Nr. 47 Wąbrzeźno, sobota 21 kwietnia 1928 r. Rok VIII
W rocznicę wyzwolenia
QPONMLKJIHGFEDCBAZiemi Wileńskiej.
W d n iu 1 9 k w ie tn ia b . r. W iln o o b c h o d z iło d z ie w ią tą r o c z n ic ę p ie r w s z e g o s w e g o w y z w o le n ia z p o d ja r z m a b o ls z e w ic k ie g o .
Ł ą c z ą c s ię s e r d e c z n ie z r a d o ś c ią , ja k ą p r z e ż y w a ć b ę d z ie lu d n o ś ć te j p r a w d z iw e j „ p e r ły K o r o n y P o ls k ie j" , k tó r a w y w ie ra n ie p r z e p a r ty u r o k n a k a ż d e g o P o la k a , c o W iln o o s o b iś c ie p o z n a ł,
— p r z e n o s im y s ię m y ś lą w n ie d a le k ą p r z e s z ło ś ć . I o to , g d y o ż y w ia m y s o b ie w p a m ię c i z m ia n y , ja k ie z a s z ły n a te r y to rju m Z ie m i W ile ń s k ie j o d p o c z ą tk u w o jn y , s ta je m y w p r o s t z d u m ie n i ic h o g r o m e m , ja k g d y b y ś m y p o ra z p ie r w s z y d o p ie r o u ś w ia d a m ia li s o b ie .
P r z e b ie g w o jn y z g o to w a ł w ie le n ie s p o d z ia n e k i n a r z u c a ł s p o łe c z e ń s tw u p o ls k ie m u i je g o p r z y w ó d c o m w c ią ż n o w e z a g a d n ie n ia , lu b d a w n y m n ie o c z e k iw a n ą n a d a w a ł f o r m ę . W c z a s ie o k u p a c ji n ie m ie c k ie j, k tó r ą W iln o p r z e ż y w a ło w la ta c h 1 9 1 5 — 1 8 , z a r y s o w a ła s ię p r z e d s p o łe c z e ń s tw e m p o ls k ie m w y r a ź n ie s p r a w a p r z y s z ło ś c i o b s z a r ó w , k tó r e s ta n o w iły n ie g d y ś te r y to rju m W ie lk ie g o K s ię s tw a L ite w s k ie g o i tr z e b a p r z y z n a ć , ż e p r a w id ło w e je j r o z w ią z a n ie s f o r m u ło w a n e z o s ta ło w ła ś n ie w W iln ie .
W W a r s z a w ie p o w ta r z a n o je s z c z e u ta r te , a le n ie p r z e m y ś la n e n a n o w o f r a z e sy o p r a w ie L itw y h is to r y c z n e j d o n ie p o d le g ło ś c i i o u n ji łą c z ą c e j o d w ie k ó w d w a b r a tn ie n a r o d y . W W iln ie z a ś n ie ty lk o p r z e w o d n ie s f e r y in te lig e n c ji, a le i s z e r o k ie m a s y m ie s z c z a ń s tw a i w ło ś c ia ń s tw e o d c z u ły , ż e d a w n e „ W ie lk ie K s ię stw o L ite w s k ie " n ie p r z e d sta w ia ju ż ż a d n e j o d r ę b n e j je d n o s tk i.
P o z a g a r s tk ą L itw in ó w e tn o g r a f ic z n y c h , u s p o s o b io n y c h n ie c h ę tn ie d o P o ls k i i d ą ż ą c y c h d o z a c h o w a n ia o d r ę b n e g o is tn ie n ia p o lity c z n e g o , o f ia r o w y w a n e g o p r z e z N ie m c ó w , p o z a ż y d a m i, d ą ż ą c y m i d o p o z o s ta n ia w o b r ę b ie R o s ji, p o z o s ta ła lu d n o ś ć , s ta n o w ią c a o lb r z y m ią w ię k s z o ś ć n a p r z e w a ż n e j c z ę ś c i te r y to r ju m , o ś w ia d c z a ła s ię z a P o ls k ą . W iln o b y ło c e n tr e m , w k tó r e m p r a g n ie n ie , to z g o d n e z tia d y c ją p r z e z k o n ie c w ie k u X V I I I p r z e k a z a n ą , g o r z a ło w p r o s t p ło m ie n ie m . J u ż z a c z a s ó w T y m c z a s o w e j R a d y S ta n u , a p o te m R a d y R e g e n c y jn e j w W iln ie r o z p o c z ę to z b ie r a n ie a d r e s ó w z a p r z y łą c z e n ie m d o p a ń s tw a p o l
s k ie g o . A k c ja ta r o z s z e r z y ła s ię n ie b a w e m p o c a ły m k r a ju .
K o n ie c r. 1 9 1 8 z d a w a ł s ię p r z y n o s ić u r z e c z y w is tn ie n ie m a r z e ń i p r a g n ie ń . N ie m c y o p u ś c ili W iln o i s ta ło s ię o n o c z ę ś c ią P o ls k i. R z ą d je d n a k ó w c z e s n y n ie m ó g ł p o d o ła ć n a w a ło w i z a d a ń i n ie z d o ła ł z a p o b ie c z a g a r n ię c iu m ia s ta p r z e z b o ls z e w ik ó w . C o d o k o n ie c z n o ś c i o d z y s k a n ia W iln a n ie b y ło r ó ż n ic y z d a ń w s p o łe c z e ń s tw ie p o ls k ie m , p la n y w o je n n e b y ły je d n a k o d m ie n n e . P r z e w a g ę u z y s k a ł p la n , o d p o w ia d a ją c y u p o d o b a n io m ó w c z e s n e g o N a c z e ln e g o W o d z a , p la n n ie s p o d z ie w a n e g o , n a g łe g o n a ta r c ia , k tó r y b y ł w p r a w d z ie r y z y k o w n y m , w r a z ie z a ś p o w o d z e n ia m ó g ł d a ć w y n ik i s z y b k ie .
I o to n a W ie lk a n o c r. 1 9 1 9 w o js k a p o ls k ie w p a d ły n a g le d o W iln a i d z ię k i p o m o c y p rz e - d e w s z y s tk ie m k o le jo w c ó w , a n a s tę p n ie c a łe j lu d n o ś c i p o ls k ie j, z w y c ię ż y ło b o ls z e w ik ó w i z n ie w o liło ic h d o o d w r o tu , p o m im o p o p a r c ia ja k ie o k a z y w a li ż y d z i.
D z ie ń 1 9 k w ie tn ia p o z o s ta ł o d tą d d n ie m r a d o s n y m d la W iln a , ja k k o lw ie k m ia s to m u s ia ło je s z c z e d łu g o o s w o je p r a w o d o p o ls k o ś c i to c z y ć b o je z r ó ż n y m i w ro g a m i z e w n ą tr z i w e w n ą tr z k r a ju . P r z e ż y ć m u s ia ło W iln o i n o w y n a ja z d b o ls z e w ic k i i n ie w o lę lite w s k ą i o k r e s o d r ę b n e j n ie ja k o p a ń s tw o w o ś c i „ L itw y ś r o d k o w e j" , d ą ż y ło je d n a k z a w s z e w y tr w a le i u p a r c ie d o c a łk o w ite
g o z la n ia s ię z P o ls k ą .
D o p ie r o w r o k u 1 9 2 2 W iln o p r z e m o g ło w s z y s tk ie p ię trz ą c e s ię n a te j d r o d z e tr u d n o ś c i i r e p r e z e n ta c ję s w o ją d o S e jrn u R z e c z y p o s p o lite j w p r o w a d z iło . A i d z iś je s t o n o z a w s z e g o to w e d o o b r o n y s w e j p o ls k o ś c i p r z e d g r o ż ą c y m i m u w c ią ż L itw in a m i.
P r z y n a le ż n o ś ć d o p a ń s tw a p o ls k ie g o w c ią g u te g o s z e r e g u la t d a ła ju ż Z ie m i W ile ń s k ie j w ie le k o r z y ś c i, c h o c ia ż je s z c z e d la te j d r o g ie j c z ą s tk i n a s z e g o k r a ju d u ż o p o z o s ta je d o z r o b ie n ia . M ie j-
Wielka ofenzywa wojsk nacjonalistycznych w Chinach.
750 tys. wojska idzie naprzód.
L o n d y n . J a k d o n o s z ą z N a n k in g u , a r m ja n a - | m a ć w p o g o to w iu s tr z e lc ó w m o r sk ic h , r o z lo k o w a - c jo n a lis tó w r o z p o c z ę ła a k c ję p r z e c iw k o w o js k o m > n y c h w p o b liż u T s in g - T a o , a ż e b y w y s ła ć ic h n a - p ó łn o c n y m n a s z e r o k im f r o n c ie . W e d łu g o b li- j ty c h m ia s t d o T s in g - T a o , s k o r o z a p a d ła b y d e c y z ja c z e ń n a f r o n c ie d łu g o ś c i 4 0 0 m il., u c z e s tn ic z y w * w s p ra w ie w y s ła n ia z J a p o n ji p o s iłk ó w .
a k c ji w o je n n e j o k o ło 7 5 0 .0 0 0 ż o łn ie rz y . K o m u - I T o k io . W ła d z e m o rs k ie p o s ta n o w iły , p o d n ik a t w y d a n y p rz e z d o w ó d z tw o n a c jo n a listó w j w a ru n k ie m z a a p ro b o w a n ia te j d e c y z ji p rz e z g a - d o n o s i o w z ię c iu C z a u -S e n , J e n -C z a u -F u i It- j b in e t w y d a ć ro z k a z u d a n ia s ię d o T sin g T a o
C z a u -F u . ’ d w u m k rą ż o w n ik o m i c z te re m to rp e d o w c o m , z n a j-
Pogotowie Japonji. I d u ją c y m s ie o b e c n ie n a m o rz u , o ra z k rą ż o w n ik o - T o k io . W p rz e w id y w a n iu p o s u w a n ia s ię ! w i „ Is u z u " , z n a jd u ją c e m u s ię w c h w ili o b e c n e j n a c jo n a lis ty c z n y c h w o jsk c h iń s k ic h w g łą b p ro - : Y o k o s u k a i m a ją c e m u n a p o k ła d z ie o d d z ia ł 1 5 0 w in c ji S z a n tu n g g a b in e t ja p o ń s k i p o s ta n o w ił trz y - ś m a ry n a rz y .
Snieźng orkan i Dielkie zimna namiedzily cały Polsli?.
Tory i drogi zasypane śniegiem. — Połączenia telefoniczne i telegraficzne przerwane. — Stolica Polski odcięta od świata.
P rz y c z y n y ś n ie ż y c y i w ic h u ry p rz e d w c z o ra jsz e j o b s z e rn ie w y ja śn ił i u m o to w a ł P im w s ło w a c h n a s tę p u ją c y c h :
D e p re sja , k tó ra w d n iu w c z o ra js z y m z n a jd o w a ła s ię n a d P o lsk ą , p o w s ta ła w s k u te k n a s u w a n ia s ię z n a d G re n la n d ji i Is la n d ji — o b s z e rn e g o w y ż u b a ro m e try c z n e g o .
N a d P o lsk ą w d n iu w c z o ra jsz y m z n a jd o w a ł s ię s a m ś ro d e k w iru p o w ie trz n e g o , p o w s ta łe g o w s k u te k m ie sz a n ia s ię m a s p o w ie trz a o ró ż n e j te m p e ra tu rz e . O ile n a w s c h o d z ie w ia ły w ia try w s c h o d n ie i p o łu d n io w o -w s c h o d n ie , p rz y n o sz ą c m a s y c ie p łe g o p o w ie trz a z p o łu d n ia , o ty le n a z a c h o d z ie i w ś ro d k u k ra ju p a n o w a ły g w a łto w n e w ia try p ó łn o c n o -z a c h o d n ie , n io są c m a s y p o w ie trz a c h ło d n e g o z p ó łn o c y .
T o ś c ie ra n ie s ię p rą d ó w p o w ie trz n y c h w y w o ła ło g w a łto w n ą k o n d e n s a c ję p a ry w o d n e j i o - p a d y w p o s ta c i ś n ie g u n a z a c h o d z ie i w c e n tru m k ra ju .
Komunikacja kolejowa.
S k u tk ie m p o z ry w a n ia p rz e w o d ó w te le fo n ic z n y c h i te le g ra fic z n y c h w z d łu ż lin ij k o le jo w y c h , ru c h p o c ią g ó w o d b y w a s ię n ie z b y t re g u la rn ie .
Z K ra k o w a i K a to w ic n ie n a d s z e d ł d o ty c h c z a s a n i je d e n p o c ią g .
In n e p o c ią g i p rz y c h o d z ą z e z n a c z n e m o p ó ź n ie n ie m .
W c z o ra j ra n o p rz y w ró c o n o ru c h n a lin ji k a lisk ie j. N a d e sz ły b a rd z o s p ó ź n io n e p o c ią g i z T o ru n ia i B y d g o s z c z y .
L ic z n e d ru ż y n y ro b o tn ic z e p ra c u ją n a d o - c z y s z c z a n ie m to ró w i u s u w a n ie m z n ic h p rz e w ró c o n y c h s łu p ó w te le g ra fic z n y c h , k tó re z a ta ra s o w a ły p rz e ja z d .
W z d łu ż lin ji p ro w a d z o n a je s t e n e rg ic z n a p ra c a n a d n a p ra w ą k o le jo w e j s ie c i te le g ra fic z n e j, k tó ra w w ie lu m ie js c a c h u le g ła z u p e łn e m u z n is z
c z e n iu .
Połączenia telefoniczne.
S z a le ją c a w ic h u ra p o p rz e w ra c a ła s łu p y te le g ra fic z n e i te le fo n ic z n e i p o p rz e ry w a ła p o łą c z e n ia . C a łe p ro w in c je o d c ię te s ą o d s to lic y . Z P o - z n a ń s k ie m , P o m o rz e m , G d a ń s k ie m , Ś lą sk ie m i K ra k o w e m n ie m a p o łą c z e ń n a w e t p o ś re d n ic h .
i m y n a d z ie ję je d n a k , ż e g d y P o lsk a u m o c n i s ię
? je s z c z e w ię c e j, z a s p o k o i w s z y s tk ie p o trz e b y lu d -
! n o ś c i i w z m o c n i łą c z ą c e ją z R z e c z ą p o sp o litą w ię z y .
D z ie je z a ś W iln a z o s ta tn ic h la t k ilk u p o - ' z o s ta n ą n a z a w s z e p ię k n ą k a rtą , d o k tó re j z w ra
c a ć s ię b ę d z ie n ie ra z c a ła P o lsk a , g d y p o trz e b o w a ć b ę d z ie z a c z e rp n ą ć p o k rz e p ie n ia z e s w e j p rz e s z ło ś c i.
Zamilkło kilka tysięcy telefonów w Warszawie.
S z a le ją c a w ic h u ra p o z ry w a ła w k ilk u m ie j
s c a c h p rz e w o d n ik i te le fo n ic z n e m ie js k ie j s ie c i te le fo n ic z n e j w W a rsz a w ie , c o u n ie ru c h o m iło n a p e w ie n c z a s k ilk a ty s ię c y a p a ra tó w .
Pomoc wojska.
D o n a p ra w y u s z k o d z o n y c h lin ij te le g ra fic z n y c h i te le fo n ic z n y c h w e z w a n o ró w n ie ż o d d z ia ły w o jsk te c h n ic z n y c h .
Śnieg pada...
M im o u s z k o d z e n ia lin ij te le fo n ic z n y c h P . I. M . o trz y m a ł s z e re g m e ld u n k ó w c o d o s ta n u p o g o d y w w ię k s z e j c z ę ś c i k ra ju .
W ś ro d k u P o ls k i s p o d z ie w a n e s ą le k k ie p rz e ja śn ie n ia . O p a d ó w p ra w d o p o d o b n ie n ie b ę d z ie . W c z o ra j z ra n a p a d a ł ś n ie g w K ra k o w ie , Z a k o p a n e m , w W ile ń s z c z y ź n ie , d a le j w M a ło - p o ls c e W s c h o d n ie j D ro h o b y c z u i w P rz e m y ślu , o ra z o c z y w iśc ie w g ó ra c h , a w ię c n a H a li G ą s ie n ic o w e j i w M o rsk ie m O k u .
C a ła P o lsk a p o k ry ła s ię p u s z y s tą k o łd rą ś n ie g o w ą .
N a jw ię k sz y ś n ie g s p a d ł w W a rs z a w ie , g d z ie g ru b o ś ć p o k ry w y ś n ie ż n e j s ię g a 1 0 c m . T a k w y s o k o n a p a d a ło je s z c z e ś n ie g u ty lk o w M o rsk ie m O k u .
Szkody w rolnictwie.
D y re k to r S y n d y k a tu R o ln ic z e g o w W a rsz a w ie Z . C h rz a n o w s k i in te rp e lo w a n y o e w e n tu a ln e s tra ty s p o w o d o w a n e p rz e z ś n ie ż y c ę , o ś w ia d c z y ł, iż k lę s k a , k tó ra n a w ie d z iła te re n y R z e c z y p o sp o lite j w p ły n ie p rz e d e w s z y s tk ie m b a rd z o u je m n ie n a ż y to , k tó re ju ż ro z w ija ło s ię n a d o b re o ra z n a w c z e ś n ie js z e s ie w y w io se n n e , k tó re z a c z ę ły ju ż w s c h o
d z ić . ♦
W k o ła c h ro ln ic z y c h d u ż e z a n ie p o k o je n ie b u d z ą w ia d o m o ś c i o s ta n ie z a s ie w ó w w c a ły m k ra ju . T rw a ją c e p rz e z c a ły n ie m a l m a rz e c m ro z y o ra z c h ło d y o b e c n e s p ra w iły , ż e w id o k i n a u ro d z a j w 1 9 2 8 r. b a rd z o s ię p o g o rs z y ły , z w ła s z c z a w w o je w ó d z tw a c h z a c h o d n ic h . S z c z e g ó ln ie u c ie r
p ia ły ję c z m ie ń i ż y to .
Minister Zaleski u Ojca św.
VUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAR z y m . W d n iu 1 8 . 4 . O ic’e c Ś w ię ty p r z y ją ł n a p r y w a tn e j a u d je n c ji p . m in is tra Z a le s k ie g o . R o z m o w a b y ła b a r d z o s e r d e c z n a i tr w a ła 4 0 m in u t.
P . m in is te r p r z e d s ta w ił P a p ie ż o w i s w o ją m a łż o n k ę o ra z s z e fa s e k r e ta r ja tu p o lity c z n e g o M . S . Z . p . S z u m la k o w s k ie g o . N a s tę p n ie m in is te r Z a le s k i z ło ż y ł w iz y tę s e k r e ta r z o w i s ta n u W a ty k a n u , k a r
d y n a ło w i G a s p a rie m u .
„Italia* 4 wylądowała w Słupsku.
S ł u p s k n a P o m o rz u . W c h w ili lą d o w a n ia a e ro s ta tk u w ło sk ie g o M Ita lia “ , g e n . N o b ile z n a j
d o w a ł s ię n a p rz o d z ie k o s z a , a g d y w y lą d o w a n o , u ś m ie c h a ją c s ię p o z d ro w ił o c z e k u ją c y c h n a ń n a p o lu lo tn ic z e m S e d d in e c z ło n k ó w p o s e ls tw a w ło sk ie g o z B e rlin a , o ra z a tta c h e w o jsk o w e g o . G e n e ra ło w i N o b ile to w a rz y s z y s ta le m a ły fo k - s te rije re k „ T itin a “ . N a z a p y ta n ie d z ie n n ik a rz y ja k u d a ła s ię p o d ró ż i ja k s ię c z u je z a ło g a , g e n . N o b ile o d p o w ie d z ia ł, ź e m im o w ie lk ic h p rz e s z k ó d z e s tro n y b u rz y , k tó ra s p o tk a ła ic h
w o k o lic y B ia ły c h K a rp a t, „ Ita lia * * p rz e b y ła s z c z ę ś liw ie w s z y s tk ie n ie b e z p ie c z e ń s tw a i ż d a ła e g z a m in s w e j u ż y te c z n o ś c i. M a m z a u fa n ie d o te g o ś ro d k a k o m u n ik a c ji, o ś w ia d c z y ł g e n . N o b ile i w ie rz ę , ź e n a s z a p o d ró ż d o b ie g u n a P ó łn o c n e g o b ę d z ie m ia ła o w o c n y w y n ik . W s z y s tk ie in s tru m e n ty i a p a ra ty , k tó re z a b ie ra m y z s o b ą , p ra c o w a ły p o d c z a s b u rz y b e z z a rz u tu . P o m im o , ź e c h w ila m i n ie w id z ie liś m y g d z ie s ię z n a jd u je m y , b y liś m y z d e c y d o w a n i p o d ró ż o w a ć d a le j. W o k o lic y G liw ic i K ra k o w a p rz e z d w ie g o d z in y
Niemcy w okolicach Tczewa prześladują Polaków za... polskość.
P o d ta k im ty tu łe m z a m ie s z c z a „ I lu s tr . K u r je r I ś c i s ą ta k ie , ż e ów p a n z a r z ą d c a p r z y w y b o ra c h C o d z .” k o r e s p o n d e n c ję , k tó r ą p o w ta r z a m y n a o d - ,
p o w ie d z ia lo ś ć p o w y ż s z e g o p is m a . O to c o p is z e ■
„ I. K . C .“:
„ Z P o m o r z a z o k o lic y T c z e w a o tiz y m u je m y , o b s z e r n e in f o r m a c je o b e z w z g lę d n e m p o s tę p o w a - ;•
n iu tu te js z y c h w ła ś c ic ie li z ie m s k ic h p o c h o d z e n ia i n ie m ie c k ie g o ,k tó rz y p o c z y n a ją s o b ie ta k , ja kg d y - | b y o n i b y li w ła ś c iw y m i p a n a m i w k r a ju .
1 ta k w m a ją tk u C z a rlin p o d T c z e w e m , k tó - | ry n a le ż y d o o b y w a te lk i N ie m k i p . W a lle n b e r g , ■ z a m ie s z k a łe j s ta le w N ie m c z e c h , a z a r z ą d z a n y m | ró w n ie ż p r z e z N ie m c a , w y rz u c a s ię o b e c n ie ro - ? b o tn ik ó w P o la k ó w , k tó r z y p rz ' p r a c o w a li w ty m m a ją tk u p r z e s z ło 3 0 la t, s ą o b y w a te la m i p o ls k i
m i, b e z p o d a n ia p o w o d ó w , k tó r e w rz e c z y w isto -
Stracenie zbrodniarza w Brodnicy.
Szubienica na dziedzińcu w więzieniu.— Wykonanie wyroku przez powieszenie. — Zbrodniarz na widok szubienicy płakał i krzyczał nieludzkim
głosem.
C z y te ln ic y n a s i z a p e w n e ż y w o m a jąje s z c z e w p a m ię c i o h y d n y m o rd , ja k ie g o d o p u ś c ił s ię w d n iu 3 s ty c z n ia b r. n ie ja k i B r o n is ła w K o n ie c z k o n a o s o b a c h d w ó c h s ió str Ż e le r o w s k ie j i S z y m a ń s k ie j, p o c h o d z ą c y c h z P r y o n iu , p o w . d z ia łd o w s k ie g o , a k tó r e te n ż e z a m o r d o w a ł w le s ie w c e la c h r a b u n k o w y c h , s ta r a ją c s ię n a d a ć z b r o d n i z n a m io n a s a m o b ó js tw a , p o m o r d o w a n y c h p r z e z s ie b ie o fia r. D o c h o d z e n ia je d n a k u s ta liły z b r o d n ię , a s ta w io n y p r z e d s ą d e m K o n ie c z k o s k a z a n y z o s ta ł n a k a r ę ś m ie rc i. P o n ie w a ż w y ro k s ta ł s ię p r a w o m o c n y m , a p ra w a ła s k i w z g lę d e m m o r d e r
c y n ie z a s to s o w a n o , p r z e io i s p r a w ie d liw o ś c i s ta ć s ię m u s ia ło z a d o ś ć .
I o to w d n iu 1 7 b m . o g o d z in ie 6 -e j ra n o , n a d z ie d z iń c u w ię z ie n ia s ą d u p o w ia to w e g o w B ro d n ic y , r o z e g r a ł s ię o s ta tn i p o n u r y a k t te j tra - g e d ji.
W z im n y i w ie trz n y p o r a n e k n a k ilk a m in u t p r z e d g o d z . 6 -tą r a n o w y p r o w a d z o n o z c e li w
Wbuch na poligonie toruńskim.
Pękło działo. — 2 ludzi zabitych, 2 rannych.
T o r u ń , 1 8 . 4 . O g o d z in ie 1 4 ,3 0 n a p la c u ć w i c z e ń a r ty le r ji p o d T o r u n ie m , w c z a s ie ć w ic z e ń u c z e s tn ik ó w k u r s u d la p o d o f ic e r ó w p ie c h o ty p ę k ło d z ia ło . S tra s z liw y w y b u c h i o d ła m k i d z ia ła
Pamiątki historyezne wracają do Polski.
Odzyskaliśmy m. inn. i „Szczerbiec".
W a r s z a w a 1 7 . 4 . D e le g a c ja p o ls k a w k o m i
s ja c h r e e w a k u a c y jn y c h i s p e c ja ln e j u k o ń c z y ła w P e te rs b u r g u i M o s k w ie p r a c e p rz y o d b io r z e m ie n ia m u z e a ln e g o . P ie r w s ź y tr a n s p o r t w y ru s z y ł z P e te r s b u r g a , d n ia 3 0 m a r c a i s k ła d a s ię z 7 3 , s k rz y ń , w k tó r y c h z n a jd u ją s ię s z ta n d a r y , c h o rą g w ie , m u z e a ln a b r o ń s ta r o ż y tn a , a m . in . m ie c z B o le s ła w ó w — S z c z e r b ie c , p a m ią tk i p o k ró lu S o b ie s k im , g e n . D ą b r o w sk im , g e n . B e m ie , o b r a z y s ta ry c h m istrz ó w , f r a g m e n ty s a r k o f a g ó w ,r z e ź b y itd .
W c z a s ie w iz y ty u P a p ie ż a , O jc ie c Ś w . p o’ d a r o w a ł m a łż o n c e m in . Z a le s k ie g o ró ż a n ie c .
Wielki obiad.
R z y m . W o b ie d z ie i w ie lk ie m p r z y ję c iu , w y d a n e m w p o s e ls tw ie p o ls k ie m z o k a z ji p o b y tu m in . Z a le s k ie g o , w z ię li u d z ia ł w s z y sc y o b e c n i w R z y m ie a m b a s a d o r o w ie , p o s ło w ie i s z e fo w ie m isy j
m u s ie liśm y la w iro w a ć w p o w ie trz u , a ż d o p ie ro d e p e s z e ra d jo s ta c ji P ra g a i L a n g e n b e rg z o rje n - to w a ły n a s c o d o d ro g i. O c o fn ię c iu s ię z p o d ró ż y d o B ie g u n a P ó łn o c n e g o n ie p o m y ś la łe m a n i n a c h w ilę . J e d y n e n ie b e z p ie c z e ń s tw o w p o d ró ż y a e ro sta tk ie m s ta n o w ią p io ru n y i b u rz a . N a d Ś lą s k ie m z a ło g a m e g o s ta tk u z d a ła e g z a m in . J e s t to n a jle p s z a z a ło g a ja k ą k ie d y k o lw ie k m ia łe m . P o d k o n ie c g e n . N o b ile p o z w o lił n a d o p u s z c z e n ie d o s ta tk u w s z y s tk ic h ż y c z ą c y c h s o b ie z w ie d z ić „ Ita lię * 4 p o d w a ru n k ie m ;e d n a k , ź e n ie b ę d ą p a lili.
B e r lin . B iu ro W o lffa d o n o s i z a je d n ą z k o re s p o n d e n c y j b e rliń s k ic h , ź e n a p ra w a u s z k o d z o n e g o s ta tk u p o w ie trz n e g o „ Italia * * , p rz e b y w a ją c e g o o b e c n ie w S to lp (S łu p s k ), p o trw a p ra w d o p o d o b n ie o k o ło 9 d n i. G e n . N o b ile z a m ie rz a p o u k o ń c z e n iu n a p ra w y s ta tk u p rz e d s ię w z ią ć je sz c z e p rz e d o d lo te m d o b ie g u n a p ó łn o c n e g o k ilk a lo tó w p ró b n y c h . S ta te k „ Ita lia * * o d le c i w ię c d o b ie g u n a n ie w c z e ś n ie j ja k 8 —1 0 m a ja
a g ito w a ł z a 1 8 -k ą ( lis tą m n ie js z o ś c i n a r o d o w y c h ) i e h c ia ł, a b y r o b o tn ic y c i o d d a li n a tę lis tę s w o je g ło s y . O n i te g o o c z y w iśc ie n ie z ro b ili, w ię c te r a z id ą n a b ru k .
W in n y m m a ją tk u , R u k o s in ie , in n y N ie m ie c w y r z u c ił n a b r u k z r o d z in ą r o b o tn ik a , k tó r y p o d łu ż s z e j p ra c y u n ie g o u le g ł d w u k r o tn ie n ie s z c z ę śliw e m u w y p a d k o w i ta k , ź e o b e c n ie je s t 5 0 p r o c e n to w y m in w a lid ą i z n a la z ł s ię b e z d a c h u n a d g ło w ą . N a in te rw e n c je , c z y n io n e u n ie g o w te j s p r a w ie , ó w N ie m ie c o d p o w ie d z ia ł, ż e n ic s o b ie z w ła d z p o ls k ic h n ie ro b i.
W tr z e c im m a ją tk u , S w a ro ż y n ie , w ła s n o ś ś b a r. v o n P . r ó w n ie ż w y rz u c o n o s ta r y c h r o b o tn i k ó w n a b r u k b e z ż a d n y c h m o ty w ó w " .
o to c z e n iu s tr a ż y w ię z ie n n e j K o n ie c z k ,ę k tó r y z n a la z łs z y s ię n a d z ie d z iń c u , n a w id o k s z u b ie n i c y , p o p a d ł w ta k ą s z a lo n ą d e p r e s ję , ź e z a c z ą ł s p a z m a ty c z n ie p ła k a ć i k r z y c z e ć w p r o s t n ie lu d z k im g ło s e m . P o o d c z y ta n iu w y ro k u , p r z y b y ły z W a r s z a w y k a t w ra z z e s w y m i p o m o c n ik a m i, o d e b r a ł d e lik w e n ta , k tó r y p o k r ó tk ie j c h w ili, z a k o ń c z y ł s w ó j m a r n y d o c z e s n y ż y w o t. I o to z b r o d n ia r z te n , k tó r y z z im n ą k rw ią z a m o r d o w a ł d w ie b e z b r o n n e i w ie k ie m p o c h y lo n e k o b ie ty , n a w i d o k s z u b ie n ic y — z a d r ż a ł o p a n o w a n y s tra c h e m
— w id z ą c w y c ią g n ię te p o n ie g o ra m io n a — ś m ie rc i.
P o u d z ie le n iu o s ta tn ie j p o c ie c h y re lig ijn e j p r z e z k s . S z u tę , w p r o w a d z o n o d e lik w e n ta n a m ie j s e e s tr a c e n ia .
P rz y te j p o n u r e j e g z e k u c ji b y li o b e c n i, p r o k u r a to r P ia se c k i i s ę d z ia K a r w o w s k i o ra z 3 0 o s ó b d o p u s z c z o n y c h n a m ie js c e z a b ile ta m i.
S tra c e n ie z b r o d n ia r z a w m u r a c h w ię z ie n n y c h n a
s z e g o m ia s ta , w y w a r ło p r z y g n ę b ia ją c e w r a ż e n ie
z a b iły d w ó c h lu d z i, a d w ó c h r a n iły , je d n e g o z ż o łn ie r z y c ię ż k o .
N a m ie js c e w y p a d k u w y je c h a ły n a ty c h m ia s t w o js k o w ew ła d z e s ą d o w e o ra zp r z e d s ta w ic ie l;ż a n - d a r m e rji w o js k o w e j, k tó r e p r o w a d z ą d o c h o d z e n ia .
D ru g i tr a n s p o r t z a b y tk ó w w y r u s z y ł z M o sk w y d n ia 6 b . m . S k ła d a s ię o n z 7 7 s k r z y ń , w k tó ry c h z n a jd u ją s ię : a r c h iw u m i b ib ljo te k ? B ra n ic - k ic h , tro n , s z ta n d a ry K o r p u s u P o ls k ie g o w a rm ji n a p o le o ń s k ie j, z d o b y w a ją c e j M o s k w ę i t. d .
A rra s y , m ie c z o r d e r u ś w . S ta n is ła w a , o n g iś w ła s n o ś ć k ró la S ta n is ła w a A u g u s ta z o s ta ły o d e s ła n e d o W a r s z a w y o d d z ie ln ie s p e c ja ln y m p o c ią g ie m .
i
leszcze
dspranie bezrobocia.
O d je d n e g o z c z y te ln ik ó w o tr z y m a liśm y n i
n ie js z y a r ty k u ł, k tó r y w c a ło ś c i z a m ie s z c z a m y g d y ż s p r a w a w n im p o r u s z o n a je s t b a r d z o w a ż n ą i a k tu a ln ą R e d a k c ja .
Z d a w a ło b y s ię , ź e w n a s z y m p o w ie c ie je s t d u ż o lu d z i p o tr z e b u ją c y c h p ra c y , ta k b o w ie m w s k a z u je s ta ty s ty k a o s ó b k o r z y s ta ją c y c h z z a p o m ó g d la b e z r o b o tn y c h . T y m c z a s e m d o w ie d z ie liś m y s ię o f a k ta c h , k tó r e k a ż d e g o s u m ie n n e g o i u c z c iw e g o c z ło w ie k a m o g ą p o r u s z y ć i o b u r z y ć d o g łę b i. P o m im o b o w ie m u r z ę d o w o z a r e je
s tr o w a n y c h b e z r o b o tn y c h n ie je s t w c a le r z e c z ą ła tw ą d o s ta ć r o b o tn ik a , g d y je s t ja k a p r a c a d o w y k o n a n ia . P a n o w ie b e z r o b o tn i w o lą b o w ie m p o b ie r a ć ż e b r a c z e w s p a rc ie , n iż u c z c iw ą p r a c ą z a r o b ić s o b ie k a w a łe k c h le b a . N ie s te ty n ie s ą to b y n a jm n ie j ja k ie ś u r o je n ia lu b n a r z e k a n ia w ie c z n ie n ie z a d o w o lo n y c h k r y ty k ó w , a le r z e c z y w i
s te fa k ty . J e s z c z e w z im ie o g ło sił P o w ia to w y U r z ą d B u d o w la n y z a p o tr z e b o w a n ie n a k ilk a d z ie s ią t o s ó b d o r o b ó t p r z y b u d o w ie d r ó g w p o w ie c ie je d n a k ż e z m ie js c o w y c h b e z r o b o tn y c h n ik t s ię n ie z g ło s ił i tr z e b a b y ło p r z y ją ć r o b o tn ik ó w z in n y c h p o w ia tó w .
D ru g i z n o w u a k t g o d n y n a p ię tn o w a n ia m ia ł m ie jsc e p r z e d ś w ię ta m i,g d y M a g is tr a t p o tr z e b o w a ł o k o ło 2 0 lu d z i d p u p o r z ą d k o w a n ia i o c z y s z c z e n ia m ia sta — ró w n ie ż n ik t z p a n ó w b e z r o b o t n y c h n ie r a c z y ł s ię s ta w ić d o p r a c y .
T o ju ż z d a s ię b y ć tr o c h ę z a w ie le ! S p o łe c z e ń s tw o m a o b o w ią z e k p o m a g a ć lu d z io m p o z b a w io n y m p r a c y , a le n ie m a p r a w a to le r o w a ć i p o p ie r a ć p ró ż n ia c tw a . F u n d u s z B e z r o b o c ia n ie n a to z o s ta ł s tw o rz o n y , a b y p r ó ż n ia k ó w i le n iu c h ó w o b d a r z a ć z a s iłk a m i, le c z a b y d a ć p o m o c ty m , k tó rz y p o m im o n a js z c z e r s z e j c h ę c i n ie m o g ą z n a le ź ć p r a c y i z a r o b k u . P o b ie r a ją c y z a p o m o g i b e z r o b o tn i, w r a z ie o d m o w y s ta w ie n ia s ię d o p r a c y , p o w in n i b y ć p o z b a w ie n i z a s iłk ó w , b o n ie w o ln o je s t o b d a ro w a ć p r ó ż n ia k ó w g ro s z e m p u b lic z n y m z b ie r a n y m z p r a c y c a łe g o s p o łe c z e ń s tw a . Z te rn ju ż ra z tr z e b a s k o ń c z y ć i z a c z ą ć n a r e s z c ie n o w e ż y c ie p r a c y i w y s iłk ó w , b o ty lk o p r a c ą p o w s z e c h n ą d o jd z ie m y d o p o p r a w y n a s z e g o b y tu . N a le n iu c h ó w i p r ó ż n ia k ó w m u si b y ć z a s to s o w a n y ś r o d e k , k tó r y b y ic h p o b u d z ił z m u s ił d o p ra c y , a ty m je s t w s tr z y m a n ie z a s iłk ó w w s z y stk im ty m , k tó rz y p r a c o w a ć n ie c h c ą . I n a c z e j s to c z y m y s ię w o tc h ła ń a n a r c h ji i n ę d z y — g d y p e w n a c z ę ś ć s p o łe c z e ń s tw a b ę d z ie ż y ć k o s z te m d ru g ie j — p r a c u ją c e j c z ę ś c i lu d n o ś c i. Z te rn z ja w is k ie m , p r z e ż y tk ie m n ie d a w n y c h c z a s ó w , m u s im y s ta n o w c z o i n ie o d w o ła ln ie z e r w a ć . U s ta w a o z a p o m o g a c h f u n d u s z u b e z r o b o c ia p r z e w id u je ry g o r p o z b a w ie n ia z a p o m ó g ty c h o s ó b k tó r e u c h y la ją s ię o d p r a c y . N a le ż y ją ty lk o z a s to s o w a ć z c a łą b e z w z g lę d n o ś c ią i s ta n o w c z o ś c ią , b o in a c z e j z a m ia st p o ż ą d a n e j p o p r a w y s m u tn e g o p o ło ż e n ia b e z r o b o tn y c h s ta n ie s ię ta u s ta w a ź r ó d łe m ic h d e m o r a liz a c ji i z e p s u c ia .
D la te g o te ż p o d n o s im y g ło s w te j s p r a w ie i s p e c ja ln ie n a w o łu je m y o d p o w ie d z ia ln e c z y n n ik i, a b y p r a w o u b e z p ie c z e n ia b e z r o b o tn y c h s to s o w a ły z c a łą ś c is ło ś c ią n ie d o p u s z c z a ją c d o je g o w y n a tu rz e n ia s p r z e c z n e g o z z a ło ż e n ie m z u ż y tk o w a n ia fu n d u s z ó w z a p o m o g o w y c h .
W d a w n y c h c z a s a c h o b o w ią z y w a ła w s p o łe c z e ń s tw ie c y w iliz o w a n y m z a s a d a : k to n ie p r a c u je , n ie c h n ie je ! — O b e c n ie je s t in a c z e j, ta k s ta w ia ć s p r a w y n ie m o ż e m y , a le z c a ły m s p o k o je m n a s z e g o s u m ie n ia s p o łe c z n e g o m o ż e m y p o w ie d z ie ć : „ k to n ie c h c e p r a c o w a ć — n ie c h a j n ie je ! “ i te j z a s a d y m u s im y p r z e s tr z e g a ć , n ie c h c ą c k r z y w d z ić p r a c u ją c e g o o g ó łu n a k o r z y ś ć z ły c h , z e p s u ty c h i z d e m o r a liz o w a n y c h je d n o s te k .
Nlemleskie sny o tdsesie.
G d a ń s k . W S o p o ta c h o d b y ło s ię z e b r a n ie o r g a n iz a c ji m ilita r n e j „ J u n g - D e u ts c h e r - O r d e n " , n a k tó r e m je d e n z p r z y w ó d c ó w te j o rg a n iz a c ji, d r.
K iir m a n n z K o lo n ji w y g ło s ił o d c z y t o c e la c h te j o rg a n iz a c ji.
T w ie r d z ił o n m ia n o w ic ie , ż e „ J u n g -D e u tsc h e r - O r d e n " b y n a jm n ie j n ie je s t o r g a n iz a c ją p a c y f i
s ty c z n ą i ź e u z n a je o n a k o n ie c z n o ś ć w o jn y d la z m y c ia h a ń b y , k tó r a p o w o jn ie ś w ia to w e j p r z y g n io tła n a r ó d n ie m ie c k i, ż e je d n a k s to i n a s ta n o w is k u , iż n a r ó d n ie m ie c k i d o te j w o jn y n ie je s t je s z c z e p r z y g o to w a n y .
D a le j s tw ie r d z a o n , ż ez w ią z e k N o w y c h N ie m ie c b ę d z ie d ą ż y ł w m ię d z y c z a s ie d o o d z y s k a n ia n a d r o d z e p o k o jo w e j r ó w n o u p r a w n ie n ia , a je ż e li N ie m c o m n ie z o s ta n ie o n o p r z y z n a n e , w c z e śn ie j c z y p ó ź n ie j p r z y jd z ie d o r o z s tr z y g n ię c ia z b r o n ią w rę k u .
O d c z y t te n o - K u r m s n n a c h a r a k te r y z u je c e le w s z y stk ic h o rg a n iz a c y j m ilita r n y c h n ie m ie c k ic h , k tó r e w s p ó ln e m i s iła m i d ą ż ą d o p r z y g o to w a n ia w o jn y o d w e to w e j.
P o d D ru s k ie n n ik s im i z a ła m a ł s ię p o d n a p o - re m o lb r z y m ie j k r y m o s t n a N ie m n ie . O d d z ia ł s a p e r ó w lite w s k ie j s tra ż y g r a n ic z n e j u s iło w a ł r a to w a ć u r z ą d z e n ia m o s to w e , a le b e z s k u tk u .
