NASZE MIASTO DLA FIRM RODZINNYCH

(1)

(2)

NASZE MIASTO DLA FIRM RODZINNYCH

# 2

SKUTECZNA SUKCESJA – SZTUKA CZY NAUKA?

Marzec 2019

(3)

MIASTO DLA FIRM RODZINNYCH

# 2

SKUTECZNA SUKCESJA – SZTUKA CZY NAUKA?

Marzec 2019

(1) Czy biznesy rodzinne przetrwają?

(4)

Jaka jest statystyka trwałości firm rodzinnych?

8,1%

• Tyle dzieci rodzin polskich przedsiębiorców rodzinnych

chce przejąć biznes rodziców wg IBR (2017)

30%

• Tyle biznesów na świecie przetrwa do 2 pokolenia pod

kontrolą rodziny wg Grant Thornton 2010

15%

• przetrwa do 3. pokolenia

^j.w.

5%

• przetrwa do 4. pokolenia

^j.w.

Karmią Doją

Zjadają

Czy można zwiększyć przeżywalność?

Tak, ale samo się nie zrobi!

(5)

Firmy rodzinne– obraz statystyczny

informacje z badań nad sukcesją wg raportu Instytutu Biznesu Rodzinnego Barometr Sukcesyjny 2017

(6)

RYZYKO NIEZGODY W RODZINIE

• Główny problem trwałości wskazany przede wszystkim przez 2.

pokolenie

LEKARSTWO – USTALENIE ZASAD

• najbardziej pożądanym rozwiązaniem jest ustalenie trwałych i jasnych zasad sprawowania przywództwa i korzystania z majątku przez rodzinę

CZYM WIĘKSZA I STARSZA FIRMA TYM WIĘKSZA ŚWIADOMOŚĆ RYZYK

• Intuicyjna prawda potwierdzona przez badania. Większe doświadczenie i więcej do stracenia.

INNE POTENCJALNE ISTOTNE CZYNNIKI PRZETRWANIA

• Ograniczenie wypłat dla rodziny (ochrona przed konsumpcyjnym trwonieniem)

• Możliwość powierzenia zarządzania fachowcom jeśli następcy niekompetentni

• Utrudnienie rozdrabniania

Jakie są główne zagrożenia dla trwałości

rodzinnego biznesu? Wynik badań IFR 2014

(7)

Mity i stereotypy nt. sukcesji

• Dotyka tylko seniora i juniora

• To naturalny proces – sam się ułoży

• Wystarczy wizyta u notariusza, albo prawo samo to za mnie załatwi

• Jeszcze poczekam, aż młodzi dojrzeją

• Nadejdzie odpowiednia chwila

• Po co wywoływać wilka z lasu?

• Pomyślą, że już się nie do niczego nadaję

(8)

Marzec 2019

(2) Kim są nasi następcy?

Co z tego wynika?

# 2

(9)

Nasi następcy – obraz statystyczny (1)

• Badanie wśród

studentów GUESS/IBR

• 2017 rok – 50 krajów, 21 386 sukcesorów, w tym 1471 z Polski (dalsze dane z Polski)

• Prawie ¾ to roczniki 1990 – 1995

• Sukcesorzy to nie tylko millenialsi. Ale starsi nie zostali przebadani w

Polsce.

• Ponad 61% to kobiety Czy z ojca na syna?

• Tylko 12,8% to jedynacy Czy jest wybór?

• 35,2% prawo i ekonomia, 26,3% kierunki

techniczne, 16,9% inne (najczęściej logistyka), 7 % nauki społeczne, 6,3% nauki o zdrowiu.

Jaka edukacja przyda się w biznesie?

(10)

Nasi następcy – obraz statystyczny (2)

Wartości dla sukcesorów z pokolenia millenialsów:

• Dobre praktyki zarządzania – nauka a nie sztuka, doświadczenie a nie intuicja

• Klient ważniejszy niż biznes sam w sobie

• Identyfikacja z klientami, ich opiniami, interesami i wartościami

• Odpowiedzialność za otaczający świat

• Przydatność tego co robię.

SZUKANIE CELU W TYM CO ROBIĄ!

(11)

Nasi następcy – obraz statystyczny (3)

• Dzieci są dumne z rodziców

76,8%

• Rodzice dumni z dzieci

82,7%

• Harmonia w rodzinie ważniejsza od biznesu

72%

• Mieszka z rodzicami do ślubu – włoski model

48,1%

• Mężczyzn mieszkających z rodzicami rzadziej jest przedsiębiorczych od tych, którzy wyfrunęli z domu

25%

Rodzina jest ogromną

wartością dla

sukcesorów.

Czasem za

bardzo….

(12)

Nasi następcy – obraz statystyczny (4)

• Rodziców kieruje osobiście

94,2%

• Rodziców postrzega firmę jako rodzinną

36%

• Sukcesorów postrzega firmę jako rodzinną

61,7%

• Sukcesorów woli własny biznes

47,3%

• Sukcesorów pomysł na własny biznes ma od

rodziny

33,7%%

(13)

Syndrom księcia Karola

(14)

Marzec 2019

(3) Poszukiwanie najlepszej drogi sukcesji

# 2

(15)

Kiedy zacząć planowanie sukcesji? Po co?

Et ap y ży cia S enior ów

50-

Plan awaryjny – stale aktualizowany niezależnie od pozostałych etapów Edukacja ogólna i narracja dla młodych

50+

Ocena strategiczna kondycji firmy i rodziny na kolejnych 15 lat

Proces dopasowania strategii firmy do możliwości nowego pokolenia

Praktyka kolejnego pokolenia w firmie i poza nią

60+

Aktualizacja i ostateczna ocena kondycji firmy i rodziny

Modyfikacja i implementacja planu zmiany pokoleniowej

65+ Zakończenie procesu zmiany pokoleniowej

Designed by Freepik

(16)

Czynniki określające

drogę sukcesji Etapy życia

rodziny

Etapy życia członków

rodziny

Liczebność rodziny

Zdrowie i kondycja rodziny Priorytety

rodziny i ich zmiany Etapy życia

firmy Kondycja i

płynność firmy

Otoczenie biznesowe

i jego zmiany

Przykładowe czynniki wytyczające drogę sukcesji

Te czynniki są zmienne w

czasie. Dlatego droga sukcesji musi być stale

AKTUALIZOWANA

(17)

3 bazowe scenariusze

zmiany pokoleniowej

^{Plan A}

Sukcesja zarządzania firmą

• Analiza przygotowania rodziny i firmy do sukcesji

• Pozytywny wynik – plan działań

• Negatywny wynik – plan B

Plan B

Przejście na pozycję inwestora

• Wyszukanie managerów

• Dostosowanie Ładu Korporacyjnego do Ładu Rodzinnego

• Nowy biznes plan

• Plan wdrożenia sukcesji

• Negatywny wynik – plan C

Plan C

Wyjście z firmy – nowa przyszłość

• Ład rodzinny i wynikające z niego zasady inwestowania i

korzystania z majątku

• Sprzedaż firmy

• Inwestycja w nowy biznes lub

• Inwestycje portfelowe

Kluczowe

kryterium – jaki scenariusz ma wpływ na

WARTOŚĆ FIRMY

(18)

Firmę zawsze trzeba prowadzić tak, żeby nie było kłopotu z jej sprzedażą bez

utraty wartości

• Wdrożenie powszechnie

akceptowalnych dobrych praktyk

• Zdrowy dystans między biznesem a rodziną

• Redukuje nierealistyczne i

nieracjonalne oceny i zachowania

• Takie podejście umożliwia szybki manewr strategiczny

• Ułatwia pozyskiwanie inwestora

• Ułatwia rozliczenia z Rodziną

People photo created by freepik - www.freepik.com Freepik

(19)

Zmiana strategiczna - przebudowa firmy pod wyzwania nowego pokolenia

To jest problem zarządzania a nie jedynie problem prawny

• Na czym chcemy zbudować firmę nowego pokolenia? Jakie wartości zachować, a jakie zmodyfikować?

• Czego rodzina oczekuje od firmy? Czego firma może oczekiwać od rodziny?

• Czy to co dotąd robiliśmy ma sens w przyszłości?

• Czy styl i struktura zarządzania pasują do nowego pokolenia?

• Jaką wiedzę mamy, jakiej potrzebujemy, kto ją przekażę, a kto przyjmie i zastosuje?

• Czy własność i władza są tożsame?

Designed by mrsiraphol / Freepik

(20)

Marzec 2019

(4) Obawy Seniorów i Juniorów

# 2

(21)

Oswajanie rodzinnego biznesu

• Zazdrość o uwagę rodziców

• Pozytywny przekaz

• Rodzinne mity i opowieści

Wartości mimochodem

• Autentyczność

• Konsekwencja

• Słuchanie

• Dystans

• Samoocena

Klimat

domowy i

wychowanie

Czy uda nam się

wychować sukcesora?

(22)

Czy uda nam się wychować

sukcesora? Edukacja

• Jakie są prawdziwe talenty i braki?

• Wizja firmy – czy pasuje?

• Wizja życia – czy pasuje?

Pierwsze doświadczenia

• Firma i praca jako zabawa lub gra

• Praca za pieniądze w firmie – na równych zasadach z pracownikami

• 3 – 5 lat pierwsza poważna praca poza firmą rodzinną – zmierzenie się z rynkiem i światem

• Ocena i trening przez zewnętrznych zaufanych mentorów

• Dodatkowa edukacja specjalistyczna

(23)

Rozwijanie praktyki

• Praca zespołowa

• Samodzielny projekt

• Start-up

• W działającej firmie

• Obserwacja negocjacji, targi

Wejście do firmy rodzinnej

• Rotacyjne przejście przez stanowiska – spojrzenie żaby

• Samodzielny projekt z własnym budżetem

• Wyznaczenie stałego obszaru odpowiedzialności

Czy uda nam się wychować

sukcesora?

(24)

A jeśli nie ma sukcesora wśród dzieci?

• Kuzyni

• Wnuki

Rodzina - rozszerzenie kręgu poszukiwań

• Docelowy

• Tymczasowy - interim

Poza rodziną - Zarząd menadżerski

(25)

• Czy utrzyma mnie i moich najbliższych?

• Czy jest szansa na rozwój?

• Czy zobaczą we mnie lidera?

• Jak zmienić firmę na kolejne pokolenie?

• Czy mogę przejąć relacje od starszych?

• Czy chcę takich relacji jakie mieli starsi?

• Czy problemy

biznesowe nie staną się rodzinnymi?

• Czy uznają moją dojrzałość i samodzielność?

• Mam za mało doświadczenia

• Mam inne plany

• Nie chcę takiego życia

• To niewola losu i przykucie na stałe do jednego miejsca

Ja Rodzina

Firma Otoczenie

Obawy sukcesorów

(26)

Marzec 2019

(5) Podsumowanie

# 2

(27)

SKUTECZNA

SUKCESJA – SZTUKA CZY NAUKA?

To sztuka korzystania z nauki

Sukcesja to ZAWSZE zmiana strategiczna

Otwieranie drzwi bardziej niż ścielenie

dywanów Od przekazania

majątku ważniejsze jest przekazanie

umiejętności radzenia sobie w

życiu.

Depozyt dla pokoleń Prowadzić zawsze tak, aby zachować wartość i

można było sprzedać

Nie wierzymy w młodych? Przekształcać

firmę i szukać zarządu

póki panujemy nad

biznesem, albo sprzedać

(28)

Tomasz Budziak CMC

Doradca firm rodzinnych

Ekspert i Kierownik Wsparcia Merytorycznego Lokalnych Centrów Kompetencji

Firm Rodzinnych

tomasz.budziak@firmyrodzinne.pl tomasz@budziak.pl

www.zarzadzaniesukcesyjne.pl +48 601 374 886

Dziękuję za uwagę

i zapraszam do pytań

(29)