BIURO PREWENCJI KGP Wydział Prewencji
Informacja
dotycząca realizacji przez Policję procedury „Niebieskie Karty”
w 2019 r.
„AKCEPTUJĘ”
Zgodnie z art. 9d ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie1 Policja, obok przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, oświaty i ochrony zdrowia, została zobowiązana do podejmowania działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Zjawisko przemocy w rodzinie jest niewątpliwie jedną z sytuacji kryzysowych, w jakiej należy podjąć skuteczne działania interwencyjne. Jest zjawiskiem złożonym i wieloaspektowym, wymagającym kompleksowych i skoordynowanych rozwiązań w obszarze jej zapobiegania.
Policja, jako instytucja odpowiedzialna za bezpieczeństwo obywateli, podejmuje w tym zakresie zdecydowane działania zapobiegawcze, których konsekwencją jest skuteczna reakcja wobec sygnałów o przemocy w rodzinie.
Jednak zapobieganie zdarzeniom niepożądanym, czy eliminacja czynników im sprzyjających, wymaga analizy dostępnych w Policji danych statystycznych.
1 t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1390, z późn. zm.
2
Przedmiotowa Informacja dotycząca realizacji przez Policję procedury „Niebieskie Karty” zawiera analizę zagadnień na szczeblu krajowym.
Została ona opracowana w oparciu o dane zawarte w Sprawozdaniu z podjętych przez Policję działań wobec przemocy w rodzinie dotyczące procedury „Niebieskie Karty”, gromadzonych i przetwarzanych w Systemie Elektronicznej Sprawozdawczości w Policji (SESPol) - formularz III/8. Dane obejmujące 2019 r. zostały wygenerowane według stanu na dzień 7 stycznia 2020 r. Dane statystyczne w zakresie ludności poszczególnych garnizonów uzyskano w oparciu o publikację Głównego Urzędu Statystycznego „Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2019 r.” Dane zawarte w niniejszej Informacji dotyczą 2019 r. w zestawieniu do lat 2018 i 2017.
I. Analiza danych dotyczących realizacji procedury „Niebieskie Karty”.
Analizując dane statystyczne w zakresie działań Policji wobec zjawiska przemocy w rodzinie z 2019 r. należy stwierdzić, iż w wymienionym okresie nastąpił wzrost liczby wypełnionych formularzy „Niebieska Karta – A” w odniesieniu do 2018 r. Zaś w odniesieniu do 2017 r. nastąpił spadek.
W 2019 roku funkcjonariusze Policji wypełnili 74 313 formularzy „Niebieska Karta – A”, co w stosunku do 2018 roku stanowi wzrost o 1,59 % (ówcześnie wypełniono 73 153 formularze) natomiast w stosunku do 2017 r. spadek o 1,78 % (wypełniono 75 662 formularze). Tendencję zobrazowano na wykresie nr 1.
Wykres nr 1. Liczba formularzy „Niebieska Karta – A” wypełnionych przez Policję w latach 2017 - 2019.
Liczbę formularzy „Niebieska karta – A” wypełnionych przez Policję w poszczególnych garnizonach w latach 2017 – 2019 r. przedstawiono na wykresie nr 2.
Wykres nr 2. Liczba formularzy „Niebieska Karta – A” wypełnionych przez Policję w latach 2017 - 2019.
4
Na podstawie przedstawionych danych stwierdzić należy, iż w 2019 r. najwięcej formularzy „Niebieska Karta – A” wypełniły jednostki organizacyjne Policji podległe KWP w: Lublinie (6 505 formularzy), Katowicach (6 379 formularzy) oraz Wrocławiu (5 681 formularzy).
Wzrost liczby wypełnionych formularzy „Niebieska Karta – A” odnotowano w ośmiu garnizonach: podlaskim (o 291 formularzy), kujawsko - pomorskim (o 616), pomorskim (o 621), świętokrzyskim (o 672), łódzkim (o 138), wielkopolskim (o 229), mazowieckim (o 201) oraz dolnośląskim (o 606).
W pozostałych garnizonach odnotowano spadek. Największy spadek liczby wypełnionych formularzy w 2019 r., w odniesieniu do roku 2018, odnotowano w KWP: Lublinie (o 754 formularze), Gorzowie Wlkp. (o 341) oraz Olsztynie (o 269).
Na wykresie nr 3 przedstawiono liczbę formularzy „Niebieska Karta – A” wypełnionych przez Policję w 2019 r. w poszczególnych garnizonach w przeliczeniu na 100 tysięcy mieszkańców.
Wykres nr 3. Liczba formularzy „Niebieska Karta – A” wypełnionych przez Policję w poszczególnych garnizonach w 2019 r., w przeliczeniu na 100 tysięcy mieszkańców.
211
Średnia liczba formularzy „Niebieska Karta – A” wypełnionych przez Policję w 2019 r., w przeliczeniu na 100 tysięcy mieszkańców na terenie kraju, wyniosła 211.
W ośmiu garnizonach odnotowano liczbę formularzy „Niebieska Karta – A” powyżej wskazanej średniej (garnizon: podlaski, kujawsko – pomorski, świętokrzyski, lubelski, warmińsko – mazurski, mazowiecki, podkarpacki, zachodniopomorski). Natomiast w dziewięciu garnizonach liczbę wypełnionych formularzy odnotowano poniżej tej średniej (KWP: Gdańsk, Gorzów Wlkp., Katowice, Kraków, Łódź, Opole, Poznań, Wrocław oraz Komenda Stołeczna Policji).
W celu właściwego zobrazowania skali zjawiska, w tabeli nr 1 przedstawiono liczbę formularzy „Niebieska Karta – A” wypełnionych przez Policję w poszczególnych garnizonach w latach 2017 – 2019, w przeliczeniu na 100 tysięcy mieszkańców.
Tabela nr 1. Liczba wypełnionych przez Policję formularzy „Niebieska Karta – A”
w poszczególnych garnizonach w latach 2017 - 2019 r., w przeliczeniu na 100 tysięcy mieszkańców.
L.p. KWP 2017 r. 2018 r. 2019 r.
1. Białystok 320 319 345
2. Bydgoszcz 193 213 243
3. Gdańsk 131 127 154
4. Gorzów Wlkp. 215 207 174
5. Katowice 153 144 141
6. Kielce 288 282 338
7. Kraków 138 125 121
8. Lublin 281 342 308
9. Łódź 181 154 161
10. Olsztyn 390 299 281
11. Opole 165 176 158
12. Poznań 143 155 162
13. Radom 224 219 228
14. Rzeszów 223 221 218
15. Szczecin 300 251 246
16. Wrocław 189 175 196
17. KSP 135 127 118
18. Kraj 197 208 211
Największą liczbę formularzy „Niebieska Karta – A” w 2019 r., w przeliczeniu na 100 tysięcy mieszkańców wypełniono na terenie podległym KWP w: Białymstoku (345), Kielcach (338) i Lublinie (308). Natomiast najmniej w garnizonie: stołecznym (118), małopolskim (121) oraz śląskim (141).
6
W 2019 r. na terenie kraju odnotowano 61 076 wypełnionych przez Policję formularzy wszczynających procedurę „Niebieskie Karty”, co stanowi 82,19 % ogólnej liczby wypełnionych przez Policję w tym czasie formularzy „Niebieska Karta – A” (liczba ogólna wyniosła 74 313 formularzy).
W 2018 r. formularzy wszczynających niniejszą procedurę było 59 829, zaś w roku 2017 – 61 980. Z powyższego wynika, że w 2019 r. nastąpił wzrost liczby wypełnionych przez Policję formularzy wszczynających procedurę „Niebieskie Karty” w stosunku do 2018 r.
(o 1 247) i spadek w odniesieniu do 2017 r. (o 904).
Wykres nr 4. Liczba formularzy wszczynających procedurę „Niebieskie Karty” wypełnionych przez Policję w latach 2017 - 2019 według garnizonów.
Najwięcej formularzy wszczynających procedurę „Niebieskie Karty” odnotowano na terenie działania KWP w: Katowicach (5 527 formularzy), Lublinie (4 814) oraz Poznaniu (4 760). Przy czym w KWP w Katowicach oraz Lublinie w odniesieniu do 2018 r., w obszarze tym odnotowano spadek (odpowiednio o 31 i 668 formularzy). Natomiast w KWP w Poznaniu odnotowano wzrost (o 128 formularzy, dynamika wyniosła: 102,76 %).
Najmniej formularzy wszczynających procedurę „Niebieskie Karty” wypełniono na terenie działania KWP: Opole (1 195 formularzy, dynamika 90,81 %), Gorzów Wlkp. (1 517, 87,33 %) oraz Gdańsk (2 982, 115,67 %).
Na wykresach nr 5 i 6 przedstawiono liczbę formularzy „Niebieskie Karty” wypełnionych przez Policję w 2019 r. według miejsca zamieszkania osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą.
Wykres nr 5. Liczba formularzy „Niebieska Karta - A” wypełnionych przez Policję w 2019 r. według miejsca zamieszkania osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą (ogół).
Analizując dane za 2019 r. należy stwierdzić, że podobnie jak w latach ubiegłych, zdecydowanie większą liczbę formularzy „Niebieska Karta – A” policjanci wypełnili na terenach miejskich, niż wiejskich. Różnica wyniosła 11 893 formularze.
8
Wykres nr 6. Liczba formularzy „Niebieska Karta - A” wypełnionych przez Policję w 2019 r. według miejsca zamieszkania osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą (według garnizonów).
Z powyższego wykresu wynika, iż zdecydowana większość osób (12 garnizonów), co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie, zamieszkuje tereny miejskie. Tylko w jednostkach organizacyjnych Policji podległych KWP w: Kielcach, Krakowie, Lublinie, Radomiu i Rzeszowie liczba formularzy „Niebieska Karta – A” wypełnionych przez Policję na terenach wiejskich jest wyższa, niż liczba tożsamych formularzy wypełnionych na terenach miejskich.
Największą dysproporcję w zakresie liczby formularzy „Niebieska Karta - A” między terenem miejskim, a wiejskim odnotowano na terenie działania KWP w Katowicach (różnica wyniosła 3 425 formularzy), KWP we Wrocławiu (2 199), KWP w Szczecinie (1 985) oraz KSP (1 946).
Ze zgromadzonych przez Policję danych wynika, że w 2019 r. nastąpił wzrost liczby przypadków przemocy w rodzinie. Odnotowano 166 102 sytuacje2, dotyczące poszczególnych rodzajów przemocy, co w odniesieniu do 2018 r. dało wzrost o 6 805 przypadków (dynamika
2 58 963 przypadki przemocy fizycznej, 81 000 psychicznej, 1 238 seksualnej, 1 897 ekonomicznej oraz 23 004 przypadki innego rodzaju przemocy.
wyniosła 104,27 %), natomiast w stosunku do 2017 r. wzrost o 332 sytuacje (dynamika – 100,20 %). Tendencję powyższą zobrazowano na wykresie nr 7.
Wykres nr 7. Liczba przypadków przemocy w rodzinie w latach 2017 - 2019 odnotowanych przez Policję.
Analiza danych statystycznych wskazuje, że najczęstszym rodzajem stosowanej przemocy w rodzinie jest przemoc psychiczna, na drugim miejscu pozostaje przemoc fizyczna.
W 2019 r. odnotowano 81 000 przypadków stosowania przemocy psychicznej i liczba ta wzrosła zarówno w stosunku do 2018 r. (ówcześnie odnotowano 75 555 przypadków tego rodzaju przemocy, co dało wzrost o 7,21 %), jak i w stosunku do 2017 r. (77 186 przypadków – wzrost o 4,94 %).
Odnosząc się do przemocy fizycznej wskazać należy, że w 2019 r. odnotowano jej 58 963 przypadki, co w odniesieniu do 2018 r. stanowi wzrost o 1 383 (dynamika wyniosła 102,40 %), a do 2017 r. (odnotowano 57 580 przypadków) spadek o 1 012 przypadków (dynamika – 98,31 %).
10
W 2019 r. w przypadku przemocy seksualnej oraz innego rodzaju przemocy odnotowano spadek liczby przypadków w stosunku do 2018 r. W 2019 r. odnotowano 1 238 przypadków przemocy seksualnej (spadek w stosunku do 2018 r. o 6 przypadków - 0,48 %) i 23 004 przypadki innego rodzaju przemocy (spadek w stosunku do 2018 r. o 53 przypadki - 0,23 %.)
Liczbę poszczególnych rodzajów przemocy w rodzinie w 2019 r. przedstawiono na wykresie nr 8.
Wykres nr 8. Liczba poszczególnych rodzajów przemocy w rodzinie w 2019 r. odnotowanych przez Policję.
Dla pełnego zobrazowania zjawiska na wykresie nr 9 przedstawiono liczbę poszczególnych rodzajów przemocy w rodzinie odnotowanych przez Policję w 2019 r. według garnizonów.
Wykres nr 9. Liczba poszczególnych rodzajów przemocy w rodzinie odnotowanych przez Policję w 2019 r. według garnizonów.
W 2019 r. najwięcej przypadków przemocy w rodzinie ogółem, odnotowano na terenie podległym KWP we Wrocławiu (14 771), Katowicach (13 935) i Poznaniu (12 693). Natomiast najmniej w garnizonie: opolskim (3 537), lubuskim (4 723) i zachodniopomorskim (6 882).
W zakresie przemocy psychicznej najwięcej przypadków odnotowano na terenie podległym KWP we Wrocławiu (7 254), Kielcach (7 013) i Bydgoszczy (6 793). Natomiast najmniej w garnizonie: opolskim ( 1 595), lubuskim (2 171) i zachodniopomorskim (3 362).
Przemoc fizyczna dominowała na terenie podległym KWP we Wrocławiu (5 279 przypadków), Katowicach (5 324) i Lublinie (4 644). Najmniejszą liczbę przypadków przemocy fizycznej zanotowano w garnizonie: opolskim (1 263), lubuskim (1 536) oraz zachodniopomorskim (2 600).
Biorąc pod uwagę obszar przemocy w rodzinie powiązanej z tłem seksualnym wskazać należy, że najwięcej zarejestrowano ich na terenie podległym KWP w: Katowicach (135), Krakowie (114) oraz Wrocławiu (109). Odnosząc się do tzw. przemocy ekonomicznej najwięcej przypadków odnotowano na terenie KWP w: Radomiu (254), Łodzi (223), Katowicach (216).
W sytuacji, gdy przemoc w rodzinie wyczerpuje znamiona art. 207 k.k. wszczęte zostaje postępowanie przygotowawcze. W 2019 r. na terenie całego kraju wszczęto 30 456
12
postępowań, co w porównaniu do roku 2018 (28 786 postępowań) dało wzrost o 5,80 %, zaś w stosunku do 2017 r. (28 611) o 6,45 %.3
Tendencję przedstawiono na wykresie nr 10.
Wykres nr 10. Liczba postępowań przygotowawczych z art. 207 k.k. w latach 2017 - 2019.
II. Analiza danych w zakresie osób, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie.
W 2019 r. liczba osób, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie wyniosła 88 032 osoby, co w stosunku do 2018 r. stanowi spadek o 0,11 %, zaś w odniesieniu do 2017 r. o 4,86 %.
Powyższe tendencje przedstawiono na wykresie nr 11.
3 Dane uzyskane przy użyciu Systemu Analitycznego na podstawie danych wprowadzonych do Krajowego Systemu Informacyjnego Policji (KSIP)
Wykres nr 11. Liczba osób, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie w latach 2017-2019.
Analiza danych statystycznych daje podstawę do twierdzenia, że w 2019 r. największą grupę osób, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie stanowiły kobiety (65 195 osób), co stanowiło 74,06 % ogółu ofiar przemocy w rodzinie. W dalszej kolejności pozostają osoby małoletnie – 12 161 osób (13,81 % ogółu) oraz mężczyźni – 10 676 osób (12,13 % ogółu). Przy czym spadek odnotowano tylko wobec osób małoletnich (o 243 osoby, dynamika wyniosła 98,04 %). W odniesieniu do kobiet i mężczyzn odnotowano wzrost (odpowiednio o 0,21 % i 0,04%).
Powyższą zależność przedstawiono na wykresie nr 12.
14
Wykres nr 12. Liczba osób, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie odnotowanych przez Policję w 2019 r.
Wśród kobiet, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie zdecydowaną większość stanowią osoby w wieku do 65 roku życia (58 433 kobiety, wobec 6 762 kobiet powyżej 66 roku życia). Kobiety w wieku do 65 roku życia stanowią 89,67 % ogólnej liczby kobiet dotkniętych przemocą w rodzinie.
W 2019 r. odnotowano 10 676 mężczyzn, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięci przemocą w rodzinie. 84,78 % tej grupy (9 051 osób) stanowią mężczyźni w wieku do 65 roku życia, zaś 15,22 % (1 625 osób) powyżej lat 66.
Ogólna liczba osób małoletnich, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie w 2019 r. wyniosła 12 161, z czego 6 059 to dziewczęta, a 6 102 to chłopcy.
Liczbę osób, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie, z podziałem na kategorie (według garnizonów) w 2019 r. przedstawiono na wykresie nr 13.
Wykres nr 13. Liczba osób, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie, z podziałem na kategorie (według garnizonów) w 2019 r.
Najwięcej kobiet, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie odnotowano na terenie podległym KWP w: Lublinie (5 797), Katowicach (5 583) i Poznaniu (4 999). Najmniej w garnizonie: opolskim (1 369), lubuskim (1 501) i pomorskim (3 065).
Analizując liczbę mężczyzn, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięci przemocą w rodzinie stwierdzić należy, że najwięcej mężczyzn odnotowano w garnizonie:
lubelskim (993), śląskim (839) oraz podkarpackim (797). Najmniej na terenie działania KWP w: Opolu (201), Gorzowie Wlkp. (263) oraz KSP (454).
Odnosząc się do liczby osób małoletnich, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie wskazać należy, że największą liczbę takich osób odnotowano na terenie podległym KWP w: Poznaniu (1 244), Katowicach (1 097) oraz Krakowie (1 079).
Natomiast najmniejszą liczbę zanotowano w KWP w: Opolu (150), Szczecinie (303) i Gorzowie Wlkp. (441).
16
III. Analiza danych w zakresie osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie.
W 2019 r. odnotowano wzrost ogólnej liczby osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie. Liczba ta wyniosła 74 910 osób, co w stosunku do 2018 r.
(73 654 osoby) dało wzrost o 1 252 osoby (1,71 %), zaś w stosunku do 2017 r. (76 206 osób) spadek o 1 296 osób (1,70 %).
Zestawienie liczby osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie4, w latach 2017 – 2019 r. prezentuje tabela nr 2.
Tabela nr 2. Liczba osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie w latach 2017 - 2019.
Kategorie osób 2017 r. 2018 r.
2019 r.
Liczba bezwzględna % ogółu
Kobiety 5 878 6 045 6 448 8,61
Mężczyźni 70 035 67 306 68 148 90,97
Nieletni
ogółem 293 303 314 0,42
dziewczęta 85 81 74 0,10
chłopcy 208 222 240 0,32
ogółem 76 206 73 654 74 910 -
Należy stwierdzić, iż mimo spadku liczby dziewcząt, wobec których istnieje podejrzenie że stosują przemoc w rodzinie (w 2019 r. 74 dziewczęta, wobec 81 i 85 dziewcząt w 2018 r.
i 2017 r.) we wszystkich pozostałych kategoriach osób nastąpił wzrost.
W kategorii mężczyzn, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie w 2019 r. odnotowano liczbę 68 148. W roku 2018 odnotowano ich 67 306, zaś w 2017 r. 70 035. Dało to wzrost w odniesieniu do 2018 r. o 1,25 % i spadek w odniesieniu do 2017 r. o 2,69 %.
4 Z uwzględnieniem płci i wieku.
Na wykresie nr 14 przedstawiono liczbę osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie w 2019 r.
Wykres nr 14. Liczba osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie w 2019 r.
Z powyższych danych wynika, że w 2019 r. dominującą grupą osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie są mężczyźni. Mężczyźni stanowią 90,97 % ogółu tego rodzaju osób.
Kolejną w zakresie liczebności grupą są kobiety, które stanowią 8,61 % ogólnej liczby osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie (w 2018 r. udział tej kategorii osób w ogólnej liczbie osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie wyniósł 8,21 %). Nieletni stanowią 0,42 % ogólnej liczby osób, przy czym w grupie tej dominują chłopcy (76,43 % nieletnich).
W 2019 r. dokonano zatrzymania 17 267 osób, co do których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie. W grupie osób zatrzymanych dominującą stanowili mężczyźni – zatrzymano ich 16 647. Grupa zatrzymanych kobiet liczyła 606 osób, zaś wśród 14 zatrzymanych osób nieletnich było 10 chłopców i 4 dziewczęta. W odniesieniu do 2018 r.
dało to wzrost ogólnej liczby osób zatrzymanych o 352 osoby (zatrzymano 16 915 osób), zaś w odniesieniu do 2017 r. spadek o 908 osób (zatrzymano 18 175 osób).
18
Wykres nr 15. Liczba osób zatrzymanych w 2019 r., wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie (według garnizonów).
Najwięcej osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie w 2019 r., zatrzymanych zostało na terenie podległym KWP: zs. w Radomiu (2 313 osób), Krakowie (1 606) oraz Białymstoku (1 581). Natomiast najmniej na terenie podległym KWP w: Opolu (289 osób), Gorzowie Wlkp. (373 osoby) i Szczecinie (482).
W dziesięciu garnizonach odnotowano spadek w liczbie osób zatrzymanych, zaś w siedmiu wzrost. Największy wzrost liczby osób zatrzymanych, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie w 2019 r. zarejestrowano w garnizonie: lubelskim (dynamika 198,49 %), kujawsko – pomorskim (119,59 %) oraz dolnośląskim (108,55 %).
Największy spadek zarejestrowano zaś na terenie podległym KWP w: Olsztynie (77,96 %), Komendzie Stołecznej Policji (87,19 %) oraz Łodzi (91,95 %).
W 2019 r. najwięcej mężczyzn zatrzymano na terenie podległym KWP: zs. w Radomiu (2 252 osoby), Krakowie (1 539) oraz Białymstoku (1 518). Najwięcej kobiet zostało zatrzymanych na terenie garnizonu małopolskiego (66 osób), podlaskiego (63) i mazowieckiego (61).
Największy udział osób zatrzymanych, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, do ogółu osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie w 2019 r., odnotowano w garnizonie: mazowieckim (42,99 %), podlaskim (38,48 %) oraz małopolskim (38,42 %). Tendencja ta jest utrzymana od 2018 r. Natomiast najmniejszy udział odnotowano na terenie działania KWP w: Szczecinie (11,45 %), Kielcach (11,53 %), oraz Katowicach (13,32 %).
Dla zobrazowania tej sytuacji, w tabeli nr 3 przedstawiono procentowy udział osób zatrzymanych, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie oraz osób zatrzymanych i doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, do ogółu osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie w 2019 r.
Tabela nr 3. Udział osób zatrzymanychi doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie do ogółu osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie w 2019 r.
L.p. KWP
Liczba osób, wobec których
istnieje podejrzenie,
że stosują przemoc w rodzinie
Liczba osób zatrzymanych
w związku z podejrzeniem,
że stosują przemoc w rodzinie
% udział osób zatrzymanych do ogółu osób, wobec których
istnieje podejrzenie,
że stosują przemoc w rodzinie
% udział osób zatrzymanych i doprowadzonych w celu wytrzeźwienia
do ogółu osób, wobec których istnieje podejrzenie,
że stosują przemoc w rodzinie
1. Białystok 4 109 1 581 38,48 47,43
2. Bydgoszcz 5 083 1 392 27,39 61,72
3. Gdańsk 3 624 594 16,39 38,13
4. Gorzów Wlkp. 1 794 373 20,79 41,81
5. Katowice 6 419 855 13,32 46,18
6. Kielce 4 196 484 11,53 39,37
7. Kraków 4 180 1 606 38,42 48,90
8. Lublin 6 560 1 443 22,00 50,82
9. Łódź 4 003 1 360 33,97 57,83
10. Olsztyn 4 031 1 040 25,80 45,03
11. Opole 1 564 289 18,48 45,65
12. Poznań 5 692 783 13,76 43,85
13. Radom 5 380 2 313 42,99 43,07
14. Rzeszów 4 677 680 14,54 44,94
15. Szczecin 4 208 482 11,45 47,43
16. Wrocław 5 727 876 15,30 44,70
17. KSP 3 663 1 116 30,47 42,40
18. Kraj 74 910 17 267 24,60 46,83
20
Z tabeli nr 3 wynika, że na terenie kraju blisko połowa osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosując przemoc w rodzinie zostało odizolowanych (46,83 %).
Największy udział osób tzw. „odizolowanych” od ogółu osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie w 2019 r., odnotowano na terenie garnizonu:
kujawsko – pomorskiego (61,72 %), łódzkiego (57,83 %) oraz lubelskiego (50,82 %).
Natomiast najmniejszy udział odnotowano na terenie podległym KWP: w Gdańsku (38,13 %), w Kielcach (39,37 %) oraz w Gorzowie Wlkp. (41,81 %).
Z analizy danych statystycznych gromadzonych przez Policję wynika, iż większość osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, działa będąc pod wpływem alkoholu (42 583 osoby). Osoby te stanowią 56,85 % ogólnej liczby osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc wobec osób bliskich (w 2019 r. odnotowano 74 910 osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie). Zależność przedstawiono na wykresie nr 16.
Wykres nr 16. Liczba osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu w 2019 r.
W tabeli nr 4 przedstawiono liczbę osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu w latach 2017 – 2019 r.
Tabela nr 4. Liczba osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu w latach 2017 - 2019.
Kategorie osób 2017 r. 2018 r.
2019 r.
Liczba
bezwzględna % ogółu
Kobiety 2 028 1 903 2 126 4,99
Mężczyźni 44 037 41 257 40 435 94,96
Nieletni
ogółem 27 22 22 0,05
dziewczęta 3 4 2 -
chłopcy 24 18 20 -
Ogółem 46 092 43 182 42 583 -
Analizując dane zawarte w tabeli nr 4 zauważyć należy, iż w 2019 r. ogólna liczba osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu, spadła o 1,39 %, w stosunku do 2018 r. Najliczniejszą grupę osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu, stanowią mężczyźni tj. 94,96 % ogólnej liczby.
Najwięcej osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu odnotowano w garnizonie: lubelskim (4 024 osoby), śląskim (3 430) i mazowieckim (3 210), przy czym w garnizonie mazowieckim liczba ta w odniesieniu do 2018 r., wzrosła o 144 osoby.
Najmniejszą liczbę osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu w 2019 r. zarejestrowano na terenie podległym KWP w Gorzowie Wlkp. (821 osób, spadek w stosunku do analogicznego okresu roku 2018 o 272 osoby), KWP w Opolu (931 osób, spadek o 189 osób) oraz Komendzie Stołecznej Policji (1 834 osoby, spadek o 209 osób),
Liczbę osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu w latach 2017 – 2019 r., w poszczególnych garnizonach przedstawiono na wykresie nr 17.
22
Wykres nr 17. Liczba osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu, w latach 2017-2019 (według garnizonów).
Spośród osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu w 2019 r., 6 634 (około 15,58 %) osób doprowadzono do izb wytrzeźwień lub innych tego typu placówek. W obszarze tym nastąpił wzrost, bowiem w 2018 r., do izb wytrzeźwień lub innych tego typu placówek doprowadzono 6 473 osoby (dynamika 102,49 %), wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu. W odniesieniu do w 2017 r. nastąpił spadek, bowiem osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu było 6 945 (dynamika wyniosła 95,52 %).
Wśród osób doprowadzonych do izb wytrzeźwień lub innych tego typu placówek w 2019 r. znajdowało się 6 222 mężczyzn (93,86 % doprowadzonych), 407 kobiet (6,14 %).
Powyższe dane zobrazowano na wykresie nr 18.
Wykres nr 18. Liczba osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu, doprowadzonych do izb wytrzeźwień lub innych tego typu placówek w 2019 r.
W analizowanym okresie, 11 179 osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu, doprowadzonych zostało do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia. W grupie tej znajdowało się 10 717 mężczyzn i 456 kobiet.
W 2018 r. w obszarze tym odnotowano 11 855 osób doprowadzonych do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych do wytrzeźwienia, z czego 11 451 mężczyzn i 401 kobiet.
Z powyższych danych statystycznych wynika, że w 2019 r., w odniesieniu do 2018 r., spadła zarówno ogólna liczba osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu, jak i doprowadzonych do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych do wytrzeźwienia.
Celem zapewnienia bezpieczeństwa dziecka, wobec którego istniało podejrzenie, że jest dotknięte przemocą w rodzinie, w 2019 r. Policja podjęła reakcję w postaci umieszczenia go w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo – wychowawczej.
W 2019 r. odnotowano 309 takich przypadków na terenie całego kraju. W 2018 r. sytuacji takich było 427, zaś w roku 2017 – 413.
24
Najwięcej interwencji w tym zakresie miało miejsce na terenie działania jednostek organizacyjnych Policji podległych KWP w: Łodzi (55), Bydgoszczy (51) oraz Krakowie (41).
Najmniej zaś w garnizonie: opolskim, świętokrzyskim oraz stołecznym (po 1 interwencji).
IV. Analiza danych w zakresie rodzajów pomocy udzielonych osobom dotkniętym przemocą w rodzinie.
Analizując obszar dotyczący pomocy, jaka została udzielona osobom, wobec których istnieje podejrzenie, że zostały dotknięte przemocą w rodzinie, wskazać należy, że w 2019 r.
pomocy udzielono w 17 101 przypadkach. Dla porównania, w 2018 r. przypadków udzielenia pomocy było 16 476, zaś w 2017 r. – 17 104.
W obszarze tym dominowała kategoria „inny rodzaj pomocy” (miała ona miejsce w 16 152 przypadkach), w dalszej kolejności osobom dotkniętym przemocą w rodzinie udzielano pomocy medycznej (w 607 przypadkach) i umieszczano w szpitalu (243 sytuacje).
Wartości te utrzymują się na tym samym poziomie na przestrzeni ostatnich 3 lat.
V. Inne działania Policji podjęte w 2019 r. w ramach realizacji zadań w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
− W lipcu 2019 r. Biuro Prewencji Komendy Głównej Policji uczestniczyło w organizacji 12. edycji ogólnopolskiego konkursu „Policjant, który mi pomógł”, którego inicjatorem jest Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Istotą konkursu jest wyróżnienie tych funkcjonariuszy Policji, którzy charakteryzują się wyjątkowym profesjonalizmem, empatyczną postawą i umiejętnościami w obszarze indywidualnej pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie.
Procedura zgłaszania policjantów do 12. edycji konkursu „Policjant, który mi pomógł”
odbywała się w okresie od 1 czerwca 2018 r. do 31 maja 2019 r., z wykorzystaniem formularzy zgłoszeniowych, które bezpośrednio wpływały do Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia". Zgodnie z regulaminem konkursu, zgłoszenia policjanta do konkursu mogła dokonać osoba indywidualna, instytucja lub organizacja.
We wskazanym wyżej terminie do Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" wpłynęło ponad 110 formularzy, w których na laureatów konkursu zgłoszono 85 funkcjonariuszy Policji.
Typowanie kandydatów odbywało się na podstawie szczegółowej analizy uzasadnień zawartych w formularzach zgłoszeniowych. Pod uwagę wzięto zaangażowanie kandydatów w działania na rzecz wdrażania w środowiskach lokalnych systemowych rozwiązań w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ich doświadczenie, jak też zaangażowanie w pomoc osobom, wobec których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą.
Laureatów konkursu wybrała Kapituła składająca się z: pracowników Pogotowia
„Niebieska Linia”, laureatów ostatnich trzech edycji konkursu oraz przedstawiciela Komendanta Głównego Policji.
Laureatami 12. edycji konkursu "Policjant, który mi pomógł" zostali (kolejność alfabetyczna):
asp. Robert Kornacki – dzielnicowy z Posterunku Policji w Kobylnicy (Komenda Miejska Policja w Słupsku, woj. pomorskie),
sierż. szt. Adam Malecki – dzielnicowy z Komisariatu Policji w Łapach (Komenda Miejska Policji w Białymstoku, woj. podlaskie),
asp. Paweł Marcówka – dzielnicowy z Komendy Miejskiej Policji w Suwałkach (Komenda Wojewódzka Policji w Białymstoku, woj. podlaskie),
st. asp. Andrzej Matczak – st. dzielnicowy z Komendy Miejskiej Policji w Płocku (Komenda Wojewódzka Policji zs. w Radomiu, woj. mazowieckie),
mł. asp. Justyna Naronowicz – asystent z Komendy Powiatowej Policji w Lęborku (Komenda Wojewódzka Policji w Gdańsku, woj. pomorskie).
Uroczystości wręczania wyróżnień odbyły się podczas Centralnych Obchodów Święta Policji.
− W maju, październiku i grudniu 2019 r. przedstawiciel Biura Prewencji KGP uczestniczył w posiedzeniu Zespołu Monitorującego do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie III kadencji.
Na spotkaniach podejmowano działania zmierzające do opracowania założeń Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2021 – 2026. Działania
26
zakończyły się podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia projektu Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2021 – 2026.
Ponadto, na posiedzeniach ponownie przedstawiono propozycje w przedmiocie zmian wzorów formularzy „Niebieskie Karty”. Wskazać bowiem należy, że w styczniu 2019 r. Biuro Prewencji KGP wystąpiło do Przewodniczącego Zespołu Monitorującego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z propozycją przedmiotowych zmian. Propozycje były m.in. rezultatem analiz oraz uzgodnień z poszczególnymi garnizonami Policji, w związku z potrzebą ujednolicenia sposobu dokumentowania m.in. przez Policję działań w ramach realizacji procedury „Niebieskie Karty”. Zespół Monitorujący do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie stwierdził, że zasadnym jest utworzenie dodatkowej grupy, która podejmie prace związane ze zmianą przedmiotowych formularzy.
Poszczególne komendy wojewódzkie Policji w 2019 r. podejmowały szereg inicjatyw lokalnych w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Ich celem było przede wszystkich zwiększenie świadomości społecznej, ale w ich ramach nie bez znaczenia pozostawała kwestia stałego i systematycznego podnoszenia kwalifikacji przez funkcjonariuszy Policji.
Przykładowe lokalne działania Policji o wskazanym charakterze przedstawiono poniżej.
− Z inicjatywy Wydziału Prewencji i Zespołu Psychologów Komendy Wojewódzkiej Policji w Gorzowie Wlkp., rozpoczęto cykl szkoleń pn. ”Realizacja procedury Niebieskie Karty przez komendy miejskie i powiatowe Policji woj. lubuskiego – teoria oraz warsztaty z psychologiem”. Szkolenia rozpoczęły się w październiku 2019 r., a ich zakończenie nastąpi w I kwartale 2020 roku. Adresatami szkoleń są funkcjonariusze komend miejskich, powiatowych, komisariatów i posterunków Policji woj. lubuskiego pełniących służbę patrolowo – interwencyjną, dzielnicowi, koordynatorzy realizacji procedury
„Niebieskie Karty”, funkcjonariusze wydziałów dochodzeniowo – śledczych oraz pozostali mundurowi zajmujący się przedmiotową problematyką. Celem szkoleń jest podniesienie jakości i efektywności wykonywanych zadań przez policjantów realizujących zadania dotyczące przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
− Wydział Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Rzeszowie przystąpił do współorganizacji konferencji naukowej pt. „Działania interdyscyplinarne na rzecz dziecka i rodziny w obszarze pomocy społecznej”, która odbyła się w dniach 10-11 kwietnia 2019 r. Przedsięwzięcie zostało zorganizowane w ramach V Ogólnopolskiego Tygodnia Pracy Socjalnej przez Uniwersytet Rzeszowski pod honorowym patronatem Polskiego
Stowarzyszenia Szkół Pracy Socjalnej. Podczas konferencji funkcjonariusz Wydziału Prewencji KWP w Rzeszowie przedstawił temat: „Małoletni jako pokrzywdzeni przemocą w rodzinie w ujęciu policyjnych statystyk na terenie województwa podkarpackiego”.
W dniu 04 listopada 2019 r. Wydział Prewencji KWP w Rzeszowie, wspólnie z Fundacją na Rzecz Psychoprofilaktyki Społecznej PRO – FIL oraz Stowarzyszeniem Inspiracji i Rozwoju PERSPEKTYWA zorganizował III Wojewódzką Konferencją pt.: „Przeciwdziałanie krzywdzeniu dziecka - współpraca międzyinstytucjonalna”.
Przedsięwzięcie miało charakter międzyinstytucjonalny i poświęcone było problematyce przemocy w rodzinie oraz cyberprzemocy. W konferencji wzięli udział dyrektorzy szkół, pedagodzy, pracownicy socjalni, policjanci oraz przedstawiciele innych podmiotów działających na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży.
− Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie i Okręgowa Izba Lekarska w Szczecinie w 2019 r. zorganizowały cykl spotkań pod nazwą „Policja i służba zdrowia wspólnie przeciwko przemocy”, mających na celu wymianę doświadczeń i wsparcie w obszarze posiadanych przez poszczególne instytucje wiedzy w zakresie postępowania z osobami podejrzanymi o doznawanie i stosowanie przemocy. Od marca do czerwca 2019 r.
zorganizowano trzy spotkania, w których wzięli udział lekarze rodzinni, a także ratownicy medyczni. Kontynuacją przedsięwzięcia było zorganizowanie – przy współpracy Wydziału Zdrowia Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego – konferencji dla środowiska medycyny szkolnej w grudniu 2019 r. Konferencja adresowana była do pielęgniarek szkolnych, wzięło w niej udział ponad 200 osób reprezentujących służbę zdrowia. Uczestnicy konferencji poznali sposoby budowania procedur bezpieczeństwa, właściwą formę reagowania na zdiagnozowane przejawy demoralizacji młodzieży szkolnej ze szczególnym uwzględnieniem stosowanej przemocy rówieśniczej. Poznali również formy stosowanej przemocy w rodzinie, możliwości jej diagnozowania na poziomie szkoły i ewentualnego wykorzystania tej wiedzy w dalszym postępowaniu w celu wsparcia rodziny z problemem przemocy.
− W lipcu 2018 roku pomiędzy Komendantem Stołecznym Policji a Komisją Europejską została podpisana umowa finansowa na realizację projektu KSP „Efektywna Policja – ochrona ofiar i świadków przemocy” w ramach programu UE „Rights, Equality and Citizenship Programme 2014-2020”. Głównym założeniem projektu jest przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, ochrona jej ofiar oraz świadków przed osobami, które ją stosują.
Partnerami przedmiotowego projektu są:
Komenda Miejska Policji w Rydze (Straż Miejska),
28
Policja miasta Berlin,
Policja miasta Wilno.
Natomiast autorami projektu są:
Zespół Funduszy Pomocowych Komendy Stołecznej Policji,
Wydział Doskonalenia Zawodowego Komendy Stołecznej Policji oraz
Komenda Rejonowa Policji Warszawa I.
Główne cele projektu to m.in. zwiększenie wiedzy, umiejętności oraz kwalifikacji funkcjonariuszy Policji oraz osób współpracujących w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, promowanie zmian społecznych i kulturowych wzorców zachowań celem eliminacji uprzedzeń, zwyczajów, podniesienie świadomości osób doświadczających przemocy, w zakresie zadań i możliwości Policji oraz innych służb w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie, wzrost poczucia bezpieczeństwa osób doznających przemocy w rodzinie, jak również skuteczne uświadomienie osób stosujących przemoc w rodzinie o konsekwencjach prawnych, społecznych i psychologicznych ich postępowania.
W ramach projektu opracowano i wydano: ulotkę „STOP przemocy w rodzinie”
skierowaną do osób doznających przemocy lub będących jej świadkami, oraz broszurę
„Postępowanie w związku z podejrzeniem wystąpienia przemocy w rodzinie – Poradnik dla policjanta”, adresowaną do wszystkich policjantów niezależnie od rodzaju służby, czy też zakresu wykonywanych obowiązków służbowych.
W ramach przedsięwzięcia uruchomiono darmową aplikację mobilną „TWÓJ PARASOL”5. Aplikacja adresowana jest do osób doznających przemocy w rodzinie, działa w dwóch trybach: jawnym i ukrytym. W trybie jawnym aplikacja jest pełnowartościową i funkcjonalną aplikacją pogodową, a w trybie ukrytym pozwala użytkownikowi:
uzyskać wiedzę na temat przemocy w rodzinie, uzyskać informację na temat instytucji i organizacji pomocowych na terenie garnizonu stołecznego z możliwością przeglądania ich lokalizacji na mapie oraz uzyskania danych teleadresowych z jednoczesną możliwością nawigacji na mapie google,
prowadzić w formie „kamuflowanej” notatnik w postaci zdjęć, nagrań (video lub dźwięk), notatek (zebrane materiały gromadzone są na serwerze skonfigurowanej przez użytkownika poczty email, bez pozostawiania kopii w telefonie),
wysłać w sposób jawny lub dyskretny „alert” – komunikat alarmowy na wybrany przez użytkownika adres email z prośbą o pomoc,
5Możliwość instalacji aplikacji na smartphonie z systemem operacyjnym Android i/lub iOS
szybkie wybranie połączenia z numerem alarmowym 112.
− Podobną inicjatywę podjął Wydział Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Lublinie, który w trosce o bezpieczny rozwój dzieci i młodzieży szkolnej opracował program prewencyjny pod umowną nazwą „Niebieska e-skrzynka”. Ma on na celu swobodny, nieskrępowany oraz anonimowy dostęp dzieci i młodzieży do instytucji zajmujących się problematyką patologii społecznych oraz do samej Policji.Program realizowany jest przez Komendy Powiatowe (Miejskie) Policji województwa lubelskiego, Kuratorium Oświaty, Powiatowe i Miejskie Ośrodki Pomocy Rodzinie, Polski Związek Karate Tradycyjnego oraz Operatora Sieci Komórkowej.
30
SPOSTRZEŻENIA:
1. W 2019 roku funkcjonariusze Policji wypełnili 74 313 formularzy „Niebieska Karta – A”, co w stosunku do 2018 roku stanowiło wzrost o 1,59 % natomiast w stosunku do 2017 r.
spadek o 1,78 %.
2. Średnia liczba formularzy „Niebieska Karta – A” wypełnionych przez Policję w 2019 r., w przeliczeniu na 100 tysięcy mieszkańców na terenie kraju, wyniosła 211.
3. Najwięcej formularzy „Niebieska Karta – A” wypełniły jednostki organizacyjne Policji podległe KWP w: Lublinie (6 505 formularzy), Katowicach (6 379 formularzy), oraz Wrocławiu (5 681 formularzy).
4. Wzrost liczby wypełnionych formularzy „Niebieska Karta – A” w 2019 r. odnotowano w ośmiu garnizonach: podlaskim (o 291 formularzy), kujawsko - pomorskim (o 616), pomorskim (o 621), świętokrzyskim (o 672), łódzkim (o 138), małopolskim (o 229), mazowieckim (o 201) oraz dolnośląskim (o 606). W pozostałych garnizonach odnotowano spadek. Największy spadek liczby wypełnionych formularzy w 2019 r., w odniesieniu do roku 2018 odnotowano w KWP: Lublinie (o 754 formularze), Gorzowie Wlkp. (o 341) oraz Olsztynie (o 269).
5. W 2019 r. odnotowano 61 076 formularzy wszczynających procedurę „Niebieskie Karty”, co stanowi 82,19 % ogólnej liczby wypełnionych przez Policję w tym czasie formularzy
„Niebieska Karta – A. W obszarze tym nastąpił wzrost w stosunku do 2018 r. (o 1 247 formularzy) i spadek w odniesieniu do 2017 r. (o 904 formularze).
6. Najwięcej formularzy wszczynających procedurę „Niebieskie Karty” w 2019 r. odnotowano na terenie działania KWP w: Katowicach (5 527 formularzy), Lublinie (4 814) oraz Poznaniu (4 760). Zaś najmniej wypełnionych zostało na terenie działania KWP: Opole (1 195 formularzy), Gorzów Wlkp. (1 517) oraz Gdańsk (2 982).
7. Różnica w liczbie formularzy „Niebieska Karta – A” wypełnionych przez policjantów na terenach miejskich, a wiejskich, wyniosła 11 893 formularze. W analizowanym okresie statystycznym na terenach miejskich wypełniono 43 103 formularze „Niebieska Karta – A”, a na terenach wiejskich 31 210.
8. W 2019 r. nastąpił wzrost liczby przypadków przemocy w rodzinie. Odnotowano 166 102 sytuacje, dotyczące poszczególnych rodzajów przemocy. W odniesieniu do 2018 r. dało to wzrost o 6 805 przypadków (dynamika wyniosła 104,27 %), natomiast w stosunku do 2017 r. wzrost o 332 sytuacje (dynamika – 100,20 %).
9. Najczęstszym rodzajem stosowanej przemocy w rodzinie w 2019 r. była przemoc psychiczna. Odnotowano jej 81 000 przypadków i liczba ta wzrosła zarówno w stosunku do 2018 r. (o 7,21 %), jak i w stosunku do 2017 r. (o 4,94 %).
10. W 2019 r. odnotowano 58 963 przypadki przemocy fizycznej, co w odniesieniu do 2018 r.
stanowi wzrost o 1 383 (dynamika – 102,40 %), a do 2017 r. (odnotowano 57 580 przypadków) spadek o 1 012 przypadków (dynamika – 98,31 %).
11. W przypadku przemocy seksualnej oraz innego rodzaju przemocy w 2019 r. odnotowano spadek. W analizowanym okresie statystycznym odnotowano 1 238 przypadków przemocy seksualnej (spadek w stosunku do 2018 r. o 6 przypadków - 0,48 %) i 23 004 przypadki innego rodzaju przemocy (spadek w stosunku do 2018 r. o 53 przypadki - 0,23 %).
12. W 2019 r. liczba osób, co do których istniało podejrzenie, że były dotknięte przemocą w rodzinie wyniosła 88 032 osoby, co w stosunku do 2018 r., stanowi spadek o 0,11 %, zaś w odniesieniu do 2017 r. o 4,86 %.
13. W 2019 r. największą grupę osób, co do których istniało podejrzenie, że były dotknięte przemocą w rodzinie stanowiły kobiety (65 195 osób, 74,06 % ogółu ofiar przemocy w rodzinie). W dalszej kolejności pozostawały osoby małoletnie – (12 161 osób, 13,81 % ogółu) oraz mężczyźni (10 676 osób, 12,13 % ogółu).
14. Wśród kobiet, co do których istniało podejrzenie, że były dotknięte przemocą w rodzinie zdecydowaną większość stanowiły osoby w wieku do 65 roku życia (58 433 kobiety, wobec 6 762 kobiet powyżej 66 roku życia). Kobiety w wieku do 65 roku życia stanowiły 89,67 % ogólnej liczby kobiet dotkniętych przemocą w rodzinie.
15. Najwięcej kobiet, co do których istniało podejrzenie, że były dotknięte przemocą w rodzinie odnotowano na terenie podległym KWP w: Lublinie (5 797), Katowicach (5 583) i Poznaniu (4 999). Najmniej w garnizonie: opolskim (1 369), lubuskim (1 501) i pomorskim (3 065).
16. W 2019 r. odnotowano 10 676 mężczyzn, co do których istniało podejrzenie, że byli dotknięci przemocą w rodzinie. 84,78 % tej grupy (9 051 osób) stanowili mężczyźni w wieku do 65 roku życia, zaś 15,22 % (1 625 osób) powyżej lat 66.
17. Analizując liczbę mężczyzn, co do których istniało podejrzenie, że byli dotknięci przemocą w rodzinie stwierdzić należy, że najwięcej mężczyzn odnotowano w garnizonie: lubelskim (993), śląskim (839) i podkarpackim (797). Najmniej na terenie działania KWP w: Opolu (201), Gorzowie Wlkp. (263) oraz KSP (454).
32
18. Ogólna liczba osób małoletnich, co do których istniało podejrzenie, że były dotknięte przemocą w rodzinie w 2019 r. wyniosła 12 161, z czego 6 059 to dziewczęta, a 6 102 to chłopcy.
19. Największą liczbę osób małoletnich odnotowano na terenie podległym KWP w: Poznaniu (1 244), Katowicach (1 097) oraz Krakowie (1 079). Natomiast najmniejszą liczbę zanotowano w KWP w: Opolu (150), Szczecinie (303) i Gorzowie Wlkp. (441).
20. Liczba osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosowały przemoc w rodzinie wyniosła 74 910 osób, co w stosunku do 2018 r. (73 654 osoby) dało wzrost o 1 252 osoby (1,71 %), zaś w stosunku do 2017 r. (76 206 osób) spadek o 1 296 osób (1,70 %).
We wszystkich kategoriach osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosowały przemoc w rodzinie nastąpił wzrost, mimo spadku liczby dziewcząt tej kategorii osób (w 2019 r. 74 dziewczęta, wobec 81 i 85 dziewcząt w 2018 r. i 2017 r.).
21. W 2019 r. dominującą grupą osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosowali przemoc w rodzinie byli mężczyźni, którzy stanowili 90,97 % ogółu tego rodzaju osób.
Kolejną w zakresie liczebności grupą były kobiety, które stanowiły 8,61 % ogólnej liczby osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosowały przemoc w rodzinie. Nieletni stanowili 0,42 % ogólnej liczby osób, przy czym w grupie tej dominowali chłopcy (76,43 % nieletnich).
22. W 2019 r. odnotowano liczbę 68 148 mężczyzn, wobec których istniało podejrzenie, że stosowali przemoc w rodzinie. Dało to wzrost w odniesieniu do 2018 r. o 1,25 % (67 306 mężczyzn) i spadek w odniesieniu do 2017 r. o 2,69 % (70 035 mężczyzn).
23. W 2019 r. dokonano zatrzymania 17 267 osób, co do których istniało podejrzenie, że stosowały przemoc w rodzinie. W odniesieniu do 2018 r. dało to wzrost liczby osób zatrzymanych o 352 osoby (zatrzymano 16 915 osób) i spadek w odniesieniu do 2017 r.
o 908 osób (zatrzymano 18 175 osób).
24. W grupie osób zatrzymanych dominującą stanowili mężczyźni – zatrzymano ich 16 647.
Natomiast 606 osób stanowiły kobiety, a 14 osoby nieletnie (10 chłopców i 4 dziewczęta).
25. Najwięcej osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosowały przemoc w rodzinie w 2019 r., zatrzymanych zostało na terenie podległym KWP: zs. w Radomiu (2 313 osób), Krakowie (1 606) oraz Białymstoku (1 581). Natomiast najmniej na terenie podległym KWP w: Opolu (289 osób), Gorzowie Wlkp. (373) i Szczecinie (482).
26. Największy udział osób zatrzymanych, wobec których istniało podejrzenie, że stosowały przemoc w rodzinie, do ogółu osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosowały
przemoc w rodzinie w 2019 r., odnotowano w garnizonie: mazowieckim (42,99 %), podlaskim (38,48 %) oraz małopolskim (38,42 %). Natomiast najmniejszy udział odnotowano na terenie działania KWP w: Szczecinie (11,45 %), Kielcach (11,53 %), oraz Katowicach (13,32 %).
27. Na terenie kraju 46,83 % ogólnej liczby osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosowało przemoc w rodzinie zostało odizolowanych.
28. Większość osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosowało przemoc w rodzinie działała będąc pod wpływem alkoholu (42 583 osoby). Osoby te stanowiły 56,85 % ogólnej liczby osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc. Przy czym ogólna liczba osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosowały przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu spadła w stosunku do 2018 r. o 1,39 %.
29. Spośród osób, wobec których istniało podejrzenie, że stosowały przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu w 2019 r., 6 634 (około 15,58 %) osoby doprowadzono do izb wytrzeźwień lub innych tego typu placówek. W obszarze tym nastąpił wzrost, bowiem w 2018 r., do izb wytrzeźwień lub innych tego typu placówek doprowadzono 6 473 osoby (dynamika 102,49 %), wobec których istniało podejrzenie, że stosowały przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu. W odniesieniu do 2017 r. nastąpił spadek – 6 945 osób (dynamika 95,52 %).
30. Wśród osób doprowadzonych w 2019 r. do izb wytrzeźwień lub innych tego typu placówek 93,86 % stanowili mężczyźni, a 6,14 % kobiety.
31. W 2019 r. pomocy osobom, co do których istniało podejrzenie, że były dotknięte przemocą w rodzinie udzielono 17 101 razy. Dla porównania: w 2018 r. – 16 476 razy, zaś w 2017 r. pomocy udzielono 17 104 razy.
34
WNIOSKI:
1. Niniejszą Informację (...) przedłożyć Zastępcy Komendanta Głównego Policji Panu insp. Tomaszowi Szymańskiemu, celem akceptacji wniosków.
2. Zobowiązać naczelników wydziałów prewencji KWP/KSP do podjęcia działań na rzecz przeprowadzania:
a) przez podległych policjantów czynności badawczych polegających na sprawdzaniu prowadzonych przez poszczególne jednostki organizacyjne Policji działań w ramach procedury „Niebieskie Karty”, w celu badania m.in.
prawidłowości wykonywania, dokumentowania i zakończenia przez policjantów czynności służbowych związanych z przedmiotową procedurą;
b) w ramach lokalnego doskonalenia zawodowego, szkoleń policjantów z problematyki przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym również w zakresie wykorzystywania algorytmów oraz kwestionariuszy szacowania ryzyka zagrożenia życia i zdrowia w związku z przemocą w rodzinie.
3. Zobowiązać naczelników wydziałów prewencji KWP/KSP oraz wojewódzkich/
Stołecznego koordynatorów procedury „Niebieskie Karty” do:
a) sprawowania stałego nadzoru nad realizacją zadań w ramach ww. procedury w poszczególnych garnizonach;
b) szczegółowej analizy podejmowanych przez interweniujących policjantów decyzji o wszczęciu procedury „Niebieskie Karty”.
4. Biuro Prewencji Komendy Głównej Policji nadal będzie monitorowało zdarzenia dotyczące sytuacji, w których m.in. doszło do zabójstwa lub jego usiłowania, dokonanego przez członka rodziny lub rozszerzonego samobójstwa, jak również innego przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu z użyciem przemocy, celem analizy interwencji poprzedzających zdarzenie, pod kątem właściwej realizacji zadań Policji oraz wyciągnięcia wniosków i ewentualnego wydania poleceń, aby w przyszłości zminimalizować liczbę takich sytuacji.
5. Niniejszą Informację, po uzyskaniu akceptacji, przekazać:
− komendantom wojewódzkim/Stołecznemu Policji celem realizacji poleceń zawartych we wnioskach nr 2 i 3 oraz do służbowego wykorzystania;
− komendantom szkół policyjnych oraz Dyrektorowi Biura Kryminalnego i Biura Kontroli Komendy Głównej Policji, do wiadomości i służbowego wykorzystania.
Opracowano w: Warszawa, stycznia 2020 r.
Wydziale Prewencji BP KGP Wyk. kom. Marta Świnecka
