomierzu. S k o t n i k i (gm. Samborzec) — dwór, barokowy, korpus z końca XVIII w., alkierze z dru gie j połowy XVII lub początku XVIII w., zniszczony w 1945 r., odnowiony w latach 1948-1949, re mont kapitalny w latach 1977-1978. W 1987 r. rozpoczęto prace a d a p ta c yj
ne dworu na przedszkole.
Inwestor: Kuratorium O światy i W y chowania Urzędu W ojewódzkiego w
Tarnobrzegu. W ykonawca prac: PZ „A ustralex" w Złotej k. Sandomierza. S o b ó t k a (gm. Ożarów) — kościół p a rafialny p.w. św. M ałgorzaty, baro- kowo-klasycystyczny. Wzniesiony w 1795 roku, odnowiony w 1885 r., zniszczony w 1944 r., odbudowany w latach 1946— -1950.
W 1984 r. wymieniono rynny i rury spustowe z ocynkowanych na m iedzia ne. Inwestorem prac była parafia rzymsko-katolicka.
S t a s z ó w — ratusz, barokowy z XVIII w., restaurowany w 1861 r., remont ka pitalny w latach 1978— 1983.
W latach 1985-1986 przeprowadzono remont stropu drew nianego w pom ie szczeniu biblioteki, wykonano odw od nienie budynku.
Inwestor: Urząd M iasta i Gminy w Staszowie. W ykonawca prac: Spółdziel nia Rzemieślnicza „B udom ont” w Sta szowie.
S u l i s ł a w i c e (gm. Łoniów) — ko ściół pa rafialny p.w. Najświętszej M a rii Panny, neogotycki, zbudowany w latach 1871— 1888 według projektu arch. W ojciecha Bobińskiego z 1865 r., ukończony przez arch. Bronisława M u- klanowicza.
W 1985 r. wykonano ogrzewanie ele ktryczne kościoła, odw odniono teren i ułożono bruk w okół kościoła. Prace prowadzone były systemem gospodar czym, na koszt pa rafii.
Su l i s ł a w i c e (gm. Łoniów) — da w ny kościół pa ra fia ln y p.w. Narodzenia Najświętszej M arii Panny, romański. W zniesiony ok. połowy XIII w., konser wowany ok. 1930 r. i w latach 1955— -1957.
W 1985 r. wykonano tynki w nowożyt nej części kościoła, przeprowadzono roboty dekarskie oraz napraw iono tynki wewnątrz kościoła.
Inwestorem prac bvła parafia.
Ś m i ł ó w (gm. Ożarów) — dwór, baro- kowo-klasycystyczny. W zniesiony w d ru giej połowie XVIII w., nieznacznie przekształcony w XIX w., odnowiony w 1955 r.
W 1987 r. Janina i Bogdan Szczerbo wscy przystąpili do prac rem ontowo -konserwatorskich dworu z przeznacze niem na cele mieszkalne. Rozebrano zmurszały dach, nadm urowano uszko dzony gzyms podokapowy. Prace są kontynuowane.
Remont kapitalny prowadzony jest sy stemem gospodarczym przy dofinanso waniu z uchwały 179/78.
T a r ł ó w — kościół parafia lny p.w. Św. Trójcy, wczesnobarokowy. W znie siony z fun dacji Zbigniewa O leśnickie go, starosty opoczyńskiego, restauro wany przed poł. XVIII w., po pożarze w 1782 r. z przebudową fasady i w drugiej połowie XIX w.
W latach 1984-1986 przeprowadzono prace rewaloryzacyjne obejm ujące re konstrukcję rzeźb św. św. Stanisława Biskupa i W ojciecha Biskupa na fa sadzie kościoła. Rzeźby wykonał arty sta rzeźbiarz G ustaw Hadyna. Zakoń czono prace tynkarskie elewacji ko ścioła, założono odwodnienie wokół fundam entów, wykonano nowe tynki na murze okalającym teren kościelny, przebudowano bram ę prowadzącą z
kościoła na cmentarz parafialny. Inwe storem prac była parafia. Prace pro wadzone są przy dofinansowaniu z uchwały 179/78.
T a r n o b r z e g — dawny „b ra tn ia k ” , secesyjny, wzniesiony na przełomie XIX/XX w.
W 1987 r. rozpoczęto remont kapitalny budynku z przeznaczeniem na siedzibę Izby Skarbowej w Tarnobrzegu. Projekt: PKZ — O ddział w Kielcach, Pracownia Projektowa — Sandomierz. Inwestor: Izba Skarbowa w Tarnobrze gu. W ykonawca prac: Tarnobrzeskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemy słowego w Tarnobrzegu.
T a r n o b r z e g — kościół klasztorny Dom inikanów p. w. W niebowzięcia Najświętszej M arii Panny, obecnie p a rafialny, barokowy. W zniesiony w la tach 1693-1706, restaurowany w 1880 r., rozbudowany w latach 1904— 1909. Do 1987 r. systemem gospodarczym na koszt parafii wykonano następujące prace: wymiana instalacji elektrycznej, malowanie monochromatyczne kościo ła, korytarza klasztornego i zakrystii, wymiana instalacji w odno-kanalizacyj nej i wymiana stolarki okiennej we dług istniejących wzorów.
T a r n o b r z e g — dawne Kasyno Urzędnicze, obecnie W ojew ódzki’ Dom Kultury, neobarokowo-secesyjne, wznie
sione w latach 1912— 1914.
W ojewódzki Dom Kultury w 1985 r. przeprowadził prace remontowe o b e j mujące wymianę tynków zewnętrznych z zachowaniem detalu architektonicz nego.
Inwestor: W ojewódzki Dom Kultury w Tarnobrzegu. V /ykonawca prac: Zakład Usług Budowlanych przy Urzędzie G m i ny w Radomyślu n. Sanem.
U j a z d (gm. Iwaniska) — zamek „Krzyźtopór” . W zniesiony w latach 1631— 1644 dia Krzysztofa Ossolińskie go, wojewody sandomierskiego, we dług projektu Wawrzyńca Senesa, zde wastowany w latach 1655— 1657. Do 1986 r. wykonano następujące pra ce: odbudowano ścianę czołową b a stionu północno-zachodniego, zabezpie czono i przemurowano mury grożące zawaleniem, założono prowizoryczne za daszenie nad czterema wieżami oraz dwoma skrzydłami bocznymi budowli, odbudowano częściowo bądź całkow i cie sklepienia w dwóch skrzydłach bocznych na poziomie piwnic i parteru oraz w budynku bramnym, zrekonstru owano sklepienie nad łącznikiem od skrzydła bocznego południowego do budowli mieszkalnej na poziomie p a r teru i piwnic oraz ściany w w.w. łącz niku, przemurowano ościeże okienne i nadproża w prawej wieży ośmiobocz- nej z wprowadzeniem gzymsu koronu jącego wieżę, odgruzowano częściowo pomieszczenia parteru budynku miesz- kalneao.
Inwestor: Ministerstwo Kultury i Sztuki. W ykonawca prac: Kierownictwo O dn o wienia Zamku Królewskiego na W awelu. W ł o s t ó w (gm. Lipnik) — kościół p a rafialny p.w. św. Jana Chrzciciela, wczesnogotycki. W zniesiony zapewne w dru gie j połowie XIII w. i w pierw szej połowie XIV w., przekształcony w pierwszej ćwierci XVI w., odnowiony w
1. Brzozowa, dwór w trakcie prac konserwatorskich (1984) 4. Opatów, kolegiata, w trakcie prac konserwatorskich (1987)
2. Chmielów, dwór „B elw eder" w trakcie prac konserwator- 5. Ossolin, kaplica Betlejemska - stan po konserwacji (1987) skich (1984)
3. Kurozwęki, zamek w trakcie prac konserwatorskich (1985) 6. Otrocz, kościóf p a ra fia ln y p.w. Narodzenia NM P - stan po konserwacji (1987)
XIX w., spalony w 1945 r., od budow a ny w latach 1947— 1949.
Do 1986 r. na koszt pa rafii wykonano następujące prace remontowo-konser watorskie: przeprowadzono remont kon strukcji dachowej z wymianą zmursza łych części, pokryto dach blachą m ie dzianą, położono nowe tynki wewnętrz ne i założono nowe okna żelazne oszklone szkłem witrażowym, wym ienio no instalację oświetleniową, założono instalację grzewczą i nagłośniającą. W ykonano również nową stolarkę drzwiową według zachowanych wzorów, boazerię ścian wewnętrznych kościoła, chór muzyczny, nową polichrom ię ścian i sklepienia, założono posadzkę m ar murową oraz kratę w portalu g łó w nym. Prace prowadzone są systemem gospodarczym na koszt pa rafii przy d o finansowaniu z uchwały 179/78. Z a r z e c z e (gm. Nisko) — dwór, obe cnie siedziba POM. W zniesiony w d ru giej połowie XIX w., przebudowany ok. 1968 r.
W 1986 r. rozpoczęto prace zabezpie czające dworu - założono ściągi, za bezpieczono osuwającą się skarpę, na której posadowiony jest dwór, zm oder nizowano instalację w odno-kanalizacyj ną, przebudowano linię energetyczną, wykonano tynki zewnętrzne.
Projekt zabezpieczenia: BPBW Kielce. Z a w i c h o s t — kościół parafialny
p.w. Najświętszej M arii Panny, późno barokowy. W zniesiony w 1738 r. przez Cypriana Józefa Langa, archidiakona zawichojskiego, konsekrowany w 1744 r. Wskutek zarysowania sklepień w 1804 r. odrestaurowany w 1824 r., z roz biórką sklepień i obniżeniem murów, spalony w 1944 r., odbudowany w
1959 r.
W 1987 r. parafia na koszt własny sy stemem gospodarczym dokonała wy miany tynków zewnętrznych.
Z a w i c h o s t — kościół poklasztorny Franciszkanów p.w. św. Jana Chrzcicie la, wczesnogotycki. W zniesiony w la tach 1245— 1257, uszkodzony w 1353 r., odnowiony w 1841 r., restaurowany w latach 1939— 1942, spalony w 1944 r., odbudowany w latach 1945-1949. W latach 1984— 1987 kontynuowano prace zabezpieczająco-konserwatorskie kościoła wraz z rewaloryzacją kaplic bocznych M atki Boskiej Szkaplerznej i M atki Boskiej Różańcowej.
Projekt: PKZ — O dd ział w Kielcach, Pracownia Projektowa w Sandomierzu. Inwestor: W ydział Kultury i Sztuki Urzędu W ojewódzkiego w Tarnobrzegu. W ykonawca: PKZ - O dd ział w Kiel cach, Zakład w Sandomierzu.
Z b y d n i ó w (gm. Zaleszany) — dwór, klasycystyczny. W zniesiony w końcu XVIII w., w latach sześćdziesiątych XX w. częściowo naprawiono dach, prze- murowano piece, pom alowano wnętrza. Urząd Gminy w Zaleszanach rozpoczął w 1987 r. remont kapitalny z przez naczeniem na Centrum Kultury gminy Zaleszany. Do 1987 r. wykonano na stępujące prace: skuto tynki wewnętrz ne, zerwano zmurszałe podłogi, p o d b i to fundamenty.
Projekt: PKZ — O d d zia ł w Warszawie. Inwestor: Urząd Gminy w Zalesza nach. Wykonawca prac: PZ „M ag us” z Sandomierza.
Budownictwo drewniano
H u t a K r z e s z o w s k a (gm. H a ra siuki) — kościół parafialny p.w. Pod wyższenia Krzyża Św., barokowy, wzniesiony w 1766 r. z fun dacji Teresy z Michowskich Zamoyskiej, w ojew odzi ny lubelskiej, restaurowany i pow ięk szony w 1882 r.
W latach 1986-1987 parafia przepro wadziła na koszt własny systemem go spodarczym prace konserwatorskie obejm ujące podniesienie opadniętej lewej ściany wieńcowej nawy, wym ia nę zmurszałej podw aliny i wieńców, wymianę zmurszałych słupów konstru kcyjnych w nawie, wykonanie fu n d a mentu betonowego, założenie izolacji poziomej pod podw alinę.
K s i ę ż o m i e r z (gm. Gościeradów) — kościół pa rafia lny p.w. Narodzenia N a j świętszej M arii Panny, barokowy, wzniesiony z fun dacji włościan i w ójta M ichała Guza w 1783 r., gruntownie restaurowany w XIX i pierwszej p o ło wie XX w.
W 1985 r. pa rafia przeprowadziła p ra ce remontowe obejm ujące wymianę podłóg w zakrystii i przedsionkach, wymianę prowizorycznej instalacji ele ktrycznej, wykonanie opaski o d w a dnia ją cej wokół kościoła. Prace prowadzo ne były systemem gospodarczym na koszt parafii.
Zabytki ruchome
Rzeźba
S i e l e с (gm. Staszów) — nagrobki z cmentarza ewangelicko-reform owanego, z XVII— XIX w.
W 1986 r. w porozumieniu z Konsysto- rzem Kościoła Ewangelicko-Reform owa nego i Zarządem Ochrony i Konser wacji Zespołów Pałacowo-Ogrodowych w W arszawie przeniesiono nagrobki do lapidarium w Żychlinie (gm. Stare Miasto, woj. konińskie).
T a r ł ó w — rzeźba Św. Trójca z XVIII w., umieszczona na fasadzie kościoła parafialnego p.w. Św. Trójcy.
W 1985 r. na koszt p a ra fii przeprowa dzono prace konserwatorskie ob ejm u ją ce usunięcie przemalowań, wadliwych uzupełnień, wzmocnienie struktury rzeźb, uzupełnienie ubytków, rekonstru kcję brakujących elementów, uzupełnie nie polichrom ii. Prace prowadzili arty ści konserwatorzy mgr mgr W ojciech M atławski i Zygmunt Bobołowicz z Lu blina.
T a r n o b r z e g — rzeźby M atka Boska
Bolesna, św. Jan Ewangelista, Chrys tus na krzyżu z belki tęczowej kościo
ła klasztornego Dom inikanów, z XVIII w. Prace konserwatorskie w zakresie oczy szczenia i uzupełnienia złoceń i p o li chromii przeprowadzone zostały w la tach 1983— 1984. W ykonawcą prac była artysta konserwator mgr H alina Patryn z Tarnobrzegu, a inwestorem pa rafia rzymsko-katolicka.
M alarstwo ścienne
J a n ó w L u b e l s k i — polichrom ia z początku XX w. w kościele podom ini- kańskim, obecnie parafialnym .
W 1987 r. rozpoczęto następujące p ra ce konserwatorskie: oczyszczenie c ało ści polichrom ii i sztukaterii za pomocą pędzli i odkurzacza, doczyszczenie g u mą, uzupełnienie uszkodzeń tynku i sztukaterii zaprawą w apie nn o-piasko wą, zatarcie i utrwalenie polichrom ii za pomocą rozpylacza, uzupełnienie ubytków polichrom ii, wypunktowanie oraz przemalowanie powierzchni g ła d ko malowanych, z zachowaniem ory ginalne j kolorystyki, pigm entam i trw a łymi na spoiwie z kazeiny wapiennej, miejsca im itacji złoceń pozłocono szlak- metalem w płatkach na m ikstianie i za bezpieczono.
Scena Ukrzyżowania na tęczy w tech nice o le jn e j: zabezpieczenie złuszczeń, oczyszczenie chemiczne, uzupełnienie pobiały, nałożenie werniksu p o d kła d o wego, wypunktowanie w technice o le j nej, nałożenie werniksu zewnętrznego nn półm at.
Lam peria: oczyszczenie chemiczne, uzupełnienie ubytków szpachlówką o le j ną, przem alowanie całości fa rb ą p o kostową.
Inwestor: parafia rzymsko-katolicka w Janowie Lubelskim. W ykonaw ca: a rty sta konserwator m gr Józef Steciński z Jarosławia.
W ł o s t ó w (gm. Lipnik) — p o lich ro mia stropu drewnianego z XVI w. w zakrystii kościoła pa rafia lne go p.w. św. Jana Chrzciciela.
W toku prac konserwatorskich w 1985 r. usunięto trzy warstwy przem alowań z belek nośnych i desek stropowych, wyciągnięto gwoździe i bolce stalowe, osadzono wstawki drewniane w m ie j sca ubytków drewna, zaim pregnowano całość stropu 6% POW w alkoholu etylowym, całość zawoskowano. Inwestor: pa rafia rzymsko-katolicka we W łostowie.
W ykonawca: artysta konserwator m gr Sławom ir Stępień.
W ł o s t ó w (gm. Lipnik) — p o lich ro mia glifów okiennych z XIII w. z ko ścioła parafialnego p.w. św. Jana Chrzciciela.
W latach 1983-1984 przeprowadzono na koszt pa rafii pełną konserwację p o lichrom ii. W ykonawcą prac była prof, d r Zofia Medwecka z Krakowa.
M alarstwo sztalugowe
C h o b r z a n y — obraz Santa Conver
sazione, z ok. 1450 r., z ołtarza bocz
nego kościoła parafialnego.
W ramach prac konserwatorskich prze prowadzonych w latach 1984— 1985 sprasowano powstałe na obrazie p ę cherze masą woskową, uzupełniono kity woskowe na m alowidle, usunięto kity woskowe w pa rtii złoceń, a zało żono kredowe, usunięto na dm ia r w o sku z odwrocia z równoczesnym do- im pregnowaniem drewna woskiem, wy punktowano obraz odsączonymi fa rb a mi firm y „Talens” , ubytki srebra wy punktowano srebrem w proszku, ramę w miejscach przetartego złota pozło cono złotem w płatkach, obraz zawer- niksowano matowym werniksem. Inwestor: WKZ w Tarnobrzegu. W yko naw ca: artyści konserwatorzy m gr mgr Aleksandra Bogdanowska i Janina Strużyńska z PSP — O d d zia ł w Kra kowie.
9. Książomierz, obraz „M a tk a Boska Księżomierska" z ko ścioła pa rafia lne go - stan przed konserwacją (1985) 7. Tarłów, kościół p a rafia lny p.w. .Św. Trójcy — stan po kon
serw acji (1987)
8. Zbydniów, dwór w trakcie prac konserwatorskich (1987)
10. Rytwiany, obraz "Św. B arn ab a" z przedpiersi stali z ko ścioła pokam edulskiego — stan po konserwacji (1987)
àÉfe»:
11. Rytwiany, obraz „Kuszenie" z za piecków stall z kościoła pokam edul- skiego — stan po konserwacji (1987)
12. Tarnobrzeg, ołtarz Św. Dom inika z nawy kościoła klasztornego D o m in i kanów w trakcie konserwacji (1984) (wszystkie zdjęcia — D. Kom ada)
K l i m o n t ó w — obraz Św. Jacek pę dzla A. Nuceniego z 1650 r. z ołtarza głów nego kościoła podom inikańskiego. W toku prac konserwatorskich prow a dzonych w latach 1984— 1985 lico obrazu zabezpieczono bibułą japońską, obraz prasowano, zdublowano podo brazie masą woskową, oczyszczono ca łą powierzchnię obrazu, uzupełniono ubytki gruntu i farby, kity szlifowano, całość zawerniksowano.
Inwestor: WKZ w Tarnobrzegu. W yko naw ca: artysta konserwator mgr Halina Patryn za pośrednictwem PSP — O d d zia ł w Kielcach.
K l i m o n t ó w — obraz .Św. M ik o ła j
Biskup z ok. 1650 r. z zasuwy ołtarza
głów nego kościoła podom inikańskiego. Prace konserwatorskie prowadzone w latach 1984-1985 obejm owały zabez pieczenie awersu bibułą japońską, zdu blow anie podobrazia płótnem lnianym przy użyciu masy woskowej, oczyszcze nie powierzchni, usunięcie przemalówki, uzupełnienie ubytków gruntu i farby, zawem iksowanie awersu, zmianę blej- tramu.
Inwestor: WKZ Tarnobrzeg. W ykonaw ca: artysta konserwator m gr H alina Patryn za pośrednictwem PSP — O d d zia ł w Kielcach.
K s i ę ż o m i e r z (gm. Gościeradów) — obraz M atka Boska Księżomierska, z XVIII w., z ołtarza głównego kościoła p a rafialnego.
W ramach prac konserwatorskich prze prowadzonych w latach 1986-1987 wy konano wstępne badania konserwator skie, usunięto aksam it z tła obrazu, zabezpieczono warstwę malarską b ib u łą japońską przed przystąpieniem do usunięcia drewnianego podobrazia, usunięto płótno dublujące, oczyszczono odwrocie z pozostałości masy dubla - żowej, obraz zdublowano masą wosko- wo-żywicznq, usunięto zabezpieczenie z lica obrazu, oczyszczono lico, uzupeł niono ubytki gruntu i farby, obraz za werniksowano.
Inwestor: pa rafia rzymsko-katolicka w Księżomierzu. W ykonawca: artysta konserwator mgr Teresa Borkowska z PP „Sztuka Polska” — O dd ział w W a r szawie.
R y t w i a n y — dwadzieścia dwa ob ra zy na stallach chóru zakonnego kościo ła pokamedulskiego, obecnie p a ra fia l nego p.w. Zwiastowan ia NMP, z 1729 roku.
W latach 1984— 1986 przeprowadzono następujące prace konserwatorskie: wykonano dezynsekcję obrazów przy użyciu antoxu, im pregnow ano obrazy od strony lica paraloidem w toluenie i acetonie, od strony odwrocia im p reg nację wykonano przy użyciu osolanu w toluenie i acetonie, przeprowadzono b a dania stratygraficzne i chemiczne, które ujaw niły przem alowania, położo no pęcherze i spękania przy użyciu pa ralo idu , opracowano odwrocia po przez zastosowanie kitów drewnianych, obrazy odczyszczono z przemalówki po kostowej oraz przepunktowań chemicz nie i mechanicznie, ubytki zaprawy k i tow ano kitem kredowo-klejowym, w głębszych partiach ubytków zastosowa no kit drewniany, a następnie założo no kit klejowo-kredowy, lica obrazów przewerniksowano werniksem dam
aro-wym w olejku terpentynoaro-wym, punkto wano w technice olejno-żywicznej p la mą scalającą przez podkłady farby i lasserunki w miejscach większych ubyt ków, zastosowano farby firm y „Ta- lens” , a ja ko spoiwo werniks dam aro- wy.
Inwestor: WKZ w Tarnobrzegu. W yko naw ca: artysta konserwator mgr Zofia Stawowiak za pośrednictwem PSP — O dd ział w Krakowie.
W ł o s t ó w (gm. Lipnik) — czternaście obrazów Stacje M ąki Pańskiej, z XVIII w., z kościoła parafialnego.
W toku prac konserwatorskich w la tach 1984— 1985 zdjęto obrazy z kro sien, oczyszczono odwrocia i lica z za brudzeń powierzchniowych, oczyszczo no lica z pociem niałego werniksu, do- szyto do obrzeży obrazów paski z p łó t na lnianego, sprasowano nierówności i pofałdow ania, zaimpregnowano o d wrocia, obrazy napięto na nowe kro sna, zapunktowano przetarcia i ubytki warstwy m alarskiej, lica zawerniksowa no, ujęto obrazy w ramy zaprojekto wane i wykonane zgodnie z charakte rem i stylem obrazów.
Inwestor: pa rafia rzymsko-katolicka we W łostowie. W ykonawca: artysta konser w ator mgr Barbara Czajkowska-Palu- sińska z Krosna.
Rzemiosło artystyczne
K l i m o n t ó w — szafa Bractwa Różań cowego z ok. 1680 r. z kościoła po dom inikańskiego.
W latach 1984-1986 wykonano nastę pujące prace: obiekt poddano im pre gnacji Osolanem w ksylenie, przepro wadzono prace stolarskie uzupełniając brakujące partie i wzm acniając stru kturę całości, usunięto przemalowania z lic szuflad, oczyszczono partie skrzy de ł z warstw werniksów i pokostu, za- kitowano miejsca uszkodzone przez szkodniki masą woskową z w ypełnia czem, podklejono miejsca spęcherzone i łuszczące się, usunięto zabrudzenie z rewersów skrzydeł, wykonano punkto wanie w technice olejnej na werniksie woskowym, uzupełniono brakujące szyl- dziki komody, oczyszczono i zabezpie czono zawiasy, uzupełniono brakujące gwoździe w zawiasach, całość pokryto werniksem woskowym.
Inwestor: WKZ w Tarnobrzegu. W yko nawca: artysta konserwator Anna Her- manowicz-Pałka za pośrednictwem PSP — O ddział w Krakowie.
K l i m o n t ó w — ołtarz boczny Św. Krzyża, z XVII w., z kościoła podom i nikańskiego.
W ramach prac konserwatorskich pro wadzon/ch w latach 1984— 1987 wyko nano dezynfekcję i dezynsekcję drew na antoxem, utwardzono drewno sko rodowane żywicą syntetyczną, wym ie niono najbardziej zmurszałe elementy konstrukcyjne, przytwierdzono osypujące się grunty do podłoża, oczyszczono po wierzchnię ołtarza wraz z polerow a niem złoceń, uzupełniono grunty i zło cenia, przeprowadzono pełną konser wację obrazu ze zwieńczenia.
Inwestor: WKZ w Tarnobrzegu. W yko nawcy: artyśoi konserwatorzy mgr mgr Barbara Bosowska-Kukieła i Ta
deusz Knaus za pośrednictwem PSP — O dd ział w Krakowie.
R y t w i a n y — stalle (część drew nia na), z XVII w., chóru zakonnego ko ścioła pokam edulskiego, obecnie p a ra fialneg o p.w. Zwiastowania N ajśw ięt szej M arii Panny.
W latach 1984— 1986 wykonano nastę pujące prace konserwatorskie: zapiecki i przedpiersia — zdemontowano, zba dano warstwy polichrom ii, przeprowa dzono dezynsekcję i im pregnację utw ardzającą, usunięto przemalówki, uzupełniono braki drewna, zawernikso- wano, wypunktowano i zabezpieczono odwrocie i półki w stallach, m alow i dła pokryto werniksem ochronnym; po dest — zdemontowano, oczyszczono, zbadano i zabezpieczono posadzkę, przeprowadzono dezynsekcję i im pre gnację utwardzającą, nasycono poko stem lnianym ; siedziska - zdem onto wano, wykonano badanie drewna i po lichrom ii, przeprowadzono dezynsekcję i im pregnację utwardzającą, wym ienio no części silnie uszkodzone.
Inwestor: WKZ w Tarnobrzegu. W yko nawcy: artystka konserwator m gr Kry styna Borkowska-Niemojewska z zespo łem za pośrednictwem PSP - O ddział w Krakowie.
T a r n o b r z e g — ołtarz główny, z XVIII w., z kościoła klasztornego D o m inikanów, obecnie parafialnego. W latach 1983— 1984 przeprowadzono prace konserwatorskie polegające na oczyszczeniu, uzupełnieniu złoceń oraz czyszczeniu i zabezpieczeniu srebrnego tabernakulum przed korozją. Przepro wadzono także konserwację sceny
Zwiastowanie na drzwiach prowadzą
cych za ołtarz.
Inwestor: parafia rzymsko-katolicka w Tarnobrzegu. W ykonawca: artysta kon serwator mgr Halina Patryn z Tarno brzegu.
T a r n o b r z e g — ołtarz lewy boczny
Ukrzyżowanie, z XVIII w. z kościoła
klasztornego Dom inikanów, obecnie parafialnego.
Pełną konserwację ołtarza w zakresie czyszczenia, uzupełnienia złoceń, wy miany zmurszałych elementów skrzydeł, konserwacji rzeźby Chrystusa na krzyżu przeprowadziła w latach 1983-1984 artysta konserwator mgr Hcfina Patryn. Inwestorem prac była parafia rzymsko -katolicka w Tarnobrzegu.
T a r n o b r z e g — ołtarz prawy bocz ny p.w. św. Dominika, z XVIII w., z ko ścioła klasztornego Dom inikanów, obe cnie parafialnego. Prace — ob ejm u ją ce czyszczenie, uzupełnianie złoceń, usuwanie przemalowań oraz pełną konserwację umieszczonego w retabu lum obrazu św. Dominika — przepro w adziła w latach 1983-1984 artysta
konserwator mgr Halina Patryn. Prace finansowane były przez parafię rzym sko-katolicką w Tarnobrzegu.
T a r n o b r z e g — ambona z XVIII w. z kościoła klasztornego Dominikanów, obecnie parafialnego.
Pełną konserwację ambony przeprowa dzono w latach 1983-1984 na koszt parafii. W ykonawcą prac była artysta konserwator mgr Halina Patryn.
