Ludowe zwyczaje wielkanocne
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• wie, jakie zwyczaje ludowe związane są z Wielkanocą,
• zna wybrane wyrazy z ó niewymiennym.
b) Umiejętności Uczeń:
• opowiada o wielkanocnych zwyczajach ludowych,
• swobodnie i na temat wypowiada się,
• tworzy zakończenie opowiadania,
• wyodrębnia przymiotniki i określa ich rodzaj,
• tworzy plakat wyrazów z u i ó, kojarzących się z Wielkanocą,
• korzysta ze słowniczka ortograficznego,
• redaguje i pisze odpowiedź na zadane pytanie.
b) Postawy
Uczeń wie, jak należy zachować się podczas śmigusa-dyngusa.
2. Metoda i forma pracy
Metody:
• praktycznego działania,
• pokaz – prezentacja,
• drama.
Formy:
• praca zbiorowa,
• praca grupowa,
• praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
Dobrowolska H., Konieczna A., Wesoła szkoła. Kształcenie zintegrowane w klasie 2.
Podręcznik. Część 3, WSiP, Warszawa 2000, (P.)
Dobrowolska H., Konieczna A., Wasilewska K., Wesoła szkoła. Kształcenie zintegrowane w klasie 2. Karty pracy ucznia. Część 3, WSiP, Warszawa 2000, (Kp)
Gaik – maik z papierowymi jajkami na końcu wstążek
Kartoniki na tablicę z wypisanymi zwyczajami ludowymi (śmigus-dyngus, kolędowanie, chodzenie z kogucikiem, topienie marzanny, puszczanie wianków na wodę, gaik – maik, smaganie brzózkami)
Materiały związane z Wielkanocą zgromadzone w klasie Słowniczki ortograficzne
Pojemniki po jajkach z niespodzianką z ukrytymi pytaniami dotyczącymi Wielkanocy
Kartki z jednym zdaniem, opisującym krótko sytuację, przedstawiającą właściwe zachowanie się podczas dyngusa
4. Przebieg lekcji
1. Wprowadzenie w tematykę zajęć.
• Nauczyciel wnosi do klasy gaik – maik. Na końcu 10 wstążek różnej długości
umieszczone są papierowe jajka z sylabami tworzącymi hasło: WIEL, KA, NOC, NE, ZWY, CZA, JE, LU, DO, WE. Dzieci odczepiają jajka począwszy od najkrótszej wstążki i układają je na tablicy w kierunku rosnącym. Odczytują hasło.
2. Ciche czytanie ze zrozumieniem opisów ludowych zwyczajów wielkanocnych i prezentacja różnymi środkami wyrazu danego zwyczaju (P. s. 32).
• Nauczyciel dzieli zespół klasowy na trzy grupy. Każda grupa ma za zadanie przeczytać informację o wylosowanym zwyczaju (śmigus – dyngus, chodzenie z kogucikiem lub gaik – maik), a następnie zaprezentować dany zwyczaj. Podczas prezentacji dzieci opierają się na tekście z podręcznika, własnych, zgromadzonych w domu
informacjach, własnych doświadczeniach. Mogą też wykorzystać w tym celu zgromadzone w klasie rekwizyty i przedstawić scenkę dramową.
3. Opowiadanie nauczyciela o innych zwyczajach wielkanocnych, zwłaszcza charakterystycznych dla regionu, w którym znajduje się szkoła.
4. Wypisanie w zeszycie wielkanocnych zwyczajów ludowych. Dokończenie zdania wyrażeniami z tablicy.
• Na tablicy nauczyciel zapisuje początek zdania: Najpopularniejsze wielkanocne zwyczaje ludowe to:... Uczniowie kończą zdanie, wybierając zwyczaje spośród zgromadzonych na tablicy: śmigus-dyngus, kolędowanie, chodzenie z kogucikiem, topienie marzanny, puszczanie wianków na wodę, gaik – maik, smaganie brzózkami.
• Ustalenie i podkreślenie zwyczaju, który najbardziej cieszy dzieci i jest wśród nich najpopularniejszy.
5. Rozwiązanie rebusu (zadanie 2 Kp. 25) i eliminatki (zadanie 4 Kp. 24) w celu ustalenia zwyczaju, jaki króluje drugiego dnia świąt.
6. Pisemne odpowiedzi na pytania związane ze śmigusem-dyngusem (zadanie 2 Kp. 24).
7. Wypowiedzi dzieci na temat właściwego zachowania się podczas zabawy dyngusowej.
Wyeliminowanie zachowań niewłaściwych poprzez skreślenie ilustracji w zadaniu 1 Kp.
24.
8. Oblewamy się w lany poniedziałek – drama. Scenki przedstawiające właściwe zachowanie się podczas dyngusa. Kilkoro dzieci losuje kartki z jednym zdaniem opisującym krótko sytuację. W parach, trójkach lub liczniejszych grupach przedstawiają scenki.
9. Ciche czytanie tekstu opowiadania Śmigus-dyngus (zadanie 1 Kp. 25).
10. Tworzenie twórczego zakończenia opowiadania przez chętne dzieci.
11. Układanie pisemnego zakończenia opowiadania z wykorzystaniem rozsypanki wyrazowej (zadanie 1, część druga, Kp. 25).
12. Wyszukiwanie w tekście przymiotników. Ustalenie ich rodzaju. Układanie i pisanie z wybranym zdania (zadanie 3 Kp. 25).
13. Tworzenie wielkanocnego obrazu wyrazów z u i ó – praca w grupach.
• Nauczyciel dzieli zespół klasowy na czteroosobowe grupy.
• Każda grupa tworzy plakat słowno – obrazkowy wyrazów z u i ó, kojarzących się z Wielkanocą.
• Grupy mają do dyspozycji oprócz materiałów do prac plastycznych również słowniczki ortograficzne.
• Po ewentualnej korekcie i prezentacji, nauczyciel umieszcza plakaty w widocznym miejscu.
14. Pisownia wyrazów z ó niewymiennym. Nauka rymowanki na pamięć (zadanie 4 Kp. 25).
15. Podsumowanie zajęć dotyczących Wielkanocy – konkurs.
• Każde dziecko losuje pojemnik z Kinder-niespodzianki, w którym ukryte jest pytanie.
• Dzieci czytają pytanie i odpowiadają na nie ustnie.
5. Bibliografia
1. Dobrowolska H., Konieczna A., Wasilewska K., Wesoła szkoła. Kształcenie zintegrowane w klasie 2. Karty pracy ucznia. Część 3, WSiP, Warszawa 2000.
2. Dobrowolska H., Konieczna A., Wesoła szkoła. Kształcenie zintegrowane w klasie 2.
Podręcznik. Część 3, WSiP, Warszawa 2000.
6. Załączniki
a) Zadanie domowe
Ułóż kostki domina i odczytaj życzenia Sobieradzika (zadanie 3 Kp. 24).
7. Czas trwania lekcji
2 x 45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz dotyczy edukacji polonistycznej realizowanej w klasie II w piątym dniu bloku tematycznego Święta wielkanocne.
