Tom (Volume) XXV — 1955 Zeszyt (Fascicule) 4 Kraków 1957
SPRAW OZDANIE
Z DZIAŁALNOŚCI POLSKIEGO TOWARZYSTWA GEOLOGICZNEGO
W RO K U A DM INISTR ACYJNY M 1954/1955
(od d n ia 12. IX . 1954 — d n . 3. V I. 1955)
1. SPRAW OZDANIE ZARZĄDU GŁÓWNEGO
W okresie spraw ozdaw czym Polskie Tow arzystw o Geologiczne w y
dało następujące pozycje wydawnicze: zeszyt 4 t. X X II Rocznika P. T. G., ark. wyd. 11,25 oraz trzeci zeszyt cz. I m onografii W. F r i e d b e r g a ,,Mięczaki m ioceńskie ziem polskich i k rajó w sąsiednich“, 14 ark. wyd., poza tym oddano do realizacji P aństw ow em u W ydaw nictw u N aukow em u t. X X III (1953) Rocznika P. T. G. oraz z. 1, 2— 3 tom u X XIV (1954) i t. su
decki z. 1 oraz t. lubelski Regionalnej Geologii Polski. Przygotow ano re dakcyjnie z. 4 t. XXIV Rocznika (1954).
S tan biblioteki T ow arzystw a w ynosi na koniec okresu spraw ozdaw czego 5629 pozycji, w tym tom ów lub roczników czasopism 4305; w y
daw nictw zw artych 1324. W ram ach w ym iany zagranicznej w ysłano 692 zeszyty Rocznika, 392 egz. Mięczaków W. F r i e d b e r g a i 18 egz. Re
gionalnej Geologii Polski — razem 1102 egz. O trzym ano zaś 496 egz. w y
d aw nictw obcych, w tym 133 czasopism i 163 w ydaw nictw zw artych.
Nowych pozycji w ym iennych przybyło 37. W okresie sprawozdaw czym opraw iono 200 tom ów z biblioteki Towarzystw a. W dalszym ciągu trw a praca nad sporządzaniem kartkow ego rzeczowego katalogu biblioteki.
W roku spraw ozdaw czym liczba członków T ow arzystw a w zrosła o 48 osób i w ynosi 605 członków zw yczajnych i 8 honorowych.
S e k re ta ria t T ow arzystw a załatw ił w tym okresie 2895 pism, z czego otrzym ano 464 pisma, a w ysłano 562 pism a i 1861 kom unikatów i zaw ia
domień.
W dniach 3— 5 czerwca 1955 r. odbył się X X V III zjazd naukow y Pol
skiego Tow arzystw a Geologicznego w Szczecinie i n a Pom orzu zachodnim . Z arząd Główny P. T. G. podjął inicjatyw ę m ającą na celu utrzym anie nauczania geologii w klasie XI szkół ogólnokształcących. W yłoniona d ele
gacja złożyła w iceprem ierow i J ę d r y c h o w s k i e m u oraz m inistrow i ośw iaty m em oriały dotyczące tej spraw y.
25*
Z E S T A W IE N IE K A SO W E z ro k u 1954/55
d la w a ln e g o z ja z d u d e le g a tó w P T G w d n iu 3. V I. 1955 r. w Szczecinie D ochody:
1. S ald o z r. 1953/54 . . . 80559,19 2. S u b w e n c je P A N . . . 170000.—
3. W k ła d k i czło n k ó w . . 10341,—
4. S p rz e d a ż w y d a w n c tw . . 6159,82 O b ró t o g ó ln y 267060,01
K o m isja re w iz y jn a : K . C isze w sk a W . K ra c h J. P o b o rsk i
W y d a tk i:
1. W y d a tk i z w ią z a n e z w y d a w n ic tw a m i:
h o n o r a r ia . . . . 3148.—
d r u k ... 53680,—
2. P ła c e p e rs o n e lu a d m in i
s tra c y jn e g o i u b ezpiecz. 30913,71 3. In n e w y n a g ro d z e n ia 4979,—
4. P o d ró ż e słu ż b o w e 4748,15 5. S e k r e ta r ia t . . 7174,80
6. B ib lio te k a 9280,50
7. In w e n ta r z . . . . . 2693,03 8. Z a k u p R o c z n ik a d la
c z ł o n k ó w ... 15283,—
9. Z ja z d w r. 1954 . . . . 49538,64 10. S u b w e n c je d la O d d ziałó w
P T G ... 6582,02 11. S a l d o ... 79039,16 O b ró t o g ó lny 267060,01
S k a r b n ik P T G A . G a w eł
2. SP R A W O Z D A N IE
O D D Z IA Ł U K R A K O W S K IE G O P O L S K IE G O T O W A R Z Y ST W A G E O L O G IC Z N E G O Z R. 1954/55
W r. 1954/55 odbyło isię w alne zebranie członków oddziału krakow skiego oraz 2 2 posiedzenia naukow e z następującym i referatam i:
18 października 1954 — m gr inż. St. D e p o w s k i, „Geologia w służ
bie przem ysłu naftow ego Zw iązku Radzieckiego“ ;
25 października 1954 — prof. d r St. K r a j e w s k i , „Działalność naukow a prof. M. L u g e o n a , członka honorowego P. T. G.“ ;
8 listopada 1954 — doc. d r St. D ż u ł y ń s. k i i m g r A. R a d o m s k i ,
„W spraw ie genezy niektórych hieroglifów m echanicznego pochodzenia oraz problem sedym entacji ław ic piaskow ych fliszu“ ;
15 listopada 1954 — prof. dr H. S w i d z i ń s k i , „Geologia i wody m in eraln e K ry n icy “ ;
22 listopada 1954 — m gr F. M i t u r a, „Inoceram y górno-kredow e Ba
chowie i Siedlca“ ;
29 listopada 1954 — prof. d r W. K r a c h , „Rozważania n a tem at stra ty g rafii m iocenu w Polsce“ ;
6 g ru d n ia 1954 — prof. dr M. K s i ą ż k i e w i c z , „ Ju ra i k red a B a
chow ie“ ;
13 grudnia 1954 — prof. d r T. B o c h e ń s k i , „Znaczenie analizy sporowej dla stra ty g ra fii k arbonu i k orelacji pokładów w ęgla“ ;
20 g ru d n ia 1954 — d r E. P a n o w, „Przyczynek do tektoniki niecki nadnidziańskiej ‘ ‘;
10 stycznia 1955 — prof. d r K. S m u l i k o w s k i , „Bezwzględne datow anie w ieku in tru z ji plutonicznych“ ;
14 lutego 1955 — m gr S. K l i m e k i mg r L. K o s z a r s k i , „W sp ra
w ie w ieku dolom itów ze Z brzy“ ;
2 1 lutego 1955 — m gr I. K i n i e , „P ró b a system atyki hieroglifów organicznego pochodzenia fliszu karpackiego“ ;
28 lutego 1955 — m gr inż. K. B o g a c z , „Północna kraw ędź row u krzeszowickiego m iędzy Filipow icam i a K rzeszow icam i“ ;
7 m arca 1955 — doc. dr St. D ż u ł y ń s k i, „Rola w ody w tektonice p la n e ta rn e j“ ;
14 m arca 1955 — doc. d r A. M i c h a l i k , „W spraw ie genezy zle
pieńca koperszadzkiego w T atrach “ ;
21 m arca 1955 — m gr inż. K. B i r k e n m a j e r , „Zasady system atyki i no m en k latu ry typów w arstw ow ań we fliszu“ ;
28 m arca 1955 — m gr inż. A. K i s ł ó w , „Budow a geologiczna w y - sadu kłodawskiego m iędzy K łodaw ą a Izbicą w św ietle danych geofizycz
nych “ (posiedzenie zam knięte);
4 kw ietnia 1955 — doc. d r Cz. P o b o r s k i , „M etan w kopalniach w ęgla jako „m in erał“ pożyteczny“ ;
18 kw ietnia 1955 — d r E. P a n ó w , „A start w paśm ie krakow sko- w ieluńskim i zm iany facjalne w górnej ju rz e “ ;
25 kw ietnia 1955 — doc. d r St. S i e d l e c k i , „P roblem jednolitości stra ty g ra fii oraz zagadnienie sedym entacyjne triasu Górnego' Ś ląska“ ;
2 m aja 1955 — prof. dr W. G o e t e l , „Osiągnięcia geologii polskiej w okresie 10-lecia Polski L udow ej“ ;
19 m aja 1955 — prof. d r B edrich B o u c e k (CSR), „W ystępow anie skał egzotycznych w starszym trzeciorzędzie i kredzie K a rp a t śląsko-m o- raw sk ich “.
P rzeciętna frekw encja n a tych odczytach w ynosiła 82 osoby.
Ponadto został wygłoszony w K rakow ie cykl odczytów popularno
naukow ych p t.: „ B u d o w a g e o l o g i c z n a P o l s k i “ składający się z 9 odczytów:
m gr inż. K. B i r k e n m a j e r , „Polska n a tle budow y geologicznej E u ro p y “ ;
m gr W. Ż a b i ń s k i , „Budowa geologiczna Sudetów i ich p rzed g ó rza“ ;
doc. dr A. O b e r c, „Budow a geologiczna W yżyny Sląsko-K rakow - sk ie j“ ;
m gr A. R a d o m s k i , „Budowa geologiczna Gór Św iętokrzyskich“ ; m gr inż. A. K l e c z k o w s k i , „Budow a geologiczna Polski pół
nocnej“ ;
m gr S. G e r o c h, „Budowa geologiczna K a rp a t polskich i ich sto
sunek do p rzed m u rza“ ;
R afał U n r u g, „H istoria epoki lodowej w Polsce“ ; m gr R. G r a d z i ń s k i, „K ras w Polsce“ ;
m gr J. P o k o r n y , „Regiony morfologiczne P olski“.
3. S P R A W O Z D A N IE Z A R Z Ą D U O D D Z IA Ł U W A R S Z A W S K IE G O P O L S K IE G O T O W A R Z Y ST W A
G E O L O G IC Z N E G O Z O K R E S U SPR A W O Z D A W C Z E G O 1954/55
&
Z arząd pełnił swe obowiązki od 2 czerwca 1954 do 18 m aja 1955.
W tym okresie odbyły się posiedzenia naukow e z następującym i refe
ratam i:
17 listopada 1954 — prof. dr M. T u r n a u - M o r a w s k a , „Znacze
nie analizy m inerałów ciężkich w rozw iązyw aniu zagadnień geologicz
n y ch “ ;
I gru d n ia 1954 — m gr inż. J. B u r e k, „Oznaczanie w ieku bezwzględ
nego m etodam i prom ieniotw órczym i“ ;
15 grudnia 1954 — m gr J. C z e r m i ń s k i , „D olom ityzacja skał w ę
glanow ych dewonu Gór Ś w iętokrzyskich“ ;
5 stycznia 1955 — m gr Zb. M o s s o c z y, „P reglacjalna dolina górnej W arty i próba odtw orzenia jej h isto rii w plejstocenie“ ;
26 stycznia 1955 — prof. L. S a w i c k i , „Zagadnienie w ieku w y d m “ ; 16 lutego 1955 — prof. d r H. S w i d z i ń s k i , „Geologia i w ody m i
neralne w K ry n icy “ ;
23 lutego 1955 — prof. d r M. K s i ą ż k i e w i c z , „ J u ra i kreda B a chow ie“ ;
9 m arca 1955 — m gr S. K l i m e k i mg r L. K o s z a r s k i , „ S tra ty grafia środkowego dewonu D ębnika pod K rakow em i porów nanie z są
siednim i obszaram i dew ońskim i“ ;
23 m arca 1955 — m gr inż. K. B i r k e n m a j e r, „Zasady system atyki i nom enklatury typów w arstw ow ań w e fliszu“ ;
20 kw ietnia 1955 — kand. K. Ł y d k a , „O p etrografii i sedym entacji pstrego piaskowca regionu śląsko-krakow skiego";
I I m aja 1955 — prof. dr B edrich B o u ć e k , „Nowe bad an ia nad s tra ty g rafią i paleogeografią b a rra n d ie n u “ ;
18 m aja 1955 — prof. m gr K. P o ż a r y s k a , „O pow staw aniu ga
tu n k u na przykładzie otw ornic“.
Ponadto w okresie spraw ozdaw czym zarząd oddziału zorganizował szereg odczytów popularno-naukow ych:
prof. dr T u r n a u - M o r a w s k a , „Postępy n au k i radzieckiej w od
czytyw aniu dziejów kam ienia“ ;
doc. kand. Z. K i e l a n , „H istoria rozw oju kręgow ców “ ; prof. dr E. P a s s e n d o r f e r , „Jak pow stały g ó ry ” ;
m gr A. U r b a n e k , „Pow stanie pojęcia rozw oju w paleontologii“ ; prof. dr Br. H a l i c k i , „A ntarktyda, zagadka geologiczna“ ;
prof. dr K. S m u l i k o w s k i , „Prom ieniotw órczość Ziem i“ ; m gr J. C z e r m i ń s k i , „Pow stanie złóż fosforytów “ ;
prof. dr St. K r a j e w s k i , „Ropa naftow a i jej złoża“ ;
doc. m gr K. G u z i k , „Geologia inżynierska w służbie budow nictw a“ : prof. dr K. M a ś l a n k i e w i c z , „Ignacy Domeyko w ielki przyrod
nik i tw órca górnictw a w C hile“.
W w ym ienionym okresie spraw ozdaw czym odbyło się osiem posiedzeń zarządu oddziału.
Zarząd podjął inicjatyw ę uczczenia pam ięci prof. Ja n a L e w i ń s k i e g o . W porozum ieniu z zarządem głównym postanowiono poświęcić jeden z zeszytów Rocznika pam ięci tego uczonego.
Zarząd oddziału w ziął czynny udział w akcji podjętej przez, zarząd głów ny w m ającej na celu utrzym anie nauczania geologii w X I klasie szkół ogólnokształcących.
Oddział w arszaw ski liczy 227 członków zw yczajnych i 2 honorowych.
W okresie spraw ozdaw czym se k reta ria t odziału p fzy jął 63 pisma, a w ysłał 76 prócz zaw iadom ień o odczytach naukow ych i popularnych.
4. SP R A W O Z D A N IE
ZA R Z Ą D U O D D Z IA Ł U W R O C Ł A W S K IE G O P O L S K IE G O T O W A R Z Y ST W A G E O L O G IC Z N E G O Z O K R E S U S PR A W O Z D A W C Z E G O 1954/55
W okresie spraw ozdaw czym odbyło się 14 posiedzeń naukow ych z n a
stępującym i referatam i:
14 października 1954 — prof. dr M. T u m a u - M o r a w s k a , „Po
stępy nauki radzieckiej w dziedzinie p etro g rafii“ ;
28 października 1954 — prof. d r St. M a c k ó, „Dolno-m ioceńska flora pyłkow a z doliny K łodnicy koło Gliwic na G órnym Ś ląsku“ ;
11 listopada 1954 — prof. dr St. K r a j e w s k i , „M aurice L u g e o n , w ielki szw ajcarski tek to n ik “ ;
18 listopada 1954 — prof. d r J . Z w i e r z y c k i , „W ystępow anie cyny w przyrodzie“ ;
2 grudnia 1954 — prof. d r Zb. R y z i e w i c z , „Periodyczność w ewo
lu cji kręgow ców “ ;
9 grudnia 1954 — prof. dr H. S w i d z i ń s k i , „Geologia i w ody m i
n e ra ln e K ry n icy “ ;
16 grudnia 1954 — d r inż. A. T r e m b e c k i , „Postępy w dziedzinie obliczania zasobów m in eraln y ch “ ;
3 m arca 1955 — prof. d r A. K o s i b a , „Zagadnienie d ry ftu i lądolodu grenlandzkiego z p u n k tu w idzenia geologicznego“ ;
10 m arca 1955 — prof. d r Br. H a l i c k i , „Geologiczne problem y A n ta rk ty d y “ ;
31 m arca 1955 — m gr J. T e i s s e y r e , „Z agadnienia geologiczne a złoża wód m in eraln y ch “ ;
21 kw ietnia 1955 — m gr J. J e r z m a ń s k i , ,„B azalty w ystępujące n a obszarze m iędzy Jaw o rem a Z ło to ry ją“ ;
28 kw ietnia 1955 — m gr J. G i e r w i e - l a n i e c , „Zagadnienie p lu to n u granitow ego m iędzy Jaw o rem a Z ło to ry ją“ ;
19 m aja 1955 — m gr A. G r o c h o l s k i , „Spostrzeżenia geologiczne z okolic Bolesław ia“ ;
26 m aja 1955 — doc. dr St. R a d w a ń s k i , „Budowla geologiczna obniżenia dusznickiego i przyległej części Gór Stołow ych“.
W okresie spraw ozdaw czym odbyły się 3 posiedzenia zarządu oraz w alne zebranie członków oddziału w rocławskiego, na k tó ry m dokonano w yborów . Przew odniczącym został w y b ran y ponow nie prof. K. M a ś 1 a n- k i e w i c z, skład zarządu pozostał bez zmian.
Ilość członków oddziału wrocław skiego w ynosi 82 osoby.
W A LN Y Z JA Z D D E L E G A T Ó W P O L S K IE G O T O W A R Z Y ST W A G E O L O G IC Z N E G O W D N IU 3 C Z ER W C A 1955 R. W S Z C Z E C IN IE
W d n iu 3 czerw ca 1955 r. w godz. 17.15—20.40 w auli P olitechniki w Szczecinie, przy al. Piastów 50 odbyło się w alne zebranie delegatów oddziałów (krakowskiego, w arszaw skiego i wrocławskiego) Polskiego To
w arzystw a Geologicznego z udziałem 47 delegatów i 12 członków zarządu głównego. N a porządku dziennym w alnego zebrania znajdow ały się:
1. otw orzenie w alnego zebrania,
2. w ybór przewodniczącego oraz sekretarzy w alnego zebrania,
3. odczytanie protokołu z ostatniego w alnego zebrania w dniu 12 w rze
śnia 1954 r. w Krakowie,
4. spraw ozdanie z działalności zarządu głównego i oddziałów P. T. G., 5. spraw ozdanie kom isji rew izyjnej P. T. G.,
6. dyskusja nad spraw ozdaniam i,
7. w niosek kom isji rew izyjnej o udzielenie absolutorium u stęp u ją
cemu zarządowi,
8. w ybory nowego zarządu głównego i głównej kom isji rew izy jn ej, 9. w nioski zarządu głównego i oddziałów Tow arzystw a,
1 0. w olne w nioski i interpelacje.
Z ebranie zagaił prof. d r F. B i e d a , na którego propozycję przew od
niczącym w alnego zebrania został w y brany prof. d r inż. J. Z w i e r z y ć ki ^ sekretarzam i zaś m gr H. D z i e d z i c o w a i mg r A. M a j e r o w i c z . Z kolei m gr inż. K. B i r k e n m a j e r odczytał protokół z ostatniego w alnego zebrania delegatów P. T. G. w r. 1954 w K rakow ie, k tó ry został jednogłośnie p rzy jęty bez popraw ek.
Do porządku dziennego przez aklam ację został p rz y ję ty nagły w nio
sek zarządu głównego' przedstaw ipny przez prof. d r F. B i e d ę w sp ra
w ie zm ian w statu cie P. T. G. (jako p u n k t 7A porządku dziennego).
Spraw ozdanie ogólne z działalności zarządu głów nego z roku 1954/55 odczytał prof. d r F. B i e d a , spraw ozdanie rzeczowe z działalności za
rząd u głównego i oddziału krakow skiego przedstaw ił m gr inż. K. B i r k e n m a j e r . W odziale krakow skim odbyły się 22 posiedzenia naukow e i wygłoszonych zostało 9 odczytów popularnonaukow ych. Spraw ozdanie skarbnika przedłożył prof. d r A. G a w e ł . N astępnie spraw ozdanie z od
działu w arszaw skiego przedstaw ił przew odniczący prof. L. S a w i c k i , kom unikując między innym i, że w oddziale odbyło się 1 2 posiedzeń n a u kow ych i 10 odczytów popularnonaukow ych. Spraw ozdanie z działalności oddziału w rocław skiego przedstaw ił przew odniczący prof. dr K. M a ś 1 a n - k i e w i c z ; odbyło się tam 14 posiedzeń naukow ych. Spraw ozdanie Ko
m isji R ew izyjnej przedłożyła przew odnicząca doc. d r K. S k o c z y l a s - C i s z e w s k a , staw iając w niosek o udzielenie absolutorium u stę p u ją cem u Zarządow i Głównemu. W niosek został p rzy jęty przez aklam ację.
Na propozycję profesora d ra E. P a s s e n d o r f e r a p rz y ję ty został skład „kom isji m a tk i“ w osobach: pi-of. dr M. K a m i e ń s k i , prof.
d r K. M a ś l a n k i e w i c z i prof. L. S a w i c k i .
Prof. d r F. B i e d a przedstaw ił konieczność pew nych uzupełnień w §§ 23, 28, 44 S ta tu tu P. T. G. w zw iązku z trudnościam i, jakie w yło
niły się ostatnio. Po krótkiej dyskusji przyjęto jednom yślnie n astęp u jące uzupełnienia S ta tu tu po § 49:
§ 49 a zam iast § 23. Z arząd Głów ny Polskiego Tow arzystw a Geologicz
nego składa się z przewodniczącego, 3 zastępców przewodniczącego, se
k retarza, zastępcy sekretarza, skarbnika, zastępcy sk arb n ik a i 14 członków zarządu.
§ 49 b zam iast § 28. Przew odniczący P. T. G. rep rezen tu je Tow arzy
stw o wobec w szystkich w ładz i in sty tu cji państw ow ych oraz naukow ych.
W szystkie pism a i obwieszczenia pochodzące od T ow arzystw a podpisuje przew odniczący w zględnie jed en z jego zastępców oraz sek retarz w zględ
n ie jego zastępca. W szystkie zlecenia kasowe (czeki, przelew y itp.) podpi
suje przew odniczący lub jeden z jego zastępców oraz sk arb n ik lub jego zastępca.
§ 49 c zam iast § 44. W w alnym zjeździe delegatów P. T. G. biorą udział członkowie Z arządu Głównego, Głównej K om isji R ew izyjnej, człon
kow ie honorow i i delegaci oddziałów. Oddziały w y b ierają w w alnych ze
b ran iach oddziałów delegatów w ilości: jeden delegat na dw udziestu członków oddziału. Zaczętą dw udziestkę liczy się rów nież za jed en głos.
P rzy jęty został następnie w niosek zarządu głównego, aby w roku 1956 odbyć zjazd naukow y w L ublinie i na Roztoczu.
Z kolei bardzo ożywioną dyskusję w yw ołał p u n k t porządku dziennego om aw iający kw estię podw yższenia składki członkowskiej. D otychczas członkowie Polskiego T ow arzystw a Geologicznego otrzym yw ali w ydaw nictw a T ow arzystw a bez specjalnej dopłaty n a zasadzie upraw nień człon
kow skich i zapłacenia rocznej składki w wysokości 25 zł. S kładka ta oczy
w iście nie pokryw ała kosztów w ydaw nictw , które b yły finansow ane przez P olską A kadem ię Nauk. Począwszy od roku 1956 n a zarządzenie PAN egzem plarze przeznaczone d la członków m ają być pokryw ane ze składek członkowskich, stąd też zachodzi konieczność podw yższenia składki rocz
nej aż do 70 zł (o 280%). W w ypow iedziach delegaci podkreślali, że uza
leżnienie wysokości składek od kosztów w ydaw nictw a jest bardzo niebez
pieczne, gdyż ogranicza to możliwość d ru k u prac w w ydaw nictw ach P. T. G., zwłaszcza odnośnie do w iększych i zaw ierających kosztowne ilu stra c je prac paleontologicznych. O graniczenie tak ie je s t sprzeczne z in te resem nauk geologicznych w Polsce. Postanowiono podnieść składkę roczną do 50 zł i rów nocześnie w ystosować list do PAN w spraw ie uzyskania subw encji n a w ydaw nictw a P. T. G. d la członków. W w ypadku odmowy ze strony PAN upoważniono przewodniczącego P. T. G. do podw yższenia składki członkowskiej rocznej do 70 zł począwszy od r. 1956.
Na w niosek „kom isji m a tk i“ odczytany przez prof. L. S a w i c k i e g o zeb ran i w y b rali now y skład zarządu głównego z kadencją n a lata 1955/
/1956— 1956/1957 w składzie:
P rezydium :
przew odniczący prof. d r F. B i e d a ,
w iceprzew odniczący prof. d r M. K s i ą ż k i e w i c z , prof. d r E. P a s - s e n d o r f e r , prof. d r A. T o k a r s k i ,
sek retarz m gr inż. K. B i r k e n m a j e r , zastępca sek retarza m g r E. Ł u c z k o w s k a, skarbnik m gr S. G e r o c h,
zastępca sk arb n ik a m g r R. G r a d z i ń s k i .
Członkowie Zarządu: prof. dr T. B o c h e ń s k i , doc. d r A. C z e k a l s k a , prof. dr A. G a w e ł, prof. d r M. K a m i e ń s k i , prof. d r inż. R.
K r a j e w s k i , prof. d r Z. P a z d r o , prof. dr W. P o ż a r y s ki, doc. dr S. S i e d l e c k i , prof. d r S. S o k o ł o w s k i , prof. d r H. Ś w i d z i ń s k i, prof. d r H. T e i s s e y r e, m gr C. Ż a k . Ponadto z urzędu przew odniczą
cego oddziału w chodzą do Zarządu Głównego prof. L. S a w i c k i (oddział w arszaw ski) i prof. d r K . M a ś l a n k i e w i c z (oddział wrocławski).
G łów na kom isja rew izyjna została w ybrana w składzie: przew odni
cząca doc. dr K. S k o c z y l a s - C i s z e w s k a , członkowie: prof. dr.
W. K r a c h i prof. dr inż. J. P o b o r s k i .
W w olnych w nioskach w ypow iadano się (prof. M. K a m i e ń s k i i prof. dr K. M a ś l a n k i e w i c z ) za rozbudow aniem akcji popularyzacji w iedzy geologicznej w oddziałach, zwłaszcza jeżeli chodzi o dokształcenie członków P. T. G. w znajomości problem atyki regionalnej przez organizo
w anie odpowiednich w ycieczek pod naukow ym kierow nictw em specjali
stów. Można by to organizować w form ie zjazdów regionalnych. U chw a
lono rów nież apel do nowego zarządu głównego, aby dołożył w szelkich starań co do term inow ego w ydania tom u sudeckiego Regionalnej Geologii Polski, w związku z niepokojącym i wiadomościam i, że Państw ow e W ydaw nictwo N aukowe zam ierza odłożyć drukow anie tej m onografii do roku 1957. Również uchw alono p ro test przeciwko próbom ze strony P aństw o
wego 'W ydaw nictw a Naukowego co do ograniczenia objętości Rocznika Polskiego Tow arzystw a Geologicznego.
Poruszono także spraw ę przyjm ow ania do Polskiego Tow arzystw a Geologicznego studentów ostatnich la t geologii. Po krótkiej dyskusji uchw alono przyjm ow ać do P. T. G. geologów po ukończeniu studiów.
Na w niosek prof. d ra K. M a ś l a n k i e w i c z a w alny zjazd uchw alił rezolucję, którą postanowiono przesłać do M inistra L eśnictw a P. R. L.
i In sty tu tu O chrony P rzyrody PAN o następującym brzm ieniu:
„W alne zebranie delegatów oddziałów Polskiego Tow arzystw a Geolo
gicznego odbyte w Szczecinie w dniu 3 czerwca 1955 r. w yraża radość z powodu utw orzenia parków narodow ych: Tatrzańskiego, Pienińskiego i Babiogórskiego, jak i utw orzenia m niejszych rezerw atów , w których ochronie poddane są zabytki przyrody nieożyw ionej“.
Na tym obrady w alnego zjazdu zakończono.
S ekretarz K. B irken m a jer
S P R A W O Z D A N IE
Z X X V III Z JA Z D U N A U K O W E G O P O L S K IE G O T O W A R Z Y ST W A G E O L O G IC Z N E G O W S Z C Z E C IN IE
W dniach 3—5 czerwca 1955 ro k u odbył się w Szczecinie i na terenie Pom orza zachodniego X X V III zjazd naukow y Polskiego T ow arzystw a Geo
logicznego dla uczczenia 10-lecia przyłączenia tych ziem do Polski. Te
m atyka zjazdu obejm ow ała ju rę górną, kredę górną i czw artorzęd pół
nocno-zachodniego Pomorza.
K ierow nictw o naukow e i organizacyjne zjazdu objął prof. dr Z. P a z- d r o (Gdańsk), poza k tórym w skład kom itetu weszli: doc. dr A. C z e k a l s k a (Poznań) i prof. d r B . K r y g o w s k i (Poznań).
W zjeździe uczestniczyło 200 osób ze w szystkich ośrodków geologicz
nych Polski oraz dwóch gości zagranicznych, prof. U. D. J e 1 i n (ZSRR) i prof. d r E. B o n ć e v (Bułgaria).
O tw arcia zjazdu dokonał przew odniczący Polskiego Tow arzystw a Geologicznego prof. d r F. B i e d a w auli Politechniki w Szczecinie w dniu 3. VI. ogodz. 10.45. W przem ów ieniu podkreślił on m otyw y w yboru miej sca zjazdu i znaczenie, jakie m a poznanie budow y geologicznej Pom orza północno-zachodniego dla zrozum ienia stru k tu ry podłoża Polski północnej i środkowej. Polskie Towarzystw o Geologiczne, doceniając znaczenie ziem zachodnich dla Polski, już kilkakrotnie odbywało na nich zjazdy. I tak w roku 1946 odbył się zjazd w Sudetach, w roku 1948 zjazd w regionie toruńsko-m azurskim , a w 1951 ponownie w Sudetach. Zjazd szczeciński je st zatem czw artym z kolei zjazdem T ow arzystw a na ziem iach zachod
nich.
N astępnie przew odniczący złożył podziękowanie w im ieniu P. T. G.
prezesow i Polskiej A kadem ii N auk prof. drow i J. D e m b o w s k i e m u i sekretarzow i III W ydziału PAN, prof. drow i M. Ś m i a ł o w s k i e r a u za udzielenie subw encji na zjazd, przew odniczącem u K om itetu Geologicz
nego PAN prof. drow i J. S a m s o n o w i c z o w i za poparcie, z jakim spotkała się inicjatyw a zjazdu, w reszcie organizatorom zjazdu w osobach prof. dra Z. P a z d r y, doc. d r A. C z e k a l s k i e j i prof. d ra B. K r y- g o w s k i e g o oraz rektorow i i zastępcy rek to ra dla spraw ad m in istra
cyjnych Politechniki w Szczecinie za udzielenie pomocy przy organizacji zjazdu.
Z kolei prof. dr B i e d a pow itał gości zjazdu w osobach dy rek to ra m gra F. S z c z e p a ń s k i e g o (przedstaw iciel C entralnego U rzędu Geo
logii), profesora d ra Wł. P o ż a r y s k i e g o (przedstaw iciel In sty tu tu Geologicznego), gości zagranicznych profesora d ra E. B o n ć e v a (Bułga
ria) i profesora d ra M. D. J e 1 i n a (ZSRR) oraz w szystkich obecnych.
N astępnie prof. dr Z. P a z d r o podał kom unikaty organizacyjne, zaś sekretarz zarządu głównego P. T. G. m gr inż. B i r k e n m a j e r od
czytał telegram od prezesa C entralnego U rzędu Geologii, prof. dra inż.
A. B o l e w s k i e g o .
Prof. dr E. P a s s e n d o r f e r , przew odniczący sesji naukow ej otwo
rzył część referatow ą. Pierw szy re fe ra t w ygłosiła doc. d r A. C z e k a l s k a ' pt.: Jura górna zachodniego Pomorza i je j rola w stru ktu rze w ału k u ja w sko-pom orskiego. Odczyt ten w yw ołał ożywioną dyskusję zarów no nad straty g rafią, jak też tektoniką ju ry okolic Szczecina. Po przerw ie prof.
d r B. K r y g o w s k i wygłosił re fe ra t pt.: N iektóre zagadnienia geologii i m orfologii czwartorzędu Polski północno-zachodniej. D yskusja po odczy
cie została skrócona ze w zględu na spóźnioną porę (godz. 14.15) i przeło
żona na następne dni w terenie.
W godzinach popołudniow ych odbyło się w alne zebranie delegatów oddziałów Polskiego T ow arzystw a Geologicznego (godz. 17.15) poprze
dzone posiedzeniem zarządu głównego, w gm achu Politechniki. Uczestnicy zjazdu nie biorący udziału w w alnym zebraniu zwiedzili w tym czasie m iasto i port Szczecin.
W drugim dniu zjazdu uczestnicy udali się autobusam i przez Szcze
cin — D ąbie — Goleniów — P rzybiernów — Golczewo do kam ieniołom u w Czarnógłowach, gdzie pod kierunkiem doc. dr A. C z e k a l s k i e j za-
poznali się z nadzw yczaj in teresu jącą serią oksfordu górnego (sensu lato), kim erydu dolnego, środkowego i górnego ty p u północnego (pomorskiego), z bogatą fau n ą i płytkoszelfow ym rozw ojem osadów.
Po zw iedzeniu odsłonięcia w Czam ogłow ach uczestnicy zjazdu po
dzielili się n a dw ie grupy: G rupa A pod kierunkiem doc. d r A nny C z e k a l s k i e j udała się do sąsiedniego odsłonięcia w Swiętoszewie, gdzie uczestnicy w ycieczki obejrzeli kim eryd górny, i portland, n astępnie zaś pojechali do Kłębów, gdzie w nieczynnym kam ieniołom ie oglądali oksford górny (sensu lato). Z K łębów g ru p a A pow róciła do Szczecina.
G rupa B pod kierunkiem prof. d r B. K r y g o w s k i e g o pojechała przez N owogard do S targardu, gdzie n a północny-zachód od m iasta oglą
dano utw ory m orenow e opisane przez autorów niem ieckich jako drum liny.
Ze S targ ard u gru p a B w róciła do Szczecina.
W trzecim dniu zjazdu uczestnicy udali się autobusam i na trasę:
Szczecin — Niebuszewo — Szczecin — Podjuchy — Gorzów W ielkopol
ski — S kw ierzyna — M iędzychód — Międzyrzecz — Świebodzin, pod k ie
ru n k iem profesora d ra B. K r y g o w s k i e g o . W cegielni Niebuszewo położonej na m orenowej wyniosłości w arszew skiej, na północ od Szcze
cina oglądano k rę oligoceńskich iłów septariow ych i piasków szczeciń
skich zaburzonych glacitektonicznie. N astępnie skierow ano się przez Szczecin ku południow em u-w schodow i na praw y brzeg Odry. T utaj w Pod juchach oglądano przekrój przez m orenow y w ał Puszczy Bukowej.
P rzekrój ten, bardzo interesujący, ukazuje pod utw oram i glacjalnym i uw ażanym i przez prof. K r y g o w s k i e g o za odpow iedniki V arsovien II i Varsovien I i rozdzielonym i serią fluw ioglacjalno-interglacjalną — resi- dualne kw arcy ty mioceńskie z odlew am i łodyg roślinnych oraz dolnom a- strychckie m argle, tw orzące k rę w utw orach plejstocenu. Budow a łuskow a pochodzenia glacitektonicznego je st cechą charak tery sty czn ą w ału Puszczy Bukowej.
W dalszym ciągu wycieczki uczestnicy obejrzeli bliżej w al Puszczy Bukowej z au to strad y m iędzy Żydow em a Czarnowem, skąd rozciąga się bardzo pouczający w idok na płaszczyznę dna O dry i Regalicy, Jezioro Dąbskie, Szczecin i p o rt oraz ry su jącą się n a horyzoncie wyniosłość w ar- szewską.
Koło Gorzowa trasa przecięła dolny odcinek p radoliny toruńsko- ebersw aldzkiej o szerokości ponad 2 0 km, a różnicy w zniesień między dnem a kraw ędziam i ponad 40 m. W następnych odsłonięciach obserw o
w ano u tw o ry m orenow o-fluw ioglacjalne (Goraj), kem ow e (Pszczew -Po- licko), iły i piaski uw ażane za zastoiskow e (na zachód od M iędzyrzecza) w ieku zlodow acenia bałtyckiego oraz serię torfow o-gytiow ą praw dopo
dobnie ostatniego in terg lacjału (Rusinów), p rzy k ry tą gliną m orenow ą zlo
dow acenia bałtyckiego. Uczestnicy udali się do Świebodzina, gdzie zjazd został rozwiązany.
S ek retarz
K rzy szto f B irkenm ajer
