ROCZN. PZH, 1975, T. XXVI, Nr 1
MARIA RAKOWSKA, WIESŁAWA SZKIŁŁĄDZIOWA DANUTA PIENIĄŻEK
BIOLOGICZNA METODA OZNACZANIA ZAWARTOŚCI PRZYSWAJALNYCH FORM AMINOKWASÓW SIARKOWYCH
W BIAŁKU PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH
Zakład Wartości Odżywczych Żywności Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie Kierownik Zakładu: doc. dr hab. M. Rakowska
Opracowano na szczurach metodę pozwalającą na oznaczenie za- wartości przyswajalnych form sumy aminokwasów siarkowych w biał- ku produktów spożywczych.
WSTĘP I CEL PRACY
Aminokwasy siarkowe ograniczają wartość odżywczą białek wielu produktów spożywczych i racji pokarmowych. Podobnie jak lizyna ami-
nokwasy te mogą podlegać przechodzeniu w formy nieprzyswajalnea nawet destrukcji podczas procesów technologicznych stosowanych w
przetwórstwie żywności.Mechanizmy zmian w białku prowadzące do powstawania tych form metioniny i cysteiny są do tej pory poznane w niewielkim stopniu. Wia-
domo, że aminokwasy siarkowe mogą w procesach przetwarzania białka ulegać utlenianiu: metionina do sulfotlenku i sułfonu metioniny, a cy-steina do kwasu cysteinowego.
Utlenione formy aminokwasów siarkowych, jak wykazały badania bio- logiczne przeprowadzone przez różnych autorów [1, 2, 3] nie są wykorzy- stywane przez wyższe organizmy. Przez człowieka i zwierzęta nie są także prawdopodobnie wykorzystywane peptydy oporne na działanie enzy-
mów proteolitycznych [4, 5].
Rola aminokwasów siarkowych w powstawaniu tych peptydów jest
jeszcze nie wyjaśniona. Niedostateczna wiedza o przemianach amino- kwasów siarkowych związana jest przede wszystkim z trudnościami ana- litycznymi.
Dotychczas jest opracowana metoda mikrobiołogiczna oznaczania przy-
swajalnej metioniny, a brakuje metody oznaczania przyswajalnej cystei- ny. Wiadomo jednak, że wykorzystanie w organizmie na cele budulco- we metioniny w dużej mierze uzależnione jest od zawartości cysteiny.
Przy niedoborze cysteiny w białku pożywienia, może ona powstawać z metioniny, natomiast optymalna ilość cysteiny w białku pozwala na wykorzystanie metioniny głównie do celów syntezy. A więc wybiórcze oznaczanie przyswajalnej metioniny bez cysteiny nie daje możliwości
pełnej oceny wartości biologicznej białka.Chemiczne oznaczanie przyswajalnych form aminokwasów siarkowych
możliwe przy zastosowaniu hydrolizy enzymatycznej, opracowane przezD. Pieniążek [6] wymaga jeszcze konfrontacji z wynikami badań biolo-
gicznych. ca * os]
40 M. Rakowska i inni Nr l Celem niniejszej pracy było więc opracowanie specjalnej metody któ-
ra pozwoliłaby na oznaczenie w białku produktów spożywczych sumyprzyswajalnych aminokwasów siarkowych w doświadczeniach na zwie-
rzętach oraz porównanie tych wyników z wynikami otrzymanymi przy zastosowaniu innych metod.Opracowując metodę, wzorowano się na doświadczeniach Millera [7],
który przeprowadzał badania w tym zakresie na kurczętach w odniesie- niu do metioniny oraz Matu i Maurona [8], którzy w doświadczeniach
na szczurach oznaczali przyswajalną lizynę w mleku w różny sposób przetwarzanym.Przyjęto założenie, że wzrost znłodych szczurów jest zależny od za- wartości przyswajalnych form aminokwasów siarkowych w diecie dla
której stopień wykorzystania białka jest ograniczony obecnością tych arcinokwaséw... Jako „miernik wzrostu przyjęto współczynnik wzrastania czyli stosu- nek przyrostu ciężaru ciała zwierząt do suchej masy spożytej przez nie diety.
Przede wszystkim opracowano krzywą wzorcową standardową zależ- ności współczynnika wzrastania od zawartości przyswajalnych amino-
kwasów siarkowych w diecie.
Następnie badano zawartość przyswajalnych aminokwasów siarkowych
w wybranych białkach w oparciu o opracowaną krzywą wzorcową.l Przygotowanie krzywej wzorcowej
Wystandaryzowane białe szczury w wieku 25 dni z pięciu miotów, po odsa- dzeniu od matek, podzielono na grupy liczące po 5 sztuk (po jednej sztuce z każde- go miotu). Łączny ciężar ciała zwierząt w poszczególnych grupach nie różnił się między sobą ponad 2 g. Szczury żywiono ad libitum przez okres 14 dni dietą ka- zeinową o składzie podanym w tabeli I, bez dodatku lub z wzrastającym dodat- kiem metioniny w ilościach podanych w tabeli II.
W ciągu doświadczenia przeprowadzono ścisłą kontrolę spożycia diet doświad- czalnych jak również kontrolę przyrostu ciężaru ciała zwierząt. Po zakończeniu doświadczenia tj. po 14 dniach obliczono współczynnik wzrastania W dla każdego szczura
przyrost ciężaru ciała
W SS
1 g s.m. spozytej diety Otrzymane wyniki zebrano w tabeli II1.
Następnie obliczono współzależność pomiędzy zawartością sumy aminokwasów siarkowych diet doświadczalnych, a oznaczonym doświadczalnie współczynnikiem wzrastania (W) zwierząt. Stwierdzono wysoki współczynnik korelacji r = 0,96.
Na podstawie uzyskanych danych wyznaczono równanie omawianej współ- zależności. Ma ono następującą postać:
y = 147+ 858 X W
gdzie y = zawartość sumy aminokwasów siarkowych w diecie badanej W = oznaczony doświadczalnie współczynnik wzrastania.
Nr. 1 Aminokwasy siarkowe w białku 41
Tabela I Skład diety kazeinowej
Składniki Zawartość %
Kazeina 13
Skrobia pszenna 43
Skrobia ziemniaczana* 5
Cukier 20
Olej sojowy 12
Tran 2
Mieszanka soli mineralnych** 4
Mieszanka witamin z grupy B*** 1
Razem 100
Zawartość azotu w diecie 1,62
Dieta zawierała ok. 400 kcal/100 g i aminokwasów siarkowych:
metioniny 3,18 g/16 g N, cysteiny 0,45 g/16 g N.
-- zamiast błonnika dodawano 5% skrobii ziemniaczanej, która nie jest trawiona, a pobudza perystaltykę jelit podobnie jak błonnik.
** — ynieszanka soli mineralnych przygotowana wg [10].
*** __ rnieszanka witamin z grupy B przygotowana wg [10].
Tabela II
Zawartość aminokwasów siarkowych w dietach kazeinowych stosowanych przy opraco- waniu krzywej wzorcowej
Aminokwasy siarkowe w mg na 100 g diety kazeinowej
Dieta
kazei- z kazeiny dodana łącznie zawartość suma
i w diecie aminokwasów
metionina cysteina metionina metionina — cysteina siarkowych
0 322 45 — 322 45 367
1 322 45 50 372 45 417
2 322 45 80 402 45 447
3 322 45 100 422 45 467
4 322 45 150 472 45. 512
5 322 45 200 522 45 567
Wg równania wykreślono krzywą z zaznaczeniem uzyskanych doświadczalnie punktów i przedstawiono ją na rycinie 1.
Krzywa ta posłużyła w dalszych badaniach biologicznych do oznaczania zawar- tości sumy aminokwasów siarkowych w białkach wybranych produktów spożyw- czych.
Мг 1
innl
M. Rakowska i
42
160 2'06 GF 86 98 FI
1%'0 P'L6 oF 76 8P FI 199 oF $83 3 85'0 408 Ie 08 6F FI $13 oF GLb 5
170 8'28 98 56 93 FIGF'0 ees 38 #8 6F FI 19$ oF 55? $
L6'0 9'81 65 LL 87 FI L¥F SP GOF 6 $8‘0 $‘99 66 OL 87 FI 96'0 OSL 6I LL 89 Gl LTP 37 GLE I 55'0 9°99 ST IŁ 98 FI 06'0 L‘OL Ie 0Ł 67 FI 930 8'69 91 GL Le GI 298 95 GSE 0 eimzozs [ zozid“TUeZ0permgop
wanzozs q/ yoetap m Syerp ws 18810 m
/‘ретмзор
Амоэцох
"Jqbzood 0970
ЧаАмозтетв
‘zods 8 q/oo у 8 Азотр ово м
“PBIAsop
моземчоцпив
Auteqsdo
Auruorjout
BMOUIOZBY BIUGTSEIZM
[eq Xzods us 99 у
и
8870 BUINE B01, : AA BRIO IBZÓLTO
Ąruuśkzołods/Ą
-
yournzozs
BU
UoKuzodojorq
U0Z0permg$op
ут Aqerp 8 gor/Bu m
95804.TBMB7 vepeq prudm zgi0
Hołujezoperm MOSBMĄOUIUIR
yor
eruwąskzioykM
[omoo10zMm
fomAziy verano F0p Uoeqerp m
buzoruieyo
tpoqoux
yokuozoRUzo
Ч. TIT
*19°qey,
qośKzid op
qoAueuoy
sm
yoxuzorgojoirq 944031818
моземуоитале
uuoj
Yokujeltemskzyd
PFO4IBMEZ
Nr 1 Aminokwasy siarkowe w białku 43
mg /100g diety с
600'
|
500:
al
400.
о С= 856 +147
| c= mg met +cys [100g
| r= 0,96
300|-
LL
3, o 03 "m Onni
0,5 Wydajność wzrastania (W)Ryc. 1. Krzywa wzorcowa wykorzystania aminokwasów siarkowych przez szczury.
ИП. Zastosowanie, opracowanej metody na szczurach, w badaniach nad oznaczaniem zawartości sumy
przyswajalnych form aminokwasów siarkowych
w białku przetwarzanych przemysłowo produktów
spożywczych
Do badań biologicznych wytypowano trzy produkty białkowe przetwarzane przemysłowo w różny sposób: — mleko chude i serwatkę suszone systemem roz- pyłowym lub walcowym oraz makrelę świeżą mrożoną oraz sterylizowaną (we własnym sosie) w temp. 115° lub 126°C. Przy doborze kierowano się tym, że za- wartość przyswajalnych aminokwasów siarkowych została przy okazji innych ba- dań [6] w produktach tych oznaczona przy zastosowaniu metod chemicznych po hydrolizie enzymatycznej.
Produkty rybne pochodziły z Centralnego Laboratorium Przemysłu Rybnego w Gdyni. Serwatka z Instytutu Przemysłu Mleczarskiego, a mleko z kilku wy- twórni krajowych (po 4 próbki mieszano i pobierano do badań). Produkty rybne
były odtłuszczone wg metody Briescorna [9].
Z omówionych wyżej produktów przygotowywano sypkie diety doświadczalne dla zwierząt wg składu podanego w tabeli IV, w których źródłem białka była ka- zeina o znanej zawartości przyswajalnych form aminokwasów siarkowych oraz badane białko produktu.
Diety te podawano ad libitum przez 14 dni młodym białym szczurom podzie- lonym na grupy jak podano na początku przy opisie przygotowania krzywej wzor-
<cowej.
Po zakończeniu doświadczenia obliczono współczynniki wzrastania W a na ich podstawie z równania krzywej wzorcowej zawartość sumy aminokwasów siarko- wych w poszczególnych dietach doświadczalnych porównując je z oznaczeniami przy użyciu metod chemicznych. Wyniki przedstawiono w tabelach V i VI.
44 М. Rakowska i inni Nr 1
Tabela IV Skład diet doświadczalnych
Diety
Produkty
%1
%2 3 4 5 6 7
% % о % %
Mleko suszone roz-
pyłowo 12 — — — === — =
Mleko suszone wal-
cowo — 12 — _- — — —
Serwatka suszona
rozpyłowo — — 6 -- — — —-
Serwatka suszona
waleowo — ыы — 6 — — —.
Makrela mrożona
(odtłuszezona) — — — — 2,5 -- —
Makrela sterylizowa- na 115? (odtłuszczo-
na) — — — — — 2,5 —
Makrela, sterylizowa- na 126° (odttuszezo-
na) — — —- — = os 2,5
Kazeina 8 8 9 9 10 10 10
Skrobia pszenna 36 36 41 41 43,5 43,5 43.5
Skrobia ziemniacza-
na*) 5 5 5 5 5 5 5
Cukier 20 20 20 20 20 20 20:
Olej sojowy 12 12 2 12 12 12 12
Tran 2 2 2 2 2 2 я
Mieszanka soli mine-
ralnych**) 4 4 4 4 4 4 4
Mieszanka witamin .
Z grupy B**) 1 1 1 1 1 1 1
Razem 100 100 100 100 100 100 100
Zawartosé azotu 1,62 1,64 1,61 1,62 1,63 1,65 1,62 Wartość kaloryczna diet wynosiła około 400 keal/100 5.
*) — 5% dodatek skrobi ziemniaczanej nie jest trawiony a pobudza perystaltykę podobnie jak błonnik. jelit
**) --- mieszanki : soli mineralnych i witamin z grupy B przygotowane wg składu stoso- wanego w biologicznych badaniach IŻŻ [10].
Na podstawie zawartości aminokwasów siarkowych w badanych dietach i udzia- łu w nich badanego białka obliczono zawartość przyswajalnych siarkowych w białku produktu. aminokwasów
Uzyskane dane dotyczące zawartości przyswajalnych form aminokwasów siar- kowych oznaczonych na zwierzętach porównano z zawartością tych aminokwasów
№8 91/8 gt‘g Aurtoyour GPBIolMRZ = N 38 91/8 gp'0
АитодвАо wqelormez
%18'41 = N BTBIGIMBZ BOIĄBUI Z USZOPELMSOP Op BUEMAZN Eulozeyy %SF'ZI = N. BYBISIMEZ BYĄJBALIOS I UIEIĄSTUI Z USZOPELMSOP Op EUBMAZNn воем :edeMf)
835 Sg 606 9 67 — — 578‘0 o9ZI 'ZiŃTeąs отувит — — 96 P&S 183‘T + BUleZBeyyT 1 898 oF 666 от 89 — — L96'0 of IT BUBMOZIA1098 BTOIĄBUL — — 96 735 1851 — Bulezey g 615 £9 916 LG co — — 2780 BUCZOHI BUT EU 3 — — 96 PSZ 1851 + Burezey g
24 ‘ © STF 961 L8G 76 99 — — 1030 OM в -00]BM BUOZSNS BĄJEMIOS
R — — ee $56 IGT'I + Burozey p
0 917 191 685 96 99 — — 1080 оо 3 . -Kdzo1 BUOZSNS GYJEMIOS= — — 58 $55 ттт + wurozey $
‘a 538 19 165 86 36 <a ni 679`0 OMOOTBM 9902508 ОЗори> — — sz 861 9660 TF eurozey z
8 91$ 59 ete rE GII — — 359*0 omołAŃdzoa ou0zsns oĄeju1= — — 8& 861 966*0 T У 1 a Е
4 terrace Auraysho Xuruoqetu Auregsńo = Autuoyour = Autaysh0 - Kuruorawu . z-permsop Азетр oruzoteą yoduepeq Moyynpoad Aulezey = ON 2 8 001 4 Bur yosn ‘ z yosowzpoyood 001/ эмозуата TĄTUPEPJĄ 5.
-OFIVIS MOSBY tao N а‘oute WIP Pgogrema7
-QUILU1E BUNS 8 001/81 м ‘Чтв MOSEMĄOUTUWR чодае ма Даа оводлемей
ЧоАчеторетмзор Чоззеф м Витопиоцо Bpoyew Yo.luozoBUuz0 YDAMOJAIBIE MOSEMĄOUIUUB ULIOJ HUDŃUJB(EMSKZIA 9801IRAMBZ
A ®19q@ 4g,
Nr 1
‘femoorozm [ом Ата этивимол z ouozorjqo — (++ *BIUBqSBIZM yruuAZojodsa — M (x
= z 978 182‘0 6*06 16 IL 09 FI o98I eueMmozrKIogg
876 09$ 9850 6°88 13 OL 67 FI 895 BIEIĄBUI -- вито У | 188 585‘0 SPL Ie OL 6F FI oSII BUBMOZIJAJOq8788 588 3150 L'GL 05 OL 03 FI 896 ejerqeui + eulezeyy 9
868 885'0 SSL 15 OL 67 FI BUOZOJUI968 668 9620 OTL Ig OL 6? FI 6LE e[oIyeUL -- изм 9
666 985`0 5'78 95 LL $9 УТ 266 188 0850 STL 05 89 87 УТ OMOOTeA BUOZSNS 188 1820 CFL Te 69 8? FI SIF BĄJBMIOS -- ©utozey p 2 85? 1g8‘0 GEL 75 GL 87 FI omophdzor Buozsns я 857 887 066'0 SSL 56 GŁ 8? FL 917 Beales + %ulozey © = 976 185°0 158 вт GŁ 89 FI 0409[84\ 90075i 678 598 885°0 €'Ł9 91 +9 86 FI ae -ns oyojur + eulozey g 3 69 — 895°0 669 81 99 8 FI omorAdzo1 ou028 3 PLE 188 1150 $98 pe PL 09 Ут 9/8 -ns oyojtu -- emezey т z
OrupeJg z yourup m Азотр Я 001/98 m ni £4erp 8 001 BIUGZOPBIMĘOP BInzozs T/gru Km Amoy kk R 2 |Bu m „„qośmoy (4M nggo m Kqeip -ezopermgop "OD404 -qkzood dm MORO © "IBIS MOSEMYĄCU foqkzods ws nBbro m o0Y "реризор ABTS aosemsjot 39тр A “TUB 9304.18 ABT, . . * Sezo -TUB 9303I84M8B7 SMOĄFBTĄ 3 m eFero 1ezdro IqruperygyoBinzozs зи uezopsimgop ryruAń М SUZOPUGUD
BruozoBuz()428102078 ви BuzorSojorq ze1o BUZOIUIEYO kpogeur yokuozoguzo qolujezopeimgop yorp 3 001 YOAMOYIVIS AQSBMYOUTUTE UIOT yoAuelemsdzid 90718 MR7
= TA ®1°qQuy
Aminokwasy siarkowe w białku 47
Nr 1
SL VuBmozyAr048 BREW
IL'G 19°S 06'0 18% 95 651 96'S Oly 66'€ PF'0 36'5 ТЕР ZTT z0'€ оЗТТ 9840711048 вов 68 ОГ? PT 98'S 80°F 90‘T 508 BUOZOJLUI TOI ETA 18? 16°? L8‘Z o's G8'8 66S 89°5 OMODTVA BUOZSNS BYPEMIEG 99'S 93‘ 6S TE' z 173 66'S 87:5 omopAdzor Buozsns eyyeMI0g ele 60° £80 96'S 3.8 38‘0 06'S OMODTVA OMOZSNS OFT 6L‘E 9L'€ €8'0 $6‘5 18‘ 78‘0 L6% omoyfdzor 6u0zsns oyo[rf
зи Bu Ч2АМ -jelemsAzid -pefemsAzid Bulozo зи[о8о -Озриетз MOSBY euins 8104842 BUIUOTGUU BUINS guteysAo BUTUOI4OUI -Ourure uuoj you -Ieftemskzid затя YOAMOYIBIS MOSEMYĄCUILUIB PFOĄIEMBZ 4 проза fouzosqgemAzuoe fomosemy Чоет -nzozs eu 0917018 erzijozpay od euzoruteqo ruezoBuz() -OJOIq 9110208920
omofjsaurozad yoAueziemjozid moqgynpoid nyyerq M TUBpoJ6U1 TUKUZOI BUOZOBUZO ( N 3 91/8) yoAmoyrers MOSEMĄCULNUB uuroj yosuyeleamsdzid osoqremez
IIA ®79qey
48 M. Rakowska i inni Ni I
oznaczoną metodami chemicznymi po hydrolizie enzymatycznej, a także po hydro- lizie kwaśnej — (wyniki odnośnie zawartości ogólnej aminokwasów siarkowych).
Dane te zaczerpnięto z poprzednio przeprowdazonych w 177 badań [6] a doty- czących tych samych prób produktów.
OMÓWIENIE WYNIKÓW
Jak wynika z zamieszczonych w tabeli VII danych, zawartość przy- swajalnych form aminokwasów siarkowych oznaczonych metodą chemi- czną jest bliska zawartości tych aminokwasów oznaczonych w badaniach na zwierzętach.
W produktach poddanych łagodnemu działaniu temperatury t.j. w mle- ku i serwatce suszonych rozpyłowo oraz makreli mrożonej nie stwier- dzono różnicy w zawartości aminokwasów siarkowych przyswajalnych oznaczonych obydwoma metodami w porównaniu z zawartością ogólną tych aminokwasów.
W produktach poddanych bardziej drastycznym zabiegom termicznym tj. w mieku i serwatce suszonych walcowo oraz makreli sterylizowanej
w 126'C następował spadek zawartości przyswajałnych form aminokwa-
sów siarkowych w stosunku do ich ogólnej zawartości. Spadek ten zare- jestrowano zarówno przy zastosowaniu metody biologicznej jak i che- micznej.Wyjątek stanowiła makrela sterylizowana w 115%C w przypadku któ- rej odnotowano spadek zawartości aminokwasów siarkowych oznaczo- nych tylko metodą chemiczną, a nie stwierdzono zmian w badaniach na zwierzętach. Być może przyczyną tego faktu było to, że niekorzystne zmiany dotyczyły tylko cysteiny a nie metioniny (p. tab. VII).
WNIOSKI
Na podstawie wyników przeprowadzanych doświadczeń można stwier- dzić, że opracowana na szczurach metoda biologiczna oznaczania przy- swajalnych form aminokwasów siarkowych, nadaje się do zastosowania
jej w badaniach nad zawartością sumy aminokwasów siarkowych w białkach produktów spożywczych.
М. Раковска, В. Шкиллондзиова, Д. Пенионжек
БИОЛОГИЧЕСКИЙ МЕТОД ОПРЕДЕЛЕНИЯ СОДЕЖИМЫХ, УСВОЯЕМЫХ ФОРМ СЕРНИСТЫХ АМИНОКИСЛОТ В БЕЛКЕ ПИЩЕВЫХ ПРОДУКТОВ
Резюме
В настоящей публикации рассматривается двухнедельный тест на растущих крысах позволяющий на определение содержимого усвояемых форм суммы сернистых аминокислот в белке пищевых продуктов. Измерителем принято коэффициент возрастания или отношение прироста веса тела подопытных жи- вотных в продолжении периода исследований к количеству сухой массы пот- ребленной ими в этом периоде диеты.
Разработано стандартную кривую зависимости коэффициента возрастания от содержания усвояемых сернистых амино кислот в избранных белках осно- вываясь на стандартной кривой.
Полученные результаты показали, что разработанный тест пригоден для применения в исследованиях содержания суммы сернистых аминокислот в бел- ках пишевых продуктов.
Nr I Aminokwasy siarkowe w białku 49
M.Radowska, W. Szkiłłądziowa, D. Pieniążek
BIOLOGICAL METHOD OF DETERMINATION OF THE CONTENT OF ASSIMILABLE FORMS OF SULPHUR-CONTAINING AMINO ACIDS
IN THE PROTEIN OF FOOD PRODUCTS Summary
In the present publication the authors report a two-weeks test performed on growing rats for determination of the levels of assimilable forms of sulphur-con- taining amino acids in the protein of food products. As a measure the growth coefficient was accepted, that is the ratio of weight gain of experimental animals during the experiment to the amount of dry mass of the diet consumed during that time by them. A standard curve of correlation between the growth coeffi- cient and the content of assimilable sulphur-containing amino acids in the diet was plotted. Then the contents of assimilable sulphur-containing amino aicds were tested in selected proteins on the basis of the standard curve. The obtained re- sults demonstrated that the test may be used in investigations of the total sulphur- -conaining amino acids content in the proteins of food products.
PISMIENNICTWO
1. Ellinger G. H., Palmer R.: The biological availability of methionine sulfoxide.
Proc. Nutr. Soc. 1969, 28, nr 2, 422A. — 2. Njaa I. R.: Utilization of methionine sul- phoxide and methionine sulphon by the young rat. Brit. J. Nutr. 1962, 16, 571—
577. — 3 Miller D. S., Samuel P.: Methionine spoing compounds. Proc. Nutr. Soc.
1968, 27, nr 1 21A. — 4. Ford J. E., Sacter I. N.: Analysis of enzymically digested food proteins in the rats. Brit. J. Nutr., 26, 311—322. — 5. Prończuk A. Pawłow- ska D., Bartnik J.: Effect of heat treatment on the digestibility and utilization of protein. Nutrition and Metabolism 1973, 15, 171-180. — 6. Kunachowicz H.
i współpracownicy: Badania nad przyswajalnymi formami aminokwasów siarko- wych w produktach przetwarzanych. Dokumentacja, IŻŻ. 1974 r. — 7. Miller E. L., Carpenter K. J., Morgan C. B.: Availability of sulphur aminoacids in protein foods 2. Assessment of available methionine by chick and microbiological assays. Brit.
J. Nutr. 1965, 19, 249—266. — 8. Mattu F., Mauron J.: The differential determina- tion of lysine in heated milk, II Comporison of the in vitro methods with the biological evaluation, Arch. Biochem. Biophis., 1955, 59, 433—451. — 9. Brieskorn C. H., Scheide J.: Tryptophan — Bestimmung in Fleisch, Innereien und Fleischwa- ren Mittels N-Bramsuccinimid. Ztschr. Lebensmittel Untersuch. Forsch, 1963, 123, 195—200. — 10. Sziłłądziowa W. Rakowska M., Kunachowicz H.: Biologiczna ocena wartości odżywczej białka metodą Millera-Bendera, Przem. Spoż., 1971, nr 1, 25—28.
Оп. 28-11-1974 r.
02-903 Warszawa, ul. Powsinska 61/63.
Roczniki PZH — 4
