Kompozycja, czyli poszukiwanie harmonii w świecie sztuki – Moje miasto. Collage

(1)

Kompozycja, czyli poszukiwanie harmonii w świecie sztuki – Moje miasto. Collage

1. Cele lekcji

a. Wiadomości

1. Przypomnienie rodzajów kompozycji: otwarta, zamknięta, symetryczna, z rytmem.

2. Wprowadzenie nowych terminów dotyczących porządkowania form: kompozycja geometryczna, wertykalna, horyzontalna, abstrakcyjna, diagonalna, realistyczna.

3. Wzbogacanie języka plastyki z dziedziny warsztatu plastycznego (kompozycja, forma) i wiedzy o sztuce (tematy w malarstwie).

b. Umiejętności

1. Uczeń rozpoznaje i nazywa poznane kompozycje.

2. Poprawnie dokona klasyfikacji poznanych kompozycji i tematów w sztuce.

3. Ze zrozumieniem analizuje wybrane dzieła sztuki pod kątem poznanej wiedzy o porządkowaniu form w świecie sztuki.

4. Rozumie, jakie możliwości daje zastosowanie odpowiedniej kompozycji w celu przekazania intencji i emocji artysty.

5. Potrafi wyjaśnić, jakimi środkami artystycznymi można uzyskać harmonię i dysharmonię.

6. Zastosuje poznane wiadomości w praktyce, tworząc szkice kompozycyjne, zadania strukturalne i projekty tematyczne.

2. Metoda i forma pracy

Pokaz plansz z rodzajami kompozycji i prezentacji multimedialnej przedstawiającej tematykę malarstwa w dziejach sztuki. Dyskusja, analizowanie i porównywanie różnic i podobieństw kompozycyjnych. Prowokacja i inspiracja do samodzielnej pracy twórczej.

(2)

3. Środki dydaktyczne

a. Plansze 1-3: Forma – kształt – kompozycja;

b. Epidiaskop do pokazywania wydrukowanych plansz;

c. Karty pracy – definicje kompozycji do przyporządkowania;

d. Prezentacja multimedialna – Podstawowe grupy tematyczne w malarstwie;

e. Komputer oraz rzutnik multimedialny do pokazania prezentacji i plansz w formie plików Worda;

f. Mały słownik terminów plastycznych, Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki, Wiedza Powszechna Warszawa 1974;

g. Materiały ucznia do wykonania collage: karton, skrawki tkanin, szara i kolorowa gazeta, wycinanki, klej.

4. Przebieg lekcji

Scenariusz przewiduje część teoretyczną - przygotowawczą i drugą część praktyczną. Lekcja umożliwia utrwalanie, porządkowanie i przyswajanie podstawowej wiedzy z zakresu warsztatu plastycznego oraz zagadnień z historii sztuki dotyczących klasyfikacji malarstwa ze względu na przedstawioną tematykę.

Głównym celem lekcji jest uporządkowanie i przyswojenie terminów plastycznych dotyczących kompozycji. Wspólne analizowanie różnych możliwości i wariantów stosowania tych samych form i kształtów celem wzbogacania pomysłowości i inspiracji twórczej uczniów. W części praktycznej uczniowie mają za zadanie wykonać collage z materiałów różnych na temat „Moje miasto”, wykorzystując nabytą wiedzę i kompozycję zgodnie z upodobaniami i własną osobowością. Działalność plastyczną łączę z poznawaniem wiadomości, z historii sztuki, umożliwiając kontakt z wielkimi artystami i ich dziełami, ucząc odpowiedniej klasyfikacji dzieł, chronologii, uogólniania zagadnień.

a. Faza przygotowawcza

Swobodna dyskusja z uczniami celem przypomnienia i uporządkowania posiadanej wiedzy na temat dyscyplin sztuki, poznanych środków artystycznych, kompozycji, tematyki malarstwa.

b. Faza realizacyjna

1. Czynności porządkowe, sprawdzenie listy obecności oraz podanie tematu i celu lekcji.

2. Przypomnienie definicji „kompozycja” oraz rodzajów kompozycji z wcześniejszych doświadczeń ze szkoły podstawowej.

(3)

sugerowanie pomysłów i skojarzeń.

4. Nauczyciel zadaje pytania pomocnicze: jakie formy są statyczne, a jakie dynamiczne (diagonalne), które stwarzają wrażenie harmonii, ładu i porządku, a które wprowadzają nieporządek.

5. Sprawdzenie poprawności nazywania i definiowania omawianego sposobu porządkowania elementów obrazu poprzez dopasowywanie kart z definicjami i przykładami kompozycji na planszach.

6. Podsumowanie rozmowy o kompozycji i samodzielne zapisanie przez uczniów na tablicy oraz w zeszycie definicji: Kompozycja jest to odpowiednie rozmieszczenie elementów plastycznych (form, linii, plam barwnych) na płaszczyźnie obrazu w celu stworzenia ładu i porządku, czyli harmonii.

7. Poszerzenie wiedzy o dziele i sztuce poprzez pokaz prezentacji multimedialnej ukazujący inny sposób klasyfikacji dzieł malarskich pod kątem tematyki.

8. Uczniowie oglądają i korzystają ze źródeł (kontakt z dziełami sztuki).

9. Analizują, wyciągają wnioski, wzbogacają swoją wiedzę i wzmacniają motywację do działania plastycznego.

10. Samodzielnie zapisują do zeszytu tematy malarskie.

11. Polecenie przygotowania różnych materiałów na collage do pracy - „Moje miasto”.

c. Faza podsumowująca

Podczas lekcji zostało lepiej zrozumiane pojęcia kompozycji, przypomniane i utrwalone zostały wiadomości z dziedziny warsztatu plastycznego i historii sztuki. Poznane zostały: nowe terminy i skojarzenia rozwijające ogólną orientację plastyczną, a także sposób klasyfikacji i podziału dzieł malarskich. Samodzielne wykorzystanie i zastosowanie poznanych zagadnień w praktycznym działaniu uczniów.

5. Bibliografia

a). http://pl.wikipedia.org/wiki/Kompozycja_(sztuki_wizualne)

b). http://www.wiw.pl/sztuka/plastyka/

c). http://library.thinkquest.org/20868/pol/home.htm

d). Sztuka Encyklopedia multimedialna, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 1999,

(4)

2 3 4

5 6

6. Załączniki

a. Karta pracy ucznia

b. KARTY Z DEFINICJAMI KOMPOZYCJI DO UKŁADANIA NA PLANSZACH



1 Kompozycja, w której obie części

- lewa i prawa - są jednakowe lub do siebie

podobne

Kompozycja, w której strony różnią się od siebie

Kompozycja, w której układ elementów

daje wrażenie spokoju i równowagi.

Przeważają linie lub układy pionowe i poziome.

Kompozycja,

w której układ elementów daje wrażenie ruchu,

napięcia.

Przeważają linie lub układy ukośne.

Kompozycja, w której dzięki umiejętnemu

rozłożeniu kształtów i plam żadna z jej części, ani prawa

ani lewa, nie ciąży w dół.

Kompozycja, w której jeden kształt

powtarza się

w określonych odstępach.

(5)

Kompozycja, czyli poszukiwanie harmonii w świecie sztuki – Moje miasto. Collage