UKD 552043:553.9 1:552.163(438.312' Dobczyce k. Rzeszotar - otwór)
Wiesław HEFLIK, Konrad KONIOR
1
Do niedawna 'Otwór RzeszDtary 2 był jedyny;m w zachDdniej
'Karpat najdalej ku E wysuniętym 'Otworem, który nawiercił w podłDŻU
'podmezozDicznym względnie podpaleDz'Oicznym utw,'Ory metamorficzne (J.
Burtan, 1962; A. Pelczar, T. Wieser, 1962). W ohszarze p'Ołoż'Onym na N i NE cd RzeszDtar, i tD w odległDści 16-22,5 km eW. Heflik, K. Konior, 1971), takie wiercenia jak: Łuczyce 1, Wyciąże 1, 4 i 5, NiepołDmice 11 i 3
,napotkały pDd utwDrami paleoz'Oicznymi już tylkO' słab'O na 'Ogół z'mie- nicne warstwy 'Osadowe prekambru, wyczerpująco 'Omówione w pracy ,J. Kicuły i T. Wiesera '(1:9170).
W świetle dotychczascwegc rozpoznania wiertnkzego można przyjąć, 'że między otworem Rzeszotary 2 a 'Oddalonym o 16 km ku NE ct'worem
Wyciąże 1 przebiegać 'musi granica między występującymi w podłożu
rejonu Rzeszotary - Cieszyn skałami metamorficznymi a 'Osadowymi prekambru, występującymi na ENE i E i tworzącymi podpaleczoiczne
podłoże reszty Przedgórza (W. HefEk, K. Konior, 1971).
Stwierdzenie hezpośrednio pod jurą utworów 'metamorficznych w ot- worze Rzeszotary 2 oraz ostatnio w otworze Dobczyce 1 - aczkolwiek w innym układzie głębokośdowym - (otwór odwiercDny przez PPN na terenie Bieńk'Owic w 'Odległoś'ci ok. 5 km na SSE od otwcru Rzeszotary 2) zdaje się wskazywać, że jądro antyklinalnegO' wypiętrzenia Myszków . - Kraków - Rzeszotary - Ty:mbark na S cd Krakowa ibudują utwory metamorficzne. Występują tu 'One jednak znacznie głębiej. W 'Otw'Orze Rzeszotary 2 strop utworów metamorficznych napctkano już na głęho
K'Ości 845,7 'm, w otw'Orze Dohczyce 1 natomiast dopiero na głębokości
:2105,0 m. W 'Otworze Wiśniowa 1 nie osiągnięto utworów ,metamcrficz- nych do k'Ońcowej głębc~ości 29,31,2 m; wiercenie zak'Ończono w czer- w'Ono-brunatnawych zlepieńcach na1leżących najrprawdopodobniej do naj-
niższegc dewonu. Fakty te potwieTdzają istnienie :przewidywanej w'cze-
śniej (K. K'Onior, 19166) strefy dyslokacyjnej na S 'Od Rzesz'Otar. Na pod- 'stawie przeprowadzonych 'Obecnie wierceń i pr,ac geofizycznych wiad'O- mo jest, że 'Oprócz przewidywanej strefy dyslokacyjnej Pietrzykowke - Radechowice istnieje druga ,strefa dyslokacyjna, przebiegająca prawie równolegle do poprzedniej, a więc w kierunku WSW-ENE ~fig. 1). Po-
:Kwartalnik Geologiczny, t. 16, nr 3, 1972 r.
woduje 'Ona zrzucenie aż 'O 1259,3 m stropu metamorfiku na bLoku Bień
k'0wic, na którym znajduje się 'Otwór D'Olbczyce 1. Z wymieni'Onymi głów
nymi dysl'Okacjami p'Oprzecznymi krzyżują się dwie ważniejsze dyslo- kacje podłużne o 'kierunku NE - SE, odcinające od północnego wscho- du i p'Ołudniowego zachodu naj1bardziej wyniesioną 'Część "wypiętrzenia
rzeszotarskiego". Z tymi ostatnimi zdają się mieć związ.ek niezwykle duże miąższości dewonu dolnego stwierdzone w otw'0rze Mogilany 1, a cech- sztynu - w 'Otworze Raciborsko 1. Duże deniwelacje dysl'Okacyjne sta-
n'0wią - 'w świetle przepr'0wadzonych wierceń - charakte:rystyczną ce-
chę wypiętrzenia Myszków - Kraków - Rzesz'0tary - Tymhark.
S'tryslO'Wl!
\
"Raciechowice \
9, _. ___
1.'. -r..,..""'''''' 2
W.1 o o 3
Fig. 1. Ważniejsze dyslokacje w podmioceńskim podłożu
omawianego obszaru
More important dislocations in the sub-Miocene basement of the area under discussion
l - dysloka'cje; 2 - brzeg nasunięcia kar\packiego; 3 - otwory wi,e,rtni'cze
l - d1:s1ocatQ,ons; 2 - ma'rgin of the Carpathian 'overthrust;
i - bore holes
548 Wiesław Hef1ik, Konrad Konior
vVystępowanie bezpośrednio pod warstwami jurajskimi w otworze Dohczyee 1 utworów 'metamonfkznydh dokumentują rdzenie pobrane z głęhokości od 2113,1 m do końcowej głębokości otw'oru 2188,0 m. Z te- go interwału, o długośei 74,9 m, pobrano w zasadzie cztery rdzenie o łącz
nej długości 3,4 'm. Biorąc pod uwagę stropową granicę utworów meta- morficznych, którą - wobec braku rdzenia - wyznaczają na głęb. 21'05,0 m wykresy bocznego sondowania elektrycznego i profilowania radiome- trycz:nego, przewiercony w otworze Dobczyce 1 odcinek podłoża 'meta- morficznego wZTasta do 83m. W związku z tym procent polbranego :rdze- nia wynosi niespełna 4,1. Tak ograniczona ilość materiału dokumentacyj- nego wymaga - dla możliwie dobrego scharakteryzowania omawianej serii - wyczerpujących badań.
Opis 'materiału skalnego 'metamorfiku uzyskanego na podstawie rdze- ni z otworu Dobczyce l: przedstawia się następująco:
Głębokość w m Opis
21 W,1-2114,ll (1 m rdzenia) Skała metamorficzna szarozielonawa, upstrzona drob- nymi blaszkami muskowitu, tkwiącymi w zielonawo- szarej drobnokrystalicznej masie wapienia, z zazna-
czającym się warstwowaniem, które podkreślają żyły białawoszarego kwarcu (o grubości około 1 cm) prze-
biegające pod kątem 45----60°.
2136,2-2'113'8,2 (,1 m rdzenia) Gnejsopodobny łupek krystaliczny złożony z musko- witu, biotytu 'oraz jasnych skaleni i kwarcu tworzą
cych żyły grubości 0,3----2;0 cm. Są one wraz ze skład
nikami blaszkowymi ułożone w drobne fałdy wskazu-
jące na intensywne zaangażowanie tektoniczne. Szcze-
gólną uwagę zwraca duża zawartość silnie brudzącego
grafitu. Miejscami zauważa się niewielkie skupienia
węglanu wapnia.
2163,0-2iW5,O (0,4 m rdzenia) Skała metamorficzna szarozielonawa złożona z mu- skowitu, biotytu, skaleni, kwarcu i nie określonego
makroskopowo oliwkowozielonego minerału, z zazna-
czającym się warstwowaniem, spowodowanym głów
nie rozmieszczeniem składników blaszkowatych. Skałę
przecina prostopadle żyła białawego kwarcu o grubo-
ści 0,,3 cm. W skale tej pojawiają się większe nagro- madzenia skaleniowo-kwarcowe z rzadkimi, drobny- mi blaszkami muskowitu, a w niewielkiej ilości wy-
stępuje (tylko miejscami) węglan wapnia. W opisanym rdzeniu zauważa się również "gnejsowaty" łupek kry- staliczny mikowo-skaleniowo-kwarcowo-grafitowy, po- dobnie jak w rdzeniu z głębokości 21136,2----:2138,2 m, lecz mniej tektonicznie zaangażowany.
2187,0-2187,3 (0,3 m rdzenia) Łupek krystaliczny mikowo-skaleniowo-kwarcowy, w którym układające się warstwowo składniki tworzą
drobne fałdy. Zwraca uwagę równorzędna z musko-
witem ilość biotytu, nadająca skale czarniawy odcień, kontrastujący z silnie połyskującym srebrzystym mu- skowitem.
2187,3-2188,0 (0,7 m rdzenia) Łupek krystaliczny muskowitowo-biotytowo-skalenio- wo-kwarcowy podobny do występującego w poprzed- nim rdzeniu.
Nawiercone w otw'Orze wiertniczym Dobczyce 1 na głęb'Ok'Ości
-2188,0 m skały mają charrakter łupków krystaliczny,ch. Makroskopo- wo przypominają one często gnejs. Barwa tych ,skał jest zmienna: jasno- szara z przejśde.m do jasnozielonej, 'Ciemnoziel'Onej, a nawet czarnej., Od-
cień jaśniejszy zaznacza się w miejscach, gdzie występuje zwiększona zawart'Ość Imuskowitu i kwarcu, ś'Ciemnienie zaś powoduje zazwyczaj
zwiększ'Ona zawartość 'substancji węglistej przeobrażonej w grafit. Naj-
większa zawartość grafitu występuje w rdzeniu z głęb. 2136,2-2 Struktura omawianych skał ma charakter pełn'Okrystaliczny, ściej lepido-grandblastyczny, a lokalnie p'Orfirowy. Ogólnie skały te dowane . są z nieregularnie przehiegających, 'O z:miennej miąższości war- stewek kwarcow'O-skaleniowych, mik'Owych, 'węglan'Owych i grafitowych (tabl. I, fig. 3)..
Dominującym składnikiem jest kwarc. Minerał ten reprezentovvany jest przez dwie generacje: drobne formy reliktowe o prostym ścien1nia
niu ś'wiatła oraz występujące w dużych ilośdach grano- i lepidohlasty
ściemniające w sposób falisty. Relikty tych minerałów mają '--~.'--''1'-'-
kształty izometryczne, zaokrąglone i tkwią w ziarnach młodszej genera- cji kwarcu, skaleni i węglanów. Do form reliktowych opisywanych skał należą także dość licznie występujące ziarna ap,atytu i kalcyt.
Skalenie 'reprezentowane są przez ortoklaz i kwaśny oligoklaz za w.
ok. 8% An). Skaleniami dominującymi, a często niemal wyłącznyn1i są
skalenie potasowe. Minerały te powstały w wyniku feldspatyzacji (bada- nych skał, która szczególnie dobrze jest rozwinięta w warstewkach k'i7ilar- cowo-skaleni'Owych. Spowodowana ty;m pr'Ocesem i sylifikacją
na blasteza skaleniowo..Jkwarc'Owa sprawia, że skały te, w niektórych miejscach wraz z odpowiednim udziałem muskowitu przyjmują chatrak- ter zhliż'Ony do gnejsu (tabl. I, fig. 4). Tego rodzaju wykształcenie spo- tykane jest w skałach występujących na głęb.2136,2-2138,2 m.
ją 'One wyraźne zleukokratyzowanie, często zaznaczające się 'występowa
niem w 'Otoczeniu den1niejszego tła jasnych kwarcowo-skaleniO'wych żył.
W tych częściach badanych skał 'Obserwuje się także naj'większą koncen-
trację form reliktowych kwarcu, szczątków kalcytu oraz pseudomorfoz po ska'leniach {relikt'Owych) zbudowanych z serycytu, które przeohrażo
ne zostały wskutek feldspatyzacji potasowej i sylifikacji skały.
Miki wykształcone są typowO' - 'w formie wydłużonych blaszek. Na-
leżą one głównie do muskowitu. Tylk'O niektóre z nich ujawniają 'bardzo
słabo zaznaczający się pleochroizm wskazujący, że mają one tendencję
do przejścia w 'biotyt.
Największe nagromadzenie substancji węglanowej (tabl. II, fig. 5) 'ma miejsce w Iskałach występujących na głęb. 2113,1-2114,1 m oraz 2163,0 -2165,0 'm. Swiadczy o tym nie tylko obrazmikroskop'Owy tych skał, ale
550 Wiesław Heflik, Konrad Konior
również wyniki ich badań przy pomocy termicznej analizy roznwowej.
Na krzywych 'TAR (fig. 2, ,kTzywa 1 i 3) tych skał zaznaczają się bardzo silne efekty endotermiczne w temp. ok. 9000
e,
które świadczą, że mine-rałem węglanowym jest w nich kalcyt. Pozostałe natomiast efekty endo- termiczne [[la tych krzywych zaznaczone są w temp. 'Ok. 2000, 5500, i 575°C.
Pierwsze dwa są wynikiem dehydratyzacji i dehydroksylacji minerałów
ilastych, a 'mianowicie illitu i kaolinitu. O obecności kaolinitu świadczy również słabo zaznaczony efekt egzotermiczny w temp. ok. 9800
e.
Trzeci2 3
efekt endotermiczny spow'Odowany jest
o' iDO' 200" 300' 400' 500' 600"100'800' BOD' /000' 1/00' /2000 C przemi'aną polf'morficzną ~-kwarcu w kwarc-a.
,Na zamieszcz'Ony,ch krzywy'ch 'TAR zaznaczone są także dwa stosunkowo
duże efekty egzotermiczne w temp.
430--4700 i ok .. 5000
e.
E'fekty te sąwynikiem !spalania w różnym stopni u zgrafityzowane j su'bstanc ji węglistej.
Na najwięklszą koncentrację tej sub- stancji natr-afiono w skale z głęb. 2136,2 -2138,2 m. Występuje ona w formie mniej lub więcej regularrillych warste- wek i osiąga 'Ok. 1010/0 obj. skały. W po-
Fig. 2. Krzywe TAR łupków krystalicznych z otworu Dobczyce 1
Curves of thermal-differential ana- lysis of crystalline schists of bore hole Dobczyce 1
1 - próbka z głęb. 2113,1~2114,1 m; 2 - próbk,az głęb. 2136,2-2138,2 (ID; 3 - próbka z głęb. 2163,0-2165,0 m; 4 - Ipróbka z głęb.
21\87,0-2187,3 m
1 - sample take,n at a depthof 21'13,1- 2124,1 m; 2 - sample takeln at a depth of 213,6,2-2138,2 m; 3 - sample taken ,at a de,pth :U.63,0-2165,0 m; 4 - sa'mple Ita'ken ata depth of 2187,0-2187,3 (ID
zostałych częściach badanego profilu występuje w przestrzeniach między
warstewkowyeh i osiąga zaledwie 2 do 3J0/0. Obecność substancji grafitowej w ·częśd profilu potwierdzono również badaniami p:r;zy pomocy termic:z- nej ,a:nalizy różnicowej (fig. 2, kT'zywa 2) OTa'z badaniami renrtgenograficz- nymi. Podobne efekty egzotermiczne TAR, j,akie przedstawiają załą'czone
krzywe, uzyskali również: w 1960 r. Mitschell- w te;mp. 4910 i 5600 C;w 1i9150 T. Soveri - w temp. 8250 C, w 1958 r. Jage'r i Streckersen - w 'temp.
8050 w 19'53 r. MackIes, Heindl i Mong - w temp. 4500, 6800 i 9200
e.
Duże roz,bieżnoś·ci tych eifektów spowodowane są zapewne różf}ym stop- niem grafityzaeji substancji węglistej w badanych przez nk'h próbkaeh.
Badania rentgenograficzne przeprowadzono metodą prosz,kową De- beya - Scnerera - Hulla przy zastosowaniu rejestracji fHmowej. Zdję
cie wykonywano aparaturą VEM w kamerach 'cylindrycznych o średnicy
11,8m'm stosując promieniowanie CoKa, napięcie 35 kV, natężenie 10mA ..
Z próbki przeznaczonej do tych badań usuwano suhstancję mineralną,.
'm. in. poprzez ekstrakcję HCl i HF. Wiadomo jest, że przy badaniu sub-·
stancji graJfitowych najwyraźniejsze pasmo dyfrakcyjne d002
=
3,45 - - 3,,35A
pochodzi od warstw złożonych ze skondensowanych pierśdeniaromatycznych, odpowiadających płaszczyźnie 002 grafitu (B. K wieciń
ska, 19,65, 1'916'6). Wielk'Ość do02W miarę uwęglenia 'maleje, osiągając war-
tolŚci występujące 'między płaszczyznaimi podstaw'Owymi grafitu (do02 =
= 3,35 A). W tab~1i 1 'Obok wyników badanego grafitu dla porównania
'załączono 'także odległości międzypłaszczyznowe innych gra1fitów za'czer-
pnięte z 'literatury.
Tabela 1i
dhkl 002 100 101 102 104 103 110
Grafit
Dobczyce 1 3,349 2,128 2,010 1,8155 1,679 1,541 1,2301 Grafit
W. I. Michiejew \
(1957) 3,359 2,137 2,040 1,8046 1,6783 1,5441 1,2324
Grafit tunguski 3,351 2,122 2,035 1,8192 1,6800 1,5452 1,2298
Na głęb. 2187,0-2187,3 m natrafiono na typ:owy gnejs 'O strukturze w przewadze drobnokrystalicznej i granolepidolblastycznej. Zaznacza się
on wyraźną Ibudową warstwową i mikrofleksuralną (tab!. II, fig. 6).
W gnejsie poza li:cznie występującym kwarcem, skaleniami, głównie po- tasowymi, muskowitem i bi'Otytem często Ispotyka się uleg'ające musko- wityzacji i tbiotytyzacji grandblasty granatów. Wśród mik przeważający
jest muskowit, który wydaje się być produktem wtórnym, powstałym
w wyniku przeo1brażenia biotytu. Obecność tych dwóch minerałów po-
twierdzają także głębokie efekty endotermiczne w temp. 840°, 1020°
i 1 C, :spow'Odowane irch dehydroksylacją, zarejestrowane na krzy- wej 4 (fig. 2). W skale tej spotyka się także silnie 'zmienione okruchy tUfÓ'V\l? w przewadze zbudowane z węglanów i pir'Oklastycznego kwarcu.
PonadtO' występują w niej również drobne wtrącenia substancji węglistej:
i związków żelaza. Obecność substancji węglistej zarejestrowana jest
także na krzywej 4 (fig. 2) e1ektąmi egzotermicznymi w temp. 450°' i 4800 C.
Skały nawiercone otworem Dobczyee 1 na głęb. 2187,0-2187,3 'm
wykazują największe podobieństwo do gnejsów z granatami stwie'rdzo- nych w otworze Rzeszotary 2.
WNIOSKI
Utwory podjurajskiego podłoża napotkane w otworze wiertniczym Dobezyce 1 na głębokości 2113,1-2188,0 'm reprezentowane są przez łup
ki krY'stalkzne pochodzenia m,etamorfi.cznego. Zachowana w ni<ch w sZlcząt
kowej postaci pierwotna, wyraźnie warstwowana tekstura ~która jeszcze
552 Wiesław Heflik, Konrad Konior
lepiej rozwinęła się w procesie metamorfizacji) oraz relikty takich n1ine-
rałów, jak kwarcu, pseudomorfoz po skaleniach, kalcytu, minerałów ila- sty"h (!kaolinitu i illitu), apatytu (który występował w formie minerałów ciężkich), a także grafitu (który powstał wskutek grafityzacji substancji
vvęglistej lub organicznej) świadczą, że utwora1mi pierwotnymi, które ule-
gły metamorfizacji, były osady ilasto-piaszczysto-węglanowe o struktu- rze psamitow,o-aleurytowej. Lokalnie miały one charakter arkozo wy.
Wskutek 'metamorfizmu regionalnego, a ,częśdowo przy współudziale
zjawisk hydroterma'lnych i metasomatycznych doszło w opisanych ska-
łach do intensywnie rozwiniętej grano- i lepidoblastezy kwarcu,
blastezy muskowitu i odprowadzenia wapnia. Intensywna feldspatyzacja tych skał o wyraźnym charakterze potasowym, która rozwinęła się w tym czasie, doprowadziła do ich dekarbonatyzacj1i i serycytyzacji występują
cych w nich reliktów plagioklazowyeh. Równolegle z zachodzącymi zja- wiskami przeobrażeń dochodziło do grafityzacji zawartej w skale sub- stancji węglistej (organicznej).
Stosunkowo duża ilość minerałów relrktO'wych (kalcytu, kwarcu., apa- tytu), przewaga struktury lepiddblastycznej i ogólny skład mineralny w badanych skałach dają podstawy, alby zaliczyć je do powstałych sub- facji kwareowo-albitowo-musk'Owitowo-chlorytowej facji zielonych łup
ków.
W porównaniu 'z dotychczas poznanymi skałami podłoża Karpat (W.
Heflik, K. Konior, 19,70) w okolicach Bielska, Andrychowa i Kęt skały
metamorficzne z otworu Dobczyce 1 należą do utworów słabiej zmeta- mOI'lfizowanych. Zajmują one pozycję pośrednią pomiędzy jeszcze zmetamorfizowanymi łupkami mikowo-chloryt'Owo-kwarcowymi, nawier- conymi w 'Okolicach Andrychowa (otwór Andrychów 4), a łupkami kwar- cowo-biotyt'Owo-chlorytowymi, nawier,conymi w 'Okolicach Puńcowa (K.
K'Onior, A. Tokarski, 1959) i w okolicach Bielska (otwór Bielsko 5, głęb.
1698,3---'17'00,7 m). Te ostatnie wydają się przedstawiać ten sam 'charak- ter co łupki kwareowo...:b1otytow'O-chlorytowe z Puńc'Owa. Op'rócz nych 'm,inerałów zawierają one liczne ziarna granatów. P'Onadto "'T'<r,LTC)~
zują silne znamiona meta'morrfozy dynamicznej.
N ajb1iższym punktem względem 'Otworu DOIbczyce 1,w którym na- potkano utw'Oryrnetamorficzne, jest otwór Rzeszotary 2 {głęb. 845,7- -965,1 'm). W otworze tym napotkano 'w kilku interwałach (850,2-851,2 m, 862,7-863,7 i 864,7-865,7 m) utwory, których wykształcenie zblrżone
jest d'O łupków krystaHeznych z otworu Dobczyce 1. Stwierdzone tu
skały pod względem wykształcenia najbardziej zbliżone są do Bardzo 'częst'O odznaczają się one dużą zawartością reliktów kwarcu. i gioklazów o zawartośei ok. 0----10% An i ,częściowo skaleni potaso·wych.
Relikty te, jak również wielkość ich ziarn wskazują, że omawiane skały powstały z piaskowcówarkozowych o strukturze psamit'Owo-aleurytycz- nej. Gnejsy w przewadze należą do .odmian muskowitowych. Lokalnie
występuje w nich także biotyt (częst'O intensywnie przeobrażony) licz- nymi WTostkamicyr'konu i obwódkami pleochrokznymi 'Oraz skupienia hlaszek 'Chlorytu. Składniki o 'wykształceniu blaszkowatym ('muskowit, biotyt, 'chloryt) tworzą w 'Opisywanych skałach, podohnie jak w łupkach
krystalicznych z otworu DOIbczyce 1, wyraźne warstewki, w których to- warzystwie spotyka się większe nagromadzenia kalcytu.
Z porównania skał nawierconych 'Ot'worami Dobczyce 1 i Rzeszotary 2 wynika, że jedne i drugie powstały w wyniku metamorfizmu regional- nego, w subfacji kwarcowo-albitowo-muskowitowo-chlorytowej facji zielonych łupków, wybitnie zróżnicowanych pod 'względem litologicznym utw'Orów ilasto-piaskowcowo-węglanowych o strukturze psamityczno-ale-
urytyczno-łpeHtY'cznej. Skały "metamorfiku rzeszotarskiego" odznaczają się wśród nich nieco silniejszym stopniem przeobrażenia. Dotyczy to przede wszystkim amfibolitów oraz łupków krystalicznych z minerałami
z grupy epidotu i z granatami. Być może, w porównaniu z łupkami kry- stalicznymi nawierconymi w otworze Dobczyce 1 przedsta'wiają one nieco
głębsze horyzonty 'metamorfizowanego na tym obszarze osadowego pre- kambryjskiego kompleksu skalnego (W. Heflik, K. Konior, 1971).
Badania odkrytych w 'Otworze Dobczyce 1 utworów metamor'ficznych
wzbogacają dotychczasowe wiadomoś'ci na ten1at litologicznego zróżnico
wania osadów prekambryjskich, z których przeobrażenia powstały. Jest to istotne, ponieważ w prekambryjskich osadach z otworu Opatkowice 1, których pro:fi!l {głęb. 1:2,35,0-2,546,5 m) został szczegółowo zbadany i opi- sany przez J. Kicułę i T. Wiesera (1970), nie napotkano jakichkolwiek
wkładek wapiennych, ani też substancji węglowej.
W miarę coraz lepszego rozpoznania wiertniczego metamorficznych utworów OIbszaTu Cieszyn - Rzeszotary zarysowywać się zaczynają wy-
raźniejsze analogie dometamorfiku sudeckiego. Wskazywać zdają się na nie tak gabro dialagowe odkryte otworem Andrychów 3 (W. Heflik, K.
Konior, 19!67), jak i granitoidy metamol'1ficzne (W. He'flik, K. Konior, 1970) oraz gnejsy, a także skały o mniejszym stopniu metamorfozy. Je-
dnocześnie w świetle najnowszychwyników Ibadań tatrzańskich łupków
krystalicznych przeprowadzonych przez J. Burcharta (1970) wydaje się być wskazane porównanie, sz'czególnie ,metamor:fiku Dohczyc, ze skała:mi tatrzańskimi. Nie jest wykluczone, że metamorficzne utwory regionu su- deckiego i tatrzańskiego po przeprowadzeniu odpowiednich badań porów- nawczych znajdą 'wspólne,wraz z metamorfiikiem obszaru Cieszyn - Rzeszotary, praźródło w postaci osadowych utworów prekambru Przed- górza.
Zakład Petrografii IInsty:tutu Miner,alogii i Złóż Surowców SkalnYCh AGH Kra'ków, Al. Mickiewicza 30
Oddział Karpacki ]nstycutu Geologicznego Kraków, ul. Skrzatów 1.
Nadesłano dnia 7 listopada 1971 r.
PISMlENNICTWO
BURCHART J. (119'70) - Skały krystaliczne wyspy Goryczkowej w Tatrach. Studia geol. pol., 32, p. 3-1'83. Warszawa.
BURTAN J. (19162) - Wiercenie Rzeszotary 2 (komunikat wstępny). Kwart. geol., 6, p. 2415---.2159, nr 2. Warszawa.
HEFLIK W., KONIOR K. (1'967) - Les roches plutoniques dans le substratum des Karpates bordurales aux environs d'Andrychów. BulI. Acad. Pol. Sd., Ser. sd. geol. et geogr., 15, nr 4. Varsovie.
Kwartalnik Geologiczny - :3
554 Wiesław Heflik, Konrad Konior
HEFLIK W., KONIOR K. ('1'97'0) - Granitoidy w poddewońskim podłożu obszaru Bielsko - Andrychów. Kwart. geol., 14, p. 2IH3'---r21819, nr 2. Warszawa.
HEFLIK W., KONIOR K. (1971) - Pochodzenie i wiek utworów metamorficznych obszaru Cieszyn - Rzeszotary. Nafta, 21, nr 7. Katowice.
KICUŁA J., WIESER T. (19,710) - Osady prekambru i lamprofiry w otworze wiert- niczym Opatkowice-l. Rocz. Pol. Tow. Geol., 40, p. 1111-1219. Kraków.
KONIOR K. (1191616) - Nouvelles donnees sur le paleozoique inferieur du substratum de la region Cieszyn - Kraków (Cracovie). BulI. Acad. Pol. Sci., Ser.
sci. geoI. et geogr., 14. Varsovie.
KONIOR K., TOKARSKI A. (119519) - Nowy wgłębny reper na południe od Cieszy- na. BiuI. Inst. Geol., 140, p. 7-79. Warszawa.
KWIECrNSKA B. (1;9165) - Grafityzacja węgli kamiennych na kontakcie z porfirem.
Spraw. z Pos. Kom. PAN, Oddz. w Krakowie. VII-XII 1'964, p. 1505- -5'016. Kraków.
KWIECIt\lSKA B. (19\66) - Graphite-like substance in naturel coke from Wałbrzych
Basin (L ower Silesia). Pr. MineraI. PAN, nr 5. Warszawa.
PELCZAR A., WIESER T. (1962) - Budowa metamorfiku wykrytego otworem wiert- niczym w Rzeszotarach. Kwart. geol., 6, p. 444-44:5, nr ,21. Warszawa.
MMXEEB B. M. (1957) - PeIiTreIioBcKIIil: orrpe,ll;emneJIb MHHepaJIOB. MocKBa.
BeCJIaB XE<I>J1HK, KOHpa,ll; KOHEP
METAMOP<I>IflłECKHE nOPO,n;bI B BWOBO:A CKBAXrnHE ,n;OBąJIQE 1
Pe3IOMe
B CKBa:IKHHe ,D;o6'łID.J;e 1, pacrrOJIO:IKeHHOM B 5 KM K lOB OT H3BeCTHoM rro JIHTepaType CKBa)l(HHbI )KemoTapbI 2 (rrpe,ll;rOpbe KapnaT), HenOCpe,ll;CTBeHHo rro,ll; IOpCKHMH OTJIO)l(eHIDIMH BCTpe'łeHbI MeTaMoPtPH'łeCKHe OTJIO)l(eHHH (2105,0-2188,0 M). 3TO KpHCTaJIJIH'łeCKHe CJIaHIU>I, CO,ll;ep)l(am;He JIOKaJIbHble BKJIIO'łeHIUi H3BeCTHHKoB H rpatPHTa, KOJIH'łeCTBO KOToporo ,ll;OCTWaeT 10%. OHH B OCHOBIiOM 6JIH3Kn K KpHCTaJIJIH'łeCKHM CJIaHIIaM H3 CKBa:IKHHbI )KemoTapbI 2. 3nr rropO,ll;bI 06pa30BaJIHCb B pe3yJIbTaTe perHOHaJIbHOrO MeTaMoPtPH3Ma, B KBap:u;eBO-aJIb6nTOBO-MYCKOBHTOBO- -xnopnToBoM cy6CTaI:i:U;HH, tPa:u;mr 3eJIeHbIX, BeCbMa .n;HtPtPepeHIIHpOBaHHbIX c JIHTOJIOrH'łI:ioM TO'łKH
3peHHH rJIHIiHCTO-neC'łaI:iHCTO-Kap6oHaTHbIX nopo.n; c rrcaMHTOBO-aJIeBpHTo-rrcetPHTOBOM CTpyK- TypOM. 110pO,ll;bI ,,:lKemOTapcKoro" MeTaMoPtPH'łeCKOrO KOMIIJIeKCa OTJIH'łaIOTC5t HeCKOJIbKO 60JIbmeii CTeneHbIO rrpeo6pa30BaI:iHH.
110 Mepe ynyqmeI:i1Ui H3yqeI:iI-tocTH CKBa)l(HI:iaMH MeTaMoPtPH'łeCKHX rropo.n; TeppHTopHH :Qe- mnH-)KemoTapbI, Ha'łHI:iaeT BblpHcoBbIBaTbC5t Bce 60JIee 'łeTKaH aHaJIOrHH c cy,ll;eTCKHM MeTa-
MOPtPH'łeCKHM KOMIIJIeKCOM. O,ll;HOBpeMeHHo c 3TnM, B CBeTe HOBeH:mHX pe3yJIbTaTOB H3yqeH:rot TaTpCKHX KpHCTaJIJIH'łeCKHX CJIaH:u;eB (.5[. EypxapT, 1970), CTaIiOBHTCH B03MO:IKHbIM cpaBHeHne MeTaMoPtPHtIeCKHX rropo,l1; ,D;06'łH:U; 1 c TaTpcKHMH rropo.n;aMn.
Wieslaw HEFLIK, Konrad KONIOR
METAMORPHIC FORMATIONS IN BORE HOLE DOBCZYCE 1
Summary
The results of bore hole Dobczyce 1, situated 5 km SE from bore hole Rzeszo- tary 2, known from literature (Carpathian Foredeep), demonstrate that immediately under the Jurassic deposits metamorphic formations occur at a depth of 2105,0- 21'8,8,0 m. These are crystalline schists that disclose at places fragments of limestones and graphite, the amounts of ,which reach even 10%. As a rule, they resemble the crystalline schists from bore hole Rzeszotary 2. They were formed as a result of regional metamorphism, in the subfacies of the quartz-albite-muscovite-chlorite fades of green $lch1sts, litholJog'icallyc'O'ns1ideraby differentiated clay-sandstone- -carbonate formations of psamm1tic -aleuritic-psephltic texture. The rocks of the
"Rzeszotary" metamorphicum are characterized by a slightly higher alteration degree.
With the more and more intense drilling activity, the knowledge of the meta- morphic formations in the area of Cieszyn-Rzeszotary increases, and an analogy can be seen with the Sudetic metamorphicum. Simultaneously, the investigations of the Tatra crystalline schists (J. Burchart, 1'970) allow the metamorphicum of bore hole Dobczyce 1 to be compared with the Tatra rocks.
TABLICA I
Fig. 3. Lepidoblasty muskowitu w lupku krystalicznym. Otw6r Dobczyce 1, gl~b.
21135,,2-211138,2 m; pow. 310 X, nikole skrzyzowane
Lepidoblasts of muscovite in crystalline schist. Bore hole Dobczyce 1, depth 2136,2-2138,2 m;enl. X 30, crossed nicols
Fig. 4. Skialit piaskowca w lupku krystalicznym. Otw6r Dobczyce 1, gl~b" 211316,2- 2!l38,2 m; pow. 30 X, nikole skrzyzowane
Skialith of sandstone in crystalline schist. Bore hole Dobczyce 1, depth
2i136,2~2111318,2 m; enl. X 30, crossed nicols
Fig. 3
Fig. 4
Wieslaw HEFLIK; Konrad KONIOR - utwory metamorficzne w otworze wiertniczym Dobczyce
TABLICA II
Fig. 5. Granoblast granatu z lupku krystalkznego. Otw6r Dobczyce 1, gl~b. 2163,0- 2165,0 m; pow. 30 X, nikole skrzyzowane
Granoblast of garnet from crystalline schist. Bore hole Dobczyce 1, depth 2163,0-2165,0 m; enL X 30, crossed ni'cols
Fig. 6. Tekstura mikrofleksurowa w lupku krystalicznym. Otw6r Dobczyce 1, gl~b.
211'87,0-2,187,3 m
Microflexure structure in crystalline schist. Bore hole Dobczyce 1, depth 21'87,0-2187,3 m
Fat. E. Ratajski
Photographs by E. Ratajski
Fig. 6
Wieslaw HEFLIK, Konrad KONIOR - Utwory metamorficzne w otworze wiertniczym Dobczyce
