Biblioteka UMK
Toruń M 7 0
S P R A W O Z D A N I E
z czynności
Towarzystwa Naukowego w Toruniu w roku 1970
Tor uń 1971
i
UM K zam. 89 - nakł. 400 - D-16/159 27 1 71 , I Ç S O 1^,
M M M M M M
S P R A W O Z D A N I E
* M j U M c i Tow arzystw a Naukowego w T o ru n iu w rok u 1970
towarzystwo Naukowe w Toruniu lic z y ło w końcu roku sprawozdawczego 379 członków, w tym 170 członków wydziałów, a 209 członków zwyczajnych, - 2 członków z m a rło , w sto su n k u ao u o ie g łe g o roku o go ln a l i c z b a c z ł o n ków z w ię k s z y ła s i ę o 7 , a l i c z b a członków w y d z ia łu o 1 4 ,
? . f l r ł S d__ t o w a r z y s t w a , wybrany przez Walne Zgromadzenie TNT na okres 3 l a t 19 lutego 1969 r . , pracował w sk ład zie: Konrad Górski p rezes, Antoni Swinarskl — w iceprezes, Marian Biskup - sekretarz genera
ln y , Stefan Dembiński — skarbnik, Artur Eutnikiew icz — redaktor naczeln y, Rajmund Galon, Stanisław Salmonowlcz i Jan Szupryczyński - członkowie, oraz Karol G órsk i, Tadeusz Czeżowski, A lina Uliriska i Jan Krajewski - przewodniczący wydziałów.
Zarząd odbył w roku sprawozdawczym 4 p o siedzen ia, podejmując 27 uchwał Przy Zarządzie czynne były 4 sta łe kom isje, 2 kom itety redakcyjne i re dakcja naczelna wydawnictw flJT ,
L g . f f i f f J f l d o .s. p r a w Z l e c o n y c h P r a c N a u k o w y c h . pracowała w sk ła d zie : Karol G ó rsk i, Wojciech H ejnosz, Z o fia Abramowiczówna, Barbara Józefowiczowa, Stanisław B alcerzyk, H alina Ba
siń sk a , Zbigniew Jaśk iew icz i Janusz Symonides, Opiniowała ona pod wzglęy ś*m celow ości i zgodności a zarządzeniem sekretarza naukowego PAN wszy
s tk ie umowy-zlecenia na wjrkonanie prac naukowych w zakresie a k c ji wyda
w n icze j, a k c ji p o p u laryzacji wiedzy i badań naukowych,
K o m l s l a d o S p r a w Z l e c o n y c h P r a c H 1 o - n a u k o w y c h . w sk ład zie: Krystyna Porębska, Amalia Rosińska 1 Irena Woszczyk, opiniowała umowy-zlecenia na wykonanie p rac, nie mają
cych charakteru naukowego.
K o m i s j ą U p o w s z e c h n i a n i a N a u k i , pracowała w sk ła d zie : Władysław Niewiarowski - przewodniczący i Sławomir Kalem- bka - sekretarz i główny organizator Studiów Regionalnych, Komisja ta prowadziła akcję p o p ularyzacji wiedzy n te r e n ie , szczególnie przez orga
nizowanie tzw , "Studium Wiedzy o R e g io n ie". StUoium takie zorganizowa
no dotąd w 6 powiatach / w Chełmnie 2 cy k le / , a od października
1970 r . w ykłady w ra n a ch t a k .1 6go stu d i.U iU odbywają s i ę W 7 -mym p o w iecie - /w Ś w ie ciu n/W/.
K o m i s j ą K o p e r n i k a ń s k a , p racow ała w n ie zm ien io - nym s k ł a d z ie : W ilh e lm in a Iwanowska - p rz e w o d n ic z ą ca , B ro n isła w H a d o ls k i
s e k r e t a r z . Także n ie z m ie n ił s i ę s k ła d powołanych p rzy K o m is ji grup o - p e r a c y jn y c h i h i s t o r i i , b i b l i o g r a f i i ? m uzealnictw a , wydawnictw i a s t r o nom!^ k tó r e r e a liz o w a ły planowo n a k r e ślo n e im n a d a n ia . K o m isja odbyła - 1 z e b r a n ie / w dniu 6 . V I . 1970 r . / , na którym omawiano sprawy zw iązane z
- . <
wydawnictwami k o p e rn ik a ń s k im i, sprawę wyjazdów członków K o m is ji za g r a n ic ę celem u z u p e łn ie n ia m ateriałów d o t . K o p e rn ik a , sprawę rauzeu® e p o k i K op ern ika i in ne sprawy d o ty c z ą ce przygotow ań do u r o c z y s t o ś c i k o p e rn i - k a ń s k ic h . - W roku sprawozdawczym w y sz ły 2 d a ls z e p ra ce w ramach " B i - b l i o t e c z k i K o p e r n ik a ń s k ie j" . Poza tym u k a z a ły s ię 2 p race członków Ko - m i s j i , zw iązane z życiem i d z i a ł a ln o ś c i ą M ik o ła ja K op e rn ik a poza p u b li
k a c ja m i T ow arzystw a, a m ia n o w ic ie : p r o f . K a ro la G ó rsk ie g o " Id e e p o l i t y czne Łu kasza W atzenrodego" w ję z y k u francuskim /w ydana w L ou vain - B e lg ia / o raz p r o f . M. B isk u p a " M ik o ła ja K o pernika L o k a c je łanów opuszczonych"
/wydana w O ls z t y n ie / . V/ roku 1970 z re a liz o w a n e z o s t a ł y 2 w yjazdy członków K o m is ji z a g r a n ic ę , o co od dawna ro b io n o s t a r a n ia i k tó re b y ły b ard zo owo
cne d la p o stęp u prac h is t o r y c z n y c h zw iązanych z życiem K o p e rn ik a . P r o f . M a ria n B isk u p b y ł w Getyndze /NRB/, g d z ie zdob ył cenne m a te r ia ły d o ty - c z ą c e d z i a ł a l n o ś c i p u b lic z n e j M ik o ła ja K o p e rn ik a , a p r o f . K a ro l G ó r s k i przebyw ał p rz e z d łu ż s z y c z a s we W ło szech , głów n ie w R z y m ie ,, co pozwo - l i ł o mu na z e b r a n ie ważnych m ateriałów a rc h iw a ln y c h d o ty c z ą cy c h d z i a ł a l n o ś c i Ł u kasza W atzen ro d ego . Ponadto - mgr Leonard Ja rz ę b o w s k i przebyw ał w S z w e c ji w zw iązku z przygotow aniem p u b l i k a c j i " B ib li o t e k a M ik o ła ja Ko
p e rn ik a ? k tó r a ukaże s ię w roku 1971 w ramach t .z w . " B i b l i o t e c z k i K o p er- n i k a ń s k ie j " TUT. Także z b io r y k o p e rn ik a ń s k ie w p o s t a c i staro d ru k ó w , fo - t o g r a f i i , f o t o k o p i i dokumentów i wizerunków w roku 1970 z n a c z n ie s ię wz
b o g a c i ł y .
K o m i t e t R e d a k c y j n y "SPRAWOZDAM f W ' pracow ał n a d a l w s k ła d z ie : Bożena O sm ó lsk a -P isk o rsk a - p rz e w o d n ic z ą ca , B ro n isła w Włoda
r s k i i Ludm iła Roszkówna - c z ło n k o w ie . V7 o k r e s ie sprawozdawczym w yszło drukiem "Spraw ozdanie n r 22" /za ro k 1968/ oraz przygotow ano do druku
"Spraw ozdanie n r 23" /za ro k 1 969/. K om itet odbył 1 p o s ie d z e n ie , na k t ó rym zrefero w a n o s ta n przygotow aniajdo e d y c j i "Sp raw ozd ania n r 23/zs ro k 1969/, d a le j p o d ję to d e c y z ję co do rozp row ad za n ia odpow iednio z m ie n io n e j
I n s t r u k c j i d o t . opracow ania m a te ria łó w in fo r m a c y jn o - b ib lio g r a f ic z n y c h d la ty c h "Sp ra w o zd ań ", oraz p r z y ję t o do w iadom ości r e z y g n a c ję mgr J . Z . M a c ie je w s k ie g o z p e ł n ie n ia obowiązków s e k r e ta r z a K om itetu R edakcyjnego
"S p ra w o z d a ń ". O bow iązki t e postanow iono p o w ierzy ć mgr B o te n ie S o ł t y s , a s y s te n to w i red akcyjnem u TUT.
K o m i t e t R e d a k c y j n y P r a c P o p u l a r n o - n a u k o w y c h pracow ał w s k ła d z ie * A n d rze j Tomczak - p rzew o d n iczą
c y , F r a n c is z e k P e p ło w a k i, Wanda Z ab ło ck a i Ja n u s z G i l a s - czło n k o w ie«
Komitet odbył 3 p o s ie d z e n ia , na k tó r y c h przedm iotem obrad b y ły głów n ie sprawy zw iązane z d alszym re a liz o w a n ie m p o z y c ji o b ję ty c h zestawem -
" B i b l i o t e c z k i K o p e r n ik o ń s k ie j" TNT. W to k u sprawozdawczym wydano dru
kiem w ramach t e j " B i b l i o t e c z k i " 2 p r a c e , a m ia n o w ic ie :
1 . Waldemar V o is e - " M ik o ła j K o p ern ik - h i s t o r i a jed n eg o o d k r y c ia "
2« S t e fa n Cackow ski - " M ik o ła j K o p ern ik ja k o e k o n o m is ta " .
I)o d iu ku na ro k 1971 przygotow ano:
1«, M a rian B isk u p • " D z ia ła ln o ś ć p u b lic z n a M ik o ła ja K o p e rn ik a ” 2 . Leonard Ja rz ę b o w s k i - " B ib li o t e k a M ik o ła ja K o p e rn ik a "
3 . J e r z y D o b rz y ck i - "A stro n o m ia p rzed k opernik ow sk a"
4 . S ta n is ła w Rospond - " M ik o ła j K o p e rn ik - n azw isk o - im ię i pocho - d z e n ie "
Do zestaw u " B i b l i o t e c z k i K o p e m ik a r is k ie j" p r z y ję t o d a ls z ą p ra c ę : A lo jz e g o T u jak o w sk ieg o - " M ik o ła ja K o p ern ika "De R e y o lu tio n ib u s " od
w ydania p ie rw sz e g o po c z a s y d z i s i e j s z e " . Poza tym u s t a lo n o p o z y c je popularnonaukow e d la p la n u w ydaw niczego na ro k 1972.
R e d a k c j ą N a c z e l n a w s k ł a d z ie : A r tu r H u tn ik ie w ic z - r e d a k to r n a c z e ln y oraz J e r z y W o jto w ic z , L eo n id Ż y tk o w ic z , B ro n isław N a d o ls k i, H a lin a T u rs k a , Zenon C z e r w iń s k i, Edmund S t r z e l c z y k , W iesław D a s z k ie w ic z i Wacław Szy szk o w sk i - c z ło n k o w ie , od była w roku sprawo - zdawczym 1 p o s ie d z e n ie . Po p rz e a n a liz o w a n iu tr u d n o ś c i fin a n so w y ch To
w arzystw a - p o w stały ch w skutek drukow ania w o s t a t n ic h la t a c h p o z y c ji n ie jty lk o p la m " A " , a le i "B " - postanow iono dostosow ać p la n wydawni
c z y na ro k 1970, do k tó re g o b y ło t r z e b a w łączyć li c z n e p o ś l i z g i z r o -
6
ku 1 9 6 5 ,do m o ż liw o śc i finansowrych T ow arzystw a. U s t a lo n o , żo w ramach te g o p la n u re a liz o w a n e mogą b yć w roku 1970 t y lk o p race d a le k o p o s u n ię t e w p r o d u k c ji, prace z le c o n e p rz e z PAlT i p o z y c je w ramach " B i b l i o t e c z k i K o p e r n ik a ń s k ic j" . P o z o s ta łe p o z y c je z te g o plan u p r z e s u n ię to na ro k 1971, a n ie k tó r e p o z y c je z p ierw otnego plan u na rok 1971 / p la n "B "/ do plan u na ro k 1972. - Ponadto postulow ano k o n ie cz n o ś ć s k r a c a n ia p rac d o k to rs k ic h przekazyw anych do druku i niep rzyjm ow an ia p rac s ła b y c h . - Nad c a ł o ś c i ą - a k c j i w ydaw niczej czuw ał - n ie szc z ę d zą c c z a s u i p racy - r e d a k to r n a c z e ln y A r tu r H u tn ik le w ic z p rzy o f i a r n e j w sp ółp racy k ie ro w n ik a r e d a k c ji mgr A m a lii R o s i ń s k i e j . - i! roku sprawozdawczym wydano łą c z n ie 24 p o z y c je o ł ą c z n e j o b ję t o ś c i 247,75 a r k u s z y , a opracowano do druku na ro k n astęp n y 20 p o z y c ji o o b ję t o ś c i 195 a r k u s z y .
K o m i s j a R e w i z y j n a w s k ła d z ie : W o jcie c h H ejn o sz - p rz e w o d n ic z ą cy , Leonid Ż y tk o w icz i Wacław Szyszkow ski - c z ło n k o w ie , - odbyła jed n o p o s ie d z e n ie , r o z p a t r u ją c b ila n s zą^*ok 1965 oraz k o n tr o lu ją c c a ł o k s z t a ł t g o sp o d a rk i fin a n so w e j i m a te ria ło w e j T ow arzystw a. P ro to k ó ł z wyników k o n t r o l i wraz z uwagami p r z e d ło ż y ła K o m isja R ew izyjn a Do
rocznemu Walnemu Zgrom adzeniu TNT 1 9 .1 1 .1 9 7 0 r . •
z i a ł * _ “ _Nguk _ g i 9 tg gy czn v ch l i c z y ł p rz y końcu roku s p ra wozdawczego 42 czło n k ó w , w tym 28 m iejscow ych i 14 z a m ie jsco w y ch . P rze - wodniczącym W ydziału b y ł K a ro l G ó rs k i a sek retarzem A n d rzej Tom czak.
W yd ział odbył 4 p o s ie d z e n ia naukowe, na k tó r y c h zreferow a n o n a s tę p u ją c e prace w z g l. w ygłoszono r e f e r a t y :
1 2 .1 .1 9 7 0 r . - K a z im ie rz J a s i ń s k i - r e f e r a t p t ." S t a n is ł a w K u jo t - h i s t oryk i o r g a n iz a t o r Towarzystwa Naukowego w T o ru n iu "
2 . 1 1 1 .1970 r . - S ta n is ła w Mrozek - p racę w łasną p t . "Rozdaw nictw a p ry watne w I t a l i i "
1 6.X 1 .1 9 7 0 r . - K a z im ie rz Żurow ski - p racę Ja d w ig i Chudziakow ej p t . -
" K u lt u r a Łużycka na t e r e n ie m ię d zy rze cze W is ły , Drwęcy
7.XTI.1970 r.
- iuar-an b isk u p - p racę w łasną :,Aktn etanów rru s K ró l'.‘t . V . - Iren a - Jan o sz-3 iak u p o w a - p racę w łasną p t . "Archiwum
Ziem P ru s k ic h "
Poza tym z o rg a n iz o w a ł W y d ział 2 p o s ie d z e n ia , na k tó ry ch w y g ł o s il i r e f e r a t y dr Iv a n Hluw acek z P r a g i i T o p o ls k i z P o z n a n ia . P o s ie d ze n ia a d m in is tr a c y jn e o fb y ł W y d ział 4 , na k tó ry c h ro z p a trz o n e druk
1___________________________________________________________________________________________________________
prac Stanisław a Mrożka , B . P le ś n ia r s k ie g o i A . B oguckiego, p r z y ję te do druku pracę J . Chudziakowej i 1 . Jan o sz-B isk u p o w ej, wyznaczono r e cenzentów dla tych prac oraz dokonano p rze su n ię c ie 1 członka m ie jsc o wego Wydziału do k a t e g o r ii członków zam iejscowych* Przy W ydziale czy nne były 1 kom ieja i 3 kom itety re d a k cy jn e .
K o m i s j a H i s t o r y c z n ą l i c z y ł a p rz y końcu roku sprawozdawczego 22 członków i 33 w spółpracow ników * Przew odniczącym - b y ł K a z im ie rz J a s i ń s k i , z a s tę p c ą p rzew od n iczącego H elen a P is k o r s k a , a se k retarzem Z o fia K ę d z ie rs k a * K om isja od była 3 p o s ie d z e n ia naukowe, na k tó ry ch t
21*1*1970 r . - Stan isław Mrozek w y g ło sił r a fe r a t p t . "P ie n ią d z w D i- g esta ch ju s ty n ja ń s k ic h "
1 9 .1 1 1 ,1 9 7 0 r . - Zenon Nowak w y g ło s ił r e f e r a t p t • "W alka P o ls k i o Po
morze i T a n i i o S z le z w ik w I p o ł, XV w ieku na p ła * - s z c z y ź n ie porów naw czej"
1 2 .V I.1 9 7 0 r , - M a rian B isk u p re fe r o w a ł sprawę p rzy go to w a n ia IT tonu M o n o g r a fii Z ie m i C h e ł m iń s k ie j. /K on sp ek t/
Członkowie K o m isji ponadto w spółpracow ali z toruń skim i oddziałam i PTH i P T P ilo l.
K o m i t e t R e d a k c y j n y ROCZNIKÓW pracow ał w s k ła d z ie : J e r z y W ojtow icz - p rz e w o d n ic z ą cy , M a ria Jaczynow ska i Z b ign iew Z d r ó j- kow skl - c z ło n k o w ie . K om itet odbył 1 p o s ie d z e n ie , na którym r o z p a tr z o no z a le c o n e p rz e z Z arząd TNT z m n ie js z e n ie p o z y c ji w p la n a c h wydawni - c z y c h na l a t a 1970 i 1971 i p o w zięto odpow iednie d e c y z je . W roku s p ra wozdawczym wydano w s e r i i ROCZNIK&T drukiem j
1 . M arian Gumowski - "Herbarz p a tr y c ja tu toru ń skiego"
2 . M aksym ilian Crzegorz - "A n a liz a d y p lom aty czn o-sfragio ty czn a doku - mentów I I p o k o ju to r u ń s k ie g o "
3 . Roman Dąbrowski - "Przem ysł spożywczy w województwie pomorskim w la t a c h 1920 - 1 9 3 9 ".
4 . Do planu na ro k 1971 przygotow ano 2 p ra c e :
1 . J ó z e f Buława - "W alki sp ołeczn o-u strojow e w Toruniu w I połowie - XV I w ie k u " .
2 , Bronisław W łodarski - " P o lity c z n e plany Konrada Mazowieckiego"
K o m i t e t R e d a k c y j n y FONTB5 pracow ał w s k ła d z ie Leonid Ży tk o w icz - p rz e w o d n icz ą cy , K a r o l G ó r s k i, W o jcie c h H ejn o sz i S t e fa n Cackow ski - c z ło n k o w ie . W roku sprawozdawczym wydano 1 p ra c ę ; A n to n i C zach o ro w sk i - " K s ię g a ż o łd u Zw iązku P ru s k ie g o z okresu wo - jn y 1 3 - l e t n i e j " . P r z y ję t o do druku w s e r i i i t e j wydawnictwo ź r ó d ło we W o jcie c h a H e jn o sz a "Ź r ó d ła do d ziejów ekonom ii m a lh o r s k ie j" t .V /ukaże s i ę w roku 1971/ o raz K a r o li C i e s i e l s k i e j " K s ię g a ła w n ic z a Nowego M ia s ta T o ru n ia /1387 - 1450/" - ukaże s ię w roku 1972.
K o m i t e t R e d a k c y j n y ZAPISEK HISTORYCZNYCH p r a cow ał w s k ł a d z ie : M a rian B isk u p - p rzew od n iczący oraz K a z im ie rz J a s i ń s k i , W ito ld Ł u k a sz e w icz , Donald S t e y e r i L eonid Ż y tk o w icz - c z ło n k o w ie , a Hanna Nowak-Tomaszewska - s e k r e t a r z . K om itet odbył w roku sprawozdawczym 3 p o s ie d z e n ia , na k tó ry c h przeprow adzono dy
s k u s ję nad t r e ś c i ą tomu XXXVI z e s z y t y 1 ,2 , i 3 ZAPISEK i z a tw ie r - dzono z e s z y ty t e do d ru k u . - W s e r i i t e j wydano w roku sprawozda - wczym tom XXXV, z e s z y t y 1 ,2 i 3 -4 /wydane łą c z n ie na s k u te k tru d n o ś c i fin an so w y ch / a przygotow ano do druku t . XXXVI - z e s z y t 1 ,2 ,3 i 4 .
WJ L - z i a ł I I __ -_ F _ 1 l _ o _ l o _g l _ c _ z _ n _ o _ - J F _ i _ l _ o _ z _ o _ f _ l _ - c ż n g l i c z y ł 30 czło n k ów , w tym 18 m iejscow ych i 12 z a m ie jsco w y ch . Przew odniczącym w y d z ia łu b y ł Tadeusz C z e ż o w s k i, z a s tę p c ą przew odni
c z ą c e g o Konrad G ó rs k i a se k re ta rz e m A r tu r H u t n ik ie w ic z . W ydział odbył 1 p o s ie d z e n ie :
1 3*1.1970 r . , n a którym M aria Szu p ryczyń sk a w y g ło s iła r e f e r a t p t*
"S y ste m a ty cz n a k l a s y f i k a c j a czasow n ik ów ".
Poza tym odbył w y d zia ł 1 p o s ie d z e n ie a d m in is t r a c y jn e , na którym wy
b rano 1 kand ydata na c z ło n k a w y d z ia łu , p r z e s u n ię to 1 c z ło n k a m ie js cowego do k a t e g o r i i członków zam iejscow ych oraz 1 w spółpracow nika do K o m is ji F i l o z o f i c z n e j . - P rzy W yd ziale d z i a ł a ł y 4 k o m isje i 1 komi
t e t r e d a k c y jn y .
K o m i s j a F i l o l o g i c z n a l i c z y ł a 16 członków i 25 - współpracowników. Przewodniczącym b ył Bronisław N ad olsk i a sekreta - rzem Bożena O sm ólska-Piskorska. - Komisjo odbyła 5 posiedzeń naukowych, na k tóry ch wygłoszono n astęp u jące r e fe r a ty :
1 9 .1 ,1 9 7 0 r . - M irosław K n sjo n - p t . "Dumy u k r a iń s k ie "
SL
5 ,V .1 9 7 0 r . - T eresa F rie d eló w n a - p t . "Kanon’* W E w n n g e lia rzu Ł a - wryszew skim "
- le s z e k M oszyń ski - p t . "P róba u s t a l e n i a m ie js c a u ż y w ania t ^ w . Kodeksu Z o g r a fs k ie g o "
26. V , 1970 r . - A le k sa n d ra K rupianka p t . "Ideow a wymowa " S o fió w k i"
S ta n is ła w a T rem b eck iego"
- Edmund O b e rla n - p t . " 'Z d a n ia porównawcze z " ja k b y "
w ję z y k u polskim**
1 1 .X I . 1970 r . - B ro n isła w N a d o ls k i - p t . "A p o fteg m aty B ie n ia s z a Bu
d n e go , i c h ź r ó d ła i k un szt p rz e k ła d u "
- Z o fia M ocarska - p t . " Z a g a d n ie n ia p o w ie ś c i w wypo - w ie d z ia c h l i t e r a c k i c h T . J . C h o iń s k ie g o "
9 .H I .1 9 7 0 r . - L e s z e k M o szy ń ski - p t . " M ie js c e p a r ty k u ły fig. w zda - n iu s ta r o -c e r k ie w n o -s ło w ia ń s k im "
- M a ria Nowak - p t • "0 pewnym t y p ie o k o lic z n ik a we współ czesnym ję z y k u p o ls k im " .
Poza tym o d była K om iBja 1 p o s ie d z e n ie a d m in is t r a c y jn e , na którym u s t a lo n o program zeb rań naukowych i te rm in a r z na 1 -s z e p ó łr o c z e 1971 r .
K o m i s j ą F i l o z o f i c z n a l i c z y ł a 12 członków i 8 w spółpracow ników . Przew odniczącym b y ł Leon Oum ański, z a s tę p c ą przewo
d n ic z ą c e g o T ad eusz W itw ic k i /do V I 1970 r . / a sek re ta rz e m Henryk Moese K o m isja od była 3 p o s ie d z e n ia naukow e, na k tó r y c h w ygłoszono n a s t ę p j j ą - ce r e f e r a t y :
2 1 .1 ,1 9 7 0 r . - Tadeusz C zeżow sk i - " A k c jo lo g ic z n e i d eo n tyczn e normy m oralne"
1 8 .V I.1 9 7 0 r . - Bogusław W ołn iew icz - "L e n in i pozytyw izm "
8 .X I I .1 9 7 0 r . - Tadeusz C zeżow sk i - "Roman In g a rd e n - t y c i e i d z i e ł a "
K o m isja od b yła ponadto 1 p o s ie d z e n ie a d m in is t r a c y jn e , na którym u s t a - ło n o p la n p ra c y na ro k 1971» w s z c z e g ó ln o ś c i p la n a k c j i odczytow ej oraz - w zw iązku z ś m ie r c ią w icep rzew o d n iczące go K o m is ji T ad eu sza Wi - tw ic k ie g o - postanow iono w y stą p ió do Zarząd u I I 7/ydziału z w nioskiem o dokooptow anie in n e j o s o b y .
10
K o m i s j ą H i s t o r i i S z t u k i lic z y ła 9 członków 1 22 współpracowników. Pracowała w skład zie; Jadwiga Puclat a-Pawłowska - przewodnicząca, Zygmunt K ru szeln icki - zastępca przewodniczącego i Jó z e f Poklewaki - se k re ta rz. Komisja odbyła 3 posiedzenia, na których wygłoszono następujące re fe ra ty ;
2 7 .I V .1970 r . - Maria Żurowska - "Zagadnienia sty lu i ik o n o g ra fii organów w Kamieniu Pomorskim"
10. X,1970 r . - Marian Gumowski - "M iniatury Ewangeliarza Kruszwi
ckiego"
3.XI.1970 r . - Jadwiga Puciata-Pawłowska - "Problematyka "Dzienni
ka" Jó z e fa Mehoffera"
K o m i s j a B i b l i o g r a f i i 1 B i b l i o t e k o - z n a w s t w a lic z y ła 6 członków i 31 współpracowników. Przewodni
czącym był Stefan Burhardt, zastępcą przewodniczącego Henryk Barano
wski a sekretarzem Leopold R ozen tal. - Komisja odbyła 2 posiedzenia naukowe, na których wygłoszono następujące re fe ra ty ;
30.XI.1970 r . - Henryk Baranowski - "B ib lio g r a fia Torunia - Z pro
blematyki warsztatu"
11. X I I . 1970 r . - Barbara Serczykowa - "Toruńskie b ib lio t e k i prywatne w XVI - pocz. XVII w ."
K o m i t e t R e d a k c y j n y HIAC WYDZIAIP FILOŁOGICZMO - FILOZOPICZNEGO pracował w sk ład zie; H alina Turska - przewodnicząca, Z o fia Abramowiczówna, Tadeusz Czeiowski 1 Bronisław Nadolski - członko
w ie. W s e r i i Prac Wydziału F ilo lo g ic z n o -P ilo z o ficz n e g o wydano w roku - sprawozdawczym 2 prace;
1 . Edmund K otarski - "Publicystyka Jana Dymitra Solikowskiego"
2 . Jadwiga Puciata-Pawłowska - " Jó z e f Mehoffer i Stanisław Wyspiański"
W y dz i a ł I I I - M a t e m a t y c z n o P r z y r o d n i - c <|ł My l i c z y ł w roku sprawozdawczym 81 ozlonków, w tym miejscowych 56 a zamiejscowych 25. Prezydium Wydziału pracowało w następującym sk ła
d z ie ; A lina U llńska - przewodniesąoa, Jó z e f Czopek - zastępca przewo
dnie sącego 1 Władysław Kie wiar owaki - sekretarz*.
Wydział odbył 4 posiedzenia naukowe, na których wygłoszono następując#
re fe ra ty !
w
wr*
U --- --- — ---
30*1*1970 p , - /wspólni« z Polskim Tew. Fizjologicznym “ Odém. Toruń/
Zofia B a rg ie l - "Anal i * a niektórych mechanizmów nerwowych neurohormonalnych”
3*11*1970 r* - /wspólnie s Tew. Zoologicnnyn - Odda. w Toruniu/
Stefan N ite c k i - "Rosmiary komórek niektórych narsądów u wybranych gatunków Paaaeriformea”
5*111.1970 r * - Je ra y Plebański - Warszawa - "M iejsce t e o r ii względności w fiz y c e współczesnej”
- Kazimierz Urbaniak - Wroeław - "Matematyka zdarzeń przy- padkowyeh/w aspekole zastosowania do fiz y k i/
7 .X II.1 9 7 0 r* - P r o f. N .G .van Kampen - Holandia - " R e la t iT is t ie beat tra n sfe r”
. P r o f. P*A*0* P ira n i - Anglia - "Meehanles om tangent bundnes”
Peas tym odbył Wydział 2 posiedzenia adm inistracyjne / 2 .I I I * i 1 *H I.7© r./,f aa których epraeewanc cdpowiedś na ankiet« Rady Towarzystw Naukowych PAN, p rzy ję te praee de planu wydawniezege na rok 1972, dokonano wyboru kandy
datów na nowych członków miejscowych I I I Wydziału oraz przeprowadzane dy
skusję nad stanem przygotowań K s ię g i Pamiątkowej TNT*
R e m i s j a A s t r o n o m i c z n a li c z y ła 4 członków i 11 współpracowników* Przewodniczącym była Wilhelmina Iwanowska, zastępcą przewodniczącego Stanisław Gąska, a sekretarzem C e cy lia Iwaniszewska.
Komisja odbyła 9 posiedzeń naukowych, na których wygłoszono i przedysku
towano następujące re fe ra ty : 2*111*1970 r .
2 3 .IH .1 9 7 0 r . 13*I V .1970 r . 2 7 .I V .1970 r .
4.V.1970 r .
19.X.1970 r .
- S t . Gąska - "A p arat m atem atyczny M ik o ła ja K o p e rn ik a "
- J . S i k o r s k i - " T e o r ia prom ieniow ania te rm ic z n e g o " c z . I - J , K re ło w s k i - " T e o r ia prom ieniow ania te rm icz n e g o " c z .I T - K . W ie r c io c h - " S t a t y s t y c z n e w yzn aczenia o r b it r a d io -
meteorów"
- A . K aczo r - "P u n k ty oso b liw e t r a j e k t o r i i o r b it p ia n e - ta rn y c h "
- R . R y len d a - "O b serw acje S ło ń c a na 327 MHz"
- B . W ik ie r s k i - "Cyfrow y konw erter c z a s u ś re d n ie g o na - gwiazdowy"
- R . G łę b o c k i - " M ik r o tu r b u le n c ja w gw iazdach G ,K "
12.
9.XI.1970 r , - W. Wegner - "Widmowe badania e kstyn kcji atmosftryeznej w Piwnicach"
1 6 »X I.1 9 7 0 r . - S t . G ą sk a , I»» Adam iak, K . W ie rc io c h - " S t a t y s t y c z n e b ad a n ie o r b it meteorów" c z . I I
- S t . Gąska - "Zw iązek meteorów z małymi p la n e ta m i"
- W. Iwanowska - " S t a t y s t y c z n e in d e k s y p o p u la c ji gw ia
zd dM"
- W. Iwanowska - " S t a t y s t y c z n e in d e k s y p o p u la c ji b ia - ły c h k arłów "
3 0 .X I.1 9 7 0 r . - A . P r z y b y ls k i / A u s t r a lia / - " A n a liz a widma gw iazdy - HD 32034"
7 * H * 1 $ 7 0 r» - S . Kasperczuk - "Parametry statystyczne w ograniczo
nym kołowym zagadnieniu 3 c ia ł "
14*XII.1970 r . - H. Maran - "Wyznaczenie stosunku azotu do węgla w - gwiazdach węglowych"»
K o m i s j a G e o g r a f i c z n o - G e o l o g i c z n a - lio z y ła 8 członków i 23 współpracowników. Przewodniczącym był Rajmund Galon, zastępcą przewodniczącego Zbigniew Pruslnkiew icz, a sekretarzem Ja n Szupryczyński» Komisja odbyła 1 posiedzenie naukowe, na którym wy
głoszono następująoe re fe ra ty :
12»XI»1970 r» - mgr A . Jankowski - "Bydgoski Węzeł Wodny*
- mgr M. Paslerb sk i - "D e g la cja cja i formy terenu pn.
cz ę śc i Wysoczyzny K ra jeń sk iej"
- mgr A. Olszewski - "Charakterystyka struktur i te k - stu r moren dennych nad dolną W1 - słą "
Poza tym odbyła Komisja 1 posiedzenie adm inistracyjne /3»XII»1970 r./>
ma którym sformułowane tre ść i rozmiary poszczególnych rozdziałów t . I M onografii Ziemi Chełm ińskiej»
K o m i t e t R e d a k c y j n y STUDIA SOCIETATIS SCIEHTiARIJM TORUHEHSIS pracował w sk ład zie: Edmund Strzelczy k - redaktor główny, redaktorzy działow i: Antoni B asiń ski - che^mia, Rajmund Galon - g e
ografia -g e o lo g ia , Ja n Zabłocki - botanika, Iz a b e lla Mikulska - zoo - lo g ia , Wilhelmina Iwanowska - astronomia, Ju liu s z Narębski - f i z j o l o g ia .
u
V s e r i i Studia S o e ie ta tis Scient« rum Torunensia wyszły « roku spra
wozdawczym następująoe praoat
Halina B asińska, Brunon Dembiński - "Badania nad składem osadów wytrą
cających s ię w r e a k c ji 3®/NO^/^ + + H Pe/SN/6 Studia B"
Zenon Czerw iński, R a fa ł Nowakowski - "Własności elektryczne warstw adsorpoyjnyeh powstających na granicy fa s y k r y s ta lie s n e j NH.H-PO. 1 j e j roztworu nasyco
4 t 4 nago"
W itold P lio h ta - "Wpływ wieku na stopień sblelicow anla gleb wytworzo
nych z gleb wydmowych m ierzei Świny"
Irena Don och - "Ślim aki i małże górne Jura Ja k ie Czamogłowów i świę - toszewa"
Urszula Boińaka - "Stosunki flo ry sty c z n o -fito so c Jo lo g ic z n e uroczysk Podgórze i Nakwasin w Nadleśnictwie Płock"
Henryk Andrzejewski - "Zdolność przeżywania żaby wodnej /Rana escu- le n ta U i ropuchy z ie lo n e j /Bufo v ir d s i Lau r*./
w warunkach blokowania hemoglobiny tlenkiem wę
g la " .
Stanisław Gąska - "Studia S o e ie ta tis Scientiarum Torunensia - S e ctio F /Astronomia/ v o l , IV nr 5
Praoa Zbiorowa - Studia S o e ie ta tis Soientiarum Torunensia - Se ctio /Astronomia/ vol* IV nr 6
Do planu wydawniczego na rok 1971 przygotowano 6 prao*
W y d z i a ł I V - P r a w n o - S p o ł o c z n y l i c z y ł 17 członków, w tym miejscowych 13 a zamleJsoowyoh 4* Przewodniczącym wy»
d zia łu był Ja n Krajew ski, zastępcą przewodniczącego - Wiktor Komat ow
a k i, a sekretarzem - Wacław Szyszkowski* Wydział odbył 2 posiedzenia naukowa, na których przedstawiono następujące praoet
18*U*1970 r* - Wiktor Komat owaki - przedstawienie pracy dr Ryszarda Daszewskie go pt* "S«jm p o lsk i w la ta ch 1764-1795* Studium h is t o - ryc zno-prawne"
I Ł
8 . X I I . 1970 r . - Wacław Szyszkowski - przedstawienia pracy dr Andrzeja Mrożka p t . "Teoretyczne przesłanki autom atyzacji procesów stosowania prawa*.
Poza ty * odbył Wydział 1 posiedzenie adm inistracyjne, na który* oaawiane
sprawy organizacyjne. P r a w a
Is tn ie ją c a przy wydziale K o a l a .1 j L i S o c j o l o g i i w skła
dzie* Stanisław M atysik - przewodniczący, Czesław Jackowiak i Wiesław Lang - członkowie, nie przejaw iała żadnej d z ia ła ln o ś c i.
K o m i t e t R e d a k c y j n y STUDIA IURIDICA pracował w sk ła
dzie* Waoław Dawidowicz - przewodniczący, Wiesław Lang i Wacław Szyszko - wskl - członkowie. W roku sprawozdawczy* w s e r i i STUDIA IURIDICA wydane 3 prace*
1* Kazimierz Nowak — "System partyjny Stanów Zjednoczonych"
2 . Marian K a lla s - "Konstytucja Księstwa Warszawskiego z 22 lip c a 1807 r . J e j powstanie, systematyka i główne in s ty tu c je w an ią- zku z praktyką i ustawodawstwo* szczegółowym".
3 . Andrzej Marek - "Stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu jako pod
stawa umorzenia postępowania karnego".
Do druku na la t a następne przygotowano 6 p rac.
Z powyższegos sprawozdania komórek naukowych Towarzystwa wynika, że praca tak wydziałów ja k również kom isji i komitetów redakcyjnych była w roku sprawozdawczym ożywiona. Uchwalone w dniu 19.11.1970 r . przez Doroczne Walne Zgromadzenie TNf zmiany sta tu tu zo sta ły decyzją Prezydium W.R.N. w Bydgoszczy z dnia 13.V.1970 r . zatwierdzone, bez żadnych zmian. Większość wydziałów stosowała więc ju ż w praktyce zmienione postanowienia statutu dotycząoe osobistego zgłaszania i referowania na posiedzeniach naukowych wydziałów i kom isji własnych prac naukowych, d a le j, dotyczących k w a lifi
k a c ji kandydatów na członków wydziałów, obowiązku Informowania przez prze- wodnloząoyoh komitetów redakcyjnyoh swego macierzystego wydziału i autorów
o przebiegu prac wydawniczych i t d .
Zasadniczą d ziałalno ść statutową Towarzystwa i jego komórek stanowiły nadal*
15
a/ akcia wydawniczą p u b lik a c ji naukowych i popularnonaukowych b/ badania naukowo
e/ produkcją mikrofilmowa
d/ akcją wynlany wydawnictw i gromadzenia księgozbioru d z ie ł naukowych
•/ popularyzacja wiedzy
A k c j ą w y d a w n l c z _ą,,.,»
Akcja Wydawnicza Towarzystwa, p olegająca na opracowywaniu i wydaniu dru
kiem p u b lik a c ji naukowych 1 popularnonaukowych, w zasadzie realizowana je s t w ramach opracowanego przez Redakcję Naczelną i uchwalonego przez Zarząd planu wydawniczego ne dany ro k . Wobec realizow ania przez szereg la t p o zy cji objętych ta k planem "A" i "B ", stałego wzrostu kosztów p o li
graficzn ych i zm niejszenia zleceń wydawniczych ze strony PAN, nie ty lk o wyczerpany z o s ta ł fundusz rezerwowy, jakim Towarzystwo przy końcu roku
sta le dysponowało, le cz powstały jeszcze nieuregulowane przez Towarzystwo zobowiązania z ty tu łu wydrukowanych w roku 1969 prac na kwotę około 300 ty się c y z ło ty c h . Kwota ta obciążyła lim it finansowy, przewidziany na re alizowanie planu wydawniczego na rok 1970. Poza tym pozostało nie wyda
nych z planu na rok 1969 9 p o zy c ji o o b ję to ści 112,70 a r k ., które n a le żało włączyć do planu wydawniczego na rok 1970.
Wymagało to konieczności skorygowania planu wydawniczego na rok 1970, obejmującego 29 p o zy cji o o b ję to ści 274 a r k .^ i zredukowania go do 18 po
z y c ji o o b ję to ści ... ... 178,50 a rk . Po włączeniu do tego planu 9 nie wydanych p o zy c ji z planu na
rok 1969 o o b ję to ści ... ... 112.70 uaktualniony plan wydawniczy na rok 1970 obejmował 27 p o zy cji
o o b ję to ś c i • • • • • • • • • • .• • ... 291,20 "
wydano: 24 pozycje o o b ję to ś ci •••••••••...• • • • • • • • • • « • • 247,75 *
Wa m niejsze o 3 pozycje wykonanie tego planu skład ały s ię następujące o k o licz n o ści: 1/ wydanie zeszytów 3 i 4 tomu 35 Zapisek w 1 zeszycie - /zamiast w dwóch/, 2/ wycofanie decyzją PWN z druku pracy Krystyny Ja k o - w skieji " S ó l ziem i" Jó z e fa W it t lln a , 3/ nie wydanie trudnej p o lig r a fic z nie pracy z la t ubiegłych Leona Witkowskiego "Elementy antyczne p o lsk ie j
zagadki lit e r a c k ie j i ludow ej", która przeszła poślizgiem na rok 1971.
Z uwagi na k o n ie c z n o ś ć pokrycia w roku 1970 około 300.000,- złotych na z a ległe koszty druku p o zy c ji wydanych w roku 1969 - sytuacja finansowa Towarzystwa była na początku roku sprawozdawczego wprost k a ta s tr o fa ln a .
16
Tylko d zięk i uzyskaniu z Prezydium W.R.N. dodatkowej d o ta c ji w kwocie z ł 200.000,- i zlecen iu Towarzystwu dodatkowej p o zycji wydawniczej przez PAN, na kwotę 57*600,- z ł , a więc uzyskaniu dodatkowo 257.000,- słotych^zdołano uaktualniony plan wydawniczy na rok 1970 łączn ie z przerzutami p o zy cji z roku 1969 prawie w c a ło ś c i wydać i p rzejść ma rok następny nie ty lk o bez zadłużeń, le cz z wypłaconymi zaliczkam i tytułem honorarium na pozycje z planu na rok 1971 w kwocie przeszło - 100*000,- złotych*
Udział poszczególnych wydziałów w p u blikacjach wydanych drukiem w ro ku sprawozdawczym w ogólnej i l o ś c i ...*... ••• 247*75 ark*
przedstawia s ię ja k następuje:
Wydział I* /łączn ie z Zapiskami/ 7 p o zy cji o o b ję to ści 109 arkuszy Wydział I I * .......... 2 pozycje o •9 25,25 •9 Wydział I I I * • • • • • • • • • • • • •...... 8 p o zy cji o V « 39,75 « Wydział IV* * • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 3 pozycje o « 46,50 •9 Wydawnictwa ogólne /Sprawozdania/ 1 pozycja o n 5,50 19 Pozycje popularnonaukowe . • • • • • • * • 3 pozycje o m 21.75 «9 R a z e m : 24 pozycje o u 247,75 99 Nakłady finansowe na pozycje wydane w roku 1970 wynosiły . . . 1,248,637 plus uregulowane zadłużenie za wydane w roku 1969 pozycje •• 287*700*-
R a z e m : 1*536,337,-
Wpływy ze sprzedaży wydawnictw TST w roku sprawozdawczym
w y n io s ły ... * ... * ... 322,944,- Zaznacza s i ę , że przez miesiąc październik 1970 roku zorganizowano w biurze TNT kiermasz ta n ie j k sią żk i z 50 % obniżką cen, w czasie które
go sprzedano 1*142 egzemplarze wydawnictw na łączną kwotę 10*804,-z ł*
Stan magazynu wydawnictw własnych na koniec roku sprawozdawczego wynosił * • • •• ...* ...złL.780,333,-
je s t to stan wyższy od wykazanego w roku 1969 o •••••••••••zł* 66,375»- Zapas wydawnictw własnych /magazyn, komis, składnica k s ię
garska/ przedstaw ił w końcu roku sprawozdawczego wartość zł« 1 *603,894»- stanowi to wartość wyższą od wykazanej w roku 1969 o . . . z ł . 37*244,-
B a d a n i a n a u k o w e :
Plan badań naukowych na rok 1970 obejmował 8 badań na łączną kwotę
67*OOOf - z ł . Przeprowadzano 7 badań, aa które wydatkowano kwotę - 4 3 .9 6 3 ,- z ł . Są to następująoe badania długofalowe:
1* Akta Stanów Prus Królewskich, t . V-V I - kwerendy archiwalne - Ha - r la n Biskup
2* D z ie je m iasta Torunia - kwerendy archiwalne i inne prace - J . Woj
towicz
3 . M o n o grafia Towarzystwa Naukowego w T o ru n iu - z b ie r a n ie m ateriałów - A . Tom czak, B . O sm ó lsk a -P isk o rsk a
4 . M o n o g ra fia Z ie m i C h e łm iń s k ie j t . l t - p race m ateriałow e z h i s t o r i i s z t u k i - J . P u ciata-P aw łow ska
5 . B ad an ia gleboznaw cze w re z e rw a ta c h le ś n y c h województwa b y d g o s k ie go - Z . P r u s in k ie w ic z
6 . M o n o g ra fia In o w ro cła w ia - p r z e p is a n ie i naukowe sk o la ę jo n o w a n ie ma
t e r ia łó w źródłow ych d o ty c z ą c y c h f o r t y f i k a c j i m ia s ta In o w ro cła w ia - M. B isk u p
7 . M o n o g ra fia Ś w ie cia n / W isłą - p race g e o g r a fic z n e - J . S z u p r y c z y ń s k i.
B ad an ia d o s t a r c z y ć m ają m a t e r ia ł y p o trze b n e do p u b l i k a c j i przygotow a
nych p rz e z Towarzystwo i je g o c zło n k ó w .
P r a c o w n i a M i k r o f i l m o w a
Ważną, od 1948 roku I s t n i e j ą c ą 1 celom naukowym s łu ż ą c ą placów ką j e s t Pracow nia M ik ro film o w a . Zadaniem j e j j e s t p o w ie la n ie metodą f o t o g r a f i c z n ą sta ro d ru k ó w , m ateriałów a rc h iw a ln y c h i in n y ch d la celów naukow ych.
Poza m ikrofilm ow aniem m ateriałów naukowych d le w łasn y ch p o trz e b Towa - r z y s tw a , wykonywuje r e p ro d u k c je m ikrofilm ow e na zam ów ienia ró żn y ch p la cówek naukowych i in d y w id u aln y ch b a d a c z y . Głównymi z le ce n io d aw cam i b y ły wjroku sprawozdawczym: I n s t y t u t y UMK, Uniw ersytetów G d ań sk iego i Ł ó d z k ie g o , różn e I n s t y t u t y PAN, Wyższa S z k o ła N a u c z y c ie ls k a w K ie l c a c h , S tu - dium N a u c z y c ie ls k ie w T o r u n iu , Wojskowy I n s t y t u t H is to r y c z n y w W arsza
w ie , O środek Badań Naukowych w O l s z t y n i e , K s ią ż n ic a M ie js k a w T o ru n iu , M ie js k a B ib li o t e k a P u b lic z n a w B y d g o szczy i in n e .
W roku sprawozdawczym wykonano : m ikrofilm ów /negatyw y/ . . . . 12.000
Wpływy gotówkowe z p r o d u k c ji m ik ro film o w e j w roku 1970 w y n o s iły 8 6 .6 0 7 ,- a rów now artość p r o d u k c ji d la zasobów w łasnych i wymiany z a g r a -
pow iększeń / f o t o k o p ii / . . . 1 0,224 p r z e z r o c z y i pozytywów . . . . 6 .0 5 0
R a z e m :
\
Ponieważ k o s z ty u trzy m an ia Pracow ni /w yd atk i rzeczow e i osobowe/
w ynosiły w roku sprawozdawczym... ... 96.323»- niedobór - porównując k oszty z w a rto ścią p ro d u k cji - w ynosił
t y lk o około ... 3 .0 0 0 ,-
W y m i a n a w y d a w n i c t w
Na o d cinku wymiany wydawnictw d z ia ł a ln o ś ć Towarzystwa b y ła n a d a l żyw a.
W roku sprawozdawczym utrzymywano s to s u n k i wymienne z 71 in s t y t u c ja m i w k r a ju o raz 212 in s t y t u c ja m i naukowymi za g ra n ic zn y m i w 33 k r a ja c h . W ysłano: do i n s t y t u c j i krajow ych ... ... 508 e g z .
do i n s t y t u c j i z a g r a n ic z n y c h ... . 1760 e g z . = 2 .2 6 8 e g z . Otrzym ano: z i n s t y t u c j i krajow ych ... 481 e g z .
z i n s t y t u c j i z a g r a n ic z n y c h ... .2276 e g z . = 2.757 e g z . K s ię g o z b ió r Tow arzystw a zdeponowany w K s ią ż n ic y M i e j s k i e j na k o n ie c roku 1970 l i c z y ł p r z e s z ło 4 4 .0 0 0 ,- e g z . d z i e ł naukow ych.
P o p u l a r y z a c j a w i e d z y :
P o p u la r y z a c ja w ied zy odbywa s ię z a s a d n ic z o za pośrednictw em p u b l i k a c j i naukowych i popularnonaukow ych T ow arzystw a. Wydawnictwą t e nabywane n ie t y lk o p rz e z p la có w k i naukowe, le c z ta k ż e p rz e z b i b l i o t e k i p u b lic z n e i in d yw id u a ln y ch o d biorców , stan o w ią cenne ź r ó d ła w ied zy d la osób p r a c u ją c y c h naukowo ja k i d o k s z t a łc a ją c y c h s i ę - m ie s z k a ją c y c h c z ę s to poza ośrodkiem u n iw e rs y te c k im . D a ls z ą form ą p o p u la r y z a c ji w iedzy p rz e z Towa
r z y s tw o , to s e s je n a u k o w e ,d y sk u sjo , o d cz y ty i inne formy u p ow szech nian ia w ie d z y . Je d n e , pośw ięcone wybranym problemom naukowym* p rzeznaczon e są d la pracowników n a u k i, in n e , z w ła sz cz a o d cz y ty p u b lic z n e , d la s z e r s z e g o * k ręgu o d b io rców . Na p o s ie d z e n ia c h naukowych w ydziałów i k o m is ji w ygło - szono w roku sprawozdawczym rą fe ra tó w i przeprow adzono d y s k u s ji nauko - wych 6 1 . Także o d b yły s i ę r e f e r a t y i o d cz y ty p u b lic z n e , pośw ięcone wy - branym problemom naukowym, a m ian o w icie:
1 3 ,I I I . 1970 r . - od była s i ę s e s ja naukowa z o k a z ji 5 0 - l e c i a od zy sk an ia / Pomorza G d a ń s k ie g o . Po z a g a je n iu s e s j i p rzez R ek to ra P r o f . dr W ito ld a Ł u k a sz e w ic z a , r e f e r a t y w y g ł o s i l i : M ieczysław W o jciech o w sk i - ’’Dwie k o n ce p cje od zy sk an ia
Pomorza G dańskiego p rzez P o lsk ę w la t a c h 1918-1919"«
Roman W apiński - ’’ Główne elem en ty i n t e g r a c j i Pomorza Gdańskie k o z P o ls k a w la t a c h 1920-1970"
12
\
Donald S te y e r - "P o lsk a Marynarka Handlov?a w la t a c h 1919-1945"
Bogdan Głębowicz - "Wkład Pomorza Gdańskiego w gospodarkę i k u ltu rę Po
l s k i Ludowej"
4 .V I . 1970 r . - D o c. dr Ivan H lavacek z Pragi - R e f. "Ceska d ip l o m a t ic k a s t u d i a v p s l e d n i c h d e 3 e t i l e t e c h "
1 5 .V I.1 9 7 0 r . - P r o f . dr J e r z y T o p o ls k i - Odczyt "0 w y ja ś n ia n iu c z y n n o ś c i z ło ż o n y c h w h i s t o r i i "
1 8 .X I.1 9 7 0 r . - Leon Jeśm anow icz - "Z a sto so w a n ie m atem atyki - / c y b e r n e ty k i/ do l i n g w i s t y k i , b i o l o g i i i me - dycyny"
5 -7 . X I . 1970 r . - J e r z y P le b a ń s k i - " M ie js c e t e o r i i w z g lę d n o ś c i / K o n fe r e n c ja F iz y k i w f i z y c e w s p ó łc z e s n e j"
M a te m a ty czn e j-S e m in a
rium Naukowe/ K a z im ie rz U rb a n ia k - "Matematyka zd arzeń p rz y padkow ych".
H a s z e r z e n i’a w ied zy wśród s z e r s z e g o sp o łe cze ń stw a n a d a l kontynuowane b y ł y t .z w . "STUDIA WIEDZY 0 R E G IO N IE ". W roku b ieżącym cyklem wykładów w
0 *
ramach t e g o "Stu d iu m " o b ję t y z o s t a ł z k o l e i siódmy pow iat t j . S w ie c ie , g d z ie w ygłoszono w roku sprawozdawczym 5 w ykładów, a 8 w ygłoszo n ych b ę d z ie je s z c z e w następnym r o k u . Ta forma p o p u la r y z a c ji w iedzy w t e r e n ie c i e s z y s i ę w ie lk im za in tere so w a n ie m n a u c z y c i e l i , pracowników k u lt u r a ln o - iSewiatowych, s t a r s z e j m ło d z ie ż y s z k ó ł ś r e d n ic h i in n y ch grup s p o łe c z e ń stw a»
Dużo uw agi p o ś w ię c iło Tow arzystw o w rok u sprawozdawczym n a d a l p r z y g o to w aniu dwóch c z e k a ją c y c h n a sz te r e n u r o c z y s t o ś c i : 5 0 0 - le c ia u r o d z in M.
K o p ern ika i s e t n e j r o c z n ic y z a ło ż e n ia Tow arzystw a Naukowego w T o r u n iu . Utw orzoną p rz e z Tow arzystw o K o m isja K o p e rn ik a ń s k a , p o d z ie lo n a na 5 grup r o b o c z y c h , r e a liz o w a ła sw oje z a d a n ie w z a k r e ś lo n y c h j e j ram a ch. P la n o wo p r z e b ie g a ła a k c ja wydawnicza w ramach t . z w . " B i b l i o t e c z k i Koper - n i k a ń s k i e j " , k t ó r e j p o z y c je z o s t a ł y p r z y ję t e z dużym uznaniem p rz e z spe
c j a l i s t ó w , ja k i c z y te ln ik ó w oraz c z y n n ik i z w ie r z c h n ie . N ato m iast r o z p is a n y p rz e z Tow arzystw o konkurs na p racę " M ik o ła j K o p ern ik - c z ło w ie k i uczony e p o k i O d ro d zen ia" n ie d a ł pożądanego e f e k t u . N ad esłan o t y lk o dwie p r a c e , k tó r e n ie odpow iadały wymogom konkursu i u z y s k a ły ocenę n e
gatyw ną j u r y .
¿ 0
W związku z setną roczn icą Towarzystwa naszego wytypowani redaktorzy i autorzy nadal kontynuowali opracowanie zleconych im działów pracy nad -
"Monografią Towarzystwa",*. "Księgą Pamiątkową" oraz monografią najbar - d z ie j zasłużonych d ziałaczy Towarzystwa. Także p o stąp iły prace wstępne nad przygotowaniem wespół z Instytutem H is t o r ii UMK kiikutomowej mono - g r a f i i Torunia oraz zbiorowej m onografii regionów geograficzn o-histo rycsnyoh naszego województwa, a w pierwszym rzędzie ziemi ch ełm ińskiej, k tó re j t . I , opracowany przez p rze d sta w icie li nauk przyrodniczych oraz etnografów i językoznawców, winien być przygotowany do końca bieżącego roku. Również w przygotowaniu są zlecone Towarzystwu przez odnośne Pre
zydia Rad Narodowych - prace zbiorowe "Monografia Inowrocławia" i "D zie
je Ziemi Ś w ie ck ie j".
Zgodnie z zaleceniam i PAN i Ra"dy Towarzystw Naukowych podjęto próby na
wiązania b liższe g o kontaktu między przedstaw icielam i różnych nauk w ra mach t .z w . współpracy in te rd y scy p lin a rn e j. Próbę tego rodzaju stanowiły wspomniane już wyżej prelekcje p r o f. Jerzego Topolskiego 1 p r o f. Leona Jeśmanowicza. Akcja ta będzie kontynuowana, także przy pmoocy w yb itn iej
szych p rze d sta w icie li ośrodka warszawskiego.
Na podkreślenie zasługuje w zrastający u d zia ł członków Wydziału I I I w wy
dawnictwach i pracach Towarzystwa. Świadczy o tym przede wszystkim wspó
lne zorganizowanie z Oddziałem Toruńskim Polskiego Towarzystwa Fizyczne
go trzydniowego seminarium F izy k i Matematycznej, sfinansowanego ze śro - dków Towarzystwa. Większy je s t także u d ział prac z dziedziny nauk przy - rodniezych w wydawnictwach popularnonaukowych, chociaż w zbyt małym je - szcze stopniu zaznaczył się on dotąd w "B ib lio teo ceK o p eraik ań sk iej*. Po
d k re ślić wypada, że Zarząd TNT w roku sprawozdawczym po raz pierwszy uzy
skał doeelowe dotacje oraz zlece n ia wydawnicze także na niektóre prace z dziedzlnyn nauk przyrodniczych. Również w badanie*. naukowych, finansowa
nych przez Towarzystwo, Zarząd stańał się uwzględnić w miarę posiadanych środków tematy z dziedziny g e o g r a fii czy gleboznawstwa.
Zjawiskiem pozytywnym je s t fakt szybszego 1 p ełniejszego rozchodzenia się naszych wydawnictw. Dotyczy to nie ty lk o wydawnictw b ieżących , których na
kłady od k ilk u l a t są obniżone /co je s t zjawiskiem ogólnopolskim/, ale 1 dawniejszych, czego dowodem była sprzedaż b lisk o 1.150 egzemplarzy - g łó wnie dawniejszych p o zy cji - w czasie zorganizowanego w październiku 1970 r . kiermaszu ta n ie j k s ią ż k i. Nadal jednak niezadawalająca je s t dystrybucja - naszych wydawnictw przez Dom K s ią ż k i, czy toruńskie k się g a r n ie . Najlepsze rozwiązanie stworzyłoby utworzenie w Toruniu antykwariatu naukowego, któ
21
ry brałby w komis nasze wydawnictwa. Obecnie n a ra sta ją bowiem trudności lokalowe w związku z zagrzybieniem i zamknięciem cz ę śc i magazynów przy u l . Wysokiej 16, co utrudnia magazynowanie i sprzedaż wydawnictw w b iu rze TUT» W związku z budową nowego gmacbu K siążn icy M ie js k ie j i przewi
dywanym opuszczeniem przez n ią naszego budynku przy Wysokiej 16 zapewne w roku 1972, Zarząd podjął kroki dla zabezpieczenia generalnej przebudowy 1 a d a p ta cji sied ziby Towarzystwa* Decyzją wojewódzkich władz konserwa
to rsk ich z dnia 12*111*1970 r* budynek nasz z o s ta ł uznany za obiekt za
bytkowy. Tym samym przebudowa jego le ży wyłącznie w g e s t i i i na koszt konserwatora wojewódzkiego oraz Pracowni Konserwacji Zabytków, które w roku 1971 przeprowadzą pierwszą częśó prac wstępnych o charakterze in wentaryzacyjnym, a w roku 1972 - dokumentację przebudowy. Prace budo
wlane winny żostaó podjęte już w roku 1973, o i l e nie zajdą nieprzewi
dziane kłopoty 1 trudności natury lim ito w e j. I s t n ie ją pewne sza n se , żc obehody 100-J.e c i a ThT mogłyoy odbyć się w zaadaptowanej już sie d zib ie w łasn ej, co byłoby n a jsiln ie jsz y m akcentem jub ileuszu*
W obszadzie personalnej Towarzystwa z a sz ły w roku sprawozdawozym znaczne zmiany* W m iejsce st* in stru ktora Heleny Jeśmanowej p rzyjęto ststy stk ę Iwę Skrzypczyńską, w m iejsce M arii Wołowskiej w charakterze laboran tki w Pracowni Mikrofilmowej - Jo la n tę Jagas i na stanowisko m aszynistki - Urszulę Klepinowską* Poza tym d zięk i staraniom podjętym w Prezydium W.R.N przydzielony zo sta ł Towarzystwu dodatkowy e t a t , co pozwoliło na zaanga
żowanie w pełnym wymiarze godzin na stanowisko asy ste n tk i redakcyjnej - mgr Bożeny S o łty s . Dyrektorem Administracyjnym był nadal mgr A* K ir s te in , Gł* Księgową - Bogumiła Przeperska, Kierownikiem B ziału Wymiany - Irena Woszczyk, Kierownikiem R edakcji - mgr Amalia Rosińska oraz Kierownikiem Praoownl Mikrofilmowej - mgr Krystyna Porębska*
Wykazane w powyższym sprawozdaniu efekty w d z ia ła ln o śc i Towarzystwa były możliwe d z ię k i zgodnej współpracy wszystkich komórek Towarzystwa, t j * wy
działów , ko m isji 1 komitetów redakcyjnych* Toteż n ależy im s ię za ic h trud i bezinteresowny wysiłek serdeczne podziękowanie* E fekty te jednak
że n ie były by możliwe, gdyby nie pomoc finansowa ze strony Prezydium - W*R,H* w Bydgoszczy, które u d z ie la ło Towarzystwu d o ta c ji i w pełnym zroz umieniu jego potrzeb z s ta le okazaną życzliw o ścią spieszy mu z pomocą*
Toteż słowa serdecznego podziękowania należy się t e j władzy, szczególnie Przewodniczącemu Prezydium W*R*H* Ob* posłowi Aleksandrowi Schmidtowi , Wojewódzkiej Kom isji Kultury oraz Wydziałowi Kultury Prezydium W,R.N*
w Bydgoszczy* Także P o lsk ie j Akademii Hauk za sta le okazaną nam ż y c z li
wość w fo rm ie pomocy fin a n s o w e j p rz e z z le o e n ie p rac w ydaw niczych s k ła damy serd e czn e p o d zię k o w a n ie . Wyrazy podziękow ania n a le ż ą s i ę tak że K o m iteto w i Wojewódzkiemu PZPR w B yd goszczy oraz władfem p a rty jn y m i adm
in is t r a c y jn y m w T o ru n iu za okazywaną nam życziju w o sc.
S tara n iem naszym b ę d z ie n a d a l pracow ać z pełnym pośw ięceniem « by zachować i u m ocn ić p o z y c ję Towarzystwa ja k o nieodzow nego w a r s z ta tu naukowegof w pierw szym r z ę d z ie s p o łe c z n o ś c i naukowej T o ru n ia *
S e k r e ta r z G e n e ra ln y P r e z e s
/ - / P r o t . d r M arian B isk u p / - / P r o f . d r Konrad G ó rs k i 22____________________________________________________________________________________________________________
\
300020832174
/
