A N N A L E S
U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N - P O L O N I A
VOL. XVI SECTIO J 2003
Wydział Pedagogiki i Psychologii
Zakład Historii, Wychowania i Pedagogiki Porównawczej
\
RY SZA R D K U C H A
Zamiast wstępu
Instead of Introduction
NA POCZĄTKU DROGI
N arodziny pedagogiki i psychologii w UM CS sięgają niemal pierwszych dni istnienia Uczelni i wiążą się z działalnością profesorów: Mieczysława Ziem- nowicza, T adeusza Tomaszewskiego, Stefana H arasska i Jana Płatka. Od 1957 roku, kiedy n a W ydziale Hum anistycznym pow ołano do życia sekcję pedagogi
ki, m agisterskie studia pedagogiczne współtworzyli profesorowie: Jan D obrzań
ski, Stanisław G erstm ann, Mieczysław Ziemnowicz, Józef i N atalia Reuttow ie oraz K onstanty Lech (K. Poznański 1995, s. 9).
Pierwsza n a Uniwersytecie K atedra Pedagogiki powstała we wrześniu 1945 ro k u i istniała d o 1951 ro ku, kiedy to podjęto decyzję o jej rozwiązaniu z uwagi n a przejście n a em eryturę jej kierownika profesora M . Ziemnowieża (M. M arczuk 1995, s. 64). Jednak w zrost zapotrzebow ania n a kształcenie pedagogów sprawił, że 1 października 1952 roku K atedrę Pedagogiki reaktywowano, sytuując ją w strukturze organizacyjnej W ydziału Humanistycznego. M ieściła się ona wówczas w budynku przy ul. Królewskiej, nieco później zaś przy ul. Skłodow
skiej 2. Kierow nikiem m ianow ano wówczas zastępcę prof. Jan a Płatka. Jego zespół stanowili wtedy m gr M . Podsiadłowicz i m gr S. Pawelec, a w 1955 roku dołączyli: W. Rom anow ski, K . Poznański i M . Cackowska. Prowadzili oni zajęcia z elem entów nau k pedagogicznych n a innych wydziałach macierzystej Uczelni.
W grudniu 1955 ro k u prof. J. Płatek opuścił U M C S i od stycznia 1956 roku katedrą kierow ał prof. Ja n D obrzański, który pozostał na wspomnianym
stanow isku do końca lutego 1957 roku. W następnym miesiącu do pracy powrócił prof, d r M . Ziemnowicz, co z pewnością wiązało się z wydarzeniami społeczno-politycznymi polskiego października (M. M arczuk 1995, s. 65).
Nowy etap rozw oju nauk pedagogicznych w Uczelni rozpoczął się w 1957 roku i trw ał bez przerwy do 1969 roku. Po przejściu na UM CS prof. Jana D obrzańskiego oraz przy jego czynnym wsparciu i dzięki przychylności władz resortu n a W ydziale Hum anistycznym utw orzono sekcję pedagogiczną. Pierwsi słuchacze 5-letnich stacjonarnych, zaocznych i eksternistycznych studiów peda
gogicznych podjęli naukę 1 października 1957 roku. N adal też prow adzono zajęcia z elementów n a u k pedagogicznych n a innych wydziałach Uniwersytetu.
W związku z tym zwiększyło się zapotrzebow anie n a nowe kadry pedagogiczne, a jednocześnie n astąpiła specjalizacja w wybranej problematyce badawczej.
Stanowiło to przesłankę pow ołania K atedry Historii Oświaty i W ychowania, na czele której stanął prof, d r Jan D obrzański. M iał on do pomocy dwu magistrów:
W. Rom anow skiego i K . Poznańskiego. Powstały też wówczas K atedra Psychologii Ogólnej i Rozwojowej (J. R eutt) oraz K atedra Psychologii W y
chowawczej (S. G erstm ann). W 1958 roku kierownictwo katedry przejęła doc. dr N atalia Reuttow a. W roku 1959 powstał też Zakład D ydaktyki Ogólnej, zorganizowany przez K onstantego Lecha z Instytutu Pedagogiki w Warszawie.
Uległ on likwidacji z chwilą objęcia przez prof. Lecha funkcji kierownika K atedry Pedagogiki.
W 1963 roku cała sekcja pedagogiki przeniosła się do nowego gm achu H um anistyki w ybudow anego przy ul. N ow otki 14. Otrzym ała tam 14 pomiesz
czeń dla pracow ników , dwie sale biblioteczne oraz kilka sal dydaktycznych (M.
M arczuk 1995, s. 66). Oznaczało to tworzenie lepszych w arunków pracy dydaktyczno-wychowawczej i naukowej (M. M arczuk 1995, s. 66).
R ok 1968 oznaczał początek reform y systemu kształcenia nauczycieli w Polsce podjętej przez M inisterstw o Oświaty i Szkolnictwa Wyższego. Spowo
dowała ona pow stanie szeregu wyższych szkół nauczycielskich ( W SN), m ają
cych kształcić n a poziom ie zawodowym w ciągu 3 lat nauki. Absolwenci tych studiów otrzym ali m ożliwość kontynuow ania edukacji na 2-letnich studiach magisterskich. W iązało się to, niestety, z wstrzymaniem rekrutacji n a pierwszy rok studiów „ogólnopedagogicznych” . Zatem w ciągu kilku najbliższych lat m iało nastąpić ich wygaśnięcie (K. Poznański 1995, s. 9-10).
W dniu 15m aja 1971 roku w U M C S utw orzono Wyższe Studium Nauczyciel
skie. Jego organizatorem i kierownikiem został doc. dr K arol Poznański.
Rozpoczęło się stopniow e przejmowanie budynku przy ul. N arutow icza 12.
W lipcu tegoż roku przeprow adzono egzaminy wstępne n a 5 kierunków studiów stacjonarnych w zakresie: filologii rosyjskiej, m atem atyki z fizyką, zajęć praktyczno-technicznych z fizyką, wychowania muzycznego oraz nauczania początkowego z wychowaniem muzycznym. W pierwszym terminie przyjęto tylko 114 słuchaczy, a we wrześniu przeprowadzono dodatkow ą rekrutację.
Ostatecznie studia stacjonarne podjęło 166 osób. N atom iast n a studiach zaocznych, na które rek ru taq ę przeprow adzono n a podstawie skierowań kuratoryjnych, naukę rozpoczęło 132 nauczycieli. W sumie zatem studia zaczęło 298 osób (K. Poznański 1995, s. 11).
Należało zadbać o zaspokojenie narastających potrzeb kadrowych. D latego przyjęto do pracy w W SN muzyków: A dam a N atanka, Jadwigę Czerwińską, K azim ierza Szczebla, Mieczysława Pom orskiego, Kazimierza K opińskiego, Wiesławę G ąsow ską i H enryka Pogorzelskiego. D o prowadzenia zajęć praktycz
no-technicznych przyjęto dodatkow o M ariana M astalerza, Alinę Ładziak, W acława R adw ana, J a n a Rozenbajgiera i W ładysława Dubiela. Z atrudniono także Helenę M eterow ą, H alinę W iśniewską, M ariana Wesselego, Bożennę W ierzchowską, Zdzisława Rychlika, Agnieszkę Macięjkowską, Helenę Jońską, Jolantę Ługow ską, Helenę Klim kow ską oraz Zofię Plewicką. Zastępcą kierow
n ika W SN m ianow ano doc. d ra hab. Leona K oja. W listopadzie utw orzono trzy pierwsze zakłady: W ychow ania Muzycznego (doc. A. N atanek), Zajęć Praktycz
no-Technicznych (W. R adw an) i Praktyk Pedagogicznych (dr J. Olszański) (K.
Poznański 1995, s. 12).
Dość udany rozruch W SN w U M C S sprzyjał podjęciu decyzji o zwiększeniu limitów przyjęć n a pierwsze lata studiów stacjonarnych i zaocznych oraz wprowadzeniu nowych specjalizacji w zakresie wychowania przedszkolnego i wychowania plastycznego. Należało zatem zatroszczyć się o nowe kadry specjalistów. M ieli się tym zająć M aksym ilian Snoch i M arian Stelmasik (K.
Poznański 1995, s. 12).
W szystkie prace organizacyjne i program owe służyły wzrostowi liczby słuchaczy.W dniu 31 grudnia 1972 roku w W SN kontynuowało naukę 871 studentów , w tym 401 n a studiach stacjonarnych i 470 w trybie zaocznym (K.
Poznański 1995, s. 12).
N A RODZINY WYDZIAŁU PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGU
Powołanie do życia W SN w U M C S nie wszystkich satysfakcjonowało, dlatego zaczęła dojrzew ać myśl o przekształceniu placówki w nowy wydział, który m ógłby skupiać wszystkie kierunki i form y kształcenia nauczycieli w jednej zwartej strukturze organizacyjnej. Od początku bowiem uznaw ano W SN za tw ór o charakterze przejściowym. D latego 5 stycznia 1972 roku doc. dr hab.
K . Poznański przedstaw ił Kolegium R ektorskiem u UM CS odpowiedni wniosek w tej sprawie. W skazał wówczas na możliwość włączenia do W SN zakładów pedagogiki i psychologii, wchodzących dotąd w skład Instytutu Pedagogiki i Filozofii W ydziału Hum anistycznego. Planow ano też przejęcie Zakładu Logopedii. Należy podkreślić, że zarów no sam wniosek, jak i prow adzone na ten tem at rozm owy spotkały się z dość przychylnym przyjęciem (K. Poznański 1995, s. 13).
W kontekście z aistn iałą sytuacji propozycja utworzenia samodzielnego W ydziału Pedagogicznego wydawała się w pełni uzasadniona. Jego kadrę bowiem m ieli tworzyć wszyscy pracownicy sekcji pedagogicznej W ydziału Hum anistycznego o raz nauczyciele i wykładowcy WSN. Nowy wydział powi
nien był przejąć wszystkie kierunki edukacji zaw odow ą nauczycieli na W SN oraz stacjonarne, zaoczne i eksternistyczne m agisterskie studia pedagogiczne i zawodowe zaoczne w zakresie pedagogiki pozaszkolną (K. Poznański 1995, s. 14). D o tych p ro p o z y ą i pow rócono jednak dopiero w dniu 16 listopada podczas o b rad Senatu U M CS. W ówczas to bowiem doc. d r hab. K . Poznański zgłosił form alny wniosek o utworzenie w Uczelni nowego W ydziału Pedagogiki i Psychologii. Z samej nazwy wynikało, że now a jednostka będzie się zajm owała przede wszystkim działalnością edukacyjną i naukowo-badaw czą w zakresie pedagogiki i psychologii (K. Poznański 1995, s. 14).
Jakkolw iek już 9 m aja 1973 ro k u rektor Wiesław Skrzydło podjął decyzję 0 upow ażnieniu kierow nika W SN do organizacji rekrutacji i nowego roku akadem ickiego na m ającym powstać Wydziale, decy ąa m inistra o powołaniu w UM CS nowego wydziału ukazała się dopiero z datą 14 m aja. Zgodnie z jej literą re k to r uniw ersytetu został upow ażniony do określenia szczegółowej organizacji nowej jednostki, a kierunki i form y studiów należało organizować na ogólnie przyjętych zasadach. W związku z tym n a studiach dziennych i zaocz
nych postanow iono uruchom ić po trzy nowe kierunki studiów magisterskich:
pedagogikę speą'alną, pedagogikę w zakresie pracy kulturalno-oświatowej oraz pedagogikę szkolną n a studiach stacjonarnych, a także nauczanie początkowe w ram ach studiów zaocznych. Jednocześnie n a studiach zawodowych nabór kandydatów ograniczono do czterech kierunków: wychowania plastycznego 1 zajęć praktyczno-technicznych n a studiach staąonarnych i zaocznych, wy
chowania muzycznego tylko na studiach dziennych oraz pedagogiki przedszkol
nej dla absolw entów SN w ram ach studiów zaocznych (K. Poznański 1995, s. 15).
W połow ie czerwca 1973 roku określona została struktura organizacyjna nowego W ydziału i pow ołano jego władze. Dziekanem m ianow ano doc. d ra hab.
K arola Poznańskiego, prodziekanam i zaś doc. d ra hab. Leona K oja (studia stacjonarne) i doc. d r hab. M arię Cackowską (studia zaoczne). N a stanowisko dyrektora Insty tu tu Pedagogiki i Psychologii powołano doc. d ra Mieczysława M arczuka. U tw orzono też nowe zakłady, a mianowicie: Z akład Teorii W y
chowania, D ydaktyki, A ndragogiki i Pedeutologii, Historii W ychowania i Peda
gogiki Porównawczej, Psychopedagogiki Speąalnej, Psychologii O gólnej, R oz
wojowej i W ychowawczej oraz Psychologii Klinicznej. Zakłady działające dotąd w ram ach W SN pozostały nadal jednostkam i pozainstytutowym i (K. Poznański 1995 , s. 15-16).
Jako now a jed n o stk a organizacyjna W ydział Pedagogiki i Psychologii rozpoczął działalność od września 1973 roku. Już 14 września odbyło się pierwsze, inauguracyjne, posiedzenie Rady Wydziału, podczas którego p róbo
w ano sprecyzować w arunki rozpoczęcia działalności oraz najważniejsze zadania bieżące. A było o czym dyskutow ać. Nowy W ydział prowadził bowiem aż 7 kierunków i form studiów m agisterskich oraz 9 kierunków i form studiów zawodowych. Studiow ało ogółem 1617 słuchaczy (K. Poznański 1995, s. 17).
Z naczna ilość kierunków i form studiów oraz duża liczba studentów sprawiały, że p o te n q a l kadrow y nowej jednostki przedstawiał się więcej niż skromnie. N a pełnych etatach pracow ało 71 nauczycieli akademickich, 3 p ra cowników służb bibliotecznych, 5 pracow ników technicznych i 6 adm inistracyj
nych. D odatkow o, głównie n a wychowaniu muzycznym, zatrudniano kilkunas
tu m uzyków instrum entalistów n a pół etatu oraz n a godzinach zleconych (K.. Poznański 1995, s. 17).
W kontekście opisywanego niedostatku kad r i obciążeń dydaktycznych niekorzystna okazała się rów nież sytuacja lokalowa. Z pow odu uruchom ienia na H um anistyce nowych kierunków studiów W ydział stracił możliwość korzystania z 4 zajm owanych d o tąd pomieszczeń dydaktycznych. Dysponował więc jedynie 14 salam i, 8 małymi salkam i do gry na instrum entach muzycznych oraz 8 pomieszczeniami, w których poszczególne zakłady prowadziły seminaria dyplomowe. Pewne nadzieje wiązano z planow aną budow ą pawilonu dydaktycz
nego, jednak oczekiwania te skutecznie zablokował tzw. czynnik społeczny (K. Poznański 1995, s. 18).
Nie bacząc n a piętrzące się trudności lokalowe i kadrow e, W ydział rozpoczął starania o otrzym anie zgody na uruchom ienie studiów psychologicznych.
W dniu 16 listopada 1973 ro k u R ada W ydziału powzięła uchwałę w sprawie ich utw orzenia w nowym ro k u akadem ickim oraz zatwierdziła limit przyjęć w granicach 25 słuchaczy. W ystąpiono też wtedy do w ładz UM CS z wnioskiem 0 podjęcie zabiegów w celu zachowania praw a nadaw ania stopni naukowych z pedagogiki i psychologii przez połączone Rady W ydziału Humanistycznego oraz W ydziału Pedagogiki i Psychologii. Nieco później podjęto decyzję o ograni
czeniu limitu przyjęć n a studiach zaocznych do 200 osób (K. Poznański 1995, s. 19).
W ytrwałe zabiegi o popraw ę sytuacji przynosiły stopniowo efekty. W pierw
szych dniach m arca 1974 ro k u otrzym ano zarządzenie M inistra N auki, Szkolnic
tw a Wyższego i Techniki, m ocą którego profesorowie i docenci W ydziału Pedagogiki i Psychologii wchodzili w skład Rady W ydziału Humanistycznego ja k o pełnopraw ni jej członkow ie głosujący w sprawach przewodów doktorskich 1 habilitacji w zakresie pedagogiki oraz psychologii. Dzięki tej decyzji do września 1984 roku do k to raty uzyskało 70 nauczycieli akademickich, 10 innych natom iast zakończyło z sukcesem przewody habilitacyjne (K. Poznański 1995, s. 22).
Nie brakow ało innych trosk. Rysujące się zagrożenie istnienia m agisterskich studiów artystycznych w U M C S spowodowało szereg konkretnych przedsię
wzięć, które zakończyły się powołaniem przy Rektorze UM CS zespołu konsul
tacyjnego złożonego z reprezentantów kilku akademii sztuk pięknych. O t
worzyło to drogę d o szerszej współpracy Uczelni ze szkołami artystycznymi, dało możliwość uzyskiw ania awansów i um ocniło pozycję tego kierunku studiów.
Zgodnie z przyjętą procedurą wszystkim pracownikom Z akładu otw arto przewody kwalifikacyjne, opracow ano plan studiów magisterskich w zakresie wychowania plastycznego i - z rekom endacji ASP w Krakow ie - przyjęto do pracy 6 artystów plastyków. W szystko to zapewniło niezbędne warunki do kształcenia studentów wychowania plastycznego w UM CS n a poziomie m agis
terskim (K . Poznański 1995, s. 23 i n.).
W szystkie podejm ow ane przez W ydział zabiegi stabilizujące napotykały na dotkliwe bariery lokalowe i związaną z tym ciasnotę. W dodatku pawilon dydaktyczny przy ul. Z a n a nie został oddany do użytku w przewidywanym terminie. D opiero w lutym 1975 roku przeprowadzili się doń „ artyści” , co dość wyraźnie popraw iło sytuację Instytutu Pedagogiki i Psychologii oraz Zakładu W ychowania Technicznego. M im o dojm ujących obciążeń dydaktycznych liczba publikacji naukow ych pracow ników W ydziału wzrosła z 52 pozyq'i w roku 1974 do 149 w roku 1975. U dało się także uzyskać ponad 20 nowych etatów , co zmniejszyło nieco obciążenia dydaktyczne wielu nauczycieli akademickich (K.
Poznański 1995, s. 24).
W 1975 roku, ju ż po rozpoczęciu zajęć dydaktycznych, z inicjatywy rektora U M C S prof, d ra hab. W. Skrzydły i kom endanta WOSL w Dęblinie, gen. bryg.
pil. Józefa K ow alskiego, nasz W ydział wyraził zgodę na poprowadzenie w Szkole O rląt zamiejscowych studiów stacjonarno-zaocznych w zakresie pedagogiki wychowania obronnego, przeznaczonych dla oficerów lotnictwa - absolwentów wyższych studiów zawodowych. Limit przyjęć n a pierwszy rok studiów okreś
lono n a 30 miejsc. Przedsięwzięcie to okazało się bardzo trwałe, gdyż dopiero w 2002 ro k u rekrutację na pierwszy rok studiów wstrzymano z braku odpowied
nich kandydatów . W arto dodać, że w roku 1978 utw orzono w Dęblinie Punkt K onsultacyjny U M C S (K. Poznański 1995, s. 25).
R ok 1976 oznaczał w życiu i działalności Wydziału dalsze zmiany orga
nizacyjne i kadrow e n a poziomie zakładów. I tak na mocy decyzji rektora z dniem 1 września dotychczasowy Z akład Psychologii Ogólnej, Rozwojowej i Wychowawczej podzielono n a Z akład Psychologii Ogólnej i Rozwojowej (doc.
d r hab. N atalia R euttow a) oraz Z akład Psychologii Rozwojowej (doc. d r hab.
Tadeusz Gałkowski). D ziałalność zakończył Z akład Praktyk Pedagogicznych.
Nieco inaczej natom iast potoczyły się losy zakładów wychowania muzycznego i plastycznego. Rów nież 1 września przestały one istnieć, a w ich miejsce pow ołano do życia In stytut W ychowania Artystycznego z doc. drem hab.
Kazimierzem D obrzyńskim i doc. Bronisławem Kierzkowskim n a czele. Po
wstały pon ad to Z akłady M alarstw a, G rafiki i Rzeźby (doc. M arian Stelmasik), Teorii i M etodyki W ychow ania Plastycznego (st. wykładowca Jerzy Cynke- -Widalis), Instrum entalno-W okalny z Jadw igą Czerwińską oraz Teorii i M eto
dyki W ychowania M uzycznego z Zenonem K oterem n a czele (K. Poznański 1995, s. 28 i n.).
W październiku 1977 ro k u na Wydziale funkcjonowały już trzy instytuty:
Instytut Pedagogiki z 5 zakładam i (Teorii W ychowania, Dydaktyki, Historii W ychowania, A ndragogiki i Psychopedagogiki Specjalnej). Dyrektorem pozo
stała nadal doc. d r hab. M a ria Cackowska, wicedyrektorem zaś doc. d r K rystyna K uligowska, k tó ra p o n ad to zawiadywała międzyuczelnianym Studium Ideo- logiczno-Pedagogicznym U M C S dla asystentów. Instytut Psychologii składał się z trzech zakładów: Psychologii Nauczania i W ychowania, Psychologii Rozwoju i Patologii D ziecka oraz Neuropsychologii. D yrektorem jednostki był doc. dr hab. M arceli Klim kow ski. Jedynie Instytut W ychowania Artystycznego za
chował swoją dotychczasow ą strukturę. N atom iast jak o pozainstytutowe za
kłady działały Z akład W ychow ania Technicznego (18 pracowników) oraz Z akład A udiowizualnych Środków D ydaktycznych (6 nauczycieli akademickich i pracow ników technicznych) (K. Poznański 1995, s. 29-30).
Jakkolw iek - w opinii ówczesnego dziekana - tak uform owana struktura W ydziału m ogła być uznana za optym alną, a inne przesłanki wskazywały n a szanse dalszego rozwoju ilościowego i jakościowego kadr, Instytut W ychowania Artystycznego podjął działania na rzecz wyodrębnienia i zaczął się ubiegać 0 status instytutu pozawydziałowego. M im o licznych zabiegów dyrektora doc.
d ra hab. K . Dobrzyńskiego inicjatywie nie nadano biegu (K. Poznański 1995, s. 30-31).
Tymczasem w połowie sierpnia 1978 roku W ydział otrzym ał do dyspozycji cały budynek przy placu Litewskim 5. Połowę zajął Instytut Psychologii, drugą natom iast Instytut W ychowania Artystycznego z przeznaczeniem dla zakładów wychowania muzycznego. N atom iast Zakłady Instytutu Pedagogiki oraz Z a
kład W ychowania Technicznego mogły zagospodarować wszystkie pomiesz
czenia zwolnione przez In sty tu t Psychologii. Znow u zatem m usiano podjąć adaptacyjne rem onty i przeróbki (K. Poznański 1995, s. 31).
W ydarzeniem niezwykle istotnym w życiu W ydziału stała się decyzja m inisterstw a, ogłoszona 28 m aja 1980 roku, o przyznaniu m u praw a nadaw ania stopni naukow ych d o k to ra nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki 1 psychologii. R ada W ydziału została upow ażniona do sfinalizowania będących w toku przew odów doktorskich oraz przejęciu 24 innych (K. Poznański 1995, s. 33).
N a sytuację W ydziału w ro k u 1980 ogrom ny wpływ wywarły wydarzenia polityczne w kraju. Zwiększyła się ilościowo R ad a Wydziału, w której składzie znalazło się 11 przedstawicieli studenckiego „parlam entu wydziałowego” . O dtąd R ada liczyła aż 44 członków. Dalsze zmiany następowały w pierwszym półroczu 1981 roku, kiedy nowym dziekanem została w ybrana prof, d r hab. Zofia Sękowska. N a prodziekanów w ybrano wówczas: doc. M. Stelmasika, d ra F.
Bartm ińskiego, i d r W. W rońską-W ęcław. D yrektorem Instytutu Pedagogiki
został d r Zdzisław Bartkowicz, jego zastępcą zaś dr Franciszek Kulpiński. N a stanow iska kierownicze w Instytucie Psychologii wybrano dra Radosław a D rw ala i M arię M ańkow ską. D yrektorem Instytutu W ychowania Artystycz
nego została adiunkt Teresa Księska-Falger, jej zastępcą natom iast - doc.
Sławomir M ieleszko. Z dniem 1 września 1981 roku nastąpiła całkowita zm iana składu osobowego k a d r kierowniczych W ydziału (K. Poznański 1995, s. 34-35).
Pierwsze posiedzenia nowej Rady W ydziału poświęcono kwestiom regulami
nowym oraz składowi osobowem u. W listopadzie pojawiło się 6 komisji, które miały zajm ować się określonym i grupam i zagadnień i wnosić je pod osąd całego gremium. Niestety, ten nowy styl pracy W ydziału przerwał strajk okupacyjny budynku przy ul. N arutow icza 12. W ten sposób środowisko akademickie Lublina popierało wniosek o wotum nieufności wobec m inistra prof, d ra hab.
Janusza G órskiego w związku z projektem nowej ustawy o szkolnictwie wyższym oraz konfliktem w radom skiej WSI. Unieruchom iło to pracę dydaktyczną na studiach stacjonarnych i zaocznych n a długi czas. Sytuaq'ę pogorszyło w prow a
dzenie stanu wojennego. D r D rw al został internowany, a pracę m ożna było wznowić dopiero w styczniu 1982 roku. Jednak w m aju 1982 roku konflikt między m inisterstw em i nowymi władzami U M C S uległ zaostrzeniu. D o prowadziło to do odejścia rek to ra prof, d ra hab. Tadeusza Baszyńskiego. N a naszym W ydziale odeszła ze stanow iska dziekana prof, d r hab. Zofia Sękowska oraz ustąpili - n a znak solidarności - wybrani prodziekani. Nowy rektor, prof, dr hab. Józef Szymański, odwołał z urlopu naukowego doc. d ra hab. K arola Poznańskiego, pow ierzając jem u obowiązki dziekańskie. N a stanow iska pro dziekanów pow ołano doc. d ra hab. Mieczysława Łobockiego i doc. dra Mieczysława M arczuka. W dniu 1 czerwca powstało także Kolegium D ziekań
skie w składzie (poza władzam i dziekańskimi): doc. dr hab. M aria Cackowska, doc. d r hab. Stanisław Popek, doc. Sławomir M ieleszko i dr Ryszard K ucha.
Pow ołano także pełnom ocników dziekana do spraw pom ocy m aterialnej studentom W ydziału (K. Poznański 1995, s. 30).
Przeprow adzono także wiele innych zmian w składzie Rady W ydziału oraz pow ołano komisję d o prow adzenia przew odów doktorskich - do września 1984 roku zakończono 22 przewody doktorskie. U dało się nieco wzmocnić kadrow o kierunek wychow ania technicznego.
W lipcu 1984 ro k u n a Wydziale pracow ało 18 profesorów i docentów na pełnym etacie, 61 dok to ró w oraz 5 adiunktów po przewodach artystycznych.
N astąpił też pewien rozwój zaplecza lokalowego, co umożliwiło popraw ę organizacji dydaktyki i badań naukowych. W latach 1973-1984 uzyskało dyplom y m agistra pedagogiki 2871 studentów , 204 m agistra psychologii, 159 m agistra m uzyki, 528 m agistra plastyki oraz 409 m agistra techniki. Prze
prow adzono 48 przew odów doktorskich oraz 10 przewodów habilitacyjnych.
Tytuły profesorskie uzyskały 2 osoby, 5 innych zaś oczekiwało n a nominacje.
W tym samym czasie artystyczne przewody kwalifikacyjne przeprowadziło
9 adiunktów oraz - n a stanow iska docenta - 11 osób (K. Poznański 1995, s. 37 i n.).
Dalsze losy W ydziału po przejściu profesora K arola Poznańskiego do Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, której został rektorem , znaczone były nowymi doświadczeniam i i przeobrażeniam i. Zostały one opisane we wnikliwym studium lat 1985-1994 pióra nowego dziekana Stanisława Popka (S. Popek 1995, s. 41-62). N atom iast późniejsze wydarzenia powinny się stać przedm iotem analizy historyków wychowania w oddzielnym opracowaniu.
BIBLIOGRAFIA
Marczuk M ., Nauki pedagogiczne w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 1995, t. XVI, s. 63-88.
Poznański K ., Geneza i pierwsze lata Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS w Lublinie.
Kalendarium przeobrażeń strukturalnych i organizacyjnych n> latach 1971-1984, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 1995, t. XVI, s. 9-40.
Popek S., Funkcjonowanie i rozwój Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS w Lublinie w latach 1985-1994, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 1995, t. XVI, s. 41-62.
