Struktura zawodowa ludności Polski i świata
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• zna różne podziały ludności pod względem zawodowym – wg źródła utrzymania (zawodowo czynni/ bierni), wg wieku, wg sektora zatrudnienia,
• zna główne sektory gospodaki,
• rozumie fakt, że proporcje między poszczególnymi grupami wiekowymi ludzi związane są z fazami rozwoju demograficznego społeczeństw,
• rozumie różnicę między współczynnikiem aktywności zawodowej a współczynnikiem zatrudnienia.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• analizować dynamikę zmian poziomu aktywności zawodowej w Polsce,
• wyjaśnić przyczyny głównych zmian w strukturze zatrudnienia Polski w przeszłości,
• ocenić aktualną strukturę zawodową w Polsce na tle innych państw świata,
• wykazać związek między poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego państw a udziałem ludności zatrudnionej w poszczególnych sektorach gospodarki,
• wyjaśnić znaczenie odsetka ludności z wykształceniem wyższym i poziomem analfabetyzmu jako mierników rozwoju społeczno-gospodarczego państw.
c) Postawy Uczeń:
• współpracuje w grupie.
2. Metoda i forma pracy
Praca z podręcznikiem, praca w grupach jednolita.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik, kartki z pytaniami.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Czynności organizacyjne – sprawdzenie listy obecności, zapisanie tematu lekcji na tablicy.
2. Podanie celu lekcji i omówienie sposobu jej przeprowadzenia.
b) Faza realizacyjna
1. Wprowadzenie podziałów ludności na świecie pod względem zawodowym wg różnych
kryteriów (źródeł utrzymania, wieku i sektorów zatrudnienia). Szczególne zwrócenie uwagi na to, iż grupa ludności zawodowo czynnej obejmuje nie tylko osoby pracujące, ale też bezrobotne, gotowe do podjęcia pracy.
2. Podział klasy na 5-6 zespołów - każda grupa odpowiada na 6 pytań (wydrukowanych na karteczkach – załącznik 1) w oparciu o szczegółową analizę map i wykresów zamieszczonych w podręczniku.
3. Po zakończeniu pracy w grupach, przedstawiciele każdego z zespołów odpowiadają na jedno pytanie. W tym czasie pozostałe grupy przysłuchują się i ewentualnie dodają swoje uwagi do wypowiedzi poprzedników.
c) Faza podsumowująca
1. Zapisanie głównych wniosków z odpowiedzi wszystkich grup.
2. Uczniowie rozpoznają na podstawie danych państwo, którego one dotyczą.
Belgia, Ukraina, Chiny, Australia, Hiszpania, Indonezja, Niger
% ludności utrzymującej się z rolnictwa:
a) poniżej 10 % - ...
b) 10-30 % - ...
c) powyżej 30 % - ...
5. Bibliografia
J. Kop, M. Kucharska, E. Szkurłat, Geografia społeczno-ekonomiczna, PWN, Warszawa 2003.
6. Załączniki
Załącznik 1.
W oparciu o rysunki znajdujące się w temacie 4 podręcznika – Przemiany w strukturze zatrudnienia ludności na świecie i w Polsce, odpowiedz na pytania:
1. Podaj prawidłowości dotyczące proporcji między liczebnością ludności przedprodukcyjnej, produkcyjnej i poprodukcyjnej w różnych krajach.
2. Wyjaśnij o czym może świadczyć struktura zawodowa ludności wg sektorów w poszczególnych krajach. Uzasadnij swoją odpowiedź.
3. Dokonaj podziału państw na 3 różniące się strukturą zawodową grupy.
4. Oceń aktualną strukturę zawodową ludności Polski na tle innych państw.
5. Wyjaśnij możliwe przyczyny zmian w strukturze zawodowej ludności w Polsce w przeszłości.
6. Czy ilość ludności rolniczej może być miernikiem rozwoju gospodarczego państw ? Uzasadnij swoją odpowiedź. Zaproponuj inne mierniki uwzględniając ich wady i zalety.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
