Ubezpieczenie
„chorobowe”
dr Jacek Borowicz
1
UBEZPIECZENIE
„CHOROBOWE”
Pojęcie zbiorcze
2
Istota ubezpieczenia
„chorobowego”
Czy chodzi o np. możliwość bezpłatnego
„pójścia do lekarza” , kupienia leku refundowanego, opieki szpitalnej
czy
o środki materialne zabezpieczające nasz byt gdy nie jesteśmy zdolni do pracy z powodu
choroby?
3
Istota ubezpieczenia
„chorobowego”
Czy problemem jest tu
choroba (zły stan zdrowia) jako taka czy
niezdolność do pracy / działalności zarobkowej
z powodu tej choroby?
4
Istota ubezpieczenia
„chorobowego”
Czy problemem jest tu
niezdolność do pracy /działalności zarobkowej
jakiejkolwiek czy
niezdolność do mojej danej/aktualnej pracy/działalności zarobkowej?
5
Istota ubezpieczenia
„chorobowego”
Czy problemem jest tu
czasowa niezdolność do pracy /działalności zarobkowej
czy
długoterminowa/stała niezdolność do pracy/działalności zarobkowej z
powodu choroby?
6
Istota ubezpieczenia
„chorobowego”
Czy niezdolność do pracy /działalności zarobkowej spowodowana została
chorobą czy
wypadkiem?
Czy „miejsce” wypadku ma znaczenie?
7
Istota ubezpieczenia
„chorobowego”
Macierzyństwo/rodzicielstwo Czy chodzi o wzrost wydatków w
związku z powiększeniem rodziny/opieką na rodziną
czy
czasową niemożność wykonywania pracy/działalności zarobkowej w
związku z urodzeniem dziecka/opieką nad członkiem rodziny?
8
Istota ubezpieczenia
„chorobowego”
Ubezpieczenie „chorobowe” – podstawa prawna TZW. „USTAWA ZASIŁKOWA”
czyli
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Dz.U.2020.870 t.j.
9
10
Zakres przedmiotowy (art. 2 ustawy zasiłkowej)
ochrona związana z macierzyństwem: ochrona związana z chorobą:
1. zasiłek macierzyński (niemożność wykonywania pracy w związku z powiększeniem rodziny)
2. zasiłek opiekuńczy (niemożność wykonywania pracy z powodu opieki nad członkiem rodziny),
1. zasiłek chorobowy (czasowa niezdolność do pracy)
2. świadczenie rehabilitacyjne (czasowa niezdolność do pracy) 3. zasiłek wyrównawczy
(zmniejszona sprawność do pracy)
W zakresie niezdolności do pracy z powodu choroby ustawa rozróżnia ochronę niezdolności:
z tzw. ogólnego stanu zdrowia, oraz
niezdolności będącej skutkiem wypadku
w drodze do pracy lub z pracy.
A WYPADEK PRZY PRACY i CHOROBA ZAWODOWA?
Czasowa niezdolność do pracy spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą
zawodową jest ryzykiem ubezpieczenia
wypadkowego!!!
Ustawa zasiłkowa:
jest podstawowym aktem zabezpieczającym środki utrzymania na wypadek czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, ale
nie jest jedynym aktem przewidującym świadczenia z tytułu czasowej niezdolności do pracy, patrz np.:
Kodeks pracy
Pragmatyki (sędziowska, prokuratorska)
13
Zakres podmiotowy ubezpieczenia chorobowego
Art. 1. 1. ustawy zasiłkowej
Świadczenia pieniężne na warunkach i w
wysokości określonych ustawą przysługują
osobom objętym ubezpieczeniem
społecznym w razie choroby i
macierzyństwa określonym w ustawie z
dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych.
Zakres podmiotowy ubezpieczenia chorobowego
„UBEZPIECZENI”
Pani X jest ubezpieczona „z tytułu”
Zatrudnienia Innej działalności rodzących
obowiązek uprawnienie do ubezpieczenia chorobowego
16
Tytuł ubezpieczenia
„chorobowego”
Zakres podmiotowy ubezpieczenia chorobowego
Art. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568 i 695),
Tzw. „ustawa systemowa”
Zakres podmiotowy obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego (art. 11 ust.1 ustawy systemowej)
•
pracownicy w rozumieniu kodeksu pracy (z wyłączeniem prokuratorów),
•
członkowie rolniczych spółdzielni kółek rolniczych,
•
osoby odbywające służbę zastępczą.
PRACOWNICY W ROZUMIENIU KODEKSU PRACY
•
Za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy
•
Za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy
agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem
cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z
pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Zakres podmiotowy dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (art. 11 ust. 2):
•
osoby wykonujące pracę nakładczą,
•
zleceniobiorcy , agenci, wykonujący umowę o świadczenie usług i osoby z nimi współpracujące,
•
osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (przedsiębiorcy) i osoby z nimi współpracujące,
….oraz
C.d.
Zakres podmiotowy dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (art. 11 ust. 2):
•
osoby otrzymujące stypendium doktoranckie (doktoranci),
•
osoby wykonujące odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
•
duchowni.
DOBROWOLNE UBEZPIECZENIE
CHOROBOWE - WARUNEK!!!
OSOBY TE
z tych tytułów są objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnymi i
rentowymi.
Składka na ubezpieczenie chorobowe
finansowana wyłącznie ze składek ubezpieczonego, jedynie za osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność składkę w całości opłaca osoba prowadząca taką działalność;
stopa procentowa, jednakowa dla wszystkich ubezpieczonych
wysokość 2,45 % podstawy wymiaru składki określonej w ustawie systemowej, np. w odniesieniu do osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia – kwota zadeklarowana, ale nie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia.
Przedmiot ochrony ubezpieczenia chorobowego (ryzyka):
1) czasowa niezdolność do pracy z powodu choroby z tzw. ogólnego stanu zdrowia (samoistna) oraz z powodu wypadku w drodze do pracy lub z pracy;
2) sytuacje zrównane z niezdolnością do pracy z powodu choroby;
3) zmniejszona sprawność do pracy;
4) niemożność świadczenia pracy z powodu opieki nad członkiem rodziny;
5) niemożność świadczenia pracy z powodu powiększenia się rodziny.
25
NIEZDOLNOŚĆ DO ŚWIADCZENIA PRACY NIEMOŻNOŚĆ ŚWIADCZENIA PRACY
ZMNIEJSZONA ZDOLNOŚĆ DO ŚWIADCZENIA PRACY
26
ZASIŁEK CHOROBOWY
27
Pytanie 1
Ile typów świadczeń pierwotnie regulowała ustawa zasiłkowa?
28
Pytanie 2
Czym się w istocie swej różni niezdolność do wykonywania pracy z powodu choroby od niemożności wykonywania pracy – zrównanej z niezdolnością do pracy?
29
Pytanie 3
Świadczenia z ustawy zasiłkowej przysługują generalnie wszystkim ubezpieczonym ( obowiązkowo i dobrowolnie) - ale jest wyjątek – jedno ze świadczeń przysługuje
wyłącznie jednej z kategorii ubezpieczonych?
O które świadczenie i o jaką kategorię ubezpieczonych chodzi?
30
Pytanie 4
Czy osobie ubezpieczonej, którą skierowano na 10 dniowa kwarantannę z powodu koronwirusa przysługuje zasiłek chorobowy?
31
Pytanie 5
Świadczenia z ustawy zasiłkowej możemy określić jako albo samoistnie albo
niesamoistne ( musi wystąpić świadczenie X żeby możliwe było świadczenie Y?) Które ze świadczeń ma charakter niesamoistny?
32
Pytanie 6
Jakiej szczególnej kategorii ubezpieczonych przysługuje 80% a nie 70% zasiłku za okres pobytu w szpitalu?
33
Pytanie 7
Uniwersytet polecił wykonywanie pracy zdalnej wykładowcy, który kontaktował się z osobą u której oficjalnie stwierdzono zakażenie Covid-19 – i który oczekuje na wyniki
testu w kwarantannie. Wykładowca nie wykazuje symptomów aktywnej choroby ale oświadcza pracodawcy, że nie będzie żadnej bzdurnej pracy zdalnej wykonywał na
kwarantannie. Czy otrzyma zasiłek chorobowy?
34
Pytanie 8
Ubezpieczony zachorował ciężko na wskutek spożycia alkoholu. Czy sytuacja ta wpływa na prawo do zasiłku chorobowego?
35
Pytanie 9
Czy ukończenie szkoły wyższej jest warunkiem wystarczającym aby mieć prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia ubezpieczenia?
36
Czasowa niezdolność do pracy z powodu choroby
37
z tzw.
ogólnego stanu zdrowia
(samoistna)
z powodu wypadku w drodze do pracy lub z pracy
(art. 3 pkt 5 ustawy zasiłkowej w zw. z art. 57b ustawy emerytalnej)
Choroba
(znaczenie biologiczne i prawne)
praca aktualnie wykonywana
zaświadczenie lekarskie (art.
53- 57, 59 ustawy zasiłkowej)
Sytuacje zrównane z niezdolnością do pracy (art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej)
38
Decyzja właściwego organu
(uprawnionego podmiotu) wydana
na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i
chorób zakaźnych u ludzi
Przebywanie w stacjonarnym zakładzie lecznictwa
odwykowego, opieki zdrowotnej w celu leczenia: uzależnienia
alkoholowego, uzależnienia od środków odurzających
lub substancji psychotropowych
Poddanie się niezbędnym
badaniom lekarskim dla kandydatów na
dawców oraz zabiegowi pobrania
komórek, tkanek, narządów (art. 6 ust. 2 w zw. z art.
11 ust. 2 pkt 2)
niemożność wykonywania
pracy
Niezdolność do wykonywania pracy a
zmniejszona sprawność do pracy:
…dotyczy tylko ubezpieczonych będących pracownikami, w przypadku których choroba nie spowodowała niezdolności do pracy dotychczas wykonywanej lecz zmniejszyła sprawność do jej wykonywania uniemożliwiając osiągnięcie dotychczasowych zarobków i spowodowała potrzebę poddania się rehabilitacji zawodowej.
39
Przesłanki pozytywne
- Orzeczona czasowa niezdolność do pracy
zajście niezdolności do pracy w czasie trwania ubezpieczenia (art. 6 ust. 1),
albo
zajście niezdolności do pracy
w okresie ochronnym po ustaniu ubezpieczenia(art. 7) - upływ okresu wyczekiwania (art. 4)
40
ZASIŁEK CHOROBOWY - PRZESŁANKI
Przesłanki negatywne
- posiadanie innego źródła dochodu (art. 12 ust. 1, art. 13) - niezdolność do pracy w okresach wymienionych
wyraźnie w ustawie (art. 12 ust. 2 – art. 17) - niezdolność do pracy powstała w okresie
wyczekiwania (art. 12 ust. 3)
41
ZASIŁEK CHOROBOWY - PRZESŁANKI
Okres wyczekiwania na nabycie prawa do zasiłku:
…osoba jest ubezpieczona, ale co do
zasady nie może w okresie wyczekiwania otrzymać zasiłku chorobowego!
42
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
obowiązkowo ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku
po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego
43
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Dobrowolnie ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku
po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego
44
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Co to znaczy 30/90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego?
45
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Zenon B. miał umowę o pracę na okres próbny na 3 tygodnie. Pracodawca „A” nie zaproponował mu
kolejnej umowy o pracę po zakończeniu okresu
próbnego. Po 2 tygodniach od zakończenia tamtej
umowy o pracę Zenon B. szczęśliwie nawiązał umowę o pracę na czas 6 miesięcy z pracodawcą „B”.
46
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Do okresów ubezpieczenia chorobowego, składających się na okres wyczekiwania, wlicza się poprzednie okresy
ubezpieczenia chorobowego, jeżeli
przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni.
47
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Zenon B. zatrudnił się na umowę o prace na czas
określony 6 miesięcy. Zaledwie po 20 dniach jego pracy okazało się, że firma ma kłopoty i pracodawca
zaproponował Zenonowi 2 miesięczny urlop bezpłatny obiecując mu kontynuację zatrudnienia. Zenon B.
zgodził się. Co ciekawe, pracodawca dotrzymał słowa i po urlopie bezpłatnym Zenon kontynuował swoje
spokojnie zatrudnienie w oparciu o swoja umowę...
48
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Do okresów ubezpieczenia chorobowego, składających się na okres wyczekiwania,
wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa była
spowodowana:
urlopem wychowawczym,
urlopem bezpłatnym albo
odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
49
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia ubezpieczenia
50
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Absolwenci szkół lub szkół
wyższych/doktorskich, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia
studiów wyższych.
51
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Wszyscy ubezpieczeni - jeżeli
niezdolność do pracy spowodowana
została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.
52
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Ubezpieczeni obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego.
53
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Posłowie i senatorowie, którzy
przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.
54
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Funkcjonariusze Służby Celnej, którzy
przyjęli propozycję pracy na podstawie art.
165 ust. 7 i art. 167 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy
wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej i stali się pracownikami w jednostkach
organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej.
55
ZASIŁEK CHOROBOWY – okresy wyczekiwania
Okres zasiłkowy …
…jest to okres czasowej niezdolności
do pracy, przez który ubezpieczony
ma prawo do zasiłku chorobowego .
Zasada
…zasiłek przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy, ale maksymalnie przez 182 dni, bez względu
na przyczynę niezdolności.
Wyjątki
- gruźlica, która będąc przyczyną niezdolności do pracy daje prawo do 270- dniowego okresu zasiłkowego, - ciąża – jeżeli niezdolność do pracy powstaje w okresie
ciąży, to bez względu na to, co jest jej przyczyną (patologia ciąży czy inna choroba), okres zasiłkowy
trwa 270 dni;
Jak ustalać okres zasiłkowy w konkretnym przypadku?
Janusz Z. chorował otrzymując orzeczenia o niezdolności do pracy bezpośrednio jedno po drugim:
grypa 7 dni + grypa 7 dni + beri beri 14 dni Ile dni z puli 182 okresu zasiłkowego zostało
wykorzystane?
Jak ustalać okres zasiłkowy w konkretnym przypadku?
sumuje się następujące po sobie bezpośrednio okresy niezdolności do pracy z powodu różnych chorób;
Bezpośrednio po sobie:
grypa 7 dni + grypa 7 dni + beri beri 14 dni = 28 dni ze
182 wykorzystane
Jak ustalać okres zasiłkowy w konkretnym przypadku?
A ile dni z puli 182 okresu zasiłkowego zostało wykorzystane w tej sytuacji?
grypa 7 dni, 1 dzień „zdrowia” (czyli bez orzeczenia lekarskiego), następnie orzeczenie z powodu beri beri na
14 dni
Jak ustalać okres zasiłkowy w konkretnym przypadku?
bieg okresu zasiłkowego liczy się od początku, jeżeli nowa niezdolność do pracy ma inną przyczynę niż poprzednia i wystąpiła po przerwie co najmniej jednodniowej;
Czyli np.
grypa 7 dni, 1 dzień bez orzeczenia, beri beri 14 dni =
zużyto 14 dni ze 182
Jak ustalać okres zasiłkowy w konkretnym przypadku?
A ile dni z puli 182 okresu zasiłkowego zostało wykorzystane w takiej sytuacji?
orzeczenie lekarskie 1 (grypa 7 dni), 30 dni zdrowia,
orzeczenie lekarskie 2 (grypa 7 dni)
Jak ustalać okres zasiłkowy w konkretnym przypadku?
gdy między okresami niezdolności do pracy z powodu tej samej choroby występuje przerwa, to jeśli nie przekroczyła ona 60 dni – okresy obu niezdolności się sumuje;
Czyli np.
grypa 7 dni, 30 dni zdrowia, grypa 7 dni = zużyto 14 dni
ze 182
Jak ustalać okres zasiłkowy w konkretnym przypadku?
gdy między okresami niezdolności do pracy z powodu tej samej choroby występuje przerwa
dłuższa niż 60 dni – następna niezdolność do pracy rozpoczyna bieg nowego okresu zasiłkowego;
przyjmuje się wówczas, że niezdolność po tak długiej przerwie jest niezdolnością z powodu
„takiej samej”, a nie „tej samej” choroby (tj., tego
samego procesu chorobowego);
Struktura okresu zasiłkowego:
okresy wliczane do okresu zasiłkowego (art. 12 ust. 1, art. 15-17 ustawy zasiłkowej);
okresy niewliczane do okresu zasiłkowego (art. 9 ust. 3,
art. 12 ust.3 ustawy zasiłkowej)
Wymiar zasiłku chorobowego:
Cztery stopy procentowe:
podstawowa – 80% podstawy wymiaru;
obniżona - 70% podstawy wymiaru, kiedy ubezpieczony przebywa w szpitalu;
Pracownicza „szpitalna senioralna 50+”- 80% podstawy wymiaru;
podwyższona – 100% podstawy wymiaru,
w sytuacjach wskazanych w ustawie;
Wymiar zasiłku chorobowego:
Podwyższona stopa procentowa (100% podstawy wymiaru)
- kiedy niezdolność przypada w okresie ciąży;
- powstała wskutek poddania się niezbędnym
badaniom lekarskim przewidzianym dla
kandydatów na dawców komórek, tkanek
i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek,
tkanek i narządów;
Wymiar zasiłku chorobowego:
Miesięczny zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu od 15 do 33 dnia
niezdolności do pracy w roku
kalendarzowym w przypadku pracownika,
który ukończył 50 rok życia, wynosi 80 %
podstawy wymiaru zasiłku.
Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego
Zasiłek chorobowy wymierza się od tzw. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, którą stanowi kwota przychodów ubezpieczonego ustalona zgodnie z przyjętymi zasadami.
art. 36 i n. – pracownicy;
art. 48 i n. ubezpieczeni niebędący pracownikami.
pozbawienie prawa do zasiłku w
sytuacjach chronionych za naganne zachowania uprawnionego.
71
Ustanie prawa do zasiłku chorobowego
niepodjęcie pracy zaproponowanej nosicielowi choroby zakaźnej (art. 14);
spowodowanie niezdolności do pracy w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia (art. 15);
72
Ustanie prawa do zasiłku chorobowego
spowodowanie niezdolności do pracy nadużyciem alkoholu (art. 16);
wykonywanie w czasie zwolnienia pracy zarobkowej lub wykorzystywanie zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem (art. 17 ust. 1);
sfałszowanie zaświadczenia lekarskiego (art. 17 ust. 2).
73
Ustanie prawa do zasiłku chorobowego
ŚWIADCZENIE REHABILITACYJNE
74
ŚWIADCZENIE REHABILITACYJNE
ŚWIADCZENIE REHABILITACYJNE – w jakim celu jest udzielane?
75
ŚWIADCZENIE REHABILITACYJNE
Świadczenie rehabilitacyjne…
…świadczenie na dokończenie leczenia, rehabilitacji (świadczenie typu przejściowego, niesamodzielnego).
… nastąpiło wyczerpanie zasiłku chorobowego, nadal trwa niezdolność do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.
76
Świadczenie rehabilitacyjne
Świadczenie rehabilitacyjne…
Kto decyduje o przyznaniu?
77
Świadczenie rehabilitacyjne
Orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS
78
Świadczenie rehabilitacyjne
Warunki pozytywne (art. 18 ust. 1 - 3)
- wyczerpanie zasiłku chorobowego, - czasowa niezdolność do pracy, - rokowanie co do odzyskania
zdolności do pracy.
79
Warunki nabycia prawa do świadczenia rehabilitacyjnego
Warunki negatywne (art. 18 ust. 7) - świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie :
- uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,
- zasiłku dla bezrobotnych, -zasiłku przedemerytalnego, -świadczenia przedemerytalnego, - nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz do urlopu dla
poratowania zdrowia, udzielonego na postawie odrębnych przepisów (Karta Nauczyciela)
80
Warunki nabycia prawa do świadczenia rehabilitacyjnego
okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy,
nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.
81
Okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego
Trzy stopy procentowe świadczenia rehabilitacyjnego
- 90 % podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy,
- 75 % tej podstawy za pozostały okres,
- 100 % tej podstawy jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży .
82
Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego
ZASIŁEK WYRÓWNAWCZY
83
ZASIŁEK WYRÓWNAWCZY – w jakim celu?
84
Funkcja:
…wyrównanie straty w zarobkach pracownika,
poniesionej z powodu zmniejszenia się jego sprawności do pracy,
…jego cel jest zbliżony do dodatku wyrównawczego przewidzianego w k.p.
85
Zasiłek wyrównawczy
Warunki pozytywne (art. 23 ust.1)
- zmniejszona sprawność do pracy pracownika, - wykonywanie pracy w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej ewentualnie u pracodawcy na wyodrębnionym stanowisku pracy, dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy, - zmniejszenie wynagrodzenia w porównaniu z przeciętnym wynagrodzeniem wcześniej osiąganym
86
Warunki nabycia prawa do zasiłku wyrównawczego
Warunki negatywne (art. 25)
Zasiłek wyrównawczy nie przysługuje:
ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, uprawnionemu do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego
87
Warunki nabycia prawa do zasiłku wyrównawczego
Okres pobierania :
…maksymalny okres wypłaty zasiłku wynosi 24 miesiące (art. 23 ust. 3 i 4):
88
Zasiłek wyrównawczy
Wysokość zasiłku wyrównawczego (art. 24)
Zasiłek wyrównawczy stanowi różnicę między
przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem ustalonym w myśl art. 36-42 a miesięcznym wynagrodzeniem
osiągniętym za pracę w warunkach rehabilitacji zawodowej
89
Zasiłek wyrównawczy - wysokość
ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE Z TYTUŁU RODZICIELSTWA I OPIEKI
90 Polityka społeczna i system
ubezpieczeń społecznych
ZASIŁEK MACIERZYŃSKI
91
.
92
Podmioty uprawnione do zasiłku macierzyńskiego:
- ubezpieczona matka dziecka;
- ubezpieczony ojciec dziecka (prawo
„własne” i„zastępcze” );
- ubezpieczony inny członek rodziny
(prawo „zastępcze”).
Zasiłek macierzyński
93
…zasiłek macierzyński przysługuje
ubezpieczonemu-ojcu dziecka lub
innemu ubezpieczonemu członkowi
najbliższej rodziny, jeżeli przerwą
zatrudnienie lub inną działalność
zarobkową w celu sprawowania osobistej
opieki nad dzieckiem.
Zasiłek macierzyński
94
…w razie śmierci ubezpieczonej lub
porzucenia przez nią dziecka !
Prawo do zasiłku macierzyńskiego może powstać w trakcie ubezpieczenia
chorobowego (art. 29)
Prawo do zasiłku macierzyńskiego może powstać także po ustaniu tytułu ubezpieczenia (art. 29 w zakresie urlopu wychowawczego
i art. 30 w zw. z art. 177 k.p.)
95
Zasiłek macierzyński przysługuje również w razie urodzenia dziecka po ustaniu
ubezpieczenia chorobowego, jeżeli
ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży:
1) wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy;
2) z naruszeniem przepisów prawa,
stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu.
96
•
okres urlopu macierzyńskiego,
•
okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego,
•
okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
•
okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
•
okres urlopu rodzicielskiego,
•
okres urlopu ojcowskiego,
97
Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego
100 % podstawy wymiaru zasiłku…
….za okres urlopu macierzyńskiego, …okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, …okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, …okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
98
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
60% podstawy wymiaru zasiłku.
…za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres
urlopu rodzicielskiego .
99
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
80% podstawy wymiaru zasiłku.
Pracownica / ubezpieczona niebędąca pracownicą, która nie później niż 14 dni po porodzie, złożyła pisemny wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze, a bezpośrednio po takim urlopie - urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.
.
10 0
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
80% podstawy wymiaru zasiłku.
Pracownik/ubezpieczony niebędący pracownikiem) który nie później niż 14 dni po przyjęciu dziecka na wychowanie i
wystąpieniu do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub po
przyjęciu dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, złożył pisemny wniosek o udzielenie mu, bezpośrednio po urlopie na
warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze a bezpośrednio po takim urlopie - urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze wynikającym.
.
10 1
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
ZASIŁEK OPIEKUŃCZY
10 2
Świadczenia pieniężne z tytułu rodzicielstwa i opieki
PODSTAWOWY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY PRZYSŁUGUJE:
ubezpieczonemu +
który został zwolniony od wykonywania pracy +
z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki.
+
nad osobami określonymi w ustawie
10 3
Zasiłek opiekuńczy
Opieka nad dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:
…nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
…a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3) lub …dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem,
10 4
Zasiłek opiekuńczy
Opieka nad dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:
…porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
…pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym
zakładzie opieki zdrowotnej;
10 5
Zasiłek opiekuńczy
Zasiłek opiekuńczy przysługuje także z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:
…chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat;
…innym chorym członkiem rodziny.
10 6
Zasiłek opiekuńczy
Zasiłek opiekuńczy przysługuje także z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:
chorym dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami:
konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat;
10 7
Zasiłek opiekuńczy
Zasiłek opiekuńczy przysługuje także z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:
dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat;
10 8
Zasiłek opiekuńczy
W sytuacjach
porodu lub choroby lub pobytu w w
szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego
działalność leczniczą w rodzaju
stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne
małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub
rodzicowi sprawowanie opieki,
10 9
Zasiłek opiekuńczy
Kto to jest „dziecko” , „inny członek rodziny” ?
Pojęcia ustawowe:
Art. 32. 2- 3. ustawy zasiłkowej
11 0
Zasiłek opiekuńczy
Kto to jest „dziecko” , „inny członek rodziny” ?
Osoby wymienione w ustawie
jeżeli pozostają we wspólnym
gospodarstwie domowym z
ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.
11 1
Zasiłek opiekuńczy
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy
Art. 180 § 6
1. k.p. - Po wykorzystaniu przez pracownicę po porodzie urlopu macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego odpowiadającej okresowi, w którym pracownica uprawniona do urlopu wymaga opieki szpitalnej ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.
11 2
Zasiłek opiekuńczy
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy
W przypadku określonym w art. 180 § 6
1k.p. ubezpieczonemu-ojcu dziecka przysługuje dodatkowo, niezależnie od zasiłku określonego w art. 32, zasiłek opiekuńczy w wymiarze do 8 tygodni, jeżeli przerwie zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
11 3
Zasiłek opiekuńczy
Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje:
….jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku powyżej 2 lat lub choremu członkowi rodziny.
11 4
Zasiłek opiekuńczy
Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje :
- za okresy zwolnienia od pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia, - za cały okres tego zwolnienia ubezpieczonemu
wykonującemu w okresie opieki pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego,
- za cały okres tego zwolnienia w przypadku, gdy zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane.
11 5
Zasiłek opiekuńczy
Okres zasiłkowy
• 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem do lat 14;
• 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad innymi członkami
rodziny;
11 6
Zasiłek opiekuńczy
Okres zasiłkowy
30 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dziećmi
„niepełnosprawnymi”,
11 7
Zasiłek opiekuńczy
Okres zasiłkowy
Zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie na opiekę nad dziećmi i innymi członkami
rodziny za okres nie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym.
niezależnie od liczby członków rodziny uprawnionych do zasiłku opiekuńczego oraz bez względu na liczbę dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki.
11 8
Zasiłek opiekuńczy
Wysokość zasiłku opiekuńczego
80 % podstawy wymiaru zasiłku miesięcznie.
11 9
Zasiłek opiekuńczy
Realizacja prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego
12 0
Płatnik zasiłków (art. 61, art. 63 -
64)
Przedawnienie roszczenia o wypłatę świadczeń (art. 67)
Obniżenie wysokości świadczenia
(art. 62)
