bzisiefizy numer zawiera 4 strony Cen* pojedynczego egzemplarza 15 grosąj
Wąbrzeźno, wtorek 17 lutego 1931 r.
Nr. 21 Rok X
„Od naszego sądownictwa
I ustawodawstwa — precz** I
JIHGFEDCBAN ie u le g a w ą tp liw o ś c i, ź e n a jg o rs z y m s z k o d n i
k ie m w n a s z e m ż y c iu p a ń s tw o w e m je s t N a ro d o w a D e m o k ra c ja . ,,Z a p lu ty k a rz e ł", p rz e s ią k n ię ty z a d u c h e m n ie w o li i s łu ż a ls tw a w o b e c z a b o rc ó w , d z iś
w n ie p o d le g łe j P o ls c e w ła z i n a w y s o k ie s z c z u d ła , s tro i się w p ła s z c z p a trjo ty z m u i c h c e o d g ry w a ć ro lę „ m o ra liz a to ra " s p o łe c z e ń s tw a , — fa k ty c z n ie z a ś s z e rz y w p a ń s tw ie a n a rc h ję .
J e d n y m z u lu b io n y c h fra z e só w te g o k a rła je s t
„ p ra w o rz ą d n o ś ć " . N a ro d o w a D e m o k ra c ja , lic z ą c n a k ró tk ą p a m ię ć lu d z k ą , u s iłu je w m a w ia ć w s p o łe c z e ń s tw o , ź e ... o n a je d n a s to i d z iś w P o ls c e n a s tra ż y p ra w o rz ą d n o ś c i.
J a k ż e je d n a k w y g lą d a w rz e c z y w is to śc i ta „ p ra w o rz ą d n o ś ć " o b o z u „ n a ro d o w e g o " ?
Is to tą i fu n d a m e n te m k a ż d e g o p ra w d z iw ie p r a w o rz ą d n e g o p a ń s tw a s ą s ą d y n ie z a le ż n e . T a m , g d z ie is tn ie je p ra w d z iw a p ra w o rz ą d n o ś ć , ta m s ą d y s ą n a p ra w d ę n ie z a w is łe , n ie z a le ż n e a n i o d w ła
dzy u s ta w o d a w c z e j ,a n i o d w ła d z y w y k o n a w c z e j.
N a s z a K o n sty tu c ja w a rt. 7 7 -y m w y ra ź n ie z a s trz e g a tę c a łk o w itą n ie z a le ż n o ś ć p o ls k ie g o s ą d o
w n ic tw a . . .
A le a b y s ą d y b y ły n a p ra w d ę n ie z a le ż n e i c ie s z y ły s ię is to tn y m a u to ry te te m , w in n y o n e b y ć o - to c z o n e n a le ż n y m s z a c u n k ie m z e s tro n y c a łe g o s p o łe c z e ń s tw a , a p rz e d e w s z y s tk ie m z e s tro n y rz ą d u
i s e jm u , k tó re w in n y d a w a ć o g ó ło w i o b y w a te li p rz y k ła d te g o s z a c u n k u d la s ą d ó w .
T y m c z a se m c ó ż ro b i o p o z y c ja w s e jm ie , a p rz e d e w s z y s tk ie m K lu b N a ro d o w y ?
O to ra z p o ra z u s iłu je n a te re n ie s e jm u , w b re w a rty k u ło w i 7 7 -m e m u K o n s ty tu c ji, p o d e rw a ć a u to ry te t s ą d o w n ic tw a p o ls k ie g o , s ta ra s ię w y m ó c n a s e jm ie p o tę p ie n ie n ie m iły c h d la o p o z y cji w y ro k ó w i d e c y z y j s ą d ó w .
Z a c z ę ło się o d s ły n n e g o w n io s k u K lu b u N a ro d o w e g o w s p ra w ie w ię ź n ió w b rz e sk ic h , w k tó ry m to w n io s k u o p o z y c ja ż ą d a ła , b y se jm w e z w a ł rz ą d d o u k a ra n ia n ie ty lk o p rz e d s ta w ic ie li a d m in is tra c ji i p ro k u ra to rji, k tó rz y w ięz ili b . p o s łó w w B rz e śc iu , a le i... s ę d z ió w , k tó rz y to w ię z ie n ie , z a m k n ię c ie w w ię z ie n iu w o js k o w em i s u ro w ą iz o la c ję z a tw ie r
d z ili s w o ją p ra w o m o c n ą d e c y z ją s ą d o w ą , o d rz u c a ją c s k a rg i o b ro ń c ó w .
C o b y ło b y , g d y b y o p o z y c ja m ia ła w ię k s z o ś ć w s e jm ie i u c h w a liła te n w n io s e k ? B y ło b y to n ie - s ły c h a n e m p o g w a łc e n ie m K o n s ty tu c ji, g ro ź n y m z a m a c h e m n a n ie z a le ż n o ś ć s ą d o w n ic tw a , s tw o rz e n ie m p re c e d e n s u , ż e se jm n io ż e p o tę p ić k a ż d y w y ro k s ą d o w y , k tó ry w ię k s z o ś c i s e jm o w e j w y d a je s ię
„ n ie słu s z n y m " , lu b „ n ie m iły m " .
C z y m o ż n a b y ło b y m ó w ić w ta k ic h w a ru n k a c h o n ie z a w isło ś c i s ą d o w n ic tw a ?
N a s z c z ę ś c ie , w ię k s z o ś ć s e jm o w a o p a rła się te j p re s ji, a w n io s e k K lu b u N a ro d o w e g o , p o m im o c a łe g o h a ła s u , w y w o ła n e g o w p ra s ie , z o s ta ł o d rz u c o n y .
A le jp o z o s ta je fa k t, ź e K lu b N a ro d o w y c h c ia ł d o k o n a ć z a m a c h u n a n ie z a le ż n o ść s ę d z io w s k ą . — N ie u d a ło m u się to , — a le w p e w n e j c z ę ś c i s p o - fę c z ę ń s tw a , u le g a ją c e g o w p ły w o m n a ro d o w e j d e m o k ra c ji, ta z ła ro b o ta m u s ia ła p o z o s ta w ić ś la d y , m u sia ła z a tru ć p s y c h ik ę ty c h lu d z i, ja d e m n ie u f
n o ś c i d o s ą d o w n ic tw a p o ls k ie g o .
I d la te g o w is to c ie s w e j w n io s e k K lu b u N a ro d o w e g o b y ł ro b o tą a n ty p a ń s tw o w ą , s z e rz ą c ą a -
n a rc h ję . •’
A le n ie p o w o d z e n ie w s e jm ie n ie z n ie c h ę c iło n a ro d o w e j d e m o k ra c ji. P a m ię ta m y s m u tn e w id o w is k o , ja k ie m b y ło p o s ie d z e n ie K o ła P ra w n ik ó w , n a k tó re m z a p a d ły ta k ie u c h w a ły , ź e rz ą d m u s ia ł K o ło ta k ic h „ P ra w n ik ó w " z a m k n ą ć , g d y ż u c h w a ły te
Z obrad Sejmu.
OBNIŻKA DJET POSELSKICH. — PRZYJĘCIE USTAWY SKARBOWEJ I BUDŻETU W TRZE- CIEM CZYTANIU.
W p ią te k S e jm je s z c z e p rz e d te rm in e m k o n s ty tu c y jn ie w y z n a c z o n y m u c h w a lił b u d ż e t, z a m y k a ją - s ię n a d w y ż k ą 7 1 1 ty s ię c y z ło ty c h . B u d ż e t n o s i c h a ra k te r w y b itn ie o s z c z ę d n o ś c io w y , a S e jm u w y d a tn ił s w o ją d o b rą w o lę , u c h w a la ją c z n iż k ę d je t p o s e lsk ic h o 1 5 p ro c e n t.
TRZECIE CZYTANIE.
W g ło s o w a n iu n a d b u d ż e te m o d rz u c o n o w s z y s tk ie p o p ra w k i k lu b ó w o p o z y c y jn y c h , m . in n e m i o
Znowu trzęsienie ziemi w Nowej Zelandji.
Melbourne. N o w a Z ę lą n d ja z o s ta ła n a w ie d z io - tn a z n o y ru k a ta s tro fą trz ę sie n ia z iem i. N ie u p ły n ą ł je s z c z e ty d z ie ń o d o s ta tn ie j k a ta s tro fy , a ju ż d a ła s ię w e z n a k i n o w a , ja k s ię z d a je , n ie m n ie j s ro g a i b rz e m ie n n a w s k u tk i.
O n e g d a j o ś w ic ie s ta c ja s e jsm o g ra fic z n a w S y d n e y z a n o to w a ła s z e re g w s trz ą s ó w p o d z ie m n c h .
P o łą c z e n ie te le g ra fic z n e i te le fo n ic z n e z m ia -
SKAZANIE MJR. KUBALI.
W W a rs z a w ie z a p a d ł w y ro k n a m a jo ra K u b a lę o s k a rż o n e g o o p is a n ie a n o n im ó w i w y s y ła n ie ic h d o w ła d z . M a jo r K u b a la p rz y z n a ł się d o z a rz u c o n e g o m u c z y n u . S ą d s k a z a ł m a jo ra K u b a lę n a je d e n ro k w ię z ie n ia i u s u n ię c ie z k o rp u s u o fic e r
s k ie g o .
KATASTROFA LOTNICZA.
Wilno. N a p o la c h , w p o b liż u p le b a n ji K u rto w i- c z a n y , n a L itw ie, s p a d ł lite w s k i s a m o lo t p ie rw sz e j e s k a d ry , z s ie rż a n te m - p ilo te m , L e n d ra jtis e m . P i-
b y ły n ie le g a ln e i s p rz e c z n e z e s ta tu te m K o ła i z p ra w e m ,
A le n a w e t i to n ie u s p o k o iło t. z w . n a ro d o w e j d e m o k ra c ji w je j a ta k a c h n a s ą d o w n ic tw o p o ls k ie .
O to o d b y w a s ię w W a rs z a w ie p ro c e s o s k a rż o n y c h o ro z ru c h y w d n iu 1 4 -g o w rz e ś n ia 1 9 3 0 ro k u . Z p rz e w o d u są d o w eg o w y n ik a , ż e ro z ru c h y b y ły p rz y g o to w a n e z g ó ry . O b ro n a i o s k a rż e n i, w id z ą c ź e p ro c e s p rz y jm u je z ły o b ró t, s z u k a śro d k ó w , a b y p o d w a ż y ć z g ó ry w o p in ji p u b lic z n e j, m a ją cy n a s tą p ić w y ro k są d o w y , w y tw o rz y ć m n ie m a n ie , ż e je s t „ n ie s p ra w ie d liw y " . Z a c e l a ta k ó w w z ię to p re z e s a k o m p le tu s ę d z io w s k ie g o , p . N e u m a n n a . P ró b o w a n o g o u s u n ą ć p rz e z to , ź e m a b y ć n a c z e ln i
k ie m w y d z ia łu w m in . s p ra w ie d liw o ś ci.
S ą d u c h y lił to ż ą d a n ie .
W ó w c z a s u c z e p io n o się fa k tu ś m ie rc i n a sa li s ę d z iw e g o a d w o k a ta K o rn fe ld a , o k tó ry m w sz y sc y w ied z ieli, ż e c ięż k o c h o ry n a s e rc e , a k tó ry n a k il
k a d n i p rz e d ś m ie rc ią z e m d la ł ró w n ie ż n a sa li s ą d o w e j p o d c z a s ro z p ra w y , g d z ie w y s tę p o w a ł ja k o
o b ro ń c a .. .
O s ta te c z n ie o b ro n a i o s k a rż e n i m o g ą ra to w a ć sw o ją s p ra w ę w s zy s tk ie m i śro d k a m i, k tó re u z n a ją z a s łu sz n e d la s ie b ie . A le n a ro d o w a d e m o k ra
c ja p o s ta n o w iła i tę s p ra w ę p rz e n ie ść n a te re n s e j
m u . Z g ło siła p rz e to n a g ły w n io s e k w s p ra w ie z m ia
n y n ie k tó ry c h a rty k u łó w o o rg a n iz a c ji s ą d o w n ic tw a . W n io s e k te n z m ie rz a ł d o te g o , a b y p rz y p o - m o ć y ro z p ra w se jm o w y c h n a te n te m a t w y rz e c w p ły w n a k o m p le t, sę d z io w sk i, o b n iż y ć a u to ry te t p re z e s a N e u m a n n a .
I z n o w u n ie u d a ł się te n a ta k .
K lu b B B . p o s ta n o w ił ro z p ra w ić się z tą d e m a g o g ią n ie z w ło c z n ie . D late g o g ło so w a ł n ie ty lk o z a n a g ło ś c ią w n io s k u , a le i z a n a ty c h m ia sto w e m ro z p a trz e n ie m g o b e z o d s y ła n ia d o k o m isji, B y ły m i-
z m n ie js z e n ie fu n d u s z u d y s p o z y c y jn e g o M in is te r
s tw a S p ra w Z a g ra n icz n y c h , W o js k o w y c h i W e w n ę trz n y c h . J e d n o m y śln ie u c h w a lo n o p o d d a ć re w iz ji i o b n iż y ć k o s z ty a d m in is trac ji w p rz e d s ię b io r
s tw a c h p a ń s tw o w y c h i b a n k a c h . W te n s p o s ó b u - s ta w a s k a rb o w a w ra z z b u d ż e te m z o s ta ła u c h w a lo n a w trz e cie m c z y ta n iu .
P o p o s ie d z e n iu w ie c z o m e m p . p re m je r S ła w e k p rz y jm o w a ł p o s łó w i s e n a to ró w B B , c z a rn ą k a w ą w s a lo n a c h p re z y d ju m R a d y M in istró w .
s ta m i N a p ie r i H a s tin g s je s t p rz e rw a n e . W id o c zn ie trz ę s ie n ie z iem i u s z k o d z iło p rz e w o d y . T o te ż n ie w ia d o m o w te j c h w ili, c z y i ja k ie s z k o d y sp o w o d o w a ły w ty c h m ia s ta c h w s trz ą s y p o d z ie m n e .
K a ta stro fą z o s ta ło ró w n ie ż o b ję te m ias to W e l
lin g to n , o d d a lo n e o 2 5 0 k im . w k ie ru n k u p o łu d n io w y m o d N a p ie r.
lo t z k a ta s tro fy te j w y s z e d ł c a ło , a p a ra t z a ś z o s tał
z n isz c zo n y , ' : ' • -
DZIEŃ KOMUNISTEK.
Moskwa. C z y n n ik i k o m u n is ty cz n e c z y n ią ju ż o b e c n ie p rz y g o to w a n ia d o o b c h o d u p rz y p a d a ją c e g o w d n iu 8 m a rc a m ię d z y n a ro d o w e g o d n ia k o b ie t k o m u n isty c z n y ch . O b c h ó d te n m a b y ć w y k o rz y s ta n y d la u rz ą d z e n ia w ró ż n y c h k ra ja c h p ro s o w ie c - k ic h d e m o n s tra c y j i u w y p u k le n ia u d z ia łu k o b ie t w p rz e b u d o w ie R o sji.
- o $ o -
n is te r s p ra w ie d liw o ś c i, a o b e c n y w ic e m a rs z a łe k se jm u , p . C a r, w ś w ietn e j m o w ie p ra w n ic ze j ro z p ra
w ił się z ty m w n io sk ie m , w y k a z u ją c je g o n ie c h lu j- n o ś ć p ra w n ic z ą i te n d e n c je d e m a g o g ic z n e, słu sz n ie s tw ie rd z a ją c , ż e „ n ie ty lk o o b o w ią z e k p ra w n y , a le ta k ż e z w y k ła lu d z k a p rz y z w o ito ś ć n a k a z y w a ła p o - s trz y m a ć się o d n a c is k u m o ra ln e g o n a p s y c h ik ę sę d zie g o o rz e k a ją c e g o " .
O tó ż te j n a w e t z w y k łe j p rz y z w o ito ś c i w sto - s u n k u d o s ą d o w n ic tw a p o ls k ie g o n a ro d o w a d e m o k ra c ja n ie p o s iad a .
I z n o w u k lu b B B . o d p a rł te n n ie cn y , d e m a g o g ic z n y a ta k n a s ą d o w n ic tw o , A le z n o w u n o w a d o z a tru c iz n y m o ra ln e j i p a ń s tw o w e j z o s tała w p u s z c z o n a d o p s y c h ik i lu d z i u fa jąc y c h n a ro d o w e j d e m o k ra c ji, k tó rz y ju ż z g ó ry s ą n ie u fn ie u s p o s o b ie
n i d o w y ro k ó w są d ó w p o lsk ic h .
O c z y w iśc ie a ta k i n a ro d o w e j d e m o k ra c ji n a s ą d o w n ic tw o n a te re n ie se jm u n ie u d a d z ą się, b o je st o n a tu w z n ik o m e j m n ie jsz o śc i,
A le c h o d z i n ie o re z u lta t, le c z o sa m z a m ia r, k tó ry je s t n ie z g o d n y z is to tn e m p o c zu c iem p ra w o rz ą d n o ś c i, a k tó ry c h c e o b n iż y ć a u to ry te t s ą d o w n i
c tw a p o lsk ieg o , w y w ie ra ć n a c is k n a su m ie n ie s ę d z ió w .
I sa m z a m ia r, sa m fa k t m o ra ln e j o d w a g i a ta k o w a n ia s ą d o w n ic tw a , k w e s tjo n o w a n ia je g o n ie z a
le żn o śc i, w y w ie ra n ia m o ra ln e g o te rro ru n a sę d z ió w z a s łu g u je n a - s u ro w e p o tę p ie n ie ,
I d la te g o w ic e m a rs z a łe k C a r, je d en z is to tn y c h , ś w ia tły c h tw ó rc ó w p o lsk ieg o p ra w o d a w stw a, m iał m o ra ln e p ra w o p o w ie d z ie ć p o d a d re s e m K lu b u N a ro d o w e g o : „ o d n a s z e g o s ą d o w n ic tw a i u s ta w o d a w s tw a — p re c z !"
P o w tó rz y z a n im te n o k rz y k c a ła u c zc iw a , p a - trjo ty c z n a i p a ń s tw o w o -m y ś lą c a o p in ja p u b licz n a .
X
■■ S t r . 2 „ G Ł O S W Ą B R Z E S K I * * N r . 2 1 VUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAi l .
P O D Z W A Ł A M I W Ę G L A .
K a t o w i c e . N a k o p a ln i „ F ic in u s“ w S ie m ian o w i
c a c h o b e rw a ła się ś c ia n a w ę g lo w a , z a s y p u ją c g ó r
n ik a W a g n e ra, W s ta n ie b a rd z o c ię żk im W a g n e ra o d w ie z io n o d o s z p ita la .
K A N D Y D A T N A W O J E W O D Ę W I L E Ń S K I E G O . W a r s z a w a , i'15. II. K a n d y d a te m n a w o je w o d ę w ile ń sk ie g o je s t p . S u c h e n e k , n a c z e ln ik w y d z ia łu n a ro d o w e g o w M in iste rs tw ie S p r. W e w n ę trz n y c h .
P O L S K I L O T D O A F R Y K I .
A t e n y , 1 5 , II. L o tn ic y p o ls c y S k a rż y ń s k i i M a r
k ie w ic z , o d b y w a ją c y lo t d o A fry k i, w y lą d o w a li w m ie jsc o w o ś c i T a to i (2 2 k im , n a p ó łn o c o d A te n ).
N O W E A R E S Z T O W A N I A W T U R C J I . S t a m b u ł , W ła d z e p o lic y jn e w y k ry ły n o w ą o r
g a n iz a c ję re w o lu c y jn ą i d o k o n a ły a re s z tu 3 1 o só b w S ta m b u le , w te m 1 9 k o b ie t z a n a le ż e n ie ic h d o ta jn e j s e k ty re lig ijn e j.
P O G Ł O S K A O Z N I E S I E N I U 1 5 % D O D A T K U U R Z Ę D N I C Z E G O .
W ś ró d u rz ę d n ik ó w p o c z to w y c h ro z e sz ła się p o g ło s k a, ja k o b y w n ie d a le k ie j p rz y sz ło ś c i p o b o ry ic h m ia ły b y ć z m n ie js z o n e o 1 5 p ro c , d o d a te k d ro - ź y ź n ia n y . O c zy w iśc ie p o g ło s k a ta w y m a g a p o tw ie rd z e n ia m ia ro d a jn e g o ,
K A T A S T R O F A L N A K L Ę S K A S U S Z Y W A M E R Y C E ,
W a s z y n g t o n , 1 5 . II. W a p e lu sw o im , n a d a n y m p rz e z ra d jo , w z y w a ją c y m d o p rz y jś c ia z p o m o c ą m iljo n o m o fia r k lę s k i su szy , g u b e rn a to r s ta n u A r- k a n z a s z a z n a c z y ł, ż e p o m o c n a ty c h m ia sto w a je s t n ie z b ę d n a w c e lu z a p o b ie ż e n ia w ie lk ie j ś m ie rte l
n o śc i. S y tu a c ja w s ta n ie ty m je s t w rę c z z a trw a ż a ją c a . T y sią c e ro d z in p o z o s ta je b e z p o ż y w ie n ia . B y d ło p a d a n a d ro d z e z g ło d u i w y c ie ń c z e n ia . D o ty c h c z a s z fu n d u s z ó w C z e rw o n e g o K rz y ż a w p ły n ę ło n a c a łą a k c ję ra tu n k o w ą 7 .7 1 6 .0 0 0 d o la ró w , W A Ż N E D L A P O L S K I C H W I E R Z Y C I E L I H I P O
T E C Z N Y C H .
W a r s z a w a . U s ta w a n ie m ie c k a z d n ia 1 8 lip - c a 1 9 3 0 r. (R , G . B l. I n r. 3 /3 0 s tr. 3 0 5 i n a s t.) p o s ta n a w ia , ż e w s z y s tk ie w ie rz y te ln o ś c i i h ip o te k i n a n ie ru c h o m o śc ia ch , p o ło ż o n y c h w N ie m c z e c h , w in n y b y ć z g ło sz o n e c e le m w a lo ry z a c ji n a jp ó ź n ie j d o d n ia 3 1 m a rc a 1 9 3 1 r. O ile w a ru n e k te n n ie z o s ta n ie d o p e łn io n y , o d n o ś n e w ie rz y te ln o ś c i h ip o te c z n e n ie b ę d ą m o g ły b y ć w o g ó le z w a lo ry z o w a n e . W n io sk i w in n y b y ć z g ła s z a n e d o te g o n ie m ie c k ie g o u rz ę d u k s ią g g ru n to w y c h (G ru n d b u c h a m t), k tó ry p ro w a d z i k s ię g i h ip o te c z n e d a n e j n ie ru ch o m o śc i.
O d n o ś n e p o d a n ia w in y b y ć o c z y w iśc ie w n ie s io n e z g o d n ie z o b o w ią z u ją c e m i w n ie m ie c k im u rz ę d z ie p rz e p isa m i, a w s z cz e g ó ln o ś ci w ję z y k u n ie m ie c k im i w z a sto s o w a n iu d o w y m a g a ń , p o d a n y c h w w y m ie n io n e j w y ż ej u s ta w ie . D o d a ć n a le ż y , ż e w m y śl ro z p . M in . S p ra w ie d l. R z e sz y n ie m , z d n ia 2 0 . 1. 1 9 3 1 r. (R . G . B L n r. 3 /3 1 s tr. 1 1 z d n ia 2 6 . 1. 1 9 3 1 ) m o g ą ju ż o b e c n ie p o w y ż sz e fo rm a ln o ś c i b y ć p rz e p ro w a d z o n e p rz e z in s ty tu c je p o w ie rn ic z e , d z ia ła ją c e w im ie n iu ty c h p o ls k ic h z a k ła d ó w k r e d y to w y c h , k tó ry m d o p ie ro p o ls k o - n ie m ie c k a u - m o w a w a lo ry z a c y jn a p rz e k a ź e te g o ro d z a ju w ie-
Ust pasterski Ks. Biskupa Okoniewskiego.
(K A P ) J E . K s. B isk u p S ta n isła w O k o n ie w sk i, P a s te rz D ie c e zji C h e łm iń s k ie j, w y d a ł list p a s te rs k i d o w ie rn y c h sw e j d ie c ez ji, p o ś w ię c o n y ro z w a ż a
n iu p ię c io le tn ie g o p a s te rz o w a n ia K s. B is k u p a .
„ P ią ty ju ż ro k d o b ie g a k o ń c a — m ó w i w sw y m liś c ie D o s to jn y P a ste rz — o d k ą d s ta n ą łe m p o m ię
d z y W a m i; p ią ty ju ż ro k się s p e łn ia , o d k ą d o b ją łe m rz ą d y d ie ce z ją . U n o si n a s w s zy s tk ic h ja k b y p o tę ż n y , rw ą c y s tru m ie ń c z a su , to c z ą c y się k u w ie c z n o ś c i, C z a s z a w s z e ś p ie s z y p ę d e m n ie p o w s trz y
m a n y m n a p rz ó d , a le w o s ta tn ic h la ta c h , ta k b o g a ty c h w w y d a rz e n ia i ro c z n ic e w ie k o p o m n e , w y - d a je się , ja k b y m k n ą ł w d a l ta k s z y b k o , ż e z d o ła m y z a le d w o c z ę ść o w y c h w y d a rz e ń ro z w a ż y ć g łę b ie j, z a sta n o w ić się n a d ic h z n a cz e n ie m , n a d k o rz y śc ią a lb o s tra tą , k tó rą p rz y n o s i n a sz e j d u s z y . A je d n a k ta s p ra w a n a jw aż n ie js z a . P o w ie d z ia ł P a n J e z u s : „ C ó ż p o m o ż e c z ło w ie k o w i, c h o ć b y c a ły ś w ia t z y s k a ł, je śli n a d u s z y s w e j p o n ie s ie s z k o d ę ?”
(M at. 1 6 , 2 6 ).
Z a p rz e d m io t sw e g o ro z w a ż a n ia b ie rz e K s.
B is k u p w iz y ta c je p a s te rs k ie ,
„ P o d c z a s lic z n y ch w iz y tac y j p a s te rsk ic h p o z n a
liśm y się p rz e d e w s z y s tk ie m w z a je m n ie. P o z n a ły z a k ą tk i, w k tó ry c h o d p rz e sz ło s tu la t n ie s ta n ę ła s to p a P a s te rz a d ie c e z ji, s w e g o B isk u p a ; p o z n a ł B is k u p s w o ich d ie c ez ja n . P o z n a łe m W a sz z a p ał, p rz e ja w ia ją c y się w ty c h lic z n y c h b ra m a c h try u m fa ln y c h , w ty c h w ie ń c a c h ... W ty c h w ie ń c a c h i k w ia ta c h , k tó re m i p rz y o z d o b iliś c ie W a sz e d o m y , W a s z e k o ś c io ły , Z p o d ty c h b ra m i w ie ń c ó w i k w ia
tó w w y c h y la ła s ię W a sz a w ia ra g o rą c a , w y c h y la ła się W a sz a d u s z a , p rz y s tro jo n a w c n o ty , ja k b y w o w e k w ia ty p rz e p ię k n e . T e n ż y w io ło w y o d ru c h W a s z y c h s e rc p o ru sz y ł d o g łę b i s e rc e m o je i z w ią z a ł je z s e rc a m i W a s z e m i. W y tw o rz y ło się g łę - b o k ie , s z c z e re z a u fa n ie p o m ię d z y n a m i. N a u c z y łe m się W a s c e n ić , w id z ia łe m w d u s z a c h W a s z y c h ja k b y b e z c e n n e k le jn o ty , d la k tó ry c h z b a w ien ia , u ś w ię c e n ia , u d o s k o n a le n ia n ie m o ż n a -n o d jąć d o ść p ra c y , d o ś ć w y siłk i!. P o z n a łe m n ie ty lk o W a s z e ra d o ś c i, a le i ro z lic z n e k ło p o ty W a sz e , n ie o d łą c z n e n ie ja k o o d ż y c ia lu d z k ie g o ..."
P o d c z a s w iz y ta c y j p a s te rsk ic h K s. B is k u p w i
d z ia ł p rz e s u w a ją c e s ię lic zn e s to w a rz y sz e n ia k a to lic k ie , d z ie ła m isy jn e , o rg a n iz a c je s p o łe c z n e , g o s p o d a rc z e .
rz y te ln o ś c i h ip o te c z n e . W in te re sie z a in te re s o w a n y c h p o ls k ic h w ie rz y c ie li h ip o te c z n y c h le ż y w ię c ja k n a jsz y b s z e p o c z y n ie n ie w s k a z a n y c h k ro k ó w ś c iś le w e d łu g w y m a g ań w y ż e j w y m ien io n ej u s ta w y .
K Ą C I K R A D J O W Y .
W T O R E K , D N I A 1 7 . I I . 3 1 R .
1 2 .1 0 : M u z y k a z p ły t g ram o fo n o w y c h . 1 5 .3 5 : „ C h w ilk a lo tn ic za " (S k rz y d la te p ó ra ), 1 5 .5 0 : M a ry n a rk a w o je n n a n ie m ie c k a i p o lsk a. 1 6 .1 5 : M u z y k a z p ły t g ram o fo n o w y c h . 1 7 .0 0 : W y w iad p . M e lin y z d y rek to re m T e atru „ A te n e u m "
p . S t, Ja rac z e m . 1 7 .1 5 : „ Z ad a n ia c h e m ik a w m u z eu m sz tu k i" — tra n sm . z K ra k o w a . 1 7 .4 5 : P o p u larn y k o n c e rt sy m fo n ic zn y . 1 9 .1 0 ; G iełd a ro ln ic za . 1 9 .2 5 : M u z y k a z p ły t g ra
m o fo n o w y ch . 1 9 .4 0 : P ra s. D z ie n n ik R a d jo w y . 1 9 .5 5 : „ W śró d
„ W p rz e m ó w ie n ia c h sw o ic h m u s ia łe m n ie ty l
k o u tw ie rd z ić to , c o d o b re , a le s ta ra ć się u s iln ie o u s u n ię c ie z ła, N a jw ię k s z e m m o ż e z łe m je s t o - b e c n ie ro z d w o je n ie i p o s z c z e g ó ln y c h lu d z i m ię d z y s o b ą i c a ły c h w a rstw s p o łe c z e ń s tw a , ro z d w o je n ie , k tó re d o c h o d z i a ż d o ja w n e g o p o g w a łc e n ia i p o m i
ja n ia n a jw a ż n ie js z y c h z a sa d c h rz e ś c ija ń s k ic h , z a s a d m iło ś c i B o g a i b liź n ie g o . R o z p o w s z e c h n ia się p o g a ń s k i c h y b a z w y cz a j o d s ą d z a n ia p rz e c iw n ik a o d c z ci i w ia ry , p o d s u w a n ia m u n a jn iż s z y c h p o b u d e k , m io ta n ia n a ń n a jg o rs z y c h o s z c z e rs tw . W y - d a je się , ja k b y z a p o m n ia n o z u p e łn ie o te m , ż e n a j
w ię k s z y m s k a rb e m , n a jd ro ż s z e m m ie n ie m c z o w ie - k a je s t je g o d o b re im ię. T e g o d o b re g o im ie n ia n ie w o ln o m u o d b ie ra ć . T o je g o w ła sn o ś ć..."
N ie ty lk o K s, B is k u p p o z n a w a ł s w y c h d ie c e z ja n i p rz e m a w ia ł d o n ic h , a le ró w n ie ż n a m a sz c z a ł ic h n a ry c e rz y C h ry s tu s o w y c h .
„ T y s ią c e ty s ię c y ty c h ry c e rz y i ry c e re k s t a w a ło w s z e re g a c h w k o ś c io ła c h i w o k o ło k o ś c io łó w , a b y p o d a ć c z o ła s w e k u n a m a s z c z e n iu w S a k ra m e n c ie B ie rz m o w a n ia . S p ły w a ła w ó w c z a s m o c D u c h a Ś w ię te g o n a n ic h , p rz e p e łn ia ła im u m y s ły i ro z g rz e w a ła s e rc a . J a k ie ś w ię te b u d z iły się w t e d y w ic h d u s z a c h z a m ia ry ! G o to w i b y li p ó jść n a p o d b ó j d u s z d la C h ry s tu s a P a n a , g o to w i b y li w a l c z y ć z n ie d o s k o n a ło śc ia m i sw em i, g o to w i b y li ro z w ijać w d u s z a c h s w o ic h o w e p rz e z a c n e p ę d y c n ó t, ja w ią c y c h się w ś ró d n a jz a c n ie js z y c h , n a js z la c h e t
n ie js z y c h p o ż ą d a ń . A d z iś, c z y ż y w ią je sz c ze t e u c z u c ia , c z y w s p o m in a ia c te p o d n io s łe c h w ile , n i e o d c z u w a ją ż a lu , ż e n ie u trz y m a li się n a ty c h w y ż y n a c h d u c h o w y c h ?..."
W k o ń c u s w e g o lis tu p a s te rs k ie g o K s. B i s k u p z w ra c a się d o s w y c h d ie c e z ja n z ż y c z e n ie m , a b y s ie jb a B o ż a p rz y n io sła o b fity p lo n , a b y m iło ś ć B o ż a w s z c z eg ó ln y s p o s ó b ro z ro sła się w s e rc a c h lu d z k ic h :
„ N ie c h ta m iło ść ro z ż a rz y się w s e rc a c h n a sz y ch . N ie c h u ja w n i się w u c z u c ia c h i u s p o s o b ie n iac h W a sz y c h w o b e c b liź n ich b liż sz y c h i d a l
sz y ch , w o b e c o to c z e n ia i c a łe g o s p o łe c z e ń s tw a . — N ie c h u ja w n i się c z y n em . T e ra z , k ie d y ty lu b e z d o m n y c h i b e z ro b o tn y c h , n ie c h się w e d le o k re ś le n ia św . J a n a (I. L is t, 3 , 1 7 ) „ n ie z a m y k a ją w n ę trz n o śc i n a s z e " p rz e d n im i. N ie ś m y im p o m o c , o - k a ż m y im s e rc e ..."
k sią że k " — P rz e g lą d n a jn o w szy c h w y d a w n ic tw . 2 0 .15 : R e
c ital sk rz y p c o w y W a c ła w a K o ch a ń sk ieg o , 2 1 .0 0: K w a d r a a s lite ra c k i. 2 1 .2 5 : M u z y k a ta n e cz n a.
Ś R O D A , D N I A 1 8 . I I . 3 1 r .
1 2 .1 0 : M u z y k a z p ły t g ra m o fo n o w y c h . 1 5 .5 0 : R ad jo k ro - n ik a , — D r. M a rja n S tęp o w sk i. 1 6 ,1 5 : K w ad ra n s d la n a jm ło d sz y c h : „ H isto rja o P o p io łk u ". P ro g ra m d la d z ie ci starsz y ch :
„ Z ag a d k i i sz a ra d y " . 1 6 .4 5 : M u z y k a z p ły t g ra m o fo n o w y c h . 1 7 .1 5 : „ P ie w ca ż y cia o w a d ó w " — tran sm . z K a to w ic. — 1 7 .4 5 : K o n ce rt p o p u la rn y . 1 9 .1 0 : S k rz y n k a p o c z to w o -ro ln ic za . 1 9 .2 5 ; M u z y k a z p ły t g ra m o fo n o w y c h . 1 9 .4 0 : P ra so w y D z ie n n ik R a d jo w y . 1 9 .5 5 : P ły ty g ram o fo n o w e. 2 0 .0 0 : K w a d ran s b u c h a lte ra . 2 0 .1 5 : O d cz y t z W iln a o C h o p in ie. 2 0 .3 0 : K o n c ert z W iln a, W p rz erw ie k w a d ra n s litera ck i. N o w e la . 2 2 .0 0 : p . M in , P e łń . Z d zisław O k ę c k i: F e lje to n : „ Ż y w i o ł y i p rac a Ja p o n ji". 2 2 .1 5 : P ły ty g ra m o fo n o w e.
A D A M K R E C H O W IE C K I.
SZARY WILK
i8 )’ (C i^g d a lsz y ).
I w z a le k n io n e i d u sz v W in c z a o d rv s o w a l śie p rz e ra ża ją c y o b ra z , ja k i m u się p rz e d s ta w ia ł n ie raz w c z a sie k rz y ża c k ic h n a ja z d ó w . W id z iał M a rtę p o rw a n ą p rz e z z b ó jec k ich ry c e rz y ; w id z ia ł, ja k o je d e n z n ic h c h w y c ił d z ie c k o i w y w ija ł n ie m w p o w ietrz u , ła m ią c k o śc i, k tó ry c h z g rz y t sły sz e ć się d a w a ł. W id z ia ł tw a rz y cz k ę sw e j d z iec in y , w y k rz y w io n ą z b ó lu ; w id z ia ł w resz c ie , ja k je j c ia ło p o sza rp a n e , k rw ią o c iek łe , le ż a ło p o d n o g a m i m o rd e rc ó w i d rg a ło k u rc z o w o ... A o n n a k lę c zk a c h , w p y le , z ła m a n y w sw e j d u m ie , b ła ^ g a ł o lito ść , — o n , w ie lk o rz ąd z c a! p a n z S z am o tu ł L .
Z a k ry w sz y tw a rz ręk o m a , w y b ie g ł z k o m n aty n a w a ł z a m k o w y . P ro m ien n a z o rza ju ż b la d ła . N a n ie b ie a n i c h m u rk i, ró ż o w e św ity p rz eb ie g a ły p o n iem , p ło sz ą c c ien ie . A le w ś ró d g a łę z i d rz e w , w o k o ło z a m k u , n o c je szc z e c z a rn a i c isza , św ierg o tem z b u d z o n y ch
p ta s z ą t je n o p ło sz o n a. r
— H u ... h a !... — ro z le g ło się n a g le w ś ró d la s u w o ła n ie , n ib y h a sło .
— H u ... h a !... — o d k rz y k n ę ły in n e jjło sy , b u d z ą c e c h o w śró d le śn e j p u sz cz y .
W o je w o d a d rg n ą ł.
C z y ż b y ju ż n a d e s z ła c h w ila o statn ia ro z są d u ? Ś m ierć !... D lac z eg o o n a n ie p rz y sz ła n a b o jo w isk u , g d y je j p rz y z y w a ł ta k n ie ra z g o rą c o ? G in ąć p o d c io se m m o rd e rc y , k tó ry w y jd zie n ie zn a n y , z c ie n ió w la su , ja k m śc ic ie l, to strasz n e !... G i^ ąć b e z c h w ały , n ib y z rę k i k a ta , sły sz e ć p ija n e w y c ia ro z p a s a n e j tłu sz c z y i n ie m ó c się b ro n ić !...
W in c zo w i z d a w a ło się w ty m m o m e n c ie, ż e sły szy
k rz y k i, w o ła ją c e p o m sty , ż e w id z i te sam e śc iśn ię te p ię ści, k tó re m u w P o z n an iu g ro z iły , w z n o sz ąc e sięj p rz e ciw n ie m u . C z u ł n a so b ie w z ro k ty siąc a w ście k ło ścią p a ła ją c y c h o c z u ; c z u ł p rz y w a la ją c y g o c ię ż a r z ło rze c ze ń .
— U litu j się B o ż e! — z a w o ła ł, i u p a d ł n a k o la n a . O k ro p n a trw o g a p rz e n ik n ę ła g o d re sz c z e m , z im n y p o t w y s tą p ił n a c z o ło . — U litu j się ! u litu j! — p o w tó rz y ł.
Z a k o ły s a ły się d rz ew a o d p o w ie w u w ia tru . I z n o w u sły c h a ć k rz y k , w o ła n ia i d z ik ie h a s ło :
— H u ! h a !... h u ! h a !...
C o ra z b liż e j g ło sy , c o ra z w y ra ź n ie j d o c h o d z i u sz u w o jew o d y ło s k o t g a łę z i, k o p y ta m i k o n i ła m a n y ch . M o ż e to z b ie g ła d ru ż y n a p o w ra c a ?...
P o rw a ł się W in c z z k lę cz e k i w y tę ż o n y m w z ro k ie m s p o jrz a ł w la su g ę stw in ę .
N ie w id a ć n ic , a le b liż e j, tu ż p o d sa m y m w a łe m , ja k a ś m a ja cz e je p o stać . W y so k a , b a rc zy sta, ja k b y p o stać sta re g o B a rto sz a.
O tu c h a w s tą p iła w d u sz ę w o je w o d y .
— B a rto sz ! — k rz y k n ą ł, — ty ż e ś to !...
P o sta ć z a ch w ia ła się i p o s tąp iła b liże j.
— J a m je st!... — o d rz e k ł z c ic h a . — Z a c h w ilę z g in ie sz , w o je w o d o !... z g in ą ć m u sisz ... A le d z ie ck o o c al... o d d a j m i d z ie c k o ! Ś p ie sz .
W in c z s ta ł i słu c h a ł, ja k b y n ie ro z u m ia ł w y ra zó w . M ró z śc in ał m u k re w w ż y ła c h ; m y śli w p rz era że n iu , m ą ciły się i z a c ie m n ia ły .
— Ś p ie sz ! — p o w tó rz y ł B a rto sz g w a łto w n ie, — a n i c h w ili d o strac e n ia n ie m a sz. S ły szy sz te k rz y k i...
te h a s ła ? J a d ą ry c e rz e p o d u sz ę tw o ją, je d z ie M a cie k z B o rk u m śc ić się z a z n ie w ag ę ro d z ica ... Z a m o rd u jią c ię , o p a n u ją z a m e k , z n isz c z ą , sp alą ... ślad g n ia z d a tw e g o z n ik n ie ... W in c zu , d z iec k o m i p o w ie rz ... P rz y się g a m strz e c je , ja k ź re n ic y o k a !
— H u !... h a !... — ro z le g ł się k rz y k ju ż p o d sa m em z a m c z y sk ie m .
W ś ró d g a łęz i z a b ły sły te ra z p o c h o d n ie . D u ż y ic h p ło m ie ń c z erw o n a w y c isk ał is k ry i c z a rn y m o w ijał się d y m e m . A p rz y ty m b la sk u w id n ia ły p o sta c ie ry c e
rz y , z a k u ty c h w z b ro je , p rz e d z ie ra ją c y c h się p rz e z g ę stw in ę . O m in ę li fo sy i w a ły , o ta c z a ją c e z a m e k , i d ą ż y li d ro ż y n ą le śn ą , z te j stro n y , k ę d y n a jła tw ie js z y b y ł p rz y stę p . Z a p e w n e k tó ry ś z e z b ie g łe j d ru ż y n y w sk a za ł im to p rz ejście . N ie k tó rz y w śró d c iem n o śi z b łą k a li się i z a p a liw sz y p o c h o d n ie , p rz e d z ie ra li się te ra z p rz e z g ą szc z le śn ą, to ru ją c so b ie p rz em o c ą d ro g ę w śró d g a łę z i, a k rz y c z ąc i w o ła ją c n a to w a rz y sz y . W p a d li n a d z ie d z in iec p u sty . N ie b ro n ił im w stę p u n ik t i n ik t n a sp o tk a n ie n ie w y c h o d z ił, — z a m e k s ta ł c z a rn y , c ich y , ja k b y w n im ż y w e j is to ty n ie b y ło ...
G d y p ie rw sz e p o sta cie ry c e rz y w y n u rzy ły się z g ę stw in y la su , W in c z rz u c ił się i ja k sz alo n y , p ę d e m , w b ie g ł d o k o m n aty M a rty .
D z ie c k o sp a ło . D ro b n e rą c z ę ta z ło ż y ło n a p i e r sia c h i le ż ało b e z ru c h u . W in c z s ta n ą ł n a d k o le b k ą ,' w p a trz y ł się w ry sy n ie m o w lę cia i g łu c h e łk a n ia w strz ą sło c a łą je g o p o sta c ią ...
— T a m z b ó jc y id ą ... '— sz e p n ął, — a t u j a <
z b ro d żie ń , n a k a ź ń sk a z an y , m ;ę d zy n a m i z a ś to d z ie c k o , c z e k a ją c e śm ierc i w śn ie a n ielsk im ... S tra ch p o <
m y śle ć ... ż y cie c a łe stać ta k b ę d z ie p a m ię ć m o ja n a d ) te m d z ie ck ie m , ja k c ie ń o h y d n y , ja k w iec z y sta h a ń b a ,') ja k w y ro k n ie d o li!... U ra tu j ją , B o ż e ! — ję k n ą ł p o ł c h w ili. — Je ż e liś W sze ch m o g ą c y , u ra tu j i, o c h r o ń ! c h o c ia ż b y ś p ie k łe m d u szę m ą k a ra ć m ia ł...
P o rw a ł M a rtę n a ręce, p rz y tu lił d o p iersi i z b liż y ł się d o o k n a , w y c h o d z ą c e g o n a w a ł z a m k o w y . T a m c ze k ał B a rto sz . W in c z p o d a ł m u d z ie c k o , n ie m ó w ią c n ic . Je n o z n a k k rz y ż a n a k re ślił w p o w ie trz u , g d y sta ry słu g a z n ik n ą ł w stro n ie , k ę d y b y ło w e jście d o lo c h ó w t p o d z ie m n y c h .
(C iąg d a lsz y n a stą p i).
