Bublijewska Jadwiga

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI M . 9 / . . 0 Ł ...

! ...

I. Materiały dokumentacyjne —

1/1 - relacja właściwa —

I/2 - dokumenty (sensu stricto) dot. osoby relatora —

1/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora

II. Materiały uzupełnieniające relację ' / K - H ,

III. Inne materiały (zebrane przez „relatora”): —

II1/1- dot. rodziny relatora — ■

III/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r. ■—*

III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939 -1945) — lli/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r. —

III/5 - inne___ -

V. Wypisy ze źródeł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjnej

VI. Fotografie

2

<n

Irena Królikowska Warszawa,dnia ... 1967r.

Warszawa lo,ul.Sempołowskiej 3 m.25.

A N K I E T A

Zamierzam n s p is a ć p ra c ę o lo s a c h kom batantek po w o jn ie . Jako je d ­ na sp o śró d W as,pragnę poznać h i s t o r i ę Waszego ż y c i a , k t ó r a pomoże mi zbadać wpływ s łu ż b y wojskowej k o b ie t na ic h p ó ź n ie js z ą p o zy cję w s p o łe c z e ń stw ie i r o ­ d z in ie .P ro sz ę w ięc u p rz e jm ie o s z c z e r ą odpowiedź na p o staw io n e n i ż e j pytania, e w e n tu a ln ie d o łą c z e n ie na oso b n ej k a r tc e swego ż y c io ry s u . J e ż e l i p r a g n ie c ie po­

z o sta ć n ie z n a n e ,a n k ie ty można n ie podpisywać lu b poaać ty lk o wybrany pseudonim . M ile w id zian e w sz e lk ie z d j ę c i a , k t ó r e po w y k o rz y sta n iu , na ż y cz e n ie a d r e s a t k i , mogą być zw rócone.

Z g ó ry d z ię k u ję za w sp ó łp ra c ę .

1 . To d e m o b iliz a c ji o s i e d l i ł a ś s i ę : / odpowiednie p o d k r e ś l/

w m ie ś c ie sto łeczn y m , w m ie śc ie wojewódzkim, w m ieści e powiatowym.

w małym m ia ste c z k u , na w s i,

w o s i e d l u . D laczego:

fvvvv,l■ 'ii ^ ^ \ a\Cl Y Q < k V\am^ ^ iw iU *..

fwvt€do.,

2 . O pisz p o k ró tc e w a r u n k i, w ja k ic h odbywał s i ę Twój s t a r t życiowy po zdemobi­

liz o w a n iu :

4

3 . S t a r t te n w y d atn ie u ł a t w i ł a C i : ro d z in a f p r z y j a c i e l e ,

państwo,

s p o łe c z e ń stw o ,

i n s t y t u c j e s p o łe c z n e , r a d z i ł a ś s o b ie c a łk o w ic ie s a m o d z ie ln ie . /o d p o w ie d n ie p o d k re ś l/

4.C zy ro z p o c z ę ła ś naukę po zdem obilizow aniu:

t a k , n ie

J e i e l i ta k , to d laczeg o u w ażałaś to za k o n ie c z n e :

5« R o zp o częłaś naukę - d o k s z ta łc a n ie s i ę : - ju ż w r o ł u 1945,

- k i l k a l a t p ó ź n i e j , / k i e d y / - k i l k a n a ś c ie l a t p ó ź n ie j , - w cale n ie u c z y ła ś s i ę , 6 . J e ś l i ro z p o c z ę ła ś n au k ę, to czy :

-u k o ń c z y ła ś s z k o łę podstawową,

" " zawodową,

" " . ś r e d n i ą o g ó ln o k s z ta łc ą c ą ,

- " " ” zawodową,

- w y ż sz ą.

7 . Co zadecydowało o tak im w yborze:

J e ż e l i p tz e r w a ła ś n a u k ę, to po d aj przyczyny t e j d e c y z ji / i l e k la s ukończy­

ł a ś :

8 . Podaj zawód , w jakim p r a c u je s z :

^ ^

a / I l e z a r a b ia s z / jakie-^Ba& a-go^odars^?w o/ : /\^ CC lt ,

b / J a k i e p o s i :

s ia d a s z m ie s z k a n ie : ^/CVK^To

f ‘ j A A i i“l-i k . a M l t, i ti/ i t i i) i A ł i t.ki

c / Czy p o s ia d a s z : T e le fo n , la ik a u ,* . W ł d i C l j L § r a d i o t

t e le w i z o r , a d a p te r , p r a lk ę . lodów kę, o d k u rz a c z , in n e ;

5

- 3^-

9 . Czy l u b i s z sw oją p ra c ę : t a k . n i e . D laczego t a k j e s t ?

1 0 . Czy f a k t ,ż e b y ła ś ż o łn ie rz e m :

- u ł a t w i a ł C i - z a ła tw ia n ie spraw o s o b is t y c h w u rz ę d a c h . - o trzy m an ie p r a cy ,

—' d o s t a n l e s i ę do s z k o ły f 5 f cU eta*/Uc wt - o-toym arLia m ieszkan i a ,

. -'"awans w p ra c y , - n i e m ia ł żadnego wpływu, - u t r u d n i a ł ,

- n i e p rzy zn aw ałaś s i ę do t e g o .

Podaj ciek aw sze p rz y k ła d y i l u s t r u j ą c e powyższą odpow iedź:

l w i

L iiS \* .lv O * U v £ O W^<_ ^ |S) ,W \" 0 ','V ł

1 1 . Czy s łu ż b a wojskowa w y ro b iła w T obie:

- p o c z u c ie w ła sn e j g o d n o ś c i: Tak, n i e .

- Odwagę: ^ T a k . n i e .

- w ytrw ałość w d ą ż e n iu do c e lu : t a k , n i e . Czy możesz poprzeć to ja k im iś p rzy k ład am i:

i l o c j , /W O d o /**»'} ^

W C /W*. udilujfcl- ^ *- !^l

W-tW vIl&>

CuiAa--* /iX/A^ł1 ( V&U

^ H ^^U o!C ^0)Q >U l \ jW O-ią 4 dOAAW^j^WfiAOA^

uViutab )/-\/o u ^ W \ v ^ ^ ^ ^ , W € d c j u - o o ^ o c tó ^

Y a tó W vaeXoJfUv5^9^ w in^wcA .u y ^ d a ^ , , p4* ^u, .wAuęJUUfu^

VOoVk< w i , d c - ^ KA\itvV^Sv^ py^JUilu- ScCidfc^^

^W V 9^C u^

j b > - ^ c V ^ i » ,K f v K to .A u w U j 6‘ jt o N tu u ^

( ju ;k 'a .U D > ( «u>

^

I l u u ^ d u ^ . '^ A A H i6 'V \i^ u ' ^ | J fih s / V w ^ L 1 M * Q a S t t ć k / ł U , iA U \X > < ć iuU D U / d / u Q . t £ U w i

tw*

vvieąU piatM s K W b l C W i A ) Wq*/M>

a\,v. l u W ^ t v vsu A-i j ^ w U o d 3 / U . & k ^ „ ^GliTu(bDU^UOiilA^ '

t^0JAiX

l

|ic? Uioil^A^t J l ł / ^ >L

Ia^. i&.l/viA*k.

tV/C V

^V^A

X / ^ Q AA^Lj?4ŁA

U

C (

6

- o s o b is ty c h tą k n ie . - zawodowych t a k , n i e . - sp o łec z n y ch ,łak_f ^{n i e .}

- naukowych ta k , n ie .

- m a łż eń sk ic h ta k , n ie . - to w a rz y sk ic h ta k , n i e . 1 3 . Czy u trz y m u je s z w ięź z kom batant kami :

T ak, n i e .

y

D laczeg o :

1 4 . O p isz sw oje o s i ą g n i ę c i a w p m c y :

1 5 .

N ap isz , k ie d y w y szłaś zamąż, czy m ałżeństwo j e s t u d a n e, i l e masz d z i e c i , w jak im w ieku:

jł^iu&M, >,WK hftiiidłłw łat jut- tu j»i (WfLu. ut> W Wc

Ik u ^ , ^ r v o d h U u (

©<d ' d U J L D , .

1 6 . P o d a j,g d z ie u c z ą s i ę / u c z y ł y s i ę / Twoje d z i e c i : / 4 ^ p T O ^ j ^ >' utA ^

u \ V t ^ A j D ¥ O M v v W < U * . ^ 0 1v\ Vy a a^ - , c U | e . l 4 i a . t o a v -

t a

m l e j c ^ J v o T łłW I L w w V) U o .m a .u u W m.

J c d U * i A a W - v\ M . < i ł u a , W * . ^ Jlod- V v ^ t w 8 - ^ 5 1 ^ a H ,‘u f C W u c L >Y o t A w '

- M

k ie ro w a ła ś i c h l o ś a m i : - ! * < <1 iowOWb a u * * , ^JU ŁicIoL u, \

^ w * c v w | ; ^ ( { a k S ^ u i x m , < * o cL > -

l - ł i W vA-v ;

- Czy n ie zaw iodły pok ład an y ch w n ic h n a d z ie i:

7

1 7 . Czy Twoja ro d z in a s z c z y c i s i ę tym , że b y ła ś ż o łn ie rz e m : - t a k T b a rd z o f _

- t a k ,

- j e s t o b o ję tn a , - n ie *

Z i l u s t r u j to p rz y k ła d am i:

i \ >V i ^ W - ^ X \ w t W v i v io.v\j^ ^łcW ^ s^ ^ . , jcJLo i o dI W ^ o^ Uh iO P U W L ;

1 8 . Czy sw o ją p r z e s z ło ś ć ż o ł n i e r s k ą wspominasz z p rz y je m n o śc ią , czy z n ie c h ę ć

c i ą : ,

^\ivclu(jj)TVu -

D laczego t a k j e s t *

&.!*>

■ '

eta.' -

Vto,"A/0 ( ^ o l i w c U d ,

\/U S ]j)ę V A *V \,0 > A M . ł 0 | Ia a V ł, jC . f o O ( \ a \ WiiVv-|S1 Y O c d / i i i Z k ) ^ Ł \ ( ! s K o £ lA ? ) ji/tC v w Ł . ) K - V o '^ i- Vm-v

% O tU t Wł

itX/VvA\V\DJvA\ fOj _WvVJ,jC.hO f\A\W*t\A»Si V<X!(Loit Z

)

»Ł\I!^

'^

.WVo^i- Vm-'-

„ ifNt. A \j^

W W ^A

. J

a / c z y u w ażasz, że s łu ż b a wojskowa wp2ynęła u jem n ie n a Twoją k o b ie co ść ?

Podaj p rz y k ła d y :

b / czy uw ażasz, że s łu ż b a wojskowa d ała C i j a k i e ś s z a n se życiowe ? Podaj p rz y k ła d y :

c/ czy k to ś Ci w y ty k ał w sp o só b p rzy k ry o k re s s łu ż y wojskowej?

Podaj p rz y k ła d y :

8

/ . H(X ł o \ , , ^OVCtWiuOiu\lAK H '

;4 \€

,A

5

-

•łc^Ak. ^ V u \ u W A o , ,

2 0 . P o d a j: , r

a / I l e m ia ła ś l a t w c h w ili m o b i l i z a c j i :

I w 5 i

b / J a k ie m ia ła ś w y k s z ta łc e n ie ? ji0~UO^oXl)v<^ u1L0U.Ca£u-^

V\!<5.\^vAaV, v5" V*i

JtCUC^' $ ci u Vvo>.uU*iL-

c / G d zia m ie s z k a ła ś p rz e d w ojną:

- m ia s to s to ł e c z n e , - m ia s to w ojew ódzkie, - - m ia s to pow iatow e,

- m ia s te c z k o , - w ie ś ,

- o s i e d l e •

« ' \ V

d/G dzie m ie sz k a ła ś p rz d m o b iliz a c ją ? Ą/U),; /ifty ( \50W

4

M , UW

SWU)

.

e / G dzie p raco w ałaś?

f / W jak im s to p n iu wojskowym o p u ś c iła ś w ojsko?

g/ J a k ie o trz y m a ła ś o d z n ac z en ia i k ied y ? /VW{,'4

U ^ ^ ^

iU ^ /W ^ , M k ś Y .

2 1 . Czy c h c ia ła b y ś coś je s z c z e od s i e b i e dodać:

I t o U W

; ?

X

, W o J

jboAc\^p U & J h W d p

iv^V w e W ^ f c u v

i d p t u £ , jiiA j

jc^ct^ ^ V V ^ V V jS W , \ p n > jV .\^ 'Vw |%

fvM&W ^

iiIad ^ Nw&itC c W i u * •

f'fok* \ ^ \ ^wVvt-tVć4 w *L ^ 0 ^ ^'ttvU viH v

Je s z c z e r a z d z ię k u ję Ci za u d z ie le n ie pomocy w t e j p r a c y .

V r U v M - - M o | a c V < ^ ; 1b | u W ^ c .

u i t S.ojrov^vDv t u b -

\'\ 5^ , \ J ^ k 1 ^ K v V u t ,

9

b 'b ^ \ b L [ ^ m < P r Jadukfa vlS Ą i)P

Jadw iga B u b l i j e w s k a z Sarn, c. Józefa, ur. 20 listop ad a 1927 r.

w praw dziw ie m łod zień czy, bardzo oso b isty sp osób przedstaw ia sw e przeżycia w ojenne. 17 styczn ia 1944 r., w raz z grupą sied em n astoletn ich dziew cząt i ch ło p có w , zg ło siła się o ch o tn iczo d o p olsk iego w ojska, „w pam iętnym roku w yzw olen ia W o ły n ia sp o d okupacji niem ieckiej. W szystkie n asze najskrytsze m yśli zaczęły nabierać realizacji” — p isze Jadw iga.

U zy sk a w szy w ia d o m o ść, iż w głębi Z w iązku R ad zieck iego tw orzy się A rm ia P o lsk a , zgłosili się d o p u nktu fo rm ow an ia w Sum ach, skąd zostali skierow ani do Szk oły Ł ączn ości w L ew k ow ie k. Ż ytom ierza. W arunki zak w aterow an ia oraz nauki były fatalne: m ło d zież m u sia ła b u d ow ać sob ie ziem ianki, które były bezpieczniejsze niż budynki. N a o k o ło były lasy, co d aw ało jakieś p oczucie bezpieczeństw a. U czyli się przew ażnie w n o cy , bo w dzień trw ały n aloty. P oza tym trzeba było rozm in ow yw ać teren, „ b o w róg sto p n io w o opuszczając W ołyń ok rop n ie się m śc ił” . N a w et w od ę trzeba było spraw dzać przed użyciem , gdyż w iele studni było zatrutych, , je d n y m słow em p iekło na ziem i” . P o ukończeniu kursu Jadw igę i k ilk a koleżan ek p rzydzielono d o pułku lo tn iczeg o „W arszaw a” . P osu w ając się tuż za frontem były św iadkam i ogrom u zniszczeń: p op alon e d o m o stw a , w sie w ylu d n ion e, „ b o faszyści z bandam i U P A zdołali zniszczyć, spalić d o m y , w yb ić całe rod zin y” . N ie zaw sze była m o żliw o ść zakw aterow ania, częściej trzeba było b u d ow ać ziem ianki i ja k o ś się zagosp od arow yw ać, by św ieżo p rzygotow an e zn ów op u szczać, „ b o ja k o łącznicy byliśm y tam zaw sze p otrze­

b n i” . W czerw cu Jadw iga zo sta ła p rzydzielona ja k o telegrafistka d o Sztabu W ojsk L otn iczych , u sytu ow an ego w od ległości o k o ło 25 km od frontu. T u już m o żn a było spokojniej p racow ać. W lipcu przekroczyli Bug. N a w yzw olonej już L ubelszczyźnie lu d n o ść serdecznie w itała sw ych braci zza Buga. W yrażano nadzieję, iż n ied łu go cała P o lsk a będzie w oln a. A le nim to n astąp iło, także lotn ictw o sto czy ło jeszcze ciężkie boje, m .in . w batalii o Pragę i o przyczółki w arszaw skie. B olesn y był w id o k płonącej W arszaw y, której nie m o żn a było p o m ó c, bo tak za d ecyd ow ał Stalin. K ied y ją zd o b y to , „ d ogoryw ały szczątki d om ów , k o ścio łó w — k o ch a n a W arszaw a nie żyła” . P otem jed n o stk a Jadw igi, w cielona d o 4 D yw izji L otn ictw a M iesza n eg o , osłan iała m arsz-m anew r 1 A W P na pó łn o c od B yd goszczy, a na W ale P om orsk im — w alki 4 D P . „Ilu jed n ak w tej m orderczej w ojnie gin ęło m ło d y ch , zd oln ych p ilo tó w i m ło d y ch , dzielnych łączników i łączniczek, ale szliśm y naprzód nieustępliw ie. W śród bojów i znojów przez w iele jeszcze z n iem iecka brzm iących nazw m iejscow ości dotarliśm y do Berlina” . Po zak oń czen iu w ojn y d o grudnia 1945 r. pracow ała jeszcze w G łó w ­ nym Sztabie W ojsk L otn iczych . Z d em ob ilizow an a, m ając zaledw ie 19 lat, w łączyła się d o pracy w organizacjach m łod zieżow ych . P o w ojnie zam.

w N idzicy. O dznaczenia — K K O O P , M zaW , M z a O N B , M zaW , W iM .

10

12

14

i ^

ZSRR-LWP

BUBLIJEWSKA J d d w i g a

z d ,

2 r ó d ł o i n f o r m a c j i :

a n k i e t a a n o n im o w a z 6 8 r . k o r e s p o n d e n c j a .

Z ł o ż o n o :

A rc h iw u m P o m o r s k i e AK

8 7 - 1 0 0 T o r u ń , u l . W. G a r b a r y 2

H . P i e l . / 9 9

16

BUBLIJEWSKA J a d w i g a z d .

A d r e s : 1 3 - 1 0 0 N i d z i c a , u l . R a t a j a N r 9 m 5 , w o j . O l s z t y n

'U

H . P i e l . / 9 9

17

18