DORĘCZENIE ODPISU WYROKU

w Poznaniu

61-815 Poznań, ul. Ratajczaka 10/12 WYDZIAŁ IV

tel. (61) 85-66-732 lub 85-66-865 Dnia 2 marca 2021 r.

Sygn. aktIV SA/Po 40/21

w odpowiedzi należy podać sygnaturę akt Sądu

Rada Gminy Przykona

/Urzadgminyprzykona/SkrytkaESP

DORĘCZENIE ODPISU WYROKU

W wykonaniu zarządzenia z dnia 26 lutego 2021 r. sekretariat Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego doręcza - jako Organowi Administracji - odpis wyroku z dnia 25 lutego 2021 r. wrazz uzasadnieniem.

Sekretarz Teres,

-aporowsta

sądowy

POUCZENIE

Od powyższego wyroku przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Adnninistracyjnego, w terminie 30 dni od daty doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem, za pośrednictwem tutejszego Sądu, przy czym oddanie pisma w placówce Poczty Polskiej S.A. (będącej operatorem wyznaczonym w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe), albo placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o europejskim Obszarze Gospodarczym, albo polskim urzędzie konsularnym jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu (art. 83 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm. - zwanej dalej „p.p.s.a."). Skarga kasacyjna złożona po upływie tego terminu zostanie odrzucona (art. 178 p.p.s.a.).

Skarga kasacyjna, pod rygorem odrzucenia, powinna być sporządzona przez pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym albo doradcą podatkowym - w sprawach obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami albo rzecznikiem patentowym - w sprawach własności przemysłowej.

Strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadomić sąd o każdej zmianie swojego zamieszkania, adresu do doręczeń lub siedziby. W razie zaniedbania tego obowiązku pismo sądowe pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany (art. 70 § 1 i 2 p.p.s.a.).

1.

2.

3.

PRZEZSĄDZA POMOCĄŚRODKÓW KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ

Pisma do sądu administracyjnego można wnieść w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą sądu (art. 12b § p.p.s.a.)- Elektroniczna skrzynka podawcza sądu jest zlokalizowana na elektronicznej platformie usług administracji publicznej (ePUAP).

W celu wniesienia takiego pisma do sądu strona powinna posiadać konto na platformie ePUAP.

Instrukcja zakładania konta dostępna jest pod adresem: https://epuap.gov.pl/wps/portal. Pisma wysłane na adres elektroniczny sądu (adres e-mail), czyli z pominięciem elektronicznej skrzynki podawczej sądu. nie wywołują skutków prawnych, które ustawa - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym wiąże ze złożeniem pisma procesowego.

Każde pismo w formie dokumentu elektronicznego powinno zawierać adres elektroniczny (tj.

adres na platformie ePUAP). W przypadku niewskazania adres elektronicznego przyjmuje się, że właściwym jest ten adres, z którego nadano pismo wniesione w formie dokumentu elektronicznego (art. 46 § 2a i 2d p.p.s.a.).

Strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie miejsca zamieszkania, adresu do doręczeń, w tym adresu elektronicznego, lub siedziby. W razie zaniedbania tego obowiązku pisma wysłane na dotychczasowy adres pozostawia się w aktach ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany (art. 70 § 1 i 2 p.p.s.a.).

Pismo i załączniki wnoszone w formie dokumentu elektronicznego powinny zostać podpisane przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym (art. 46 § 2a i 2b p.p.s.a.).

Do pisma w formie dokumentu elektronicznego nie dołącza się jego odpisów (art. 47 § 3 p.p.s.a.). Zamiast odpisu pisma strona zobowiązana jest do uiszczenia opłaty kancelaryjnej za sporządzenie wydruków takiego pisma i jego załączników wniesionych w formie dokumentu elektronicznego w celu ich doręczenia stronom, które nie posługują się środkami komunikacji elektronicznej do odbioru pism (art. 235a p.p.s.a.).

Datą wniesienia pisma w formie dokumentu elektronicznego jest określona w urzędowym poświadczeniu odbioru data wprowadzenia pisma do systemu teleinformatycznego sądu (art.

83 § 5 p.p.s.a.).

Wniesienie pisma do sądu w formie dokumentu elektronicznego jest równoznaczne z żądaniem doręczania korespondencji z sądu za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Pisma sądu mogą być doręczane stronie za pomocą środków komunikacji elektronicznej również w przypadku, gdy strona składa do sądu pisma w postaci papierowej, jeżeli wystąpi ona do sądu o takie doręczenie i wskaże sądowi adres elektroniczny albo wyrazi zgodę na doręczanie pism za pomocą tych środków i wskaże sądowi adres elektroniczny (art. 74a § 1 p.p.s.a.). W przypadku niewskazania adresu elektronicznego doręczenie pism przez sąd następuje na adres zamieszkania, a w razie jego braku - na adres do doręczeń, lub siedziby strony, jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika (art. 46 § 2d p.p.s.a.).

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

WSA/dor.1 -doręczenieodpisuwyrokuzuzasadnieniem

Sygn. akt IV SA/Po40/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia25 lutego 2021 r.

Wojewódzki Sąd AdministracyjnywPoznaniu w składzie następującym:

Przewodniczący SędziaWSAJózefMaleszewski SędziaWSATomasz Grossmann

Asesorsądowy WSA KatarzynaWitkowicz-Grochowska (spr.)

po rozpoznaniu wtrybie uproszczonym wdniu 25 lutego 2021 r.

sprawyze skargi Prokuratora Rejonowegow Turku na uchwałę Rady Gminy Przykona

zdnia 21 sierpnia 2019r. Nr0007.88.2019 wsprawie nadania statutu sołectwa Przykona

stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części obejmującej jej:

§ 6 ust. 3; § 8 ust. 1 wzakresiewyrazu „wiejskie”; § 8 ust. 2 wzakresiewyrazu

„wiejskiego”; § 9 ust. 1 i 2; § 11 ust. 3 z zakresie wyrazu „wiejskiego”;

§ 12 ust. 1 w zakresie wyrazu „wiejskim”; § 18 pkt 3 w zakresie wyrażenia

„wybór i”;

1.

2. wpozostałej częściskargę oddala^^^^^^

Na oryginalewłaściwepodpisy gI Zazgodnośćzoryginałem

Teresa^aporowska st. sek

-rsT

...

o-O r-j A’^

A

■Z sądowy

UZASADNIENIE

RadaGminy Przykona wdniu 21 sierpnia 2019r. na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 7 i art. 35 ust. 1 i 3 ustawyzdnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z2019 r. poz. 506 ze zm.) po przeprowadzeniu konsultacji podjęła uchwałę Nr0007.88.2019w sprawie nadania statutu sołectwa Przykona (zwana dalej "Uchwałą" lub "Statutem").

Skargę z 31 grudnia 2020r. na powyższą Uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wniósł Prokurator Rejonowy w Turku zaskarżającją w części obejmującej Rozdział 3 „Zasady i tryb wyborów” (§ 5 do § 15) oraz § 18 pkt 3 Uchwał i wnosząc o stwierdzenie nieważności powyższej Uchwały w zaskarżonej części.

Skarżący Uchwalezarzuciłistotne naruszeniaprawa:

art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 10 § 2 pkt 1, 2 i 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. KodeksWyborczy (Dz. U. 2020r., poz. 1319) poprzez przyjęcie w § 6 ust. 3 Uchwały, że „Nie mają prawa wybierania osoby 1) pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądowym, 2) pozbawione praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu, 3) ubezwłasnowolnione całkowicie

prawomocnym orzeczeniem sądowym",

art. 35 ust. 3 pkt 2 w zw. z art. 36 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2020 poz. 713) poprzez nadanie w § 8 ust. 1 i 2 oraz § 18 pkt 3 Uchwały organowi uchwałodawczemu jakim jest zebranie wiejskie kompetencjiwyboru sołtysa orazpozostałych członkówrady sołeckiej, art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 35 ust. 3 pkt 2 i art. 36 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym poprzez wprowadzenie w §9 ust. 1 i 2 Uchwaływymogu kworum dla ważności uchwały o wyborze sołtysa i rady sołeckiej pomimo, że u.s.g. nie wprowadza dla ważności wyboru sołtysa i członkówrady sołeckiej żadnego kworum.

W uzasadnieniu skargi skarżący rozwinąłzarzuty skargi podnosząc, że przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks Wyborczy w art. 10 § 2 pkt 1, 2 i 3 szczegółowo regulują kwestię osób, które nie posiadają czynnego prawa wyborczego, zatem powtórzenie tych regulacjiwtreści postanowienia § 6 ust. 3 zaskarżonej uchwały w sposób istotny narusza przepisy prawa. Statut jednostek pomocniczej określa w szczególności m.in. zasady i tryb wyboróworganówjednostki pomocniczej (art. 35 ust.3 pkt 2 u.s.g.) - w tym przypadku sołectwa. Zgodnie z art. 36 ust. 2 u.s.g. sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród 1.

2.

3.

nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania. Powyższe dowodzi, iż w upoważnieniu ustawowym nie mieści się kompetencja do decydowania o prawachwyborczych mieszkańców sołectwa, a właśnie tego dokonała Rada Gminy.

Odnosząc się do kolejnego zarzutu dotyczącego § 8 ust. 1 i 2 oraz § 18 pkt 3 Uchwały, wświetle których zebraniu wiejskiemu przyznano kompetencje wyboru sołtysa oraz poszczególnych członków rady sołeckiej, podczas gdy zgodnie z art. 36 ust. 1 u.s.g. zebranie wiejskie jest organem uchwałodawczym w sołectwie, natomiast sołtys - organem wykonawczym, którego działalnośó wspomaga rada sołecka. W myśl ust. 2 art. 36 u.s.g. sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania. W obecnym stanie prawnym brak jest zatem przepisu, z którego wynikałoby uprawnienie zebrania wiejskiego do dokonywania wyboru sołtysa jak i poszczególnych członków rady sołeckiej. Z przepisów ustawy wynika, że prawo wybierania tych organów przysługuje osobom fizycznym mającym status stałego mieszkańca sołectwa, uprawnionym do głosowania w wyborach powszechnych. Zebranie wiejskie jest zaś odrębnym bytem od ogółu uprawnionych do głosowania mieszkańcówdanej jednostki pomocniczej, mimo iżskład obu tych gremiów pokrywa się.

Dalej Prokurator zarzucił, że przyznanie zebraniu wiejskiemu charakteru elekcyjnego pozostaje w sprzeczności z regulacją art. 36 ust. 1 u.s.g., w którym ustawodawca nadałzebraniu wiejskiemu wyłącznie uprawnienia uchwałodawcze. U.s.g.

nie zawiera jakichkolwiek przepisów, które pozwolą na przyjęcie konstrukcji domniemaniawłaściwościzebrania wiejskiegow sprawach nieuregulowanych ustawą.

Niedopuszczalnejest także przyjęcie w § 9 ust. 1 zaskarżonej Uchwały wymogu obecności co najmniej 20% uprawnionych do głosowania mieszkańców podczas wyboru sołtysa i rady sołeckiej, gdyż przepisy u.s.g. niewprowadzają dla ważności tych wyborów żadnego kworum. Każde wybory, bez względu na frekwencję, będą ważne i wyłonią sołtysa oraz członków rady sołeckiej. W tych okolicznościach wprowadzenie dodatkowych warunkówważności wyboru wStatucie należy uznać za niedopuszczalne, ponieważ modyfikują mające ius cogens ustawowe zasady wyboru sołtysa i rady sołeckiej. Za istotne naruszenie prawa uznał skarżący § 9 ust. 2 Uchwały, dotyczący dalszego przebiegu wyboru członków rady sołeckiej i sołtysa w sytuacji braku kworum ustanowionego w § 9 ust. 1 zaskarżonej Uchwały. Nie można uznać, aby kwestie

kworum stanowiłyelement zasad i trybu wyboróworganówjednostki pomocniczej, które zostały przekazane na mocy art. 35 ust. 3 pkt 2 u.s.g. do uregulowania w Statucie jednostki pomocniczej.

Konsekwencją uznania powyższych przepisów dotyczących wyboru Sołtysa oraz Rady Sołeckiej, tj. przyznających kompetencje Zebraniu Wiejskiemu do dokonywania wyboru Sołtysa i członków Rady Sołeckiej oraz modyfikujących zasady wyborów, za nieważne powinno być uznanie całego Rozdziału 3 „Zasady i tryb wyboru organów sołectwa" (od §5 do §15), gdyż po wyeliminowaniu wyżej wskazanych paragrafów Uchwały prawidłowa rekonstrukcja pozostałych norm dotyczących wyborów Sołtysa i członków RadySołeckiej będzie niemożliwa.

WojewodaWielkopolski rozstrzygnięciem nadzorczym zdnia 25 września2019 r.

nr KN-1.4131.1.330.2019.22 stwierdził nieważność zaskarżonej Uchwały w części obejmującej: § 3 w zakresie zwrotu „w szczególności”; § 3 pkt 7 lit. a, § 4 w zakresie zwrotu „w szczególności”; § 6 ust. 1, § 20 w zakresie zwrotu „w szczególności”, § 21 ust. 3 w zakresie zwrotu „w szczególności” oraz § 21 ust. 3 pkt 2 ze względu na naruszenie prawa.

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy Przykona wniósł o jej oddalenie. W pierwszej kolejności Wójt podniósł, że zaskarżona Uchwała w terminie 7 dni od jej podjęcia przekazywana została Wojewodzie Wielkopolskiemu bądź Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu, zgodniez dyspozycją art. 90 ustawy z dnia 9 marca 1990 r. o samorządziegminnym.

W niniejszej sprawie Wojewoda Wielkopolski rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 25 września 2019 r. nr KN-1.4131.1.330.2019.22 stwierdził nieważność zaskarżonej Uchwały w części. Innych uchybień i naruszeń prawa w zaskarżonej uchwale Wojewoda Wielkopolski nie stwierdził i nie ingerował w treść rozdziału 3 Uchwałczywbrzmienie § 18 pkt 3 Uchwałybędącego przedmiotem skargi.

Odnosząc się do zarzutów bezpośrednio zawartych w skardze Wójt przyznał, że w orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowany jest pogląd, że uzależnianie wyboru sołtysa od guorum nazebraniu wiejskimjestniezgodne z prawem.

Wskazać jednak należy, iż zgodnie z art. 153 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność

3

lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotemzaskarżenia, atakże sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie. Wyroki te nie mają skutku we wszystkich sprawach, leczwiążątylkowtejjednej indywidualnej sprawie.

W ocenie organu chybiony jest zarzut naruszenia prawa w takich przepisach zaskarżonej Uchwałyjak § 5, § 6, § 7, § 8, § 10 - § 15. Także zapisy § 8 uchwały wjej dotychczasowym brzmieniu w ocenie zaskarżonego organu nie naruszają dyspozycji art. 36 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym. Zaskarżony przepis § 8 Uchwałydotyczy w swoim literalnym brzmieniu zwołaniu zebrania wiejskiego, by na tym zebraniu dokonać wyboru sołtysa i członków rady sołeckiej. Wżaden sposób literalne brzmienie tego postanowienia nie uprawnia dotezy owyborze sołtysa przezzebraniewiejskie.

W zaskarżonym § 18 pkt 3 Uchwały wystarczającym co najwyżej byłoby uchylenie zwrotu „wybór", gdyż pozostałe zapisy w ocenie zaskarżonego organu nie naruszają powszechnie obowiązujących przepisów.

Wojewódzki SądAdministracyjnyw Poznaniu zważył, co następuje:

Skarga okazała się zasadna wczęści.

Zgodnie z art. 3 § 1 pkt 5 oraz art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.

Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019, poz. 2325 - dalej jako: „p.p.s.a.”) wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, przy czym uwzględniając skargę na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej. Sąd stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności. Przy tym, decydujące znaczeniedla oceny legalności danej uchwały ma stan prawnyobowiązującywdaciejej podjęcia

Nie ulega wątpliwości, że zaskarżona Uchwała jest aktem prawa miejscowego, jako podjęta w przedmiocie statutu jednostki pomocniczej gminy (sołectwa) - a więc materii mieszczącej się w zakresie wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych w rozumieniu art. 40 ust. 2 pkt 1 ustawyz 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2019r., poz. 506 w brzmieniu obowiązującym na dzień podjęcia uchwały, dalej jako: „u.s.g.”). Zostało to także wyraźnie wskazane i przesądzone przez ustawodawcęwart. 40 ust. 2 ab initio u.s.g. Tym samym Uchwała bez wątpienia należy do kategorii aktów, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 p.p.s.a., zaskarżalnych do sądu

administracyjnego. Nadto Prokurator może wnieść skargę na akty prawa miejscowego w każdym czasie. Skarga Prokuratorajest zatem dopuszczalna.

Dokonując bardziej szczegółowej charakterystyki prawnej statutu jednostki pomocniczej gminy, należy stwierdzić, że jako akt prawa miejscowego jest on aktem prawa powszechnie obowiązującego rangi podustawowej, obowiązującym na obszarze danej gminy (por. art. 87 ust. 2 i art. 94 Konstytucji RP) - a ściślej na obszarze danej jednostki pomocniczej gminy - uchwalanym przez radę gminy, na podstawie normy kompetencyjnej z art. 35 ust. 1 w zw. z art. 40 ust. 2 pkt 1 u.s.g. znajdującej swoje źródłowdyspozycji art. 169 ust. 4 Konstytucji RP.

Z treści art. 91 ust. 1 i 4 u.s.g. wynika, że przesłanką stwierdzenia nieważności uchwały organu samorządu gminnego jest istotna sprzeczność uchwały z prawem. W orzecznictwie podkreśla się, że opierając się na konstrukcji wad powodujących nieważność oraz wzruszalność decyzji administracyjnych, można wskazać rodzaje naruszeń przepisów, które trzeba zaliczyć do istotnych, skutkujących nieważnością uchwały organu gminy. Do nich należy naruszenie: przepisów wyznaczających kompetencję do podejmowania uchwał, podstawy prawnej podejmowania uchwał, przepisów prawa ustrojowego, przepisów prawa materialnego - przez wadliwą ich wykładnię - oraz przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwał (zob. wyrok NSA z dnia 11 lutego 1998r., II SA/Wr 1459/97, wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 września 2005 r., IV SA/Wa 821/05, dostępne na stronie internetowej;

http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Przedmiotem tak rozumianej kontroli jest w niniejszej sprawie Uchwała Rady Gminy Przykona z 21 sierpnia 2019r. Nr 0007.88.2019 w sprawie nadania statutu sołectwa Przykona, ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Woj. WIkp. z 03 września 2019r., poz. 7493.

Z wniosków i zarzutów skargi oraz jej uzasadnienia wynika, że przedmiotem zaskarżenia zostałaobjęta tylkoczęść Uchwały-wnastępującym zakresie:

§ 6 ust. 3

§ 8 ust. 1 i 2

§18 pkt 3 9 ust. 1 i 2.

skutkiem powyższego skarżącywniósło stwierdzenie nieważności Rozdziału 3 „Zasady i tryb wyborów” (§ 5 do§ 15) oraz § 18 pkt 3 Uchwały

5

W konsekwencji w takim zakresie Uchwała została poddana kontroli Sądu w niniejszym postępowaniu.

Jak wynika z części wstępnej Uchwały, podstawę prawną stanowiły przepisy art.

18 ust. 2 pkt 7, art. 35 ust. 1 i 3 ustawyz dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (w brzmieniu obowiązującym nadzień podjęciazaskarżonej Uchwały).

Jak to już wyżej wskazano, statut jednostki pomocniczej gminy - podobnie jak statutsamej gminy-jest aktem prawa miejscowego, upoważnienie do wydania którego zawarte zostało przez ustawodawcę wprost w ustawie o samorządzie gminnym, wjej art. 40 ust. 2 pkt 1, a uszczegółowionewart. 35 u.s.g.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 u.s.g. gmina może tworzyć jednostki pomocnicze:

sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne; jednostką pomocniczą może być również położone na terenie gminy miasto. Na podstawie art. 35 ust. 1 i 3 u.s.g. statutjednostki pomocniczej, jakstanowi art. 35 ust. 3 u.s.g., określa wszczególności:

1) nazwę i obszarjednostki pomocniczej;

2) zasadyi trybwyboróworganówjednostki pomocniczej;

3) organizację i zadania organówjednostki pomocniczej;

4) zakreszadań przekazywanychjednostce przez gminęoraz sposób ich realizacji;

5) zakres i formy kontroli oraz nadzoru organów gminy nad działalnością organów jednostki pomocniczej.

Wszystkie te kwestie mieszczą w pojęciu wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostekpomocniczychwrozumieniu art. 40 ust. 2 pkt 1 u.s.g.

Jak wskazano powyższej w świetle art. 91 ust. 1 zd. pierwsze w zw. z ust. 4 u.s.g., uchwała organu gminy sprzeczna zprawem jest nieważna, chyba że naruszenie prawa ma charakter nieistotny. Przyjmuje się, że pojęcie "sprzeczności z prawem"

obejmuje sprzeczność postanowień aktu prawa miejscowego z jakimkolwiek aktem prawa powszechnie obowiązującego, w tym także z rozporządzeniem - co w konsekwencji oznacza, że również z "Zasadami techniki prawodawczej", które stanowią załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrówzdnia 20 czenwca 2002 r. (Dz. U.

z 2016 r. poz. 283; w skrócie "ZTP"). Choć w większości przypadków sprzeczność z konkretnymi, szczegółowymi dyrektywami legislacyjnymi zawartymi w ZTP będzie miała zapewne charakter nieistotnego naruszenia prawa, to jednak nie można wykluczyć sytuacji, w których konkretne uchybienie Zasadom techniki prawodawczej przyjdzie zakwalifikować jako naruszenie prawa istotne. Będzie to zwłaszcza dotyczyć reguł określanych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego ("TK") mianem

6

"rudymentarnych kanonów techniki prawodawczej" (zob. np.: postanowienie TK z 27.04.2004 r., P 16/03, OTK-A 2004, nr 4, poz. 36; wyrok TK z23.05.2006 r., SK 51/05, OTK-A2006, nr 5, poz. 58; wyrokTK z 16.12.2009 r., Kp 5/08, OTK-A 2009, nr 11, poz.

170; wyrok TK z 03.12.2015 r., K 34/15, OTK-A 2015, nr 11, poz. 185), nakaz przestrzegania których postrzeganyjest jako jeden z elementów konstytucyjnej zasady prawidłowej legislacji (por. T. Zalasiński, Zasady prawidłowej legislacji w poglądach Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008, s. 51). Sytuacje, w których naruszone zostały ZTP, powinny być traktowane jako nieistotne naruszenie prawa, a sytuacje, w których wraz z naruszeniem ZTP doszło do naruszenia konstytucyjnych zasad tworzenia prawa - jako naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności aktu prawa miejscowego (zob. G. Wierczyński, Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2016, s. 32; por. też D. Dąbek, Prawo miejscowe. Warszawa 2015, s. 205-206).

Jednym ze wspomnianych "rudymentarnych kanonów" tworzenia prawa jest niewątpliwie reguła wynikająca z § 115 (podobnie; § 134 pkt 1) w zw. z § 143 ZTP, w myśl której w akcie prawa miejscowego zamieszcza się tylko przepisy regulujące sprawy przekazane do unormowania w przepisie upoważniającym (upoważnieniu ustawowym). Regulacja ta koresponduje z przepisem art. 94 Konstytucji RP, który wskazuje, że akty prawa miejscowego muszą być ustanawiane nie tylko"na podstawie", ale i "wgranicach" upoważnień zawartych w ustawie. Godzi się wtym miejscu wszakże nadmienić, że - jak to już wyżej wspomniano - w przypadku statutów owe "granice"

zostały wyznaczone w sposób bardziej ogólny (generalny, nie-kazuistyczny), niż w przypadku "klasycznych" upoważnień (delegacji) ustawowych dla pozostałych aktów prawa miejscowego (ocharakterze wykonawczym).

Na tle tego zwrotu „w granicach ustaw” pojawia się wątpliwość co do zakresu zagadnień mogących stanowić „materię statutową” - czy mianowicie w statucie gminy mogą zostać uregulowane: (i) tylko te kwestie, które mają odrębną szczegółową podstawę prawną w ustawie (tak np.: wyrok NSA z 19.01.1995 r., II SA 1682/94, ONSA 1995, nr4, poz. 186; A. Agopszowicz [w:] A. Agopszowicz, Z. Gilowska, Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warsżawa 1999, s. 52), czy też (ii) wszystkie zagadnienia związane z funkcjonowaniem (ustrojem i wewnętrzną organizacją) danej gminy, o ile tylko nie naruszają przepisów prawa powszechnie obowiązującego (por. np.: wyrok NSA z 08.02.2005r., OSK 1122/04, OwSS 2006/1/9;

wyrok WSA z24.10.2007 r., III SA/Kr 625/07, CBOSA; W. Kisiel [w:] Ustawa o

7

samorządzie gminnym. Komentarz, pod red. P. Chmielnickiego, Warszawa 2013 uw. 5 do art. 3; A. Wierzbica [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, pod red.

B. Dolnickiego,Warszawa 2018, uw. 1 do art. 3).

Sąd w niniejszym składzie podziela drugi z przedstawionych wyżej poglądów, w świetle którego pozytywne upoważnienie do kształtowania treści statutu gminy jest generalne, a nie kazuistyczne (ustrój gminy reguluje jej statut - art. 3 ust. 1 u.s.g.).

Wefekcie, jak trafnie zauważa się w doktrynie, statut daje się określić jako specyficznego rodzaju akt samoistny. Owa samoistność statutu, oznaczająca kompetencje samorządu do swobodnego, ale w granicach ustaw, stanowienia o swoim ustroju, oznacza w pierwszym rzędzie, że statut nie może wprowadzać regulacji sprzecznych z ustawą. Innym słowy, samorząd terytorialny może regulować w statucie wszystkie zagadnienia dotyczące swego ustroju, pod warunkiem że nie jest to sprzeczne zprzepisami ustawowymi.Wsytuacji zatem, gdytreść uchwalonegoprzez jednostkę samorządu terytorialnego statutu będzie sprzeczna z ustawą - statut dotkniętybędzie wadą skutkującąjego nieważnością (zob. D. Dąbek, Prawomiejscowe.

Warszawa 2015, s. 144). Tylko takie rozumienie zakresu kompetencji „statutodawczej”

prowadzi do możliwie najpełniejszego urzeczywistnienia konstytucyjnie gwarantowanej samodzielności gminy. Rozumienie odmienne prowadziłoby zaś do zanegowania legitymującej roli przepisów art. 169 ust. 1 i 4 Konstytucji RP oraz art. 3 ust. 1, art. 18 ust. 2 pkt 1 i art. 22 ust. 1 u.s.g. (zob. wyrok NSAz 08.02.2005 r., OSK 1122/04, OwSS 2006/1/9). Powyższe nie stanowi odejścia od zasady, że do działalności organów samorządowych w sferze zobowiązań publicznoprawnych nie stosuje się reguły „co nie jest zakazane, jest dozwolone”, lecz regułę „dozwolone jest to, co prawo wyraźnie przewiduje” - a tylko oznacza wyraźne przesądzenie, że powołane wyżej przepisy Konstytucji RP i ustawy o samorządzie gminnym stanowią dostateczną podstawę prawną pozwalającą na swobodne (acz w granicach ustaw) normowanie w statucie wszystkich kwestii ustrojowych, w tym także tych wyraźnie w ustawie nie przewidzianych (por. W. Kisiel [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, pod red. P. Chmielnickiego,Warszawa2013, uw. 1 do art. 3).

Podobnie zakotwiczona w art. 94 Konstytucji RP jest niewątpliwie dyrektywa wynikająca z§ 118 (analogicznie: § 137) w zw. z § 143 ZTP, w świetle której w akcie prawa miejscowego nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej oraz przepisów innych aktów normatywnych (por. G. Wierczyński, Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2016, s. 662), Takie powtórzeniejestzasadniczo

zabiegiem niedopuszczalnym, traktowanym w dominującym nurcie orzecznictwa trybunalskiego oraz sądów administracyjnych jako rażące naruszenie prawa (zob.

wyrok NSAz 11.10.2016 r., II OSK 3298/14, CBOSA). Codo zasady unormowania aktu prawa miejscowego zawierające powtórzenie regulacji ustawowych naruszają nie tylko przepis § 118 w zw. z § 143 ZTP, ale także art. 7 i art. 94 Konstytucji RP, stanowiąc w istocie uregulowanie danej materii bez wymaganego upoważnienia bądź też z przekroczeniem jego granic (por. M. Bogusz, Wadliwość aktu prawa miejscowego, Gdańsk 2008, s. 224; G. Wierczyński, Redagowanie iogłaszanie aktównormatywnych.

Komentarz, Warszawa2016, s. 663).

Istotne znaczenie ma również zawarty w Zasadach techniki prawodawczej (zwłaszcza w § 6 ZTP) generalny nakaz takiego redagowania przepisów aktów prawodawczych, aby dokładnie i w sposób zrozumiały dla adresatów zawartych w nich norm wyrażały intencje prawodawcy. Innymi słowy, każdy przepis winna cechować precyzja, komunikatywność oraz wynikająca z nich adekwatność wypowiedzi do zamiaru prawodawcy (zob. M. Zieliński [w:] S. Wronkowska, M. Zieliński, Komentarz do zasad techniki prawodawczej.Warszawa 2012, uwaga do §6, s. 38-39).

W ocenie Sądu powyższe uwagi należy odpowiednio odnieść do statutów jednostek pomocniczych. Potwierdza to zresztą użycie zwrotu „w szczególności”

w zamieszczonym w art. 35 ust. 3 u.s.g. wprowadzeniu do wyliczenia kwestii podlegających uregulowaniu w takim statucie, znamionującego niewyczerpujący (niepełny) charakter wyliczenia. W rezultacie trafnie przyjmuje się, że przywołany przepis wskazuje jedynie elementy obligatoryjne - takie, które muszą być w każdym statucie jednostki pomocniczej uwzględnione (por.: B. Jaworska-Dębska [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, pod red. P. Chmielnickiego, Warszawa 2013, UW. 3a doart. 35; wyrok NSAz 20.02.2019 r., II OSK985/17, CBOSA).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt rozpoznawanej sprawy, należy stwierdzić, że skarga Prokuratorazasługiwała na uwzględnieniewczęści.

Odnośnie do określenia w Statucie zakresu podmiotowego prawa wybierania organów sołectwa § 6 ust. 3.

Za w pełni zasadny Sąd uznaje zarzut naruszenia prawa w postanowieniu § 6 ust. 3 Uchwały, stwierdzający, że „Nie mają prawa wybierania osoby: 1) pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądowym; 2) pozbawione praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu; 3) ubezwłasnowolnione całkowicie prawomocnym orzeczeniem sądowym. Przepisyart. 10 § 2 pkt 1 i 3 ustawyz 5 stycznia 1.

2011r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2019r., poz. 684 ze zm. w wersji obowiązującej na dzień podjęcia Uchwały) oraz art. 36 ust. 2 u.s.g. w sposób szczegółowy regulują problematykę dotyczącą osób jakie nie posiadają czynnego prawa wyborczego. W uprawnieniu do określenia zasad i trybu wyborów organów jednostki pomocniczej nie mieści się zatem kompetencja do decydowania o obywatelskich prawach wyborczych mieszkańców lub ich ograniczenia, co oznacza, że takie postanowienia statutu w sposób istotny naruszają prawo (tak: wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 17 kwietnia 2019 r., II SA/Go 170/19, II SA/Go 171/19; dostępne www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Co więcej, zwrócić należy uwagę, że jak wskazano powyżej - co do zasady istotnym naruszeniem prawa są powtórzenia w aktach prawa miejscowego regulacji zawartych w aktach prawnych wyższego rządu (ustaw) - to w doktrynie dopuszcza się jedynie w drodze wyjątku, uzasadnionego zwłaszcza względami zapewnienia komunikatywnościtekstu prawnego, niekiedy powtarzaniewaktach prawa miejscowego - takich zwłaszcza, jak statuty czy regulaminy - innych regulacji normatywnych. W każdym jednak przypadku tego rodzaju powtórzenia powinny być powtórzeniami dosłownymi, aby uniknąć wątpliwości, który fragmenttekstu prawnego (rozporządzenia, ustawy upoważniającej czy innego aktu normatywnego) ma być podstawą odtworzenia normy postępowania (zob. S. Wronkowska [w:] S. Wronkowska, M. Zieliński, Komentarz dozasad techniki prawodawczej, Warszawa 2012, s. 35 i 241). Tymczasem postanowienie § 6 ust. 3 Uchwały stanowi niedopuszczalną modyfikację regulacji ustawowej zawartejwart. 10§ 2 pkt 1 - 2 Kodeksu wyborczego.

Wobec powyższego, należało uznać za zasadny zarzut Prokuratora dotyczący istotnej wadliwości §6 ust. 3 Statutu, jako postanowienia powrtarzającego i modyfikującego w sposób nieuprawniony unormowanie z art. 10 § 2 Kodeksu wyborczego.

Z tych względów należało stwierdzić nieważność § 6 ust. 3 Uchwały, jak w punkcie 1 wyroku.

2. Odnośnie do postanowień Statutu dotyczących wyboru Sołtysa i członków Rady Sołeckiej przezzebranie wiejskie, wtym co dowymogu kworum.

W świetle zarzutów i argumentacji skargi, ustawowe przyznanie zebraniu wiejskiemu, jako organowi uchwałodawczemu, uprawnień wyłącznie uchwałodawczych oznacza, że niedopuszczalne jest przypisywanie temu organowi kompetencji elekcyjnych wodniesieniu do innych organów sołectwa. Tym samym postanowienia

Statutu, które przyznają zebraniu wiejskiemu takie kompetencje, pozostają w sprzeczności zwyszczególnionymi w skardze przepisami prawa. W tym kontekście Skarżący wskazał,jakowadliwe, postanowienia: § 8 ust. 1 i 2 oraz§ 9 ust. 1 i 2 Statutu.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że wola przyznania przez uchwałodawcę lokalnego (Radę Gminy) zebraniu wiejskiemu charakteru elekcyjnego wynika także zdalszych jeszcze, niezaskarżonych wyraźnie postanowień Statutu, a mianowicie z§ 12 ust. 1 (skoro mowa w nim o tym, że wybory sołtysa i członków rady sołeckiej odbywają się spośród nieograniczonej liczby kandydatów zgłoszonych ustnie na zebraniu wiejskim), § 11 ust. 3 (protokół z wyborów stanowi załącznik do protokołu zebrania wiejskiego). Wobec tego - mając na względzie ścisły związek powyższych postanowień Statutu z zaskarżonymi przez Prokuratora postanowieniami § 8 ust. 1 i 2,

§ 9 ust. 1 i 2, a także i § 18 pkt 3 Statutu, a przede wszystkim ich łączne zawieranie się w materii objętej przedmiotem zaskarżenia (Rozdziału 3 dotyczącej zasad i trybu wyborów oraz Rozdziału 4 dotyczącego organów sołectwa) - Sąd również te postanowienie § 11 ust. 3 i § 12 ust. 1 Statutu objął zakresem swego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod analizowanym tu kątem.

Przechodząc do meritum, w ocenie Sądu w niniejszym składzie stanowisko Prokuratora dotyczące niedopuszczalności przyznaniazebraniu wiejskiemu kompetencji elekcyjnych jawi się jako nazbyt kategoryczne i daleko idące, i nie ujmuje w sposób właściwy istoty wadliwości analizowanych regulacji statutowych (tak też WSA w Poznaniu w wyroku z 12 sierpnia 2020r., sygn. akt IV SA/Po 584/20; dostępne www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Wypada bowiem zauważyć, że w literaturze przedmiotu prezentowane jest stanowisko - wcale nie odosobnione- iż to właśnie zebranie wiejskie, z mocy ustawy, dokonuje wyboru wójta i członków rady sołeckiej (por.: M. Augustyniak, Jednostki pomocnicze gminy, Warszawa 2010, s. 137 i 142; B. Jaworska-Dębska [w:] Ustawa osamorządzie gminnym. Komentarz, pod red. P. Chmielnickiego, Warszawa 2013, UW. 2 do art. 36), a więc że ma w tym zakresie własne kompetencje stanowiące, wymagające konkretyzacji w statucie (tak A. Agopszowicz [w:] A. Agopszowicz, Z. Gilowska, Ustawa o gminnym samorządzie terytoriainym. Komentarz, Warszawa 1997, art. 36 Nb2). Niekiedy wskazuje się, że w statucie można określić sam sposób glosowania - na zebraniu wiejskim czy w lokalu wyborczym (tak A. Szewc [w:]

A. Szewc, G. Jyż, Z. Pławecki Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2012, UW. 6 do art. 36).

ii

W świetle powyższych uwag kluczowym problemem zasadniczo niejest więcto, że wzaskarżonym Statutucie gremium dokonujące wyboru sołtysa i członków rady sołeckiej określono mianem „zebrania wiejskiego”, lecz to, że objęto je wymogiem kworum - wprowadzonym w § 9 ust. 1 Statutu który przewiduje, że dla dokonania ważnego wyboru na zebraniu wiejskim wymagana jest obecność co najmniej 10%

uprawnionych dogłosowania mieszkańcówsołectwa.

Tymczasem dopuszczalność wprowadzenia wymogu kworum dla ważności wyborów sołtysa lub członków rady sołeckiej nie wynika z normującego ten wybór art. 36 ust. 2 u.s.g., który stanowi, że sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani sąw głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania. Nie wynika także z uregulowanych w Kodeksie wyborczym zasad prawa wyborczego dotyczących wyborów organów gminy (obecnie: wójta lub rady gminy), na których to regulacjach, w zakresie w ustawie nieunormowanym, mogą, a nawet-jak wskazuje się w doktrynie - powinny być odpowiednio wzorowane zasady i tryb wyboru oraz odwołania sołtysa i rady sołeckiej (por.; A. Agopszowicz [w:] A. Agopszowicz, Z. Gilowska, Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1997, art. 36 Nb2;

A. Szewc [w:] A. Szewc, G. Jyż, Z. Pławecki Ustawa o samorządzie gminnym.

Komentarz, Warszawa 2012, uw. 6 do art. 36). Wszystko to uprawnia do wniosku o niedopuszczalnościwprowadzania wStatutach wymogu kworum dla ważności wyboru sołtysa oraz członków rady sołeckiej (por. np. wyroki WSA: z 21 lutego 2018 r., IVSA/Po 1106/17; z 17 lipca 2019 r., II SA/Go 325/19; por. też wyrok NSA z26 czerwca 2020 r., II OSK 3930/19-wszystkie orzeczenia dostępnewCBOSA).

Dlatego, aby zapobiec stosowaniu w praktyce wymogu kworum z § 9 ust. 1 Statutu, należało stwierdzić nieważność tego postanowienia, a także ściśle z nim związanego § 9 ust. 2 Statutu, jak Sąd orzekł na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a. w punkcie 1 wyroku.

Niezależnie od tego Sąd uznał za zasadne, aby w tych wszystkich postanowieniach Statutu, w których w kontekście wyboru sołtysa lub rady sołeckiej mowa jest o „zebraniu wiejskim” wyeliminować- w drodze stwierdzenia nieważności - wzależności od kontekstu samo określenie „wiejskie” (wodpowiednim przypadku).

Dzięki takiej treści rozstrzygnięciu Sądu (o ile się uprawomocni) dojdzie na gruncie postanowień Statutów do - postulowanego coraz szerzej w orzecznictwie sądowym, a także wrozpatrywanej tu skardze Prokuratora - wyraźnego odróżnienia „zebrania”

stałych mieszkańców Sołectwa służącego wyłącznie celom elekcyjnym (wyborom sołtysa i rady sołeckiej), od „zebrania wiejskiego”, pojmowanego jako organ uchwałodawczy sołectwa. Innymi słowy, po powyższej „korekcie” w ocenie Sądu rozpoznającego niniejsza sprawę stanie się niewątpliwe, że wyborów sołtysa i członków rady sołeckiej dokonuje wprawdzie „zebranie” (por. m.in. „skorygowany” § 8 ust. 1 i 2, § 11 ust. 3 oraz § 12 ust. 1 Statutu), złożone ze stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania (art. 36 ust. 2 u.s.g.), ale nie będące jednak organem uchwałodawczymsołectwa, jakim zgodnie z art. 36 ust. 1 ab initio u.s.g. oraz§ 17 ust. 1 Statutówjest zebraniewiejskie. Dotakiego „zebrania” będzie się odpowiedniostosować postanowienia dotyczące zebrania wiejskiego, zwyłączeniem wszakże tych, których nie dasię pogodzićzelekcyjnym (wyborczym) charakteremowego „zebrania”.

i

Zdaniem Sądu dokonując takiego zabiegu i wyeliminowania poszczególnych wyrażów w konkretnych postanowieniach Statutów nadal możliwa jest prawidłowa rekonstrukcja pozostałych norm dotyczących wyboru sołtysa i członków rady sołeckiej, ojakiejmowa wart. 35 ust. 3 pkt 2 i 3 u.s.g.

Wobec powyższego niezasadny okazał się wniosek o stwierdzenie nieważności całego Rozdziału 3 „Zasad i trybuwyborów” (§ 5 - § 15) Statutu. Powyższe stwierdzenie nieważności poszczególnych postanowień Statutu i to w ich części w zakresie poszczególnych słów i wyrażeń powoduje, że Statuty zawierają obligatoryjną regulację dotyczącą zasad i trybu wyborów organówjednostki pomocniczej, o której mowa wart.

35 ust. 3 pkt 2 u.s.g. W ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, pozostawione postanowienia zaskarżonego Statutu pozwalają na prawidłową rekonstrukcję norm dotyczących wyboru Sołtysa i członków Rady Sołeckiej. W tym względzie należało oddalić skargę w części dotyczącej stwierdzenia nieważności Rozdziału 3 Statutu, jak Sąd orzekł na podstawie art. 151 p.p.s.a. wpunkcie2 wyroku.

Odnoście zarzutu naruszenia prawa postanowieniem § 18 pkt 3 Statutu w zakresie wjakim organowi uchwałodawczemu jakim jest zebranie wielskie Rada Gminyprzekazała kompetencję co dowyboru sołtysa i członków rady sołeckiej.

Aktualnie w orzecznictwie dominuje pogląd, że zaskarżony przepis § 18 pkt 3 Statutu w zakresie, w jakim wskazuje, że do zakresu działania zebrania wiejskiego należy wybór sołtysa i rady sołeckiej, narusza w stopniu istotnym art. 35 ust. 3 pkt 2 w zw. z art. 36 ust. 1 i 2 u.s.g. Dokonując oceny legalności wskazanego unormowania podkreśla się, że w u.s.g. brak jest przepisu uprawniającego zebranie wiejskie do wybierania sołtysa, jak i członków rady sołeckiej. Zgodnie z art. 36 ust. 1 u.s.g..

3.

13

organem uchwałodawczym wsołectwie jestzebranie wiejskie, a wykonawczym - sołtys.

Działalność sołtysa wspomaga rada sołecka. Zgodnie zaś z art. 36 ust. 2 powołanego aktu sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania. Przytoczony ostatnio przepis stanowi, że wybór sołtysa oraz członków rady sołeckiej następuje przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania. Wdoktryniewskazuje się, że norma wynikająca z art. 36 ust. 2 u.s.g. ma charakter bezwzględnie wiążący, tak więc nie może ona zostaó zmodyfikowana przez radę gminy w statucie jednostki pomocniczej [S. Gajewski, A.

Jakubowski (red.), Ustawa o samorządzie gminnym [w:] S. Gajewski, A. Jakubowski (red.), Ustawy samorządowe. Komentarz, Warszawa 2018]. Zebranie wiejskie jest bytem odrębnym od ogółu uprawnionych do głosowania mieszkańców danej jednostki pomocniczej. Brzmienie art. 36 ust. 1 u.s.g. wskazuje na to, że zebraniu wiejskiemu nadano jedynie kompetencje uchwałodawcze, nie zaś elekcyjne. Prawo wybierania sołtysa oraz członków rady sołeckiej zart. 36 ust. 2 u.s.g., nie może być utożsamiane i interpretowane poprzez prawo do udziałuw zebraniu wiejskim, zdefiniowanymwart. 36 ust. 1 tej ustawy. Przepis art. 36 ust. 2 u.s.g. przesądził, że prawo wybierania sołtysa oraz członków rady sołeckiej przysługuje osobom fizycznym (mającym status stałego mieszkańca sołectwa, uprawnionego do głosowania), nie przysługuje natomiast organowi sołectwa,jakim jestzebraniewiejskie (por. wyrokWSAw Opoluz 15 września 2009 r., sygn. akt II SA/Op 225/09, dostępne www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Zaskarżony

§ 18 pkt 3 Statutu narusza więc w stopniu istotnym art. 35 ust. 3 pkt 2 w związku z art.

36 ust. 1 i 2 u.s.g. W konsekwencji powyższego należało stwierdzić jego nieważność, jak Sąd orzekłwpunkcie 1 wyroku.

Z tych względów należało stwierdzić nieważność Uchwały w części obejmującej ich: § 6 ust. 3; § 8 ust. 1 w zakresie użytego w nim wyrazu „wiejskie”, § 8 ust. 2 i § 11 ust. 3 w zakresie użytego w nim wyrazu „wiejskiego”, § 9 ust. 1 i 2; § 12 ust. 1 w zakresie użytego w nim wyrazu „wiejskim” oraz § 18 pkt 3 w zakresie użytego w nim wyrażenia „wybór i”.

Wypada w tym miejscu zaznaczyć, że dopuszczalność podjęcia przez Sąd rozstrzygnięcia o takim zakresie i treści nie powinna budzić wątpliwości. Choć bowiem rozstrzygnięcie to formalnie wykracza (w niewielkim zakresie) poza te postanowienia Statutów, które zostały w skardze wyraźnie zakwestionowane, to jednak nadal mieści się ono w ramach materii objętej przedmiotem zaskarżenia, ustalonym na podstawie

treści zarzutów i argumentacji skargi, a dotyczącej nieuprawnionego przyznania kompetencji wyborczych zebraniu wielkiemu, jako organowi uchwałodawczemu sołectwa.

Niezależnie od tego godzi się zauważyć, że w doktrynie i orzecznictwie prezentowany jest pogląd, zgodnie z którym nawet jeśli organ nadzoru nie zaskarży wszystkich sprzecznych z prawem postanowień aktu, sąd może z urzędu stwierdzić nieważność pozostałych, sprzecznych z prawem norm zawartych w tym akcie (tak R. Lewicka, Kontrola prawotwórstwa administracji o charakterze powszechnie obowiązującym, Warszawa 2008, s. 232-233; podobnie wyrok NSA z 11.05.1993 r., SA/Wr 258/93, z aprobującą glosą J. Borkowskiego, OSP 1995/3/52; por. też np. wyrok WSA z 19.12.2019 r., IV SA/Po 1071/12, CBOSA). Niezasadny jest zatem zarzut organu, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżona Uchwała została podana kontroli nadzorczej Wojewody, czemu dał wyraz w rozstrzygnięciu nadzorczym z25 września 2019r.

W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a., stwierdził nieważność Statutuw części określonejw punkcie 1 wyroku.

W pozostałej części - tj. co do żądania Prokuratora stwierdzenia nieważności zaskarżonych pozostałych postanowień Rozdziału 3 niewymienionych (w całości albo wpozostałej części) w pkt 1 wyroku - Sąd, na podstawie art. 151 p.p.s.a., skargę oddalił,jakwpunkcie 2 wyroku.

Nadto złożona w niniejszej sprawie skarga Prokuratora najego wniosek została przez Sąd rozpoznana na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym. Od dnia 15 sierpnia 2015 r. obowiązuje bowiem regulacja art. 119 pkt 2 p.p.s.a., zgodnie z którą sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym jeżeli strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy. Skarżący w skardze złożył wniosek o rozpoznanie sprawy wtrybie uproszczonym, a organ niezażądałrozpoznania sprawy na rozprawie.

Naoryginalewłaściwepodpisy

Za zgodność z oryginałem Tcresar^porowska st. sekr^ arz sądowy