1. Ach, och, czuję się jak… Opis przeżyć wewnętrznych
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• zna nazwy uczuć,
• rozumie rolę rozpoznawania u siebie różnych uczuć w poprawnym redagowaniu opisu przeżyć wewnętrznych.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi określić uczucia doznawane przez siebie,
• potrafi znaleźć w tekście wyrażenia i wyrazy świadczące o przeżyciach wewnętrznych,
• potrafi rozwiązywać problemy w sposób twórczy,
• rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów,
• potrafi zredagować opis przeżyć wewnętrznych.
b. 2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, metoda skojarzeń, wizualizacja, ćwiczenia praktyczne
c. 3. Środki dydaktyczne
Obrazki do pracy w grupach (załącznik 1 i 2)
Fragment tekstu Latarnika H. Sienkiewicza (załącznik 3) Słownik języka polskiego
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.
ii. b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel dzieli klasę na 4 – 5 zespołów, następnie rozdaje uczniom zestaw obrazków,
przedstawiających różne zjawiska. Prosi, aby uczniowie nazwali swoje uczucia, jakie towarzyszą im podczas oglądania ilustracji, wszystkie uczucia powinny być zapisane. Uczniowie prezentują swoje prace na forum klasy (załącznik 1).
2. Następnie uczniowie dostają w grupach kolejne ilustracje, tym razem przedstawiające różne twarze,
prezentują swoje plakaty na forum klasy (załącznik 2).
3. Następnie nauczyciel pyta uczniów, po czym można poznać czyjeś uczucia, prosi o podanie przykładów, np.:
po mimice twarzy – na jego twarzy malował się niepokój, po dłoniach – jego dłonie mocno ścisnęły moją dłoń,
po spojrzeniu – popatrzył na mnie, zmrużywszy oczy, czułem jego nienawiść, po gestach – odsunął się szybko w bok,
po ramionach – wzruszył ramionami,
po twarzy – na jego twarzy pojawił się rumieniec, po głowie – spuścił głowę,
po barwie głosu – krzyknął donośnie.
4. Następnie uczniowie odszukują w Słowniku języka polskiego definicję przeżycie wewnętrzne.
Przeżycie wewnętrzne to stan psychiczny wytworzony wskutek mocnych bodźców zewnętrznych, powodujący wzrost napięcia emocjonalnego i wywołujący silne doznania pozytywne lub
negatywne.
5. Następnie uczniowie zapisują na tablicy zwroty, które pomagają w opisie przeżycia wewnętrznego, typu: odczuwałem nieopisaną ulgę, wpadłem w zachwyt, ogarnęła mnie fala szczęścia, oniemiałem z radości, szalałem z radości, uczułem nieopisaną radość, chciało mi się płakać i śmiać ze szczęścia, nie potrafię opisać uniesienia, w które wpadłem, czułem się szczęśliwy jak nigdy dotąd, wpadłem w euforię, poczułem się lekki jak ptaszek itp.
6. Kolejne zadanie to odczytanie przez każdego ucznia opisu przeżycia wewnętrznego bohatera Latarnika H. Sienkiewicza i podkreślenie w tekście, tych wyrażeń lub słów, które opisują uczucia i stany wewnętrzne Skawińskiego (załącznik 3).
iii. c) Faza podsumowująca
Uczniowie zastanawiają się w swobodnych wypowiedziach, jakie uczucia można opisywać, np.
uczucia, których doznali, oglądając jakieś dzieło sztuki lub wystawę, wywołane jakimś przykrym lub radosnym wydarzeniem, uczucie łączące dwoje zakochanych osób, pojawiające się pod wpływem uczestniczenia w ciekawym wydarzeniu, itp.
e. 5. Bibliografia
1. Jak wyrazić, to co czuję, czyli opis przeżyć wewnętrznych, [w:] K. Orłowa, H. Synowiec, Język ojczysty. Podręcznik do kształcenia językowego dla klasy drugiej gimnazjum, WSiP, Warszawa 2000.
2. Sienkiewicz H., Latarnik, Zielona Sowa, Kraków 1997.
3. Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 2000.
4. www.gifownik.pl
f. 6. Załączniki
i. a) Obrazki do pracy w grupach Załącznik 1.
www.gifownik.pl
www.gifownik.pl
ii. b) Fragment tekstu Latarnika H. Sienkiewicza Załącznik 3.
Oto czterdzieści lat dobiegało, jak nie widział kraju, i Bóg wie ile, jak nie słyszał mowy rodzinnej, a tu tymczasem ta mowa przyszła sama do niego – przepłynęła ocean i znalazła go, samotnika, na drugiej półkuli, taka kochana, taka droga, taka śliczna! We łkaniu, jakie nim wstrząsało, nie było bólu, ale tylko nagle rozbudzona niezmierna miłość, przy której wszystko jest niczym... On po prostu tym wielkim płaczem przepraszał tę ukochaną, oddaloną za to, że się już tak zestarzał, tak zżył z samotną skałą i tak zapamiętał, iż się w nim i tęsknota poczynała zacierać. A teraz „wracał cudem” – więc się w nim serce rwało. Chwile mijały jedna za drugą: on wciąż leżał. Mewy przyleciały nad latarnię, pokrzykując jakby niespokojne o swego starego przyjaciela. Nadchodziła godzina, w której je karmił resztkami swej żywności, więc kilka z nich zleciało z wierzchu latarni aż do niego. Potem przybyło ich coraz więcej i zaczęły go dziobać lekko i furkotać skrzydłami nad jego głową. Szumy skrzydeł zbudziły go. Wypłakawszy się, miał teraz w twarzy jakiś spokój i rozpromienienie, a oczy jego były jakby
natchnione. Oddał bezwiednie całą swoją żywność ptakom, które rzuciły się na nią z wrzaskiem, a sam wziął znowu książkę.
iii. d) Zadanie domowe
Wygrałem w teleturnieju, czuję się jak… Zredaguj opis przeżycia wewnętrznego.
g. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
h. 8. Uwagi do scenariusza
Do lekcji jest przygotowana prezentacja w Power Point, która stanowi uzupełnienie i utrwalenie wiadomości.
