ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ S e r i a : Górniotwo z . 62
________ 1975 Nr k o l . 407
S yl w e s t e r Markusik Andrzej Wilk
SPRZĘGŁA ODŚRODKOWE ŚRUTOWE W NAPĘDACH MASZYN TRANSPORTOWYCH
S t J e s z o z e n i e . Dobór s p r z ę g ł a do napędu maszyn roboczych charak
t e r yzująćyć1T~śię dużym momentem be zwła dn oś ci , zredukowanym na wał s i l n i k a (rzędu 5 . 10^ -p 10^ kgm2 ) s t w a r z a ł konstruktorom poważne pro
blemy, ze względu na nieuniknione prądy rozruchowe, j a k i e występo
wały w przypadku z a st os owani a s p r z ę g i e ł e l a s t y c z n y c h .
Problemy rozruohu mas o dużych bezwładnościach rozwiązano d z i ę k i za stosowani u w napędach odśrodkowych s p r z ę g i e ł śrutowych. Badania prowadzone w I n s t y t u c i e Me ohani zaoji Gśrniotwa P o l i t e c h n i k i Ś l ą s k i e j pozwol i ły o k r e ś l i ć c h a r a k t e r y s t y k i mechaniczne i o i ep ln e t y p oszer egu s p r z ę g i e ł śrutowyoh produkowanyoh obeonle w k r a j u . W a r t y kule przedstawi ono c h a r a k t e r y s t y k i mechaniczne produkowanych s p r z ę g i e ł śrutowych oraz nakreślono perspektywy ioh za s tos owani a w i n - nyoh typaoh maszyn roboozych, a zwł aszoza w t r a n s p o r c i e c ią gł ym.
Wstęp
Napęd maszyn i urządzeń o dużych momentach bezwładności np. d ługi ch przenośników taśmowych, maszyn t r a k c y j n y c h , dużych wentylatorów i t d . s pr a
wia wi ele problemów związanych z właściwym doborem s i l n i k a or a z p o z o s t a - łyoh zespołów napędu. Dla u ł a t w i e n i a rozruchu tego typu maszyn s t o s t i j e s i ę różnego r o d z a j u s p r z ę g ł a rozruchowe j a k : s p r z ę g ł a h y d r a u l i c z n i lub ś ru t o we . W napędaoh, w których zredukowany na wał s i l n i k a moment 'bezwład- n o ś oi dochodzi do 105 kgm2 , z n a j d u j ą zastosowani e przede wszystkim s p r z ę g ł a odśrodkowe ś rut o we . S p r z ę g ł a te za pewniaj ą łagodny r o z r u c h maszyny ro- b o o z e j . Po ukończeniu rozruohu oałkowlty moment obrotowy przenoszony j e s t w s p r z ę g l e bez p o ś l i z g u , przy ozym s i l n i k napędowy o s i ą g a obroty nominal
ne bardzo prędko prawie na bi egu luzem. Unika s i ę w ten śposób " uderzenia prądowego", kt ó re przy napędaoh z s i l n i k a m i klatkowymi (duże moce) byłoby n ie u ni k n i on e .
Zastosowanie s p r z ę g i e ł śrutowych 1 perspektywy j e go r o z s z e r z e n i a
W napędach dużyoh mocy, w których s t o s u j e s i ę w z a s a d z i e t yl ko s i l n i k i kl atkowe, jednym z n a j w aż n i e j s zy ch problemów s t a j e s i ę r o z r u c h . W przypad
ku napędów n i s k i c h mooy s t o s u j e s i ę s i l n i k i p i e r ś c i e n i o w e , których r oz ruch odbywa s i ę za pomocą s zer e gu włąozanyoh k o l ej no ** obwód w i r ni k a , oo powo
170 Sylwest er Markuslk, Andrzej Wilk
duje z mni ejs zeni e prądu r oz r uchu. W napędach z s i l n i k a m i klatkowymi s t o s u j e s i ę z r e g uł y s p r z ę g ł a rozruchowe, łagodzące " uderzenie prądowe", któ
r e j e s t nieuniknione w przypadku zastosowania w napędzie zwykłyoh s p r z ę g i e ł podatnych ( r y s . 1 ) .
Rys. 1. Napęd młyna wentylatorowego ze sprzęgłem śrutowym oraz bez s p r z ę g ł a śrutowego
J ako s p r z ę g ł a rozruohowe stosowane s ą powszechnie s p r z ę g ł a h y d r a u l i c z ne bądś s p r z ę g ł a śrutowe. Zadanie tyoh s p r z ę g i e ł pol ega na umożliwieniu o s i ą g n i ę c i a przez s i l n i k napędowy p rędkoś ci obrotowej znamionowej na b i e gu luzem i zapewnieniu łagodnego rozruchu maszyny r o b o c z e j . Porównując w ł a s n o ś ci różnego r o d z a j u s p r z ę g i e ł rozruchowych okazał o e i ę , że n a j b ar d z i e j odpowiednie do rozruchu dużyoh mas s ą s p r z ę g ł a odśrodkowe śrutowe (L. 1 i Ł . 2 )•
Większość maszyn roboczych posi ada napędy redukująoe prędkość obrotową s i l n i k a , z tych względów zredukowane momenty bezwładności na wał s p r z ę g ł a s ą stosunkowo małe i mieszczą s i ę w g r an ic ac h s t o s o wa l no ś c i s p r z ę g i e ł hy
d r au l i cz n ych lub s p r z ę g i e ł śrutowych z czynną obudową (typu C e n t r i ) . I s t n i e j e jednak s z e r e g maszyn roboczych, w których zastosowanie przekł adni redukująoyoh j e s t niemożliwe, ze względów c z y s t o f unkcjonalnych (np. wen
t y l a t o r y k o p a l ni a ne , młyny kulowe i wentylatorowe, napędy t r a k o y j n e ) . W tyoh maszynach zredukowane momenty bezwładności na wał s p r z ę g ł a dochodzą do 10^ kgm2 . W praktyce więc w tych napędach z n al a zł y zastosowanie j edy
nie s p r z ę g ł a rozruchowe śrutowe z czynnym wirnikiem ( r y s . 2 ) . Prawidłowe za st osowani e s p r z ę g ł a śrutowego w napędzie wiąże s i ę ś c i ś l e ze znajomoś
c i ą j eg o c h a r a k t e r y s t y k i , pozwalające na dobór s p r z ę g ł a pod względem mecha
nicznym i cieplnym. Ni ewielki e dotychczas zastosowanie s p r z ę g i e ł ś r u t o wych j e s t spowodowane tym, że s p r z ę g ł a te w k r a j u ni e były dotychczas pro
dukowane oraz n i ez na jo mo ś ci ą c ha r a k t er ys t y k tych s p r z ę g i e ł .
S p r z ę g ł a odśrodkowe ś r u t o w e . . . 171
Rozpoozęole p r o d u kc j i s e r y j n e j s p r z ę g i e ł śrutowych z ozynnym wirnikiem z początkiem roku 1973 w Fabryce P a l e n i s k Mechanicznych w Mikołowie ora z o k r e ś l e n i e o h a ra k t e r y s t y k mechanicznych i oi eplnyoh dla c a ł e g o produkowa
nego t y p os ze r e gu tych s p r z ę g i e ł ( L . 3 ) pozwala rokować n a d z i e j e na r y c hł e r o z s z e r z e n i e i c h z a st os owani a na inne grupy maszyn r ob oczych. Pozwoli t o rćwni eż na z a s t ą p i e n i e w uzasadnionych ekonomicznie przypadkach s p r z ę g i e ł hydraul icznych (z r e g u ł y importowanych ze s t r e f y d o l a r o w e j ) , bądź s p r z ę g i e ł śrutowyoh Innych f i r m . Przykładem takim może być za s tos owani e s p r z ę g i e ł śrutowyoh z ozynnym wirnikiem p rzez Bi uro Projektów Przemysłu Kokso-
•chemioznego "Koksopro j e k t " w Zabrzu do napędćw dł ug i c h przenośników t a ś - mowyoh w miejsoe Importowanych dotyohczas s p r z ę g i e ł hydraul icznych firmy Toi t h CNRF).
Budowa i praca s p r z ę g ł a śrutowego w o k r e s i e rozruchu maszyny r o b oc z e j
Budowę s p r z ę g ł a śrutowego z ozynnym wirnikiem pr z e d st a wi a r y s . 2 . Prze
n i e s i e n i e momentu z o z ę ś o l ozynnej (od st r o ny s i l n i k a ) , t j . ł o pa t e k na c z ę ś ć b i e r n ą s p r z ę g ł a (maszyna r o b o o z a ) odbywa s i ę za pomocą d ro b n o z i ar n i s t e g o ś r u t u ż e l iwnego. Śr ut wprawiony w ruoh obrotowy i rozrzucony pr zez dwie ł o p a t k i po obwodzie korpusu ( 1 ) , wywołuje moment t a r o i a , sprzę*
g a j ą c obydwie o z ę ś o l s p r z ę g ł a (ozynną 1 b i e r n ą ) . Łopat ki ( 2 ) r o z r z u o a j ą o ś r u t , przymocowane s ą przegubowo do p i a s t y ( 3 ) , k t ó r a j e s t osadzona na wa
l e s i l n i k a napędowego.
Korpus s p r z ę g ł a ( ozęś ć b i e r n a ) łożyskowany j e s t ś lizgowo na p l a ś o l e ło
patek ora z połąozony j e s t z maszyną r obooz ą za pomooą s p r z ę g ł a palcowego z wkładkami gumowymi. P i e r ś c i e n i e f i l cowe z a b e z p i e o z a j ą panewki ł oż y s k śl izgowych przed możl iwości ą p r z e d o s t a n i a s i ę do nich pyłu o r a z s p r os z k o wanego ś r u t u . Wewnętrzna powierzchnia korpusu s p r z ę g ł a p os i ad a na o ię t e rowki wzdłuż t wo r zącej ko rpusu, w c e l u zwi ększenia z a st ę p c z e g o współczyn
nika t a r o i a między śrutem a korpusem.
Pożądane j e s t , aby g r a n u l a o j a ś r u t u była możliwie s t a ł a , nawet po c zę stych r o z r u ch a c h. Podozas rozruohu maszyny r o b o c z e j przy pomocy s p r z ę g ł a śrutowego wywiązują s i ę znaczne i l o ś c i c i e p ł a , poohodzące od s t r a t ener
g i i wynikłych z r ó ż ni c y p r ę d k o ś c i obrotowyoh s i l n i k a i roz pę dz ane j maszy
ny r o b o c z e j . Do współpraoy ze s pr z ę gł am i śrutowymi dobi er a s i ę z r e g u ł y s i l n i k i ( kl a t kowe) o małym momenole rozruchowym (małe prądy r o z r u o h u ) , a - l e o krótkim c z a s i e roz ruohu, który wynika z f a k t u , że s i l n i k rozpędza s i ę prawie bez o b o i ą ż e n i a . W takim przypadku i l o ś ć wydzielonego c i e p ł a w uzwojeniach wirnika j e s t znikoma. Cała en e rg i a p o ś l i z g u ( s t r a t y ) zamienit s i ę na o i e p ł o w samym s p r z ę g l e . Ko ns t rukcj a s p r z ę g ł a śrutowego pozwala na rozruch s i l n i k a pra k t y o zn i e na bi egu luzem, za ś pełne o b ci ąż e ni e s i l n i k a na s t ę p u j e dopi ero po o s i ą g n i ę c i u obrotów znamionowych. "Uderzenie prądo
we" przy uruohomieniu s i l n i k a klatkowego połąozonego z maszyną r o b oc zą
172 Sylwest er Markusik, Andrzej Wilk
Rys. 2 . S p r z ęg ł o śrutowe z ozynnym wirnikiem produkowane w k r a j u 1 - k o r p us , 2 - ł o p a t k i , 3 - p i a s t a
sprzęgłem śrutowym występuje n a d a l , ponieważ za l eż ne j e s t ono od konstruk
c j i s i l n i k a . J e s t ono n i eza l eżn e od t e g o , czy s i l n i k w momencie rozruohu z n a jd uj e s i ę pod oboiążeni em, czy j e s t hamowany, czy wresz ci e rozruch na
s t ę p u j e bez ob ol ąż e n i a ( r y s . 11. Długotrwały prąd rozruchu z a le ż y od ob
c i ą ż e n i a , z jakim trwa r oz r u oh . Przy projektowaniu napędów ze sprzęgłem śrutowym można dobraó t a k i s i l n i k , który pos i ada mały moment rozruchowy, oo wiąże s i ę z małym prądem rozruohu 1 korzystnymi warunkami j e go e k s p l o a t a c j i (małe nagrzewanie 1. Rozruoh maszyny r o b oc z e j za pomocą s p r z ę g ł a ś rutowego, n a r a s t a n i e w o z a s i e rozruohu maszyny r o bo c ze j momentów obroto
wych or a z p rędkoś ci obrotowej p r z e d s t a w i a j ą r y s . 3 1 4 . Całkowity ozas rozruohu można p o d z i e l i ć na k i l k a okresów:
t . - ozas od o h w i l i uruohomlenia s i l n i k a do początku r o z rz u c a n i a ś r u t u w
1 s p r z ę g l e ,
S p r z ę g ł a odśrodkowe ś r u t o w e . . . 173
R j s . 3 . N a r a s t a n i e momentu obrotowego s p r z ę g ł a w c z a s i e rozruohu
174 Sylwest er Markuslk, Andrzej Wille
t 2 - oz as od początku r o z r z u c a n i a ś r u t u do chwi l i r o z p o c z ę c ia pokonywania momentu oporu maszyny r o b o c z e j ,
t ^ - oz as od początku z a b i e r a n i a maszyny napędowej do ohwi li pełnego j e j w ł ą oz en i a ,
t ^ - oz as od momentu pełnego włąozenia do o h wi li normalnego rozruohu ma
szyny robooze j .
Całkowity oz as rozruchu maszyny r o bo c ze j napędzanej sprzęgłem śrutowym J e s t sumą wszyst ki o h czasów składowyoh:
4 Łr
- 2 *i
1=1
Dobór s p r z ę g ł a śrutowego
W' I n s t y t u o i e Meohani zaojl Córniotwa P o l i t e o h n i k i Ś l ą s k i e j przeprowadzo
no badania prototypu s p r z ę g ł a odśrodkowego śrutowego nr PX 001 ASo wyko
nanego przez Fabrykę P a l e n i s k Meohanioznych w Mikołowie. Celem badań by
ło doświ adczal ne wyznaczenie c h a r a k t e r y s t y k mechanicznych s p r z ę g ł a ś r u t o wego, a więc z a l e ż n o ś c i funkoy/jnej pomiędzy momentem s p r z ę g ł a a j eg o pa
rametrami mechanicznymi J a k : n a peł ni eni e śrutem, wymiary geometryczne, prędkośó obrotowa, p o ś l i z g
M = f ( m, r , n, ^ p )
Badania prototypu s p r z ę g ł a prowadzono na stanowisku badawozym, w którym s p r z ę g ł o śrutowe przeznaozone było do r ozpędzani a masy o znanym momencie b e z wł adn oś ci . Moment rozruohowy przenoszony w danej c h wi l i p rzez s p rz ę g ł o śrutowe okr eś lan y był z z a l e ż n o ś c i :
M = J . £
g dzi e :
M - moment rozruchowy s p r z ę g ł a ,
J - moment bezwładności koła zamaohowego, 8 — p r z y s p i e s z e n i e kątowe koła zamaohowego.
Zal eżnośó momentu s p r z ę g ł a śrutowego PX 001 ASc od p o ś l i z g u ~ p przy p r ęd k oś c i obrotowej s i l n i k a napędowego n = 975 obr/min dl a różnych napeł nień p rz e d st awi a r y s . 5.
Punkty s k r a j n e na wykresie wyznaozają moment s p r z ę g ł a w ruchu u s t a l o nym ( ~ p = 0 - brak p o ś l i z g u ) oraz moment poślizgowy ( ~ p = 1 pełny po-
S p r z ę g ł a odśrodkowe ś r u t o w e « » . ___________________________________________ 17?
u y , 5 . P r z e b i eg momentu w s p rz ę g l e śrutonjm w z a l e ż n o ś c i od p o ś l i z g u dla
^ s p r z ę g ł a PX 001 ASo
176 Sylwes ter Martcuslk, Andrzej Wilk
y s . 6 . P r z e b i e g momentu w s p rz ę g l e śrutowym w z a l e ż n o ś o i od masy ś r u t u i p o ś l i z g u dl a s p r z ę g ł a PX 001 Aso
S p r z ę g ł a odśrodkowe ś r u t o w e . . . 177
Rys.7.Charakterystyki mechaniczne sprzęgieł śrutowyoh
178 Sylwest er Markusik, Andrzej Wilk
Rys. 8. Wyznaczenie czasu rozruohu maszyny rob oc ze j napędzanej poprzez s p rz ę g ł o śrutowe
S p r z ę g ł a odśrodkowe ś r u t o w e . . « 179
ś l i z g ) . L i n i e przerywane otrzymano przez p r z y b l i ż e n i e wyników pomiarów do wielomianu 2 s t o p n i a przy użyoiu maszyny c y f r ow e j . A n a l i z u j ą c wykres wi
d a ć , że moment w s p r z ę g l e zmienia s i ę wprost p r o p o r c j o n a l n i e do masy za
sypanego ś r u t u .
Na podstawie wykresu M = f ( ~ p ) - r y s . 5 - można opracować wykres przed
stawiony na r y s . 6
M = f (m)
g d z i e :
m - masa ś r u t u .
J a k widać w przypadku braku p o ś l i z g u ( —¡^- = 0 ) , moment w s p r z ę g l e przeA n n o s i masa pomniejszoną o "masę martwą", k t ó r a stanowi warstewkę ś r u t u po
między kadłubem a górną krawędzią ł o p a t k i . Masa martwa w badanym p r o t o t y pie wynosiła mQ = 5 , 5 k g . Natomiast w przypadku i s t n i e n i a pełnego p o ś l i z gu o a ł a masa ś r u t u b i e r z e u d z i a ł w wytwarzaniu momentu w s p r z ę g l e .
T eo r i a podobieństwa mechanicznego pozwala o k r e ś l i ć o h a r a k t e r y s t y k i w s z y st k i ch s p r z ę g i e ł tego samego t y p o s z er e g u , na podstawie doświ adcz al ni e wyznaczonych c h a r a k t e r y s t y k meohanicznych prototypu s p r z ę g ł a należąoego do t e g o t y p o s z e r e g u .
Wielkość momentu, j a k i może p r z e n i e ś ć s p r z ę g ł o śrutowe, w z a l e ż n o ś o i od j e go wymiarów geometryoznych, u s t a l o n e j p r ęd ko ś ci ob rot owe j, masy za
sypanego ś r u t u pr z e ds t a wi a r y s . 7 . J e s t t o nomogram, który w praktyozny sposób umożliwia sprawdzenie doboru s p r z ę g ł a i o k r e ś l a wart ość momentu, j a k i s p r z ę g ł o p r z e n o s i podczas rozruohu.
Do o k r e ś l e n i a czas u rozruohu maszyny r o b oc z e j za pomocą s p r z ę g ł a ś r u towego s łuż y wykres - r y s . 8.
W tym c el u nal eży najpierw o k r e ś l i ć moment rozruohowy, j a k i p rz e n o s i s p r z ę g ł o śrutowe ( r y s . 7 ) oraz u s t a l i ć w i e l ko ś ć momentu oporu maszyny r o b o cz e j i war t oś ć zredukowanego na wał s p r z ę g ł a momentu bezwładnośoi mas, kt ó re będą rozpędzane do p r ęd ko ś ci u s t a l o n e j .
W n ioski
Bi o rą c pod uwagę poruszone w a r t y k u l e z a gadni en i a rozruohu dużych mas przy pomocy s p r z ę g i e ł śrutowych można wysunąć n a s t ę p uj ą c e wni os ki :
- w napędaoh t r a n s p o r t u o i ą g ł e g o dużych mocy, s p r z ę g ł a śrutowe p o s i a d a j ą przewagę zarówno nad el ektrycznymi układami r oz r uchu, j a k i nad s p r z ę g łami hydrokinetycznymi, d z i ę k i p r o s t o c i e o b s ł u g i oraz niższemu k o s z to wi zakupu 1 e k s p l o a t a c j i ,
— w przypadku rozruchu bardzo dużych mas ( J > 10^ kgm^ 1 s p r z ę g ł a śrutowe z czynnym wirnikiem s ą jedynymi urządzeniami umożliwiającymi właściwy r oz ruc h maszyny nap ęd za ne j,
180 S yl we s t e r Markuslk, Andrzej Wilk
- badania s p r z ę g i e ł śrutowych z czynnym wirnikiem prowadzone w IMP P o l i t e c h n i k i Ś l ą s k i e j wykazały, że podczas rozruohu masa ś r u t u przenosząca moment obrotowy J e s t zmienna, a j e j wi el ko ść z a le ż y od p o ś l i z g u w sprzę
g l e . Na początku rozruohu (¡“ - = 1 ) c a ł a masa ś r u t u bi e r z e u d z i a ł w przenoszeni u momentu, natomiast po Jego ukońozenlu c z ę ś ć masy ś r u t u two
r zy "masę martwą", k t ó r a nie u c z e s t n i c z y czynnie w przenoszeni u momentu obrotowego.
LITERATURA
[1] Wilke R . : Flilhkraftkupplungen f ür den Grubenbetri eb. Gleckauf nr 5-6/1953 r .
[2] Markuslk S . : S p r z ę g ł a ośrodkowe śrutowe w napędach urządzeń t r a n s p o r towych. P r z eg l ą d Mechaniczny nr 19/1969 r .
[3] Markusik S . : Wyznaozenie o h a r a k t e r y s t y k odśrodkowyoh s p r z ę g i e ł ś r u t o wych. Praoa d o k t o r s k a . I n s t y t u t Meohanl zaoji Górnlotwa P o l . Ś l ą s k i e j , Gllwloe 1973 r .
M Sanda j . : Anl auf - Pulver - Kupplung. Masohinenvelt Heft 5-7/1965 r .
UEHTPOBEJKHHE MY4>TH B HPHBOM* TPAHC110PTHHX MAIIIHH
P e 3 b u e
noAÖop My$Thi äjih npzBOAa pa6oanx MamzH c 6ojh>hihm HHepunoHHum uoneaTOM
4 5 2
npHBexeHHtiM k Bajiy ÄBHraiejia (nopjuica 5. 1 0 -10 Kr« ) ąjul KOHdpyKTopoB ce- pBesaa s npo6jiei«a BBHAy HeH3ÖexHHZ nycKOBux tokob, noHBjimomnxcH b ojiyaae upHiieHeBH» sjiaciH'iHux uy$T.
npoÖJieiia nycxa öojibniHx HHepuHOHHHX uacc pesieHa ßaaroflapH npHiieHeHHH b npHBoaax ueHipoÖexHHX My$T•
HccjieAOBaHHH, npoBefleHHHe b HHCiHiyie itexaHH3auHH ropHoro Äexa CHjie3CK0- ro nojiHiexHHqecKoro HHCTBTyia, iio3bojihjih onpeAejiHib TenaoBue h MexaHHqecKHe xapaKTepHCTHKH, BunycKaeMHX b HaCToamee Bpeita b cipaHe ueHTpoÖeiHux uy$T.
B craTbe npeflciaBjieHH MexaHHvecKae xapaKiepacTHKa, BunycKaeMux ueHTpoÖe»- hux My$T c yKa3aHHeu B03M0XH0CTeft hx npHMeHeHHH b Äpyrux THnax paöoaax iaa- jbhh , a ocoßeH H o b HenpepHBHOM ipaHcnopie.
S p r z g g l a od^rodkowe d r u t o w e . . . 181
CENTRIFUGAL SHOT CLUTCHES IN THE POWER TRANSMISSION OF TRANSPORTING MACHINES
S u m m a r y
Des i gner s used to have c o n s i d e r a b l e d i f f i c u l t i e s with the oholoe o f o l u to h e s f o r the t r a n s m i s s i o n o f machines with a g r e a t momentum o f i n e r t i a reduoed onto the s h a f t o f the engine (withi n the range o f 5 x 104 to 105 kgm2 ) . T hi s was due to the i n a v l t a b l e s t a r t t i n g o u r r e n t s o c our r ing in the oase when e l a s t i c c l u t c h e s are employed. The problems o f the s t a r t i n g o f masses with a g r e a t i n e r t i a have been s o l ve d thanks to the a p p l i c a t i o n o f c e n t r i f u g a l shot d u t c h e s . I n v e s t i g a t i o n s whioh were c a r r i e d out at the I n s t i t u t e o f Mining E n g i n e e r i ng , S i l e s i a n T e ch n ic al U n i v e r s i t y , have made i t p o s s i b l e t o determine the mechanical and thermal c h a r a c t e r i s t i c s o f a number o f shot d u t c h e s t ha t a r e a t pres ent produced in t h i s oountry The paper d i s o u s s e s the mechanical c h a r a c t e r i s t i c s o f the a v a i l a b l e shot d u t c h e s and f o r e c a s t s the p e r s p e c t i v e s o f t h e i r a p p l i c a t i o n in other t y pes o f machines, p a r t i c u l a r l y f o r the purpose o f conti nuous t r a n s p o r t .
