1. W jaki sposób przemawia śmiech?
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• zna utwór „Wesele w Tomicach” S. Mrożka,
• zna fragment „Ferdydurke” W. Gombrowicza,
• zna fragment „Don Kichota” M. Cervantesa,
• rozumie znaczenie pojęcie „ groteska”,
• rozumie znaczenie pojęcie „parodia”,
• rozumie znaczenie pojęcie „ironia”.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi dopasować podane hasła do odpowiednich terminów,
• rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów,
• potrafi wypowiadać się na dany temat,
• potrafi pracować w grupie.
b. 2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, dyskusja.
c. 3. Środki dydaktyczne
Arkusz szarego papieru Kartki samoprzylepne Hasła dla grup
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.
ii. b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel dzieli klasę na grupy, 5 zespołów. Są wśród nich wybierani liderzy, sprawozdawcy, lektorzy, sekretarze. Następnie nauczyciel wywiesza na tablicy arkusz szarego papieru, na którym widnieją trzy hasła: GROTESKA, IRONIA, PARODIA. Uczniowie w grupach mają rozdane różne hasła pasujące do trzech sposobów wyrażania śmiechu w literaturze, oprócz
dobrych fragmentów uczniowie dostają również hasła, które nie pasują w żaden sposób do podanych terminów na arkuszu, muszą dokonać w grupach selekcji, posortować hasła na trzy grupy i przykleić je do schematu wywieszonego na tablicy. Hasła podane na kartkach uczniowie przepisują na karteczki samoprzylepne. Po wykonaniu zadań zespoły prezentują swoje wyniki na forum klasy, są one omawiane a wnioski zapisane do zeszytu (załącznik 1).
2. Uczniowie wypisują na tablicy znane im utwory literackie, które prezentują te trzy sposoby przedstawiania śmiechu w literaturze
iii. c) Faza podsumowująca
1. Uczniowie wypowiadają się na temat, jaki rodzaj humoru najbardziej im się podoba.
e. 5. Bibliografia
1. Słownik języka polskiego, PWN, 2000.
2. Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Słownik terminów literackich, Ossolineum, Wrocław 2000.
f. 6. Załączniki
g. a) Karta pracy ucznia
załącznik 1.
Grupa 1
Wesele w Tomicach – jest przykładem tego rodzaju komizmu inaczej epopeja, jeden z głównych i najstarszy gatunek epiki
w rozumieniu potocznym ironię utożsamia się z zawoalowaną kpiną, złośliwością, wyśmiewaniem, dystansem
brak następstw przyczynowo - skutkowych
pełni funkcję satyryczną (zwalczanie i ośmieszanie) lub humorystyczną (jako bezinteresowna zabawa) wyczuwamy, że prawdziwe intencje autora są odwrotne do prezentowanych w utworze
kierunek w sztuce, który rozwinął się na początku XX w.
Grupa 2
uprawia ją Sławomir Mrożek
postawa charakteryzującą się dystansem, spokojem, rozwagą w ocenie, brakiem zaangażowania, oziębłością emocjonalną.
krótka forma literacka lub literacko-naukowa, często pisana z subiektywnego punktu widzenia autora wyjaskrawia żartobliwie cechy pierwowzoru, wprowadzającą go w inny kontekst bądź narzucającą mu inną funkcję.
często stosuje karykaturę i wyolbrzymienie zakłócenie zdrowego rozsądku (nonsens)
układ wątków w utworze literackim lub w filmie fabularnym i. Grupa 3.
gatunek literacki (rodzaj biografii) w której autor opisuje swoje życie pisarz niby chwali ale w rzeczywistości krytykuje
znajdziemy ją w „Ferdydurke” W. Gombrowicza dziwne miejsca, poplątany czas
wyrazista stylizacja, naśladowanie stylu i poetyki znanego utworu, autora, kierunku, ogólnie przyjętych schematów itp.
utwór poetycki (początkowo piosenka pasterska), przedstawiający w sposób wyidealizowany uroki życia wiejskiego;
pogarda wyrażona przy pomocy pozornej aprobaty
Grupa 4.
lekki sarkazm, ujęty w wypowiedź, której zamierzony sens jest odwrotnością dosłownego znaczenia słów
utwór piśmienniczy ukształtowany za pomocą środków jakimi dysponuje język choć odmienny od dzieła naukowego
mieszanie elementów kontrastowych
w tekście literackim nawiązanie, odwołanie się do innego tekstu, stylu, zjawiska za pomocą określonych sygnałów
sposób wypowiadania się oparty na zamierzonej niezgodności, najczęściej przeciwieństwie
to odmiana parafrazy, która spełnia funkcję humorystyczną (rodzaj zabawy literackiej) bądź satyryczną (wł. frasca, drobiazg, bagatela, błahostka) – krótki utwór liryczny, zazwyczaj rymowany lub
wierszowany o różnorodnej tematyce, często humorystycznej lub ironicznej (satyrycznej)
Grupa 5.
cechuje ją deformacja rzeczywistości
rycerskie obyczaje w „Don Kichocie” są tego przykładem
rozbudowana apostrofa otwierająca poemat epicki, w której autor zwraca się do muzy, bóstwa lub duchowego patrona z prośbą o natchnienie
istotą jej jest komiczny obraz dzieła, stylu itp.
dokument piśmienniczy myśli ludzkiej, raczej obszerny, w postaci publikacji wielostronicowej o określonej liczbie stron,
brak logiki
występuje w zdaniu Jaka piękna pogoda wypowiedzianym w trakcie ulewy.
ii. b) Zadanie domowe Sprawdź w słowniku znaczenie haseł: „gag”, „skecz”.
h. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
i. 8. Uwagi do scenariusza
brak
