Przegląd Pomorski : dziennik chełmżyński : pismo demokratyczne i bezpartyjne poświęcone sprawom kulturalno-oświatowym i gospodarczym 1929.06.01, R. 2, nr 123

' Cena egzemplarza 15 groszy

PRZEDLHD POMORSKI

■ DZIENNIK ■

Pismo demokratyczne i bezpartyjne poświecone sprawom kulturalno ■ oświatowym i gospodarczym

PRENUMERATA:

w y c h od z i co dzien nie z w y jątk iem n ied zie l i św ią t z d od atkiem tyg o­

d niow ym „S T R Z Ę C H A R O D Z IN N A '4 w y no s i m iesięcznie w e ksp ed ycji 2,10 z ł, z o dn oszen ie m w dom p rze z liston osza 2,46 zł, k w a rta lnie 7,38 z ł.

W ra zie w y pa dk ó w , sp ow o do w an ych siłą w yższą , p rzeszkó d w za kła dzie, strajków itp., w y da w nic tw o n ie o dp ow iad a za d o starcze nie g azety.

N akła d em i d ru k iem „D ruk a rn i P rzem ysło w ej" (F r. M ie m czyk) w C h ełm ży- R e da kcja czyn n a od g od zin y 11 — 12 i o d 16 — 17-tei.

R e d akto r o dp ow ie dzia lny: F R A N C IS Z E K M IE M C Z Y K , C h ełm ża.

Telefon 12.

Redakcją Administracja i Ekspedycja: Chełmża, przy

OGŁOSZENIA:

10 g roszy za m ilim . 1 ła m o w y, sze ro kości 33 m m . Z a re klam y na s tro nie teksto w e j sze ro kości 82 m /m . 50 g r. n a 11-giej 75 gr. na 1-ej 1,— zł.

P rzy p ow tórze niu o głosze ń u dzie la się ra ba tu . — P rzy d och od zen iach są do w ych i ko nku rsa ch w szelkie ra ba ty u pa da ją . — O g ło szen ia za gra - .

n iczne 2 5 % d op ła ty.

Z a te rm in ow e u m ie szczen ie i p rze pisa ne m iejsca a dm inistracja n ie o dp ow iad a K o nta b an kow e : M iejska K a sa O szczę dn ości — B an k L ud ow y C h e łm ża

— M ie jsce p ła tn o ści — C h ełm ża. —

Rynkn Bednarskim nr. 1., narożnik ni. Hallera

Nr. 123. | - Chełmża, sobota, dnia 1-go czerwca 1929 r.Rok U.

Przez gród Przemysława

nad Polskie Morze.

Z Wystawy poznańskiej jedźmy na bursztynowe wybrzeże Bałtyku. — Ko­ nieczność zwiększeniapropagandy pol­

skiej nad morzem.

P o d ł u g o t r w a ł e j z im ie n a d e s z ło n a r e s z c i e r o z ­ k o s z n e l a t o i j u ż o d s z e r e g u d n i r o z p o c z ę ło s i ę b a r w n e ż y c ie i o ż y w io n y r u c h n a d P o ls k ie m M o r z e m .

Z r ó ż n y c h s t r o n n a s z e g o k r a j u c o r o k u o ty m c z a s ie z d ą ż a j ą n a w y b r z e ż e g r o m a d y l e t n ik ó w ; n a H e l u , w J a s t a r n i , G d y n i, O r ło w ie i in n y c h u r o c z y c h w io s k a c h n a d b r z e ż n y c h p ły n ie w c ią g u c a ł e g o l a ta ż y c ie w e s o ł e , g w a r n e , b e z t r o s k i e , a n a . p la ż a c h s n u j ą s i ę n i e f r a s o b l i w e , b a r w n e tłu m y k u r a c ju s z ó w .

0 i l e j e d n a k k w e s tj ę P o l s k i e g o M o r z a u jm o ­ w a liś m y d o t ą d p r z e w a ż n i e ty lk o z p u n k tu w id z e n ia l e t n i s k o w e g o i k ą p i e l o w e g o , ó t y l e n a p r z y s z ło ś ć n a s t ą p i ć m u s i w ty m w z g lę d z ie z a s a d n i c z a z m ia n a . N ie ty lk o j e d n o s t k i , a l e i w s z y s tk ie w a r s t w y n a s z e ­ g o n a r o d u z r o z u m ie ć m u s z ą n a r e s z c i e , ż e d l a n a ­ s z e g o p a ń s t w a m o r z e j e s t n ie ty lk o z a b a w k ą k ą p ie ­ l o w ą , a l e p r z e d e w s z y s t k i e m f u n d a m e n t e m n a s z e j e g z y s t e n c j i p a ń s t w o w e j, ź r ó d łe m s ity g o s p o d a r c z e j i p o t ę g i p o lity c z n e j n a s z e j R z e c z y p o s p o lite j.

R z e c z j a s n a , ż e m a j ą c w ła s n e w y b r z e ż e m o r ­ s k i e , s z e r o k a lu d n o ś ć w y k o r z y s tu je j e d l a c e ló w l e t n i s k o w y c h i k ą p :e lo w y c h . I s i ł ą r z e c z y r u c h le tn ik ó w n a d m o r z e m m a s w o je i t o b a r d z o z n a c z ­ n e k o r z y ś c i.

P r z e d e w s z y s t k ie m lu d n o ś ć k a s z u b s k a s t y k a s i ę z r o d a k a m i z in n y c h s t r o n P o l s k i , n a s tę p u j e w y ­ m i a n a z d a ń i p o g lą d ó w , n a w ią z u j e s i ę m ię d z y j e d ­ n y m i a d r u g im i n ić s e r d e c z n a , w s z y s tk o t o z a ś j e s t n i e o c e n i o n e j w a g i d la d u c h o w e j u n i f i k a c j i w s z y s tk ic h t r z e c h , r o z d z ie lo n y c h n ie g d y ś d z ie ln ic . M ie z a p o m in a ć t e ż t r z e b a , ż e r u c h l e t n ik ó w n a d m o r z e m w p ły w a n a r o z w ó j P o m o r z a i z a s i l a m a - t e r ja l n y d o b r o b y t lu d n o ś c i p o m o r s k ie j.

J e d n a k ż e d l a u t r w a l e n ia n a s z e j p o tę g i m o c a r * s tw o w e j n a d w y b r z e ż e m B a łty k u , p o tr z e b n y j e s t j e s z c z e w ię c e j r u c h t . z w . tu r y s ty c z n o - n a u k o w y .

N a d b u r s z ty n o w e b r z e g i n a s z e g o m o r z a p o w in ­ n i z je ż d ż a ć s i ę t ł u m n ie z e w s z y s tk ic h s t r o n P o l s k i h i s to r y c y , p r o f e s o r o w i e , l i t e r a c i, m a l a r z e , d z i e n n i ­ k a r z e , a p r z e d e w s z y s t k i e m s z e r o k i o g ó ł u c z ą c y c h s i ę w w y ż s z y c h u c z e l n i a c h , a n a w e t m ło d z ie ż s z k ó ł ś r e d n ic h .

P a ń s t w o w o ś ć p o l s k a n i e j e s t j e s z c z e , m im o m in io n y c h d z ie s ię c iu l a t n i e p o d l e g ł o ś c i , t a k s i l n i e u t r w a l o n a , ż y w o tn e n a s z e i n t e r e s y n a d m o r z e m n ie s t o j ą j e s z c z e n a g r a n i t o w e j p o d s t a w i e , a b y ś m y w s z y s c y w l e tn i e j p o r z e - m o g li s w o b o d n ie w y p o c z y ­ w a ć ty lk o n a w y b r z e ż u , w p a t r u j ą c s i ę j e d y n i e w i g r a s z k i b u r z liw y c h f a l.

W y b r z e ż e n a s z e o p r ó c z l e t n ik ó w p o t r z e b u j e j e s z c z e c a ł e z a s t ę p y lu d z i p r a c y , n a u k i i s z t u k i . P o t r z e b a n a m d z ie ł n a u k o w y c h , k t ó r e b y m o g ły b y ć p r o p a g a n d ą n a s z e g o P o m o r z a , p o t r z e b a n a m a r c y ­ d z ie ł s z t u k i , k t ó r e b y ś w ia t u u j a w n i ły n a s z e u k o ­ c h a n e w y b r z e ż a , p o t r z e b a b r o s z u r , a r t y k u ł ó w p r o ­ p a g a n d o w y c h , p o t r z e b a w r e s z c i e t a k i c h c z y n ó w , k tó r e b y s e r c a p o ls k ie i o b c e p o c ią g n ę ły d la id e i u g r u n t o w a n i a n a s z e j p o tę g i n a d b r z e g a m i B a ł t y k u .

Ciroźba konfliktu grecko-tureckiego.

A t e n y , 3 0 . 5 . V e n i z e l o s o ś w ia d c z y ł, ż e w o b e c u s ta w ic z n y c h z b r o j e ń w T u r c j i , G r e c j a j e s t z m u s z o n a d o p r z e d s i ę w z ię c i a ś r o d k ó w o s t r o ż n o ś c i . P r e m je r w s k a z a ł, ż e T u r c ja o d r z u c i ł a z a p r o p o n o ­ w a n e j e j p r z e z G r e c j ę p r o p o z y c je r o z b r o je n i o w e . T u r c j a z a m ó w iła n ie d a w n o w s t o c z n i a c h w ło s k ic h i h o l e n d e r s k ic h d w a t o r p e d o w c e , d w ie ło d z ie p o d ­ w o d n e i M e r y k o n t r t o r p e d o w c e J e s t r z e c z ą j a ­ s n ą , ż e z b r o je n i a t u r e c k i e z w r a c a ją s i ę w y łą c z n ie

Wojsko buntuje się przeciw Waldemarasowi

Synowie chłopscy w obronie Chrześcijańskiej Demokracji.

2 p o w o d u o s t a tn i c h a r e s z t o w a ń , d o k o n y w a ­ n y c h n a r o z k a z W a l d e m a r a s a w ś r ó d c h r z e ś c i j a ń ­ s k i e j d e m o k r a c j i n a w s i a c h , w ś r ó d c h ło p ó w z a p a ­ n o w a ło s i l n e o b u r z e n i e . Z n a l a z ł o o n o s w ó j w y r a z w l i s t a c h d o ż o łn ie r z y , s t a c j o n o w a n y c h w K o w n ie .

P i ą t y p u łk p i e c h o t y , d o k t ó r e g o n a l e ż ą s a m i s y n o w ie c h ło p s c y , o d m ó w ił p e ł n i e n i a s łu ż b y . S p r o ­ w a d z e n i d o k o s z a r d l a ic h p o s k r o m i e n i a l o t n ic y t a k ż e o d m ó w ili p o s ł u s z e ń s t w a , n i e d a j ą c s i ę u ż y ć d o z d ł a w i e n i a b u n t u . T a k s a m o p o s t ą p i li n a s tę p ­ n ie a r t v le r z y ś c i . G d y z a w io d ły o d d z ia iy b r o n i r e -

Tncbaczewski dyktatorem Turkiestanu.

W a r s z a w a , 3 0 . 5 . D o n o s z ą z M o s k w y , ż e r e w o l u c y j n a r a d a w o je n n a Z S S R , z a m i a n o w a ł a d o ­ w ó d c ę o k r . p i o t r o g r a d z k i e g o g e n . T u c h a c z e w s k ie g o n a c z e ln y m g łó w n o d o w o d z ą c y m w T u r k i e s ta n i e i p r z y z n a ł a m u p r a w a d y k t a t o r s k i e d l a s t łu m i e n i a r e w o l ty w ś r ó d p le m io n m a h o m e t a ń s k i c h .

W z w ią z k u z P o w s z e c h n ą W y s t a w ą K r a j o w ą w z m ó g ł s i ę z n a c z n ie w e w n ę t r z n y r u c h tu r y s ty c z n y w P o ls c e . D o P o z n a n i a ja k d o M e k k i c i ą g n ą z e w s z e c h s t r o n k r a ju lic z n e p ie lg r z y m k i o b y w a te li, a b y u j r z e ć t o p r z e p o tę ż n e d z ie ło p o ls k ie j p r a c y i u m i e j ę t n o ś c i n a k a ż d e m p o lu ż y c ia g o s p o d a r c z e g o i k u l tu r a ln e g o .

P a m ię t a ć w s z a k ż e n a le ż y , ż e t e n p o k a z p o l­

s k i e j p r a c y i u m i e j ę t n o ś c i n i e b ę d z ie z u p e łn y , j e ­ ż e li o p r ó c z w y s ta w y n i e z o b a c z y m y je s z c z e ź r ó d ­ ł a p o tę ż n y c h w y s iłk ó w p a ń s t w a i n a r o d u n a s z e g o n a d b u d o w ą p o r t u w G d y n i , n a d r o z w o je m n a s z e j f lo ty w o j e n n e j , h a n d lo w e j i p a s a ż e r s k i e j , n a d u - m o c n ie n ie m p a ń s t w o w e m i k u l t u r a l n e m n a s z e g o w y b r z e ż a .

A w ię c p o z w ie d z e n iu W y s ta w y w p r a s ta r y m g r o d z ie P r z e m y s ł a w a , j e d ź m y g r o m a d n i e n a w y ­ b r z e ż e P o l s k i e g o M o r z a , n i e d l a z a b a w y , n i e d la k ą p i e l i , a l e d l a d o ło ż e n ia c h o ć j e d n e j c e g ie ł k i d o b u d o w y i u m o c n ie n ia p a ń s t w o w o ś c i p o l s k i e j w t e j n a d m o r s k i e j d z ie ln ic y .

P r o p a g a n d a P o l s k i e g o M o r z a n ie c h r o z c h o d z i s i ę p o te m u m i e j ę t n i e p o c a ły m o b s z a r z e R z e c z y ­ p o s p o l i t e j , a z r o z u m i e n i e i d e i m o r s k i e j n ie c h o b e j ­ m ie j a k n a j s z e r s z e k r ę g i w ś r ó d n a s z e g o s p o ł e c z e ń s t w a .

p r z e c iw G r e c j i . W o b e c t e g o G r e c j a j e s t z m u s z o ­ n a w z m o c n ić s w ą f l o tę . S i l n a f l o t a t u r e c k a z a ­ g r a ż a p a n o w a n iu g r e c k i e m u n a m o r z u E i r e j s k i e m . Z a p e w n ie n i a r z ą d u t u r e c k i e g o , ja k o b y p o w ię k s z e ­ n ie f l o t y m a w y łą c z n ie n a c e lu o b r o n ę w y b r z e ż y t u r e c k ic h n ie z a s łu g u j e n a w ia r ę . R y w a liz a c ja n a m o r z u m u s i n i e u c h r o n n i e d o p r o w a d z ić d o k o n f lik tu z b r o jn e g o .

g u l a r n e j a r m j i g a r n i z o n u k o w i e ń s k ie g o , W a l d e m a - r a s o d w o ła ł s i ę d o s w o je j l e j b g w a r d ji t j . d o s z a u - lis ó w . P r z y b y łe z o b o z ó w l e t n i c h p o d K o w n e m w ię k s z e o d d z ia ły s z a u l i s ó w z m u s iły z b u n t o w a n e s z e r e g i d o p o s ł u s z e ń s t w a . Ż o łn ie r z y 5 g o p u łk u r o z b r o j o n o i z n ę c a n o s i ę n a d " b e z b r o n n y m i. S k u t­

k ie m ty c h n ie p o k o jó w w a r m ji , p r z y w a ż n y c h o b ­ i e k t a c h , t a k n a k o le ja c h , m o s ta c h i t p . o b ję li w a r tę z a m i a s t ż o łn ie r z y s z a u l i s i i c z ło n k o w ie „ Ż e l a z n e g o W i l k a " , j a k o b e z w z g lę d n ie o d d a n i W a ld e m a r a s o w i.

Antypaństwowe wystąpienie w gimn. żyd. w Baranowiszacb.

W i l n o , 3 0 . 5 , S t a r o s t a p o w i a t u b a r a n o w i c - k ie g o z a w e z w a ł p r z e d s t a w i c i e li k o m i t e t u r o d z ic ie l ­ s k i e g o g i m n a z j u m ż y d o w s k ie g o w B a r a n o w ic z a c h w s p r a w i e s t r a j k u u c z n ió w w te r n g im n a z ju m , p o w ­ s t a ł e g o z p o w o d u w p r o w a d z e n i a ję z y k a p o l s k i e g o j a k o ję z y k a w y k la d o w e g o ( l) . P o n i e w a ż r o d z i c e n i e d a li w y j a ś n i e ń w t e j s p r a w i e , w ła d z e p o s t a n o ­ w iły p o c ią g n ą ć i c h d o o d p o w ie d z ia ln o ś c i z a a k c ję a n t y p a ń s t w o w ą .

„ Zażalenie" min. Kwiatkowskiego na P- W. K.

P o z n a ń , 3 0 , 5 . W d o iu 2 6 m a j a m in . h a n d l u i p r z e m y s ł u in ż , K w ia t k o w s k i w c z a s ie z w ie d z a n ia P W K . z b liż y ł s i ę w p e w n y m m o m e n c ie d o p u s z k i z a ż a l e ń , w is z ą c e j w je d n y m z p a w ilo n ó w i w r z u c ił t a m k a r tk ę , p o w y j ę c iu k t ó r e j o k a z a ło s ię , iż z a w ie r a n a s t ę p u j ą c ą t r e ś ć :

„ W y s t a w a j e s t z w y c ię s tw e m ż y w o tn y c h i tw ó r c z y c h s ił n a r o d u . O r g a n i z a to r z y j e j d o b r z e s i ę z a s łu ż y li p a ń s tw u .

E u g e n ju s z K w i a t k o w s k i, m i n i s t e r p r z e m y s łu i h a n d l u . D n ia 2 6 m a j a 1 9 2 9 r .“ .

Pięciu pilotów włoskich pod gruzami strzaskanego samolotu-

M e d j o 1 a n , 3 0 . 5 . W m ie js c o w o ś c i C o m i - g l i a p o d G e n u ą s p a d ł .w c z o r a j s a m o l o t b o m b a r d o - w y i s t r z a s k a ł s i ę . P ię c iu p ilo tó w p o n io s ło ś m i e r ć n a m ie js c u .

J a k s t w i e r d z o n o s a m o l o t d o s t a ł s i ę w n a g ł y w ir p o w ie tr z n y , w s k u t e k c z e g o p i l o t s t r a c i ł n a d n im p a n o w a n i e t a k , ż e s a m o l o t w p r o s t e j l i n j i r u n ą ł n a z ie m ię .

S i r . 2 „PRZBOEĄD POMORSK‘“ N r . 1 2 3 .

Z kraju.

Książe hinduski o Marsz. Piłsudskim.

Z W a r s z a w y d o n o s z ą : P r a s a w a r s z a w s k a z a j­

m u j e s i ę n ie z w y k le ż y w o o s o b ą k s i ę c i a h i n d u s k i e ­ g o B a h a d z u S i n g h , k t ó r y o b j e ż d ż a s w o im w ła s n y m w a g o n e m w s z y s t k ie s t o l ic e E u r o p y , g ł o s z ą c w s z ę ­ d z i e p o k ó j i p o j e d n a n i e .

W w y w ia d a c h u d z ie lo n y c h p is m o m , k s i ą ż ę h i n ­ d u s k i k r e ś l ą c s y l w e t k i w ie lk ic h lu d z i s w e j o jc z y -

zuy, j a k G h a n d i i R a b i o d r a m a t h T a g o r e , s t w i e r d z a :

„ I w y , P o la c y , m a c ie w i e lk i e g o i g o d n e g o c z c i c z ł o w i e k a M a r s z a ł k a P i ł s u d s k i e g o , k t ó r e g o s ł a w a d o s z ł a a ż d o n a s , d o m o j e j s t o l i c y w B a n g a l o e * .

.Przyjazd wybitnego jmisjonarza-Sląza- ka z Kurytyby.

W k o ń c u m a j a r . b . p r z y b ę d z ie d o P o ls k i z n a ­

ny i z a s łu ż o n y m i s j o n a r z k s . J a n R z y m e łk a z A m e ­

ryki P ł d . K s . R z y m e łk a w d r o d z e p o w r o t n e j d o k r a ju z w ie d z a p o w y lą d o w a n iu d n i a 1 0 b . m . w N e a p o lu s ły n n y k l a s z t o r w M o n te C a s in o , R z y m , A s s y ż , L o r e t t o i G ó r n e W ło c h y , p o c z e m u d a s i ę n a j p i e r w d o P o z n a n i a , W a r s z a w y i K r a k o w a . W k o ń c u m a ja w r ó c i d o s w e j m ie js c o w o ś c i r o d z i n n e j J ó z e f o w c a p o d K a t o w ic a m i, g d z i e o d b ę d z ie s i ę u r o ­ c z y s t e p r z y j ę c ie z a s ł u ż o n e g o d z i a ł a c z a i k a p ł a n a .

Ćwierć miljona na wystawie.

Z a r z ą d P o w s z e c h n e j W y s ta w y K r a j o w e j s t w i e r ­ d z a , ż e d o d n i a 2 6 b m . w ł ą c z n i e a w ię c w c ią g u p i e r w s z y c h 1 0 d n i t r w a n i a w y s ta w y z w ie d z iło P . W . K . p r z e s z ł o 2 5 0 ,0 0 0 o s ó b . S z c z e g ó ln ie o ż y w io ­ n y r u c h z w i e d z a j ą c y c h z a z n a c z y ł s i ę w o s t a t n i ą n i e d z i e l ę d n . 2 6 b m . z e w g lę d u n a s p r z y ja j ą c ą w ty m d n iu p o g o d ę .

Starania o dalszy kredyt eksportowy dla B. G. K.

B a n k G o s p o d a r s t w a K r a jo w e g o p r o w a d z i o - b e c n i e n a t e r e n i e F r a n c ji r o k o w a n i a o u z y s k a n ie w i ę k s z y c h k r e d y t ó w , p r z e z n a c z o n y c h d l a s f i n a n s o ­

wania e k s p o r t u p o ls k ie g o . N a r a z i e r o k o w a n i a d o ­ t y c z ą s a m e g o z a g a d n i e n i a e w e n t u a ln e j t r a n s a k c j i . S p r a w ą t ą k i e r u j e b . d y r e k t o r n a c z e ln y B . G . K ., p . S z y m a n o w s k i.

C h o d z i t u o k r e d y t y , k t ó r e m i B a n k G o s p o d a r ­ s t w a K r a j o w e g o o p e r u j e , g w a r a n t u j ą c p r z e m y s ł o ­ w c o m p o ls k im e k s p o r t d o k r a j ó w s ą s i e d n i c h . U - z y s k a n y p r z e d n ie d a w n y m c z a s e m k r e d y t w w y s o ­

kości 5 0 m iljo n ó w z ło ty c h z o s t a ł w p o ł o w i e z u ż y ­ t k o w a n y n a s f i n a n s o w a n i e e k s p o r t u d o F e d e r a c j i S o w i e c k i e j

Projekt dalszych ograniczeń imigracyjj- nych do Stanów Zjednoczonych.

S e n a t o r S t e c k z g ł o s i ł d o s e n a t u p r o j e k t n o ­ w e j u s t a w y , p r z e w i d u j ą c e j o b e c n ie t . z w . „ N a t i o ­ n a l O r i g i n e Ł a w “ . W m y ś l t e g o p r o j e k t u k w o ty i m i g r a c y j n e j k r a jó w w s c h d n i o - e u r o p e j s k i c h m a ją u l e c d a ls z y m u s z c z u p l e n i e m . I t a k k w o t a P o l s k i m i a ł a b y u le c z m n ie j s z e n iu z 5 9 8 2 d o 1 2 0 0 o s ó b r o c z n i e . R o s j i s o w i e c k i e j z 2 2 4 8 n a 1 0 0 0 , L i t w y z 3 1 4 n a 1 Q 0 i t . p .

Bitwa o pastwiska

między dwiema wsiami pod Warszawą.

W j a r s z a w a , 2 9 . 5 . P o d W a r s z a w ą k o ło G a r w o l i n a d o s z ło w c z o r a j d o f o r m a l n e j b itw y p o ­ m ię d z y d w i e m a w s i a m i D z ie c z in ó w i W a r s z o w i c e . O b ie w io s k i s p i e r a ł y s i ę o p a s tw i s k a J e s z c z e z a c z a s ó w r o s y j s k ic h k i l k a k r o t n i e d o s z ł o d o s t a r ć . W c z o r a js z e s t a r c i e r o z e g r a ł o s i ę n a b ło n ia c h g r a ­ n ic z n y c h i b y ło b a r d z o o s t r e . M o b iliz o w a n o o b ie w s i, a h a s ł o d o a t a k u d a ł a w ie ś W a r s z o w ic e . S p o t­

k a n i e n a s t ą p i ł o n a p o g r a n i c z u , p r z y c z e m d l a p e w ­ n o ś c i b y d ło s p ę d z o n o d o o b ó r . M ie s z k a ń c y D z ie -

Sabotaż na pograniczu lltewskiem.

2 W iln a d o n o s z ą , ż e n i e u j a w n ie n i e n a r a z i e s p r a w c y d o k o n a l i z b r o d n ic z e g o p r z e r w a n ia k o m u n i­

k a c ji t e l e f o n i c z n e j n a p o g z a n ic z u p o l s k o - l it e w s k ie m n a l i n j i I g n a l i n o — K o z a c z y n a . Z e p r z e r w a n i a d o k o n a n a z p r e m e d y t a c j ą , d o w o d z i z n i s z c z e n i e d r u ­ tó w n a p r z e s t r z e n i 2 0 0 m e t r ó w , r o z b ic ie i z o l a t o ­ r ó w , r o z k r ę c a n i e h a k ó w i t . p . c a ł k o w i t e z n i s z c z e ­ n ie j e d n e g o s k r z y ż o w a n i a .

Żydzi przeciwko językowi polskiemu.

W g i m n a z j u m ż y d o w s k ie m w B a r a n o w ic z a c h w y b u c h ł s t r a j k u c z n ió w , n a z n a k p r o t e s t u p r z e c i w ­ k o w p r o w a d z e n i u d o u c z e ln i p o l s k ie g o j ę z y k a , j a ­ k o w y k ła d o w e g o .

Druga wycieczka amerykańska przybędzie do Gdyni.

3 - g o c z e r w c a o g o d z i n i e 1 1 ,3 0 r a n o p r z y b ę ' d z ie d o G d y n i d r u g a w y c ie c z k a P o la k ó w a m e r y ' k a ń s k i c h Z w i ą z k u N a r o d o w e g o P o l s k i e g o . W y * c ie c z k a p r z y b y w a n a w ie lk im o k r ę c i e a m e r y k a ń ­ s k im P e n l l a n d . J e s t t o p ie r w s z y o k r ę t te j p o j e m ­ n o ś c i, z a w i j a j ą c y d o p o r t u w G d y n i. W y c ie c z k a z w ie ­ d z i G d y n ię , T o r u ń , G n ie z n o , P o z n a ń , W a r s z a w ę , C z ę ­ s t o c h o w ę , K a to w i c e , Z a k o p a n e , K r a k ó w .

Z Pomorza.

Toruń. ( N ie s z c z ę ś liw y w y p a d e k ) . D n ia 2 6 b m . L a m p a r s k i B e n e d y k t, p r z e c h o d z ą c k o ło d w o r c a T o r u ń - P r z e d m i e ś c i e , w p a d ł d o d o łu w y k o p a n e g o w c h o d n ik u i z ł a m a ł s o b i e ż e b r o . L a m p a r s k i e g o o d ­ s t a w i o n o d o s z p i t a l a m i e j s k i e g o w T o r u n i u . -

Zderzenie. D n i a 2 5 b m . z d e r z y ł a s i ę n a u l. D e r d o w s k ie g o a u t o d o r o ż k a n r . 2 2 , k i e r o w a n a p r z e z s z o f e r a S e r k o w s k i e g o F r a n c i s z k a , z r o w e r z y ­ s t ą N o w a k ie m J ó z e f e m . R o w e r z o s ta ł z n a c z n ie u s z k o d z o n y .

Grudziądz, ( W y r o d n a m a t k a ) . D n i a 2 5 . b m . z g ł o s z o n o m o r d e r s t w o 7 - t y g o d n i o w e g o d z i e c k a w M a ły m R u d n ik u p o w . g r u d z i ą d z k i e g o . P r z e p r o ­ w a d z o n e d o c h o d z e n i a w y k a z a ły , ż e c z y n u d o p u ś c i ł a s i ę m a t k a d z i e c k a , g ł u c h o n i e m a , n i e z a m ę ż n a F r y d a P o m m e r e n k e z M . R u d n ik a . W y r o d n ą m a t k ę a r e ­ s z t o w a n o i p r z e k a z a n o s ę d z ie m u ś l e d c z e m u w G r u d z i ą d z u .

c i n o w a p o 1 0 m i n u t a c h w a l k i u c i e k l i i p o c h o w a l i s i ę d o d o m ó w ; g n a n i p r z e z z w y c ię z c ó w , k t ó r z y n a ­ s t ę p n i e w r ó c ili n a p o b o jo w is k o , a b y o p a tr z y ć r a n ­ n y c h , k tó r y c h o g ó łe m b y ło 1 1 - s t u . P o t ł u c z e n i a g ło w y o b a n d a ż o w a n o s z m a ta m i, a r a n y z a l e p i o n o r a z o w y m c h l e b e m .

N a m i e j s c e s t a r c i a p r z y b y ła z G a r w o l i n a k o ­ m i s ja , k t ó r a a r e s z t o w a ła 9 o s ó b , a s lu p y g r a n ic z ­ n e z o s t a ł y u s u n i ę t e .

Świekatowo, p o w . ś w i e c k i. ( P o ż a r .) W p i ą t e k w ie c z o r e m w y b u c h ł w z a b u d o w a n i a c h o b e r ż y s t y p . G o ł ę b ie w s k i e g o p o ż a r . P a l i ł a s i ę s t o d o ł a a n i e b a w e m o g a r n ę ł y p ło m ie n ie p r z y l e g ł ą s t a j n i ę . N ie m n ie j z a g r o ż o n a b y ła m a s y w n a s z o ­ p a ' d o w ę g l a o r a z m l e c z a r n ia , k t ó r e t o b u d y n k i z d o ł a n o d z ię k i i n t e n s y w n e j a k c j i r a tu n k o w e j p o d ­ j ę t e j p r z e z m i e j s c o w ą o c h o t n i c z ą s t r a ż p o ż a r n ą o c a lić . J a k k r ą ż ą p o g ło s k i w z n i e c e n i e - p o ż a r u m i a ł s p o w o d o w a ć p e w ie ń w łó c z ę g a , n o c u j ą c y w s t o d o l e o b e r ż y s t y , p r z y c z e m m i a ł s i ę n i e o s t r o ­ ż n i e o b c h o d z ić z z a p a ł k a m i .

Sikorz, p o w . S ę p o l n o . ( W y p a d e k s a m o c h o ­ d o w y ) . N a s z o s i e z S ę p ó l n a d o T u c h o l i, n i e d a l e k o z a g m i n ą S i k o r z n a j e c h a ł s a m o c h ó d p e w n e j f ir m y z B y d g o s z c z y p r z y m i ja n i u n a w ó z r o b o c z y , n a l e ­ ż ą c y d o r o l n ik a K u n c e g o z 'W a łd o w a . P r z e d n i e k o ło s a m o c h o d u u d e r z y ł o t a k s i l n ie o w ó z , ż e d w ie o s o b y z n a j d u ją c e s i ę w w o z ie w y p a d ły n a s z o s ę i d o t k l i w ie s i ę p o tłu k ły , s a m o c h ó d n a to m i a s t w j e ­ c h a ł d o r o w u . P o n i e w a ż k o ł a s a m o c h o d u b y ły s i l­

n i e u s z k o d z o n e , m u s i a n o s a m o c h ó d k o ń m i w y c ią ­ g a ć i o d s t a w ić d o w a r s z t a t u p . B a r a n o w s k ie g o w S ę p ó l n i e d l a n a p r a w y . S z o f e r t e g o s a m o c h o d u i p a s a ż e r w y s z li z w y p a d k u c a ło .

Jabłonowo. W n i e d z ie l ę , d n i a 2 6 . b m . o g o d z . U p r z e d p o ł. u t o n ą ł p o d c z a s k ą p a n i a w j e ­ z i o r z e w S o ś n i e p r a k t y k a n t p o c z to w y z J a b ł o n o w a B e r n a r d C z y s to w s k i, lic z ą c y l a t 2 5 . T r u p a o f i a r y w y ło w io n o i o d s t a w io n o d o m i e j s l a z a m ie s z k a n i a .

Mroczno ( p o w . l u b a w s k i ) . P o d c z a s o s t a t ­ n ie j b u r z y u d e r z y ł g r o m w z a b u d o w a n i a g o s p o d a ­ r z a K o t o w i c z a , k t ó r e d o s z c z ę t n i e p o ż a r z n is z c z y ł.

G o s p o d a r z d o z n a ł t a k c i ę ż k i e p o p a r z e n i a , ż e z a k i l k a g o d z in z m a r i w s z p i ta l u w N o w e m m ie ś c ie . 1 9 - l e tm e g o s y n a w y d o b y to d n i a n a s t ę p n e g o z p o d g r u z ó w . W o g n i u z g i n ę ł o 1 3 k o n i, 3 3 k r ó w , 3 4 ś w i ń i z u p e ł n i e c a ły m a r t w y i n w e n t a r z . G o s p o ­ d a r s t w o o b e jm o w a ł o 2 4 0 m o r g ó w .

Lidzbark. ( N is z c z y c i e ls k a b u r z a .) W d n iu w c z o r a j s z y m p r z e c h o d z i ł a n a d t u t . o k o lic ą b u r z a p o ł ą c z o n a z g r a d e m i s iln y m d e s z c z e m . W m a j ą t - k o P o d c ib o r z z a b ił p i o r u n p e w n e g o r o b o t n i k a .

Czytajcie i rozpowszechniajcie

„Przegląd Pomorski"

Julj usz de Gastyne.

ŚnM* pocałunek

( P r z e k ł a d z f r a n c u s k i e g o ) .

( C i ą g u a i s z y ) . ( 7 M a g d a l e n a p o z w o liła s i ę z a p r o w a d z i ć d o s a ­ l o n u . T u p ł o n ę ł y j e s z c z e ś w i e c e w k a n d e l a b r a c h , n a s t o l i c z k u s t a ł j e s z c z e k i e li s z e k , z k t ó r e g o p i j ą c , j e j m ą ż w r ó ż y ł s o b i e d ł u g i e s z c z ę ś c ie .

— Z a g a ś t e ś w ie c e ! ... T o r z e c z s t r a s z n a p o ­ m y ś l e ć , ż e .„ I t e n k i e l is z e k z a b ie r z !

A n n a s p e ł n i ł a r o z k a z , p o z o s t a w i ł a .j e d n ą t y l k o ś w i e c ę , w y n i o s ł a s t o li k z o w o c a m i i n a p o j a m i i w r e s z c ie u d a ł a s i ę d o p o k o j u s y p i a l n e g o , a b y z m a r ł e g o u ło ż y ć n a łó ż k u ... n a ś l u b n e m łó ż k u , o - k r y t e m b i a ł e m i k o r o n k a m i ...

M a g d a l e n a p o z o s t a ł a s a m a . S i e d z i a ł a w f o ­ t e l u z o c z a m i u t k w i o n e m i w j e d e n p u n k t d y w a n u . A p r z e d j e j n i e r o c h o m e m i ź r e n i c a m i p r z e s u w a ły s i ę s t r a s z l i w e o b r a z y .... s z a r a s u k n i a , p r z e s u w a ją c e s i ę p o m ię d z y k r z e w a m i, m a t k a , s p o g l ą d a j ą c a n a n i ą w y z y w a ją c o , z e s t r z e l b ą n a r a m i e n i u ...

I gdy tak goniła myślą te obrazy, czuła ,ąa

p a lc a c h d r g a n ie r ą k m ę ż a , o s t a t n i j e g o u ś c i s k , z a ­ n im r u n ą ł n a z ie m ię .

O d c h o d z ił a o d p r z y t o m n o ś c i , d r ż a ł a t a k s i ln i e , ż e z ę b y j e j s z c z ę k a ły .

D o k o ł a c i s z a p o n u r a , g r o b o w a ; w p u s t y m , w i e l k i m d o m u n i e s ł y c h a ć ż a d n e g o d ź w ię k u , p r ó c z o d g ło s u k r o k ó w A n n y n a k o r y t a r z u p i e r w s z e g o p i ę tr a .

— M a m o , m a m o !

M y ś li k r ą ż y ł y p o j e j g ł o w i e z z a w r o t n ą s z y b ­ k o ś c ią .

— N i e , n i e ! T o n i e p r a w d a ! ... T o n i e m a t k a m o ja ... T o n i e m o g ł a b y ć m a t k a m o j a ... N i e s t e ­ t y , w i d z i a ł a m j ą . . . p o z n a ła m d o b r z e ... W i d z i a ł a m j ą . , i t e r a z j ą w id z ę ...

N i e m o g ł a w ą tp i ć I J e j s u k n i a , j e j k a p e l u s z c z a r n y z r ó ż a m i , j e j w ło s y , j e j u c z e s a n i e , j e j c h ó d , j e j t w a r z d o ś ć s z c z u p ł a z w y s t a j ą c e m i k o ś ć ­ m i p o l ic z k o w e m i, p o m im o d o b r e j tu » z y k o b i e t y c z t e r d z i e s t o l e t n i e j .

Nie mogła wątpić I

— Matka moja!... Więc przez tak długi czas grała komedję? W jakim celu?.. Od piętnasto lat pamiętam ją pełną poświęcenia, dobroczynną, nieśmiałą. I teraz widzę ją w nocy, ze strzelbą na ramieniu! Nie, to niemożliweL. Tak. V*

możliwe i to — prawda! Widziałam ją! Ja nie śpię, czuwam, jestem przytomna... Mąt mój me

ż y j e , l e ż y t a m n a g ó r z e ... c z u ła m , j a k p a l c e j e g o ś c is k a ły m o j ą r ę k ę ... i o n a , w i d z i a ł a m j ą n a w ł a ­ s n e o c z y ! G ło w ę z a t o o d d a m ...

M in ę ło p ó ł g o d z in y , k t ó r e s i ę w i e k i e m M a g ­ d a l e n ie w y d a ło . W r e s z c ie o t w a r ła s i ę b r a m a z e z w y k ły m z g r z y t e m i z e s c h o d ó w d o l e c i a ł g ł o s A n n y .

— P a n i w r ó c ił a !

I M a g d a l e n a u j r z a ł a j ą , t e n s a m k a p e l u s z z

r ó ż a m i , t ę s a m ą s u k n i ę s z a r ą w c z a r n e p a s y , t e s a m e w ł o s y , t e s a m e r y s y i t e n s a m c h ó d . T y l ­ k o , ż e t e r a z p r z y b r a ł a s w ó j w y g l ą d c n o t l i w y , ru­

c h y p o w o l n e , m ię k k ie . N ic n i e p r z y p o m i n a ł o tej

p o s t a w y w y z y w a j ą c e j , j a k ą m i a ł a p r z e d c h w i lą .

— P a n i w r ó c i ła — p o w t ó r z y ł a A n n a , s c h o ­ d z ą c z e s c h o d ó w . — T r z e b a j ą o s t r o ż n i e p r z y g o - t o w a ć ...

Otworzyła drzwi wchodowe i powróciła do Magdaleny.

— Tak, trzeba ostrożniej powoli zawiadomić panią o nieszczęściu. Ta święta kobieta padłaby trupem...

— Tak, tak...,

Herminja de Sepones przeszła przet ogród.

Spojrzała na balkon i tam spostrzegła rzecz nie­ zwykłą, stłuczoną szybę. Ale wchodząc do przed­ pokoju, nie zrobiła żadnej o tern wzmianki. * '

dalsjj MłUpiJi