189
Siódma edycja konkursu
o nagrodę im. Jana Jędrzejewicza rozstrzygnięta
30 września 2019 r. po raz siódmy przyznano Nagrodę im. Jana Jędrzejewicza dla najlepszej polskiej książki z dziedziny historii nauki i techniki wydanej w roku ubiegłym. Nagroda, ufundowana przez samorząd miasta Płońsk, przyznawana jest rokrocznie od 2013 r. pod auspicjami Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN oraz Kasy im. Józefa Mianowskiego – Fundacji Popierania Nauki.
Jan Walery Jędrzejewicz (1835–1887) przez lata związany był z Płońskiem, gdzie praktykował jako lekarz, a także zajmował się obserwacjami astronomicz-nymi i meteorologiczastronomicz-nymi. Był wielkim popularyzatorem nauki. Dzięki jego staraniom w 1872 r. powstało w Płońsku doskonale wyposażone obserwatorium astronomiczne. Mimo braku formalnego wykształcenia astronomicznego, Jędrze-jewicz publikował wyniki swoich obserwacji w renomowanych czasopismach na-ukowych. Jest też autorem pierwszego polskojęzycznego podręcznika do nauki astronomii, pt. Kosmografi a (1886).
Od lewej: Burmistrz Miasta Płońska Andrzej Pietrasik, Prof. dr hab. Jarosław Włodarczyk – Przewodniczący Kapituły, Marek Górlikowski – Laureat, Dyrektor Miejskiego Centrum Kultury w Płońsku Marzena Kunicka (©MCK Płońsk 2019)
190
KRONIKA
Ceremonia ogłoszenia laureata odbyła się w Miejskim Centrum Kultury w Płońsku, przy zaangażowaniu władz miasta, lokalnej społeczności (w tym licz-nie zgromadzonej młodzieży) i zaproszonych gości. Podczas uroczystości popu-larnonaukowy wykład o odkryciu fal grawitacyjnych wygłosił prof. Tomasz Bulik z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.
Prof. dr hab. Jarosław Włodarczyk (Instytut Historii Nauki PAN), Przewodni-czący Kapituły Nagrody im. Jana Jędrzejewicza, odczytał werdykt Kapituły, która przyznała Nagrodę Markowi Górlikowskiemu za książkę Noblista z Nowolipek.
Józefa Rotblata wojna o pokój (Wyd. Znak, Kraków 2018). Kapituła podkreśliła,
że książka daje nowy ogląd złożonego wycinka historii nauki w kontekście spo-łecznym i politycznym minionego stulecia, przedstawia ważną, a nieco zapomnia-ną postać oraz jest napisana bardzo sugestywnie. Kapituła zwróciła uwagę na uni-wersalne przesłanie historii życia Józefa Rotblata dla dzisiejszego świata nauki, stającego lub mogącego stanąć wobec podobnych wyzwań. Ponadto Autor wyko-rzystał w swojej pracy różnorodne, często dotąd nieznane, źródła historyczne.
Następnie zgromadzeni goście wysłuchali wykładu Laureata, który przybliżył postać Noblisty w kontekście trudnych wyborów, których naukowiec musiał doko-nać walcząc o swoje ideały.
Uroczystość zakończyła się złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy na grobie Jana Jędrzejewicza.
Do tegorocznej edycji Konkursu zgłoszono aż 19 tytułów, poruszających tema-tykę zarówno z dziedziny historii nauk ścisłych, jak i humanistycznych. Kapituła Nagrody zachęca wydawców, autorów oraz przedstawicieli środowiska naukowe-go do zgłaszania książek poświęconych historii nauki i techniki wydanych w 2019 r. do kolejnej edycji konkursu. Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 30 kwietnia 2020 r. [z powodu pandemii koronawirusa termin nadsyłania zgłoszeń został prze-dłużony do 15 czerwca – przyp. red.]. Więcej informacji o Nagrodzie oraz regula-min konkursu znajdują się na stronach Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN.
Barbara Bienias (Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów PAN)
