Lekcja
Temat: Szeregowe połączenie elementów RLC
JeŜeli do obwodu z szeregowo połączonymi elementami R, L, C (rys. a) zostanie doprowadzone napięcie przemienne u(t)=Umsinωt, to zgodnie z II prawem Kirchhoffa moŜna zapisać równania dla wartości chwilowych:
u=uR+uL+uC
Dla wartości skutecznych tych napięć taka relacja nie jest prawdziwa. Wartości skuteczne napięć składowych sumuje się jak wektory – geometrycznie, dlatego słuszna jest zaleŜność:
U
2=U
R2+(U
L-U
C)
2stąd:
2 2
)
(
L CR
U U
U
U = + −
gdzie:
I R U
R= ⋅
I L f I
L I
X
U
L=
L⋅ = ω ⋅ = 2 π ⋅
duŜe litery U małe litery u
f I C I
I X
U
C=
C⋅ = ⋅ = ⋅ C 2
1 1
π ω
są wartościami skutecznymi napięć wskazanymi przez woltomierze na poszczególnych elementach obwodu.
Podstawiając te wzory otrzymujemy:
I X
X R
U =
2+ (
L−
C)
2⋅
gdzie:
2 2
2
2
( X X ) R X
R
Z = +
L−
C= +
Jest impedancją obwodu szeregowego RLC, a X=XL-XC jest reaktancją obwodu szeregowego. Jednostką impedancji jest 1om (1Ω).
W obwodzie szeregowym RLC istnieje szczególny przypadek, kiedy XL=XC . Występuje wówczas rezonans napięć. Wtedy UL=UC a U=UR.
Napięcia UL i UC mogą osiągać znaczne wartości, zaleŜne od wartości reaktancji i mogą znacznie przekraczać napięcie zasilania.
Częstotliwość rezonansowa wynosi:
( )
f LC f LC
LC L C
X X
L Cπ π
ω ω ω
2 1 2 1
1 1
2 2
=
=
=
=
=
Dla częstotliwości rezonansowej prąd w obwodzie szeregowym RLC ma wartość największą, poniewaŜ Z=R. Obwód ma charakter rezystancyjny, prąd jest w fazie z napięciem.