Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim : raport z badań

Pełen tekst

(1)Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik Uniwersytet Jagielloński Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. Spis treści 1. Terminologia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84 2. Całościowa koncepcja badań funkcjonalności rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 2.1. Przedmiot badania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 2.2. Metody badawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 2.3. Działania zrealizowane w ramach badania funkcjonalności rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 3. Charakterystyka systemu informacji o ofercie dydaktycznej UJ jako przedmiotu badań . . . . . . . . . . . . . . . . 87 3.1. Portal Uniwersytetu Jagiellońskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 3.1.1. Portal Uniwersytetu Jagiellońskiego jako źródło informacji dla kandydatów na studia I, II, III stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 3.1.2. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę Portalu UJ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 3.2. Strony WWW jednostek: wydziałów i instytutów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 3.2.1. Strony WWW jednostek dydaktycznych UJ jako źródła informacji dla kandydatów na studia I, II, III stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 3.2.2. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę stron WWW jednostek dydaktycznych UJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 3.3. USOS – Uniwersytecki System Obsługi Studiów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 3.3.1. System USOS Uniwersytetu Jagiellońskiego jako źródło informacji dla kandydatów na studia I, II, III stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 3.3.2. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę systemu USOS UJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 3.4. Portal ERK – Elektroniczna Rejestracja Kandydatów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 3.4.1. System ERK Uniwersytetu Jagiellońskiego jako źródło informacji dla kandydatów na studia I, II, III stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 3.4.2. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę systemu ERK UJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 3.5. Informator ECTS Uniwersytetu Jagiellońskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 81.

(2) 3.5.1. Informator ECTS Uniwersytetu Jagiellońskiego jako źródło informacji dla kandydatów na studia I, II, III stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99 3.5.2. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę Informatora ECTS UJ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100 4. Stan badań. Raport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101 4.1. Część metodologiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101 4.2. Część przedmiotowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101 4.2.1. Najlepsze praktyki, najpopularniejsze programy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101 4.2.2. Charakterystyka systemów akademickich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102 4.2.2.1. Zakres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102 4.2.2.2. Zawartość systemów typu „wybór kursów” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102 4.2.2.3. Rodzaje stosowanych systemów informacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102 4.2.3. Problematyka badań empirycznych w oparciu o systemy akademickie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102 Postulaty studentów na podstawie badań użyteczności opisanych w analizowanym piśmiennictwie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103 4.3. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę piśmiennictwa naukowego i najlepszych praktyk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103 4.3.1. System jako całość. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103 4.3.2. Wybór kierunku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103 4.3.3. Wybór kursów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103 5. Analiza najlepszych praktyk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104 5.1. Przykłady najlepszych praktyk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104 6. Wywiady z przedstawicielami władz wydziałów uczelni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104 6.1. Cel i przedmiot badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104 6.2. Grupa badawcza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104 6.3. Metodologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105 6.4. Wyniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105 6.4.1. Ogólne uwagi do RSIOKK UJ (wyniki badań) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105 6.4.2. Uwagi do ERK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106 6.4.3. Uwagi do USOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106 6.5. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o wywiady z przedstawicielami władz uczelni. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106 7. Badania fokusowe studentów i doktorantów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107 7.1. Studenci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107 7.1.1. Cel i przedmiot badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107 7.1.2. Grupa badawcza i dobór próby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107 7.1.3. Metodologia i organizacja badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107 7.1.4. Wyniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108 7.1.5. Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108 7.1.6. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o wyniki badań fokusowych studentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108 7.2. Doktoranci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109 7.2.1. Cel i przedmiot badania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109 7.2.2. Grupa badawcza i dobór próby. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109 7.2.3. Metodologia i organizacja badania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109 7.2.4. Wyniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109 7.2.5. Wnioski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 7.2.6. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o wyniki badań fokusowych doktorantów UJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 8. Badanie kandydatów na studia I, II i II stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 8.1. Cel i przedmiot badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 8.2. Grupa badawcza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 8.3. Metodologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110. 82. Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik.

(3) 8.4. Wyniki badań ankietowych kandydatów na studia I stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 8.4.1. System ERK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 8.4.2. Strony wydziałów / instytutów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 8.4.3. Portal UJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 8.4.4. Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 8.4.5. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o badania ankietowe kandydatów na studia I stopnia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 8.5. Wyniki badań ankietowych kandydatów na studia II stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 8.5.1. Wnioski dla studiów II stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 8.5.2. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o badania ankietowe kandydatów na studia II stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 8.6. Wyniki badań ankietowych kandydatów na studia III stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 8.6.1. System ERK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 8.6.2. Strony wydziałów / instytutów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 8.6.3. Portal UJ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 8.6.4. Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 8.6.5. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o badania ankietowe kandydatów na studia III stopnia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 9. Testy funkcjonalne studentów WZiKS – case study. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 9.1. Cel i przedmiot badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 9.2. Grupa badawcza i dobór próby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 9.3. Metodologia i organizacja badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 9.4. Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 9.4.1. Wnioski ogólne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 9.4.2. Uwagi szczegółowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 9.4.2.1. ERK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 9.4.2.2. USOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 9.4.2.3. Portal UJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 9.4.3. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o testy funkcjonalne Portalu UJ, systemu ERK, systemu USOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 10. Wnioski końcowe i rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia UJ. Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 10.1. Wnioski ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 10.2. Wnioski szczegółowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122 10.2.1. Źródła informacji o kierunkach kształcenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122 10.2.2. Opis kierunku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122 10.2.3. Opis kursu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 10.2.4. Portal UJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 10.2.5. System USOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 10.2.6. System ERK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 10.3. Rekomendacje ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124 10.4. Rekomendacje szczegółowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124 10.4.1. USOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124 10.4.2. ERK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124 10.4.3. Portal UJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124 Załącznik 1. Wygląd i zawartość obecnego RSIoKK UJ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 Załącznik 2. Kwestionariusz wywiadu fokusowego dla studentów i doktorantów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 Załącznik 3. Scenariusz przeprowadzenia testu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 Załącznik 4. Zadania do wykonania przez uczestników testu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 Test funkcjonalny systemu USOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 Test funkcjonalny systemu ERK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 Test funkcjonalny Portalu UJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 83.

(4) Załącznik 5. Kwestionariusz oceny elementów systemu informacji o kierunkach kształcenia w UJ – user experience quastionnaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130 Załącznik 6. Kwestionariusz rozmowy z użytkownikami uczestniczącymi w badaniu elementów systemu informacji o kierunkach kształcenia w UJ po wykonaniu przez nich zadań praktycznych – model Kano 131 Załącznik 7. Kwestionariusz wywiadu z władzami wydziałów i instytutów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 Załącznik 8. Kwestionariusz ankiety dla kandydatów na studia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Bibliografia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 Metodologia badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 Prace o tematyce związanej z informacją o ofercie edukacyjnej uczelni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134 Spis ilustracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135. 1. Terminologia i definicje Systemy informacji o kierunkach kształcenia (dalej: SIoKK) w uczelniach określane są w języku polskim różnorako, zarówno w praktyce, jak i w piśmiennictwie naukowym. Funkcjonują nazwy: „systemy informatyczne dla edukacji”, „portale zarządzania informacjami dydaktycznymi”, „zintegrowane systemy intranetowe wspomagające zarządzanie i e-edukację na uczelni wyższej”, „systemy zarządzania dokumentacją dydaktyczną”. Również w piśmiennictwie anglojęzycznym używa się różnych określeń: „computer-based advising in educational systems”, „student information systems”, „technology-based advisory systems”, „academic advising”, „advising systems”, „recommendation systems”, „student decision suport systems”. Najczęściej używany „e-advising” definiowany jest jako „wykorzystanie narzędzi informatycznych online w celu wspierania studentów w podejmowaniu zwłaszcza zrutynizowanych decyzji, przyczyniające się do poprawy wydajności i dostępności doradztwa tradycyjnego, zmierzające tym samym do wspierania akademickiego sukcesu studentów” [Zuhrieh, Shubair 2014]. Zarówno same nazwy systemów, jak i powyższa definicja wskazują, że oprogramowanie tego typu, wdrażane na amerykańskich i zachodnich uczelniach, ma służyć nie tylko celom informacyjnym i wspomagającym procesy administracyjne na uczelni. Nadrzędną funkcją jest tu wspieranie tradycyjnego doradztwa akademickiego, opartego na relacji personalnej, wpisanego w system administracyjny uczelni i mającego długie tradycje. W Uniwersytecie Jagiellońskim SIoKK powinny pełnić rolę przewodnią w doradztwie dotyczącym studenckich wyborów w zakresie edukacji wyższej wobec braku doradztwa tradycyjnego. Dlatego też powinny być zaprojektowane w oparciu o analizę najlepszych praktyk, analizę piśmiennictwa naukowego i fachowego podejmującego problematykę tych systemów i ich jakości, a także na podstawie wyników wewnętrznych badań potrzeb wszystkich interesariuszy systemu funkcjonującego na UJ. Działania takie, podejmowane systematycznie, pozwolą podążać za trendami w projektowaniu tego typu systemów i zmieniającymi się oczekiwaniami użytkowników. Jak pisze Laura Pasquini, przed wprowadzeniem lub zmianą jakiejkolwiek technologicznej formy doradztwaǁųadze instytucji powinny prowadzić badania, oceny i opinie, czy to na małą skalę w zespołach jednostek lub na wydziałach uczelni, czy to szerzej – w obrębie całego uniwersytetu, aby określić cele i potrzeby dotyczące świadczenia usług doradztwa dla studentów [Pasquini 2013]. Takie też jest uzasadnienie badań systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim, przeprowadzonych w ramach projektu „Harmonizacja zarządzania dydaktyką na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie” i opisanych w niniejszym raporcie. Zgodnie z zasadami sporządzania dokumentów tego rodzaju raport stanowi zdystansowane sprawozdanie wyników przeprowadzonych badań empirycznych (ilościowych i jakościowych), w którym komentarze odautorskie zostały ograniczone do niezbędnego minimum. Formułowane w raporcie wnioski i rekomendacje dotyczące możliwych udoskonaleń SIoKK wypływają wyłącznie z uzyskanych rezultatów badań, których nie poddano dyskusji.. 84. Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik.

(5) 2. Całościowa koncepcja badań funkcjonalności rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. 2.1. Przedmiot badania Celem przeprowadzonych badań było: 4 określenie jakości działania i efektywności wybranych elementów rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia (dalej: RSIoKK) Uniwersytetu Jagiellońskiego, na który składają się: ∙ Portal UJ i portale jednostek dydaktycznych UJ, ∙ Informator ECTS (w wersji testowej) – w dalszej części raportu określany także jako elektroniczny Informator o kierunkach kształcenia UJ, ∙ ERK, ∙ USOS (rys. 1); 4 określenie, w jakim stopniu wybrane elementy systemu wspomagają cały cykl decyzyjny związany z planowaniem wykształcenia i przygotowaniem do życia zawodowego, począwszy od wyboru kierunku studiów poprzez wybór kursów, na znalezieniu pracy zakończywszy. Rys. 1. Elementy RSIoKK UJ poddane badaniom użyteczności w projekcie HaZarD.

(6) ! $ ! !"!. . )" ! % .

(7) . *" &# ! % . * ( . * % ! !!. * ! !"!

(8) ( "!""% % . Źródło: Opracowanie własne, 2014. 2.2. Metody badawcze Całościowa koncepcja badań użyteczności systemu informacji o kierunkach kształcenia UJ opiera się na wykorzystaniu kilku komplementarnych metod i technik badawczych. Są to: 1. analiza piśmiennictwa (naukowego i fachowego) poświęconego problematyce systemów zdefinowanych w rozdziale pierwszym niniejszego raportu; 2. analiza najlepszych praktyk – wdrożonych na uczelniach rozwiązań informatycznych dedykowanych studentom, w oparciu o opisy ich funkcjonalności, pochodzące z dokumentacji, prezentacji, nagrań audiowizualnych; 3. analiza RSIoKK UJ w jego obecnej postaci; 4. badania interesariuszy RSIoKK UJ, które umożliwiły poznanie opinii różnych grup użytkowników, w tym: a. kandydatów na studia, b. studentów studiów I, II i III stopnia, c. władz wydziałów i instytutów UJ. Założenia badania obrazuje rys. 2, natomiast szczegółowy opis przyjętej metody znajduje się w odpowiednich rozdziałach tego raportu.. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 85.

(9) Rys. 2. Całościowa koncepcja badań. Źródło: Opracowanie własne, 2014. Badania interesariuszy podzielono na dwie części. W pierwszej z nich celem było uchwycenie sposobu, w jaki postrzegają oni system jako całość złożoną z kilku elementów, zaś w drugiej – poznanie szczegółowych ocen formułowanych na temat każdego elementu z osobna (Rys. 3. Zakres badania użytkowników – interesariuszy systemu). Zastosowano następujące narzędzia badawcze: wywiady fokusowe i indywidualne (oparte na kwestionariuszu) oraz ankiety i testy funkcjonalne połączone z ankietą user experience i wywiadem opartym na modelu KANO. Rys. 3. Zakres badania użytkowników – interesariuszy systemu. Źródło: Opracowanie własne, 2014. Dobór próby różnił się w zależności od badanej grupy użytkowników. Ogółem uczestniczyło w nich: 13 przedstawicieli władz uczelni, 67 studentów i 324 kandydatów na studia (rys. 4). Rys. 4. Zestawienie metod / technik badawczych z grupami docelowymi Nr Badana grupa. Próba. Metoda / techniki. Narzędzia. 1.. przedstawiciele władz. dziekani wydziałów (9) lub dyrektorzy instytutów (4) ds. studenckich. wywiady. kwestionariusz wywiadu. 2.. kandydaci na studia. 324. ankieta. kwestionariusz ankiety. 58. badanie fokusowe. kwestionariusz rozmowy. testy użyteczności systemu. zadania testowe ankieta user experience kwestionariusz rozmowy oparty na modelu KANO. 3. 4.. studenci I, II i III stopnia studiów. 9. Źródło: Opracowanie własne, 2014. 86. Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik.

(10) 2.3. Działania zrealizowane w ramach badania funkcjonalności rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim W ramach badania funkcjonalności RSIoKK w Uniwersytecie Jagiellońskim, w okresie od marca do grudnia 2014 r. zrealizowano następujące zadania: 1. analizę literatury przedmiotu i opracowanie stanu badań, 2. wytypowanie najlepszych praktyk w zakresie badania funkcjonalności RSIoKK, 3. opracowanie całościowej koncepcji badań funkcjonalności rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim, w tym opracowanie narzędzi badawczych: kwestionariusza badań fokusowych (Załącznik 2. Kwestionariusz wywiadu fokusowego dla studentów i doktorantów), scenariusza testów funkcjonalnych, tzw. usability tests (Załącznik 3. Scenariusz przeprowadzenia testu), kwestionariusza wywiadu z władzami wydziałów i instytutów UJ (Załącznik 7. Kwestionariusz wywiadu z władzami wydziałów i instytutów) oraz kwestionariusza ankiety dla kandydatów na studia (Załącznik 8. Kwestionariusz ankiety dla kandydatów na studia), 4. przeprowadzenie badań fokusowych na grupie studentów UJ, 5. opracowanie wyników pilotażu badań fokusowych i przedstawienie wstępnych wniosków dotyczących głównych problemów funkcjonalnych rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim, 6. przeprowadzenie badań fokusowych wśród doktorantów UJ, 7. przeprowadzenie wywiadów z władzami wydziałów UJ, 8. przeprowadzenie badań ankietowych wśród kandydatów na studia I, II i III stopnia, 9. przeprowadzenie testów funkcjonalnych na grupie studentów I, II i III stopnia.. 3. Charakterystyka systemu informacji o ofercie dydaktycznej UJ jako przedmiotu badań Na elektroniczny rozproszony system informacji o kierunkach kształcenia UJ składają się: Portal Uniwersytetu; portale jednostek naukowo-dydaktycznych Uniwersytetu; Informator ECTS UJ; system ERK: Elektroniczna Rejestracja Kandydatów; system USOS: Uniwersytecki System Obsługi Studiów wraz z aplikacjami stowarzyszonymi, które poddane zostaną wstępnej charakterystyce w oparciu o przeprowadzone przez autorki raportu badania metodą analizy zawartości.. 3.1. Portal Uniwersytetu Jagiellońskiego Zgodnie z informacjami zawartymi w „Przewodniku po Portalu Uniwersyteckim” Portal UJ (http://www.uj.edu. pl ) stanowi „platformę integrującą różne usługi dostępne dla społeczności akademickiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Oparty jest na opensource’owym oprogramowaniu Liferay. Jedną z podstawowych funkcji Portalu jest tworzenie i zarządzanie stronami internetowymi” [Przewodnik, dok. elektr.]. Celem trwających od 2009 r. prac nad nowym portalem UJ było ujednolicenie wyglądu i funkcjonalności wydziałowych i instytutowych stron WWW w obrębie całego Uniwersytetu, co miało sprzyjać budowaniu jednolitej identyfikacji wizualnej uczelni oraz zwiększeniu efektywności wyszukiwania informacji. Szczegółowo budowę serwisu obrazuje „mapa serwisu” dostępna pod adresem http://www.uj.edu.pl/mapa-serwisu .. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 87.

(11) Rys. 5. Strona główna Portalu UJ. Źródło: Portal UJ, http://www.uj.edu.pl [odczyt: 18.06.2014]. Serwis oferuje możliwość przeglądania treści według: < kategorii tematycznych: „Uniwersytet”, „Collegium Medicum”, „Dydaktyka”, „Nauka”, „Rozwój”, „Innowacje” (Rys. 6. Kategorie tematyczne Portalu UJ), < kryterium użytkownika: „Kandydaci”, „Studenci”, „Doktoranci”, „Absolwenci”, „Pracownicy” (Rys. 7. Kryterium użytkownika Portalu UJ). Rys. 6. Kategorie tematyczne Portalu UJ ("2-.300 '"(".0-#. *%% "1'

(12) "1' 34"&3 -2"'"(".0-#". 3$03$. *'1("$03. $01%(*/". $-.$". "%"*0$""-!"21'. -'1034(3. - ("4#-*$1 $'"$" * 01"8.0*,(" *-4#(*%"0' ".09. ".0*-". 1$*-*2"1. 01".0*,(". *0%"*'3 */"((. "%*4*4(3. (*.0$",*4: "'"43234"&*2. .40&(" ,*3,%*'*2. ".0*-34(3. -*.*%*).$".

(13) 14. "%*%* "4(3. $*/$.40&(". -*3"23-+5("(". *%*(".03$" "43$"8.0-*(*'"" "(*-'03$"0*.*2(#. &.(1(1.4 03,("%(. "$03 0-*(03!*(*-*2 $0*- . 4"&$-10#"(01". 0010. !'"". 4"& 14(". 003.03$". "*%* """ 1$*"'". 0*2-43.4(" "*- ("4# 3.0'((03$#" 2"41%(#. -44(" " *'1("$#",*&9 01"+2

(14) "43(-*9 "*%"09 "*!'""8"*43$" ""*0!(*%* "". "1-*.&1 "01(0+2 -("4(3!. .,*&324. ((*2#. -* -'-*42*#1. . ',1.=<<:%" (*2"(" 1(1.4.0-1$01-%(. "%%*).$"(0-1' ((*2#" $'"$"($10*- -4.""*-4*/". . 1(#% . .4!(" . "%%*).$" %1"4(.1. -*#$03. .4!(" . .4!(". &4. (0-1'%( * 14(" 4"&.9.+ ",&(*.,-2(3! "%%*).$"("2-.300 -4" *"$1 ,-2*424*/ ".003.03$". 32("02*. $# -"-. "(("1("2-.30$. ("",-* -'3 $-#*2 ("",-* -'3 '"43(-**2 .,+&,- '"43(-**2. *42+#. $03,-2(.

(15) 0'03$""(*-'03$". -0*/"$'"$". 1$. 34"&3 .,*&3-03.034(. Źródło: Opracowanie własne na podstawie Uniwersytet Jagielloński – Mapa serwisu, http://www.uj.edu.pl/mapa-serwisu [odczyt: 18.06.2014]. 88. Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik.

(16) Rys. 7. Kryterium użytkownika Portalu UJ. &0 . -.& . ("-(+& . ,(#/& . +(/& 0. "+.-!:89;79<. (%.& "-0. (%.& "-0. (%.& "-0. 0,1." /+"*+(/& ")/. .1(1 %0. -. 5,-(*& (+1 !&(# -% ,-+," . .#% &,-. )/. -(/+10,1& ,(#/&-)/ . *+(+%(/& . +-,-. )/. +& 1!+(". "% " (. "-0*+/&. #.,(#/&- . 1 $*+/,((/0. 0-& (*(/ 1 . /. (/+10,-/(("-(+&-)/. -(/+10,1&

(17) ,1"')/. (%.& "-0. %(+1-.&-)/. -0*& ("-(+&" . & (,)//((/0 ,(#/&-)/. (1-.& /+,0-". .#% &0. 1* 1& 1+(/(-&. + + +(1/)!. 1 $(!#&0. -0%!. "% " . $&(%(& ",6,(#/&-)/. 2&(".%&-0. (%(%-+ #&. (%(%-+ #&. &-+(/&00,-% +11& 1#& . $,&.&.,1-0*& #&. +0-0. + + +(1/)!. 1* 1& . +(+%

(18) (,-. * "%01&. 1"(#& . 1"(#& . + + +(1/)!. 0% &,-.&". +,1--0+,(& . .+(,$. -.&-)/ +& 1&0. +( %6&+0" (+&. 1 $,*)$*+0

(19) 10&+((/!. 1 $,*)$*+0

(20) 10&+((/!. .+(,6,) *$&(,*+/&0. --0,-0" . +& 1! "#.0. *+(+%(/& . (&-"-. # (-" 0"$0(-/+-+-, +#, +( %6&+0" (+&. ($&."(/ ,*($0+-0,-01&. + + +(1/)! *+(+%(/& . Źródło: Opracowanie własne na podstawie Uniwersytet Jagielloński – Mapa serwisu, http://www.uj.edu.pl/mapa-serwisu [odczyt: 18.06.2014]. Obok opcji przeglądania serwisu według kategorii tematycznych lub ze względu na kryterium użytkownika serwis oferuje możliwość prostego wyszukiwania treści w obrębie Portalu. 3.1.1. Portal Uniwersytetu Jagiellońskiego jako źródło informacji dla kandydatów na studia I, II, III stopnia Kandydaci natrafiają w Portalu Uniwersytetu Jagiellońskiego na adresowane do nich treści w następujących miejscach (Rys. 8. Informacja dla kandydatów w Portalu UJ): 1. menu kryterium użytkownika: „Kandydaci”, 2. baner: „Rekrutacja na studia”, 3. blok treści: „Rekrutacja”, obecny na stronie tylko w czasie trwania rekrutacji na studia.. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 89.

(21) Rys. 8. Informacja dla kandydatów w Portalu UJ. Źródło: Opracowanie własne na podstawie Portalu UJ, http://www.uj.edu.pl [odczyt: 18.06.2014]. Skorzystanie z menu kryterium użytkownika i wybór linku „Kandydaci”, jak też kliknięcie w baner znajdujący się w centralnej części portalu prowadzi użytkownika do portalu UJ dla kandydatów: „Rekrutacja na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim” (Rys. 9. Portal UJ: „Rekrutacja na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim”). Rys. 9. Portal UJ: „Rekrutacja na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim”. Źródło: Portal UJ, http://www.uj.edu.pl/ [odczyt: 18.06.2014]. 90. Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik.

(22) W portalu „Rekrutacja na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim” znajdują się zakładki: „Rekrutacja 2014/15”, „Cudzoziemcy”, „Oferta studiów”, „Pytania i odpowiedzi” oraz „Kontakt”. Kliknięcie na zakładki „Oferta studiów” odsłania jej zawartość, na którą składają się: „Katalog studiów ERK”, „Co studiować?”, „Studia pierwszego i drugiego stopnia”, „Studia trzeciego stopnia”, „Studia podyplomowe”, „Studia w językach obcych”, „Nowe studia” oraz „Kierunki zamawiane” (Rys. 10. Portal „Rekrutacja na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim”, zakładka „Oferta studiów”). Rys. 10. Portal „Rekrutacja na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim”, zakładka „Oferta studiów”. Źródło: Portal UJ, http://www.uj.edu.pl [odczyt: 18.06.2014]. Rys. 11. Portal „Rekrutacja na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim”, wersja angielska, zakładka „International students”. Źródło: Portal UJ, http://www.uj.edu.pl [odczyt: 18.06.2014]. 3.1.2. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę Portalu UJ Z Wskazane byłoby jedno miejsce (wyróżnione i przyciągające uwagę w czasie trwania rekrutacji), z którego potencjalni kandydaci byliby odsyłani do przeznaczonego dla nich portalu „Rekrutacja na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim”. W tej chwili są to aż trzy miejsca: „Kandydaci” oraz baner i blok treści „Rekrutacja”; Z zakładka „Oferta studiów” w portalu „Rekrutacja na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim” powinna zawierać link do Informatora ECTS, gdy zostanie on uruchomiony w wersji podstawowej (nie testowej); Z nazwa zakładki „Co studiować?” jest nieprecyzyjna, należałoby wyraźniej wskazać kryteria wyboru kierunków opisanych pod tą zakładką; Z zakładka „International students” w angielskiej i rosyjskiej wersji portalu „Rekrutacja na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim” powinna zawierać link do Informatora ECTS z zakresem wyszukiwania ograniczonym do ofert studiów w języku angielskim;. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 91.

(23) ! wyróżniony na pomarańczowym tle odnośnik „System ERK oferta studiów w Uniwersytecie Jagiellońskim” powinien przyjąć brzmienie np. „System ERK – przejdź do rekrutacji”, „System ERK – rozpocznij rekrutację”, gdyż taka jest rola tego systemu; rozpoznanie oferty studiów w UJ powinno być poprzedzone analizą serwisu „Informator ECTS” i portali jednostek dydaktycznych UJ (wydziałów, instytutów).. 3.2. Strony WWW jednostek: wydziałów i instytutów Zgodnie z założeniami projektu unifikowania wyglądu i funkcjonalności uniwersyteckich witryn WWW strony wydziałów i instytutów powinny być tworzone według tego samego schematu, co główny portal uniwersytecki (Rys. 12. Przykład strony głównej wydziału UJ, por. rys. 5). Zgodnie z dokumentacją projektu proces unifikacji wciąż nie jest zakończony, dlatego między stronami poszczególnych jednostek UJ mogą występować różnice, zarówno w warstwie graficznej, jak i funkcjonalnej [Przewodnik, dok. elektr.]. Rys. 12. Przykład strony głównej wydziału UJ. Źródło: WZiKS, http://www.wzks.uj.edu.pl [odczyt: 18.06.2014]. Rys. 13. Przykład strony głównej instytutu UJ. Źródło: IINiB, http://www.inib.uj.edu.pl [odczyt: 18.06.2014]. 92. Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik.

(24) 3.2.1. Strony WWW jednostek dydaktycznych UJ jako źródła informacji dla kandydatów na studia I, II, III stopnia Forma opisu kierunków studiów prowadzonych w obrębie wydziałów i instytutów jest różnorodna. Na przykład w portalu Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ zakładka „Studia/Rekrutacja” prowadzi do wykazu kierunków. Zainteresowani wybranym kierunkiem odsyłani są za pomocą bezpośredniego linku do opisu kierunku w systemie USOS. Portale jednostek dydaktycznych wchodzących w skład wydziałów udostępniają bardziej szczegółowe opisy kierunków niż system USOS. W przypadku Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa są to: efekty kształcenia, plan studiów i program studiów. Portal jednostki dydaktycznej UJ to też miejsce, w którym kandydat może przeczytać opis i zalety studiowania danego kierunku, ujęte w sposób mniej ustrukturalizowany niż w systemie USOS czy w Informatorze ECTS. 3.2.2. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę stron WWW jednostek dydaktycznych UJ W Wskazane jest podążanie opisaną ścieżką: uzupełnianie opisywanej oferty dydaktycznej informacjami o potencjale kariery zawodowej po ukończonym kierunku, możliwych do uzyskania stypendiach, oferowanych praktykach, wymianie studenckiej krajowej i międzynarodowej itd.. 3.3. USOS – Uniwersytecki System Obsługi Studiów USOS (https://www.usosweb.uj.edu.pl/kontroler.php?_action=actionx:news/default%28%29), Uniwersytecki System Obsługi Studiów, jest systemem zapewniającym informatyczne wsparcie procesów edukacji na poziomie wyższym, wdrażanym przez uczelnie w Polsce, w tym Uniwersytet Jagielloński. Rys. 14. Strona główna systemu USOS. Źródło: USOS, https://www.usosweb.uj.edu.pl/kontroler.php?_action=actionx:news/default%28%29 [odczyt: 18.06.2014]. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 93.

(25) Do głównych zastosowań systemu można zaliczyć obsługę zadań, takich jak: > „rekrutacja na studia i immatrykulacja, > Elektroniczne Legitymacje Studenckie (drukowanie, przedłużanie ważności itp.), > przygotowywanie oferty dydaktycznej (przedmioty, zajęcia, grupy, terminy, prowadzący), > zarządzanie tokiem studiów (programy studiów wszystkich stopni i rodzajów, zapisy na zajęcia, protokoły z ocenami, zaliczenia itd.), > podania studenckie, > prace i egzaminy dyplomowe, elektroniczna archiwizacja prac dyplomowych, > stypendia, > akademiki, > płatności za usługi edukacyjne, > wsparcie dla Procesu Bolońskiego, > praktyki zawodowe studentów, > ankiety, > sprawozdawczość, > sprawy pracownicze (zatrudnienia etatowe i nieetatowe, rozliczanie pensum itp.), > Biuro Karier, > uniwersyteckie archiwum” [USOS, dok. elektr.]. Rys. 15. USOS – funkcje. '$*( $)( (+.

(26) .. 0 '$!+ '*

(27) '(- !'!$- $'. $!)+.

(28) '( !'!$- #!*#!!) ($%* !%+'. !! '$ (+#+ +$!)!'.

(29) *%' $#!$'")- *+/ %'$**- )*) +&)+ . *#!*.

(30)

(31) . !++ +)* - !$' *'*+. '!) %#$)!+/ )+!&. +*(+/ )* %'(. '!&+ (%( (*.

(32) #$)* #$!)+- $!) #%( *'*+. !) +0 %*%'' #%'*. Źródło: Opracowanie własne na podstawie [Czerniak, Mincer-Daszkiewicz 2012, dok. elektr.]. System USOS funkcjonujący w Uniwersytecie Jagiellońskim oferuje różne funkcjonalności różnym grupom użytkowników. Podstawowy podział obejmuje moduł dla studentów oraz moduł dla pracowników. Część opcji, np. „Katalog” czy „Moduły dodatkowe”, nie jest przypisana do konkretnej grupy odbiorców. System oferuje studentom m.in. możliwość rejestracji na wybrane przedmioty, zapoznanie się z programami kształcenia oraz sylabusami, jak również stałe śledzenie toku studiów (w tym: sprawdzanie ocen, decyzji, rankingów itp.).. 94. Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik.

(33) Pracownikom oferuje m.in. możliwość wprowadzania sylabusów przedmiotów, wpisywania ocen i zaliczeń, wypełniania protokołów, sprawdzania dostępności sal czy rozpatrywania wniosków. Rys. 16. USOS i aplikacje stowarzyszone

(34) 1 $+)

(35) $ ,#!!+,.

(36) %&. +$%,& &!$&,. 1,%& -$+ !$&!$ . +1 $&) , - &. &$. &&,%&,1 %,%& !$!+ $!+ &+. 1 $!+, %&$. &)$. 0 . )$!$$. 01 $)& %&) &"+ -$ - ,. 1 &$ &!+ %&$ ,&"+.

(37) 2#$!&!+ # 3. . $&) , &$ )& ''! $*. Źródło: Opracowanie własne na podstawie [Czerniak, Mincer-Daszkiewicz 2012, dok. elektr.]. 3.3.1. System USOS Uniwersytetu Jagiellońskiego jako źródło informacji dla kandydatów na studia I, II, III stopnia Zawartość serwisu zorganizowana jest w zakładkach menu globalnego: „Aktualności”, „Katalog”, „Mój USOSweb”, „Dla studentów”, „Dla pracowników”, „Moduły dodatkowe”, „Pomoc”, „Kontakt”. W lewej części ekranu wyświetlane jest menu poszczególnych zakładek głównych. Oferta edukacyjna UJ zawarta jest w trzech katalogach zakładki „Katalog”: „Jednostki”, „Studia”, „Przedmioty”. Oferta edukacyjna katalogu „Jednostki” może być przez kandydatów penetrowana przez wyszukiwarkę lub przez rozwijalne drzewo. Wybrany kierunek studiów jest rozpisany na poszczególne lata studiów. W ich ramach wymienione są przedmioty (kursy). Dodatkową informację stanowią: „Możliwe do uzyskania certyfikaty”, „Uprawnienia zawodowe” i „Dalsze studia” (Rys. 17. System USOS – opis kierunku).. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 95.

(38) Rys. 17. System USOS – opis kierunku. Źródło: USOSWeb => Katalog => Studia, https://www.usosweb.uj.edu.pl/kontroler.php?_action=actionx:katalog2/programy/ pokazProgram(prg_kod:WZKS-134-0-ZD-6) [odczyt: 20.11.2014]. Każdy kurs jest scharakteryzowany w ustrukturalizowanym sylabusie, na który składają się następujące treści: typ zajęć, wykładowcy, forma i warunki zaliczenia, bilans punktów ECTS, metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów, metody dydaktyczne, pełny i skrócony opis oraz literatura. 3.3.2. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę systemu USOS UJ J Wskazane byłoby jednoznaczne nazwanie zawartości za pomocą określenia „oferta edukacyjna”, zamiast „katalog”; J wskazane byłoby wyróżnienie przedmiotów, które studenci z całej oferty edukacyjnej UJ mogliby wybrać jako fakultatywne; J wskazany byłby szerszy opis kierunków studiów (przynajmniej wypełnienie treścią istniejących kategorii „Możliwe do uzyskania certyfikaty”, „Uprawnienia zawodowe”, „Dalsze studia”), ale też przez linki do innych miejsc w SIoKK, gdzie ten opis jest już udostępniony (np. strona WWW jednostki, Informator ECTS); J wskazane byłoby wprowadzenie tzw. zaawansowanych kryteriów wyszukiwania pozwalających np. wyodrębnić tylko studia określonego stopnia lub łączyć kryteria (np. jednostka UJ i stopień studiów).. 3.4. Portal ERK – Elektroniczna Rejestracja Kandydatów System Elektronicznej Rejestracji Kandydatów (ERK, https://www.erk.uj.edu.pl/ ) jest – zgodnie z dokumentacją projektu – „przygotowany do kompleksowej obsługi procesu rekrutacji kandydatów na: jednolite studia magisterskie oraz studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia, studia trzeciego stopnia, studia podyplomowe, niezależnie od posiadanego obywatelstwa, statusu w Polsce, rodzaju matury, ukończonej szkoły średniej lub wyższej oraz sposobu ubiegania się o przyjęcie” [Opis…, dok. elektr.]. System działa w oparciu o bibliotekę Zend Framework i składa się z dwóch modułów: J modułu obsługującego rekrutację od strony kandydata (Rys. 18. Strona główna systemu ERK), J wewnętrznego modułu do zarządzania rekrutacją dla komisji rekrutacyjnych i administratorów. Główne funkcjonalności systemu, dostępne dla kandydata po zalogowaniu na indywidualne konto, to: J wypełnienie formularza z danymi osobowymi, J przeglądanie katalogu dostępnych kierunków studiów I, II i III stopnia oraz studiów podyplomowych, J wprowadzanie danych, takich jak: wyniki egzaminów maturalnych, olimpiad i konkursów oraz ocen z dyplomów, prac i egzaminów dyplomowych lub średnich z ukończonych studiów wyższych,. 96. Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik.

(39) ! rejestracja na wybrane kierunki studiów wraz z możliwością określenia priorytetu ważności tej rejestracji, ! uzyskanie dla każdej dokonanej rejestracji indywidualnego numeru rachunku bankowego pozwalającego na wniesienie opłaty za udział w postępowaniu rekrutacyjnym, ! wybranie tradycyjnego lub elektronicznego sposobu doręczania pism w procesie rekrutacji, ! bieżące śledzenie informacji o: terminach rejestracji na studia, zasadach kwalifikacji, limitach miejsc, opisach studiów, wymaganych dokumentach na etapie rejestracji oraz wpisu na studia, opłatach, adresach i telefonach jednostki prowadzącej studia, prowadzącej nabór na studia i prowadzącej wpisy na studia, aktualnym statusie rejestracji, zaksięgowaniu opłaty rekrutacyjnej oraz, w przypadku gdy jest to wymagane, o potwierdzeniu przez komisję faktu otrzymania dokumentów oraz terminach i miejscu dokonania wpisu na studia [Opis…, dok. elektr.]. Rys. 18. Strona główna systemu ERK. Źródło: ERK, https://www.erk.uj.edu.pl [odczyt: 18.06.2014]. 3.4.1. System ERK Uniwersytetu Jagiellońskiego jako źródło informacji dla kandydatów na studia I, II, III stopnia System ERK wyposażony jest w praktyczną wyszukiwarkę kierunków studiów I-III stopnia, pozwalającą na zawężanie kryteriów wyszukiwania oraz wyświetlanie list oferowanych kierunków (Rys. 19. ERK – wyszukiwarka kierunków). Rys. 19. ERK – wyszukiwarka kierunków. Źródło: ERK, https://www.erk.uj.edu.pl [odczyt: 18.06.2014]. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 97.

(40) Oferowane w UJ kierunki studiów opisane są w tzw. „Karcie studiów”. W karcie zawarte są przede wszystkim praktyczne informacje związane z procesem rekrutacji, uporządkowane w czytelnych zakładkach: „Terminy”, „Zasady kwalifikacji”, „Limit przyjęć”, „Opis studiów”, „Wymagane dokumenty”, „Opłaty”, „Adresy i telefony”, „Wyniki”. Opis studiów ujęty jest w postaci zwartego tekstu, podzielonego na dwie kategorie: „Opis programu studiów” i „Profil absolwenta” (Rys. 20. ERK – karta studiów). Rys. 20. ERK – karta studiów. Źródło: ERK, https://www.erk.uj.edu.pl [odczyt: 18.06.2014]. 3.4.2. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę systemu ERK UJ $ Wskazane byłoby ujednolicenie kolorystyczne portalu zgodnie z systemem tożsamości wizualnej UJ; $ wyszukiwarka kierunków powinna znajdować się w głównej części strony (obecnie pod tym hasłem i ikoną wyszukiwarki znajduje się tylko informacja o niej), natomiast sama wyszukiwarka jest umieszczona z lewej strony, pod nazwą „Katalog studiów”; $ duża ikona po prawej stronie ekranu z hasłem „Wszelkie niezbędne informacje. Rekrutacja na studia” może być myląca, ponieważ cała strona główna ERK zawiera odnośniki do potrzebnych informacji. Link mógłby przyjąć nazwę „Strona główna Rekrutacji na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim”; $ w „Karcie studiów” przy „Opisie studiów” można dodać linki do innych miejsc w SIoKK, w których opis jest bardziej szczegółowy (np. strona WWW jednostki, Informator ECTS).. 3.5. Informator ECTS Uniwersytetu Jagiellońskiego Informator ECTS lub elektroniczny Informator o kierunkach kształcenia UJ, wersja testowa (http://www.informator.uj.edu.pl/pl/ ), stanowi źródło informacji o kierunkach studiów, w tym o realizowanych przedmiotach i specjalnościach (Rys. 21. Strona główna Informatora ECTS, wersja testowa). Umożliwia przeglądanie zawartości systemu według dwóch kategorii: „Kierunki studiów” oraz „Wyszukiwarka przedmiotów”. Serwis oferuje pełną listę kierunków studiów w porządku alfabetycznym oraz możliwość przeglądania kierunków przyporządkowanych do poszczególnych wydziałów UJ. Umożliwia także proste wyszukiwanie przedmiotów według nazwy lub przeglądanie przedmiotów realizowanych przez dany wydział w danym cyklu kształcenia oraz prowadzonych w określonym języku. W serwisie można również obejrzeć pełną listę oferowanych przedmiotów. Opcja wyboru przedmiotu przyporządkowanego do danej dziedziny wiedzy nie jest aktywna.. 98. Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik.

(41) Rys. 21. Strona główna Informatora ECTS, wersja testowa. Źródło: Informator ECTS, http://www.informator.uj.edu.pl/pl [odczyt: 18.06.2014]. 3.5.1. Informator ECTS Uniwersytetu Jagiellońskiego jako źródło informacji dla kandydatów na studia I, II, III stopnia Menu główne systemu składa się z trzech zakładek: „Kierunki studiów”, „Wyszukiwarka przedmiotów” i „Informacje dla studentów”. Kierunki studiów zaprezentowane są: L w porządku alfabetycznym, L według studiów jednolitych magisterskich, L według studiów I stopnia, L według studiów II stopnia, L według studiów w języku obcym, L w wykazie pozostałych studiów (Rys. 21. Strona główna Informatora ECTS, wersja testowa). Charakterystyka kierunku podzielona jest na: „Opis ogólny” i „Plan studiów” (Rys. 22. Informator ECTS – opis kierunku). Rys. 22. Informator ECTS – opis kierunku. Źródło: Informator ECTS, http://www.informator.uj.edu.pl/pl [odczyt: 18.06.2014]. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 99.

(42) Druga zakładka w menu głównym Informatora ECTS zawiera wyszukiwarkę przedmiotów (Rys. 23. Informator ECTS – wyszukiwarka przedmiotów). Można ich poszukiwać według nazwy, ograniczając wynik do przedmiotów: prowadzonych w konkretnej jednostce dydaktycznej UJ (wyświetlana jest lista umożliwiająca wybór), prowadzonych w danym języku i związanych z daną dziedziną. Rys. 23. Informator ECTS – wyszukiwarka przedmiotów. Źródło: Informator ECTS, http://www.informator.uj.edu.pl/pl. Poszczególne przedmioty opisane są w ustrukturalizowanej formie sylabusów i zawierają: treści przedmiotu, bilans punktów ECTS, efekty kształcenia, formę i warunki zaliczenia, metody dydaktyczne, metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów. Są to te same opisy, które znajdują się w systemie USOS (Rys. 24. Informator ECTS – opis przedmiotu). Rys. 24. Informator ECTS – opis przedmiotu. Źródło: Informator ECTS, http://www.informator.uj.edu.pl/pl [odczyt: 18.06.2014]. 3.5.2. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę Informatora ECTS UJ V Serwis wymaga ujednolicenia wizualnego zgodnie z systemem tożsamości wizualnej UJ.. 100. Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik.

(43) 4. Stan badań. Raport Analiza piśmiennictwa naukowego i fachowego, która poprzedziła badania empiryczne RSIoKK UJ, została przeprowadzona osobno dla dwóch zakresów tematycznych. Wyszukano mianowicie i zbadano literaturę dotyczącą: H metod stosowanych w badaniach służących ocenie i doskonaleniu jakości systemów informacji o kierunkach kształcenia w uczelniach; H przedmiotu badań empirycznych prowadzonych w obszarze wspomnianych systemów. Podsumowanie przeprowadzonych analiz piśmiennictwa znajduje się poniżej.. 4.1. Część metodologiczna Analiza stanu badań została przeprowadzona w oparciu o systematyczne wyszukiwanie w bazach Science Direct, EBSCO i Scopus, bazach Biblioteki Narodowej oraz katalogach BJ i NUKAT. Poszukiwano publikacji wydanych w latach 2000–2014, których problematyka dotyczyła następujących zagadnień: 1. metodologii prowadzenia badań jakościowych, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z poprawną analizą i opracowaniem danych pochodzących z wywiadów indywidualnych oraz ze zogniskowanych wywiadów grupowych, 2. prowadzenia badań funkcjonalności systemów informacyjno-wyszukiwawczych w oparciu o testy funkcjonalne (usability tests), 3. dobrych praktyk w zakresie prowadzenia działalności informacyjnej dotyczącej oferty kształcenia, wdrażanych przez polskie i zagraniczne uczelnie. Przeprowadzona analiza pokazała, że problematyka badania użyteczności systemów informacyjno-wyszukiwawczych była stosunkowo często poruszana w literaturze przedmiotu. Analizom poddawano specyfikę i techniki powadzenia badań jakościowych [Oppenheim 2004; Flick 2010, 2011; Gibbs 2011; Silverman 2011; Jemielniak 2012], zwracając szczególną uwagę na problemy związane z gromadzeniem, rejestracją i opracowaniem danych pochodzących z wywiadów – zarówno indywidualnych [Kvale 2004, 2011; Portigal 2013], jak i fokusowych [Maison 2001; Barbour 2011; Lisek-Michalska 2007, 2013]. Rozważano przede wszystkim praktyczne kwestie związane z wyznaczaniem liczby uczestników badania oraz technikami moderowania przebiegu testów [Kasperski, Boguska-Torbicz 2008; Rubin, Chisnell 2008; Krug 2010; Norlin, Winters 2011]. Pojawiały się również prace stanowiące studia przypadków (case studies), opisujące przebieg testów funkcjonalnych wybranych portali, systemów i aplikacji [Battleson, Booth, Weintrop 2001; Augustine, Greene 2002; VandeCreek 2005]. Brakuje jednak, szczególnie w polskiej literaturze przedmiotu, badań opartych na benchmarkingu systemów informacyjno-wyszukiwawczych i prezentujących przykłady najlepszych praktyk w zakresie informowania o ofercie edukacyjnej uczelni.. 4.2. Część przedmiotowa W celu zebrania relewantnego piśmiennictwa sięgnięto do następujących źródeł naukowych: Academic Search Complete (EBSCO), ERIC, Scopus, ISI Web of Science, Elsevier, Google Scholar. Kwerenda pozwoliła zgromadzić 45 tekstów. Nie znaleziono ani jednego dokumentu mającego charakter zbiorczy, podsumowujący, scalający wiedzę o najlepszych, sprawdzonych w praktyce rozwiązaniach informatycznych w zakresie oprogramowania określanego jako student information system. Poniższa synteza oparta jest więc na studiach przypadków. 4.2.1. Najlepsze praktyki, najpopularniejsze programy 1. Oprogramowanie CourseRank, zaprojektowane w Uniwersytecie Standforda i wdrażane w ponad 500 uniwersytetach na całym świecie [CourseRank 2014; Koutrika et al. 2009]. 2. Oprogramowanie komercyjne: Red Lantern (DARS), Jenzabar, Datatel, Sungard (SCT Banner & CAPP), Conclusive Systems, and PeopleSoft (Oracle) [Parameswaran, Venetis, García-Molina 2011]. 3. Programy lokalne, zaprojektowane pod kątem potrzeb jednej uczelni: Student Academic Advising System (SAAS) [Student Academic Advising System 2014], EdukacjaCL [Sobecki 2012], eQuad [Waldner et al. 2012].. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 101.

(44) 4.2.2. Charakterystyka systemów akademickich 4.2.2.1. Zakres W analizowanym piśmiennictwie poświęcano uwagę systemom wspomagającym decyzje studentów / kandydatów w następujących zakresach: ? wybór fakultetu [Aslam, Khan 2011], ? wybór specjalizacji [Grupe 2002], ? wybór kursu [Vialardi et al. 2009; Sobecki 2012; Shatnavi et al.], ? wybór stypendium z uwzględnieniem kryteriów fundatora i budżetu [Engin et al. 2014]. 4.2.2.2. Zawartość systemów typu „wybór kursów” Systemy obejmujące swoim zakresem wybór kursów (odpowiedniki wewnątrzuczelnianego systemu USOS) zawierają następujące funkcjonalności: ? plany studiów, ? informację o kursach i punktach ECTS, ? porady, jaki kurs akademicki wybrać, ? scenariusze do rejestracji na kursy w danym semestrze, ? komentarze do kursów, ? podgląd nazwisk innych studentów, którzy wybrali ten sam kurs, ? narzędzie do tworzenia spersonalizowanych harmonogramów, ? profil studenta, ? oceny, całościowe zestawienia osiągnięć, także w formie graficznej, ? liczbę punktów zdobytych oraz brakujących do ukończenia stopnia studiów, ? najczęściej zadawane pytania. 4.2.2.3. Rodzaje stosowanych systemów informacyjnych W piśmiennictwie najczęściej wymienia się następujące rodzaje systemów informatycznych wykorzystywanych do projektowania RSIoKK: ? systemy eksperckie [Engin et al. 2014], ? data mining (reguła skojarzeniowa, klastry, drzewo decyzyjne, reguła najbliższego sąsiedztwa, analizy linków, sieci neuronowe, regresja, pozostałe, w tym ontologie) [Park et al. 2012; Vialardi et al. 2009; Sobecki 2012]. 4.2.3. Problematyka badań empirycznych w oparciu o systemy akademickie W piśmiennictwie podejmowano następujące zagadnienia problemowe w odniesieniu do istniejących już systemów, dotyczące podnoszenia ich jakości i funkcjonalności: ? projekt modelu do testowania i pomiaru zdolności ucznia (inteligencja, rozumienie, zdolność pojmowania, pojęcia matematyczne, przebieg studiów, poziom inteligencji) i projekt modelowego rozwiązania systemowego opartego na regułach wspomagających decyzję, pozwalającego określić zgodność wyjściowych wymagań do studiowania danego kierunku z ofertą edukacyjną kierunków w uniwersytecie [Aslam, Khan 2011]; ? rozwiązania nie tylko pozwalające studentom wybierać kursy z dostępnej oferty, ale też zdolne udzielać im podpowiedzi uwzględniających wymagania programu studiów, dzięki którym mogą oni sterować swoimi wyborami w taki sposób, aby zaliczyć cały moduł i spełnić wszystkie warunki wymagane do ukończenia danego stopnia studiów [Parameswaran et al. 2011]; ? rozwiązania pozwalające studentom na wybór kursów na dany semestr i jednoczesne utworzenie indywidualnego harmonogramu zajęć [Engin et al. 2014]; ? ekstrakcja opisów kursów z języka html do xml w celu wykorzystania ich treści w akademickich systemach rekomendacji [Biletskiy, Brown, Ranganathan 2009]; ? projektowanie reguł w systemach eksperckich [Shatnavi et al.]; ? eksperymenty z metodami filtrowania w systemach rekomendacyjnych [Sobecki 2012]; ? uelastycznienie systemów, zbliżenie ich pod względem funkcji i interfejsu do systemów społecznościowych [Koutrika et al. 2009];. 102. Małgorzata Jaskowska, Magdalena Wójcik.

(45) ! badania reakcji postrzeżeniowych i zachowań studentów podczas poszukiwania, na stronach akademickich, informacji relewantnych do sformułowanych zapytań oraz informacji dodatkowych, potencjalnie przydatnych, ale niezintegrowanych z poszukiwaną informacją [Boatright-Horowitz, Langley, Gunnip 2009]; ! badania studentów dotyczące formy i treści opisów kursów decydujących o wyborze kursu online [Marshall, Greenberg, Machun 2012]; ! projektowanie systemów wspomagających pomiar modułowych efektów kształcenia [Susłow et al. 2012a, 2012b]; ! badania użyteczności serwisów uczelnianych [Zuhrieh, Shubair 2014; Feghali, Zbib, Hallal 2011]. Postulaty studentów na podstawie badań użyteczności opisanych w analizowanym piśmiennictwie Badania funkcjonalności serwisów, przeprowadzane z udziałem studentów, należą do mniej licznych, można jednak na ich podstawie wymienić kilka powtarzających się postulatów w kwestii poprawy ich jakości: ! uzupełnienie w opisach kursów informacji aktualnych (np. o tym, że dany kurs nie odbędzie się w danym semestrze) [Zuhrieh, Shubair 2014]; ! uzupełnienie informacji o wskazanej kolejności wyboru kursów, zgodnej z logiką i harmonogramem programu studiów [Zuhrieh, Shubair 2014]; ! obce wersje językowe opisów kursów [Zuhrieh, Shubair, 2014]; ! dodanie tutoriali wspomagających sprawną obsługę systemu [Zuhrieh, Shubair 2014].. 4.3. Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o analizę piśmiennictwa naukowego i najlepszych praktyk 4.3.1. System jako całość ! Poszczególne części systemu powinny zostać zintegrowane na tyle, aby w sumie stanowić odzwierciedlenie procesu life map. W sukurs tej idei przychodzi metodologia projektowana systemów o nazwie SOA – service-oriented architecture, która zdobyła popularność w połowie lat 90. XX wieku. Założeniem SOA jest przekształcenie funkcjonalności rozproszonych systemów w usługi i zintegrowanie ich. Podejście takie ma wiele zalet: może usprawnić działanie całej organizacji, zmniejszyć koszty, na nowo zorganizować pracę, a przede wszystkim bardziej produktywnie wykorzystać zasoby informacyjne systemów. SOA jest koncepcją – nie jest oparta na żadnej konkretnej technologii, aplikacji czy standardzie; ! poszczególne części systemu powinny zostać przeprojektowane w taki sposób, aby wspierać procesy, np. wyboru i ukończenia kierunku studiów, wyboru przedmiotów, zdobywania stypendiów, proces studiów doktoranckich itp. 4.3.2. Wybór kierunku ! RSIoKK UJ mógłby być uzupełniony o system ekspertowy rekomendujący kierunek studiów w oparciu o: uzupełnione przez kandydatów informacje o dotychczasowym przebiegu edukacji, wypełniony przez kandydata test oceniający jego zdolności i umiejętności, wypełniony przez kandydata test inteligencji; ! ważne informacje dotyczące możliwości wykonywania zawodów po ukończeniu danego kierunku powinny być w miarę możliwości zintegrowane z procesami poszukiwania informacji, ponieważ studenci niechętnie zapoznają się z treścią informacji umieszczanych na stronie jako dodatkowe. 4.3.3. Wybór kursów ! RSIoKK UJ mógłby być uzupełniony o informacje o wskazanej kolejności wyboru kursów, zgodnej z logiką i harmonogramem programu studiów; ! wskazane byłoby uelastycznienie interfejsu, wbudowanie narzędzi społecznościowych typu uniwersytecki Facebook dla studentów i pracowników, umożliwiających personalizację, dzielenie się wiedzą, wymianę informacji, komentarzy, polecanych treści naukowych; miejsce pracy studenta staje się coraz bardziej oparte na współpracy i chmurze;. Funkcjonalność rozproszonego systemu informacji o kierunkach kształcenia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Raport z badań. 103.