J. R.
Adwokatura w Jugosławii : [recenzja
artykułu Ivo Lapenny
opublikowanego w "The
International and Comparative Law
Quarterly", 1963, nr 2]
Palestra 7/6(66), 68-69
2L M A C n A H l l C Z N E J f R / t S V
Pß/IW i t t C Z E J
Uczestnictwo adwokata w procesie cywilnym
Pod tym tytu łem I. I l i n s k a i L. L e ś n i c k a publikują na łam ach „S ow iet- skoj Ju sticyi” (nr 6 z 1963 r.) artykuł pośw ięcony problem atyce udziału adwoka tów w charakterze pełnom ocników stron w postępow aniu cyw ilnym .
W skazując na w stęp ie sw ych uw ag na obow iązek adwokata w yjaśnienia — już w toku pierw szych rozm ów ze zgłaszającym s ię k lientem o udzielenie pom ocy praw nej — okoliczności faktycznych m ających znaczenie dla spraw y, autorki pod k reślają, że p ow inien on odm ówić przyjęcia spraw y, ,J eż eli w czasie w stępnej ro zm ow y z k lientem , po zaznajom ieniu się z przedstaw ionym i mu m ateriałam i, doj d zie do w niosku, że k lien t prosi go o podtrzym yw anie w yraźnie nieuzasadnionych lub sprzecznych z praw em żądań albo kw estionu je bezsporne powództw o”.
Odmowa przyjęcia spraw y m oże być spowodowana także w zględam i natury etycznej. A dw okat może także odstąpić od prowadzenia spraw y w okresie pó źniejszym , jeśli stw ierdzi, że zachodzą w spom niane w yżej okoliczności. Obowią zany jest jednak uprzedzić w takim w ypadku o sw ym zam iarze klienta, w y ja śniając m u moitywy siwej decyzji.
Om awiając problem atykę w ystąpień adwokata przed sądem, autorki mocna podkreślają, że w ystąpienia te p ow inn y się koncentrow ać na okolicznościach m a jących znaczenie dla danej sprawy i na faktach udowodnionych w postępowaniu, natom iast nie należy wracać do fak tów bezspornych lub nie m ających znaczeni* dla sprawy. Przem ów ienia adwokata pow inny się odznaczać zw ięzłością oraz po w in n y być treściw e. U czestnicząc w postępow aniu cyw ilnym przed sądem — piszą na zakończenie autorki artykułu — adw okat p ow inien zaw sze pam iętać o n iezw yk le w ażnym , w ychow aw czym charakterze sw ego przem ówienia.
Adwokatura w Jugosławii
Zagadnienie to stanow i przedm iot artykułu Ivo L a p e n n y, opublikowanego w nrze 2 z 1963 r. brytyjskiego kw artalnika „The International and Comparative L aw Q uarterly”.
Zgodnie z ustaw ą o adwokaturze z 10.IV.1957 r. p ełn ien ie zawodu adwokata traktow ane jest jako w ykonyw anie funkcji publicznej polegającej na zapew nieniu pom ocy prawnej obyw atelow i, instytucjom , organizacjom i przedsiębiorstwom .
A dw okaci w ypełn iają tę funkcję indyw idualnie, m ając w łasne biura i pobiera jąc w ynagrodzenie zgodnie z taryfą ustaloną przez Federalną Radę W ykonawczą. Zorganizowani są w zawodowe organizacje adwokackie. W każdej republice oraz w autonom icznej prow incji W ojewodinie istn ieją izby adwokackie, które razem tworzą Jugosłow iańską Ligę Izb Adwokackich.
Adwokat, pow ołany do bezpłatnego reprezentow ania określonej osoby (z przy czyn w ym ienionych w ustaw ie), ma obow iązek przyjęcia tej funkcji, jednakże otrzym uje w takim w ypadku w ynagrodzenie w edług specjalnej taryfy ze specjal nego na ten cel przeznaczonego funduszu.
A dw okaci obowiązani są prowadzić k sięgi zaw ierające rejestr k lien tów oraz w ykaz dochodów i w ydatków . Prow adzenie tych k siąg podlega kontroli ze strony odpow iednich w ład z finansow ych.
A dw okat jugosłow ański m a prawo w yłącznego reprezentow ania jedrfej lub w ię cej organizacji gospodarczych, w zamian za co otrzym uje m iesięczne w
ynagrodzę-N r 6 (6«) Z a g ra n ic z n a p ra sa p r a l n i c z a 69
nie. Praw o zezwala mu w takim w ypadku na założenie kancelarii w siedzibie tego przedsiębiorstw a. Jednakże naw et w takim wypadku nie jest on uważany za pracownika przedsiębiorstwa.
W szyscy adwokaci podlegają ubezpieczeniom społecznym.
Warunkiem, od którego zależy uzyskanie m ożliwości pełnienia funkcji adwokata, je st ukończenie studiów prawniczych oraz odbycie 3-letniej praktyki zaw odow ej, zakończonej egzam inem adwokackim . W ramach tej praktyki kandydat na adw o kata m usi spędzić co najm niej rok na aplikacji adwokackiej i rok na aplikacji sądow ej, trzeci zaś rok praktyki m oże być w ykonany rów nież w urzędzie proku ratorskim , w adm inistracji, w zarządach prawnych przedsiębiorstw , w organiza cji społecznych i ekonom icznych itd.
P rofesorow ie prawa zw olnieni są od powyższych wymagań.
Kandydatura określonej osoby na adwokata m oże być odrzucona przez kom i tet w ykonaw czy danej izby za zgodą jej rady. Odrzucony kandydat n ie m a prawa odwołania się od powyższej decyzji, m oże jednak w ystąpić z odpow iednim w nios kiem w drodze postępow ania adm inistracyjnego.
Organami rad adwokackich w Jugosław ii są: 1) ogólne zebranie członków, które m. in. decyduje o statucie izby, w ew nętrznych regułach postępow ania i wyborach; 2) kom itet w ykonaw czy (ciało zarządzające), w ybierany przez ogólne zebranie; 3) rada składająca się z 20 członków, w połow ie w ybieranych przez ogólne zgro m adzenie, a w pozostałej części przez Narodowe Zgromadzenie republik i auto nomicznej prow incji W ojewodiny spośród znanych praw ników lulb innych działaczy społecznych.
Przew odniczący kom itetu w ykonaw czego oraz reprezentant aplikantów adwo kackich są e x o ffic io członkam i rady. Żaden in ny członek kom itetu w ykon aw czego nie m oże poza tym wchodzić w jej skład.
K ontrolę działalności finansow ej kom itetu spraw uje specjalna kom isja w y b ie rana przez zgrom adzenie ogólne członków danej rady.
Sądy dyscyplinarne w ybierane są rów nież przez zgrom adzenie i m ają na celu rozpatrywanie w ypadków naruszenia obow iązków etycznych i zaw odow ych adwokatów. Rzecznikowi dyscyplinarnem u przysługuje prawo w szczynania postę powania z w łasnej in icjatyw y lub na żądanie kom itetu w ykonaw czego bądź też w łaściw ego republikańskiego lub prow incjonalnego sekretariatu spraw iedliwości. Postępow anie dyscyplinarne m usi się toczyć w obecności oskarżonego. K ary d y scyplinarne obejm ują: ostrzeżenie i grzyw nę za m niej w ażne naruszenia, a na ganę, grzyw nę i utratę prawa w ykonyw ania zawodu za ciężkie naruszenia. Od w ołan ie od orzeczeń sądów dyscyplinarnych można kierować do republikańskiego lub prow incjonalnego sądu najw yższego, który rozpatruje je w składzie 5 człon ków.
Postulały obywateli ZSR R w zakresie kodyfikacji
prawa rodzinnego
W grudniu 1962 r. podano do w iadom ości decyzję Kom isji projektów ustaw o dawczych Rady N ajw yższej ZSRR o zakończeniu prac nad projektem Podstaw ustaw odaw stw a o m ałżeństw ie i rodzinie.
W pracach nad projektem w zięto pod uw agę w ypow iedzi tysięcy obywateli, którzy w ysyłali pod adresem KC KPZR, Rady N ajwyższej i Rady M inistrów ZSRR
