Obwieszczenie. Ożywiająca całe społeczeństwo nadzieja...

Obwieszczenie.

O ż y w ia ją c a cafe s p o łe c z e ń stw o nadzieja, iż z chwilą ukończenia się w ielkich zm agań w o je n ­ nych i rozpoczęcia r o k o w a ń , które dop ro w ad zić p o w in n y n ie b a w e m do z a w a r c ia trw ałeg o pokoju, nastąpi także spadek cen i p r a w id ło w y o b ró t przed m io tó w niezbędnego zapotrzebow ania, nie doznała n iestety ziszczenia. P rzeciw nie, z p r a w d z i­

w ą tr o s k ą stw ierdzić należy, iż pok ry w an ie nie­

z b ędnych potrzeb ż y c io w y c h ulega z dnia na dzień pogorszeniu.

S p a d e k w a rto śc i p ieniądza i utrudnienia k o ­ munikacyjne o d g ry w a ją tu n iew ątpliw ie p o w a ż n ą rolę, g łó w n y m jednak m om entem , k t ó r y d o s ta ­ teczne zaopatrzenie ta r g u i s p a d e k cen uniemożli­

wia, jest duch spekulacyjny, w y s tę p u ją c y w co raz groźniejszej formie.

S p e k u la c y a ob jaw ia się p rz e w a ż n ie w trzech postaciach:

1. Jako n ied o stateczn e obsyłanie targu i gro*

m adzenie t o w a r ó w w ty m celu, b y d o c z e k a w sz y się podskoczenia cen, puścić je w obrót z gru b y m zyskiem.

2. Jako w y w ó z a rty k u łó w , które i w kraju znajdują się w ilości n iedostatecznej, z a g ra n ic ę , do o b szaró w , gdzie jeszcze g o rsze w arunki ap ro w iza- cyi zachodzą i gdzie w s k u te k tego w y w o ż ą c y osięga znacznie w y ż s z e ceny.

3. Jako handel p a s k a r s k i czyli ła ń c u sz k o w y polegający na tern, iż ten sam to w a r przechodzi dziesiątki rąk spekulantów , nim od w y t w ó r c y do k o n su m en ta dojdzie, p r z y c z e m k a ż d y pośrednik bez tru d u i r y z y k a znaczne na nim z a ra b ia p r o ­ centy.

R a d a N arodow a K się stw a Cieszyńskiego, zda- jąc sobie sp ra w ę z całej doniosłości klęski, k tó r a v/ razie tolerow ania tego rodzaju n ad u ży ć s p a ść musi na ludność niezam ożną, z w ła s z c z a ro b o tn i­

czą i z sfer innych p ra c o w n ik ó w o sta ły c h po b o ­ rach, p o sta n o w iła uczynić w sz y stk o , co w z a k r e ­ sie jej w ła d z y leży, a b y nadużyciom zapobiedz i sp o łe c z e ń stw u tam tejszem u, ta k ciężko p rzez sz e re g lat stanem w o je n n y m zn ękanem u umożliwić i zap ew n ić p rz e trw a n ie do czasu niedługiego już p o w r o tu stosunków n o rm a ln y c h .

W p ie rw s z y m rzęd zie postanow iono podjąć na zasadzie ob o w iązu jący ch u s t a w energiczną w aC kę z w y z y s k ie m sp e k u la c y jn y m w e w sz y stk ic h jego przejaw ach, a w t y m celu:

1. p o w o ła ć do ż y c ia w Cieszynie C e n tra ln y I

Komitet dla z w a lc z an ia lichwy, w innych zaś m ia­

stach podobne K om itety p o w iato w e dla z w a lc z a ­ nia lichwy.

Komitety te, złożone z p o w a ż n y c h o b y w ateli m iejscow ych b ez ró ż n ic y narodow ości, w ś r ó d k tó ­ ry ch p o w in n y b y ć zastąpione z a ró w n o s fe ry k o n ­ sum entów , jak i k u p c ó w i przem ysłow ców ', będą m iały za zadanie, p rz y jm o w a ć doniesienia i z a ż a ­ lenia-osób p i y w a t n y c h , śledzić dochodzące do ich w iadom ości w y p a d k i w y z y s k u , donosić o nich w ła d z o m i z a s tę p o w a ć p o sz k o d o w a n y c h bezpłatnie przed sądem .

Nadto b ę d ą m ia ły p r a w o czynić w nioski co do o znaczenia cen w y ty c z n y c h za p r z e d m io ty żywności.

2. w e z w a ć w s z y s tk ic h kupców w y t w ó r c ó w , i przem ysłow ców ', b y w w ła s n y m interesie dla uni knięcia odpow iedzialności karnej i g o rs z y c h je­

szcze n a stę p stw , k tó r y c h p rz y k ła d dają n a m g r o ­ źne ro z ru c h y w niedalekiem sąsiedztw ie, c a ły roz- p o rz ą d z a ln y z a p a s s w y c h w y t w o r ó w i t o w a r ó w bezzw łocznie w o b ró t puścili po cenach jak n a j­

niższych.

3. wry d a ć w ła d z o m adm inistracyjnym , z a r ó ­ w n o r z ą d o w y m jak i auto nom icznym , ścisłe pole­

cenia w p rz e d m io c ie bezw zględnego ścigania w sz y stk ic h w y p a d k ó w k a ry g o d n ej s p e k u la c y i a r ­ ty k u łam i niezbędnej p o tr z e b y bez w zględu na oso­

bę i stan o w isk o w innego, p rzed sięb ran ia rew izy t w sklepach i m a g a z y n a ch , co do k tó r y c h z a c h o ­ dziłoby p o d ejrzen ie u p r a w ia n ia n a d u ż y ć i b e z ­ w zględnego s t o s o w a n i a aresztu w e w s z y s t k i c h w y p a d k a c h , w k tó r y c h przekroczenie o b o w ią z u ­ jących p rzep isó w będzie stw ierdzone.

4. odnieść się do W ła d z s ą d o w y c h z p ro ś b ą o w y d a tn e poparcie akcyi, w szczętej w celu tęp ie­

nia lichwy.

5. o g łaszać w prasie krajow ej n a z w i s k a w s z y ­ stkich osób, s k a z a n y c h za w y z y s k lichw iarski w y ­ rokiem s ą d o w y m lub orzeczeniem a d m in is tra c y j­

ny m bez w y c z e k iw a n ia na p ra w o m o c n o ś ć odno­

śnych decyzyi.

6. zw ró cić się do ogółu sp o łe c z e ń s tw a z go­

r ą c y m apelem, ab y k a ż d y , do którego w iadom ości dojdzie fakt w y z y s k u , donosił o tern w e w ła s n y m interesie C en tra ln e m u lub P o w ia to w e m u K om ite­

tow i dla zw a lc z an ia lichwy, p rz y c z e m d o n o s z ą c y będzie mógł z a s tr z e d z sobie, iż n a z w isk o jego nie będzie w toku d o ch o d zeń wogóle w ym ienione.

Tylko chętne w sp ó łd ziałan ie ogółu m oże do- pom ódz w ła d z o m do w y śle d z e n ia i w y tę p ie n ia ognisk paskarskich, w k ra ju tutejszym licznie roz- wielm ożnionych. Z d o ty c h c z a s o w ą p r a k ty k ą , iż n a b y w c a w o b ec a r t y k u ł ó w niezbędnego z a p o tr z e ­ b o w a n ia nie p y ta w ogóle o cenę, ab y tylko to w a r sobie zapew nić i w y z y s k a n y przez spekulanta nie myśli o poszukiw aniu sw ej k rz y w d y , musi się z e r ­ w a ć stanowczo, jeżeli uzdrow ienie o becnych s to ­ su n k ó w m a p r z y b r a ć form ę realną. Tylko w te d y , g d y k a ż d y s k r z y w d z o n y doniesie w ła d z y o do k o ­ n a n y m w y zy sk u , s k o ń c z y się b ezk arn o ść speku-

CIESZYN, 28. m aja 1919.

lantów, do p ra w d z iw y c h orgii w podbijaniu cen ich zachęcająca.

Z w r a c a się p r z y te m uwagę, że w e d łu g obo­

w iązu jący ch p rz e p is ó w w sz y stk ie in teresy , no szą­

ce na sobie cechy hchwiarskie, są n iew ażne, że n iew ażn o ść ta jest b ezw zględna i przedaw nieniu nie ulega. P o s z k o d o w a n y m oże z a te m w n ie ść k a ­ żdej chwili sk a rg ę cyw ilną o z w r o t sw ej szkody, a lichw iarze i p a s k a r z e niech w iedzą, że c a ły m ają­

tek u z y s k a n y z lichwiarskich in teresó w , n ależy do ich wierzycieli, k tó ry m i są w s z y s c y p rz e z nich p o szkodow ani.

Z a P r e z y d y u m :

Ks. J ó z e f L on d zin m. p. P ią tk o w sk i m. p. Reger m. p.

Ks. B rzuska m. p. K łu szyńska m. p. Kunicki m. p

D ru k a rn ia T. D. N. (P . M itręg i) w C ieszy n ie.