Ludwik Bernacki
Nieznana praca Jana z Koszyczek
Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce
literatury polskiej 6/1/4, 363-370
N O T A T K I
jftez n an a praca
Jana.
z JCoszijczek.
O osobie J a n a z K o s z y c z e k wiemy bardzo niewiele. To
pew na, źe w r. 1503 , za wtórego rektoratu Marcina z Krakowa,
profesora teologii, dziekana przy kolegiackim kościele św. Floryana
na Kleparzu, zapisał się na uniwersytet jagielloński, jako s y n M i
k o ł a j a 1) i źe w dziesięć lat później r. 1513, za dziekanatu Feliksa
Łaskiego, bakałarza praw a kanonicznego i kanonika przy kościele ka
tedralnym w Przemyślu otrzymał b a k a l a u r e a t 2). W tym samym
roku zapisał swego s y n a , Marcina, na wszechnicę krakowską3). Oto
i cała biografia, a gdy dodamy do niej wiadomości o pracach lite
rackich, będziemy mieli wszystko, co wiemy o Janie z Koszyczek.
1) R o z m o w y , które miał król S a l o m o n mądry z M a r
c h o ł t e m grubym a sprosnym. a wszakoż jako o niem powiadają
barzo zwymownym zfigurami i zgadkami śmiesznymi. Kraków, Hie
ronim W i e t o r 1521, 8°. — „Śmieszne a krotofilne Marchołta ga
danie z Salomonem wyłożył w p o l s k i e z ł a c i n y “ , jak stwierdza
sam Wietor, Jan bakałarz z Koszyczek4).
2) „ P o k o r n e w s p o m n i e n i e żywota Pana Jezusowego,
i p r z e m o w a do pana Jezusa od Jana bakałarza z Koszyczek“ .
4) Adam C h m ie l, Album studiosorum U n iv ersita tis Cracovien- sis . T. II. Cracoviae 1892 s. 83 (Johannes Nicolai de K oschycze s. t.).
2) Josephus M u czkow sk i, S tatuta noc non liber promotionum. Cracoviae 1849 s. 157 (Joan, de Coszycze).
3) A. C hm iel, 1. с. s. 147 (M artinus Johannis de Coszycze dioc. Cracoviensis gr. 2 s.).
4) Marchołt. Przedruk homograficzny. O bjaśnił dr. Z ygm unt C elichow ski. Poznań 1876. Por. Karol Estreicher, Bibliografia pol sk a og. zb. t. X X (1 905) s. 144.
3 6 4 Notatki.
„Czynił ty wierszyki“ Jan z Koszyczek w „ Ż y w o c i e wszechmo
cnego syna bożego, pana J e z u K r y s t a , stworzyciela i zbawiciela
stworzenia wszytkiego“, który ogłosił Hieronim W ie t o r w Krako
wie 1522, folio (f. 4 —4 ')1).
3) H i s t o r y a piękna i ucieszna o P o n c y a n i e cesarzu rzym
skim , jako syna swego jedynego Dyoklecyana dał w naukę i k u
wychowaniu siedmi mędrcom. Kraków, Hieronim W ietor, około
1530, 8°. — „Krotka przemowa do czytelnika“ poucza nas, źe
„K siążk i w ięc s i e d m i u m ę d r c ó w d z i e j a m i nazw ane W ie lk ich m ężów pow ieści zacnie w ypisane.
Jan bakałarz z K oszyczek dla twojej m iłości,
P rzełożyć je z ł a c i ń s k i c h ma w p o l s k i e w krótkości“ 2).
Do tych wiadomości o pracach literackich Jan a z Koszyczek
dołączę jeszcze je d n ą , o której dotąd n i e w s p o m n i a n o , choć
jest w niej jego nazwisko w y r a ź n i e wymienione. Jestto :
4) Ż y w o t s w i e t e y A n n y / nacźyst|szey panny Mariey
m a tki bożey i y pânâ Jesu Crystâ sta-|rey matki iego. Pod tym tytułem
jest d rz e w o ry t, przedstaw iający Matkę Boską podtrzymującą Pana
Jezusa, stojącego na kolanach ś. Anny. Na odwrotnej stronie ty tu łu
jest „Przem owa ku świetey Annie“, którą przytaczam :
„O pani n asw iętsza Anno / nâdzieio nâszâ W sz y stk i czię źądaiące łask a tw a podnasza Tw oie s łu g i w y ryw asz zubostw â czesnego Y potym dom ieszcźasz królestw a w iecznego Zadny darmo nieprosi tw ego wspom ożenia K ażdęm u racźysz dâtz dla iego zbaw ienia W spom oż Anno n asw iętsza m nie grzeszn ego J ą n a b a k a ł a r z a S k o s z y c ż e k słu g ę tw e g o K tóry w polskie w y ło ż y ł żyw ot źła tz in y
N ieracź g o op u stzitz o statn iey g o d zin y “ .
Razem z kartą tytułową liczy praca Jana z Koszyczek 43 k art
nieliczbowanych formatu 8°. Arkusze znaczone są niejednostajnie:
*) Przedruk u Józefa P rzyborow skiego , B altazara Opecia Ż y w ot Pana J ez u sa w p ięciu w ydaniach w iek u X V I. P rzegląd b ib lio graficzno. archeologiczn y (C. W ilan ow ski) T. I I. W arszaw a 1881 s.. 4 0 4 — 4 0 5 , też u M ikołaja B obow skiego , P olsk ie p ieśn i k atolickie. K raków 1893 s. 1 6 0 — 162. Por. K . Estreicher, 1. с. o g . zb. t. X I I I . (1 8 9 4 ) s. 2 5 4 — 255.
2) Dr. M. M u rk o , D ie G eschichte von den sieben W eisen b ei den Slaven. W ien 1 8 9 0 s. 7 0 — 87. Por. K . E streicher, 1. c. t. X V III.. (1 9 0 1 ) s. 2 1 7 — 2 18.
А - А щ ( А 4), В —Вщ(В4), С— Сш(С4), D—
D i i i ( D 4 ) ,Е —Еу(Е6—
E g ) ,А
—
F i i i ( F 4 ) ,G—Gy(G6— Gg), H - Н ц ц , I —I m czyli
А,
В, С, D są
półarkuszykam i, E całym ark u szem , F półarkuszykiem , G całym
arkuszem , H , I półarkuszykami. Jedyny egzemplarz, doskonale za
chowany, z śladami złoconych i wyciskanych brzegów, nabyty z in
nymi drukam i (z lat 1529—1532) *) w 1.825 r. przez Jerzego S a
muela Bandtkiego, znajduje się w Bibliotece Uniwersytetu Jagielloń
skiego (syg. Teol. 4729). Opisali go : Bandtkie2) i Estreicher3). Ksią
żka drukowana pięknym gotykiem bez oznaczenia roku , miejsca
i drukarni. Bandtkie uznał, źe „bezwątpienia jest to druk albo H.
W ietora albo Szarffenbergera któregoś“, Estreicher domyśla się, że
okazał się „około 1532 z drukarni Wietora lub Mac. Szarffenber-
gera“ . Po tym opisie przechodzę do treści, którą podam, przytacza
jąc nadpisy rozdziałów.
Przem owa przed początkiem | pisania żyw ota m iły św ię te y | A nny, m atki n asw iętszey pân|ny Mariey y stârey matki pâ-|nâ J e - zusow ey.
Pirw a cźęśtz o rodzâiu św ie -|ty A nny / у o iey rodzyczoch j у o po-jtomkoch śy o stry ie y Ezmeriey.
Znâk j o rodzâiu у o pokoleniu | Em erenciey m âtki/ y dziew ki ie y I sw iętey A nny.
W tóre rozdzyelenie ie st / o chw a-|lebnym obozowaniu sw iętey A n n y w mło-Jdostzi / â iâko b yła dana w m ałżeństw o | Joachim owi / y iâko ży lij w | m ałżeństw ie.
C apitula albo rozdzyelenie trze-Jczie / iâko ofiârâ Joâchim owâ w k oscziele | b yła w zgardzona j â iâko sye oboie sm uczi-|ło y χ·οζ- dzeliło j potym iâko ym anioł | powiedzał iżeb y sy e dzyew ka | m iała nârodzicz.
C zwarte rozdzyelenie / w kto-|rym iest czemu przez ty le lat A nna b yła | niepłodna / â iâko śye społem zeszlij podług | słow a an ielskiego v złotey v licżk i / w Jeru -|zâlem / â iâko pocżęła / y offyârâ ich | b yła przyjem na pânu bogu.
P iąte rozdzyelenie / iako Anna | pocżęła y porodziła dzyew kę Marią / â iâko [ ią po trzech leczyech do kośczioła offia|rowała / y iâko potym Joa-|chim umarł.
Szóste rozdzyelenie k x ią g / o tym | iâko Anna będąc wdową z napominania | an ielskiego dana ie st wtoremu m ężowi / kto|remu im ię było Cleoffâs brâtu Jozeffo-|wemu który b y ł oczieć domnimany pânâ Cristusów , z ktorego też pocżęła Marią matjkę trzech
âposto-!) T. j. z: Psałterzem 1 5 3 2 , Psalmem pięćdziesiątym 1531, Żywotem ś. A leksego 1529, Istoryą o ś. Józefie patryarsze 1530.
2) H istorya drukarń w królestw ie polskiem T. I. W Krakowie 1 8 2 6 s. 4 4 8 .
366 Notatki.
łow y iednego zwoleń-jnika / potym iâko on Cleoffâs | dusze dał panu bogu.
Syodme rozdzyelenie/ iâko św ię -|ta Anna była dana trzeczyem u mężowi Sâlom âsow i’ z ktorego porodźyła trzeczyą | Marią matkę dwu onych apostołow Jâ-|cubâ w iętsz eg o y Janâ ew an gelistę/ y iako sw e dźyew kij nauczała / у o śm ierczy Sâ-|lom âsowey / yktorego śye dnia św ię ta A nna yrod żyła / y ktorego dnia panu boyu (!) dusze swojię dała.
Osme rozdzyelenie / iźe n ieb y ła [ sromotâ ani żadne pogorsze nie / iże św ię ta | A nna poięła trzećyego m ęża iâko sy e to | vkâzuie o ied n ey pannie która dźyw ne w i-|d zenie w duchu m iała / dlatego iże I n iech ćyała nabożnie słu ż y ć | pâniey sw ię te y A nnie.
D zy ew ią te rozdzyelenie o nie-1 którym Prokopie slâchetnym a naucźonem | mężu k tóry potym b y ł p ustelnik iem k tóry | b y ł nabożny ku sw ię te y A nn ie / y o Prâ-jskim B isk u p ie ( k tóry powiadał iże św ię ta | A nna ma b y ć chwalona a św ięto ie y | ma b yć sw ięczono.
D zyew iąte (!) rozdzyelenie o nie|ktorym m łodźyeńczu straw nym / który pr-|zez nâpom inânie św ięteg o Jakuba słu ż y ł | nabożnie sw ię te y A nnie / przy którym przez za słu g i sw ię te y A nny / w ielkie sy e czu- da j p rzyd aw ały у o w ybaw ieniu iego od | vpâdu szkod liw ego у o rozmno-|żeniu ch w ały sw ię -|te y A nny.
Ied en aste rozdzyelenie / o nie-|ktorym B isk u p ie w A n g lij : który ch cy a ł I nagabac ch w ałę sw ię te y A n n y / a nie dla | cźego / dźywno b y ł skaran / a iako w ielkie na | bożeństw o rozm nożyło sye ku chwa-| lebnemu ie y św iętu y czćy.
D zy ew ią te (!) rozdzyelenie o dwu | m niszkach nabożnych k tó rym sy e sama v-|kazała / у o m odlitw ach których ie | naucżyła ku sw ey chw ale y ku | otrzim âniu zaplâty.
M odlitw a którą sw ieta Anna | obiaw iła sw ie te y B ryid źye. T rzin aste ro z d z y elen ie/ iako | św ięta A nna obiaw iła s j e d w ie ma kxobie I nabożnym / iednem u pustelnikow ij | â drugiem u żakow i / у o dżyw ach | które sy e przynich dzyałij/ | przez sw ietą A nnę.
D ru gi taki przykład o | sw ię te y Annie.
C żternaste rozdzyelenie o roz-jmaitych czudach z ktorymij Anna św ię ta | slin ę ła / â napirw ey niektórych w ybaw io-|nych od potonienia у o yb o g iey w -|dow ie pocźyeszoney.
Drugi przyk ład o ied n ey w do-|w ie którą w spom agała św ięta Anna.
R ozdźyeleńye p yąten aste o | n yek torey ń yew yeśćye bârzo ńye- mocney | która w zyw âyąc św y ę te y A nn y | b y ła vzdrowyonâ y potem obraz I y e y spraw iła a o n yek torey dżejwce wmor przed obrazem [ y e y od ńyem ocy y po-|wietrza w ibâw ioney
Przykład o św y ę te y anńye.
R ozd żyelen ye sso sten a ste o | m argorzećye ń iektorey pânnye na- bożney j ku św ię te y ânnye y Ioachim ow y kto-!ra od n ych biła
dźy-wno nâvczonâ I y iâko b y ła przi ie y śm yerćy : Ο | ńiektorem żym - nycę dirpyącem | bliskyem śm yerćy vzdrowio-|nem dziwno przez za słu g i J m iłey św ię te y ânny.
P rzyclad o św ię te y annye.
R ozdzyeleńye śyodm enaste o j palcu św iętey A nn y przenieszio- nem zmiâjstâ pariźa dokolna/ у o dźiwnich cu|dach które śy e d z y a ły przijego câ |łow anyu/ y iako św ięta ânnâ | wspom aga w ssitk i trw â- ią-|ce na ie y słu żb y ej tâkyesz | ty ktorzij iey nieslużą | op u sscza.
P rzyclad o n a św y ę tssey annie. P rzykład o św ię te y A nnye.
„Przemowa ku ś. Annie“ poucza nas , że Jan z Koszyczek
„w polskie wyłożył żywot z ł a c i n y “.
Oryginał łaciński, z którego przekład „Żywota ś. A nny“ po
szedł, nosi tytu ł: L e g e n d a s a n c t i s s i m a e m a t r o n a e A n
n a e , genitricis Virginis Mariae m atris et Jesu Christi. „Legenda“
była często drukowana w XV i XVI w. Jako pierwsze jej wydanie
podają druk: Lovanii, J. de Westfalia 1496; następne tłoczył Mel
chior Lotter w Lipsku (1497: dwie edycye; 1498; 1505; 1512)1).
Miałem pod ręką egzemplarz Biblioteki Z. N. I. Ossolińskich p. 1.
inw. 8,434, drukowany 1512 (Impressum Lypzk. per Melchiorem
Lotter), ważny z tego względu, źe mieści pod tytułem własnoręczną
notatkę ks. H. J u s z y ń s k i e g o , którą przytaczam :
Cracoyiae ty p is Scharfenbergianis opus hoc impressum habeo, cum hac inscriptione : Cura & studio Joannis de Stobnica Decani Sae
Annae ad Cracoviam. Conjicio et hanc editionem ad praefatum au
ctorem spectare inde, quod, iam tunc commercium cum L ip sien si ty- pographia inerat P o lo n is, quod m ihi fere contemporanea duo opus cula su nt nota L ipsiae in eadem typographia im p ressa, ad extremum quod in editione Cracoviensi nulla mentio est de reim pressione vel alieno opere.
B ibliothecae Ossolinianae offert M. Hieronymus J u szy ń sk i.
Edycyi Szarfenbergera „Legendy“ dziś nie znamy; czy w yja
śnienie napisu na tem w ydaniu, jakie podał Krezus-.iuszyński, jest
właściwe zostawiam tym, którzy Janem ze Stobnicy (fl5 1 9 ) i kul
tem ś. Anny u nas zajmować się będą ; w każdym razie „Legenda“
jest oryginałem łacińskim , z którego przetłumaczono „Żywrot św.
Anny“ na język polski.
Dla dowodu zestawiam ustęp (z przykładu : o niektórym m ło
dzieńcu strawnym, który przez napominanie świętego Jakuba służył
*) Por. L . Hain, Repertorium bibliographicum . V. I. Stu ttgart 1826 s. 1 2 3 — 1 2 4 ; K . Estreicher, Bibliografia polska X V — X V I stólecia. K raków 1875 s. 157; W . W is ło c k i, Incunabula typograp- hica. Cracoyiae 1900 s. 48 0 .368 Notatki.
nabożnie świętej Annie) z tłumaczenia
ioryginału ; w nocie podaję
dla porównania początek tej samej opow ieści, w nieco odmiennej
wersyi z r. 1498, przechowanej w rękopisie Biblioteki Z. N. I. Osso
lińskich p. 1. inw . 1873 (s. 185— 187)1).
W niektórym m iesćye bogâ- tem w ielkim â ludnym / b y ł sin n ie ktorego burm istrza m ożn ego/ który g d y iego rodźyci morowym pow ietrzym zmarlij są bogatym d źyd źycem został / ale obyczâiem m łodźyentzow nie zw ycżayn ych / sta ł sy e rospu stn y â straw n y / tak iź e g d y b y ł w e dw u dźyestu lat dla ie g o w ielk ie y straw n ośćy ono w ielk ie ijm ienie iâko śn ieg od sloń tza/ sol w w odźye/ lod od ogn ia poczęło g in ą ć / a także be- dątz w tym zb ytk u strâw n oscy nie sz cz esliw y e pochodźył w onych b ogaćtw iech / tak iż p rzyszed ł ku vb ostw u / potym g d y niem iał n itz op usćylij go iego krew nij przy- iaćyele / opuszcżało go im ienie / opuszcźał go też y pan b og / bo iego też b y ł drzew iey opuscył iż nie chow ał iego przykazania / â tako y lu d źye y ży w io ły y w szi- tko stw orzenie było mu przećy- wno / bo powietrze w ielk ie dom iego w szy tk ieg o dobrego napeł n iony prze w roćyło/ y piorun ły
-In c iv ita te quadam op u len tis sim a magna et populosa filius erat p roconsulis cuiusdam prepotentis. Q ui parentibus su is defunctis pe ste epidim iae solus heres perdives su perm ansit. Sed adolescentium more inexpertorum prodigus effe ctu s est v itae d isso lu ta e , ita u t dum a etatis suae annum ageret vicesim u m , quemadmodum n ix in sole, sa l in aqua, g la tie s in ign e, stupa in flamma vorace perdurare co n su ev it, sic ip se infortunatus in cu n ctis d iv itiis defluentibus ad egestatem pervenit. R elique runt eum amici necessarii , relin- querunt temporalia. Reliquere v i debatur etiam ipse a ltissim u s, quo niam ipsum reliquerat prius. Tam homines quam elem enta et omnis creatura ipsi putabantur adver sari. V en tu s turbulentus deorsum in terram con cu ssit domum suam om nibus bonis repletam ; fulgura, coruscationes ac tonitrua deiece- runt ac com busserunt horrea ac frumenta in eis cumulata ;
pecu-*) O pisany przez W ła d y sła w a W isłock iego w R oczniku dla ar cheologów , num izm atyków i bibliografów polskich. Rok 1870. K ra ków 18 7 3 s. 1 7 4 — 175 i przez M arcelego T urkaw skiego w pracy: Spicim ir herbu L eliw a. L w ów 18 7 6 s. 4 6 — 48 . Oto te k st opowiada nia : E rat adolescens quidam in H olandria et variis et m ultis d iv i t iis affluens filius con su lis in civitate p otenti ac m agn ifica, qui de fu n ctis igu in aria p este parentibus fratribusque et sororibus unicus m ansit am plissim ae h ered itati superstes , qui ubi libertatem pravam cum d iv itiis unha m em oratis copiam sib i malorum suadentem nactus e s s e t , cep it u t e st adolescentium omnia lu x u taxilloque perdere nec non diu noctuque in ter m eretrices atque lenones com essator versari ; et u t rem brevi verbo complectar, vitam in cu n ctis obscenam de- testabilem que agere. Quapropter iratus tandem illi D eus ultionum
skâwice popalił iego gumna zbo że / grad pobił iego bydło owce w oły / powodź w ielka pokaźyła role łąk i sa d y drzewa w yryw âlâ y nie płodnę ycży n iła / to w szytko g d y sy e mu dla iego n ie c z y sto - sc y â zb ytku przydało nie miał żadnego kto by go p oćyeszył ale od p rzyiaćyoł ińkoby św ię ty Iop albo Tobiasz b y ł nâsmiewan / po- tym p rzyszły istzow ie vpominaiątz sy e d ługów a nie m aiątz pienię d zy bralij ćyążą żądny niechćyał zań ręcżyć bo b y ł opuszcżon ode- w szitk ich / a g d y go tak ono w iel k ie vcysn ien ie y wielka nçdzâ vdrącżdła bedątz sm utny spłacżem m ówił sam k xobie/ tzoź ia mam cżyn ić nęd zn y z nednych gd źye sy e mam obroćyć / oto pieniedzij niemam/ przeź pieniędzy d źyś n i kogo n iem iłu ią / kopać nie mogę/ żebrać sy e sromam m iedzi swoi· mij znâiomymij nie wiem do kogo sy e mam obroćyć po wpomoźenie/ oto у niebo у źyem ia у w szytk ij ży w io ły są mi p rzećyw ny/ oto sye semnie przyiaćyele n asm iew aią/ n ie mam żadnego poradzenia у żadnego wspomożenia â przeto le- p iey ie st iżeb ych żebrać poszedł do grobu św ięteg o Iakuba niżli- b ych bedąć w takim ydręcźeniu m iał być w vstâw inym nâgâbâniu d łu gów / potym w ziąw szy kij mil- cźkiem w yszed ł z m ia sta / â be dątz opuszcźony â w w ielkim
des et armenta peremerunt gran dines ; undarun vehem entia diruti aggerib us subm ersit agros ferti les et pascua nec non pomaria sua eradiavit fructifera et infru ctuosa reddidit. Quae omnia lic et sib i acciderent, tamen propter v i tae suae petulantiam neminem habuit consolantem , sed et in su per ab am icis veluti sanctus Job et Thobias irridebatur. Affue runt illico creditores m onentes debita sib i p e r so lv i, fu g it pecu nia, capiunt pignora, nemo fideiu-
s s i t , quoniam desertus erat ab omnibus. Cunque an gustiae eum praemerent undique, a it apud se m aestus lacrimisque perfusus. Quid faciam miserorum miserrimus, quo me vertam ? quid attem ptabo ? Nummus honoratur, sin e nummo nullus amatur. Fodere non valeo inter natos etiam mendicare eru besco Ad cuius tandem auxilium confugiam. Ecce coelum et terra pariter et omnia mihi adversantur elementa. Derideor ab am icis. A lie nus sum beneficiis ac d estitu tu s oportunis consiliariis. M elius ergo m ihi est ut me[n]dicus peregri- ner ad sanctum Jacobum , quam tan tis m alis subiacens in ester mo le stiis quottidianis a creditoribus. Accepto ig itu r baculo clam c iv i tatem e x iit et totus desolatus et contristatus in agro ad deum genu flexo se con vertit dicens.
dominus cuncta eidem adversari fecit elem en ta, vid elicet b estias s i mul ac hom ines. Ventorum etenim tem pestas tig n o s de domo tecta- que decusserat, horrea cum frumento ac bladis fulm inibus icta exus- taque perierant. Pecora eius oves ac boves a lu pis vorata sunt, praedia eiu s et quicquid iumentorum adhuc ex titit, reliquum villae sim ul agri cum pratis aquarum aluvione submersa sunt. E t ut multa denique paucis efferam ad tantam postremo d even it inopiam u t ne a li menta quidem pro victu sib i quotidiano superessent...
370 Notatki. sm utku p oklekn ąw szy na rolij przed m iastem obroćył sy e do pâ- nâ bogâ mowiątz.
Na zakończenie niniejszej notatki zw racam uwagę na cyto
waną już w naszym „Pam iętniku“ 1) rozpraw ę É. Schaumkella p. t.
Der Kultus der hl. Anna am Ausgange des Mittelalters (Freiburg
in В. und Leizig 1893)2).
L u d w ik B ernacki.
E teki bibliograficznej.
v .
W Krakowie ukazai się jeszcze jeden druk Logaua:
De R eg in a E li|sab eth e F erdinandi Romajnorum re g is F ilia (T y tu ł znajduje się na k. 1 verso nad w ierszam i).
Druk w 4-ce obejmuje 2 k arty, których zewnętrzne stron y są próżne , na 2 w ew n ętrznych znajdują się 4 w iersze Pod tytu łem czterow iersz (Chwali jej w ielk ą piękność). 2) D e Eadem (1 2 w ier szy). C hw ali Z ygm u nta A u g u sta i E lizę jako semidei i w ielkość ich rodu. 3) D e Eadem. (Pochw ały z licznem i rem iniscencyam i k lasy- cznem i, porównania z Junoną, W enerą. Zna 4 ję z y k i:
H aec uno lin g u a s quattuor ore sonat.
Germanam atque Italam Romanae et flumina lin gu ae N ec m inus et voces terra Bohema tuas.
4) Epithalam ion. P och w ały młodej królowej i życzenia d łu g ieg o szeregu potomków, co się nie spełniło, gd y ż E lżb ieta już 15 czerwca 1545 r, w W iln ie umarła. W końcu: Georg. Log. F. (Fecit) H ie. V ie. I. (Im p ressit). Druk pochodzi , jak w idać z t r e ś c i, z r. 1543, g d y ż 7. maja tego roku córka Ferdynanda I. p oślub iła Z ygm unta A u gu sta, i b y ł dawniej polskim bibliografom nieznany. Odkrył go pierw szy Bauch , 1. c. str. 33 , wspomina o nim obecnie Estreicher (B ib liogr. polska X X I, 388), nie podając g d zie się znajduje. U nikat tego druku posiada b iblioteka królewska w D reźnie w cennym zbio A) F ran ciszek Krcek , T e k st p ełn y p ieśn i „Maryja panno szla chetna“ . (O kruchy hym n ologiczn e II). P am iętnik literack i. R . V . Lw ów 1906 s. 2 1 8 ; odbitka poprawna. L w ów 1906 s. 32.
2) O h istoryi „Żyw ota ś. A n n y “ w literaturze francuskiej por. ustęp w znakom item dziele N isa r d ’a (Charles) , H istoire des livres populaires. T. I I. P aris 18 5 4 s. 266 i nast.