Niemcy i Rosjanie w Międzyrzecu Podlaskim we wrześniu 1939 roku - Abraham Gafni - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

ABRAHAM GAFNI

ur. 1926; Międzyrzec Podlaski

Miejsce i czas wydarzeń Międzyrzec Podlaski, II wojna światowa Słowa kluczowe projekt W poszukiwaniu Lubliniaków, projekt W

poszukiwaniu Lubliniaków. Izrael 2006, II wojna światowa, wejście Niemców, Wehrmacht, Armia Czerwona, komuniści

Niemcy i Rosjanie w Międzyrzecu Podlaskim we wrześniu 1939 roku

[Jak pamiętam wejście Niemców do Międzyrzeca?] Oni przyszli dwa razy do Międzyrzeca. Przyszli, przyjechało, ja wiem, kilka maszyn niemieckich, bardzo czyści i pięknie wyglądali. Przyjechali do Międzyrzeca, byli w Międzyrzecu, to był tylko ten Wehrmacht. Oni byli w Międzyrzecu klika dni i pojechali. Dwa dni później przyjechała Czerwona Armia. To widziało się tą różnicę. Karabiny były jakieś takie na sznurku. Te armaty były z koniami. Ale oni byli dobrzy. Byli dwa tygodnie w mieście i poszli. Dwa dni później wrócili Niemcy, a tym razem to już nie był Wehrmacht. To były SS, żandarmeria, to zaczęło się tak i zostali cztery lata.

[Jak weszli Rosjanie], to komuniści bardzo się uaktywnili, ponieważ było wiele komunistów, i polskich komunistów, i żydowskich komunistów. Po pierwsze, oni zdobyli ten Magistrat i zaczęli likwidować rzeczy od hrabiego Potockiego. I tam była duża gorzelnia, to Rosjanie cały dzień byli pijani. Ale oni byli sympatyczni i dobrzy, i...

To był taki czas. Ale potem zaczęło się, że nie mogłeś już dostać jedzenia, nic się nie pracowało. Oni poszli, za dwa tygodnie oni zostawili to. Wiadomo, co później było w wojną.

Data i miejsce nagrania 2006-12-19, Tel Awiw

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Beata Sobytkowska

Redakcja Maria Radek