182
9 . G regoire l e Grand, D ia lo g u e s , tome I , I n t r o d u c t io n , b i b l l o -Kraphie e t c a r t e s par A d a lb e r t de VogOć, P a r is 19 7 8 , s .2 0 4 , /SCh 2 5 1 /,
Studium nad życiem i m yślą św. B enedykta b a z u je na dwóch z a sa d n ic z y c h t e k s t a c h , na je g o R egule i na D ia lo g a c h św. G rzego r z a . W o s t a t n ic h c z a sa c h do te g o kanonu w łą c z a s i ę ta je m n io z a
"Reguła M a g is tr i" . N auce, k tó r a p o s tę p u je n ap rzód , to w a r z y sz ą z a j a d łe d y sk u sje : czy św. Benedykt n a p is a ł t ę w ła ś n ie r e g u łę , czy św. G rzegorz mógł być autorem D ia lo g ó w , czy R egu ła M a g is tr i n ie p r z e c z y w sz y stk ie m u , co p rzyp isyw an o św. B enedyktow i? W yrastają w c ią ż nowe k w e s t ie . W t a k ic h warunkach o s t a t n i o z y s k a ł s o b ie au t o r y t e t A d a lb ert de VogHe, zarówno ja k o p i s a r z , o czym przekonu j ą je g o p race p o św ięco n e p ro b lem a ty ce m on astyczn ej / s . 2 3 - 2 4 / , a b a r d z ie j j e s z c z e ja k o wydawca. D osyć wspom nieć j e g o e d y c j e , k tó re opracow ał d la s e r i i S o u rces c h r e t ie n n e s : R egu ła M a g is tr i / t . 1 0 5 - 1 0 7 /, R eguła św. B enedykta / t . 1 8 1 - 1 8 6 / i w r e s z c ie D ia lo g i G rzegorza W ie lk ie g o / t . 2 5 1 ,2 6 0 ,2 6 5 / . Dorobek t e n p o w in ie n s t a ć s i ę przedm iotem stu d ió w z e w zględ u na nagromadzone dośw iad c z e n ie , d o j r z a ło ś ć sądu i m etody. C z y te ln ik p a m ięta sp r z e c z n e u c z u c ia przy le k t u r z e D ia lo g ó w , a t o ze w zględ u na p o m ie sz a n ie doktryny m is ty c z n e j z n a iw n o śc ia m i. N iem niej de VogHć r e h a b i l i t u j e t e D ia lo g i b ad ając j e w s z e c h s tr o n n ie . Omawiany tom stanow i o b szern ą in tr o d u k c ję do D ia lo g ó w . W k o le jn y c h r o z d z ia ła c h omawia n ajp ierw a u to r stw o - ja k wiadomo - k w estio n o w a n e, pok azu je sam utwór w k o n t e k ś c ie p is a r s t w a św . G rzegorza i je g o ż y c i a . N astęp n ie bada c e l , budowę, układ i sp osób p i s a n i a .
T r z e c i r o z d z ia ł d o ty c z y t r e ś c i , czw arty - t r a d y c j i l i t e r a c k i e j oraz w ia r y g o d n o ś c i, p ią t y - d a ls z y c h losów utworu od śr e d n io w ie c z a po d z ie ń d z i s i e j s z y . W końcowym r o z d z ia le j e s t mowa o t e k ś c i e i je g o w ydaniu. K sią żk a powinna sta n o w ić obowiązkową le k t u
1 8 3
-r ę d la w s z y s t k ic h , k tó -r z y zajm ują s i ę b i o g -r a f i ą św. B enedykta i p o d ob n ie ja k in n e w ydania de V ogue'go j e s t podstaw ą d la badań nad R e g u łą . W omawianym tom ie zasto so w a n o ciekaw ą m etodę p o s t ę pow ania tym w i ę c e j , że z niczym podobnym n ie sp o tk a liśm y s i ę na p o lsk im t e r e n i e . Studium nad R egułą św. B enedykta w z g lę d n ie nad j e g o ży ciem wymaga n a jw y ż sz e g o , e u r o p e js k ie g o poziom u.
O Paweł S c z a n ie c k i OSB
10. M arian P l e z i a , K s ię g o z b ió r k a te d r y k r a k o w sk iej w edle i n w e n ta r z a z r . l i l O , w; S i l v a rerum, s e r i e s nova, Kraków
19 8 1 , 16-29
H i s t o r i a R eguły św. B enedykta w P o ls c e r o z p o c z ę ła s i ę t y s i ą c l a t tem u. Przybyw ający tu m n isi p r z y n o s i l i rów n ież ze sobą żywot swego zakonodawcy n a j c z ę ś c i e j a u to r stw a p a p ie ż a ,ś w . G rze g o r z a W ie lk ie g o / 5 9 0 -6 0 4 / . P ie r w sz ą wiadom ość o i s t n i e n i u na t e r e n i e P o ls k i "Dialogów G rzegorza" z a w ie r a ją c e g o żywot św. Bene d y k ta p o d a ł in w e n ta r z z a w a r to ś c i sk a r b c a k ra k o w sk iej k a te d r y św. Waoława, sp orząd zon y na p o le c e n ie b isk u p a Maura /1 1 1 0 - 1 1 1 8 / z roku 1110. Warto p a m ię ta ć , że in w en tarz te n z a w ie r a p ie r w sz y w naszym k r a ju s p i s k s ię g o z b io r u , k tó r y w owym c z a s i e s ta n o w ił w ła s n o ść k a te d r y k r a k o w s k ie j. J e s t t o , ja k p i s a ł p r o f . M. P l e z i a , " pierw szy k a t a lo g p o l s k i e j b i b l i o t e k i , n a j s t a r s z y z r e s z t ą w ogó l e w c a ł e j s ło w ia ń s z c z y ź n ie " / s . 1 7 / .
W k a ta lo g u tym i n t e r e s u j e nas p rzede w szystk im p iś m ie n n ic two p a t r y s t y c z n e , w którym n a c z e ln e m ie js c e zajm uje d z i e ł o św. G rzegorza W ie lk ie g o , a wśród n ic h D ia lo g i z żywotem św. B enedykta Przy o c e n ie te g o p iś m ie n n ic tw a p o s łu ż ę s i ę słowam i p r o f . M .P le z i:
"W z n a c z n ie lepszym p o ło ż e n iu znajdujem y s i ę , j e ś l i i d z i e o dwie p o z o s t a łe grupy: p iśm ie n n ic tw a p a tr y s ty c z n e g o i s t a r o ż y t
!["Wielojęzyczność literatury i problemy przekładu artystycznego", Red. E.Balcerzan, Wrocław 1984 : [recenzja]]()