Konta analityczne i syntetyczne – ćwiczenia 1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Uczeń poznaje następujące pojęcia: aktywa, aktywa trwałe i obrotowe, środki trwałe, należności, towary, produkcja niezakończona, majątek trwały i obrotowy.
b. Umiejętności
1. Podział aktywów na trwałe i obrotowe.
2. Wyjaśnienie pojęcia „aktywa”.
3. Podział środków na majątek trwały i obrotowy.
2. Metoda i forma pracy
Wykład.
3. Środki dydaktyczne
Brak.
4. Przebieg lekcji
Nauczyciel sprawdza listę obecności i mówi:
Jednostka gospodarująca, która ma na celu wykonanie pewnego zadania gospodarczego, musi dysponować określonym majątkiem oraz odpowiednią kadrą.
Aktywa to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które powodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.
Środki gospodarcze mogą występować w różnej postaci.
Podstawowe kryterium klasyfikacyjne aktywów to ich rola w procesie gospodarczym i płynność, czyli możliwość ich spieniężenia.
Nauczyciel tłumaczy, że istnieje podział aktywów na aktywa trwałe i obrotowe, który rozrysowuje na tablicy w postaci prostego schematu.
Nauczyciel wymienia składniki aktywów trwałych:
- rzeczowe aktywa trwałe,
- wartości niematerialne i prawne, - należności długoterminowe,
- inwestycje długoterminowe (tzw. finansowe składniki majątku trwałego).
Nauczyciel pyta: jak myślicie, co zaliczmy do rzeczowych składników majątku?
Uczniowie wymieniają: środki trwałe, samochody…
Nauczyciel mówi: Do rzeczowych aktywów trwałych zaliczamy:
- środki trwałe,
- środki trwałe w budowie.
Nauczyciel objaśnia, co to są środki trwałe.
Środki trwałe to kompletne i zdatne do użytkowania w momencie przyjęcia środki rzeczowe, których przewidywany okres użytkowania przekracza jeden rok.
Wszystkie warunki muszą być spełnione, aby środek rzeczowy był zakwalifikowany do środków trwałych. Zestaw komputerowy, składający się z monitora i myszy nie będzie zaliczany do środków trwałych, ponieważ nie posiada stacji dysków niezbędnej do funkcjonowania tych urządzeń.
Do środków trwałych zalicza się: nieruchomości, grunty, urządzenia, maszyny, środki transportu.
Nauczyciel objaśnia, co to są środki trwałe w budowie.
Środki trwałe w budowie to ogół kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich wytworzeniem, nabyciem i adaptacją.
Do kosztów budowy zaliczamy koszty:
- nabycia gruntów,
- dokumentacji projektowo-kosztorysowej, - nadzoru inwestycyjnego.
Druga grupa majątku trwałego to wartości niematerialne i prawne. Do tej grupy zaliczamy: nabyte patenty, licencje, znaki towarowe, wartość firmy, oprogramowanie komputerów, koszty organizacji firmy i prac rozwojowych.
Wspólną cechą środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych jest stopniowe odpisywanie ich wartości na skutek zużycia się.
Należności długoterminowe to kwoty pieniężne należne dla jednostki gospodarczej od osób trzecich zarówno fizycznych, jak i prawnych, przy czym zapłata tych kwot nastąpi po upływie 12 miesięcy.
Do inwestycji długoterminowych zalicza się trwałe (dłuższe niż jeden rok) zaangażowanie środków pieniężnych jednostki gospodarczej w innych jednostkach, w postaci udziałów, papierów wartościowych i obligacji, a także udzielanie długoterminowych pożyczek.
Nauczyciel przechodzi do omówienia majątku obrotowego.
Majątek obrotowy to te składniki majątkowe, które mogą być zużyte lub zamienione na gotówkę w krótkim okresie w ramach działalności jednostki gospodarczej (zwykle w ciągu jednego cyklu gospodarczego).
Do majątku obrotowego zalicza się: zapasy, należności, papiery wartościowe przeznaczone do obrotu oraz środki pieniężne.
Zapasy rzeczowe to majątek obrotowy, który ze względu na spełniane funkcje w danym podmiocie gospodarczym dzieli się rodzajowo na: materiały, produkcję niezakończoną, produkty gotowe i towary.
Materiały są nabyte w celu zużycia na wewnętrzne potrzeby danej jednostki gospodarczej. Z reguły są one zużywane jednorazowo i całkowicie w danym cyklu produkcyjnym, przekazują swą wartość produktom pracy. Należą do nich: surowce, półfabrykaty obcej produkcji, opakowania, paliwo, części zapasowe maszyn i urządzeń, odpadki.
Do produkcji niezakończonej należą: produkcja w toku oraz półfabrykaty (niegotowe jeszcze wyroby własnej produkcji), a także wykonywane roboty i usługi przed ich zakończeniem.
Produkty gotowe to wykonywane we własnym zakresie i przeznaczone do sprzedaży innym jednostkom całkowicie zakończone wyroby gotowe i wykonane usługi.
Towary to rzeczowe składniki majątku obrotowego nabyte przez daną jednostkę gospodarczą w celu dalszej odsprzedaży w niezmienionej postaci.
Należności to należne jednostce gospodarczej kwoty pieniężne od innych podmiotów prawnych i fizycznych, głównie z tytułu sprzedaży towarów i produktów, jeśli moment sprzedaży nie pokrywa się z momentem otrzymania środków pieniężnych.
Papiery wartościowe to nabyte w celu odsprzedaży papiery wartościowe, takie jak:
akcje, obligacje, których okres ich posiadania będzie krótszy od jednego roku.
Do środków pieniężnych zalicza się kwoty pieniężne, którymi w danej chwili może dysponować jednostka gospodarcza.
Środki pieniężne dzieli się w zależności od miejsca ich przechowywania na:
- gotówkę w kasie,
- środki pieniężne w banku (ulokowane na lokatach lub rachunkach bieżących).
Środki pieniężne mogą być dzielone w zależności od waluty, w jakiej występują na:
krajowe i zagraniczne.
Zakończenie lekcji.
5. Bibliografia
Matuszewicz J., Matuszewicz P., Rachunkowość od podstaw, wyd. Finans-Servis, Warszawa 2006.
6. Załączniki
a. Zadanie domowe
Napisz, jakie są składniki majątku w dowolnej firmie lub w przedsiębiorstwie, które znasz?
