Andrzej Wiśniewski
"Kradzież kieszonkowa i jej
sprawca", Z. Bożyczko, Warszawa
1962 : [recenzja]
Palestra 6/7(55), 75-76
1962
N r 7 (55) P rzegląd w y d a w n ic tw p ra w n ic zych 75
2 . B o ż y c z k o : Kradzież kieszonkowa i jej sprawca. Wyd. Prawn. Warszawa
1962, s. 200.
Książka dna Z. Bożyczski, pracownika naukowego Uniwersytetu w e Wrocławiu, jest ciekawa pod wieloma wyglądami. Autor daje w niej nie tylko obraz środo wiska przestępczego złodziejów wrocławskich, ale także szczegółowy przegląd taktyki i techniki kradzieży. Metoda ibądawcaa (autora, foardza zbliżona do obser wacji uczestniczącej, nadaje jego opisom charakter dokumentów życia społecz nego d aawodowego środowiska przestępczego, które było -przedmiotem obserwacji. Jako (teren swych badań lautor wybrał miasto Wrocław. Jest to teren dogodny dla iteigo rodzaju badań, gdyż ludność miasta jesit prawie w całości złożona z no w ego napływowego elementu i anajduje się w nim zapewne większy niż ziaizwy- czajj odsetek przestępców, którzy chętniej przebywają tam, gdzie nie są izmani.
Autor poznał osolbiście 84 kieszonkowców, od których uzyskał cenne ustne in formacje związane z dokonywaniem kradizieży kieszonkowej. Ponadto przez oso by rtrzecie nawiązał kontakt z 5 starymi kieszonkowcami, którzy pisemnie przed staw ili mu postępowanie „dintojry” w okresie międizywojennym onaz przejrzeli i uzupełnili bruilion słownika złodziejów kieszonkowych !(słowinik ten zamiesz- czony jest na końau ksiiążflci). Uzyskane w ten sposób informactje, następnie włas ne obserwacje autora oraz diane ze statystyki milicyjnej i sądowej stanowią ten materiał, na podstawie którego książka została napisana. Na poidfcreśleinie zasłu guje jeszcze fakt, że autor zdobył .sobie tak 'duże zaufanie w środowisku prze stępczym, iż poszczególne rozidziały książki były czytane przez „wysoko wykwa lifikowanych” złodziei, fctónzy zgłosili szereg uwag, przyjętych potem i wyko rzystanych przez .autora.
Po .scharakteryzowaniu w rozdziale pierwszym metody i techniki -zbierania materiałów, autor daje .szczegółową analizę badanego środowiska przestępczego. W rozdziale drugim autor podaje w ujęciu statystycznym wiek, płeć, stosunki rodzinne oraz rodzaje wrocławskich złodziejów kieszonkowych. W rozdziale trze cim Charakteryzuje kieszonkowca jako przestępcę zawodowego, (przedstawiając jego stosunek do przestępstwa, do społeczeństwa i Włada, dochody z kradzieży kieszonkowej, metody samoobrony i ryzyko ujęcia.
W rozdziałach czwartym i piątym autor opisuje kieszonkowca w środowisku przestępczym oraz kieszonkowca jako członka społeczeństwa. Są tam przedsta w ione metody szkolenia, reguły postępowania, zespoły przestępcze, sąd złodziej ski, język złodziejski, stosunek do innych przestępców, zmiana zawodu kieszon kowca, jego stosunki rodzinne, stosunek do religii, wychowanie dzieci, zajęcia legalne, warunki (mieszkaniowe oraz wydatki.
Dwa ostatnie rozidziały dotyczą taktyki i techniki 'kradizieży kieszonkowej. W rozdziałach tych autor wskazuje najdogodniejsze miejsca kradzieży, czas do konywania kradzieży, jej przebieg (czynności przygotowawcze, dotarcie do miejsca, wybór ofiary, zabezpieczenie odwrotu), otaawia nodizaje (kradzieży ize względu na miejsce ich dokonywania oraz technikę kradzieży kieszonkowej w zależności od jej przedmiotu. Rozdziały te, bogato ilustrowane, zadecydowały o konieczności wprowadzenia zamkniętej sprzedaży książki, której numerowane egzemplarze sprzedawane są tylko osobom interesującym się zawodowo problematyką prze stępczości (m. i. również adwokatom).
W końcowych wnioskach książki autor wskazuje, że w Polsce Ludowej kra dzież kieszonkowa jest domeną przestępczości zawodowej. Kieszonkowcy — poza
76 A n d r z e j W i ś n i e w s k i N r 7 (55)
nielicznymi wyjątkami — kradną w zespołach, a nawet tworzą szajki. Umiejętna taktyka i wysotea technika wykonywania przestępstwa przyczyniają się do jego niewykrywalności, dlatego też nieznaczny jest odsetek przestępstw, które roz- potzsnaino w postępowaniu sądowym, w stosunku do prziestąpsitw popełnionych. Zniane są wypadki w iel oletnieigo wykonywania zawodu przestępczego bez uka rania. Wskazuje to na1 'słuszność przewidzianego w art. 60 § 2 prawa sędziego do zaostrzenia ikairy w istosumiku do przestępcy zawodowego, choćby nie był on dotychczas karany. Ocena sędlzdego, czy dany przestępca jest przestępcą zawo dowym, ipowdnna być oparta na stwierdzeniu, że rodzaj przestępstwa oraz tech nika i taktyka ijego popełnienia wsfcaaują na rutynę i fachowość, a charakter przestępsitwa i itryb życia 'sprawcy potwierdzają, iż jego głównym źródłem utrzy mania jest przestępsftwo.
Uzupełnieniem książki jest aneks zawierający życiorysy 20 przestępców, wspomniany już słownik złodziejski oraz wykaz literatury.
J. S m i a ł o w s k i , W. L a n g , A. D e l o r m e : Z zagadnień nauki o normie
prawnej. PWN. W arszawa 1961, s. 244. , Przedmiotem rozważań pracy są zagadnienia związane ze strukturą normy prawtraej i stosunkiem prawnym. Ponieważ jednak problematyka ta wiąże się dość śdiśle z ogólnymi poglądami na istotę miormy prawnej £ prawa w ogóle, w ięc również i te zagadnienia n ie zostały w książce pominięte.
Praca śkłalda się :z itrzech rozdziałów.
W rozdziale pierwszym, zawierającym zagadnienia ogólne, autorzy dają okreś lenie prawa i aormy prawnej. Przez normę prawną rozumieją oni określone znaczenie zwrotów prawnych zawartych w obowiązujących aktach normatywnych. Analiza teoretyczna normy prawnej zmusza autorów do 'zajęcia się pewnymi zagadnieniami z dziedziny teorii języka. W tymże rozdziale przedstawiony jest także sposób analizy 'tekstów prawnych.
Omówienie wybranych teorii dotyczących struktury normy prawnej oraz ich krytyka jest treścią rozdziału drugiego. Spośród licznych teorii wybrane i omó wione zostały poglądy Binldroga i Somłó, iStrag owi cza, Kelsena oraz Landego.
W ostatnim, i trzecim rozdziale przedstawione są poglądy szeregu autorów na zagadnienie stosunków prawnych.
Praca ma charakter wybitnie (przeglądowy. Zadaniem jej jest zapoznanie czy telnika z omówionymi w niej poglądami różnych autorów oraz w yjaśnienie w sposób możliwie jasny i przystępny teoretycznych zagadnień dotyczących nor my prawnej.
