Rys. 32.5.Magnetyczny profil dna mor- skiego po obydwu stronach Grzbietu Śródatlantyckiego. Magma pokrywająca dno morskie, wypchnięta przez szcze- linę w grzbiecie i rozsuwająca się wraz z płytami tektonicznymi, pokazuje za- pis magnetycznej historii jądra Ziemi.
Kierunek pola magnetycznego wytwo- rzonego przez jądro zmienia się na prze- ciwny w przybliżeniu co milion lat
nicznych z szybkością kilku centymetrów na rok. W czasie krzepnięcia magma została słabo namagnesowana w kierunku zgodnym z ówczesnym kierunkiem ziemskiego pola magnetycznego. Badania zestalonej magmy na dnie oceanu wy- kazały, że pole ziemskie zmieniało swoją biegunowość (czyli kierunek bieguna północnego i południowego) w przybliżeniu co milion lat. Przyczyna tych zmian nie jest znana, a mechanizm powstawania ziemskiego pola magnetycznego jest w dalszym ciągu nie do końca zrozumiały.
32.4.
Magnetyzm i elektrony
Materiały magnetyczne, od magnetytu po taśmy wideo, mają właściwości ma- gnetyczne, gdyż znajdują się w nich elektrony. Zapoznaliśmy się już z jednym ze sposobów wytwarzania pola magnetycznego przez elektrony: jeżeli elektrony poruszają się w przewodzie w postaci prądu elektrycznego, to ich ruch wywołuje pole magnetyczne wokół przewodu. Są jeszcze dwa inne sposoby, a każdy z nich związany jest z dipolowym momentem magnetycznym, który wytwarza pole ma- gnetyczne w otaczającej go przestrzeni. Wyjaśnienie tych zjawisk wymaga jednak znajomości fizyki kwantowej, która wykracza poza zakres materiału zawarty w tej książce, dlatego przedstawimy tutaj tylko wyniki.
Spinowy moment magnetyczny
Elektron ma swój własny moment pędu, nazywanyspinowym momentem pędu (albo po prostuspinem) ES. Z tym spinem związany jest własny spinowy moment
32.4. Magnetyzm i elektrony 293
