A N N A L E S D E L A S O C I E T E G E O L O G I Q U E D E P O L O G N E R O C Z N I K P O L S K I E G O T O W A R Z Y S T W A G E O L O G I C Z N E G O
Tom (Volum e) X X X II — 1962 Z eszyt (Fascicule) 3 K raków 1962
FRANCISZEK BIEDA
F A C J A W A P IE N N A W G Ó R N O E O C E ftS K IM F L IS Z U K A R P A T P O L S K IC H
(Tabl. X X X V III, X X X IX )
S u r un facies calcaire dans VEocene su perieu r du F lysch des K a rp a te s Polonaises
.(PI. X X X V I I I , X X X I X )
T r e ś ć . A utor oznaczył fa u n y dużych otw ornic z w apiennej fa cji k on iak ow - skiej z m iejscow ości: K oniaków , Sporysz, K lęczany. F auny te są w iek u górnoeo- ceńskiego. Przeprow adził porów nanie tych fau n z fau n am i oznaczonym i przez in n ych autorów , m ianow icie z fa u n ą z Woli Ł użańskiej (U h l i g , 1886) i z Folusza koło D ukli (J. G r z y b o w s k i , 1894). W apień k on iak ow sk i w ystęp u je głów n ie w grupie przedm agurskiej.
We fliszu Karpat polskich fację wapienną rzadko się spotyka, jej po
chodzenie związane jest z bujnym rozwojem organizmów wytwarzają
cych szkielety wapienne, a cechą charakterystyczną osadów fliszowych jest ubóstwo tychże (M. K s i ą ż k i e w i c z , 1961).
Jednym z bardziej znanych występowań skał wapiennych jest detry- tyczny wapień piaszczysty wieku górnoeoceńskiego, którego odsłonięcia dostarczyły — od dawna już znanych — faun otwornic, a także innych organizmów zwierzęcych i roślinnych.
Autor oznaczył fauny dużych otwornic z utworów wapiennych z trzech miejscowości: Koniaków na Śląsku Cieszyńskim, Sporysz koło Żywca i Klęczany koło Nowego Sącza, Podobne utwory z organicznymi szczątkami zostały opisane już dawniej: z Woli Łużańskiej (i innych od
słonięć) przez V. U h 1 i g a (1886) oraz z Folusza koło Dukli przez J. G r z y b o w s k i e g o (1894) 1.
Bliższe szczegóły o geologicznym występowaniu wspomnianej facji wapiennej będą podane dalej; tutaj trzeba pokrótce przedstawić ich skład petrograficzny i, co za tym idzie, podjąć próbę wyjaśnienia genezy tych utworów.
Wapień występujący w wym ienionych odsłonięciach to w przeważa
jącej części organizmy wapienne całe lub pokruszone; obok organicznej zawartości — towarzyszy jej też wapienne spoiwo — spotyka się skład
niki nieorganicznego pochodzenia, w tym przede wszystkim ziarna kwar
cu. Stosunek tych dwóch grup składników jest różny, ma to w pływ i na
1 D zięk u ję prof. M. K s i ą ż k i e w i c z o w i za u w agi i uzupełnienia podane m i w czasie pisania pracy. Jestem w dzięczny doc. J. B u r t a n ó w n i e i prof.
S. S o k o ł o w s k i e m u za ich w spółpracę, dr S. L i s z c e dziękuję za w y k on an ie fotografii do tablic.
— 4 0 0 —
nazewnictwo skały; jedni mówią o wapieniach piaszczystych, inni o pia
skowcach wapnistych. Z uwagi na składniki organiczne dodaje się okre
ślenie: wapienie (lub piaskowce) litotamniowe, litotamniowo-num ulitowe lub litotamniowo-mszywiołowo-otwornicowe.
Wśród składników organicznego pochodzenia widać otwornice (małe i duże); te skamieniałości są na ogół mniej lub bardziej całe, natomiast inne skamieniałości występują zazwyczaj w postaci fragmentów niew iel
kich rozmiarów. Są to gąbki, korale, m szywioły, ramienionogi, małże, ślimaki, małżoraczki, jeżowce, zęby ryb, a z roślin litotamnia.
Skała jest zbita, nieraz dość twarda, wydobycie skamieniałości jest trudne. Poszukiwania autora za rozsypliwym piaskowcem ze skamienia
łościami w Woli Łużańskiej i w Foluszu koło Dukli, o których to wkład
kach piszą U h l i g i G r z y b o w s k i , nie dały rezultatów.
Dane z literatury oraz własne obserwacje pozwalają stwierdzić, że występowanie tej skały wapiennej przedstawia się różnie. W jednych m iej
scach (Koniaków, Sporysz ,Wola Łużańska, częściowo Folusz) widać, że te wapienie nie tworzą ciągłych warstw, że mamy tu do czynienia z oder
wanymi skupieniami czy soczewkami znajdującymi się wśród innych, łupkowatych utworów. W innych odsłonięciach, jak np. Klęczany, czę
ściowo Folusz, widać wyraźne warstwowanie. Ten drugi typ sedymentu ma wygląd cienkich ławic; są to partie, w których procent ziarn kwarcu, a także bardziej „zmielonych” fragmentów skamieniałości, jest większy.
W ystępowanie wśród skał pelitycznych nieciągłych, bryłowatych form skały klastycznej stoi w związku z suwami podmorskimi, w których w y
niku osady przybrzeżne dostawały się do wód głębszych.
W wapieniu brak przeważnie większych całych skorup oraz w ięk
szych fragmentów nieorganicznych; jedynie w Koniakowie ziarna kwar
cu dochodzą do 2 mm średnicy; lokalnie (Sporysz, Klęczany) trafiają się niewielkie egzotyki jakichś wapieni.
Powstanie tej skały wapiennej, szczególnie detrytycznego wapienia, można by następująco tłumaczyć. Skład organiczny, a szczególnie takie skamieniałości jak duże otwornice i litotamnia są dowodem, że tu istnia
ło morze płytkie, gdzie jednak zaznaczało się silne falowanie. Skład pe
trograficzny skały w niektórych odkrywkach — tam gdzie spotyka się większe obce ziarna — jest dowodem bliskości brzegu; w innych w y
padkach może chodzić o płycizny morskie dalej od brzegów położone, ale wznoszące się do strefy falowania. Przyjęcie silnych ruchów wody jest konieczne ze względu na stan zachowania skamieniałości, przeważnie po
kruszonych.
Osady te dostawały się w drodze suwów do m iejsc głębszych, prze
mawia za tym pelityczny charakter osadów otaczających skałę wapien
ną. Warstwowane wapienie były osadzane w wodzie spokojniejszej, zm y
wane prądami czy silniejszym i ruchami falowania; nie jest wykluczone współdziałanie w tych wypadkach prądów zawiesinowych.
Gatunki num ulitów takie jak: N. incrassatus de la H a r p e , N. cha- vannesi de la H a r p e , N. budensis H a n t k e n , N. pulchellus de la H a r p e , N. jabianii P r e v e r oraz gatunki rodzajów Operculinoides, Grzybowskia i Spiroclypeus (te ostatnie charakterystyczne dla eocenu górnego fliszu karpackiego ( B i e d a , 1957)) wskazują na wiek górno- eoceński tej facji wapiennej. Obecność — wprawdzie rzadkich — oka
zów N. millecaput B o u b. i ~N.? perforatus ( Mo n t f . ) pozwalają na dokładniejsze sprecyzowanie wieku, m ianowicie że mamy tu do czy
nienia z dolnym bartonem.
— 401 —
Większość występowań tych wapieni należy odnieść do grupy przed- magurskiej; jednostkę tę ujm ujem y w sensie ostatnio określonym przez M. K s i ą ż k i e w i c z a (1956). Przedmagurskie są zatem odkrywki:
Koniaków, Sporysz, Klęczany; do tej samej grupy wchodzi także odsło
nięcie Folusza koło Dukli mieszczące się w fałdach dukielskich.
Nie można w tej chwili powiedzieć, do jakiej grupy fliszowej należy odsłonięcie w Woli Łużańskiej i pobliskiej Szalowej. Według starszych zapatrywań (v. np. H. S w i d z i ń s k i , 1947) mamy tu do czynienia z grupą magurską. J. B u r t a n i S. S o k o ł o w s k i zaliczyli (1956) Wolę Łużańską do serii przedmagurskiej południowej. Wymienieni autorzy dzielą mianowicie serię przedmagurską na północną — której wykształcenie jest zbliżone do serii śląskiej — i południową zbliżoną charakterem facjalnym do serii magurskiej.
Inna jest pozycja geologiczna odsłonięć w Białej i Michalczowej (na lewym brzegu Dunajca), o których podaje V. U h 1 i g (1886). Zdaniem K. S k o c z y l a s - C i s z e w s k i e j (informacja ustna) te odkrywki facji wapiennej znajdują się w obrębie serii śląskiej.
Facja wapieni detrytycznych mieści się w ięc głównie w serii przed- magurskiej. Z obserwacji (podanych w literaturze oraz własnych autora) wynika, że ta facja występuje przede wszystkim w górnej części warstw hieroglifowych lub w warstwach podmagurskich.
W tym samym czasie, tj. z początkiem górnego eocenu rozwija się bujnie mikrofauna dużych otwornic — także i m ałych — w innych obszarach fliszowych Karpat polskich. Bardzo podobne zespoły dużych otwornic, a które zostały zaliczone do 6 poziomu (F. B i e d a , 1946) w ystę
pują w grupie śląskiej w łupkach m enilitowych oraz w dolnej części warstw krośnieńskich. W grupie magurskiej ten poziom jest spotykany w licznych odkrywkach w dolnej części piaskowca magurskiego. Został stwierdzony także w dolnej części fliszu podhalańskiego oraz w górnej części wapieni i piaskowców numulitowych Tatr.
Fauna poziomu 6 występuje w osadach, które już to w całości, już to w niektórych wkładkach zawierają duży procent węglanu wapnia pochodzącego na pewno częściowo z organizmów. W obszarze sedym en
tacyjnym fliszu karpackiego — w części polskiej — rozwijało się silnie życie organiczne, w którego skład wchodziły organizmy płytkiego morza o szkieletach wapiennych. W ystępowanie tej samej fauny dużych otwor
nic (fauny poziomu 6) świadczy, że poszczególne baseny fliszowe uzy
skały w tym czasie połączenia umożliwiające migrację gatunków.
F a c j a w a p i e n i k o n i a k o w s k i c h — nazwijm y ją tak od miejscowości na Śląsku Cieczyńskim, obszaru, w którym po raz pier
wszy w literaturze zastosowano nazwę grupy przedmagurskiej (J. B u r- t a n , K. K o n i o r , M. K s i ą ż k i e w i c z , 1937) — stanowi dla historii fliszu karpackiego niewielki fragment czasowy i przestrzenny. Ale bliż
sze zbadanie tej facji — są w toku inne prace dotyczące otwornic i m szy- wiołów — będzie mieć znaczenie dla poznania grupy przedmagurskiej.
W niniejszej notatce podajemy zebranie pierwszych informacji o od
słonięciach, o których była poprzednio mowa. Są to:
K o n i a k ó w , grupa przedmagurska, czerwone łupki, opracowanie w niniejszej notatce
S p o r y s z , grupa przedmagurska, warstwy podmagurskie, opracowa
nie w niniejszej notatce
K l ę c z a n y , grupa przedmagurska, łupki podgrybowskie, opraco^
wanie w niniejszej notatce
26 R o c z n i k P T G t . X X X I I z. 3
— 40 2 —
W o l a Ł u ż a ń s k a , ? grupa magurska, czerwone łupki, opracowa- nie V. U h l i g a — (1886)
F o l u s z koło Dukli, grupa przedmagurska (fałdy dukielskie), czer wone łupki, opracowanie J. G r z y b o w s k i e g o (1894).
K o n i a k ó w
Miejscowość ta znajduje się na południe od Istebny na Śląsku Cie
szyńskim, blisko granicy państwa. W ystępowanie wapieni z Koniakowa było znane od dawna, eksploatowano je jako surowiec do wypalania wapna. Pisze o tym W. S z a j n o c h a (1925), który podaje, że w m iej
scowości zwanej Podpustki znajduje się wkop, z którego wydobywano kamień do wypalania. Ta gospodarczym system em prowadzona robota
była kontynuowana niedawno przed badaniami W. S z a j n o c h y .
Autor ten podaje opis szlifu mikroskopowego tej skały, który (w wyjątkach) brzmi: „wapień jasnopopielaty, miejscami biało centko- wany, z różowym nieco odcieniem, okazujący liczne, nawet dość duże żyłki kalcytu.... Jest to więc ilasty, nieco piaskowcowy wapień.... Przy powiększeniu niezbyt wielkim widać wśród graniastych ciemniejszych okruchów wapieni nierzadkie obtoczone ziarna wodojasnego kwarcu, tu i ówdzie blaszki jasnozielonego glaukonitu, a nadto liczne ułamki lito- tamniów, bryozoów i orbitoidów obok rzadszych już bardzo drobnych num ulitów i innych pokruszonych zazwyczaj otwornic”. Dla ilustracji powyższego opisu podajemy fotografię szlifu tej skały (tabi. XXXVIII, fig. 1).
Szajnocha podaje dalej, że analiza chemiczna wykazała 65, 46°/i
CaCC>3 i krzemionki 31,80%.
Opis tych wapieni podany w pracy J. B u r t a n, K. K o n i o r , M. K s i ą ż k i e w i c z (1937) nie wnosi nic nowego.
S z a j n o c h a stwierdził następujące gatunki otwornic:
Według S z a j n o c h y o b e c n a n a z w a Nummulina Boucheri d e l a H a r p e — N. incrassatus d e l a
H a r p e
Orthophragmina nummulitica G ii m b e 1 — Discocyclina nummulitica G i i m b e l
Orthophragmina varians K a u f m. — D. varians (K a u f m.) Pulvinulina rotula K a u f m. — Asterigerina rotula
(K a u f m.)
Autor ten podaje dalej, że wapień ten jest wieku górnoeoceńskiego, że jest on znany z Juraszowa na S od Żywca, skąd J. G r z y b o w s k i podał (1896) faunę dużych otwornic. Jest tu pomieszanie, gdyż fauna z Juraszowa na podstawie num ulitów podanych przez G r z y b o w s k i e g o (N. cf. heeri, N. cf. irregularis, N. murchisoni, N. cf. planulata) jest starsza, jest to środkowy eocen, o ile nie dolny, jeżeli oznaczenie N. cf. planulata jest poprawne.
S z a j n o c h a w innej pracy (1895) podaje z Juraszowa gatunek N. Iucasana, który prawdopodobnie jest długowiecznym — typowym dla fliszu — gatunkiem N. partschi. W każdym razie nie można paraleli- zować zlepieńców z Juraszowa z wapieniami koniakowskimi; w ystępo
wanie podobnych małych otwornic nie stanowi dowodu na jednowieko-
— 40 3 —
wość tych różnych utworów. Natomiast S z a j n o c h a ma słuszność porównując wapienie koniakowskie z wapieniami z Dukli (tj. z Folusza) i z Woli Łużańskiej.
Autor zebrał w r. 1947 luźno leżące kawałki wapieni w lesie na południe od w si Koniakowa, obok starych hałd i pieca. Zostały tutaj znalezione następujące gatunki dużych otwornic:
L I S T A 1 — ( L A L I S T Ę No 1)
Nummulites variolarius L a m k. forma A . N. semicostatus (K a u f m.) forma A . N. semicostatus ( K a u f m.) forma B . N. incrassatus d e l a H a r p e forma A . N. incrassatus d e l a H a r p e forma B .
N. rotularius D e s h. forma A .
N. chavannesi d e l a H a r p e forma A . N. pulchellus d e l a H a r p e forma A . N. budensis H a n t k e n forma A . N. anomalus d e l a H a r p e forma A . N. striatus minor d’A r c h. et. H. forma A . N. ? millecaput B o u b . , przekr. osiowy forma A . N. partschi d e l a H a r p e forma A . Operculinoides sp. ind.
Grzybowskia multifida B i e d a G. reticulata (R ii t i m.)
Spiroclypeus sp. ind.
Operculina alpina D o u v.
Discocyclina pratti ( Mi c h ) D. marthae ( S c h l u m b . ) D. varians ( K a u f m.)
Asterocyclina stella G ii m b e 1
Asterigerina bimammata ( K a u f m.)
ponadto fragmenty: korali, mszywiołów, porowatych muszli (?ramienio- nogów), szkarłupni (?jeżowców), litotamnia. Różne małe otwornice, któ
rych wydobyć nie można.
Materiał jest źle zachowany, silnie pokruszony, nawet num ulity są często w ułamkach.
W ystępowanie gatunków takich jak N. chavannesi, N. pulchellus, N. budensis, N. incrassatus oraz rodzajów Operculinoides, Grzybowskia, Spiroclypeus dowodzi, że mamy tu do czynienia z górnym eocenem;
szczególnie te ostatnie rodzaje są charakterystyczne dla tej podepoki (F. B i e d a , 1957). Gatunek N. millecaput — niestety źle zachowany — świadczy o tym, że jest to dolna część bartonu.
. r1 . cz .b r . r . br . r
. r (tabi. XXXIX, fig. 5) . br
.b r . r . br . br . br r r br
r br br br r r r
S p o r y s z
W r. 1952 na wycieczce prowadzonej przez doc. J. B u r t a n zebra
łem na północnych zboczach wzgórza Grójec, na wschód od Żywca,
O znaczenia skrótów: br — okaz pojedynczy, r — ok azy w ilości 2—5;
cz — ponad 5 okazów.
A breviations: br — echan tillon unique; r — ech an tillon s rares (2—5 echantillons);
cz — echantillons frequents (plus de 5 echantillons).
2r*
— 4 0 4 ^
kawałki twardej, o barwie szarordzawej skały, którą trzeba określić jako piaszczysty wapień litotamniowo-otwornicowy. Według doc. B u r~
t a n pokład ten znajduje sią w obrąbie warstw podmagurskich. Od
krywkę nazywam od miejscowości Sporysz położonej wzdłuż rzeki Koszarawy, do której uchodzą lewobrzeżne m ałe potoczki płynące z Grójca.
Zespół dużych otwornic jest tu bogaty; okazy są na ogół dość dobrze zachowane.
Zostały stwierdzone następujące gatunki:
L I S T A 2 ( L A L I S T Ę No 2)
Nummulites variolarius ( L a m k.) N. semicostatus (K a u f m.)
N. semicostatus (K a u f m.) N. incrassatus d e l a H a r p e N. incrassatus d e l a H a r p e N. chavannesi d e l a H a r p e N. anomalus d e l a H a r p e N. ? striatus minor d’A r c h i a c et N. partschi d e l a H a r p e N. ? perforatus ( M o n t f.)
JV. fabianii P r e v e r Operculinoides sp. ind.
Grzybowskia multifida B i e d a G. reticulata (R ii t i m.)
Spiroclypeus granulosus B o u s s a S. carpaticus (U h 1 i g)
Discocyclina sp. aff. varians (K a u
forma A forma A forma B , forma A . forma B . forma A . forma A H. forma A forma A . forma A , forma A
c f m.) D. varians (K a u f m.)
D. strophiolata G ii m b e 1 D. scalaris (S c h 1 u m b.) D. nummulitica G i i m b e l D. ephippium (S c h 1 o t h.)
Asterocyclina stellata (d'A r c h i a c) A. pentagonalis (S c h a f h.)
A. stella G ii m b e 1 Actmocyclina sp. ind.
. r (tabi. XXXIX, fig. 2) . r (tabi. XXXIX, fig. 3, 4) . br
. r . br , br . r . br
. br (tabi. XXXI X, fig. 7) , br
. r (tabi. XXXIX, fig. 1) br
cz
r (tabi. XXXVIII, fig. 2) br
br
r (tabi. XXXVIII, fig. 3, 5)
cz r r
r (tabi. XXXVIII, fig. 4) r
r br
cz br
Ponadto znajdują się tu: małe otwornice, fragm enty gąbek, korali m szywiołów, małżów, Dentalium, jeżowców, zęby ryb, litotamnia. Za
znaczyć trzeba, że w tej skale znajdują się nieco większe ziarna egzo
tyków..
O wieku górnoeoceńskim mówią num ulity (N. chavannesi, N. incras
satus, a przede wszystkim N. fabianii) i rodzaje Operculinoides, G r z y bowskia i Spiroclypeus. W ystępowanie N. ? perforatus (źle zachowany okaz) świadczyć by mogło, że jest to dolny barton.
Zdaniem J. B u r t a n i S. S o k o ł o w s k i e g o (1956) w Sporyszu mamy do czynienia ze strefą przedmagurską północną. Ale stwierdze
nie J. B u r t a n , że wapień koniakowski opisany ze Sporysza występuje
— 4 0 5 —
w warstwach podmagurskich, przemawiałoby za tym, że mamy tu do czynienia ze strefą przedmagurską południową. Zatem na terenie Spo- rysza m ielibyśm y jedną i drugą strefą* przy czym strefa przedmagurska północna wykazuje — zdaniem powyżej wym ienionych autorów — podo
bieństwo do skały występującej w Klęczanach (warstwy grybowskie).
K l ę c z a n y
Odkrywka warstw odpowiadających wapieniom koniakowskim w K lę
czanach (na zachód od N. Sącza) stanowi połączenie pomiędzy odsłonię
ciami na zachodzie (Koniaków, Sporysz) a na wschodzie (Wola Łużańska, Dukla).
Budowa geologiczna Klęczan jest bardzo skomplikowana, stąd też w literaturze znajduje się przeciwstawne poglądy, odnoszące się do pytania, czy w Klęczanach mamy do czynienia z ciągłą serią magurską od warstw kredowych zaczynając, czy przeciwnie jest tutaj odrębna jednostka tektoniczna wychodząca w postaci okna tektonicznego. Za w y
stępowaniem utworów starszych miało przemawiać znalezienie inoce- rama przez S. W e i g n e r a.
O występowaniu numulitów — wprawdzie w sąsiedniej miejscowości (Woli Marcinkowskiej) — podają już H. W a l t e r i E. D u n i k o w - s k i (1882). Autor znalazł faunę dużych otwornic w r. 1944 w luźnych blokach w odsłonięciu przy m ałym jazie w potoku Pierzwiączka, około 600 m powyżej ujścia tego potoka do rzeki Smolnik. Potem w r. 1950 udało się znaleźć warstwę z fauną in situ 1.
Seria odsłonięta w Klęczanach, trzeba wyraźnie powiedzieć — w czę
ści południowej Klęczan, miała — zdaniem H. Ś w i d z i ń s k i e g o (1947) — reprezentować utwory kredowe. Idąc od dołu występowały:
łupki podgrybowskie, potem łupki grybowskie, „szara kreda” i warstwy inoceramowe. Znaleziona fauna dużych otwornic została zebrana w łup
kach podgrybowskich. Pochodzi ona z cienkich wkładek skały inaczej — od koniakowskich wapieni — wykształconej; zawartość kwarcu jest w ię
ksza, ponadto wszystkie składniki — organiczne i nieorganiczne — są drobnych rozmiarów; skała ta ma w ięc charakter silnie wapnistego pias
kowca. Wkładki piaskowcowe mają postać dość nieregularną; tkwią w ciemnoszarych twardych marglach. Powyżej jazu (jakie 30 m od niego) widać czarne łupki z muszlowym przełamem; w małym dopływie z pra
wego brzegu do Pierzwiączki znajdują się łupki margliste, dość miękkie, barwy szarozielonkawej.
Znalezienie dużych otwornic wieku górnoeoceńskiego przesądziło przynależność serii w Klęczanach do odrębnej od magurskiej jednostki geologicznej. Jest to zdaniem H. K o z i k o w s k i e g o (1953, 1956) jedno
stka Ropy — Pisarzowej; według M. K s i ą ż k i e w i c z a (1956) jest to jednostka przedmagurska.
1 Ten punkt z dużym i otw ornicam i w K lęczanach jest inny od podanego przez F. B i e d ę (1946) w ystęp o w a n ia nu m ulitów w K lęczanach z p iaskow ca m agur
skiego; ten drugi punkt znajduje się w w ielk im łom ie na północ od toru k o lejo w ego; P ierzw iączka p łyn ie na południe od toru, poza rzeką Sm olnikiem , którą w idać przy torze.
— 4 0 6 —
Zostały oznaczone stąd gatunki:
L I S T A 3 ( L A L I S T Ę No 3)
Nummulites variolarius ( L a m k.) forma A . . br N. semicostatus (K a u f m.) forma A . . r N. incrassatus d e l a H a r p e forma A . . r N. incrassatus d e l a H a r p e forma B . . br N. chavannesi d e l a H a r p e forma A . . br N. anomalus d e l a H a r p e forma A . . br
N. millecaput B o u b. forma A . . br (tabi. XXXIX, fig. 6)
Operculinoides sp. ind. r
Grzybowskia multifida B i e d a r
G. reticulata' (R ii t i m.) br
Spiroclypeus granulosus B o u s s a c br
S. carpaticus (U h 1 i g) br
Operculina alpina D o u v. br
Discocyclina varians (K a u f m.) br D. ephippium (S c h 1 o t h.) br Asterocyclina stella G ii m b e 1 br Asterigerina bimammata (K a u f m.) r
ponadto znajdują się inne małe otwornice, fragm enty m szywiołów i lito- tamni; widać drobne egzotyki wapienne.
Mamy tu do czynienia z podobnym zespołem, jak w Koniakowie i Sporyszu, wieku dolnego bartonu ze względu na występowanie N. millecaput. Zdaniem H. K o z i k o w s k i e g o łupki podgrybowskie można by paralelizować z łupkami pstrymi, a łupki grybowskie z łup
kami m enilitowymi. Poziom piaskowców wapnistych z Klęczan odpo
wiada więc poziomowi wapieni koniakowskich występujących w obrębie czerwonych łupków.
Przy tej sposobności trzeba się wypowiedzieć co do twierdzenia H. K o z i k o w s k i e g o i A. J e d n o r o w s k i e j (1957), mianowicie że Cyclammina amplectens G r z y b , znaleziona w łupkach grybowskich w okolicy Gorlic jest dowodem wieku środkowoeoceńskiego tychże łup
ków. Zatem łupki podgrybowskie byłyby tego samego wieku lub starsze, co w św ietle uzyskanych danych przez zbadanie fauny z Klęczan nie może być przyjęte. Obecnie wiadomo, że C. amplectens ma szeroki zasięg, jedynie można by powiedzieć, że maksimum jej występowania przypada na środkowy eocen.
Wiek górnoeoceński wapienia koniakowskiego nie ulega żadnej w ąt
pliwości, a występowanie — sporadyczne tylko — gatunku N. millecaput przechodzącego z środkowego do górnego eocenu dowodzi, że poziom koniakowski (a więc i łupki podgrybowskie z Klęczan) trzeba zlokalizo
wać w najniższej części górnego eocenu, tj. w dolnym bartonie.
W o l a Ł u ż a ń s k a
V. U h 1 i g (1886) podaje z szeregu miejscowości — od Cieklina na wschodzie po Rajbrot na zachodzie — mikrofauny wydobyte ze skały, którą nazywa piaszczystymi wapieniami litotamniowymi. Najbogatszy zespół występuje w Woli Łużańskiej, znacznie uboższe są otwornice w innych miejscowościach, wym ieniony autor podaje z nich tylko duże otwornice.
— 407 —
Pokrótce trzeba wspomnieć — przynajmniej o niektórych — w ystę- powaniach z uwagi, że spotyka się w nich interesującą nas fację wa
pienną. Zaczynając od zachodu występowanie w Rajbrocie (na S od Bochni) musi się uznać za nie istniejące. Autor poszukiwał bezskutecz
nie wapiennego poziomu w tej miejscowości; ostatnio K. S k o c z y ł a s- - C i s z e w s k a (1960) wypowiedziała pogląd, że luźne kawałki skały znalezione przez U h 1 i g a pochodzą z grupy magurskiej (piaskowiec ciężko wieki).
V. U h 1 i g podaje z Rajbrotu następujące gatunki:
L I S T A 4 ( L A L I S T Ę No 4)
Nummulites boucheri ( = incrassatus) d e l a H a r p e N. semicostatus ( K a u f m.)
Orbitoides ( = Asterocyclina) stellata d'A r c h i a c Orbitoides ( = Discocyclina) nummulitica G i i m b e l Tinoporus sp.
Pulvinulina ( = Asterigerina) bimammata K a u f m.
Skład tej fauny dowodzi wieku górnoeoceńskiego, jest w ięc raczei prawdopodobne, że te luźne bloki (o nich wyraźnie wspomina U h 1 i g) pochodzą z poziomu młodszego, tj! piaskowca magurskiego. Znamienne jest, że U h l i g tutaj — w jedynym wypadku — nie podaje opisu p etro
graficznego skały.
W miejscowościach Biała i Michalczowa, na lewym brzegu Dunajca
— prawie na tym samym południku co Klęczany — występują twarde, uławicone piaszczyste wapienie. V. U h 1 i g podaje, że ta skała zawiera 20—30% kwarcu, mamy w ięc zgodność z analizą chemiczną wapieni z Koniakowa (W. S z a j n o c h a , 1925).
V. U h 1 i g podał następujące gatunki dużych otwornic:
L I S T A 5 ( L A L I S T Ę No 5)
M i c h a l c z o w a : Nummulites boucheri ( = incrassatus) d e l a H a r p e
Nummulites semicostatus ( K a u f m.)
Orbitoides ( = Asterocyclina) stellata d’A r- c h i a c
Pulvinulina ( = Asterigerina) bimammata K a u f m.
B i a ł a : Nummulites boucheri ( = incrassatus) d e l a H a r p e vel N. semicostatus ( K a u f m.)
Orbitoides sp.
Rotalia sp.
Autor w czasie zwiedzania odkrywek znalazł Nummulites partschi d e l a H a r p e ( B i e d a , 1946) w Michalczowej.
Powyżej była mowa o poglądzie K. S k o c z y ł a s-C i s z e w s k i e j odnośnie do przynależności odsłonięć w Michalczowej i Białej do grupy śląskiej. Wydaje się jednak, że i tutaj mamy do czynienia z grupą przedmagurską. J. B u r t a n i S. S o k o ł o w s k i (1956) stwierdzają, że piaskowce „klęczańskie” Dąbrowskiej Góry i Kunowskiej Góry nad Dunajcem wykazują podobieństwo do piaskowców cergowskich. Facja fliszowa fałdów dukielskich zaznaczałaby się daleko na zachodzie.
— 40 8 —
Odsłonięcie w Szalowej jest dzisiaj niewidoczne; autor widział tam tylko stare zarośnięte hałdy, na których znajdują się kawałki piaszczy
stego wapienia.
W ystępowanie wapieni w Woli Łużańskiej przedstawia szczególny interes dla geologii karpackiej. Sprawa przynależności tych wapieni do znanych grup fliszowych nie jest jeszcze definityw nie wyjaśniona.
(v. ustęp wstępny). J. B u r t a n i S. S o k o ł o w s k i (1956), którzy zaliczają wolę Łużańską do strefy przedmagurskiej południowej, podają:
„przyjmujemy pierwotną sytuację głównej ławicy wapieni łużańskich (eocen górny) na granicy między warstwami podmagurskimi a niżej leżącymi warstwami hieroglifowym i”.
Autor był kilka razy w tej miejscowości z różnymi kolegami w tym raz z prof. Ś w i d z i ń s k i m , innym razem z doc. J. B u r t a n i prof.
S. S o k o ł o w s k i m .
Dzisiejszy stan odsłonięć przedstawia się zgoła inaczej od stanu, gdy przeprowadzał badania V. U h 1 i g; korzystał on przede wszystkim z świeżego przekopu przy zakładaniu linii kolejowej Stróże — Zagórz.
Obecnie widać tylko ślady dawnych pieców do wypalania wapna, a na wzgórzu — ku południowi położonym — są luźne kawałki wapieni. Można z tych wapieni wydobyć otwornice, jak o tym świadczą badania T. Ś m i- g i e l s k i e j , która przeprowadza rewizję mikrofauny z Woli Łużańskiej.
Autor w obecnej pracy opiera się na skorygowanych oznaczeniach V. U h l i g a z uwzględnieniem drobnych własnych obserwacji. Wykaz dużych otwornic podany przez V. U h l i g a przedstawia się następująco:
L I S T A 6 ( L A L I S T Ę No 6)
V. Uhlig (1886)
Nummulites semicostatus (K a u f m.)
N. boucheri d e l a H a r p e N. budensis H a n t k e n
N. tchihatcheffi d'A r c h. et H.
Heterostegina reticulata R ii t i m.
U h l i g H. carpatica
H. aff. ruida S c h w a g e r Operculina complanata var.
nulosa L e y m.
O. sublaevis G ii m b e 1 (?) Orbitoides dispansa S o w.
O. nummulitica G ii m b e 1 O. papyracea B o u b.
O. stellata d'A r c h.
O. Stella G ii m b e 1
gra-
o b e c n e n a z w y (denominations actuelles) Nummulites semicostatus (K a u f m.) N. incrassatus d e l a H a r p e N. budensis H a n t k e n
N. millecaput B o u b.
Grzybowskia multifida B i e d a G. reticulata (R ii t i m.)
Spiroclypeus granulosus B o u s s a c S. carpaticus ( U h l i g )
Operculina subgranulosa d'0 r b.
O. alpina D o u v. (?)
Discocyclina nummulitica G ii m b e 1 D. varians (K a u f m.)
D. pratti (M i c h.)
Asterocyclina stellata (d'A r c h.) A. stella G ii m b e 1
Porównanie dużych otwornic z Woli Łużańskiej z mikrofaunami po
przednio podanymi z miejscowości Koniaków, Sporysz i Klęczany w yka
zuje ich zgodność; również tutaj mamy do czynienia z dolnym bar- tonem. O podobieństwie wykształcenia petrograficznego była mowa po
przednio (ustęp Koniaków).
— 409 —
F o l u s z koło D u k l i
Niedługo po publikacji V. U h 1 i g a dotyczącej Woli Łużańskiej uka
zało się opracowanie J, G r z y b o w s k i e g o (1894) mikrofauny z Folu
sza na południe od Dukli. Autor ten mówi: „bardzo wapnisty piaskowiec”, dalej „piaskowiec ten, jeżeli go można tak nazwać, skoro zawiera zale
dwie do 30% kwarcu”.
Obok listy otwornic (małych i dużych) podaje G r z y b o w s k i o w y
stępowaniu tutaj mszywiołów, ramienionogów, małżów, szczęk robaków, wąsonogów, jeżowców, zębów ryb, litotamniów. Te ostatnie stanowią poważny procent składników organicznych; wszystkie skamieniałości są zachowane w ułamkach, jest to więc detrytyczny wapień. Na wycieczce w r. 1957 z doc. J. B u r t a n i prof. S. S o k o ł o w s k i m autor widział, że stawiano mały piec połowy do wypalania wapna, było to praktyko
wane i dawniej.
Wapienie z Folusza występują w obrębie fałdów dukielskich. Z opisu J. Grzybowskiego wynika, że i tu mamy do czynienia z kompleksem pstrych łupków, w pobliżu znajdują się łupki menilitowe.
Duże otwornice podane przez J. G r z y b o w s k i e g o są następujące:
L I S T A 7 ( L A L I S T Ę No 7)
J. G r z y b o w s k i (1894) o b e c n e n a z w y (denominations actuelles) Nummulites semicostatus K a u f m. — N. semicostatus ( K a u f m)
N. boucheri d e l a H a r p e — N. incrassatus d e l a H a r p e Heterostegina n. sp. ind. — Grzybowskia multifida B i e d a
Operculina sp. — Operculina sp.
Orbitoides aspera G ii m b e 1 — Discocyclina varians ( K a u f m.) O. stellata d'A r c h. — Asterocyclina stellata d'A r c h.
W ystępowanie N. incrassatus i Grzybowskia multifida świadczy, że jest to górny eocen, bez bliższego określenia. Zgodność mikrofauny z Woli Łużańskiej i F o lu sza1 przemawiałaby za dolnym bartonem.
Nowe opracowanie niewątpliwie dostarczy znacznie większej ilości gatun
ków dużych otwornic, a co za tym idzie, pozwoli na bardziej dokładne określenie wieku.
K a t e d r a Paleontologii
A k a d . Górn.-Hutn. w K r a k o w i e październik 1961
W YKAZ LITERATURY BIBLIOGRAPHIE
B i e d a F. (1946), S tratygrafia fliszu K arpat polskich na pod staw ie dużych otw or
nic (La stratigraphie du F lysch des K arpates centrales polonaises basee sur les grands Foram iniferes). Rocz. Pol. T ow . Geol. t. XVI, K raków .
B i e d a F. (1951), Starszy trzeciorzęd. Reg. Geol. Po lsk i t. I, cz. 1, K raków .
1 Trzeba zaznaczyć, że w okolicy Osieka jest też m iejscow ość Folusz, o której czyta się w pracach geologicznych.
— 410 —
B i e d a F. (1957), Z badań nad dużym i otw ornicam i górnego eocenu K arpat (Contribution a la connaissance des grands Foram iniferes de 1’Eocene su p e- rieur des K arpates). Rocz. Pol. To w . Geol. t. X X V , z. 3 za rok 1955. K raków . B u r t a n ó w n a J . , K o n i o r K., K s i ą ż k i e w i c z M . (1937), M apa geologiczna
K arpat Śląskich (Carte geologique des K arpates de S ilesie) P A U . W y d a w n . Śląskie, K raków .
E u r t a n J . , S o k o ł o w s k i S. (1956), N ow e badania nad stosunkiem regionu m agurskiego do k rośnieńskiego w B eskidach Zachodnich. Prz. geol. z. 10 W arszawa.
S k o c z y ł a s- C i s z e w s k a K. (1960), B udow a geologiczna strefy żegocińskiej (Geology of the Żegocina Zone, W estern F lysch Carpathians). A c t a geol. poi.
t. X, z. 4, W arszawa.
C i z a n c o u r t M. de. (1928), O k ilk u num ulitach z flisz u karpackiego i ich zna
czeniu dla stratygrafii K arpat (Sur quelques N um m ulites du F lysch k arpa- tique et leur sign ification pour la stratigraphie des Karpates). Kosm os, Cza-
sop. Pol. T ow. P r z yr . im. K o p ern ik a . Seria A, t. 53, Lw ów .
G r z y b o w s k i J. (1894). M ikrofauna karpackiego p iaskow ca z pod D ukli. Rozpr.
Wyd,z. M a t.-p rzyr. A k . Um. w K r a k o w ie , t. X X IX . K raków .
G r z y b o w s k i J. (1896), M ikroskopische Studien iiber die griinen Conglom erate der ostgalizischen K arpathen. Jb. d. geol. Reichsans., t. X L VI, z. 3, Wien.
K o z i k o w s k i H. (1953), B udow a geologiczna okolic K lęczan — Pisarzow ej (Geo
logical Structure of the Region K lęczany — Pisarzow a). Inst. Geol. Biul. 85, W arszawa.
K o z i k o w s k i H., (1956), Jednostka Ropy — Pisarzow ej, n ow a jednostka tek to niczna polskich K arpat fliszo w y ch (Ropa — Pisarzow a U nit, a n ew tecton ic U nit of the P olish F lysch Carpathians), Inst. Geol. biul. 110, W arszawa.
K o z i k o w s k i H., J e d n o r o w s k a A. (1957), Problem w iek u w arstw grybow - skich i tzw . „szarej k red y” z okolicy Gorlic. Prz. Geol, z. 3. W arszawa.
K s i ą ż k i e w i c z M. (1956), Geology of the N orthern Carpathians. Geol. Rdsch.
t. XLV, z. 2, Stuttgart.
K s i ą ż k i e w i c z M . (1961), O w arunkach życia w basenach fliszo w y ch (Life conditions in F lysch Basins). Rocz. Pol. T ow. Geol. t. X X X I z. 1 K raków . S z a j n o c h a W. (1895), A tlas Geol. Gal. T ekst do zesz. piątego. K raków .
S z a j n o c h a W. (1925), B udow a geologiczna źródłow isk Olzy koło Istebn y na Ś ląsku C ieszyńskim (Der geologische B au des Q uellengebietes der Olza bei Istebna). Rocz. Pol. T o w . Geol. t. II za lata 1924— 1925, K raków .
S w i d z i ń s k i H. (1947), S łow n ik stratygraficzny północnych K arpat fliszow ych (Stratigraphical In dex o f the N orthern F lysch Carpathians). Inst. Geol. biul. 37, W arszawa.
U h 1 i g V. (1886), U eber eine M ikrofauna aus dem A lttertiar der w estgializischen K arpathen. Jb. d. k. k. geol. Reichsans. t. X X X V I, z. 1, W ien.
W a l t e r H., D u n i k o w s k i E. (1882—1883), G eologiczna budow a naftonośnego obszaru zachodniogalicyjskich Karpat. K o sm o s, Czasop. Pol. T ow . P r z yr . im.
Ko p ern ik a , t. V II-V III, Lw ów .
— 411 —
RESUME
A b s t r a c t . L ’a u te u r1 a determ ine la fau n e des grands Foram iniferes d u c a l c a i r e de K o n i a k ó w des a ff leu rem en ts: K oniaków , Sporysz, K lęczan y.
Cette faune est d ’age E ocene superieur. II com pare ces fau n es avec les faunes.
d eterm inees par les autres auteurs, a savoir avec celle de W ola Ł u żań ska (V. U h l i g , 1886) et celle de F olusz pres de D uk la (J. G r z y b o w s k i , 1894). II trouve que le c a l c a i r e d e K o n i a k ó w apparait surtout dans F avan t-grou p e de M agura des K arpates P olonaises.
Les sediments calcaires dans le Flysch des Karpates Polonaises sont rares. Un des sediments de ce type c’est le calcaire sableux de Konia
ków d'Eocene superieur. Les elem ents calcaires de cette roche sont dues a la vie d’organismes animaux et vegetaux; le matrix est represente aussi par un calcaire.
Les grains de quartz sont plus ou moins nombreux, par consequent ces couches sont des calcaires sableux ou des gres calcaires.
Le contenu organique est represente par les microorganismes: les Fo
raminiferes (petits et grands) et les Ostracodes; outre ces microorga
nismes qui sont plus ou moins bien conserves se trouvent ici les macro- fossiles presque exclusivem ent en fragments plus ou moins grands. Ce sont: les Spongiaires, les Coralliaires, les Bryozoaires, les Brachiopodes, les Lamellibranches, les Gasteropodes, les Echinides, les dents de Pois- sons; la flore est representee par de nombreux Lithothamnium.
Le calcaire est assez dur et 1’extraction de fossiles est difficile. Cette roche n’est pas stratifiee dans les gisements de Koniaków, de Sporysz, de Wola Łużańska et partiellem ent de Folusz pres Dukla; elle y apparait en paquets isoles ou en grandes lentilles parmi les schistes bigarres ou parmi d’autres sediments pelitiques. Dans affleurem ents de Klęczany et partiellement de Folusz une stratification est visible.
Ces sediments ont ete probablement deposes dans la zone littorale, ou les organismes tels que les grands Foraminiferes et les Lithothamnium ont trouve des conditions favorables, et puis ont ete transportes dans les zones plus profondes par des petits eboulem ents sous-marins. L’etat de fossiles, plus ou moins detruits, a ete cause par 1’action dynamique des vagues.
La presence de Nummulites incrassatus d e l a H a r p e , W. chavanne- si d e 1 a H a r p e, N. budensis H a n t k e n, N. pulchellus d e l a H a r p e , N. fabianii P r e v e r indique que l’age des calcaires sableux de Konia
ków est 1’Eocene superieur. Cet age est corrobore par la presence des especes de genres Operculinoides, Grzybowskia, Spiroclypeus (F. B i e - d a, 1957), Des rares specimens d’especes N. millecaput B o u b., et N. per
foratus (?) ( Mo n t f . ) permettent de determiner 1’age comme Bartonien inferieur.
La majorite d’affleurem ents du calcaire de Koniaków se trouve dans le groupe du Flysch nomme 1’avant-groupe de Magura (sensu M. K s i ą ż- k i e w i c z, 1956). L’affleurem ent de Wola Łużańska appartient proba
blem ent au groupe de Magura.
1 L ’auteur exprim e ses rem erciem ents a M. le Prof. M. K s i ą ż k i e w i c z , a M. le Prof. S. S o k o ł o w s k i et a M -lle doc. J. B u r t a n pour la discussion du problem e ici presente. II est au ssi reconnaissant a M. le D octeur S. L i s z k a pour des photographies join tes a cette note.
— 412 —
La faunę du c a l c a i r e d e K o n i a k ó w appartient au n i v e a u 6 des grands Foraminiferes sensu F. B i e d a, 1946. On trouve de sembla- bles faunes dans les autres couches du Flysch des Karpates Polonaises, et surtout dans la partie basale des c o u c h e s d e K r o s n o , des g r e s d e M a g u r a , d u F l y s c h d e P o d h a l e . La faunę du niveau 6 est aussi connue des couches superieures des c a l c a i r e s n u m m u l i t i q u e s de la Tatra. Les couches du Flysch m entionnees plus haut ont un assez grand pourcentage du carbonate de chaux; on est autorise de supposer qu’il est — au moins en partie — d’origine organique.
Dans la presente note les suivants affleurem ents du c a l c a i r e d e K o n i a k ó w sont decrits.
K o n i a k ó w . Silesie de Cieszyn, schistes bigarres de l ’avant-groupe de Magura. La faune (voir la liste No 1 dans le texte polonais, page 403) a ete determinee par l’auteur. W. S z a j n o c h a (1925) a decrit le cal
caire de Koniaków; il compare ce calcaire avec des calcaires analogues de Wola Łużańska et de Folusz pres de Dukla.
S p o r y s z . A 1’Est de Żywiec. Le calcaire apparait d’apres M-lle J. B u r t a n dans les c o u c h e s d’i n f r a - M a g u r a ( w a r s t w y [les couches] p o d m a g u r s k i e , en polonais) dans l’avant-groupe de Ma
gura; selon J. B u r t a n et S. S o k o ł o w s k i (1956) l’avant-groupe de Magura doit etre divise en deux parties, a savoir m e r i d i o n a l e e t s e p t e n t r i o n a l e . L’affleurem ent a Sporysz se trouve — d’apres ces auteurs dans la partie septentrionale. Les grands Foraminiferes deter
mines par l’auteur sont cites dans la liste No 2 (voir le texte polonais, page 404).
K l ę c z a n y . A l’Ouest de Nowy Sącz. Ici le gres calcaire apparait dans les couches nommees l e s s c h i s t e s d’i n f r a - G r y b o w ( łu p k i [ s c h i s t e s ] podgrybowskie, en polonais) dans le groupe defini par H. K o z i k o w s k i (1953, 1956) comme le groupe de Ropa — Pisa
rzowa; mais M. K s i ą ż k i e w i c z (1956) est d’avis que l’affleurem ent de Klęczany appartient a 1’a vant-groupe de Magura qui apparait ici dans une fenetre tectonique dans le groupe de Magura. La faune (voir la liste No 3 dans le texte polonais. page 406) a ete determinee par l’auteur.
W o l a Ł u ż a ń s k a . A Nord-Ouest de Gorlice. V. U h l i g (1886) a decrit le calcaire de cette localite. La position tectonique du gisement n'est pas claire. H. Ś w i d z i ń s k i (1947) est d'avis que cet affleure- ment appartient au proupe de Magura, tandis que J. B u r t a n et S. S o k o ł o w s k i (1956) l’attribuent a la partie meridionale de l ’avant- -groupe de Magura.
Aujourd’hui on trouve a Wola Łużańska seulem ent des blocs isoles dans les champs; on voit ici des schistes bigarres. Une faune des grands et des petits Forminiferes fut determinee par V. U h 1 i g (1886). Dans la liste No 6 (page 408) sont enumeres les grands Foraminiferes cites par cet auteur. L’auteur de la presente note a revise la liste d’U h 1 i g et en a joint quelques autres especes trouvees par lui.
V. U h l i g (1886) a trouve des grands Foraminiferes dans le calcaire sableux dans les autres localites, notamment a Cieklin, a Szalowa, a Bia
ła, a Michalczowa et a Rajbrot. II n’a trouve que des blocs isoles a Raj- brot; d’apres M-me K. Skoczylas-Ciszewska (1960) il est probable que
•ces blocs proviennent d e s c o u c h e s d e C i ę ż k o w i c e du groupe de Magura; mais la faune determinee par U h l i g (voir la liste N o 4 dans
— 413 —
le texte polonais, page 407) indique Eocene superieur, par consequent ces blocs proviennent probablement d u g r e s d e M a g u r a .
M-me S k o c z y l a s - C i s z e w s k a est d’avis (information orale) que les gisements du calcaire a Biała et a Michalczowa sont situes dans le groupe de Silesie. La faune des grands Foraminiferes de ces localites fut determinee par U h l i g (voir la liste No 5 dans le texte polonais, page 407).
F o l u s z pres de D u k l a . Le calcaire se trouve dans les schistes bi- garres de l’unite des p l i s d e D u k l a . La faune (petits et grands Fora
miniferes) fut decrite par J. G r z y b o w s k i (1894). Dans la liste No 7 (voir le texte polonais, page 409) sont citees les especes des grands Fora
m iniferes d’apres la determination de cet auteur et revisees par 1’auteur de la presente note.
l n s t i t u t de Paleontologie de VEcole d e $ Mines et de la Metallurgie a K r a k ó w
Octobre 1961
— 4 1 4 —
OBJAŚNIENIE TABLIC — EXPLICATION DES PLANCHES
T ablica X X X V III — P lanche X X X V III
Fig. 1. Szlif w apien ia z K oniakow a (plaque m ince du calcaire de K oniaków , S ilesie de Cieszyn). 17 x
Fig. 2. G r z y b o w s k i a r eticu lata (R u t i m.), pow ierzchnia (surface) Sporysz. 14 x Fig. 3. 5. Discocyclina sp. a ff. varia n s (К a u f m.) pow ierzchnia jednej i drugiej
strony okazu (surfaces du m em e echantillon). Sporysz. 15 x
Fig. 4. Discocyclina n u m m u litic a G ii m b e 1, p ow ierzchn ia (surface) Sporysz. 14 x
Tablica X X X IX — P lanche X X X IX
Fig. 1. N u m m u lite s fabianii P r e v e r , form a A, pow ierzchnia (surface), Sporysz.
15 x
Fig. 2. N u m m u lites va rio larius ( L a mk . ) , form a A, przekrój rów n ik ow y (coupe equatoriale). Sporysz. 33 x
Fig. 3. 4. N u m m u lite s semicostatus ( K a u f m . ) , form a A, przekrój rów n ik ow y i po
w ierzchnia tego sam ego okazu (coupe equatoriale et surface du mem e echantillon). Sporysz, 23 x
Fig. 5. N u m m u lite s chavannesi d e l a H a r p e , form a A, przekrój rów niko
w y (coupe equatoriale). K oniaków . 25 x
Fig. 6. N u m m u lite s m ille ca p u t B o u b . , form a A. przekrój rów n ik ow y (coupe equatoriale). K lęczany. 14 x
Fig. 7. N u m m u lite s parts chi d e l a H a r p e , form a A, pow ierzchnia (surface).
Sporysz. 15 x
O k r e ś l e n i a s t r a t y g r a f i c z n e :
w szy stk ie okazy pochodzą z g ó r n e g o e o c e n u ,
m i e j s c o w o ś c i : K oniaków , czerwone łupki, grupa przedm agurska Sporysz, w a rstw y podm agurskie, grupa przedm agur
ska
K lęczany, łupki podgrybow skie, grupa przedm agurska D e t e r m i n a t i o n s s t r a t i g r a p h i q u e s :
tous les ech an tillon s figu ćs sont d’age Eocene s u p e r i e u r
L o c a t i t e s : K oniaków , schistes rouges, avan t-grou pe de Magura Sporysz, couches d’infra-M agura, avan t-grou pe de Magura K lęczany, sch istes d’infra-G rybow , avan t-grou pe de Magura
Rocznik Pol. Tow. Geol. t. XXXII, z. 3 Tabl. XXXVIII
Fr. Bieda
ESWm
Rocznik Pol. Tow. Geol. t. XXXII, z. 3 Tabl. X X X I X
2
Fr. Bieda
