Przegląd Pomorski : dziennik chełmżyński : pismo demokratyczne i bezpartyjne poświęcone sprawom kulturalno-oświatowym i gospodarczym 1929.05.09, R. 2, nr 106

Cena egzemplarza 15 groszy,

HGFEDCBAIHGFEDCBA

p R Z E G in n P O M O R S K !

■ BZIENNIK ■ GHEŁMŻYŃSKI

Pismo demokratyczne i bezpartyjne poświecone sprawom kulturalno ■ oświatowym i gospodarczym

PRENUMERATA:

w y c h o d z i c o d z ie n n ie z w y j ą t k i e m n ie d z ie l i ś w i ą t z d o d a t k ie m t y g o ­ d n i o w y m „ S T R Z Ę C H A R O D Z I N N A '1 w y n o s i m ie s ię c z n ie w e k s p e d y c ji 2 , 1 0 z ł , z o d n o s z e n ie m w d o m p r z e z lis to n o s z a 2 , 4 6 z ł, k w a r t a ln ie 7 ,3 8 z ł.

W r a z ie w y p a d k ó w , s p o w o d o w a n y c h s iłą w y ż s z ą , p r z e s z k ó d w z a k ła d z ie , s t r a jk ó w it p . , w y d a w n ic t w o n ie o d p o w ia d a z a d o s t a r c z e n ie g a z e t y . N a k ła d e m i d r u k i e m „ D r u k a r n i P r z e m y s ło w e j" ( F r . M ie m c z y k ) w C h e łm ż y .

R e d a k c ja c z y n n a o d g o d z in y 1 1 — 1 2 i o d 1 6 — 1 7 - t e i.

R e d a k t o r n a c z e ln y i o d p o w ie d z ia ln y : K L E M E N S K O B I E R S K I , C h e łm ż a .

Redakcja Administracja i Ekspedycja: Chełmża, przy Telefon

7^.

OGŁOSZENIA:

1 0 g r o s z y z a m i l im : 1 ła m o w y , s z e r o k o ś c i 3 3 m m . Z a r e k la m y n a s t r o n i e t e k s t o w e j s z e r o k o ś c i 8 2 m / m . 5 0 g r . n a 1 1 - g ie j 7 5 g r . n a I - e j 1 ,— z ł.

P r z y p o w t ó r z e n iu o g ło s z e ń u d z ie la s ię r a b a t u . — P r z y d o c h o d z e n ia c h s ą d o w y c h i k o n k u r s a c h w s z e lk ie r a b a t y u p a d a ją . — O g ło s z e n ia z a g r a ­

n ic z n e 2 5 ° / 0 d o p ła t y .

Z a t e r m in o w e u m ie s z c z e n ie i p r z e p is a n e m ie js c a a d m in is t r a c ja n ie o d p o w ia d a K o n t a b a n k o w e : M ie js k a K a s a O s z c z ę d n o ś c i — B a n k L u d o w y C h e łm ż a

— M ie js c e p ła t n o ś c i — C h e łm ż a . —

Rynku Bednarskim nr. 1., narożnik nl. Hallera

Nr. 106. Chełmża, czwartek, dnia 9-go maja 1929 r. Bok II.

Oddajcie nam nabrane ziemie.

Rewizja granic niemieckich w pojęciu narodu polskiego.

W P ary ża pękła bom ba niem iecka.

N iespodziew anym i bezprzykładnym atak iem n a P olskę, N iem cy rozbiły przed kilku dniam i n a­

rady w sp raw ie u stalen ia o stateczn ej w ysokości odszkodow ań niem ieckich za p rzeg ran ą w ojnę. Z a­

m iast uderzyć się w p iersi i płacić co się kom u należy, N iem cy zażądały zw rotu P om orza i G órne­

go Ś ląska.

N aród polski przekonał się ponow nie, że silna i p o tężn a P o lsk a z w łasnym dostępem do m orza n ie p rzestan ie nigdy być so lą w oku naszych w ro­

gów , którzy zaw sze czyhać będą na n aszą zgubę.

P rzek o n aliśm y się, że n aw et po chw ilach n ajw ięk­

szych zw ycięstw dyplom atycznych n ie m ożem y u- snąć spokojnie n a lau rach , że zaw sze przygotow ani być m usim y do o stateczn ej rozgryw ki w przyszło­

ści o eg zy sten cją i całość naszego- p ań stw a.

O statn ia ta prow okacja niem iecka pow inna o- tw orzyć nam oczy n a fak t, iż niebezoieczeństw o ciąg le nam zag rażać będzie, poniew aż jasnem się stało , iż N iem cy nigdy nie porzucą sw oich złow ro gich usiłow ań w kierunku rew izji g ran ic naszych.

O dpow iednio w ięc do tych dążeń niem ieckich iść pow inna n asza polityka p rzeciw staw iająca i n asze usiłow ania odporne.

P rzedew szy stkiem w zm ocnić trzeb a w dw uj- nasób n aszą, p ro p ag an d ę zag ran iczn ą. O kazuje się bow iem potrzeba krzyczeć na cały św iat, że na za­

chodzie nie m am y ani jed n eg o m etra kw adratow ego polskiej ziem i do stracen ia, że w błędzie są w szy­

scy ci, którzy zaślep ien i n ien aw iścią do P olski, g ło szą n a w sze stro ny , żeśm y „i tak o trzy m ali w iele-w ięcej, niż m ogliśm y się kiedykolw iek spo­

dziew ać".

A le nie dosyć tego. O d dziesięciu lat, odkąd się tylko zaczęła nagonka N iem iec n a nasze g ra­

nice, nie robim y i tak nic innego, jak ty lk o b ro­

nim y się, w ykazując niesłuszność zaborczych pre- ten sy j niem ieckich. '

O kazuje się dzisiaj, że była to błędna tak ty k a k tó ra bynajm niej m e zam knęła u st zbrodniczym im p erjalistom pruskim , głoszącym dziś śm ielej niż kiedykolw iek h asła rew izjonistyczne, zw rócone p rze­

ciw ko P olsce.

N ie defenzyw a, lecz ofenzyv^a. — o to n ajlep ­ szy sposób u trzy m an ia w całości naszych granic, sposób, który pow inniśm y byli zastosow ać ju ż w czasie rokow ań pokojow ych w W ersalu .

Jeżeli opóźniliśm y się z tem dziesięć lat, to

^przynajm niej dzisiaj, nie tracąc ani chw ili czasu, rozpocznijm y en erg iczn ą kom panję za pow iększe­

niem g ran ic R zeczypospolitej.

N iechaj n a cały św iat rozlegnie się w ołanie n asze, że sp raw a m a się raczej p rzeciw n ie, że przy podziale zysków , w ynikłych z o statn ieg o k a­

taklizm u dziejow ego P o lsk a zo stała w sposób nie­

słychanie dotkliw y pokrzyw dzona, że poza g ran ica­

m i p ań stw a polskiego pozostały jeszcze olbrzym ie obszary ziem i polskiej i blisko dw a m iljony ro d a­

ków naszych, których w brew hum anitarnym teorjom sto so w an jm d o tąd jed y n ie do w szystkich innych k rajó w , — oderw ano od M acierzy P o lskiej.

Burzliwe manifestacje robotnicze

przeciw praktykom socjalistycznego magistratu w Łodzi.

poczęła szarżę, w w yniku której d em o n stran tó w rozpędzono. P oturbow any zo stał jed en z m an ife­

stan tów , n iejak i S tan isław W dow iak.

Ł ó d ź , 7 V . Jak ju ż donosiliśm y, w śród organizacyj robotniczych w Ł odzi istnieje niezado­

w olenie i ferm en t z pow odu sto so w an ia przez m a­

g istrat socjalistyczny klucza p arty jn eg o przy przyj­

m ow aniu robotników n a roboty sezonow e.

W dniu dzisiejszym k ilk u set robotników , n ale­

żą :yoh do k ad elu P olskiego Z w iązku Z aw odow ego udało się m an ifestacy jn ie pod m ag istrat, dom aga­

jąc się przyjęcia do pracy. T łum przybrał ag resy­

w ną p o staw ę i usiłow ał w edrzeć się do w n ętrza m ag istratu . W ezw an a policja p iesza i konna roz-

Rozwiązanie bojowych organizacyj komunistycznych w Prusach.

B e rlin , 7 m aja. P ruski m in ister spraw w ew nętrznych G rzesm sk i ogłosił w poniedziałek ro zp o rząd zen ie, ro zw iązu jące n a podstaw ie ustaw y o ochronie republik i innych o raz za zgodą rządu niem ieckiego kom unistyczny zw iązek czerw onych żołnierzy frontow ych n a teren ie P ru s razem z czer­

w onym fro n tem m łodzieży, czerw o n ą m ary nark ą i innem i podobnem i o rg anizacjam i i u rząd zen iam i, pon ew aż o rg an izacja ta d ziałała przeciw ustaw om

I jeżeli dzisiaj N iem cy z całą beszczelnością w ysuw ają znow u h asło rew izji g ran ic P olski, to niechże zaspokojone zo stan ie to ich życzenie.

N ie tracąc ani chw ili czasu, dyplom acja n a­

sza, a z n ią cały naród polski niechaj w ielkim głosem upom ni s’ę o ziem ie polskie, p o zo stające dotąd w niew oli p ru sk iej.

W ięc n ajp ierw g ranica śląsk a.

W brew w szelkim zasadom słuszności i sp ra­

w iedliw ości narzucono nam plebiscyt n a G -. Ś ląsku.

A każdy b o h atersk i lud polski odniósł tam zw ycię­

stw o i w sposób zdecydow any w ypow iedział się za P olską — podzielono Ś ląsk n a dw ie części, odda­

jąc w iększą część w rogow i.

D alej je st pow iat złotow ski. D la kolei z P i­

ły do C hojnic, potrzebnej rzekom o N iem com , 60 tysięcy P olaków zakuto z pow rotem w kajdany pruskie.

N a północy m am y cale P ow iśle, sk ład ające się z czterech czysto polskich pow iatów .- m ałbor- skiego, sztym skiego, suskiego i kw idzyńskiego.

W reszcie — rzecz n ajw ażn iejsza — w y d arto nam przed w iekam i czysto polskie teren y , M azury i W arm ję, a tem sam em dzisiejszem u p ań stw u polskiem u zagrodzono drogę do m orza w granicach odpow iadających naszej h isto rji, etn o g rafji i n a­

szym dzisiejszym potrzebom gospod arczym .

N a W arm ji i M azurach żyje od w ieków lud z krw i i kości p o lsk i, obliczający się olbrzym ią cyfrą 600,000 dusz, ale nieuśw iadom iony narodow o a w pew nej części n aw et zgerm anizow any. U rzą­

dzono tam kom edję plebiscytu, z góry oddając w szelkie atu ty N iem com . N ic dziw nego, że w obec sfałszow anego plebiscytu w szystkie te teren y w pad- ły w ręk ę N iem com .

O ddajcie nam te w szystkie zrabow ane ziem ie polskie!

P iaw a n asze do nich nie są i nigdy n ie będą przedaw nione.

Jeżeli ziem ie te przez plebiscyt nie przeszły do P o lsk i, to dzięki jed y n ie tem u, że zw ycięstw o odniosło tam niem ieckie pogw ałcenie zasad elem en­

tarn ej spraw iedliw ości.

R ząd polski tak ieg o plebiscytu nie uznał i nigdy go uznać nie będzie w stan ie. Ó w czesny energiczny p ro test rządu polskiego do R ady A m ­ basadorów dotychczas załatw iony nie zo stał.

M am y w ięc w szelkie podstaw y praw ne, ni©

w spom inając ju ż o praw ach m oralnych, historycz­

nych. etnograficznych i gospodarczych, — do do­

m ag an ia się

rewizji plebiscytu

n a W arm ji i M azurach, jak i n a Ś ląsku O polskim .

N ie k ieru je nam i zaborczy im perjalizm , ale czyniąc zadość w zniosłym ideom sp raw iedliw ości m iędzynarodow ej, zjednoczyć cbcem y w szystkich m ów iących polskim językiem pod skrzydłam i O rła B iałego.

N ie będzie n as obchodzić w cale, co uczynią pozostałe P rusy W schodnie po oderw aniu w przy­

szłości od nich W arm ji, P ow iśla i M azur. Jesteś­

m y i tak pew ni, że po okrojeniu prow incja ta n ie­

m iecka silą rzeczy zw iązać się m u si z państw ow o­

ścią polską, do czego sk ło n ią ją położenie g eo g ra­

ficzne, trad y cje historyczne i d zisiejsze tru d n e d la m ej w arunki bytu ekonom icznego.

A żeby do teg o przyszło, w ytężyć m usim y w szy­

stk ie siły. W szelkim i m ożliw ym i środkam i, z n ie­

słabn ącą en erg ją i stanow czością dążyć m usim y do odzyskania W arm ji, P o w iśla, M azur i Ś ląsk a

O polskiego. ; -

Jeżeli ju ż nie d ro g a pokojow a, to n o w y G ru n­

w ald, k tó reg o w przyszłości tak , czy inaczej u n ik­

nąć zdaje się nie będziem y m ogli, -r ziem ie te w rócić pow inien n a łono um iłow anej N ajjaśn iejszej n aszej R zeczypospolitej.

L . Ł ydko.

N aty ch m iast po d em o n stracji m ag istrat zw o­

łał nadzw yczajne posiedzenie. Ul godzinach popo­

łudniow ych przed gm achem w ydziału opieki sp o łe­

cznej m ag istratu poczęły się rów nież grom adzić tłum y, utw orzone przew ażnie’ z kobiet i dzieci, którym m ag istrat w strzym ał w ypłaty zapom óg. I tu była zm uszona in terw en jo w ać policja.

państw ow ym .

M ajątek o rg an izacji u leg a konfiskacie na rzecź sk arb u R zeszy.

R ozszerzenie teg o ro zp o rząd zen ia n a inne k ra­

je zw iązkow e n ie je st zam ierzone. N iem iecki m i­

n ister sp raw w ew nętrznych podał pow yższe ro zp o­

rząd zen ie rządu pruskiego rządom krajów zw iązko­

w ych do w iadom ości.

S tr . 2 „ P R Z E G L Ą D P O M O R S K 11 N r. 1 0 6 .

Ze świata,

Komuniści nikną.

P a r y ż (A W ) W e d łu g o trz y m a n y c h d o te j p o r y w ia d o m o ś c i p r z e b ie g w rz o ra js z y c h w y b o ró w d o r a d m ie js k ic h b y ł z u p e łn ie s p o k o jn y . N a o g ó ł lic z ą s ię z e z m n ie js z e n ie m lic z b y g ło s ó w k o m u n is ty ­ c z n y c h . W L y o n ie z d a je s ię o d n io s ła z w y c ię s tw o iis ta H e r rio t M . M in is tro w ie O b e ro n i F o r g e o t z o s ta li p o w tó r n ie w y b ra n i. W P a r y ż u p rz y p u s z c z a ­

ją,

p e w n e z w ię k s z e n ie w p ły w ó w g r u p p ra w ic o w y c h . L ic z b a ra n n y c h u g ru p o w a ń p ra w ic o w y c h z w ię k s z y s ię p ra w d o p o d o b n ie o 5 o s ó b .

Wybory w Anglji.

L o n d y n (A W ) Z o s ta ły u s ta lo n e tu ju ż lis ty k a n d y d a tó w n a w y b o ry a n g ie ls k ie . P a r tja k o n s e r ­ w a ty s tó w w y s u w a 5 8 1 k a n d y d a tó w , L a b o u r P a r ty 5 6 0 , z a ś p a r tja lib e r a ln a 5 c 0 N a 4 0 0 o b e c n y c h p o s tó w k o n s e r w a ty s tó w 3 3 0 k a n d y d u je p o n o w n ie . M ię d z y p o s ła m i k tó rz y m e w y s ta w ia ją p o w tó rn ie s w o je j k a n d y d a tu r y z n a jd u ją s ię lo rd a d m ir a lic ji B r id g e m a n n , o b e c n y m in is te r w o jn y L a m in g W o rt­

h in g to n E v a n s o r a z w ic e p re z e s Iz b y G m in H o g e .

Wyniki wyborów municypalnych.

P a r y ż (A W ) O g o d z . 2 ,3 0 w n o c y n a d e s z ­ ły w y n ik i w c z o ra js z y c h w y b o ró w m u n ic y p a ln y c h z

245

g m in . D o te j p o ry n ie z n a n e s ą w y n ik i z e 1 1 5 Z o s ta ła w y b ra n y c h 1 3 0 n o w y c h ra d n y c h w p ie rw s z e m g ło s o w a n iu , a m ia n o w ic ie d w u k o n s e r w a ty s tó w , 2 5 g ru p y M a rin a , 2 8 re p u b lik a n ó w , 5 2 ra d y k a łó w , 7 s o c ja l re p u b lik a n ó w , 8 s o c ja lis tó w , o r a z 8 k o m u ­ n is tó w . W e d łu g d o n ie s ie ń „ E c h o d e P a r is " u g r u ­ p o w a n ia p ra w ic o w e o d n io s ły z d e c y d o w a n e z w y c ię ­ s tw o w 1 8 g m in a c h , o r a z z d e c y d o w a n ą k lę s k ę w j S in n y c h .

Trzęsienie ziemi w Turkiestanie,

L o n d y n (A A B ) W e d łu g o trz y m a n y c h tu w ia d o m o ś c i lic z b a o f ia r tr z ę s ie n ia z ie m i w p e r s k ie j c z ę ś c i T u rk ie s ta n u w a h a s ię o d 1 0 0 0 d o 3 0 0 0 o s ó b .

Z kraju.

Katastrofa samochodowa.

P o z n a ń (A W ) W d n iu 4 b m . p r z e je ż d ż a ł w o js k o w y s a rro c h ó d c ię ż a ro w y z b a g a ż e m 5 5 p u ł­

k u p rz e z p o n to n o w y m o s t d o B ie d ru s k a . W p e w n e j c h w ili z ła m a ły s ię b lo k i p o d ty ln e m k o łe m a p rz e z p r z e c h y le n ie s ię s a m o c h o d u w p a d ło k ilk u ż o łn ie ­

rzy

d o W a r ty . D w ó c h ż o łn ie rz y u to n ę ło , z w ło k

•d o ty c h c z a s n ie z n a le z io n o .

Szmugiel kokainy.

S ta n is ła w o w s k ie w ła d z e s k a rb o w e w p a d ły n a ś la d s z m u g lu k o k a in ą . P rz e s y łk i n a d c h o d z iły d o S ta n is ła w o w a z z a g r a n ic y , w s z c z e g ó ln o śc i z A u s trji R u m u n ji. N a c z e le o r g a n iz a c ji p rz e m y tn ic z e j

W. ^Łangwood,

Krwawy Rok 1913

( P r z e k ł a d - z a n g i e l s k i e g o ) .

(C ią g d a lsz y ) (6 0

K ie d y ś w ia tło d n ia p o c z ę ło g a s n ą ć ,'d y m y p o ­ ż a r n e i p y ł g ru z ó w d u s iły w p r o s t c a łą lu d n o ś ć . A le a r m a ty n ie lito ś c iw e g o w r o g a g rz m ia ły c ią g le z m o n o to n n ą r e g u la r n o ś c ią , k tó r a b e z b ro n n ą lu d ­ n o ś ć d o p ro w a d z a ła d o s z a le ń s tw a . W s z ę d z ie b ie ­ g ły z a u c ie k a ją c y m i g ło ś n e ś w is ty p rz e z p o w ie tr z e , w s z ę d z ie ś c ig a ły ic h o g łu s z a ją c e e k s p lo z je , ło m o t w a lą c y c h s ię m u ró w i tr u ją c e g a z y , k tó r e g ro z iły u d u s z e n ie m k a ż d e m u , k to z n a la z ł s ię w p o b liż u w y b u c h a ją c e g o p o c is k u .

Z m ro k z a p a d a ł. J a k c a łu n p o g rz e b n y r o z c ią ­ g a ł s ię n a d m ia s te m o b ło k d y m ó w w y k w ita ją c y c h z p ło n ą c y c h b u d o w li. S ło ń c e k r w a w iło g o z w ie rz ­ c h u s w e m i o s ta tn ie m i p ro m ie n ia m i. A k a n o n a d a tr w a ła d a le j, p o c isk i je d e n p o d r u g im ś w isz c z a ły w p o w ie tr z u i s z e rz y ły n a o k ó ł ś m ie r ć i z a g ła d ę , w r e s z c ie je n e ra ł K ro n h e lm w y d a ł ro z k a z k ilk u b a - te r jo m , a b y p o s u n ę ły s ię n a p rz ó d i z a a ta k o w a ły p ó łn o c n e b a ry k a d y . W p ó ł g o d z in y p ó ź n ie j g r a ­ n a ty n ie m ie c k ie w g r z e b a ły s ię ju ż w z a p o ry , ta ­ m u ją c e a r m ji d r o g ę , s p r a w ia ją c k r w a w ą k ą p ie l w ś ró d d z ie ln y c h o b ro ń c ó w . W ś la d z a g r a n a ta m i p o s p ie s z y ły k u le d z ia ł s z y b k o -s trz e ln y c h , k o s z ą c s e tk a m i w s z y s tk ic h s to ją c y c h p rz y b a ry k a d a c h .

Straszna katastrofa motocyklowa pod Warszawą.

Z W a rsz a w y d o n o s z ą : W c z o ra j o g o d z , 5 r a n o w p o b liż u s ta c ji D e m b e W ie lk ie p o d W a r s z a w ą w y d a rz y ła s ię s tr a s z n a k a ta s tr o f a m o to c y k lo w a , w k tó r e j z n a la z ła ś m e rć je d n a o s o b a , d r u g a z a ś o d ­ n io s ła c ię ż k ie r a n y .

K o r z y s ta ją c z p ię k n e j p o g o d y , w y je c h a li m o ­ to c y k le m w c z e sn y m r a n k ie m z W a rsz a w y 3 4 - le tn i J a n B e re ź n ic k i, ś lu s a r z , w r a z z p rz y ja c ie le m s w y m 3 3 le tn im J a n e m Ż a k ie m , p o s te ru n k o w y m P . P . B e re ź n ic k i p ro w a d z ił m o to c y k l, a p o s te ru n k o w y Ż a k s ie d z ia ł z a n im n a s io d e łk u . W p o b liż u s ta ­ c ji D e m b e W ie lk ie B e re ź n ic k i n ie z a u w a ż y w sz y , ż e

s ta ł b y ły r a d c a k o le jo w y o b e c n ie n a e m e ry tu rz e . T r a n s p o r ty k o k a in y n a d c h o d z iły d o S ta n is ła w o w a , s k ą d ro z s y ła n o je d o in n y c h m ia s t P o ls k i. W a f e r ę t ę w m ie s z a n y c h je s t k ilk a o s ó b . S p ó łk a p r z e m y t­

n ic z a r o z p o r z ą d z a ła w ie lk ie m i s u m a m i p ie n ię d z y i p o z a s z m u g lo w a n ie m k o k a in y z a jm o w a ła s ę te ż w y p o ż y c z a n ie m p ie n ię d z y n a lic h w ia r s k i p r o c e n t.

Związkowy zjazd delegatów Stow.

Młodzieży Polskiej.

p rz y u d z ia le p o n a d 8 0 0 d e le g a tó w o d b y ł s ię w P o z n a n iu . P rz e m a w ia li: k s . P rą d z y ń s k i, k s . J a ro s z i p . B u ja k ie w ic z . Z ja z d z a s z c z y c ił o b e c n o ś c ią k-< . p r y m a s d r. H lo n d z d u c h o w ie ń s tw e m i p r z e d s ta ­ w ic ie le w ła d z .

Świętokradztwo we Lwowie.

W n o c y d o k o n a n o ś w ię to k r a d z k ie g o w ła m a n ia d o k o ś c io ła ś w . M a rc in a 5 ^ e L w o w ie ^ S p ra w c y w y ła m a w sz y z a m e k u d rz w i w e s z li d o ś w ią ty n i i tu s p r o fa n o w a li o b ra z ś w . T e r e s y , z r y w a ją c z e ń z ło te w o ta , p o c z e m p o ro z b ic iu k ilk u s k a rb o n e k i z a b r a n iu g o tó w k i, z b ie g li.

Ruch graniczny polsko-litewski.

Z g o d n ie z r a ty f ik o w a n ą o s ta tn io u m o w ą o ru c h u p o g ra n ic z n y m P o ls k i i L itw y o d d n ia 5 m a ­ ja w y d a ją p o s te r u n k i g r a n ic z n e o b u p a ń s tw p r z e ­ p u s tk i n a p rz e k ro c z e n ie g ra n ic y . P r z e p u s tk i ta k ie p r z y s łu g iw a ć b ę d ą w ła ś c ic ie lo m g r u n tó w , p rz e c ię ­ ty c h lin ją g r a n ic z n ą , i ic h ro d z in o m . P o z w o le n ia n a p r z e k r a c z a n ia g ra n ic y p o ls k o - lite w s k ie j w a ż n e b ę d ą ty lk o 6 d n i.

Podróż „Iskry0.

2 a k ilk a d n i s z k u n e r m a r y n a rk i w o je n n e j „ I - s k r a “ w y ru s z a w p r o s t n a M a d e r ę , m a ją c z a z a ło ­ g ę . m ło d sz y k u r s s z k o ły p o d c h o rą ż y c h m a r y n a r k i z T o r u n ia .

Czytajcie i rozpowszechniajcie

„ P r z e g lą d P o m o rs k i"

A ż d o g o d z in y s ió d m e j o d z y w a ł s ię g łu c h y g r z m o t a r m a t o d p ó łn o c y . P o te m n a g le , n a d a n y z n a k , w s z y stk o u m ilk ło . T o je n e ra ł v o n K ro n h e lm w y d a ł z J a c h S tr a w C a s tló , z a p o m o c ą te le g r a f u p o lo w e g o r o z k a z , a b y z a p r z e s ta ć o g n ia .

W s z y s tk ie b a ry k a d y b y ły w rę k u n ie p rz y ja c ie la . L o n d y n s ta ł w p ło m ie n ia c h ...

A k ie d y z m ro k z a p a d ł n a d n ie s z c z ę ś liw e m m ia s te m , w ó d z a r m ji n ie m ie c k ie j s p o jrz a ł z n o w u z im n e m s p o jr z e n ie m p rz e z lu n e tę w s tro n ę - L o n ­ d y n u i u jr z a ł w n ie z lic z o n y c h p u n k ta c h c z e rw o n e ję z y k i o g n is te , k tó r e c a łe u lic e , c a le d z ie ln ic e o b ra c a ły w p e rz y n ę .

N a r e s z c ie L o n d y n , d u m n a s to lic a ś w ia ta , te n L o n d y n , u k o c h a n y p rz e z k a ż d e g o A n g lik a , le g ł p o d ż e la z n ą s to p ę n ie p rz y ja c ie la .

Pod stopą wroga.

W n o c y n ie b y ło w L o n d y n ie in n e g o o ś w ie t­

le n ia p ró c z p ło m ie n i, b u c h a ją c y c h z d a c h ó w . U li­

c e p r z e d m ie js k ie p o c z e rn ia ły i u m ilk ły , ja k g d y b y p r z e s z ła n ie m i z a r a z a . D o w s z y s tk ic h o k ro p n o ś c i b o m b a rd o w a n ia p rz y łą c z y ł s ię g łó d , k tó r y c z o łg a ł s ię w z d łu ż d o m ó w i d z ie ln ic m ia s ta o lb rz y m a . L u d z ie b o g a c i p ła c ili n ie s ły c h a n e c e n y z a ś ro d k i ż y w n o ś c i, u b o d z y n ie m ie li c o d o u s t w ło ż y ć .

D o b ro c z y n n o ś ć p r y w a tn a i p u b lic z n a m u s ia ła p r z y s tą p ić d o d z ie ła . R o z d a w a n o b o n y n a z u p ę , m ię s o i w ę g le , le c z to b y ła k r o p la w m o rz u . G ę ­ s to z a lu d n io n e o k r ę g i n a p o łu d n ie o d r z e k i, o r a z W ite c h a p e l w y k a z y w a ły o lb rz y m ią c y frę ś m ie r te l­

n o ś c i ; z w ła s z c z a d z ie c i m a r ły s e tk a m i.

N a jw ię c e j u c ie rp ie li m a li p rz e m y sło w c y , r ę k o ­

z a p o r a p rz e d to r e m je s t z a m k n ię ta , w je c h a ł c a łą s iłą n a b e r je r ę . O b a j s p a d li z m o to c y k lu , m o to ­ c y k l z a ś p r z e je c h a ł p o d b a r je r ę . B e re ź n ic k i u d e ­ rz y ł g ło w ą o z a p o r ę i d o z n a ł s iln e g o w s trz ą s u m ó z g u . — N ie s z c z ę ś liw y m p o s p ie s z y li . z p o m o c ą k o le ja r z e , k tó rz y z a b r a li ic h d o p o c ią g u i p rz e w ie ­ ź li d o W a rsz a w y n a d w o rz e c W s c h o d n i, s k ą d k a ­ r e tk ą p o g o to w ia z o s ta li o b a j p rz e w ie z ie n i d o s z p i­

ta la P r z e m ie n ie n ia P a ń s k ie g o . B e re ź n ic k i, k tó ry d o z n a ł w s trz ą s u m ó z g u i k rw o to k u w e w n ę tr z n e g o , w k r ó tc e z m a rł. S ta n p o s te r u n k o w e g o Ż a k a je s t

^ .a r d z o c ię ż k i.

Z dalszych stron.

Brodnica.

Z e b r a n ie R a d y M ie js k ie j o d b y ­ ło s ię w u b ie g ły c ź w a r te k d n ia 2 . b m . w r a tu s z u . P a m ię ć ś p . J ó z e fa W y b ic k ie g o , s ta r o s ty ^ k r a jo w e g o u ro d z o n e g o i p o g rz e b a n e g o w p o w ie c ie b ro ­ d n ic k im u c z c z o n o p o p rz e m o w ie p rz e w o d n ic z ą ­ c e g o p . S ta n k o w s k ie g o , p rz e z p o w s ta n ie z m ie js c . D la w d o w y p o ś p . M ie c z y s ła w ie J e rz y k ie w ic z u u c h w a lo n o g r o s z w d o w i i to z e w z g lę d u n a z a s łu g i ś p . Z m a rłe g o w ta k ie j w y s o k o ś c i, ż e w d o w a b ę d z ie m ia ła b y t d o s ta te c z n ie z a p e w n io n y . W m ie js c e ś p . B o le s ła w a O rle w ic z a w y b ra n o d o m a g is tr a tu p . T e o f ila K a r b o w s k ie g o , w ła ś c ic ie la fa b ry k i m e ­ b li, 1 1 g ło s a m i n a 1 7 o b e c n y c h ra d n y c h . U c h w a ­ lo n o r o z p is a ć k o n k u rs n a p o s a d ę b u r m is tr z a . Z g ło s z e n ia n a le ż y n a d e s ła ć d o d n ia 2 0 g o m a ja rb . n a r ę c e p rz e w o d n ic z ą c e g o R a d y M ie js k ie j p . S ta n k o w s k ie g e . P e n s ja g r u p a 7 p lu s 1 5 p ro c d o d a tk u k o m u n a ln e g o i k o s z tó w r e p re z e n ta c y jn y c h p ró c z w o ln e g o m ie s z k a n ia , o p a łu i ś w ia tła .

Królewska Nowawicś.

( S ie k ie r ą w u s ta ). N a tle n ie p o r o z u m ie n ia m ię d z y p . Z a b a n - te m a m ło d o c ia n y m A lfo n s e m B rą c z k o w s k im w y ­ n ik ła k łó tn ia , w c z a s ie k tó r e j B rą c z k o w sk i u d e rz y ł Z a b a n d a o b u c h e m s ie k ie r y w u s ta , w y b ija ją c m u z ą b . S p r a w a z n a jd z ie s w ó j e p ilo g w s ą d z ie .

Lubawa.

(^V s p ra w ie k u rs ó w g o s p o d a r s tw a d o m o w e g o ). P rz y p o m in a m y , ż e 5 -o io m ie s ię c z n e le tn ie k u rs y g o s p o d a r s tw a d o m o w e g o d la d z ie w c z ą t k tó r e ju ż z a p o w ia d a liś m y k ilk a ty g o d n i te m u , o d b ę ­ d ą s ię p rz y S z k o le R o ln ic z e j w B y s z w a łd z ie , p o c z ­ ta i s ta c ja k o le jo w a w L u b a w ie . K u r s ro z p o c z n ie s ię d n ia 1 . c z e rw c a b . r . — u c z e n ic e z je ż d ż a ją d o B y s z w a łd u ju ż w p ią te k , 3 1 m a ja . — K tó r e

z

d z ie w c z ą t, c h c ą c y c h s ię w y u c z y ć g o s p o d a r s tw a d o ­ m o w e g o , n ie z g ło s iły s ię je s z c z e , n ie c h z ło ż ą p o ­ d a n ia d o P o m o rs k ie j Iz b y R o ln ic z e j w T o r u n iu , u l. S ie n k ie w ic z a 4 0 , w ra z z ś w ia d e c tw a m i: 1 . m e ­ tr y k a c h r z tu , 2 ) ś w ia d e c tw o m o ra ln o ś c i, 3 ) o s ta tn ie ś w ia d e c tw o s z k o ln e o r a z 4 ) d e k la r a c je ro d z ic ó w ,

d z ie ln ic y , k r a m a rz e , s u b je k c i m a g a z y n ó w , k tó rz y n ie m o g li n ic s o b ie u s k ła d a ć . N ę d z a i b o m b a rd o ­ w a n ie w p ra w ia ły lu d n o ś ć w n ie s ły c h a n e r o z d r a ­ ż n ie n ie . N ik t n ie m y ś la ł o p o d d a n iu s ię , c h c ia n o w a lc z y ć d o 'o s ta tk a z w ro g ie m . W p ra w d z ie p r z e d z a m g lo n e m i o c z y m a d z ie ln y c lT o b ro ń c ó w w id n ia ły z n is z c z o n e b a ry k a d y , u s ia n e tr u p a m i i g ru z y b u ­ d y n k ó w . le c z m ę s tw a ic h to n ie z m n ie js z a ło . P o u lic a c h , z a la n y c h łu n ą p o ż a r u , p rz e s u w a ły S ię g r o ­ m a d y lu d z i; k o b ie ty z ro z w ia n e m i w ło sa m i, u z b ro ­ jo n e w r e w o lw e r y i p ó ł n a d z y m ę ż c z y ź n i z d u b e l­

tó w k a m i, s ie r p a m i, s ie k ie r a m i i s z ta b a m i ż e la z a w rę k a c h . O d c z a s u d o c z a s u g r o m a d a ta k a r z u ­ c a ła s ię z r o z p a c z ą n a p rz e m o ż n e g o n ie p r z y ja c ie la . Ś m ie rć p a n o w a ła w s z e c h w ła d n ie n a z r u jn o w a ­ n y c h u lic a c h m ia s ta . L o n d y n b y ł w rz ą c y m k o tłe m , w k tó r e g o ż a rz e w s z y s tk ie w a rs tw y , w s z y s tk ie s ta ­ n y s p a ja ły s ię w r o z p a c z liw e j ż ą d z y o b ro n y i w a lk i. N ie m c y d o s ta rc z a li h o jn ie w ia d o m o ś c i o te rn n a p ię c iu u m y s łó w i w s z y s tk ie in f o rm a c je s tw ie r d z a ły z g o d n ie , ż e w o js k a , p o s u w a ją c e s ię n a p rz ó d tr a fią n a ro z p a c z liw y o p ó r. V o n K ro n ­ h e lm w ie d z ia ł n a d to , ż e w L o n d y n ie n ie b y ło n i­

k o g o , k to b y m ó g ł tr a k to w a ć o p o k ó j lu b p o d p is a ć k a p itu la c ję , g d y ż r z ą d re z y d o w a ł te r a z w B r is to lu .

C o m ia ł u c z y n ić d o w ó d c a n ie m ie c k i? C z y w e jś ć d o m ia s ta p o tr u p a c h w ła sn y c h ż o łn ie rz y , z a b ija n y c h p rz e z z ro z p a c z o n ą lu d n o ś ć , c z y te ż c z e ­ k a ć i tr a k to w a ć z B r is to le m ? V o n K ro n h e lm o b r a ł d r o g ę in n ą i z a te le g r a fo w a ł d o B e rlin a , ż e L o n d y n u p a d ł. W ia d o m o ś ć ta d o s ta ła s ię z a r a z d o B r is to lu , g d z ie g a b in e t z e b r a ł s ię n a ty c h m ia s t n a n a r a d ę .

( C ią g jd a ls z y n a s tą p i) .

N r. 1 0 6

„PRZEGEĄD POMORSKI**

^{S ir. 3}

Uroczystość 3 Maja w Dźwierznie koło Chełmży pow. Toruń.

D ź w ie rz n o w d n iu Ś w ię ta N a ro d o w e g o p rz y ­ b ra ło c h a ra k te r o d ś w ię tn y . J u ż o d s a m e g o ra n a p o w si k rz ą ta li s ię s o k o lic e , s o k o li i m ie jsc o w a o c h o tn ic z a s tra ż o g n io w a , re k ru tu ją c y s ię w y łą cz ­ n ie z ro b o tn ik ó w i u rz ęd n ik ó w M a ją tk u i P o la D o św ia d c z aln e g o P o m o rs k ie j Iz b y R o ln ic z e j. U ro ­ c z y s to ś ć ro z p o c z ę ła s ię M sz ą św . w m iejs co w e j u ro c z e j, s ta re j, ś w ią ty n i, c e le b ro w a n a p rz e z o g ó l­

n ie p o w a ż a n e g o i c e n io n e g o k s. p ro b o sz c z a P e llo - v s k ie g o z D ź w ie rz n a .

N a M szę św . p rz y b y ły n a s tę p u ją c e o rg a n iz a­

c je : K ó łk o R o ln ic ze P . T . R . — Z e lg n o z p re z e ­ s e m S z c ze p iń sk im n a c z e le , K ó łk o R o ln ic z e P . T . r . _ _ Ś w ię to s ła w z p re ze se m k p t. re z . N e lk o w - s k im , M ło d z ie ż K a to lic k a — Z e lg n o z p re z e m K o ­ n ie c z n y m , T o w . G im n a sty c zn e S o k ó ł w D ź w ie rz n ie z w ic e -p re z e s e m in ż . D iffe n b a ch e m , S tra ż O g n io w a O c h o tn ic z a — D ź w ie rz n o z n a c z e ln ik ie m K u n ic k im , S tra ż O c h o tn ic z a — Z a ją c z k o w o z n a c z e ln ik ie m B lą d k ie m i d z ia tw a s z k o ln a z D ź w ie rz n a , Z e lg n a i Z a ją c z k o w a z p p . R in k ie m , B ą cz k o w sk im i P ią t­

k ie m n a c z e le . P o w y jściu z ś w ią ty n i u fo rm o w ał s ię p o c h ó d z S o k o łe m n a p rz o d z ie i ru s z y ł g o ś c iń ­ c e m w s tro n ę w si Z e lg n o , g d z ie p rz e d o b e rż ą n a d u ż y m p la c u d o z e b ra n y c h w p ro s ty c h , a p ię k n y c h s ło w a c h w y g ło sili o k o lic z n o śc io w e p rz em ó w ien ia p . S tn u le k , m ie js c o w y , m ło d y , a d z ieln y g o s p o d a rz i w ó jt p . D o m ac h o w sk i. P o te m z a b ra ł g ło s p . k p t. re z . iN e lk o w sk i i w sz cz ery c h ż o łn ie rs k ic h s ło w a c h z a p ro te s to w a ł p rz e ciw k o w y s tą p ie n iu d r.

S c h a c h ta w P a ry ż u i b ru ta ln e m u s k a to w an iu a rty ­ s tó w p o ls k ic h w O p o lu . Z e b ra n i p rz em ó w ien ie p . N e lk o w s k ie g o p rz y ję li z e n tu z ja z m e m , w śró d o k rz y k ó w „ H a ń b a N ie m c o m ". U c h w a lo n o re z o lu c ję :

Z e b ra n i P o la c y w d n iu 3 . m a ja 1 9 2 9 r. w Z e lg n ie z o rg a n iz o w a n i w to w a rz y s tw a c h : K ó łk o R o ln ic z e P . T . R . — Z e lg n o i Ś w ię to s ła w , M ło ­ d z ie ż K a to lick a i. S o k ó ł D ź w ierz n o , O c h o tn ic z a S tra ż O g n io w a D ź w ie rz n o i Z a ją c zk o w o s tw ie rd z a ­ ją z o b u rz e n ie m b ru ta ln e z a c h o w a n ie s ię o b łu d n y c h p ru s a k ó w w O p o lu , o ra z d e m o n s tra c y jn e i k ła m li­

w e o ś w ia d c z e n ie d r. S c h a c h ta w P a ry ż u , ś lu b u ją c b ro n ić d o o s ta tn ie j k ro p li k rw i c a ło śc i g ra n ic i n ie p o d le g ło ś c i R z e c z y p o s p o lite j P o lsk ie j® , k tó rą p rz e s ła n o te le g ra fic z n ie P a n u P re z y d e n to w i R z . P . i P a n u M a rsz a lk o w i P iłs u d sk ie m u . P o o d ś p ie w a ­ n iu R o ty p o c h ó d ru s z y ł z p o w ro te m d o D ź w ie rz n a

g d z ie s ię ro z w ią z a ł. J . D .

ż e o p ła tę w w y so k o śc i 5 0 z ł. m ie s ię c z n ie z a u trz y ­ m a n ie s k ła d a ć b ę d ą . C z e sn e z a k u rs .c a ły w y n ie ­ s ie je d n o ra z o w o 2 5 z ł. p ła tn y c h p rz y w s tą p ie n iu n a k u rs .

Lubawa. Ś w ię to n a ro d o w e 3 m a ja o b c h o ­ d z o n o u n a s ja k c o ro c zn ie . C a ła lu d n o ś ć p o lsk a m ia s ta i o k o licy b ra ła ż y w y u d z ia ł, m a n ife s tu ją c s w o je u c z u c ia n a ro d o w e i re lig ijn e .

T y m ra z e m p rz e m a w ia ł n a ry n k u s ta ro sta p . B e d e rs k i o z n a c z e n iu k o n s ty tu c ji 3 . m a ja , p o ró w n u ją c ją z k o n s ty tu c ją z d n ia 1 7 m a rc a 1 9 2 1 r.

R z u co n e p rz e z p . s ta ro s tę h a s ło z g o d y i je ­ d n o ś c i p rz y cz y n i s ię m o ż e w re s z c ie d o z a p rz e s ta n ia iń w ig ilo w a n ia d z ia ła c z y n a ro d o w y c h z a p o m o c ą k a rto te k i k ro n ik ty g o d n io w y c h .

W z n ie sio n y p rz e z p . s ta ro s tę o k rzy k n a c z eść N a jja śn ie js z e j R z e c z y p o sp o lite j i je j P re z y d e n ta z o s ta ł z 'z a p a łe m p o d ję ty p rz e z c a łą lu d n o ś ć, co ś w iad c z y , ż e ta in , g d z ie c h o d zi o rz ec z s łu s z n ą i s z c z e rą , ta m z a w s z e z n a jd z ie s ię n a le ż y ty o d ­ d ź w ię k .

Czersk. (K a ta s tro fa s a m o c h o d o w a ). N a s z o sie m .ę d z y C z e rsk ie m a S ta ro g a rd e m , z d a rz y ła s ię k a ta s tro fa s a m o c h o d o w a , W sk u te k d e fe k tu s a ­ m o c h ó d c ięż a ro w y u d e rz y ł z w ie lk ą s iłą o p rz y d ro ­ ż n e d rz e w o . J e d e n z p a s a ż e ró w n ie j. A rtu r W e i la n d , p o n ió sł ś m ie rć n a m ie js c u . In n i p a s a ż e ro w ie p o n ie śli o b ra ż e n ia c ie le s n e . N a s a m o c h o d z ie ty m je c h a ło 1 0 k u p c ó w , k tó rz y w ie ź li n a b ia ł, p rz e w a ż ­ n ie ja jk a d o G -d ań sk a .

O c z y w iście , z c a łe g o ja je c z n e g o tra n s p o rtu z ro b iła s ię ja je c z n ic a . K u p c y p o n ie ś li w ie lk ie s tra ­ ty . W ła ścic ie le m z a m o c h o d u je s t p . K o ś c iń s k i z C z e rs k a , n ie fo rtu n n y m s z o fe re m p . O sso w sk i,

Tuchola. (W y p a d e k m o to c y k lo w y ). M istrz ś lu s a rsk i p . A d o lf W e g e n e r z T u c h o li u le g ł n ie - s z c z ę ś liw e m n w y p a d k o w i m ia n o w ic ie ja d ą c m o to cy ­ k le m , z d e rzy ł s ię z p rz e je ż d ż a ją c ą fu rm a n k ą i o d n ió sł z ła m a n ie n o g i o ra z o d n ió s ł b o le s n e p o tłu c z e n ia n a c a le m c ie le . N ie s z c z ę śliw e g o o d w ie z io n o w g ro ż -

> n y m s ta n ie d o C h o jn ic .

—

Ż a ło ść i s m u te k p rz e s z ły n a d n a s z ą o k o lic ą . C ię ż k i lo s z a c ią ż y ł n a d z n a n ą i p o w a ż a n ą ro d z in ą p p . S w ia c k ic h , z a m ie s zk a ły ch w P rz y sta n i k o ło C h e łm ż y . N ie u k o jo n y s m u te k i g łę b o k i b ó l w ry ł s ię w s e rc a n a jb liż s z y c h i k re w n y c h . P o d z a ra - ź liw e m tc h n ie n ie m ś m ie rc i, z n ę k a n y p ra c ą u p a d ł n a d ro d ze ż y c ia , p o z o s ta w ia ją c z a s o b ą n ie u k o jo n y ż a l. O d sze d ł w z a św ia ty m ą ż o d ż o n y , o jc ie c o d d z iec i.

D n ia 6 -g o h m . p o ż e g n a ł s ię z ty m ś w ia te m w ła ś cic ie l m a ją tk ó w : B ie lc y , K ru p k i iH u rc a w z ie - m i m o b y le w sk ie j ś p . Karol Swiacki. W śp . Z m a rły m tra c i tu t. K ó łk o R o ln ic z e sw e g o d z ie ln eg o w ic e-p re ze s a . Ś m ie rć n ie u b ła g a n a i n ie u n ik n io n a z e rw a ła n ić ż y c ia , ro z w ia ła w s z e lk ie , n a d z ie je , z a ­ b ra ła z te g o ś w ia ta w ie rn e g o s y n a K o śc io ła, n ie * s k a z ite ln e g o o b y w a te la O jc z y z n y , w z o ro w e g o p ra ­ c o d aw c ę. „ T u n a ty m ś w ie c ie , ś m ie rć w sz y stk o z m ie c ie " ...

Z p o w o d u ta k b o le sn e g o c io su , ja k i s p o tk a ł p p . S w ia c k ic h , w y ra ż a W y d aw n ic tw o i R e d a k c ja

„ P rz e g lą d u P o m o rsk ieg o * * s w o je n a js z c z e rs z e w sp ó ł­

c z u cia . „ C ze ść je g o p a m ięc i!* *

Ś m ie rć n ie u b ła g a n a z a b ra ła z n o w u o fia rę w k w ie c ie w ie k u z g ro n a ś m ie rte ln ic z e k h e n w z a ­ ś w ia ty . R o z łą c z y ła c ó rk ę o d m a tk i, p o z o sta w ia ją c n a z ie m i n ie u k o jo n y s m u te k . D n ia 4 -g o b m . z a ­ s n ę ła w B o g u c ó rk a b y łe g o c e n io n e g o u rz ę d n ik a tu te js z e j c u k ro w n i ś. p . Urszula Szałkiewi- czówna, w 2 1 . w io ś n ie ż y c ia . M sz ę ś w . z a d u s zę z m a rłe j o d p ra w ił w e w to rek (7 . b m .) k s. w ik . G a b ry c h . W ie c zo re m o g o d z - 6 -tę j o d p ro w o d z ił z w ło k i n a m ie jsc e w ie c z n e g o sp o c z y n k u k s. p ra ła t S z y d z ik w a sy ś c ie k sk s. p ro f. B a n iec k ie g o i w ik . G a b ry c h a i M a n tb e y ’a , S tro sk a n e j ro d z in ie s k ła ­ d a m y n a te rn m ie jsc u n a s z e n a js e rd e c z n ie js z e w sp ó łc z u c ia .

KRONIKA

C h e łm ż a , d n ia 8 m a ja 1 9 2 9 ro k u . Kalendarzyk.

Ś ro d a : S ta n is ła w a , b isk u p a

C z w a rte k : W n ie b o w s tą p ie n ie P a ń s k ie

W sc h ó d s ło ń c a : 3 ,5 8 ra n o Z a c h ó d s ło ń c a : 1 9 ,0 7 p o p o ł.

NOCNY DYŻUR LEKARSKI.

D y ż u r n ie d z ie ln y i ty g o d n io w y d la c z ło n k ó w P o w . K a sy C h o ry ch p e łn i w ty m ty g o d n iu p . d r.

P rz e w o sk i

DYŻUR NOCNY APTEK.

D y ż u r n o c n y p e łn i „ A p te k a N o w a“ p . M a li­

s z e w s k ie g o .

— Z powodu przypadającej na ju­

trzejszy czwartek, uroczystości Wniebo­

wstąpienia Pańskiego, następny numer

„Przeglądu Pomorskiego**wyjdzie do­

piero na sobotę.

— W dniu dzisiejszym p rz y p a d a u ro ­ c z y s to ś ć P a tro n a P o lsk i św . S ta n is ła w a , b is k u p a k ra k o w s k ie g o i m ę c z e n n ik a , k tó ry p rz e z k ró la B o ­ le s ła w a Ś m ia łe g o z o s ta ł z a m o rd o w a n y . S z c z ę śli­

w y m m o ż e b y ć te n , k to m a z a s w e g o p a tro n a te g o ś w ię te g o . Ż y c z y m y w ięc w s z y s tk im S ta n is ła ­ w o m i S ta n isła w k o m , a b y w ie rn ie n o s ili to im ię i w ra z ie p o trz e b y , z a p rz y k ła d e m s w e g o P a tro n a , n ie u lę k li s ię n a w e t ś m ie rc i d la ra to w a n ia O jc z y ­ z n y . „ P lu rim o s a n n o s“ !

— Człowiek na bruku. D o w ia d u je m y s ię , ż e p rz y u lic y S z e w s k ie j, z n a jd u je s ię m ie n ie i d o ro b e k ja k ie g o ś p b y w a te la p . J . L itu ją c s ię n a d n ie s z c z ę ś liw e m p o ło ż e n iem p a n a . J . a p e lu je m y d o w ła d z o b y w a te ls tw a , a b y z a in te re so w a ły s ię ro d a ­ k ie m , k tó re g o s p o tk a ł ta k c ię żk i lo s .

— Dalsze zmniejszanie się bezro­

bocia. W e d łu g re je s tra c ji w P a ń s tw o w y m U rz ę­

d z ie P o ś re d n ic tw a P ra cy , w u b ie g ły m ty g o d n iu z m n ie js z y ło s ię b e z ro b o c ie o 1 4 9 g łó w .

— Kronika policyjna. T u te js z e w ła d ze b e z p ie c z e ń s tw a p rz y trz y m ały 1 o s o b n ik a , k tó ry p o ­ s ia d a ł d o k u m e n ty o s o b is te n a ro z m a ite n a z w is k a .

— K. S, Neptun I, Chełmża — Po­

goń jun. Z a w o d y p o w y ż sze z a p o w ia d a ją s ię b a r­

d z o in te re s u ją c o z e w z g lęd u n a te c h n ik ę ja k ą p o - sia d aj.ą ju n io rk i P o g o n i. M e c z te n w y k a ż e , ż e Z a ­ rz ą d P o g o n i d b a o ro z w ó j s p o rtu n ie ty lk o w I d ru ­ ż y n ie, a le s z c z e g ó ln ie tro sz c z y s ię o n a ry b e k d la s ta rs z y c h d ru ż y n . S z an o w n ą P u b lic zn o ś ć p ro sim y o ła s k a w e p rz y b y c ie n a m e c z te n , b y z o b a cz y ć ty c h d ro b n y c h , m ło d y c h te c h n ik ó w fo o tb a lu .

— Klub Sportowy Pogoń u rz ą d z a w c z w a rte k d n ia 9 m a ja s w o ją p ie rw sz ą m a jó w k ę i p ro s i w s z y s tk ic h c z ło n k ó w i s y m p aty k ó w k lu b u o ła s k a w e g re m ja ln e p rz y b y c ie n a m ie jsc e z b ió rk i.

Z b ió rk a o g o d z . 4 ,3 0 ra n o o b o k p a rk u W e l- d e g o , s k ą d w y m arsz d o p a rk u 3 M a ja . U ro z m a ­ ic e n ia , w ła s n a o rk ie stra m a n d o lin is tó w i t. d .

P o w ró t o g o d z . 8 -m e j ra n o .

— Konfiskata ,.Szabeskurjera“. M ie j­

sk i U rz ą d B e z p ie c z e ń s tw a i P o rz ą d k u ^ P u b lic z n e g o w B y d g o sz cz y , w m y śl a rt, 7 3 u s tę p 3 p ra w a p ra ­ s o w e g o o b ło ż y ł a re sz te m o s ta tn i n r. (8 ) „ S z a b e s - k u rje ra " z p o w o d u te g o , ż e d o p a tru je s ię w in k ry ­ m in o w an y m e g z e m p la rz u c z a s o p ism a w y s tęp e k z p a r. 1 3 0 i w y k ro c z e n ie z p a r. 3 6 0 K .K . u s tę p 1 1 .

P o n ie w a ż w z a w ia d o m ie n iu p o i. n ie je s t w y ­ ra ź n ie p o w ie d z ia n e , z a c o n a s tą p iła k o n fisk a ta , w y d a w c a „ S z a b e sk u rje ra * * p . K u lik o d d a ł s p ra w ę a d w o k a to w i.

— Dziecko utopiło się w stawie. W B rą c h n o w ie , p o w . to ru ń s k ie g o u to p iło s ię w s ta w ię p o z o sta w io n e b e z o p ie k i 2 -le tn ie d z ie c k o , sy n n ie ­ ś lu b n e j E . P ió rk o w s k ie j, z a m . w G ru d z ią d z u .

— „Tryumf Maharadży** o to o b ra z p rz e­

c u d n e j tre ś c i, o s n u ty n a tle ż y c ia m iljo n e ró w , w sc h o d n ich s a tra p ó w , k tó rzy sw y m p rz ep y c h e m i b o g a c tw e m o lś n ie w a ją c a ły ś w ia t. W y św ietlać g o b ę d z ie w ś ro d ę i c z w a rte k k in o „Konkordja**.

P o n a d to u k a że s ię n a d p ro g ra m . S z cz e g ó ły w d z i­

s ie js z y m o g ło s z e n iu . W y z n ac zm y s o b ie w sz y sc y ra n d k ę w „ K o n k o rd ji* * . ’

— Przypominamy, ż e w ju trz e js z e ś w ię ­ to W n ie b o w s tą p ie n ia , u rz ą d z a ją tu te jsz e s to w a rz y ­ s z e n ia „ K ó łk o św . T e re sy * * i „ D z ie c . Jezu s* * p rz ed ­ s ta w ie n ie te a tra ln e „Ofiara cierpienia** i ,,Dla Ciebie Polsko**. U ro cz y sto ś ć ta o d b ę ­ d z ie s ię w s a li „ W illi N o w ej* * o g o d z . 7 .3 0 w ie c z . Z e w z g lę d u n a to , ż e z y sk je s t p rz e z n a c z o n y n a m is je z a g ra n ic z n e , z a le c a ło b y s ię , a b y p u b licz ­ n o ść p o p a rła tę im p re zę i tłu m n ie p o s p ie sz y ła d o

„ W illi N o w ej* * . N a p e w n o n ie p o ż a łu je m y !

Much towarzystw.

„Echo" L e k c ja ś p ie w u dziś w środę Z a rz ą d . Tow. Śpiewu „Cecylja**, D ru g a m a jó ­ w k a o d b ę d z ie s ię ju tro w c z w a rte k . Z b ió rk a o g o d z in ie 1/t5 p rz ed U rz ęd e m P o c z to w y m .

Miesięczne zebranie K. S. Pogoni o d b ę d zie s ię d n ia 9 m a ja o g o d z . 1 4 p o p o ł. w lo ­ k a lu W illi N o w e j. P rz y b y c ie w s z y s tk ic h c z ło n k ó w k o n ie c z n e z e w z g lęd u n a w a żn o ść o b ra d . N a z e ­ b ra n iu p rz y jm u jem y n o w y c h c z ło n k ó w .

Kółko oświatowe. W c z w a rte k , d n ia 9 b m . o g o d z . 6 -te ) w ie c z . o d b ę d zie s ię nadzwy­

czajne walne zebranie „ K ó łk a o ś w ia to w e g o w s a lce „ H o te lu P o m o rsk im * * . O lic z n e p rz y b y c ie c z ło n k ó w i sy m p a ty k ó w p ro s i Z a rzą d .

- Klub Mandolinistów „Lira** w Chełm­

ży. L e k c ja o d b ę d z ie s ię d z iś w ś ro d ę d n ia 8 . 5 , ja k z w y k le o g jd z . 7 ,3 0 w d u ż e j s a li „ H o te lu P o ­

m o rsk im * D y ry g e n t.

Wiadomości kościelne

P o rz ą d ek n a b o ż e ń s tw w c z w a rte k d n ia 9 b m . w k o ś c ie le p o k a te d ra ln y m w C h e łm ż y :

O g o d z . 6 m s z a ś w . O „ 6 V 2 m s z a św . O . „ 8 -m e j m s za św . O „ 9 m s z a św . g im n az jaln a O „ 9 .4 5 m s z a ś w . s z k o ln a O „ IO V 2 s u m a z k a z a n ie m

P o p o łu d n iu o g o d z . 3 -c ie j n ie szp o ry , p o c ze m n a b o ż e ń s tw o m a jo w e .

W d n i p o w s z ed n ie m a jo w e n a b o ż e ń s tw o o g o d z . Z V a w ie cz o re m .

Rozpowszechniajcie

„Przegląd Pomorski"

Str.

4

„PRZEG LĄ D PO M O R SK I” ^{N r. 106}

W dniu 6. m aja zasnął w Bogu po długich i ciężkich cierpieniach opatrzony św. Sakramentam i mój najdroższy m ąż i najlepszy ojciec śp.

K arol Sw iacki

właściciel majątków Bielica, Krupka i Burzec w ziemi Nohylewskiej.

Nieutuleni w bólu

żona i syn

Eksportacja zwłok odbędzie się w czwartek, 9 go z kaplicy na starym cm entarzu do Kościoła Pokatedralnego w Chełm ży.

W piątek, 10-go o godz. 9-tej rano odbędzie się nabożeństwo żałobne w kościele poczem ciche złożenie zwłok na cm entarzu w Trzebczu-

Ogłoszenie.

W zagrodzie Em ila M ansera w M ako- wiskach powiatu bydgoskiego, stwierdzono urzędowo pom ór i zarazę świń.

Toruń,

dnia 7 m aja 192).

STAROSTA POWIATOWY Or. Bogocz.

X. C. 84.

Ogłoszenie.

Choroby zaraźliwe u zwierząt do*

mowyeh w pow. inowrocławskim.

Urzędowo stwierdzono;

Pom ór i zarazę świń

w chlewni na m ajątku Rucewo

„ Franc. Tabaczyńskiego w Lisewie Kościelnem Zarazę świń

w chlewni na m aj. W ielka Kołuda

„ „ „ M ała Kołuda.

Urzędowo uznane za wygasłe ;

Pom ór i zarazę świń

w chlewni p. Iwickiego w Chróstowie

„ p. W awrzyniaka w Jahsicach

„ p. Głowackiego w M urzynnie h na m aj. Górki i Oporówek.

Toruń,

dnia 7 m aja 1929.

STAROSTA POWIATOWY Dr. Bogocz.

X. C. 85.

Ogłoszenie.

V? zagrodach pp. Dr. G oertza i Tiartha w Rozgartach pow chełm iński, stw ierdzono urzędowo pom ór świń,

Toruń,

dnia 7 m aja 1929.

STAROSTA POWIATOWY Dr. Bogocz.

X. C. 86

W eksle

wystawione dla p. Dawida Rajnstajna do Łodzi, A leksandrm ska 2 wystawione przez p. Stanisław a Ciemnieckiego z Chełm ży, Chełm ińska 2? i to sum ę: na 1) na 257 zł.

z datą 5. X. i 2) na 300 zł z datą 12. X.

lecz bez podania roku, wysłane pocztą li­

stem zwyczajnem zaginęły, co nin ejszem

unleważiiinm.

Chełm ża, 7. V. 29 r.

Dawid Rajnstzjn Stanisław Ciemniecki

nadszedł

nowy transport opon i dętek rowerowych, znanych pod wzglę­

dem jakości krajo­

wego wyrobu,

„Pepege"

i te z powodu więk­

szego zakupu pole­

cam po cenaęh zniżo­

nych. K om plet gar­

nituru 29 zł. Kolor opon na życzenie. Po­

leca w arsztat m echa­

niczny

A. Wiecki,

Chełmża, Rynek

Druki

w szelkiego rodzaju wykonuje gustownie

szybko i tanio

Drukarnia Przemysłowa.

Powózka

(sam ojazd) na jedne­

go konia sprzeda za­

raz

Nowak,

Piekarnia Chełm . Przedm ieście

Pokój

umeblowany

z dniem 1. V I. lub prędzzj dla inteligent­

nego m łodszego pa­

na w pobliżu dworca lub śródmieściu po­

szukiwany. Zgłosz.

do Redakcji pod N N.

'Poiwń!, pliw'

Konserwy owocowe i warzywne

Prawdziwe soki owocowe nie sziuczne

poleca po najniższych cenach

Wiktor Olszewski

Chełmża —

ulica Toruńska 36.

w lim iiitf lw iercenie artezyiskie»

O k II h s III^

wodociągi, w iercenia

W ■U U II IV poszukiwacze.

rożnego rodzaju do napędu ręcznego, m aneżowego, m e-

chaniczego do zwykłych i głębokich studzien.

JJ. Kopczyński i Sp.

Gdańska 79

BydgCSZCZ

Centrala Poznań.

Rok zał. 1893. — — Rok zał. 1893.

Kucharka

potrzebna od zaraz

M. Muszyńska

Toruńska 31-

KATECHIZMY

dla djecezji chełm ińskiej już nadeszły i są do nabycia

w składzie papieru

„Drukarni Przemysłowej".

RoM kwicie lulko wW kniM

JiiH n i In. in IU IMiHK P. U. K.“

' ■ T . nuli . rr ’U"! przecudny lilfM wschodn IMa*

Tel. 112. CHEŁM ŻA, ul. Kolejowa 24. ,, J. .

--- v W głównej roli kroi ekranu

środę i w czwartek, L uciano A lbertyni

dn.a 8-go i 9-go bm. ,0 . 10

Nadprogram ? ? ?

Dla dzieci i młodzieży, dozwolone.

Początek seansów:

w środę, o 8. 9,20 w czwartek, o 5 , 6,30 i 8.