Mieczkowski Czesław

1

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI-

hMSait

(kk£.

3 - J E ± M 5 4 m .5 . . 3 w ...

s M

I. M ateriały d o k u m e n ta c y jn e

1/1 - relacja właściwa

k. 3

^{A - 40}

I/2

k . 8 M

I/3 - Inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora

]f

^

L l s . A - l

III. Inne m ate riały (zebrane przez „relatora”):

III/1— dot. rodziny relatora

M]/ j A 5. A

llł/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r. —-- lil/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939 -1945) III/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r.

III/5 - Inne... |6 . ---

3 S

IV. K o re s p o n d e n c ja

... ,1 )....

JUd.Ou

h..,.Sj.

§A ~..h

' j

ftp" /XV#,.. f t :...

h

r

V. W ypisy ze źródeł [tzw.: „nazwiskowe karty infonnacyjne”J * V |

Wpjźp

\

OJj Ąl IfjOfaA}

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

STAROSTA POWIATOWY RYPIŃSKI L: Gm.14/16

U .

-5, Do Mieczkowski Czesław - zatw ierdzenie na stanowisko s e k re ta rz a yniny

Rypin,dni

Zarządu Gminy

lis to p a d a Wg? r .

S t a r o r y p i n

S ta ro ry p in .- Na zasad zie p . l a r t.1 4 ustawy o cz§ść.zm ia n ie u s tr o ju samorzćjću te ry t./D z .U .flr.3 5 poz.294 ex 1933 r . / •' uchwałę Zarządu ^miny S taro ry p in z a n .3 0 .V l.r .b .N r.2

przedmio

c ie p rz y ję c ia p.Czesława Mieczkowskiego na'stanow isko s e k re ta ­ rz a fcminnego gm .Starorypin - zatw ierdzam .-

27

Sggn. akt. Cns. .

POSTANOWIENIE

Dma..-5-pa^dzlerniba— 195_

.

Sąd Powiatowy w - S ł f t m ł f f ...

w osobie Sędziego _ a 3 * .4 ją d * E * J a x » ;|?83ca---:--- w obecności Protokolanta — --- --- po rozpoznaniu w dniu... ^ - . p a & d s i e i T ł i l U i ---1^5....^ r . sprawy z wniosku - - ^ I f e b i o - t y -ŁIiGOaliOWSfeŁ-e^

o stwierdzenie zgonu - O s e o ł a ^ a - M ł e e s k O T s k i - e g o — —

p o s t a n a w i a :

stwierdzić, że CJ2 S S ła E ...U le C 2 iC 0 q Q k i-

(imię lub imiona i nazwisko oraz zawódj p o sia d a ją c-^ —przynależność państwową...—

polaka)

zamieszkał..^— ostatnio » .

,.a 4 ■ ■ ■ e ł q g ą a a ..

syn (cńckflL —. ;.St a pftałaaa-

flrńla i nazwisko ofea

(linię i nazwisko ojca zmaHcjo-cJ, a ] c ie li ty je (akie zawód)

zamieszkał---- _w ____ _____

.. (jetell tyje!

oraz..

zamieszkałej w---•— ,---

(|e±ell iyie) .

28

mą ż E lż bi e t y Hl e cgkows k i e.l g xrł b e z z awodn

2SoSC (imię lub imiona i oa zwitko, a {fieli żyje (akie zawód współmałżonka)

z a m ie s z k a ł. . e j . . . w .... f t a r a z k a w i f l L . . . p o s T . * S 3 ;Rw no... ...

(jeieli iy}c)

zmarł ... 3 .Q ...to le.tx * la ... 1.945....r.«...

(dzień, miesiąc, rok i,godzina zfonu) ••

S z a tu r z o -T o r f(n o s k iO T s k ie j o b ła s t i- Z S B R ) .

"W .

Sędzia

/R .J a n o w sk a /

. ' U z a s a d n i e n i e

J a k w ynika z uznau dr.G.Koppa o r a z z a św ia d c z e n jt w io n e g o p rzez n ie g o , t o C zesław M ieczk o w sk i z

t? o e n t e h c j i p o s t a n o w ie n ia , d r.K op p jako o r d y n a to r s z p i t a l a

pLa w ystf

ł mari

w Szaturze-T o c l e s t w ie r d z ił jego zgon.Mając powyższe na wzg orzeczon o jak wy::ej na'podstaw ie a rt* 10 i-n a s tj.

d e k r .z dn.29.V IIL .45 r .

/ E . J a n o w sk a / Za Zgodnnńó

i Zarządzenie: K ie r .S e k r *

1) o dpis p o stan o w ien ia z n z a sa d riie n ie m a o rę c z y ć ... .

-E o r f osolji

l ę d z i e

' v 2) akta spiawy przedłożyć po upływie 3 tygodni od doręczenia . odpisów postanowienia uczestnikom.

^ *’•; •' Sędzia

’V *" IJ Zarządzenie: ..

_. Odpis prawomocnego ' postanowienia przesiać Urzędowi Staną _|

Cywilnego w _.•____ ... ...

LJ.

Sędzia

. C n ś. 9 zlec. CWD. W -w a. B ielań sk a 18 Zam . H5G/621/K.

M . S . P o sta n o w ie n ie o s tw ie rd z e n iu zgonu

•B ltk. z a m . n r 510 z d n . 1G-II 53 r . T-4-11635 N a k l. 25000 P a p . lo r m . 59x84 rodź. p lim . k l. 7 g r. 60

0Vyv/

\ o X

29

30

31

32

33

34

35

36

37

Tłumaczenie z języka rosyjskiego

Dnia 05 marca 2002 r.

L.dz. 273

WYWÓD ARCHIWALNY

W zbiorach Państwowego Archiwum Wojskowego Rosji zachowały się dokumenty potwierdzające, że ob. Czesław MIECZKOWSKI, s. Stanisława, ur. w 1904 r. we wsi Drozdowo, pow. Rypin, zamieszkały we wsi Rodomin (tak w dokumencie) [uwaga tłumacza:

Radomin], pow. Rypin, woj. Pomorskie, Polska, narodowości polskie;, obywatelstwa polskiego, przebywał w ZSRR w charakterze osoby internowanej w okresie nie król^zym, niż od dnia 28 lutego 1945 roku do 17 kwietnia 1945 roku.

Informacji o dacie, miejscu i przyczynie internowania w dokumentach ze zbiorów archiwum nie znaleziono. Dnia 28 lutego 1945 roku przybył z miejscowości Trąbin, pow.

Rypin, woj. Pomorskie (tak w dokumencie) do obozu kontrolno-filtracyjnego Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych ( \'KWD) ZSRR nr 0324 przy przedsiębiorstwach wydobycia torfu Zjednoczenia Torfowego Ludowego Komisariatu Elektrowni ZSRR z siedzibą zarządu na stacji kolejowej w Szaturze [Szatura], obw. Moskwa. Zmarł dnia 17 kwietnia 1945 roku w Oddziale Obozowym nr 3 Obozu nr 0324 w miejscowości Szaturtorf.

Informacji o przyczynie zgonu oraz miejscu pochówku w dokumentach archiwum nie znaleziono.

W okresie internowania był wykorzystywany do różnych prac. Podczas pobytu w ZSRR nie był karany.

Innych informacji nie znaleziono.

Z-ca Dyrektora Państwowego Archiwum Wojskowego P.osji - W. I. K^rotajew [podpis nieczytelny]

[Pieczęć okrągła z godłem pośrodku i napisem w otoku:] Instytucja państwowa nr rej.

078.421. Federalna Służba Archiwalna. Państwowe Archiwum Wojskowe Rosji.____________

Tłumaczenie sporządzono na podstawie oryginału dokumentu. /j

/j Z a zgodnośa f Koszalin, 2002-03-20

Rp. K 75/02

Wyd. 1 egz. Pobr. E br. 76.00 zl

e-mail winklerj@man.Woszalin.pl

38

39

40

41

F U N D A C J A

A R C H I W U M P O M O R S K I E A R M I I K R A J O W E J

BIURO FUNDACJI • 87-100 TORUŃ • UL. W IELKIE GARBARY 2 • TEL./FAX (0-56) 65-22-186 http://www.um .torun.pl/AK, e-mail: AK@ um .torun.pl

KONTO: WIELKOPOLSKI BANK KREDYTOWY SA W. JOBgNI.U^ NF^ 1 0 9 0 1 5 0 6 - 4 6 7 5 - 1 2 8 - 0 0 -

4w * J l* 2) *3 P ^

Ofeu- % j $ W $

— Gt. i/m} I L & Uj o u &

II Wydział Karny ul.Waryńskiego 7

7 D ~O 4 i K OSZalin

1.d z .4718 POM 2002

w odpowiedzi n a pismo z da. 25.10.2002 r*. (sygn.akt II Ko 3i 3/99/ S ) w sprawie r e p r e s j o n o w a n i a w styczniu 1945 r, ż o ł n i e r z y Armii Krajowej O b w o d u R y p i n P l a c ó w k a Płonne z sisdzlfc-ą w Radominie oraz are s z t o w a n i a C z e s ł a w a M i e c zkowskiego s . S t a n i s ł a w a nr. £4.08.1904 we wsi D r o z d o w o p o w . R y p i n w o j .pomorskie p r z e s y ł a m następujące informacje:

Mieczkowski C z e s ł a w do wybucłiu II w o j n y światowej pracował w charakterze s ekretarza w Z a r z ądzie G m i n y Płonne pow.Rypin, w okresie okupacji został s k i e r o w a n y do p r a c y przymusowej jako bucualter w g m . R a d o m i n - P ł o n n e ( znał w mowie i piśmie j.rosyjski i niemiecki). Zdobyte tutaj informacje o mającycłi n a stąpić przesiedl eniacli i a r e s z t o w a n i a c h przekazywał Polakom. Do Z wiązku Walki Z b r o j n e j, późniejszej Armii Krajowej został wprowadzony pod k o n i e c 1941 r. przez Luc j a n a Zołobiriskiego (ps . "Aa**, "Czarny*) o r g a n i z a t o r a ZWZ n a terenie p o w . rypi ń s k i e g o .. p o t e m k i e r o w n i k a komórki k w a t e r u n k u Placówki ZWZ- - AK D o b r z y ń nad Drwęcą. Zołobiński był także k i e r o w n i k i e m komórki łączności Placówki w D o b r z y n i u n »D r w ę c ą z K o m e n d ą O k r ę g u ZWZ- A K P o m o r z e , której członkowie, z uwagi n a terror pan u j ą c y n a Pomorzu, musieli bardzo często z m ieniać miejsce p o b y t u i w zwią z k u z ty m

42

F U N D A C J A

l

A R C H I W U M P O M O R S K I E A R M I I K R A J O W E J

BIURO FUNDACJI • 87-100 TORUŃ • UL. W IELKIE GARBARY 2 • TEL./FAX (0-56) 65-22-186 http://www.um .torun.pl/AK, e-mail: AK@ um .torun.pl

KONTO: W I E L K O P O L S K I B A N K KREDYTOWY SA W T OR U N I U , NR 1 0 9 0 1 5 0 6 - 4 6 7 5 - 1 2 8 - 0 0 - 1

____ „ ____2 konspiracy jnych kwater. Jedna z konspiracyjnych k w a t e r n o s i ł a k r y p t o n i m "Małgorzata* i t y ł a zl o k a l i z o w a n a n a terenie gospodarstwa rolnego J a n a i Ewy L i g m a n o w s k i c h w B a c h o r z u gm. P ł o n n e . T u w st y c z n i u 1942 r. C z e s ł a w M i e czkowski został

f V 7 SSięźony do A K przez J ó z e f a Chylińskiego pa . "Wicher* . T a k i e do tej k w a t e r y łącznicy i k u r i e r z y dostarczali czyste b l a n k i e t y druków, dokument ó w , a także pieczątki , k tóre wynosił z niemieckiego u r z ę d u C z e s ł a w Mieczkowski. J e d n y m z ł ą c z n i k ó w , który odbierał z m i e s z k a n i a C z e s ł a w a Mieczko w s k i e g o dokumenty, był zamieszkały wówczas w Do b r z y n i u n . D r w ę c ą S t a n isław Suszyński p s ." W i t o l d * , łącznik do zadań specj a l n y c h K o m e n d y O k r ę g u A E Pomorze, k t ó r y r a z e m z d z i e s i ę c i o m a członkami AK, m i e s z k a ń c a m i Dobrzynia n ,D r w ę c ą i Golubia, został aresztowany w n o c y z 23 na 2 4 stycznia 1945 r , , a więc k i l k a n a ś c i e godzin po w k r o c z e n i u Armii Radzieckiej. Podczas k o l e j n y c h a resztowań k i l k u d z i e s i ę c i u m i e s z k a ń c ó w Dobrzynia, Golubi a i okolic znajdowali się także członkowie AK. J e d n a k w oparciu o znajdujące się w n a s z y m A r c h i w u m relacje a r e s z t o w a n y c h w n o c y z 23 na 2 4 stycznia 1945 r. konspiratorów, k t ó r z y przeżyli obóz w Szaturze, n a l e ż y stwierdzić, iż aresztowanie * * p o w o d u okupacyjnej działalności w AK* n a s tąpiło n a skut e k d o n o s u c z t e r e c h Polaków, w tym d w ó c h członków AK, k t ó r z y przeszli do p r a c y w org a n a c h U E . Saganowski Zdzisław, jeden z i n i cjatorów d o n o s u w y j a ś n i a m . i n . :"Udało mi się dostać do Rejonowej K o m e n d y A K w Dobrzyniu, a po w k r o c z e n i u Armii Czerwonej został cały sztab R e j o n o w y K o m e n d y aresztowany,

tylko pułkownik, k t ó r y kierował na P o m o r z u A r m i ą K r a j o w ą nie schwytany* P s e u d o n i m tego p u ł k o w n i k a brzmi " W i c h e r * , a

43

k

F U N D A C J A

A R C H I W U M P O M O R S K I E A R M I I K R A J O W E J

BIURO FUNDACJI • 87-100 TORUŃ • UL. W IELKIE GARBARY 2 • TEL./FAX (0-56) 65-22-186 http://www.um .torun.pl/AK, e-mail: AK@ um .torun.pl

K ON T O: W I E L K O P O L SK I B ANK KREDYTOWY SA W T OR U N I U , NR 1 0901 5 0 6 - 4 6 7 5 - 1 28-00-C

azwisko jest mi nie znane (...) W 1942 r . n a s z a

organizacja ot r z y m a ł a n azwę PPR. D a l s z y c h informacji proszę zasięgnąć od mego d o w ó d c y z konspiracji, o b .Bulińskiego

Feliksa** . ( Ak t a Okręgowej Komisji B a Zbrodni przeciwko Narodowi P o l skiemu w Bydgoszczy, s y g n .E o / i 7 / 9 1/HS) .

n a zwiska osób, które p r z y c z y n i ł y się do aresztowania akow c ó w padały w trakcie p r z e s ł u c h a n i a , podczas którego p r o w a d z ą c y je oficer NK W D usiłował usta l i ć m i e j s c a p o bytu Wichra" tj , J ó z e f a Chylińskiego, jednego z w y b i t n y c h o r ganizatorów k o n spiracji pomorskie j - s z e f a S z tabu K o m e n d y O k r ę g u Z W Z - A E Pomorze, k t ó r y , z powodu aresztowań k o l e j n y c h K o m e n d a n t ó w O k ręgu A K na Pomorzu, pełnił ich obowiązki. A r e s z t o w a n y m zarzucano przynależność do AK, czemu nie zaprzeczali. Hie ujawnili jednak n a z w i s k ani kontakt ów k o n s p i r a c y j nycli.

Sieczkowski C z e s ł a w p s ."Jan"był ż o ł n i e r z e m Placówki Płonne z siedzibą w Radominie na terenie O b w o d u Rypin n ależącego do Inspektoratu B r o d n i c a Z w i ą z k u Walki Zbrojnej - Armii Krajowej Okręgu Pomorze. Była to jedna ze struktur t erenowych O k r ę g u Pomorskiego A K i zarówno aresztowani akowcy z D o b r zynia

n.Drwęcą, G o l u b i a i Placówki A K Płonne z siedzibą w Radominie byli żołnierzami I n s p e ktoratu A K Brodnica. A u t o r z y relacji.

przeżyli łagier w S z a t u r z s , nie p o d a j ą dokładnej daty aresztowania przez H K W D C z e s ł a w a Mieczkowskiego, ż o ł n i e r z a A K Placówki Płonne. Z a z n a c z a j ą jednak, iż nastąpiło to p od

koniec stycznia 1945 r, "przy w s p ó ł u d z i a l e władz

administracyjnych, u b i H O w Rypinie". Ze wspomnianego ź r ó d ł a m o ż n a także wnioskować, iż aresztowanie Cs.Miecz k o w s k i e g o oraz

44

F U N D A C J A

A R C H I W U M P O M O R S K I E A R M I I K R A J O W E J

BIURO FUNDACJI • 87-100 TORUŃ • UL. WIELKIE GARBARY 2 • TEL./FAX (0-56) 65-22-186 http://www.um .torun.pl/AK, e-mail: AK@ um .torun.pl

KONTO: W I E L K O P O L S K I B A N K KREDYTOWY SA W T OR U N I U , NR 10901 5 0 6 - 4 6 7 5 - 1 28-00-C

K r u k a .. F r a n c i s z k a P rą dzyńskiego spowodowane by ło donosem, b o w i e m nikt z a r e s z t o w a n y c h ż o ł nierzy A K nie ujawnił i cii działalności konspiracyjnej. D o k ł a d n ą datę ares z t o w a n i a Czesława M i e c z k o w s k i e g o podaje p . Halina W r z e s i e ń z d ,M i e c z k o w s k a ps<"Ala*j od 1944 r . z a p r z y s i ę ż o n y żołnierz AK. Ojci e c "Ali"

został a r esztowany przez HKWI> 23.01 . 1945 r. , zaraz po w k r o c z e n i u Armii Radzieckiej- £1,01.19 45 r.- do Radomina, Informację tę potwierdza, w u w i e r z y t e l n i o n y m oświadczeniu, K ruszewski Stanisław sąsiad z czas ó w okupacji. Ha podstawie zacho w a n e g o grypsu wiadomo, że C z e s ł a w Mieczkowski d n .29.01.1945 r. był w w i ę zieniu w Płocku, skąd 2 , 0 2 ,1945 r. p i e s z ą kolumnę więźniów, około lOOO o s ó b , skierowano do obozu HK W D p r z y II F r o n c i e Bi a ł o r u s k i m w C i e c h a n o w i e , Z C i e c h a n o w a 4/5.05,1945 r. w w a g o n a c h t o w a r o w y c h w y s ł a n o jeńców i w i ę ź n i ó w w głąb ZSRi?.

Obecność C z .M i e c z k o w s k i e g o w w i ę z i e n i u w Płocku., obozie w Ciechanowie oraz w wyżej w s p o m n i a n y m transporcie p o t w i e r d z ą reiacj e w i ę z i onych i aerze żo m i e r z y1 ' J U / -n-Ł- jpisane przez Stanisława S u s z y ńskiego ps."Witold", aresztowanego przez H K W D dn. 23 . Ol . 1 945 r. ż o ł n i e r z a AK z D o b rzynia n,Drwęcą., również więź n i a łagru w rejonie S z a t u r y - S z a t u r a - T o r f , W transporcie liczącym p onad 2500 osób byli także S t a nisław K r u k i F r a n c i s z e k F r ą d z y ń s k i ,

W sporządzeniu informacji wyk o r z y s t a n o nast ę p u j ą c e m a t e r i a ł y źródłowe: F AP A K T :M i e c z k o w s k a H a l i n a s y g n .K :649/i2 7 1 Pom. , HieczKowsKi c z e s i a w s'sygn.H:i 151/1923 P o m . , Suszyński S t a n i s ł a w

lygn.H : 5/ 6 1 5Pomj A r m i a K r a j o w a na Pomorzu. 'd r e d , ril ż b iety Zawackiej i M i e c z y s ł a w a Wojciechowskiego, W y d . F A P A K t ,IV, Toruń

45

ę

F U N D A C J A

A R C H I W U M P O M O R S K I E A R M I I K R A J O W E J

BIURO FUNDACJI • 87-100 TORUŃ • UL. WIELKIE GARBARY 2 • TEL./FAX (0-56) 65-22-186 http://www.um .torun.pl/AK, e-mail: AK@ um .torun.pl

K ON T O : WI E L K O P O L S K I BANK KREDYTOWY SA W T OR U N I U , NR 1 0 9 0 1 5 0 6 - 4 6 7 5 - 1 2 8 - 0 0 - '

• Powojenne losy k o n s p i r a c j i na Pomorzu, pod. r e d . E l ż b i e t y Zawackiej i R y s z a r d a Kozłowskiego, W y d . F A P A K t , VIII, T o r u ń 1995.

W o p r a c o w a n i a c h n a u k o w y c h dotyc z ą c y c h represji w obec żołnierzy A K O b w .Rypin a u t o r z y opierali się n a relacjach, które znajdują się w n a s z y m A r c h i w u m i na dokument ach Okręgowej Komisji B a d a n i a Zbrodni p r z e c i w Harodowi Polskiemu w B y d g o s z c z y o p a trzonych s y g n a t u r ą -Koi'7/19. Sądzę, że obecnie dysponuje nimi Instytut Pamięci narodowej w Bydgoszczy, k t ó r y przejął z a d a n i a Korni s j i ,

Z p o w a ż a n i e m . . . ....

m g r E l ż b i e t a Skerska dokum e n t a l i s t k a

46

47

48

Mieczkowski Czesław ps. „Jan” (1904-1945), członek sztabu Kmdy Plac. Płonne Obw. AK Rypin.

Urodzony 24 VIII 1904 w Drozdowie gm.

Rogowo pow. rypiński, w rodzinie Stanisława i Stanisławy z d. Brudzińskiej. W latach 1928—

-1931 studiował zaocznie kierunek administra- cyjno-prawny na wydziale nauk politycznych w Warszawie. W okresie międzywojennym pracował w urzędach administracji państwowej pow. rypińskiego jako pomocnik sekretarza gminnego i sekretarz gminy. Pismem Starosty Powiatowego w Rypinie z 25 XI 1937 został zatwierdzony na stanowisko sekretarza gminne­

go gm. Starorypin. Funkcję tę pełnił od 1 VII 1937 do 1 V 1938. We wrześniu 1939 był sekretarzem gm. Płonne.

Brak danych o udziale w kampanii wrześniowej. W czasie okupacji, ze względu na znajomość j. niemieckiego i rosyjskiego, został skierowany do pracy przymusowej jako pomocnik buchaltera w gm. Radom in-Płonne. Kontakt z konspiracją nawiązał przez Lucjana Żołobińskiego ps. „As”, „Czarny”, organi­

zatora ZW Z-A K w pow. rypińskim, potem też kwatermistrza Plac. AK Dobrzyń n. Drwęcą. Do AK został zaprzysiężony w styczniu 1942 przez Józefa Chyliń­

skiego ps. „W icher”, szefa sztabu KO Pomorze ZW Z-AK, na kwaterze konspi­

racyjnej krypt. „M ałgorzata” u Ewy i Józefa Ligmanowskich w Bachorzu.

Otrzymał zadanie nielegalnego zdobywania, dla potrzeb konspiracji, kart żyw­

nościowych i odzieżowych, niemieckich pieczęci i urzędowych niemieckich dokumentów. Prowadził wywiad, informował też o mających nastąpić areszto­

waniach i wysiedleniach. W tym zakresie współpracował z Haliną M ieczkowską ps. „Ala” (córką), zatrudnioną w urzędzie jako sprzątaczka i goniec. Przez „Alę”

utrzymywał łączność z kwaterą konspiracyjną oficerów sztabu KO w Bachorzu, gdzie m.in. dwukrotnie przebywał mjr Franciszek Trojanowski ps. „Fala”,

„G-225”, kmdt Okr. Pom. Na terenie zabudowań „Jana” zlokalizowana była skrzynka pocztowa dla KO AK Pomorze i Obw. AK Rypin. Pocztę konspiracyj­

ną dla J. Chylińskiego odbierał Stanisław Suszyński ps. „Witold” . Docierał tu też L. Żołobiński, Jan Grajkowski ps. „Tadeusz”, łącznik do zadań specjalnych Obw. AK Rypin. W Plac. AK Płonne działali m.in.: Kazimierz Barcikowski, Stanisław Kruk, Kazimierz Bukowski, dowódca wyszkolenia wojskowego. Zo­

stał aresztowany przez NKW D i funkcjonariuszy MO z Rypina 23 I 1945, zaraz po wkroczeniu do Rypina 21 I 1945 ACz. Fala aresztowań objęła wówczas kil­

kudziesięciu mieszkańców Dobrzynia i okolic, w tym żołnierzy AK. Z pow ojen­

nych relacji wynika, że aresztowania nastąpiły w wyniku donosu czterech by­

łych żołnierzy AK, którzy współpracowali z UBP. Zdzisław Saganowski wyja­

śniał: „Udało mi się dostać do Rejonowej Komendy AK w Dobrzyniu [...], tylko pułkownik, który kierował na Pomorzu Armią Krajow ą nie został schwytany.

111

49

50

z

Pseudonim tego pułkownika brzmi „Wicher”, a nazwisko jest mi nieznane”

(chodzi o szefa sztaby KO AK Pomorze Józefa Chylińskiego - przyp. E.S.).

Z grypsu wysłanego do rodziny wiadomo, że 29 I 1945 był więziony w Płocku.

Stąd 2 II tr. w kolumnie pieszej więźniów (ok. 1000 osób) został popędzony do obozu kontrolno-filtracyjnego NKWD w Ciechanowie przy II Froncie Białoru­

skim, a w nocy z 4 na 5 II 1945 internowany w głąb ZSRR do m. Szaturtorf, rejon Szatura Okręg Moskwa. Pracował przy wydobyciu torfu przy Zjedno­

czeniu Torfowym Ludowego Komisariatu Elektrowni ZSRR. Zmarł w od­

dziale obozowym nr 3 obozu nr 0324 w m. Szaturtorf. Na podstawie zeznań świadków i informacji Państwowego Archiwum w Rosji z 5 III 2002, dzień 30 V 1945 przyjmuje się jako datę śmierci Cz.M. Zmarł w ycieńczony głodem i ciężką pracą.

Dnia 24 XI 1926 zawarł związek małżeński z Elżbietą Sobiechowską. Miał córki Halinę (zam. W rzesień) i Alicję Mirosławę (zam. Mądzelewska).

Mieczkowska Halina ps. „Ala” (zam. Wrzesień), w konspiracji od 1942 do 1945, członkini sekcji łączności WSK Obw. AK Rypin na linii Plac. Płonne - kwatery konspiracyjne oficerów sztabu KO AK Pom. Obecnie emerytowana nauczycielka.

APAK, T.: Grajkowski T., Ligmanowska S., Mieczkowska H., Mieczkowski Cz., Suszyński S., Żołobiński L.; Informacja rodziny; G o l o n M., Żołnierze Okręgu Pomorskiego Armii Krajowej deportowani przez NKWD do ZSRR w 1945, w: AK na Pomorzu..., s. 189; t e n ż e , Aneks do artykułu pt. Represje NKWD wobec uczestników konspiracji pomorskiej, w: Powojenne losy..., s. 205.

Elżbieta Skerska

51

52

F U N D A C J A

ARCHIWUM I MUZEUM POMORSKIE ARMII KRAJOWEJ ORAZ WOJSKOWEJ SŁUŻBY POLEK

BIURO FUNDACJI • 87-100 TORUŃ • UL. W IELKIE GARBARY 2 • TEL. (0-56) 65-22-186 http://www.unn.torun.pl/AK, e-mail: AK@ um .torun.pl, fapak@ wp.pl

KONTO: WIELKOPOLSKI BANK KREDYTOWY SA W TORUNIU - NR RACHUNKU 82 1090 1506 0000 0000 5002 0244

Toruń 10.05.2005 r.

I c k A A * \ c j ?

Zaświadczenie nr

Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek „ w Toruniu zaświadcza, iż w zasobie Archiwum znajduje się teczka osobowa (sygn.akt 649/1271 Pom.) Haliny Mieczkowskiej ps.”Ala” zam.

Wrzesień ur. 7.01.1928 r. w Pręczkach pow. rypiński, c. Czesława i Elżbiety z d. Sobiechowskiej.

Halina Mieczkowska zam. Wrzesień we własnej relacji podaje, iż do konspiracji została wprowadzona w styczniu 1942 r. przez Czesława Mieczkowskiego ps.” Jan”, członka sztabu Komendy Placówki ZWZ-AK Płonne Obwód Rypin. Od tego czasu do stycznia 1945 r. w ramach WSK Obwodu AK Rypin utrzymywała łączność między Komendą Placówki a kwaterami konspiracyjnymi oficerów Sztabu Komendy Okręgu AK Pomorze zlokalizowanymi na terenie Obwodu AK Rypin. Utrzymywała kontakt m.in. z Haliną Lewandowską ps.”Hanka”, referentką Wojskowej Służby Kobiet Obwodu AK Rypin, Stanisławem Suszyńskim ps.’W itold” łącznikiem Komendy Obwodu AK Rypin i Komendy Okręgu ZWZ-AK Pomorze. Na kwatery konspiracyjne dostarczała, nielegalnie zdobywane w niemieckim urzędzie gminy Płonne z siedzibą w Radominie, karty żywnościowe i odzieżowe, wzory pieczęci, przepustki i materiały wywiadowcze.

Służbę Haliny Mieczkowskiej zam. Wrzesień w AK od stycznia 1942 r. do stycznia 1945 r. potwierdzają Stanisław Suszyński ps. „Witold” ( sygn. akt 6/615 Pom.) i Stanisława Ligmanowska ps. „Stasia” zam. Cipkowska łączniczka kwatery konspiracyjnej w Bachorzu kryptonim „Małgorzata” oraz łącznik Komendy Obwodu AK Rypin Jan Grajkowski ps "Tadeusz” od stycznia 1944 r.

do stycznia 1945 r. (sygn.akt 337/947 Pom).

PREZES ZARZĄDU

sp o r^d ata : .

... J D o r o t a Zcp^Gcka- Wokarecy

mgr Elżbieta Skerska dokumentalistka

53

54

S Ą D O K R Ę G O W Y 'U?' l ° \

v/ K O o Z A L l N l E ^ ^ | 0 ^n'* r x /T Koszalin, dnia 25.10.2002r.

ul. Wa yiiskiego 7 W Ch/Hl/ ...___

II WYDZIAŁ KARNEJ*

P. °

Fundacja Archiwum Pomorskie Sygn. akt II Ko 3 1 3 /9 9 /S Armii Krajowej

87-100 Toruń

Ul. Wielkie Garbary 2

Sąd Okręgowy w Koszalinie II Wydział Karny zwraca się uprzejmie z prośbą o nadesłanie informacji dotyczącej represjonowania w styczniu 1945 roku żołnierzy Armii Krajowej obwodu Rypin placówka Płonne w Radomiu, w tym informacji dotyczących aresztowania przez N K W D bądź Urząd Bezpieczeństwa Czesława Mieczkowskiego s.

Stanisława urodzonego w24.08.1904 roku we wsi Drozdowo pow. Rypin woj.Pomorskie.

Jednocześnie o nadesłanie informacji, czy w zasobach Instytutu Pamięci

Narodowej - Oddział w Bydgoszczy znajdują się materiały dotyczące stanu osobowego żołnierzy Armii Krajowej - obwodu Rypin i czy żołnierzem był w tej placówce Czesław Mieczkowski.

Wyk. JD / tel. 3428-743/ N a z a r / r ^ ^ ie Sędziego i/z Sądu

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64