HISTORYCZNO-ETYMOLOGICZNY ANTROPONIMÓW
ZIEMI CHEŁMSKIEJ
(XVI–XVII WIEK)
SŁOWNIK
HISTORYCZNO-ETYMOLOGICZNY ANTROPONIMÓW
ZIEMI CHEŁMSKIEJ (XVI–XVII WIEK)
KATEDRA UKRAINISTYKI
IRENA MYTNIK
Prof. Ewa Wolnicz–Pawłowska Uniwersytet Warszawski Prof. Feliks Czyżewski Uniwersytet Marii Curie–Skłodowskiej
Prof. Wiktor Szulhacz Narodowa Akademia Nauk Ukrainy
Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą
„Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2012–2014”
Publikacja sfinansowana przez Prorektora UW ds. badań naukowych i współpracy z zagranicą, Fundację Uniwersytetu Warszawskiego,
Wydział Lingwistyki Stosowanej oraz Katedrę Ukrainistykі
Wydawca Katedra Ukrainistyki Uniwersytet Warszawski
ul. Szturmowa 4 02‑678 Warszawa tel./fax (022) 5534252 http://www.ukraina.uw.edu.pl
e‑mail: kfu@uw.edu.pl
Dorota Białkowska Projekt okładki Oksana Draczkowska
Myśli uczesane
Seria leksykograficzna Katedry Ukrainistyki UW pod red. Julii Roguskiej, Switłany Romaniuk i Piotra Nagórki
Tom I
ISBN 978‑83‑941574‑5‑6 Skład, łamanie, druk i oprawa
Sowa – Druk na życzenie www.sowadruk.pl tel. +48 22 431 81 40
Kseni, Łukaszowi i Bartusiowi
poświęcam
Słownik historyczno-etymologiczny antroponimów ziemi chełmskiej (XVI – XVII wiek) dokumentuje imiennictwo o cechach językowych polskich i ukraińskich, a także nazwy proweniencji obcej: łacińskie oraz białoruskie, litewskie, niemieckie, ormiańskie, rumuńskie, szkockie, tatarskie, tureckie, węgierskie i żydowskie, o różnym stopniu przyswojenia do polszczyzny, analizuje strukturę językową i pochodzenie wyekscerpowanych ze źródeł antroponimów. Stanowi uzupełnienie monografii Imiennictwo ziemi chełmskiej w XVI–XVII wieku1, będącej studium rozwoju systemu antroponimicznego tej części pogranicza polsko‑ukraińskiego oraz rubieży Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, na którym od wieków stykały się i wzajemnie prze- nikały różne etnosy i kultury. Zaprezentowane w niej zostało nazewnictwo osobowe odnoszące się do szlachty, mieszczan i chłopów w kontekście antro- ponimii kresowej oraz innych dzielnic dawnej Rzeczypospolitej i imien- nictwa ziem ukraińskich.
Bazę źródłową Słownika tworzą materiały rękopiśmienne i drukowane, które stosunkowo dobrze dokumentują zarówno polską, jak i ukraińską antroponimię historyczną poszczególnych stanów ziemi chełmskiej w XVI–
XVII wieku. Sytuacja etniczna, wyznaniowa i społeczna na tym terenie była zbliżona do sytuacji w dawnym województwie wołyńskim, przedstawionej w Antroponimii Wołynia w XVI–XVIII wieku2, stąd też przyjęto podobne zasady doboru źródeł. Są to w większości akta miast i starostw: księgi radzieckie i wójtowsko‑ławnicze, poza tym lustracje ziemi chełmskiej i inwentarze starostw, księgi podkomorskie, księgi poborowe, rejestry podatkowe, a także archiwalia rodzinne i metryki kościelne zawarte w aktach parafii rzymskoka- tolickich – pozostające w zbiorach archiwalnych Archiwum Głównego Akt
1 Irena Mytnik, Imiennictwo ziemi chełmskiej w XVI–XVII wieku, Warszawa 2017. Tam
Dawnych w Warszawie, Archiwum Państwowego w Lublinie oraz w Dziale Rękopisów Lwowskiej Biblioteki Naukowej im. W. Stefanyka.
Drugą grupę materiałów źródłowych stanowią druki. Są to tablice genealogiczne szlachty ruskiej i polskiej, spisy szlachty i urzędników, spisy studentów Akademii Zamojskiej pochodzących z ziemi chełmskiej, lustracje królewszczyzn, a także księgi sądowe, inwentarze, opisy dóbr, wsi i miast.
Wszystkie badane dokumenty pisane były w języku polskim lub po łacinie, również te, które pochodzą z wydawnictw ukraińskich oraz Wileń- skiej Komisji Archeograficznej.
Słownik liczy przeszło 5300 haseł. W tytule artykułu hasłowego umiesz- czony został antroponim, następnie dokumentacja źródłowa, cytująca zapis najstarszy, pochodzący z dokumentów XVI‑wiecznych i najpóźniejszy, wynotowany z dokumentów XVII‑wiecznych lub tylko zapis najstarszy, pochodzący z dokumentów XVI‑wiecznych bądź XVII‑wiecznych (w sytu- acji braku poświadczeń wcześniejszych). Przyjęta zasada pokazuje, że liczba haseł dokumentujących więcej niż jedną nazwę osobową nie jest duża, rzuca tym samym pewne światło na temat ewolucji nazwisk. Egzemplifi- kacja uwzględnia również poświadczone w źródłach warianty fonetyczne i graficzne nazwiska oraz innych określeń poimiennych takich jak przy- domek, zawód (funkcja) czy nazwa wskazująca na aktualną relację syn – ojciec, np. Jerzy Bogdanowicz Hański CZ 1510. Dwa lub więcej poświadczenia antroponimu zapisanego w tym samym stuleciu przytaczane są wtedy, gdy występuje on w formule wieloelementowej obok innego określenia poimien- nego, np. Joseph Babik Actor AKR 1623, Stanisław Architector Actor AKR 1623 czy Albrecht Constantin Dunin Mokiszewski AGS 1636, Jozeph Dunin Borkowski KGKR 1652.
Z uwagi na dwuznaczność i chwiejność dawnej or tografii związanej z mieszaniem liter i grup literowych ą i ąn, c i cz, ę i en, ch i h, i, j i y, l i ł, n i ń, f i p, ph oraz, r i rz, s i sch, ss, sz, ś i s, z i ż tytuły hasłowe antroponimów zostały zapisane zgodnie ze współczesną pisownią polską. Na uwagę zasługują liczne przykłady oboczności formacji z ch i h, np. BUCHAJ, BUCHAJCZUK, BUCHAJŁO obok BUHAJCZANKA, cechujące pogranicze polsko‑ruskie.
Postać literacką mają również formy zmazurzone, np. KRZYSZTOFOWA, KRZYSTOFOWA f: Helzbieta Krzystofowa AU 1635 czy MĄCZANKA, MĄCANKA f: Hedwiga Mącanka AKR 1605. Odmianki fonetyczne i graficzne umieszczone zostały w obrębie jednego hasła, bezpośrednio po literackiej
SISZOWICZ, SZISZOWICZ: Pasko Schiszowicz LL 1564, Paulus Siszowicz ASA. Następnie każdy wariant graficzny i fonetyczny został podany jako odrębne hasło zaopatrzone w odsyłacz do hasła głównego, np. SISZOWICZ:
zob. SYSOWICZ oraz SZISZOWICZ: zob. SYSOWICZ.
Formy zróżnicowane morfologicznie również tworzą odrębne hasła w Słowniku, np. BARWIERZ i BARWIERKO.
Formacje patronimiczne z sufiksami -icz, -ewicz, -owicz w tytule hasła mają spółgłoskę z w nawiasie okrągłym w sytuacji, gdy w źródłach dany antroponim został poświadczony w obydwu wariantach fonetycznych, np.
MIKOŁASZKIEWIC(Z): Franciscus Mikołaszkiewic ASA 1681, Stanisław Miko- łaszkiewicz KWZ 1696.
Tytuły artykułów hasłowych, poprzedzone gwiazdką (*), są rekon- struowane z przypadków zależnych lub form w N. pl., np. *BĄDZYŃSKI:
Ludwika Bądzyńskiego (Gen.) R 1669 czy *SZULHACZ: Procop et Anna Szul- hacze KWZ 1685.
Hasło zawiera objaśnienie etymologii. Wskazano w nim bezpośrednią podstawę motywacyjną nazwiska: nazwę miejscową, apelatyw, imię pełne lub jego formę pochodną, nazwę osobową pochodzenia apelatywnego, etnonim itp.
Przy niektórych hasłach nie ma objaśnienia etymologii, zastosowano natomiast odsyłacze. Przyjęto skrót zob., odsyłający do hasła podstawowego, z którym dany antroponim pozostaje w bezpośrednim związku, np. Joannes Bakałarczuk AK 1698. Zob. BAKAŁARZ. Skróty por. i por. też odsyłają do pozostałych poimiennych elementów danego zestawienia identyfikacyj- nego, niekiedy również do antroponimów poświadczonych w innych opra- cowaniach. Rozbudowane formuły nazewnicze zostały bowiem rozbite na pojedyncze hasła, co oznacza, że zestawienie typu Jakub Jaslikowski zwany Bieszkowna CZ 1515 jest objaśniane pod hasłami JAŚLIKOWSKI i BIESZ- KOWNA, zaś zestawienie Andreas Orchowski Dawidowicz RPCH 1563 pod hasłami ORCHOWSKI i DAWIDOWICZ. Dla jeszcze bardziej wyrazi- stego przedstawienia powiązań formalnostrukturalnych i spojenia systemu nazewniczego, wprowadzono dodatkowe hasło odsyłaczowe (graficznie bez wytłuszczenia) do antroponimu należącego do tego samego gniazda, np. obok hasła typu BRODZIANKA f: (…). Zob. BRODA umieszczony został stosowny zapis przy haśle BRODA: (…). Zob. też BRODZIANKA.
Z uwagi na wielomotywacyjność nazwisk, te same przykłady znalazły
ZAJCZUK umieszczony został w hasłach o tytułach ZAJ i ZAJAC, zaś odsy- łacz: Zob. też MICZ, MICZAK, MICZEWICZ, MICZOWICZ, MICZKO, MICZKOWA, MICZKOWIC(Z), MICZYK w hasłach o tytułach: NICIPOR, DMITROWIC(Z), MICHAŁOWICZ, MIKOŁAJCZUK.
Zastosowanie wskazanych wyżej odsyłaczy wielostronnych, łączących wyzyskane ze źródeł antroponimy (również warianty fonetyczne i graficzne), pozwala dostrzec ich bogactwo oraz zachodzące na obszarze kulturowo i społecznie zróżnicowanym procesy nazwiskotwórcze.
Przy formacjach niejednoznacznych zastosowano formułę „Może od
…”, np. Mikołai Czymlik AKR 1627. Może od ukr. чемліт ‘rodz. męskie go ubrania wierzchniego’ Грін.
Przy ustalaniu pochodzenia nazwisk odmiejscowych nazwy miej- scowości, sta nowiące ich podstawy derywacyjne, przytaczane są przede wszystkim w oparciu o następujące publikacje: B. Czopek, Nazwy miej- scowe dawnej ziemi chełmskiej i bełzkiej (w granicach dzisiejszego państwa polskiego), Wrocław 1988; T. Pluskota, Nazwy miejscowe ziem ruskich Rzeczypo- spolitej XVI–XVIII w. Toponimia Ukrainy i pogranicza polsko-ruskiego, Bydgoszcz 1998; Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. F. Su limirskiego, B. Chlebowskiego, W. Walewskiego, t. I–XV, Warsza wa 1880–1902 oraz З. Купчинська, Стратиграфія архаїчної ойконімії України, Львів 2016 і O. Цинкаловський, Стара Волинь і волинське По лісся, т. І–ІI, Вінніпеґ 1986.
Wykorzystano rów nież opracowania monograficzne nazw geograficz- nych poszczególnych dzielnic dawnej Polski. Odstąpiono jednak od każdora- zowego przywoływania literatury poświadczającej występowanie nazw miej- scowych. Jedynie w przypadku nazwisk, dla których nie znaleziono podstaw motywacyjnych, zastosowano odsyłacz do odpowiednich opracowań dawnej antroponimii. W Słowniku przywoływane są w pierwszej kolejności nazwy miejscowości położonych w ziemi chełmskiej, następnie z innych centrów życia politycznego i gospodarczego Rzeczypospolitej, i tylko w wyjątkowych sytuacjach z regionów znacznie bardziej oddalonych od omawianego terenu.
Deskrypcje odmiejscowe przy nazwiskach historycznych podawane są wtedy, gdy wskazują na podstawę motywacyjną antroponimu hasło- wego, np. Stanisław z Potoka Potocki LCH 1661. W przypadku nazwisk modelowych z sufiksem -ski ich pochodzenie jest ustalane na podstawie od powiednich nazw osobowych poświadczonych w źródłach, np. Nico-
podstaw motywacyjnych, które w Słowniku zostały poprzedzone gwiazdką (*), np. Jan Piestrzykowski AGS 1634. Brak n.m. Od n.os *Piestrzyk : piestrzec, piestrzyca ‘grzyb’ SXVI.
W opisie charakterystyki etymologiczno‑motywacyjnej formacji odapelatyw nych oraz patronimicznych pochodzenia apelatywnego, wyko- rzystane zostały liczne źró dła leksykograficzne języka polskiego i monogra- ficzne, por. Literatura. Materiał pochodzenia ukraińskiego objaśniany jest na podstawie słowników języka ukraińskiego, np. Словник староукраїнської мови ХІV–ХV ст., за ред. Л. Гумецької, І. Гринчишина, т. І–ІІ, Київ 1977–
1978; Словник української мови ХVІ–ХVІІ ст., за ред. Д. Грин чи шина та ін., вип. 1–15, Львів 1994–2010; Є. Тимченко, Матеріали до словника писемної та книжної україн ської мови ХV–ХVІІІ ст., кн. 1–2, Київ‑Нью‑Йорк 2002–
2003; Б. Грінченко, Словарь української мови, т. І–ІV, Київ 1907–1909. Wyko- rzystano ponad to słowniki etymologiczne języka polskiego i języka ukra- ińskiego oraz słowniki gwar polskich i ukraińskich. Pochodzenie formacji patronimicznych zostało ustalone na podstawie antroponimów poświadczo- nych w źródłach lub ich prawdopodobnych, rekonstruowanych form, np.
Stanisław Piwkowic ASA 1625. Zob. PIWKO czy Kuzma Baydowczicz LR 1565.
Od n.os. *Bajdowec’: ukr. байда ‘beztro ski człowiek, hultaj, leń’ СУМ XVI–
XVII.
Etymologię nazwisk odimiennych ustalono przede wszystkim w oparciu o monografie: M. Malec, Staropolskie skrócone nazwy osobowe od imion dwuczło nowych, Wrocław 1982 i Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków 1994, J. Bubaka, Księga naszych imion, Wrocław 1993 oraz prace ukraińskojęzyczne: I. Трійняк, Cловник українських імен, Київ 2005, П. Чучка, Слов’янські особові імена українців, Ужгород 2011 i inne.
W objaśnianiu pochodzenia formacji odetnicznych pomocą posłużyła m.in. 4 cz. Słownika etymologiczno-motywacyjnego staropolskich nazw osobo- wych, cz. 1–7, Kra ków 1995–2002, zaś nazwisk proweniencji obcej – cz. 5 i 7 tego opracowania oraz monografia J. S. Bystronia, Nazwiska polskie, Lwów–
Warszawa 1936.
Formacje odmężowskie i patronimika córek, mimo iż pozostają w związku z motywującymi je antroponimami męskimi, podawane są w odrębnych artykułach hasłowych z kwalifikatorem f (femininum).
W objaśnieniu ich etymologii zastosowano odsyłacze do poświadczonych w źródłach nazwisk męskich, od których zostały utworzone lub przytoczono
feminatywy identyczne z antroponimami męskimi, które nie wystąpiły w badanych źródłach. W objaśnieniu ich etymologii przytoczono formy rekonstruowane. Stanowią one odrębne hasła w Słowniku. Te, które znalazły poświadczenie w antroponimach męskich, zostały umieszczone w odpo- wiednich artykułach hasłowych po średniku i poprzedzone kwalifikatorem f.
Nazwy łacińskie mają w tytule hasła kwalifikator (łac.).
Przy nazwach osobowych jednakowo brzmiących w języku polskim i w języku ukraińskim, którym towarzyszą wspólne imiona, tj. występujące w takiej samej formie językowej w kalendarzu liturgicznym cerkiewnym i katolickim (także zapisane w formie łacińskiej), podawane są dwie etymo- logie: na gruncie języka polskiego oraz na gruncie języka ukraińskiego, w pozostałych przypadkach kryterium decydującym jest kryterium imienia.
Zaproponowane interpretacje etymologiczne często prowadzą do wielomotywacyjności i mają na ogół postać hipotetyczną. Nader trudne do odtworzenia są dziś dawne procesy onimiczne, zwłaszcza zachodzące na terenach pogranicza językowo‑kulturowego.
Słownik historyczno-etymologiczny antroponimów ziemi chełmskiej (XVI –XVII wiek) kierowany jest do naukowców, wykładowców, doktorantów i studentów zainteresowanych podjętą problematyką. Jej popularnonau- kowy charakter jest również wyjściem naprzeciw oczekiwaniom szerokiego grona osób bez przygotowania specjalistycznego, poszukujących informacji na temat pochodzenia i struktury swoich nazwisk. O potrzebie prac tego typu świadczy chociażby popularność stron internetowych poświęconych etymologii nazwisk i genealogii.
Składam serdeczne podziękowania Recenzentom Słownika: prof.
Ewie Wolnicz‑Pawłowskiej, prof. Feliksowi Czyżewskiemu i prof. Wikto- rowi Szulhaczowi za ogromny trud, który sobie zadali, recenzując pracę do druku. Jestem im bardzo wdzięczna za niezwykle cenne i wnikliwe uwagi oraz sugestie. Bez ich wiedzy, którą zechcieli się ze mną podzielić, praca ta z pewnością miałaby zupełnie inny kształt.
RĘKOPISY
ACH 1619–1677 – Akta miasta Chełma 1619–1677, Archiwum Państwowe w Lublinie (dalej: APL), 43/0, S. 1.
ACH 1678–1700 –Akta miasta Chełma 1678–1700, APL, 43/0, S. 2.
ACZ 1591 – Acta consularia Zamoscensia 1591, APL, 35/61/0/2, S. 9.
ACZ 1688–1689 – Acta consularia Zamoscensia 1688–1689, APL, 35/61/0/2, S. 1.
ADS 1644, 1678 – Akta dóbr Świerże 1644, 1678, APL, 35/2, S. 1–2.
AH 1601–1615 – Akta miasta Hrubieszowa z 1601–1615, APL, 43/0, S. 1.
AH 1630 – Akta miasta Hrubieszowa z 1630, APL, 43/0, S. 3.
AMK 1616–1698 – Akta miasta Kryłowa 1616–1698, APL, 41/0, S. 1, S. 3.
AKR 1586–1590 – Akta miasta Krasnegostawu 1586–1590, APL, 43/0, S. 1.
AKR 1604–1608 – Akta miasta Krasnegostawu 1604–1608, APL, 43/0, S. 2.
AKR 1618–1629 – Akta miasta Krasnegostawu 1618–1629, APL, 43/0, S. 3.
AS 1688–1699 – Akta miasta Sawina 1688–1699, APL, 35/52, S. 7.
AU 1614–1632 – Akta miasta Uchanie z 1614–1632, APL, 58/0, S. 1–2.
AU 1635–1641 – Akta miasta Uchanie z 1635–1641, APL, 58/0, S. 3.
DZ 1643–1653 – Decreta officii consularis civitatis Zamoscensis, APL, 35/61/0/2, S. 6.
I 1509 – Inwentarze starostwa chełmskiego i ratneńskiego z 1509 r., Archiwum Główne Akt Dawnych (dalej: AGAD), Dz. LIV, 9.
ICH 1540 – Inwentarz ziemi chełmskiej z 1540 r., AGAD, Dz. LIV, 40.
ICH 1545 – Inwentarz starostwa chełmskiego z 1545 r., AGAD, Dz. LVI, C 1.
IH 1544 – Inwentarz starostwa hrubieszowskiego z 1544 r., AGAD, ASK, Dz. LVI, H.2
IK 1560, 1572 – Inwentarz starostwa krasnostawskiego z 1560 r. i z 1572 r., AGAD, Dz. LVI, K6/I.
KCZ 1689–1700 – Księga urodzeń parafii rzymsko-katolickiej Czułczyce z 1689–
KGCH 1653–1676 – Księga grodzka chełmska. Rejestry podatkowe z 1653–1676, APL, 35/9, S. 1–2.
KGKR 1652–1676 – Księga grodzka krasnostawska. Rejestry podatkowe z 1652–
1676, APL, 35/12, S. 1–2.
KUK 1687–1700 – Księga urodzeń, małżeństw i zgonów parafii rzymsko-katolickiej w Kumowie z 1687–1700, APL, 35/106, S. 1.
KMSZ 1645–1700 – Księga urodzeń parafii rzymsko-katolickiej w Szczebrzeszynie z 1645–1700, APL, 35/106/45, S.17.
KP 1500–1510 – Księga poborowa Ratna 1500–1510, AGAD, Dz. I, 34.
KP 1579–1603 – Księgi podkomorskie chełmskie 1579–1603, APL, 35/14/3, S. 2.
KS 1623–1700 – Księga urodzeń i małżeństw parafii rzymsko-katolickiej w Siennicy Różanej z 1623–1700, APL, 35/106, S.4.
KSZ 1650–1675 – Księga urodzeń parafii rzymsko-katolickiej w Szczebrzeszynie z 1650–1675, APL, 35/106, S.10.
KWZ 1685–1700 – Księga wójtowsko-ławnicza Zamościa 1685–1700, APL, 35/61/0/2, S. 39– 41.
LCH 1661 – Lustracja ziemi chełmskiej z 1661 r., AGAD, Dz. XLVI, 124.
RD 1602–1678 – Papiery odnoszące się do rodziny Daniłowiczów 1602–1678, Lwowska Naukowa Biblioteka im. W. Stefanyka NAN Ukrainy, Oddział Rękopisów, ze spół 5, Rękopisy Biblioteki Zakładu Narodowego im. Osso- lińskich, rkps. 4432.
RPCH 1500–1591 – Regestr poborów ziemi chełmskiej w 1500–1591 r., AGAD, Dz. I, 37.
DRUKI
AGS 1604–1691 – Акты холмского гродского суда 1604–1691 [в:] Акты изда - ваемые виленскою Коммиссіею для разбора древнихъ актовъ, т. ХХIIІ, Вильна 1896.
ASA 1595–1700 – Album studentów Akademii Zamojskiej 1595–1781. Opracował H. Gmiterek, Warszawa 1994.
CZ – Czarnecki W., Szlachta ziemi chełmskiej do połowy XVI wieku, Białystok 2012.
IP 1697 – Instrukcja poselska w 1697 [w:] R. Kozyrski, Posłowie ziemi chełmskiej, laudum sejmikowe i instrukcja poselska na sejm elekcyjny 1697 roku, „Rocznik Chełmski”, nr 4 (1998), s. 201–213.
LK 1564–1565 – Люстрації королівщин в землях холмській, белзькій і львівській з 1564–1565 рр. [в:] Жерела до істориї України-Руси, за ред.
М. Грушевського, т. III, т. VII, Львів 1900–1903.
LL 1564 – Люстрація Любомльскаго староства 1564 г. [в:] Архивъ Юго-Западной Рос сіи, изда ваемый Коммиссіею для разбора древнихъ актовъ, ч. VІІ, т. IІ, Кіeвъ 1898.
LR 1565 – Люстрація Ратненскаго староства 1565 г. [в:] Архивъ Юго-Западной Рос сіи, изда ваемый Коммиссіею для разбора древнихъ актовъ, ч. VІІ, т. IІ, Кіeвъ 1898.
KR 1594 – Baranowski I., Księgi referendarskie, t. I, Warszawa 1910.
OCH 1510–1598 – Opis ziem i ludności ziemi chełmskiej [w:] A. Jabłonowski, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycz nym. Ziemie Ruskie.
Ruś Czerwona, t. VII, cz. II, Warszawa 1903.
OR 1500–1512 – Описи Ратненського староства з 1500–1512 рр. [в:]
М. Грушевський, Твори у 50 томах, Серія: „Iсторичні студії та розвідки (1895–1900)”, т. VI, Львів 2004.
PCH – Kozyrski R., Posłowie ziemi chełmskiej na sejmy Rzeczypospolitej w II połowie XVII wieku, „Rocznik Chełmski”, nr 5 (1999), s. 99–111.
PCH 1649 – Popisy (okazywania) szlachty w Rzeczypospolitej w II połowie XVII wieku. Po pis Chełmian z 7 sierpnia 1649 roku, pod red. R. Kozyrskiego,
„Rocznik Chełm ski”, nr 7 (2001), s. 341–358.
R 1669; 1672 – Gmiterek H., Rejestry szlachty ziemi chełmskiej z lat 1669–1672,
„Rocznik Chełmski”, nr 2 (1996), s. 327–345.
RCH 1697 – Rycerstwo ziemi chełmskiej i powiatu krasnostawskiego w 1697 r. [w:]
R. Kozyrski, Posłowie ziemi chełmskiej, laudum sejmikowe i instrukcja poselska na sejm elekcyjny 1697 roku, „Rocznik Chełmski”, nr 4 (1998), s. 201–213.
UCH – Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV–XVIII wieku:
spisy, opr. H. Gmiterek, R. Szczygieł, Kórnik 1992 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku, red. A. Gąsiorowski, t. 3, z. 2).
Acc. – Accusativus arab. – arabski brs. – białoruski bułg. – bułgarski czas. – czasownik czes. – czeski Dat. – Dativus daw. – dawniej dem. – deminutivum dlnśl. – woj. dolnośląskie dziec. – dziecięce
dźwiękonaśl. – dźwiękonaśladowcze ekspr. – ekspresywny
etn. – etnonim f – femininum gat. – gatunek Gen. – Genetivus germ. – germański gw. – gwarowy im. – imię
im. cerk. – imię cerkiewne im. chrz. – imię chrześcijańskie im. słow. – imię słowiańskie im. złoż. – imię złożone iron. – ironiczny
Kr płd‑wsch – Kresy południowo‑wschodnie Kr płn‑wsch – Kresy północno‑wschodnie kuj‑pom. – woj. kujawsko‑pomorskie
lub. – woj. lubelskie łac. – łaciński łódz. – woj. łódzkie młp. – woj. małopolskie maz. – woj. mazowieckie muzułm. – muzułmański n. – nazwa
nazw. – nazwisko niem. – niemiecki
n.m. – nazwa miejscowa n.os. – nazwa osobowa n.reg. – nazwa regionu n.rz. – nazwa rzeki orm. – ormiański pej. – pejoratywny per. – perski
płdsł. – południowosłowiański podk. – woj. podkarpackie podl. – woj. podlaskie pog. – pogardliwie pol. – polski
pom. – woj. pomorskie pot. – potoczny przen. – przenośnie przezw. – przezwisko przym. – przymiotnik psł. – prasłowiański reg. – region
ros. – rosyjski rum. – rumuński słow. – słowiański stp. – staropolski stsas. – starosaski stukr. – staroukraiński suf. – sufiks
staniem. – staro‑wysoko‑niemiecki
śrdniem. – średnio‑dolno‑niemiecki śrniem. – środkowoniemiecki
śrwniem. – średnio‑wysoko‑niemiecki święt. – woj. świętokrzyskie
tat. – tatarski tur. – turecki ukr. – ukraiński
warm‑maz. – woj. warmińsko‑mazurskie węg. – węgierski
wlkp. – woj. wielkopolskie wołos. – wołoski
wsł. – wschodniosłowiański wulg. – wulgarnie
zdr. – zdrobnienie ż – żeński
żart. – żartobliwy
Abramowicz 2003 – Abramowicz Z., Słownik etymologiczny nazwisk Żydów białostockich, Białystok.
AGWB – Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, t. I–III pod red.
Stanisława Glinki, oprac. przez zespół Instytutu Słowianoznawstwa PAN w składzie: Stanisław Glinka [et al.], od t. IV pod red. Ireny Marynia- kowej, oprac. przez zespół Instytutu Slawistyki PAN w składzie Maria Czurak [et al.], Warszawa 1980 i n.
AP XVI–XVIII – Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku, pod red.
Aleksandry Cieślikowej, od t. II przy współpracy Katarzyny Skowronek, t. I [A–G], t. II [ H–Mą], t. III [Mc–Pi], t. IV [Pl–St], t. V[ St–U], Kraków 2007–2015.
AR – Asiatick researches, London 1807.
Boniecki 1899 – Boniecki A., Herbarz Polski, t. I–XIV, Warszawa 1899–1913.
Bubak 1970–1971 – Bubak J., Nazwiska ludności dawnego starostwa nowotar- skiego, cz. I–II, Wrocław.
Buczyński 1993 – Buczyński M., Patronimika ormiańskie w XVII-wiecznym Zamościu, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica“, 27, s. 23–30.
Bystroń 1936 — Bystroń J. S., Nazwiska polskie, Lwów–Warszawa.
Czapla 2011 – Czapla A., Nazwy miejscowości historycznej ziemi lwowskiej, Lublin.
Czopek 1988 – Czopek B., Nazwy miejscowe dawnej ziemi chełmskiej i bełzkiej (w granicach dzisiejszego państwa polskiego), Wrocław.
Czyżewski, Sajewicz 1997 – Czyżewski F., Sajewicz M., Słownictwo ludowe ukraińskiej gwary wsi Ochoża koło Chełma [w:] Ze studiów nad gwarami wschodniosłowiańskimi w Polsce, „Rozprawy slawistyczne”, 12, Lublin, s. 45–86.
Czyżewski, Dudek 2003 – Czyżewski F., Dudek A., Słowniczek gwar polskich i ukraińskich gminy Wola Uhruska [w:] Gmina Wola Uhruska na tle
Euroregionu Bug: język i kultura, pod red. Feliksa Czyżewskiego, Wola Uhruska, s. 155–165.
ESB – Bańkowski A., Etymologiczny słownik języka polskiego, t. I [A–K], II [L–P], Warszawa 2000, t. III, cz. 1 [R], Częstochowa 2015.
Farkas – Farkas T. (red.), Słownik a tergo dawnych nazwisk węgierskich. XIV–
XVII wiek, Budapest 2009.
Gajl 2003 – Gajl T., Herby szlacheckie Rzeczpospolitej Obojga Narodów, Gdańsk.
Gala 1992 – Gala S., Polskie nazwy osobowe z podstawowym -l-/-ł- w części sufik- salnej, Łódź.
Gieysztor 1982 – Gieysztor A., Mitologia Słowian, Warszawa.
Harrison 1912 – Harrison H., Surnames of the United Kingdom: A Concise Etymo- logical Dictionary, London.
IŻP – Imiona przez Żydów polskich używane, pod red. L. Kośki, Kraków 2002.
Jabłonowski 1889 – Jabłonowski A., Polska XVI wieku pod względem geogra- ficzno-statystycznym, t. VIII, Ziemie Ruskie, Wołyń i Podole, Źródła Dziejowe, t. XIX, War szawa.
Jabłonowski 1902 – Jabłonowski A., Polska XVI wieku pod względem geogra- ficzno-statystycznym, t. VII, cz. 1, Ziemie Ruskie, Ruś Czerwona, Źródła Dzie- jowe, t. XVIII, Warszawa.
Jabłonowski 1908 – Jabłonowski A., Polska XVI wieku pod względem geogra- ficzno-statystycznym, t. VI, cz. 1–3, Podlasie, Źródła Dziejowe, t. XVII, Warszawa 1908–1910.
Jankowski 1997 – Jankowski H., Nazwy osobowe Tatarów litewsko-polskich,
„Rocznik Tatarów Polskich”, nr 4, s. 59–90.
Kamińska 1964 – Kamińska M., Nazwy miejscowe dawnego województwa sando- mierskie go, cz. I–II, Wrocław.
Karaś 1975 – Karaś M. (opr.), Studia nad dialektologią ukraińską i polską (z mate- riałów b. Katedry Języków Ruskich UJ), Kraków.
KNI – Bubak J., Księga naszych imion, Wrocław 1993.
Kojder 2014 – Kojder M., Antroponimia historyczna starostwa hrubieszowskiego w XVII i XVIII wieku, Lublin.
Kosyl 1978 – Kosyl Cz., Nazwy miejscowe dawnego województwa lubelskiego, Wrocław.
Kowalik–Kaleta 1981 – Kowalik–Kaleta Z., Staropolskie nazwy osobowe moty- wowane przez nazwy miejscowe, Wrocław.
Kozierowski 1914 – Kozierowski S., Badania nazw topograficznych dzisiejszej
Kozierowski 1916 – Kozierowski S., Badania nazw topograficznych dzisiejszej archidie cezji gnieźnieńskiej, t. I–II, Poznań.
Kozierowski 1921 – Kozierowski S., Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski, t. I–II, Poznań 1921–1922.
Kozierowski 1926 – Kozierowski S., Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wielkopolski, I–II, Poznań 1926–1928.
L – Linde S. B., Słownik języka polskiego, t. I–VI, Warszawa 1807–1814 (re print War szawa 1951).
LPŻ – Lietuvių pavardżių żodynas, red. A. Vanagas, t. I–II, Vilnius 1985–1989.
Lubaś 1968 – Lubaś W., Nazwy miejscowe południowej części dawnego woje- wództwa krakow skiego, Wrocław.
Łesiów 1972 – Łesiów M., Terenowe nazwy własne Lubelszczyzny, Lublin.
Makarski 1996 – Makarski W., Pogranicze polsko-ruskie do połowy wieku XIV.
Studium językowo-etniczne, Lublin.
MalCh – Malec M., Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków 1994.
Malec 1962 – Malec M., Staropolskie imiona dwuczłonowe męskie z przyrostkami zdrabniającymi [w:] „Onomastica”, r. VII, z. 1–2.
Malec 1971 – Malec M., Budowa morfologiczna staropolskich złożonych imion osobowych, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Malec 1982 – Malec M., Staropolskie skrócone nazwy osobowe od imion dwuczło- nowych, Wrocław.
MNSZ – Czuczor Gergely, Fogarasi János, A magyar nyelv szótára 6 kötetben, t. I–VI, Budapest 1961–1972.
MSZ – Magyar és német nagy kéziszótár, pod red. Kelemen Béla, Budapest 1929.
Mytnik 2010 – Mytnik I., Antroponimia Wołynia w XVI–XVIII wieku, Warszawa.
Niesiecki 1839 – Niesiecki K., Herbarz Polski, t. I–X, 2 wyd., Lipsk 1839–1846.
NJud – Nazwy osobowe Żydów. Próba objaśnienia, opr. M. Sitarz, s. 1–18 [w:]
Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii, pod red.
A. Cieślikowej, Kraków 2002.
NLat – Łacińskie odapelatywne nazwy osobowe. Próba objaśnienia, opr.
J. Szymowa, s. 43–80 [w:] Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropol- skiej antroponimii, pod red. A. Cieślikowej, Kraków 2002.
NLit – Nazwy osobowe „litewskie”. Próba objaśnienia, opr. W. Smoczyński, s. 19–30 [w:] Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antropo-
NMP – Nazwy miejscowe Polski. Historia – pochodzenie – zmiany, t. I–XII [do Rż], pod red. K. Rymuta i in., Kraków 1996–2015.
Olejnik 2014 – Olejnik M., Mikrotoponimia powiatu włodawskiego, Lublin.
Ostrowski 1897 – Ostrowski J. Hr., Księga herbowa rodów polskich, t. I–XIX, Warszawa 1897–1906.
Pałucki 1973 – Pałucki W. (red.), Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku, cz. II:
Komen tarz, indeksy, Warszawa.
Paprocki 1858 – Paprocki B., Herby Rycerstwa Polskiego przez Bartosza Paproc- kiego ze brane i wydane r. p. 1584, wydanie Kazimierza Józefa Turowskie go, Kraków.
Pawłowski 1971 – Pawłowski E., Nazwy miejscowości Sądecczyzny, cz. I. Nazwy miast, wsi, przysiółków oraz dzielnic miejskich i wiejskich, Wrocław.
Pelcowa 2012 – Pelcowa H., Słownik gwar Lubelszczyzny, t. I. Rolnictwo: Narzę- dzia rolnicze. Prace polowe. Zbiór i obróbka zbóż, Lublin.
Pelcowa 2014 – Pelcowa H., Słownik gwar Lubelszczyzny, t. II. Rolnictwo:
Transport wiejski. Rośliny okopowe i paszowe. Gleby i rodzaje pól. Uprawa lnu i konopi. Zbiór siana, Lublin.
Pelcowa 2015 – Pelcowa H., Słownik gwar Lubelszczyzny, t. III, Świat zwierząt, Lublin.
Pluskota 1998 – Pluskota T., Nazwy miejscowe ziem ruskich Rzeczypospolitej XVI–XVIII w. Toponimia Ukrainy i pogranicza polsko-ruskiego, Bydgoszcz.
Reichan 1999 – Reichan J. (red.), Indeks alfabetyczny wyrazów z kartoteki „Słow- nika gwar polskich”, t. 1–2, Kraków.
Rymut 1967 – Rymut K., Nazwy miejscowe północnej części dawnego województwa kra kowskiego, Wrocław.
RymNP – Rymut K., Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymolo giczny, t. I–II, Kra ków 1999–2001.
SAP – Słownik angielsko-polski, pod red. J. Fisiaka, Warszawa 1996.
SBP – Słownik białorusko-polski, pod red. T. Chylak–Schroeder, J. Głuszkow- skiej–Babickiej, T. Jasińskiej–Sochy, Warszawa 2012.
SCZP – Basaj M., Siatkowski J., Słownik czesko-polski. Česko-polský slovník, War szawa–Praha 1991.
SEB – Boryś O., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.
SEM – Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 1, Odapela tywne nazwy osobowe, opr. A. Cieślikowa, przy współudziale J. Szymowej i K. Rymuta, Kraków 2000; cz. 2, Nazwy osobowe pochodzenia
osobowe, opr. Z. Kaleta, przy współudziale E. Supranowicz i J. Szy mo- wej oraz cz. 4, Nazwy osobowe pochodzące od etników, opr. E. Supra nowicz, Kraków 1997; cz. 5, Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, opr. Z. Klimek, Kraków 1997; cz. 6, Nazwy heraldyczne, opr. M. Bo bowska–Ko walska, Kraków 1995; cz. 7, Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii, red. A. Cieślikowa, Kraków 2002.
SES – Sławski F., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 1952 i nn.
SG – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. F. Sulimierskiego, B. Chlebowskiego i W. Walewskiego, t. I–XV, Warszawa 1880–1902.
SGP – Słownik gwar polskich, t. I pod kier. M. Karasia, od t. II pod kier.
J. Rei chana, Wrocław 1977 i n., 2015, t. IX, z. 2 (29) [Grochowina – Grze- bliwy].
SGP(k) – Słownik gwar polskich, kartoteka.
SGPK – Słownik gwar polskich, pod red. J. Karłowicza, t. I–VI, Kraków 1900–
1911.
SHGL – Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średnio- wieczu, opr. S. Kuraś, Dzieje Lubelszczyzny, t. 3, Warszawa 1983.
SI – Słownik imion, opr. Wanda Janowowa i in., wydanie 2 poprawione i rozszerzone, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991.
SJP – Słownik języka polskiego, pod red. M. Szymczaka, t. I–III, Warszawa 1996.
Skowronek 2000 – Skowronek K., Tajemniczy Lewandowski. O etymologiach onomastycznych, „Onomastica”, XLV, s. 27–41.
SŁŚ – Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce, pod red. M. Plezi, K. Weyssen- hoff–Brożkowej, t. I–VIII, Wrocław, Kraków 1953–2007.
SŁP – Słownik łacińsko-polski, pod red. M. Plezi, t. I–V, Warszawa 1959–1979.
SNNP – Zofia Kowalik–Kaleta, Leonarda Dacewicz, Beata Raszewska–Żurek, Słownik najstarszych nazwisk polskich. Pochodzenie językowe (XII – XV wiek), tom I, Warszawa 2007.
SNP – Duży słownik niemiecko-polski, pod red. A. Flaczyńskiej–Kaczmarek, War szawa 2005.
Spsł – Słownik prasłowiański, pod red. F. Sławskiego, Wrocław 1974 i n.
SR – S. Reczek, Podręczny słownik dawnej polszczyzny, Wrocław 1968.
SRP – Słownik rumuńsko-polski, pod red. J. Reychmana, Warszawa 1970.
SSNO – Słownik staropolskich nazw osobowych, t. I–VII, pod red. W. Taszyc- kiego (t. XVII – Suplement pod red. M. Malec), Wrocław 1965–1987.
Sstp – Słownik staropolski, pod red. S. Urbańczyka, t. I–XI, Warszawa – Wrocław – Kraków – Gdańsk – Łódź 1953–2011. Suplement cz. 1 (vebna absentia), pod red. Ewy Deptuchowej, Kraków 2014.
Stowarzyszenie – Stowarzyszenie Członków Rodu Duninów [w:] http: //dunin.
info/historia_rodu.html [dostęp: 16.09.2016]
SW – Słownik języka polskiego, pod red. J. Karłowicza, A. Kryńskiego, W. Nie dźwiedz kiego, t. I–VIII, Warszawa 1900–1927 (tzw. Słownik warszawski).
SWiL – Słownik języka polskiego, wyd. staraniem i kosztem M. Olgerbranda, t. I–II, Wilno 1861 (tzw. Słownik wileński).
SWP – Wielki słownik węgiersko-polski, pod red. J. Reychmana, Warszawa 1980.
SXVI – Słownik polszczyzny XVI wieku, pod red. M. R. Mayenowej i F. Pepłow- skiego, t. I–XXXV [do Rowny] , Wro cław – Warszawa 1966–2011.
Tichoniuk 2000 — Tichoniuk B., Imiona i ich formy na pograniczu polsko-biało- ruskim od XVI wieku do roku 1839, Zielona Góra.
Uruski 1904 – Uruski S., Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. I–XV, Warszawa 1904–1938.
USJP – Uniwersalny słownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, t. I–VI, War szawa 2003.
Wolff – Wolff A., Nazwy miejscowe na Mazowszu, cz. I, „Onomastica” I, 1955, s. 60–116, cz. II, „Onomastica” II, 1956, s. 69–94.
Wolff, Rzetelska–Feleszko 1982 – Wolff A., Rzetelska–Feleszko E., Mazo- wieckie nazwy terenowe do końca XVI w., Warszawa.
WSRP – Wielki słownik rosyjsko-polski, pod red. J. Wawrzyńczaka, Warszawa 2005.
Zierhoffer 1957 – Zierhoffer K., Nazwy miejscowe północnego Mazowsza, Wrocław.
Аркушин 2000 – Аркушин Г., Словник західнополіських говірок, т. І–ІІ, Луцьк.
Аркушин 2009 – Аркушин Г., Словник прізвиськ північно-західної України, т. І–ІІІ, Луцьк.
Аркушин 2013 – Аркушин Г., Словник прізвищ північно-західної України та суміжних земель,Луцьк.
Вальтер, Мокиенко 2007 – Вальтер Х., Мокиенко В., Большой словаоь
Гафуров 1987 – Гафуров А., Словарь арабских, персидских, таджикских и тюркских имен [в:] Имя и история, Москва 1987, с. 113–214.
Грін. – Грінченко Б., Словарь української мови, т. І–ІV, Київ 1907–1909.
Даль – Даль В., Толковый словарь живого великорусского языка, изд. 3, под ред. И. Бодуэна де Куртенэ, тт. 1–4, СПб 1903 и сл.
Демчук 1988 – Демчук М. О., Слов’янські автохтонні особові власні імена в по буті українців ХІV–ХVІІ ст., Київ.
ЕСУМ – Етимологічний словник української мови, за ред. О. Мельничука та ін., т. І–VІ, Київ 1982–2012.
Єфименко 2003 – Єфименко І. В., Українські прізвищеві назви XVІ ст., Київ.
Керста 1984 – Керста Р., Українська антропонімія XVІ ст. Чоловічі іме ну- вання, Київ.
Кровицька 2002 – Кровицька О., Назви осіб в українській мовній традиції ХVІ–ХVІІІ ст. Семантика і словотвір, Львів.
Купчинська 2016 – Купчинська З., Стратиграфія архаїчної ойконімії України, Львів.
Кюршунова 2010 – Кюршунова И., Словарь некалендарных личных имен, прозвищ и фамильных прозваний Северо-Западной Руси, Санкт‑
Петербург.
Лучик 2014 – Лучик В., Етимологічний словник топонімів України, Київ.
Морошкин 1867 – Морoшкин М. Я., Славянский именослов или собрание сла вянских личных имен в алфавитном порядке, С.‑ Петербург.
Німчук 1981 – Німчук B. (та ін., підг. до видання), Ділова мова Волині і Наддніпрянщини XVII ст. (Збірник актових документів), Київ.
Осташ 2002 – Осташ Р. I., Власні особові імена з однофонемними суфіксами в україн ській антропонімії середини XVІІ століття, „Linguistica sla vica”, Київ.
Осташ 2008 – Осташ Р. I., Українські особові імена середини XVІІ століття як об’єкт лексикографії. 4, 6, „Традиції і модерн. Діалектологічні cтудії”, № 7, Львів, с. 227–300.
СБГ – Словник бойківських говірок, М. Й. Онишкевич, ч. 1–2, Київ 1984.
СБГПБ – Cлоўнік беларускіх гаворак паўночна–заходняй Беларусі і яе пагранічча, за ред. Ю. Мацкевіча, т. I–V, Мінск 1979–1986.
СДЯ – Материалы для словаря древнерусского языка, И. И. Срезневский , т. І–ІІІ, С.‑Петербург 1893–1903.
ССМ – Словник староукраїнської мови ХІV–ХV ст., за ред. Л. Гумецької,
СУМ – Словник української мови, за ред. А. Бурячка та ін., т. І–ХІ, Kиїв 1970–1980.
СУМ ХVІ–ХVІІ – Словник української мови ХVІ–ХVІІ ст., за ред. Д. Грин‑
чи шина та ін., вип. 1–16 [ do Л], Львів 1994–2013.
Тим. – Тимченко Є., Матеріали до словника писемної та книжної україн- ської мови ХV–ХVІІІ ст., підготували В. Німчук та Г. Лиса, кн. 1–2, Київ – Нью‑Йорк 2002–2003.
ТСБМ – Тлумачальны слоўнік беларускай мовы, т. І–V, Мiнск 1977–1983.
ТСУІ – Трійняк І., Cловник українських імен, Київ 2005.
Фасмер 1986 – Фасмер M., Этимологический словарь русского языка, т. І–ІV, Москва.
Франчук 1965 – Франчук В. Ю., Українські особові назви ХVІІ ст., „Питання оно мастики”, с. 252–256.
Худаш 2004 – Худаш М., Українські карпатські і прикарпатські назви населених пунктів, Львів.
Цинкаловський 1986 – Цинкаловський О., Стара Волинь і волинське По лісся, т. І–ІІ, Вінніпеґ.
Чучка 2005 – Чучка П., Прізвища закарпатських українців. Історико-ети- мо логічний словник, Львів.
Чучка 2011 – Чучка П., Слов’янські особові імена українців, Ужгород.
ABIDA: Abida Adam KMSZ 1679. Od obida ‘obrzydliwość, ohyda’ SW.
A
ABRAHAMOWICZ: Jerzy Abrahamowicz Hański CZ 1518, Waszyl Abrahamo- wicz IH 1544, Georgius Abrahamowicz ASA 1612. Zob. ABRAMOWICZ.
Por. też HAŃSKI.
ABRAMKOWIC: Joannes Abramkowic ASA 1641. Od im. Abramek, Abramko, ukr. Абрамко, zob. ABRAMOWICZ.
ABRAMOWICZ: Abramowicz Burczak R 1669. Od im. Abram, Abraham MalCh 175, ukr. Абрам, Аврам, Абрагам ТСУІ. Zob. też ABRAHAMOWICZ, ABRAMKOWIC, AWRASZOWICZ. Por. BURCZAK.
ABREK: Benedictus Abrek ASA 1640. Od stwniem. ëbur, stsas. ebur ‘dzik, odyniec’ SEM V: 38.
ACTOR (łac.): Joseph Babik Actor AKR 1623, Stanisław Architector Actor AKR 1623. Od łac. actor ‘wykonawca’ SŁŚ. Por. też ARCHITECTOR, BABIK.
ADACHOŃSKI: Nicolaus Adachonski ASA 1617. Od n.m. Adachów Kr płn-
‑wsch.
ADAMCZUK, JADAMCZUK: Jan Jadamczuk KS 1642, Wawrzyniec Adamczuk KUK 1691. Zob. ADAMEK.
ADAMCZUKÓWNA f: Zofia Adamczukówna KUK 1689. Zob. ADAMCZUK.
ADAMEK: Jan Chojeński zwany Adamek CZ 1531. Od im. Adamek : Adam MalCh 177. Zob. też ADAMCZUK, ADAMCZUKÓWNA, ADAMKO- WICZÓWNA, JADAMCZUK, JADAMOWA, JADAMÓWNA. Por.
ADAMKOWICZÓWNA f: Adamkowiczowna Elżbieta KMSZ 1648. Od n.os.
*Adamkowicz, zob. ADAMEK.
ADAMOWSKI: Sebastianus Adamowski ASA 1639. Od n.m. Adamów, Adamowo (częste).
ADAMSZCZANKA f: Catharina Adamszczanka AU 1637. Od n.os. *Adamski, zob. ADAMOWSKI.
AKSAMITNY: Pasek Aksamitny KWZ 1685. Od aksamitny Sstp.
ALBINOWICZ: Stephan Albinowicz AKR 1624. Od im. Albin MalCh 179.
ALEKSANDROWA f: Helena Aleksandrowa Babińska ACH 1670. Zob. ALEK- SANDROWICZ. Por. też BABIŃSKA.
ALEKSANDROWICZ: Paulus Aleksandrowicz ASA 1639. Od im. Aleksander, stp. Oleksander MalCh 179. Zob. też ALEKSANDROWA, OLESIAK, OLESIEWICZ, OLESIKÓWNA, OLESZAK, OLESZCZAK, OLESZCZA- KOWSKI, OLESZCZUK, OLESZCZUKOWSKI, OLESZCZUKÓWNA, OLESZCZYK, OLESZKO, OLESZKOWIC, OLESZOWICZ, OLUCHA.
AŁASIŃSKI: Laurentius Ałasinski ASA 1669. Brak n.m. Zob. HAŁAS.
ANASTAZOWICZ: Jozeph Anastazowicz AKR 1624. Od im. Anastazy MalCh 182.
ANDREASOWIC: zob. ANDREASZEWIC.
ANDREASZEWIC, ANDREASOWIC: Christianus Andreasowic ASA 1667, Elias Andreaszewic ASA 1679. Od im. łac. Andreas MalCh 183.
ANDREJCZENIE: Iwasko Andreiczenie LL 1564. Od im. ukr. Андрійченя, zob.
ANDRZEJOWIC.
ANDREJKO: Jaczko Andreyko ICH 1545. Od im. ukr. Андрійко, zob. ANDRZE- JOWIC.
ANDREJOWA: zob. ANDRZEJOWA.
ANDREJOWICZ: zob. ANDRZEJOWIC.
ANDROSZOWICZ: Maczko Androszowicz LL 1564. Od im. ukr. Андрош, zob.
ANDRUSZOW.
ANDRUSZCZUK: Maciej Andruszczuk KUK 1689; f: Maryanna Andruszczuk KUK 1689. Od im. ukr. Aндрушко, zob. ANDRUSZOW.
ANDRUSZOW: Steczko Andruszow LR 1565. Od im. ukr. *Aндруш : Андрій ТСУІ, por. Andrusz Tichoniuk 2000: 64.
ANDRUSZUK: Grzegorz Andruszuk KUK 1691. Zob. ANDRUSZOW.
ANDRZEJCZYK: Andrzeyczyk IH 1544. Od im. Andrzejek, Andrzejko, zob.
ANDRZEJOWIC
ANDRZEJOWA, ANDREJOWA f: Andreiowa RPCH 1500, Catharina Andrze- jowa Kucharzowa ACZ 1591, Andrzejowa Sadowniczka AU 1619. Zob.
ANDRZEJOWIC. Por. też KUCHARZOWA, SADOWNICZKA.
ANDRZEJOWIC, ANDREJOWICZ: Naum Andreiowicz LR 1565, Albertus Andrzeiowic AKR 1588. Od im. Andrzej MalCh 183, ukr. Андрій ТСУІ. Zob.
też ANDREASZEWIC, ANDREJCZENIE, ANDREJKO, ANDREJOWA, ANDROSZOWICZ, ANDRUSZCZUK, ANDRUSZOW, ANDRUSZUK, ANDRZEJCZYK, ANDRZEJOWA, JĘDRASZYNICHA, JĘDRUSZCZAK, JĘDRUSZCZUK, JĘDRUSZEK, JĘDRYSIK, JĘDRZEJOWIC.
*ANDRZEJOWSKA f: Łukaszowey Andrzeyowskiey (Gen.) PCH 1649. Zob.
ANDRZEJOWSKI. Por. też ŁUKASZOWA.
ANDRZEJOWSKI: Fedor Andrzejowski CZ 1502, Iwaszko Ihnatkowicz Andrze- jowski CZ 1516; Florian Andrzejowski Ditiuk ACH 1678, Albertus Andrze- jowski Juszkiewicz KGKR 1653, Stanislaus Andrzejowski Michalik KGKR 1652, Albertus Andrzejowski Suszkiewicz KGKR 1652. Od n.m. Andrzejów (częste). Zob. też *ANDRZEJOWSKA. Por. DYTIUK, IHNATKOWICZ, JUSZKIEWICZ, MICHALIK, SUSZKIEWICZ.
ANTONIK: Stanisław Antonik KS 1647. Od im. Antoni MalCh 186 lub od im.
ukr. Антоник : Антін, Антон ТСУІ. Zob. też ANTONIOWA.
ANTONIOWA f: Juchyma Antoniowa AU 1637. Od im. ukr. Антін, Антон, zob. ANTONIK.
APIELOWICZ: Jacobus Apielowicz ASA 1644. Od im. ukr. Апелл, Апеллій ТСУІ.
APTEKARKA f: Sophia Stanisławowa Aptekarka ACZ 1591. Od n.os. *Aptekarz : aptekarz Sstp. Por. też STANISŁAWOWA.
ARAKIEŁOWICZ: Joannes Arakiełowicz ASA 1686. Od n.os. *Arakieł : orm.
arakheal ‘poseł, apostoł’ Buczyński 1993: 24.
ARCHIPOWICZ: Zacharias Archipowicz AGS 1678. Od im. ukr. Архип ТСУІ.
ARCHITECTOR (łac.): Stanisław Architector Actor AKR 1623. Od łac. archi- tector ‘budowni czy, mistrz ciesielski’ SŁŚ. Por. też ACTOR.
ARCIECHOWSKI: Stanisław Arciechowski CZ 1583. Od n.m. Arciechów maz.
ARCULARIUS (łac.): Joannes Arcularius ASA 1595. Od łac. arcularius ‘stolarz’
SŁŚ.
ARENDARZ: Jakub Arendarz AU 1619. Od arendarz ‘dzierżawca, celnik, najemnik’ SXVI.
ARENDYKOWICZ: Christophorus Arendykowicz AKR 1586. Od n.os. *Arendyk
ARMUZOWSKI: Armuzowski LK1564. Brak n.m. Może w związku z ukr.
гармиз ‘kłopot’, гармиза ‘żołnierz’ ЕСУМ.
ARNOLFÓWNA f: Arnolphowna ACH 1620. Od im. Arnolf MalCh 187.
ARTIMOWICZ: zob. ARTYMOWICZ.
ARTISZOWICZ: zob. ARTYSZOWICZ.
ARTYMIAK, JARTYMIAK: Paulus Jartymiak KWZ 1692. Od im. ukr. Артем, Артемій, zob. ARTYMOWICZ.
ARTYMOWICZ, ARTIMOWICZ: Chwedor Artimowicz LR 1565. Od im. ukr.
Артем, Артемій ТСУІ. Zob. też ARTYSZOWICZ, ARTYMIAK.
ARTYSZOWICZ, ARTISZOWICZ: Iwan Artiszowicz LR 1565. Od im. ukr.
Артиш, zob. ARTYMOWICZ.
ASŁANOWICZ: Iwan Asłanowicz ACZ 1591. Od im. orm. Asłan : tur. aslan, arslan ‘lew’ Buczyński 1993: 26.
ASSANÓWNA f: Anna Assanowna ACZ 1688. Od im. tat. Assan, por. Assano- wicz Bystroń 1936: 263.
AUGUSTYNOWA f: Katarzyna Augustynowa CZ 1511. Od im. Augustyn MalCh 189.
AURARIUS (łac.): Christophorus Aurarius ACZ 1591. Od łac. aurarius ‘złotnik’
SŁŚ.
AURIFABER (łac.): Albertus Aurifaber AKR 1588. Od łac. aurifaber ‘złotnik’
SŁŚ.
AWDEJKO: Mysko Awdeyko LL 1564. Od im. ukr. Авдійко : Овдій ТСУІ.
AWRASOWICZ: zob. AWRASZOWICZ.
AWRASZOWICZ, AWRASOWICZ: Jaczko Awrasowicz LL 1564, Josko Awra- szowicz LR 1565. Od im. ukr. Авраш, zob. ABRAMOWICZ.
BABIAK: Babiak KSZ 1653. Od baba ‘babka; kobieta w ogóle; położna’ Sstp,
B
‘snop zboża ustawiany w kącie mieszkania w wigilię’ Pelcowa 2012: 53 lub od stukr. баба ‘stara kobieta; babcia; kobieta; akuszerka; znachorka’ СУМ XVI–XVII. Zob. też BABICZ, BABICZENIE, BABIEJ, BABIK, BABINIE, BABIUCH.
BABICZ, BABYCZ: Iwan Babycz LR 1565, Hwedorius Babicz ACH 1631. Od ukr. бабич ‘mężczyzna uganiający się za kobietami, babiarz’ СУМ XVI–
XVII lub od n.os. *Baba: ukr. баба, zob. BABIAK.
BABICZENIE: Babiczenie Andrei LK 1564. Zob. BABIK, BABICZ.
BABIEJ, BABIJ: Babiey ACH 1620, Hrehorius Babii ACH 1631. Od ukr. бабій
‘kobiecy; należący do starej kobiety, babci, znachorki’ СУМ XVI–XVII,
‘mężczyzna uga niający się za kobietami, babiarz’ Грін., zob. też BABIAK.
BABIJ: zob. BABIEJ.
BABIK: Joseph Babik Actor AKR 1623. Od baba, ukr. баба, zob. BABIAK. Por.
też ACTOR.
BABINIE: Lewko Babinie AMK 1616. Od n.os. *Baba : ukr. баба, zob. BABIAK.
BABIŃSKA f: Barbara Babińska AKR 1607, Helena Aleksandrowa Babińska ACH 1670. Zob. BABIŃSKI. Por. też ALEKSANDROWA.
BABIŃSKI: Adam Pszonka Babinski PCH 1649. Od n.m. Babin, Babino (częste).
Zob. też BABIŃSKA. Por. PSZONKA.
BABIUCH: Babiuch Szymon KMSZ 1672. Od baba, zob. BABIAK.
BABSKI: Woiciech Babski AH 1601. Od n.m. Babsk lub., łódz., maz., Babie Kr płd‑wsch.
BABYCZ: zob. BABICZ.
BACHALSKI: Stanisław Bachalski AH 1630. Brak n.m. Od n.os. *Bachała : Bach, zob. BACHNIAK, por. też Bachała Gala 1992: 22.
BACHMIŃSKI: Martinus Bachminski AGS 1635. Może od niem. n.os. Bach- mann : bach ‘strumień’, mann ‘człowiek, mężczyzna’ Rym NP I 13 lub od n.m. Bachmatowce, Bachmatówka podl.
BACHNIAK: Grzegorz Bachniak KUK 1691. Od im. Bach : im. z pocz. Ba- typu Bartło miej, Baltazar, por. Ba-, Bach MalCh 191 lub od niem. n.os. Bach, zob.
BACHMIŃSKI, też od bach ‘ba chor, berbeć; wino; grubas’ SW, psł. *bachati
‘paplać, gadać’ Spsł, por. Bach SEM I 2, możliwe również pochodzenie od ukr. багно ‘bagno’ ЕСУМ. Zob. też BACHALSKI, BACHMIŃSKI.
BADEJ: Badej Jan KMSZ 1684. Od badać Sstp. Zob. też BADELUK.
BADELUK: Jan Badeluk KS 1642. Od n.os. *Badeła, zob. BADEJ.
BADOWIECKI: Sebastianus Badowiecki ASA 1645. Od n.m. Badowo, Badów maz.
BADOWSKI: Woyciech Badowski AMK 1616. Od n.m. Badowo, Badów maz.
BAGIŃSKI: Albertus Bagiński ASA 1629. Od n.m. Bagno lub., Bagienko, Bagieńsko (częste).
BAJAN: Joannes Baian KGCH 1659. Od ukr. баян ‘rodz. instrumentu muzycz- nego; śpiewak’, бай ‘znachorstwo’ СУМ XVI–XVII, ‘bajarz’ EСУМ, баяти
‘opowiadać; wróżyć’ СУМ XVI–XVII lub od baj ‘bajarz, zmyślacz’ SXVI, bajać ’pleść, łgać’ Sstp. Zob. też BAJKO, BAJÓWNA.
BAJDOWCZICZ: zob. BAJDOWCZYCZ.
BAJDOWCZYCZ, BAJDOWCZICZ: Kuzma Baydowczicz LR 1565. Od n.os.
*Bajdowec’: ukr. байда ‘beztro ski człowiek, hultaj, leń’ СУМ XVI–XVII.
BAJKO: Bayko OR 1501. Od ukr. байко ‘bajarz, kłamca’ ЕСУМ, бай, баяти lub od baj, bajać, zob. BAJAN, por. też przezw. Байко : nazw. Бойчук Аркушин 2009: I 58.
BAJÓWNA f: Zofia Bajowna KS 1690. Od n.os. *Baj, zob. BAJAN.
BAKAŁARCZUK: Joannes Bakałarczuk AMK 1698. Zob. BAKAŁARZ.
BAKAŁARZ: Jan Bakałarz AU 1637. Od bakałarz ‘nauczyciel’ Sstp. Zob. też BAKAŁARCZUK.
BAKOWIECKI: Aleksander Makosi Bakowiecki KGKR 1652. Od n.m. Bakowce, Bakowszczyzna Kr płd‑wsch. Por. też MAKOSI.
BAKOWSKI: Antoni Bakowski R 1669. Od n.m. Bakowce, Bakowszczyzna Kr płd‑wsch.
BAKSICZ: Onusko Baksicz LR 1565. Od n.os. *Baksa : ukr. бакша ‘sad, ogród’
ЕСУМ, por. też przezw. Бакс ‘człowiek, który zarobił duże pieniądze, a następnie je wydał w różnych sklepach; człowiek, który w dzieciństwie
zajmował się skupowaniem i sprzedawaniem pieniędzy’ Аркушин 2009:
I 59.
BAKULIN: Lisko Bakulin LR 1565. Od n.os. *Bakuła : bakuła ‘bajarz, gaduła’ L, bak ‘krzyk’, bakać ‘łajać, krzyczeć’ SW, zob. też WAKUŁA.
BAKUNOW: Jaczko Bakunow LR 1565. Zob. BAKUNOWICZ.
BAKUNOWICZ: Tysko Bakunowicz LL 1564. Od im. ukr. Бакун : Абакум, Авакум ТСУІ lub od ukr. бакун ‘mocny tytoń’ Грін. Zob. też BAKUNOW.
BAL: Michael Bal ASA 1644. Od im. Bal, ukr. Баль, zob. BALTAZARYK, też od im. ukr. Бал : im. złoż. typu Баломир, Балосин Чучка 2011: 41 lub od bal ‘zwój płótna’ Sstp.
BALASIK: Ichnat Balasik AU 1637. Zob. BAŁASZ.
BALEJOWICZ: Bartholomeus Baleiowicz ASA 1658. Od n.os. *Balej, zob. BAL, też od tur. bal ‘miód’, por. Balej Buczyński 1993: 26.
BALICKA f: Tymofieiowa Balicka AH 1630. Zob. BALICKI. Por. też TYMOFIЕJOWA.
BALICKI: Nicolaus Balicki ASA 1644. Od n.m. Balice święt., młp., wlkp. Zob.
też BALICKA.
BALIKOWSKI: Valentinus Balikowski ASA 1595. Od n.m. Balików maz.
BALINOWA f: Marusza Balinowa AH 1606. Od n.os. *Balin, zob. BAL.
BALNEATOR (łac.): Joannes Balneator ASA 1595. Od łac. balneator ‘łaziebnik’
SŁŚ.
BALTAZARYK: Stanisław Nieliski Baltazaryk KGKR 1652. Od im. Baltazar MalCh 193, ukr. Балтасарій ТСУІ. Zob. też BACHALSKI, BACHNIAK, BAL, BALASIK, BALEJOWICZ, BALINOWA, BAŁASZ. Por. NIELISKI.
BALWIERZ, BARWIERZ: Barwyerz Marczin LK 1564, Balwierz KSZ 1653. Od barwierz, barwirz, balwierz, bałwierz ’fryzjer, goli broda; kąpielowy; felczer, lekarz’ SXVI, barwierz, barwirz ‘farbarz, wałkarz’ Sstp. Zob. BALWIRZYK, BARWIRZYK, BARWIERKO.
BALWIRZYK, BARWIRZYK: Mathias Balwirzyk AH 1601, Andreas Barwirzyk AKR 1626. Zob. BALWIERZ.
BAŁABASZ: Wasko Bałabasz AGS 1642. Od ukr. балабас ‘gat. śliw’ ЕСУМ.
BAŁASZ: Bałasz AGS 1642. Zob. BAL, też od бала ‘człowiek powolny, niedo- łęga’ ЕСУМ, może również w związku z ukr. баляс ‘hałas’, баляси ‘wesołe, puste roz mowy’ ЕСУМ.
BANACH: Banach Jan KMSZ 1680. Od im. Banach : Benedykt MalCh 197. Zob.
też BANASZAK, BANASZEK, BENCZUKOWIC, BIENIEK, BIEŃKOWA,
BANASEK: zob. BANASZEK.
BANASZAK: Gregorius Banaszak KGCH 1659. Zob. BANACH.
BANASZEK, BANASEK: Albertus Banasek AKR 1604, Joannes Banaszek ASA 1617. Zob. BANACH.
BANIEWICZ: Choma Baniewicz AH 1606. Od im. ukr. Бан Чучка 2011: 43 lub od n.os. *Bania : ukr. баня ‘łaźnia; okrągłe miedziane naczynie; rodz.
glinianego, szklanego lub metalowego naczynia; ko palnia soli; kopuła na cerkwi’ СУМ XVI–XVII, może też od podstawy ban-, por. psł. *bańati
‘myć, kapać’, bania, ban ‘namiestnik turecki’, im. Banadykt (=Benedykt), niem. n.os. Ban Rym NP I 18.
BAŃKOWSKI: zob. BĄKOWSKI.
BARACHIN: Iwan Barachin AS 1699. Może od im. bibl. Barak, Baruch, por.
n.os. Barakin, Baruchin Abramowicz 2003: I 60–61, por. też przezw. Барахін : Бараха ‘kobieta, która ma kędzierzawe włosy‘ Аркушин 2009: I 76. Zob.
też BARAKOWICZ.
BARAKOWICZ: Bartłomiej Barakowicz KSZ 1653. Od n.os. *Barak : im. bibl.
Barak, zob. BARACHIN, zob. też BAREJKOWSKI.
BARAN: Albert Gruszecki Baran RPCH 1589, Sierko Baran AH 1606. Od baran Sstp, ‘niekastrowany samiec owcy; wykastrowany samiec owcy; nieza- orany przez nieuwagę oracza kawałek pola’ Pelcowa 2015: 49–50 lub od stukr. баранъ ‘ts’, por. n.os. бара(н) СУМ ХVI–XVII. Zob. też BARANI- KOWIC, BARANOWIC(Z), BARAŃCZUK. Por. GRUSZECKI.
BARANIKOWIC: Sidor Baranikowic AKR 1624. Od n.os. *Baranik: stukr.
баранъ, zob. BARAN.
BARANOWIC(Z): Baranowicz LK 1564, Thomas Baranowic ASA 1644; f:
Agnieszka Baranowicz KSZ 1653. Zob. BARAN.
BARANOWSKA f: Anna Baranowska KWZ 1695. Zob. BARANOWSKI.
BARANOWSKI: Paweł Baranowski R 1669. Od n.m. Baranica lub., Baranów, Baranowo, Baranowice (częste), Baranie, Baranówka Kr płd‑wsch. Zob. też BARANOWSKA.
BARAŃCZUK: Iwan Baranczuk AH 1601. Od n.os. *Baranko : stukr. баранъ, zob. BARAN.
BARCIKOWSKI: Marcian Barcikowski PCH 1649. Od n.m. Barcikowo maz.
BAREJKOWSKI: Marcianus Bareykowski KGKR 1652. Brak n.m. Od n.os.
*Barejko : psł. *bariti ‘walczyć’, barać ‘opierać się, odrzucać’, niem. n.os.
Bar, Bär, im. z pocz. Bar- typu Bartłomiej Rym NP I 19.
BARKANOWICZ: Simon Barkanowicz ASA 1644. Od n.os. *Barkan : ukr.
баркан, баракан ‘rodz. cienkiej tkaniny bawełnianej; rodz. grubej tkaniny wełnianej’ ЕСУМ.
BARKLEWICZ: Andreas Barklewicz ACH 1678. Od n.os. *Barkla : psł. *brьkati
‘trącać’, barkać, barchać, zob. n.m. Barklino NMP.
*BARNABA: Bernard zwany Barnabą CZ 1513. Od im. bibl. Barnabasz, Barnaba MalCh 193.
BARSZCZ: Barszcz ICH 1545. Od barszcz ‘ciecz sfermentowana; gat. rośliny’
Sstp.
BARTECZUK: Albert Barteczuk KWZ 1690. Od im. Bartek, zob. BARTOSZO- WIC(Z).
BARTNIK: Barthnik Symko LK 1564, Paweł Bartnik KSZ 1653. Od bartnik
‘pasiecznik, dozorca barci’ Sstp, ‘pszczelarz zajmujący się hodowlą pszczół w barciach leśnych’ SXVI.
BARTOSICZYK: Bartosiczyk Andrzej KMSZ 1645. Zob. BARTOSIK.
BARTOSIK: Paulus Weresczynski Bartosik KGKR 1652. Od im. Bartosz, ukr.
Бартось, zob. BARTOSZOWIC(Z). Por. też WERESZCZYŃSKI.
BARTOSZOWIC(Z): Joannes Bartoszowic ASA 1658, Albertus Wielobycki Barto- szowicz KGK 1652. Od im. Bartosz : Bartłomiej MalCh 194, ukr. Бартош : Бартоломій, Варфоломій ТСУІ. Zob. też BACHALSKI, BACHNIAK, BARAKOWICZ, BAREJKOWSKI, BARTECZUK, BARTOSICZYK, BARTOSIK, BAS, BASAJ, BASAJCZYK, BASAJÓWNA, BASIUK, BASZ- CZYK, BASZKOWYCZ. Por. WIELEBYCKI.
BARWIERKO: Barwierko AKR 1588. Zob. BALWIERZ.
BARWIERZ: zob. BALWIERZ.
BARWIRZYK: zob. BALWIRZYK .
BARYŁA: Chwedko Baryła AS 1699. Od ukr. барилa, барило ‘rodz. drewnia- nego naczynia’ ЕСУМ lub od baryła ‘beczka pękata’ Sstp; ‘bryła ziemi na zaoranym polu’ Pelcowa 2012 : 54. Zob. też BARYŁOWICZ.
BARYŁOWICZ: Michael Barylowicz ASA 1649. Od n.os. Baryła, *Baryło, zob.
BARYŁA .
BARZYŃSKI: Andream Barzyński (Acc.) AGS 1649. Od n.m. Barzyna warm-
‑maz., Barzynin łódz.
BAS: Walenty Bas KS 1695. Od bas ’najniższy głos męski; zuchwała mowa, wyniosły ton’ SW lub od ukr. бас ‘niski głos męski; bez (kwiat i krzew);
brzuch’ Аркушин 2000: І 11, por. przezw. Бас ‘o kimś, kto ma silny głos
195. Zob. BASAJ, BASAJCZYK, BASAJÓWNA, BASIUK, BASZCZYK, BASZKOWYCZ.
BASAJ: Wojciech Basaj KSZ 1654. Zob. BAS, por. też ukr. przezw.
Басай ‘o kimś, kto w dzieciństwie był otyły’ Аркушин 2009 І 80.
BASAJCZYK: Basajczyk Mateusz KMSZ 1665. Zob. BASAJ.
BASAJÓWNA f: Basajowna Barbara KMSZ 1700. Zob. BASAJ.
BASARAB: Fedorium Bazarab (Acc.) AGS 1636. Od etn. stukr. басарабъ, ба сараба ‘mieszkaniec Besarabii’ СУМ XVI–XVII, por. n.os. Басараба ССМ, por. też przezw. Басараб ‘o kimś, kto mówi szybko i niezrozu- miale’ Аркушин 2009 І 80. Zob. też BASARABOWICZ.
BASARABOWICZ: Fedko Basarabowicz AH 1606. Zob. BASARAB.
BASIUK: Paweł Basiuk AGS 1637. Zob. BAS.
BASZCZYK: Jacko Baszczyk AH 1630. Od im. Baszek, Baszko, zob. BAS, może też w związku z basza ‘dygnitarz turecki’ SXVI, ukr. баша ‘ts’ СУМ XVI–
XVII.
BASZKOWYCZ: Baszkowycz Stanyecz OR 1501. Zob. BASZCZYK.
BAT: Łukasz Bat KS 1695. Od bat ‘bicz’ SW, ukr. бат ‘ts’ ЕСУМ lub od ż. im.
Bat Abramowicz 2003 I 62. Zob. też BATAJCZYK, BATASZ, BATIEJ.
BATAJCZYK: Batajczyk Wawrzyniec KMSZ 1683. Zob. BAT, psł. *batati
‘uderzać, stukać’ Spsł.
BATASZ: Stephan Batasz AU 1635. Zob. BAT, może też w związku z im. płdsł.
Бата, Бато : im. złoż. Братислав, Братослав Чучка 2011: 45.
BATIEJ: Jarosz Batiey AGS 1619. Zob. BATAJCZYK, BATASZ.
BATIUKOWA f: Agatha Batiukowa KCZ 1698. Od n.os. *Batiuk : ukr. батюк, батя ‘daw. ojciec’ ЕСУМ.
BATKO: Chwedorius Batko AKR 1618. Od ukr. батько ‘ojciec’ Грін.
BATOR, BOTOR: Simon Botor AKR 1588, Paweł Bator AKR 1625. Od węg.
bátor ‘odważny, dzielny’ SWP. Zob. też BATOROWICZ.
BATOROWICZ: Paulus Bathorowicz AKR 1623. Zob. BATOR.
BATRUCKI: Antoni Batrucki AMK 1616. Od n.m. Batruki Kr płn‑wsch.
BAWCZOWSKI: Jan Bawczowski AGS 1627. Od n.m. Bawczow, Babczow łódz.
BAZANKOWICZ: Choma Bazankowicz ICH 1545. Od im. ukr. Бажан : бажати
‘bardzo pragnąć’ Чучка 2011: 40, może też od im. Bazyli MalCh 196.
BĄCZEK: Albertus Bączek AKR 1607. Od bączek SW, zob. też BĄK.
*BĄDZYŃSKI: Ludwika Bądzyńskiego (Gen.) R 1669. Od n.m. Bądzyn maz.
BĄK: Christopherus Bąk ASA 1625. Od bąk ‘ptak z rodziny czaplowatych,
