Psychologia rozwoju człowieka

(1)

Krakowska Akademia

im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Karta przedmiotu

obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych

Kierunek studiów: Pedagogika Profil: Praktyczny

Forma studiów: Stacjonarne Kod kierunku: PED

Stopień studiów: I

Specjalności: Edukacja i opieka nad małym dzieckiem Pedagogika inkluzywna

Pedagogika pracy

Pedagogika resocjalizacyjna

Pedagogika wczesnoszkolna z językiem angielskim-specjalność nauczycielska Pedagogika wczesnoszkolna z technologią informacyjną-specjalność nauczycielska Pedagogika wczesnoszkolna z wychowaniem plastycznym-specjalność nauczycielska

1 Przedmiot

Nazwa przedmiotu Psychologia rozwoju człowieka

Kod przedmiotu WPINH PEDP1S A4 14/15

Kategoria przedmiotu Przedmioty podstawowe

Liczba punktów ECTS 3

Język wykładowy polski

2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów

Semestr W C K S L I Ew Ec

3 20 30 0 0 0 0 0 0

Legenda: W — WykładC — Ćwiczenia/językiK — KonwersatoriumS — SeminariumL — Laboratorium, WarsztatyI — Inne, PraktykiEw — E-Learning W Ramach Wykładu Ec — E-Learning W Ramach Ćwiczeń

(2)

Cel 1 Głównym celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami i pojęciami z zakresu psychologii rozwoju człowieka w biegu życia. Realizacja tematów odbywać się będzie z zaakcentowaniem praktycznej wiedzy na temat postępowania w wychowaniu dzieci i młodzieży. W wyniku realizacji procesu kształcenia student powinien nabyć umiejętność identyfikowania omawianych okresów rozwojowych na pod- stawie charakterystycznych dla nich zjawisk.

4 Wymagania wstępne

1 bez wymagań

5 Modułowe efekty kształcenia

MW1 ma uporządkowaną wiedzę na temat wychowania i kształcenia, jego filozoficznych, społeczno kulturowych, hi- storycznych, biologicznych, psychologicznych i medycznych podstaw oraz jej powiązaniach ze sferą kulturalną, medialną i promocyjno reklamową

MW2 zna wybrane koncepcje człowieka: filozoficzne, psychologiczne i społeczne stanowiące teoretyczne podstawy działalności pedagogicznej

MW3 ma podstawową wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym

MW4 ma podstawową wiedzę o rodzajach więzi społecznych i o rządzących nimi prawidłowościach

MW5 ma podstawową, uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących

MU6 potrafi dokonać obserwacji i interpretacji sytuacji i zdarzeń społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności pedagogicznej

MU7 potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, terapeutycz- nych, resocjalizacyjnych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań

MK8 ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia

MK9 odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania pedagogiczne (dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze, uwzględniając aspekty rozwojowe, psychospołeczne i prawne

6 Treści programowe

Ćwiczenia/języki

Lp Tematyka zajęć Liczba godzin

Opis szczegółowy bloków tematycznych C1

1.Prawidłowości rozwoju w okresie prenatalnym - przebieg rozwoju, początki życia psychicznego, znaczenie okresu prenatalnego dla dalszego rozwoju

psychicznego człowieka - 3 godz.

3

C2

2. Rozwój motoryczny człowieka w ontogenezie - dlaczego psychologia interesuje się rozwojem motorycznym człowieka ?, specyfika rozwoju motorycznego w kolejnych okresach rozwoju (od dzieciństwa do późnej dorosłości), dymorfizm

płciowy w zakresie motoryczności - 3godz.

3

C3

3. Zmienność rozwojowa potrzeb człowieka - potrzeby psychiczne w dzieciństwie, kierunki zmian potrzeb (m.in. socjalizacja i indywidualizacja),

różnice indywidualne w zakresie potrzeb - 3 godz.

3

(3)

Ćwiczenia/języki

Opis szczegółowy bloków tematycznych C4

4. Aktywność zabawowa dzieci w wieku przedszkolnym - różnorodność rodzajów i form zabaw w wieku przedszkolnym, rozwój kontaktów społecznych poprzez zabawę, wpływ zabaw na rozwój poznawczy, emocjonalny i osobowość -

2 godz.

2

C5

5. Twórczość dziecka w wieku przedszkolnym. Jej znaczenie dla rozwoju psychicznego dziecka - przejawy twórczości w zabawie, twórczość rysunkowa,

twórczość językowa - 4 godz.

4

C6

6. Rozwój społeczny dziecka w okresie średniego i późnego dzieciństwa - relacje koleżeńskie, relacje z grupą, pozytywny i negatywny wpływ grupy na

rozwój dziecka - 1 godz.

1

C7

7. Wiek dorastania - zmiany biologiczne i rozwój w obszarze społecznym, zakres i tempo zmian biologicznych, skok pokwitaniowy, różnice płci w przebiegu

dojrzewania płciowego, rozwój kontaktów heteroseksualnych - 3 godz.

3

C8

8. Rozwój własnego "ja" i tożsamości w okresie dorastania - przebieg procesu budowania dojrzałego obrazu samego siebie, kształtowanie się tożsamości,

czemu służy poznawanie samego siebie ?- 3 godz.

3 C9 9. Wkraczanie w dorosłość - rozluźnianie więzów z rodziną, etapy rozwoju

tożsamości a wkraczanie w dorosłość - 2 godz. 2

C10

10. Rozwój człowieka dorosłego - zadania rozwojowe kolejnych okresów dorosłości i ich wpływ na rozwój człowieka, różnice w rozwoju psychospołecznym kobiet i mężczyzn, różnice indywidualne w przeżywaniu kryzysu wieku średniego i pokonywaniu go, typowe postawy wobec starzenia się

i starości, czynniki warunkujące charakter bilansu życiowego, znaczenie bilansu pozytywnego i negatywnego - 4 godz.

4

C11 11. Ostatnie zajęcia - kolokwium zaliczeniowe - 2 godz. 2

Razem 30

Wykład

Opis szczegółowy bloków tematycznych

W1 1 - Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej. Rodzaje zmian rozwojowych.

Periodyzacja i charakterystyka okresów rozwojowych w życiu człowieka 1 godz. 1 W2 2 Teorie rozwoju człowieka t. psychoanalityczne, t. humanistyczne, t.

poznawczo-rozwojowe, t. uczenia się, inne teorie 2 godz. 2 W3 3 Wczesne dzieciństwo relacja z matką jako podstawa rozwoju emocjonalnego

i społecznego. Zdobywanie przez dziecko autonomii i socjalizacja. 2 godz. 2 W4 4 Poznawanie świata i siebie samego w dzieciństwie i młodości 3 godz. 3 W5 5 Rozwój myślenia w ciągu życia człowieka. T. Piageta 3 godz. 3

W6 6 Rozwój moralny i religijny w życiu człowieka 2 godz. 2

W7 7 Rozwój seksualny i jego rola w życiu człowieka 1 godz. 1 W8 8 Wchodzenie w dorosłość. Kryzysy okresu dorosłości, ich znaczenie rozwojowe.

3 godz. 3

W9 9 Późna dorosłość. Umieranie, śmierć, utrata bliskich. Znaczenie śmierci na

przestrzeni życia. 3 godz. 3

Razem 20

7 Metody dydaktyczne

M8. Praca w grupach M9. Praca z podręcznikiem

(4)

M16. Wykłady M5. Dyskusja M6. E-learning

MI1. analiza wytworów - rysunki dzieci MI2. film

MI3. metoda problemowa MI4. konwersatorium

8 Obciążenie pracą studenta

Forma aktywności

Średnia liczba godzin na zrealizowanie

aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:

Godziny wynikające z planu studiów 50

Konsultacje przedmiotowe 0

Egzaminy i zaliczenia w sesji 0

Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym:

Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 15

Opracowanie wyników 0

Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 4

E-learning 6

Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z

całego nakładu pracy studenta 75

Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 3

9 Metody oceny

Student ma obowiązek zaliczenia wszystkich ćwiczeń. W przypadku nieobecności może je zaliczyć pisemnie poprzez przygotowanie referatu z zajęć na których był nieobecny lub ustnie podczas dyżurów realizowanych przez prowadzącego zajęcia.

Ocena podsumowująca P1. Egzamin pisemny

P7. Test jednokrotnego wyboru P11. Aktywność na zajęciach

I1. analiza wytworów - rysunki dzieci I2. zaliczenie zajęć z e-learningu Warunki zaliczenia przedmiotu

1 pozytywnie zaliczone zajęcia e-learningowe 2 pozytywnie zaliczony test zaliczeniowy 3 aktywność na zajęciach

4 frekwencja na zajęciach

5 warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń.

Kryteria oceny

Na ocenę 3

obecność na zajęciach lub zaliczenie wszystkich ćwiczeń w przypadku

nieobecności, zaliczenie testu i egzaminu pisemnego na ocenę 3.0, zaliczenie zajęć e-learningowych i rozwiązanie zadań tam zaproponowanych na ocenę 3.0

(5)

Na ocenę 3.5

nieobecności, zaliczenie testu i egzaminu pisemnego na ocenę 3.5, zaliczenie zajęć e-learningowych i rozwiązanie zadań tam zaproponowanych na ocenę 3.5 (lub średnia ocen 3.5)

Na ocenę 4

nieobecności, zaliczenie testu i egzaminu pisemnego na ocenę 4.0, zaliczenie zajęć e-learningowych i rozwiązanie zadań tam zaproponowanych na ocenę 4.0 (lub średnia ocen 4.0), aktywność na zajęciach

Na ocenę 4.5

nieobecności, zaliczenie testu i egzaminu pisemnego na ocenę 4.5, zaliczenie zajęć e-learningowych i rozwiązanie zadań tam zaproponowanych na ocenę 4.5 (lub średnia ocen 4.5), zaliczenie wszystkich ćwiczeń, aktywność na zajęciach, zadania dodatkowe jak analiza wytworów rysunków

Na ocenę 5

nieobecności , zaliczenie testu lub egzaminu pisemnego na ocenę 5.0, zaliczenie zajęć e-learningowych w terminie i rozwiązanie zadań tam zaproponowanych na ocenę 4.5 (lub średnia ocen powyżej 4.5), aktywność na zajęciach, zadania dodatkowe jak analiza wytworów rysunków

10 Macierz realizacji przedmiotu

Modułowe efekty kształcenia dla

przedmiotu

Odniesienie do efektów kierunkowych

Treści programowe Metody

dydaktyczne Sposoby oceny

MW1 K_W03 SN W c) C4, C5, C7, C8, C10, W2, W5, W6, W7

M8, M9, M16, M5, M6, MI1,

MI2

P1, P7, P11, I1, I2

MW2 K_W04

C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10,

C11, W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7,

W8, W9

M8, M9, M16, M5, M6, MI1, MI2, MI3, MI4

P1, P7, P11, I1, I2

MW3 K_W05 SN W a)

C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10,

C11, W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7,

W8, W9

M8, M9, M16, M5, M6, MI1, MI2, MI3, MI4

P1, P7, P11, I1, I2

MW4 K_W06 C4, C6, C7, C9, C10,

W3, W4, W6

M8, M9, M16, M5, M6, MI1,

MI2, MI4

P1, P7, P11, I1, I2

MW5 K_W10 SN W f) C4, C6, C7, C8, W3,

W4, W6

M8, M9, M16, M5, M6, MI2,

MI3, MI4

P1, P7, P11, I2

MU1 K_U01 SN U a),

K_U05

C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10, W3, W5,

W6, W7, W8

M8, M9, M16, M5, M6, MI1, MI2, MI3, MI4

P1, P7, P11, I1, I2

MU2 K_U02 SN U b),

K_U05

C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, W3, W4, W5,

W6, W7, W8, W9

M8, M9, M16, M5, M6, MI1, MI2, MI3, MI4

P1, P7, P11, I1, I2

MK1 K_K01 SN K a),

K_K03 SN K b) C8, C9, C10, W5, W6 M8, M9, M16,

M5, M6 P1, P7

MK2 K_K03 SN K b),

K_K08 SN K f)

C3, C8, C9, C10, W5, W6, W8, W9

M8, M9, M16,

M5, M6 P11, I2

(6)

11 Wykaz literatury

Literatura podstawowa:

[1] H. Bee — Psychologia rozwoju człowieka, Poznań, 2004, Zysk i Spółka

[2] A. Brzezińska (red.) — Psychologiczne portrety człowieka, Gdańsk, 2005, Gdańskie Wydawnictwo Psycho- logiczne

[3] J.S. Turner, D.B.Helms — Rozwój człowieka, Warszawa, 1999, WSiP Literatura uzupełniająca:

[1] A. Wysocka — Ontogeneza a rozwój motoryczny człowieka,, Supraśl, 2006, "Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki w Supraślu", [s.103-107.]

[2] M.Przetacznik-Gierowska, G. Makiełło-Jarża — Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecię- cego,, Warszawa, 1992, SiP

[3] A. Matczak, — Zarys psychologii rozwoju,, Warszawa, 2003, Wyd. Akademickie Żak [4] I. Obuchowska, — Drogi dorastania,, Warszawa, 1996, WSiP

[5] E. Jundziłł, — Potrzeby psychiczne dzieci i młodzieży,, Gdańsk, 1998, UG [6] P. Oleś, — Połowa życia,, brak, 1997, Charaktery [nr 2]

[7] Z. J. Ryn, — Starość nam otwiera oczy,, brak, 1999, Charaktery [nr 1]

[8] B. Szmigielska, — Pełnia życia w łonie,, brak, 1999, Charaktery [nr 2]

[9] A. Jacyniak, Z. Płużek — Świat ludzkich kryzysów, Kraków, 1996, WAM

[10] D. Kornas-Biela — Rozwój psychofizyczny dziecka przed narodzeniem, Warszawa, 1991, brak Publikacje/prace zbiorowe:

[1] Studium interdyscyplinarne — E. Sowińska, E. Szczurko, T. Guz, P. Marzec, (red.) , Lublin, 2008 [Tucholska S., Tucholska K.,Psychologia potrzeb dziecka czyli co dziecku trzeba do szczęścia ?]

12 Informacje o nauczycielach akademickich

Oboba odpowiedzialna za kartę

dr Małgorzata Karpińska-Ochałek (kontakt: gkarpinska@poczta.onet.pl)