OPINIA PRYWATNA BIEGŁEGO/ DOWODY PRYWATNE DOWODY

(1)

DOWODY

OPINIA PRYWATNA BIEGŁEGO/ DOWODY

PRYWATNE

(2)

DOWÓD PRYWATNY

rozumiany jako podmiot, który nie jest organem prowadzącym postępowanie karne i to niezależnie od tego, czy, tak jak w przypadku oskarżyciela

publicznego, na wcześniejszym etapie postępowania ten podmiot był organem prowadzącym postępowanie, a później stał się tylko stroną

A. Bojańczyk proponuje, aby za dowód prywatny uznać każdy środek dowodowy:

A. zgromadzony B. wyszukany

C. zebrany D. utrwalony E. stworzony

F. zamówiony lub zabezpieczony przez podmiot prywatny

dla celów postępowania karnego, niezależnie do tego, czy w czasie, kiedy dany dowód został

zebrany, toczyło się postępowanie karne co do

czynu, którego dotyczy dowód.

(3)

Spośród wszystkich zagadnień dotyczących dowodów prywatnych tematyka prywatnej opinii biegłego jest w literaturze poruszana zdecydowanie najczęściej.

Opinia prywatna:

pisemne opracowanie zlecone przez innego niż

organ procesowy uczestnika postępowania

(4)

SĄD nie MOŻE

 Włączyć takiej pozaprocesowej opinii do materiału dowodowego

 Traktować jej jako pełnowartościowej opinii biegłego

 Traktować jej jako dowodu z dokumentu

 Opierać na niej własnych ustaleń faktycznych

(5)

WYJĄTKOWO MOŻE

 Dopuścić dowód z przesłuchania owego prywatnego biegłego

 Powołać go jako biegłego, a jeśli podtrzyma

on swoją opinię, włączyć ja do materiałów

dowodowych

(6)



badania dokumentów (w tym pisma ręcznego)



ekspertyzy mechaniczne (np. badanie stanu technicznego pojazdów)



budowlane (np. ustalenie wartości budynków), księgowe, antropologiczne.

EKSPERTYZY STOSUNKOWO

NAJCZĘŚCIEJ DOKONYWANE PRZEZ

RZECZOZNAWCÓW:

(7)

KORZYŚCI I ZAGROŻENIA

 szansa pełniejszego dotarcia do prawdy materialnej

 szanse na uzyskanie całkowicie nowych danych

 uzupełnieniu materiału

badawczego

 brak bezstronności biegłego

 wydawanie

fałszywych opinii

(8)

„opinia prywatna nie jest opinią w rozumieniu art. 193 k.p.k. w zw. z art. 200 §1 k.p.k., i nie

może stanowić dowodu w sprawie”.

Do uznania określonego stanowiska za opinię nie wystarcza przygotowanie go przez osobę

figurującą na liście biegłych sądowych.

Wyłącznie powołanie biegłego w przewidzianej przepisami k.p.k. formie daje podstawy do

przyjęcia, iż sporządzona ekspertyza jest dowodem w sprawie.

V KK 388/04 ZGODNIE Z TEZĄ ORZECZENIA:

(9)

Wszystkie "opinie prywatne" sporządzone sprzecznie z zakazem przewidzianym w art.

393 § 3 nie mogą być dowodem, jeżeli powstały z intencją wykorzystania ich w procesie ("dowód z przeznaczenia"). Opinie prywatne należy bowiem zakwalifikować jako

dokumenty prywatne

Ustawa nowelizująca eliminuje z treści

aktualnie obowiązującego przepisu art. 393 § 3

k.p.k. zwrot „nie dla jego celów”.

(10)

Zawarte w art. 393 § 3 k.p.k. wyrażenie „wszelkie dokumenty prywatne” oznacza, że na rozprawie głównej będzie można odczytywać każdy

dokument prywatny sporządzony w

okolicznościach przewidzianych w tym przepisie,

gdyż dokonane w nim wyliczenie jest przykładowe i

dotyczy dokumentów, które w ocenie ustawodawcy

występują w praktyce sądowej najczęściej, na co

wskazuje zwrot „w szczególności”. Rozwiązanie to

przecina spory doktrynalne dotyczące interpretacji

art. 393 § 3 k.p.k. i dopuszczalności tzw. dowodu

prywatnego w postępowaniu karnym.

(11)

TWIERDZENIE SN

„opinia opracowana na zlecenie uczestnika postępowania, przedstawiona przez niego

sądowi, stanowi jego oświadczenie,

zawierające informację o dowodzie złożoną na podstawie art. 453 § 2 k.p.k., podlegające ujawnieniu w trybie przewidzianym przez ten

przepis”.

(12)

ANTONI BOJAŃCZYK, TOMASZ RAZOWSKI GLOSA DO POSTANOWIENIA SĄDU

NAJWYŻSZEGO Z DNIA 4 STYCZNIA 2005 R., SYGN. V KK 388/04

opinię prywatną zamówioną przez stronę należy, na podstawie art. 118 § 1 w zw. z art.

453 § 2 w zw. z art. 167 k.p.k. i art. 169 § 1 k.p.k., potraktować nie jako „oświadczenie

strony”, lecz jako wniosek o wydanie w

postępowaniu odwoławczym postanowienia o powołaniu biegłego X

(autora opinii złożonej uprzednio do akt sprawy)

i dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego w

postępowaniu odwoławczym.

(13)

DOWODY UZYSKANE

NIELEGALNIE (NOWELIZACJA)

Zmiany w zakresie kodeksu, odnoszą się także do ważnego i kontrowersyjnego zarazem

problemu wykorzystywania w procesie karnym dowodów prywatnych uzyskanych w sposób

nielegalny.

Ustawa nowelizująca wprowadza nowy art.

168a k.p.k., który ma ograniczyć możliwość występowania w procesie dowodów, które zostały uzyskane z naruszeniem prawa, z tym

że niedopuszczalność ich wykorzystania dotyczy jedynie tych spośród nich, które

pozyskano dla celów postępowania karnego za

pomocą czynu zabronionego.

(14)

ART. 168A

Niedopuszczalne jest przeprowadzenie i wykorzystanie dowodu uzyskanego do celów

postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego, o którym mowa w art. 1§1

Kodeksu karnego.

(15)

Oznacza to, że dowody uzyskane przez podmioty prywatne za pomocą czynu

zabronionego, lecz nieukierunkowane w swej aktywności na uzyskanie dowodu dla

postępowania karnego, są dopuszczalne w postępowaniu karnym, gdyż sankcjonowana

czynność jest tu pozbawiona jakiegokolwiek elementu procesowego – celowości działania

podmiotu gromadzącego dowody. W tych

przypadkach ewentualne naruszenie przepisów kodeksu karnego może być oceniane jedynie

na płaszczyźnie odpowiedzialności karnej.

(16)

Art. 168a k.p.k. swoim zakresem nie obejmuje czynów z art. 1 kodeksu wykroczeń. W sytuacji

zatem, gdy np. strona ukradnie przedmiot, który następnie ma stanowić dowód w sprawie,

to wartość skradzionej rzeczy będzie

decydowała o tym, czy dowód taki będzie w

procesie dopuszczalny

(17)

Ujęcie art. 168a k.p.k. sprawia, że

niedopuszczalny w procesie karnym jest dowód, którego uzyskanie wyczerpuje znamiona typu czynu zabronionego i to bez względu na okoliczności, w jakich dana osoba