• Nie Znaleziono Wyników

Wakacyjna katecheza prowadzona przez kleryków w gorzowskiej administracji apostolskiej w latach 1950-1954j

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Wakacyjna katecheza prowadzona przez kleryków w gorzowskiej administracji apostolskiej w latach 1950-1954j"

Copied!
68
0
0

Pełen tekst

(1)

Mieczysław Wykrota

Wakacyjna katecheza prowadzona

przez kleryków w gorzowskiej

administracji apostolskiej w latach

1950-1954j

Studia Katechetyczne 6, 257-323

1987

(2)

257

К*. MIECZYSŁAW WYKROTA

WAKACYJNA KATECHEZA PROWADZONA

PRZEZ KLERYKÓW

W GORZOWSKIEJ

ADMINISTRACJI APOSTOLSKIEJ

W LATACH 1950-1954

Wykaz sk ró tó w A. • A n k ie ta

Ad. Ap. - A d m in is tr a to r A p o s to ls k i w -Gorzowie Wlkp.

Adr., Ap. - A d m in is tr a c ja A p o s to ls k a K am ieńska, L ubuska i P r a ł a t u r a P i l s k a

AKG - Archiwum K u r i i G o rz o w sk ie j GWK - G orzow skie W iadom ości K o śc ie ln e

ID I n e t r u k c j a d l a k s ię ż y d ziekanów w sp ra w ie k le ry k ó w k a t e -c h is tó w

MWR i OP - M in i s te r s tw o Wyznań R e l i g i j n y c h i O św ie c e n ia P u b lic z n e g o Hk - H au c za n ie k a t e c h e t y c z n e , Gorzów Wlkp.

USD - H iż s te S em inarium Duchowne

Sk - S z k ic e k a t e c h e t y c z n e , Gorzów Wlkp. t . - Tom

USD - Wyższe S em inarium Duchowne w G orzow ie Wlkp. WSK . W arszaw skie S em inarium M e t r o p o l i t a l n e

ZAA - Z a r z ą d z e n ia A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j K a m ie ń s k ie j, Lubu­ s k i e j i P r a ł a t u r y P i l s k i e j

(3)

WSTĘP

Gorzowska A d m in is tr a c ja A p o s to ls k a n ie s ta n o w iła n ig d y d i e c e z j i . Pow­ s t a ł a w ro k u 1945 ja k o c a łk o w ic ie nowa je d n o s tk a a d m i n i s t r a c y j n a K o ó cio - ł a p o ls k i e g o . Aby zro z u m ieć w p e ł n i sp raw y , k t ó r e zad ecy d o w ały o j e j pow­ s t a n i u , uważa s i ę z a k o n ie c z n e p r z e d s ta w ić k o n t e k s t w ydarzeń p o lity c z n y c h , g o sp o d a rc zy c h i k o ś c ie l n y c h , j a k i e d o k o n a ły s i ę w p ie rw sz y c h l a t a c h po z a k o ń c z e n iu w ojny i k t ó r e w t a k i , a n i e in n y sp o só b w p ły n ę ły n a j e j k s z t a ł t i w y ra z .

Po k o n f e r e n c ja c h W ie lk ie j T r ó j k i , o d b y ty c h w T e h e ra n ie w 1943 ro k u o r a z w J a ł c i e i w P oczdam ie w 1 9 4 5 , te r y t o r i u m P o l s k i z o s t a ł o p r z e s u n ię ­ t e n a zachód i p ó łn o c ; g r a n i c ą z a c h o d n ią u sta n o w io n o O drę i N y sę, a p ó ł­ n o cn ą - b rz e g m orza 1 . Do P o l s k i w r ó c iły z ie m ie s ł o w i a ń s k i e , o k t ó r e w al­ c z y ł M ieszko I . W s k ła d je g o p a ń s tw a w c h o d z iły t W ie lk o p o ls k a , M a ło p o lsk a ,

o

M azowsze, a t a k i e Ś lą s k i Pom orze o d u j ś c i a W isły do u j ś c i a O dry . S łu s z ­ n i e w ięc nazwano pow róeone po w ie k a c h t e r e n y Z iem iam i O dzyskanym i. Zgod­ n ie z p r z y j ę t ą n o m e n k la tu rą t e r e n y , n a k tó r y c h r o z c i ą g a ł a s i ę g orzow ska A d m in is tr a c ja A p o s to ls k a , b ę d ą w n i n i e j s z e j p ra c y nazyw ane t a k i e Z ie m ia ­ mi Z achodnim i i P ó łn o c n y m i.

P ro c e s z a l u d n i a n i a Ziem O dzyskanych r o z w i j a ł s i ę w n ie z m i e r n ie c i ę ż ­ k ic h w arunkach g o s p o d a rc z y c h , w y n ik a ją c y c h g łó w n ie ze z n i s z c z e ń w ojen­ n y c h . D łu g ie p o c i ą g i z e w sch o d n ich te re n ó w P o ls k i k ie ro w a n e b y ły n a z i e ­ mie nad O d rą , N y są i B a łty k ie m , do d z i s i e j s z y c h wojew ództw z a c h o d n ic h i p ó łn o c n y c h . W t e j ogrom nej w ędrów ce narodów p r z e s u w a j s i ę ta k ż e z za­ chodu n a wschód t y s i ą c e , a n a w e t s e t k i t y s i ę c y , z a c i ą g n i ę t y c h przymusowo do p ra c y p o ls k i c h ro b o tn ik ó w , t y s i ę c z n e r z e s z e b y ły c h w ięźn ió w obozów

1 W. U rb a n , D u s z p a s te r s k i Wkład k s ię ż y r e p a t r i a n t ó w w a r c h i d i e c e z j i w ro c ła w s k ie j w l a t a c h 1 9 4 5 -1 9 7 0 , W rocław 1970, s . 1 0 .

2

B. Kumor, P ie rw s z e w ie k i K o ś c i o ła W P o ls c e (o d Z do połow y Z I I w . ) , w: H i s t o r i a K o ś c io ła w P o l s c e , p r a c a zb io ro w a pod r e d . B . Kumora i

(4)

k o n c e n tr a c y jn y c h . O lb rz y m ie j f a l i m ig r a c y jn e j i z e t k n i ę c i u s i ę ró ż n y c h g ru p to w a r z y s z y ły z ja w is k a d e z o r g a n i z a c j i s p o łe c z n e j w p o s t a c i " s z a b l a " , okresow ego w z r o s tu k a r i e r n ie o d p o w ie d z ia ln y c h je d n o s te k J , S z a b ro w n ik a - mi S ta w a li s i ę zw ykle n i e t y l e l u d z i e o s o b i ś c i e c ię ż k o p r z e z Hiemoów p o k rz y w d z e n i, i l e r a c z e j m ęty s p o ł e c z n e , k t ó r e w y k o rz y sty w ały s y t u a c j ę , s k tó r y c h m i l i c j a n i e b y ła w s t a n i e u ja r z m i ć . P e r s o n e l u r z ę d n ic z y b y ł s ł a ­ by i n t e l e k t u a l n i e i m o r a l n ie , p r z e z co n i e k t ó r e b łę d y b i u r o k r a c j i z o s ta ł y z w ie lo k r o tn io n e . Ha ta k im p o l i g o n i e i w powszechnym z a m ie s z a n iu odbyw ała

A

s i ę wymiana lu d n o ś c i n ie m ie c k ie j na p o ls k ą . Zam ęt p o w ię k s z a ł ta k ż e f a k t , żę a d m i n i s t r a c j a w s z y s tk ic h s z c z e b l i n i e p o s ia d a ł a n a le ż y ty c h s a n k c j i i w padki n a s tę p o w a ły po s o b ie " s p o n t a n i o z n i e " . B yw ało, że j e d n i l u d z i e p r z y c h o d z i l i i w y r z u c a li d r u g ic h . Smutny o b ra z now ej r z e c z y w i s t o ś c i z r a z i ł do p aństw ow ości p o l s k i e j i o d e p c h n ą ł od p o l s k i e j n aro d o w o ści lu d ­ ność a u t o c h t o n i c z n ą , k t ó r e j l i c z n e r z e s z e z o s t a ł y s t r e c o n e d l a P o l s k i b e z p o w ro tn ie

L u d z ie po p r s e ż y o ia e h w o je n n y c h , tr u d a o h wędrówek w p o sz u k iw a n iu no­ wego domu i po d o zn a n y ch k rzyw dach b y l i z n ie o h ę c e n i i n ie c h c i e l i ż a b i e -

«

r a ć s i ę do p r a c y . R e p a t r i a n c i ze Wschodu o c z e k i w a li, ż e n ie d łu g o w rócą w sw oje r o d z in n e s tr o n y '. Tymczasem p r a c y b y ło m nóstw o. Po p r z e j ś c i u f r o n ­

tu Z ie m ie O dzyskane n a s i ą k n i ę t e b y ły o b f i c i e k r w ią lu d z k ą , a w ie l e m i a s t 7

i w n io se k z o s t a ł o zrów nanych z z i e m i ą . P ożoga w o jen n a n i e o s z c z ę d z i ł a te ż k o ś c io łó w i budynków p l e b a n i j n y c h . P ra w ie w s z y s tk ie k o ś c i o ł y b y ły

0

zb u rzo n e a l b o d o s z c z ę t n i e obrabow ane i zdemolowane · W t e j s y t u a o j i

^ Л. K w ile c k i, P ro b le m a ty k a i z n a c z e n ie badań s o c jo lo g ic z n y c h n a Z ie ­ m iach Z a c h o d n ic h , w: Z ia n ie Z a c h o d n ie w p o l s k i e j l i t e r a t u r z e s o c j o l o g i c z ­ n e j , p r a c a zb io ro w a pod r e d . A. K w lle c k ie g o , P o zn ań 1970, s . 1 0 .

* C z . S tr z e s z e w s k i , N a jb a r d z ie j p o tr z e b n e c z y n n ik i c ty c z n o -s p o łe c z n e na Z ie m iac h Z a c h o d n ic h , w: K o ś c i ó ł na Z ie m ia c h Z a c h o d n ic h , Ć w ierćw iecze p o l s k i e j o r g a n i z a c j i k o ś c i e l n e j , p r a c a zb io ro w a pod r e d . J . K ru c in y , Wrocław 1971, s . 9 0 . ** B. K om inek, W s ł u ż b i e Ziem Z a c h o d n ic h , z t e k i p o ś m ie r tn e j w y b ra ł 1 p rz y g o to w a ł do d ru k u J . K r u c in a , W rocław 1977, s . 3 7 . ® 0 * , S tr z e s z e w s k i , N a jb a r d z ie j p o tr z e b n e c z y n n ik i e t y c z n o - s p o ł e c z n e , d z . c y t . 8. 90.

^ Z . M is io łe k i P r . P a s tw a , O sad n ictw o w i e j s k i e n a Z iem i L u b u s k ie j 1945- 1 9 4 8 , w: P ie r w s z e l a t a Z iem i L u b u s k ie j w P o ls c e L udow ej, p r a c a z b io ­ rowa pod r e d . J . W ąsickL ego, P o zn ań 1967, s . 163.

O

E . N o w ick i, S z c z e g ó ln e c e c h y d u s z p a s te r s tw a n a Z ie m iac h O dzyskanych, r e f e r a t w ygłoszony n a p l e n a r n e j k o n f e r e n c j i E p is k o p a tu P o l s k i w P o z n a n iu ,

(5)

k s i ę ż a ja k o p ie r w s i p r z y s tę p o w a li do odbudowy k o ś c io łó w i p l e b a n i i , а z ambon z a c h ę c a li l u d z i do p ra o y . T łu m a c z y li ludziom, ż e h i s t o r i a i d z i e k r o

-9 kam i s t u l e c i , a n i e m ie s ię c y .

J e s z c z e k r a j d r ż a ł od p o ż o g i w o je n n e j, j e s z c z e p ło n ę ły m i a s t a i w s ie , je s z c z e g r o z i ł o n ie b e z p ie c z e ń s tw o m in , j e s z c z e p o l a s ta n o w iły b e z b r z e ż n e u g o r y , po k tó r y c h u w i j a ł y s i ę chm ary myszy p o ln y c h i sz c z u ró w , a j u ż po­ w o li z a c z y n a ło s i ę nowe ż y c i e . Z a c z ę ły z n ik a ć g ru z y z m i a s t , a z p ó l ch w a sty . U suwanie g ru zó w , odbudowa z n i s z c z e ń , l i k w i d a c j a ugorów wyzw ala­ ły z l u d z i pozytyw ne s i ł y , k t ó r e s p r a w i a ł y , że n a ró d n a s z b y ł c i ą g l e m ło- dy

D z ię k i k się ż o m , k tó r z y n a Z ie m ie O dzyskane p r z y b y l i i t u t a j p o t r a f i l i w ytrw ać w g o r l i w o ś c i , d z i ę k i lu d o w i p o ls k ie m u , k t ó r y z d n ia n a d z i e ń pew n ie j s t a w i a ł n o g i na z ie m i po w ie k a c h o d z y s k a n e j, o d m ie n ia ło s i ę l e p ­ s z e o b l i c z e t e j z ie m i ^ . A le d ro g a do n o r m a l i z a c j i K o ś c io ła n a Z ie m iac h Z ac h o d n ich i P ó łn o c n y c h b y ła d ł u g a , a p ro c e s y d z ie jo w e , k t ó r e j ą p rz y g o to ­ wywały, n a s tę p o w a ły p o w o li. K a rd y n a ł A u g u st H lond o d e g r a ł g łó w n ą r o l ę w p o w sta n iu g o r z o w s k ie j A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j . Względy h i s t o r y c z n e zad ecy d o w ały , że je d n a z p i ę c i u j e d n o s t e k k o ś c ie l n y c h na Z ie m ia c h Odzy­ skanych o trz y m a ła nazwę A d m i n i s t r a c j i A p o s to ls k ie j K a m ie ń s k ie j, l u b u s k i e j i P r a ł a t u r y P i l s k i e j . J u ż w X I I w , i s t n i a ł y bowiem b is k u p s tw a w K am ieniu

12

i LubuBzu . I/ubuez, Le b u s , j e s t m ie js c o w o ś c ią p o ło ż o n ą n a t e r e n i e N ie­ m ie c k ie j R e p u b lik i D e m o k ra ty c z n e j, n a lewym b rz e g u O d ry . M iędzy I - H I I w iekiem Lubusz b y ła o śro d k ie m Z ie m i l u b u s k i e j N a to m ia s t P r a ł a t u r a

c d . p r z y p is u 8 y j 1950 r . , s . 1 , s e g r . L i s t y P a s t e r s k i e O rdyna­ r i u s z a , Archiwum K u r i i G o rz o w s k ie j; o d tą d używany b ę d z ie s k r ó t AKG.

o

W. U rb a n , D u s z p a s te r s k i w kład k s i ę ż y r e p a t r i a n t ó w , d z . c y t . , a . 1 9 . 10 S . W yszyński, Z rozw ażań nad k u l t u r ą o j c z y s t ą , P o zn ań - Warszawa 1979, s . 11.

1^ B . Kominek, W s ł u ż b i e Ziem Z a c h o d n ic h , d z . c y t . , s . 138. ■ 12

P o r . A. W e iss, O r g a n iz a c ja d i e c e z j i lu b u s k i e j w ś r e d n io w ie c z u , w: S tu d ia K o ś c i e ln o - h is t o r y c z n e , t . I , L u b lin 1977, s . 2 9 -4 4 , B . Kumor, C h r y s t i a n i z a c j a Pom orza Z a c h o d n ie g o , wt H i s t o r i a K o ś c i o ła w P o l s c e , p ra - ' ca zb io ro w a pod r e d . B. Kumora i Z . O b e r ty ń s k ie g o , t . 1 , c z . 1 , P o zn ań - Warszawa 1974, a . 6 7 .

13

(6)

* P i l e b y ł a s a m o d z ie ln y m o r g a n iz m e m k o ś c i e l n y m z a le ż n y m b e z p o ś r e d n io od 14 S t o l i c y A p o s t o l s k i e j a p o w s t a ły m p o t r a k t a c i e w e r s a l s k i m » Ha s t o l i c ę nowo p o w s t a ł e j A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j z o s t a ł w y b r a n y G o rz ó w W lk p . d l a t e g o , że b y ł c e n t r a l n i e p o ło ż o n y w s t o s u n k u d o Z i e m i L u b u s k i e j i P o - 15 z o r z a Z a c h o d n ie g o . Ba o r g a n i z a t o r a A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j K a m i e ń s k i e j , L u b u s k i e j i P r a ł a t u r y P i l s k i e j z o s t a ł p o w o ła n y p r z e z K a r d y n a ł a A u g u s t a H lo n d a k s i ą d z U m u n d B o w i c k i A d m i n i s t r a t o r z d a w a ł s o b i e s p r a w ę , ż e n i e m o że b e z p o m o cy k s i ę ż y i l u d u p r z e p r o w a d z i ć w i e l k i e g o d z i e ł a o r g a n i z a c j i n o w e j j e d n o s t k i k o ś c i e l n e j n a Z ie m i L u b u s k i e j i P o m o rz u Z a o h o d n im . W o r ę d z i a c h 17 do k a p ła n ó w i w i e r n y c h w e z w a ł d o " b u d o w y fu n d a m e n tó w * i d o " w z i ę c i a 1 s we w ł a d a n i e z ie m p o w ie r z o n y c h n a m p r z e z O p a t r z n o ś ć " . A d m i n i s t r a t o r A p o s t o l s k i , p o p r z y j a ź d z i e d o G o rz o w a W l k p . , n i e z a s t a ł a n i ż a d n y o h u r z ę d ó w d i e c e z j a l n y c h ( k u r i i c z y j a k i e g o k o l w i e k a r c h i w u m ) , a n i k a t e d r y , a n i s e m i n a r iu m , a n i m i e s z k a ń , a n i j a k i c h k o l w i e k ś r o d k ó w ma­ t e r i a l n y c h , p o t r z e b n y c h c z y t o n a u t r z y m a n i e s w o j e , o z y t e ż n a r z e c z o w e w y d a t k i Ha r o z l e g ł y o h o b s z a r a c h g o r z o w s k i e j A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j n i e b y ło n o r m a l n e j s i e o i p a r a f i a l n e j . Z r e g u ł y b o w ie m p a r a f i a o b e jm o w a ła t e r e n c a łe g o p o w i a t u . S z c z u p ła b y ł a i l o ś ć k o ś c i o ł ó w k a t o l i c k i c h . W s z y s t -20 k i c h k o ś c i o ł ó w i k a p l i c k a t o l i c k i c h b y ł o 2 4 3 · H a t o m i a z t b a r d z o d u ż o b y ł o z b o r ó w p r o t e s t a n s k i c h , p r a w i e z a w s z e z d e m o lo w a n y c h , b e z s z y b i z r o s - 21 b i t y m i d a c h a m i . P o r . M . C h o r z ę p a , B o z w ó j o r g a n i z a c j i k o ś c i e l n e j n a Z i e m i L u b u s k i e j 1 P o m o rz u Z a c h o d n im w l a t a c h 1 9 4 5 * 1 9 6 5 , w : B a s z a P r z e s z ł o ś ć , t . 2 2 ( 1 9 6 5 ) · · . 1 1 3 . ^ F o r . B . K o m in e k , W s ł u ż b i e Z ie m Z a c h o d n ic h , d e . c y t . , z . 2 7 . ^ S c h e m a ty z m A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j K a m i e ń s k i e j , L u b u s k i e j 1 P r a - ł a t u r y P i l s k i e j , G o rz ó w W l k p . , 1 9 4 9 , a . 6 . E . B o w i c k i , O r ę d z ie d o k a p ła n ó w , Z a r z ą d z e n i a A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l ­ s k i e j K a m i e ń s k i e j , L u b u s k i e j i P r a ł a t u r y P i l s k i e j , 1 ( 1 9 4 5 ) · n r 1 , s . 2 ; o d tą d u ż y w a n y b ę d z i e s k r ó t Z A A . 18 E . B o w i c k i , O r ę d z i e d o w i e r n y c h , Z A A , I ( t 9 4 5 ) , n r 1 , s . 4 * E . B o w i c k i , S z c z e g ó ln e c e c h y d u s z p a s t e r s t w a n a Z ie m ia c h O d z y s k a n y c h , f e f . c y t . , в . 1 . V , P l u t a , K o ś c i ó ł n a P o m o rz u Z a c h o d n im , w t K o ś c i ó ł n a Z i e m ia c h Z a ­ c h o d n i c h , p r a c a z b io r o w a p o d r e d . J . K r u e i n y , W r o c ła w 1 9 7 1 » s . 2 6 . 21 E . B o w i c k i , S z c z e g ó ln e c e c h y d u s z p a s t e r s t w a n a Z i e m ia c h O d ^ r s k a n y c h , c y t . , z . 1 .

(7)

H e jw ię k s z ą b e z s p r z e c z n ie b o l ą c z k ą b y ł b r a k k a p ł a n ó w . A d m i n i s t r a t o r Samund ło w ic k i p r z e z p o e z c r e g ó l n y c h b is k u p ó w p o l s k i c h z w r a c a ł a i ę d o , duci*> . w ie ń e t w a z g o r ą c ą p r o ś b ą o p r z y b y w a n ie d o G o rz o w a i o b e jm o w a n ia w a k u j ą - c y c h p a r a f i i " . G dy u d a ł o s i ę k a p ł a n a z d o b y ć , m u e i a ł cm i ś ć n a p la c ó w k ę n i e z n a n ą a n i s o b i e , a n i A d m in is tr a to r o w i. G w a r a n c j i n a u t r z y m a n i e n i e m i a ł ś a d n y c a . Z r e g u ł y z a s t a w a ł n a m ie js c u o s i e d l e n i a z b u r z o n y l u b p r z y ­ n a j m n i e j z d e m o lo w a n y c b ć r p r o t e s t a n c k i , r z a d k o k o ś c i ó ł , a p r a w i e n i g d y o l e b a n l l . I l e b y ł o t e ż ż a d n e g o s p r z ę t u l i t u r g i c z n e g o . A d m i n i s t r a t o r A p o ­ s t o l s k i n i e m ó g ł mu w n ic z y m p o m ó c , g d y ż earn n ic z e g o n i e p o a i a d a ł . I o w y з ' - B t p a e t e r t m i e s z k a ł w ię c p r z y j a k i e j ś r o d z i n i e i p r z y s t ę p o w a ł , p r z y p o ­ m ocy r o z r a d o w a n y c h w i e r n y c h , d o o d b u d o w y k o ś c i o ł a , a p o te m p l e b a n i i . C e le b r o w a ł z p o c z ą t k u g d z i e s i ę d a ł o , a z b r a k u p a r a m e n tó w . c h o c i a t b y w * 2 3 w k o m ty V a n a l o g i c z n y c h w a r u n k a c h p o w s t a w a ły i n s t y t u c j e d i e c e z j a l n e , j a k k u r i a , z a r z ą d C a r i t a s , s e m i n a r i a d u c h o w n e , s ą d k o ś c i e l n y i i n n e . K o ś c i ó ł n a Z ie m i L u b u s k i e j 1 P o m o rz u Z a c h o d n im w l a t a c h 1 9 4 5 1 9 5 5 z m a g a ł s i ę z w i e -24 ł o n a t r u d n o ś c i a m i m o r a ln y m i, m a t e r i a l n y m i i p e r s o n a l n o - o r g a n i z a c y j s y m i « C h c ą c z r o z u m ie ć ó w c z e s n ą r z e c z y w i s t o ś ć A d m i n i s t r a e j i А р о в t o i s k l e j w G o r z o w ie И к р . , o r a z w y m ia r w s k a z a n y c h t r u d n o ś c i , n a l e ż y o d w o ła ć s i ę J t ; d o r o z r r m w y d o k t o r s k i e j R . H a r m a e iń s k le g o g d y ś p r o b le m t e n u j m u j e o n z n a c z n ie s z e r z e j . V ra m a c h w y m ie n io n y c h t r u d n o ś c i m i e ś c i ł a a l ę t a k ś e k a t e c h i z a c j a p a r a ­ f i a l n a . B a u c z a n ie r e l i g i i n a l e ż a ł o z a w s z e d o p o d s ta w o w e j m i s j i K o ś c i o ł a . D l a t e g o r z ą d c y A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j w G o r z o w ie W l k p . , w r a z z d u ­ c h o w i e ó s t w e t d i e c e z j a l n y m i z a k o n n y m , w k a t e c h i z a c j ę p a r a f i a l n ą w ł o ż y l i . ?6 d u z o w y s i ł k u . W im o p o d e jm o w a n y c h p r ó b r o z w i ą z a n i a p r o b le m u n i e b y l i Б . K o m in e k , w a ł u t b i e Z ie m Z a c h o d n i c h , d z . c y t . , a . 1 3 7 . E . ł o w i c k i , S z c z e g ó ln e c e c h y d u s z p a s t e r s t w a n a Z i e m i a c h O d z y s k a ­ n y c h , r e f . c y t . , s . 3 . 2 i P o r . P ie r w s z e d z i e s i ę c i o l e c i e d i e c e z j i g o r z o w s k i e j 1 9 4 5 - 1 9 5 5 , r e ­ l a c j e k s i ę t y o p r a c y d u s z p a s t e r s k i e j n a p is a n e n a m a s z y n ie i z e b r a n e w c z t e r y « o s y , a . 9 6 8 , AKG. 25 H . H a r m a e i ś a k i, K u r a y p r z y g o t o w u ją c e k a t e c h e t ó w w d i e c e z j i g o r z o w ­ s k i e j w l a t a c h 1 9 4 9 - 1 9 7 2 , p r a c e d o k t o r s k a p is a n a p o d k i e r . k a . p r o f , d r h a b . J a n a C h a z y t a ś a k le g o n a W y d z ia le T e o lo g ic z n y m A T K , W a rs z a w a 1 9 6 4 , m a s z y n o p is . 26 w l a t a c h 1 9 4 5 - 1 9 5 5 w G o r z o w ie W l k p . , b y ł o t r z e c h k o l e j n o p o s o b ie n a s t ę p u ją c y c h A d m i n i s t r a t o r ó w A p o s t o l s k i c h : k s . Edm und ł o w i c k i , k s . T a ­ d e u s z Z a łu e z k o w m k l 1 k a . Z y g m u n t S z s l ą t e k , z o b . M . C h o r z ę p a , B o a w ó j o r g a ­ n i s é e j i k o ś c i e l n e j a a Z i a a l l u b u s k i e j , d z . c y t « , e . 1 1 3 - 1 4 9 .

(8)

ję d n a k w s t a n i e s p r o s t a ć c i ą g l e n a r a s t a j ą c y m t r u d n o ś o io m . W p r a w d z ie n a u k a r e l i g i i r o z p o c z y n a ł a s i ę n ie m a l e p ie r w s z ą M s z ą ś w i ę t ą o d p r a w ia n ą p r s e s p r z y b y ł e g o n a n o w y t e r e n k s i ę d z a , a l e n i e w s z y s t k i e p a r a f i e b y ł y o d r a z u 27 d u s z p a s t e r s k o z a b e z p i e c z o n e . Ha o g ro m n y m o b s z a r z e A d m i n i s t r a c j i A po­ s t o l s k i e j je s z c z e p o d k o n i e c 1949 r o k u n i e b y ł o o b s a d z o n y c h 2 2 5 p la c ó w e k 2 3 d u s z p a s t e r s k i c h . P a r a f i e , w k t ó r y c h k s i ę ż a b y l i 1 p r a c o w a l i , t e ż n i e o l a ł y w d o s t a t e c z n y s p o s ó b z a b e z p i e c z o n e j k a t e c h i z a c j i . J e ż e l i n a t e r e ­ n i e p a r a f i i a d m i n i s t r o w a n e j z r e g u ł y p r z e z je d n e g o d u s z p a s t e r z a b y ł o k i l k a , a c z a s a m i k i l k a n a ś c i e s z k ó ł , t o p r z e c i e ż w t a k i c h p r z y p a d k a c h t e ż 29 n i e m o g ło b y ć mowy o n o r m a l n e j 1 s y s t e m a t y c z n e j k a t e c h i z a c j i V l a t a c h 1 9 4 5 - 1 9 5 0 n a u k a r e l i g i i b y ł a p r o w a d z o n a w s z k o ł a c h p o d s ta w o ­ w y c h i ś r e d n i c h w s z e l k i e g o t y p u . V k o ś c i o ł a c h p r z y g o to w y w a n o d z i e c i d o p i e r w s z e j s p o w i e d z i i K o m u n ii ś w . , a m ł o d z i e ż d o s a k r a m e n t u b ie r z m o w a n ia i m a łż e ń s t w a We w s p o m n ia n y m o k r e s i e z d u ż ą p o m o cą w n a u c z a n iu r e l i g i i w s z k o ł a c h p r z y c h o d z i l i n a u c z y c i e l e p r z e d m io t ó w ś w i e c k i c h , k t ó r z y p o s i a ­ d a l i m i s j ę k a n o n i c z n ą . Z p o c z ą t k i e m 1 s t p i ę ć d z i e s i ą t y c h w ła d z a o ś w ia t o w e 31 r o z p o c z ę ły p r o c e a u su w a n ia r e l i g i i z e s z k ó ł . A u to m a ty c z n ie z m n i e j s z y ł s i ę z a k r e s k a t e c h e t y c z n e g o o d d z i a ł y w a n i a n a d z i e c i i m ł o d z i e ż . C z ę ś ć d z i e c i n i e u c z ę s z c z a ł a s y s t e m a t y c z n ie n a n a u k ę r e l i g i i , z p o w o d u b r a k u 32 o d p o w ie d n ic h n a u c z y c i e l i i p o m ie s z c z e ń k a t e c h e t y c z n y c h . B a r d z o g o r l i ­ w i d u s z p a s t e r z e p r ó b o w a l i r a t o w a ć s y t u a c j ę p r z e z k a t e c h e z ę n i e d z i e l n ą . K s ią d z , k t ó r y w n i e d z i e l ę o d p r a w i a ł H a z ę ś w i ę t ą w o d le g ł y m k o ś c i e l e f i ­ n a l n y m , p o n a b o ż e ń s t w ie k a t e c h i z o w a ł w a z y s t k l e d z i e c i n a r a z . C z y k i l k a ­ n a ś c ie m i n u t д а в и k a t e c h i z m u n i e d z i e l n e g o d l a w s z y s t k i c h d z i e c i j e d n o ­ c z e ś n ie m o g ło z a s t ą p i ć s y s t e m a t y c z n e n a u c z a n ie r e l i g i i ? W te d y W y d z i a ł H a u k i K a t o l i c k i e j w K u r i i g o r z o w s k i e j , k t ó r e g o k i e r o w ­ n ik ie m h f ł k s . M a c i e j S z a ła g a n , w y s u n ą ł p r o j e k t k a t e c h i z a c j i w a k a c y j n e j 55. ^ B . K o m in e k , W s ł u ż b ie Z ie m Z a c h o d n ic h , d z . c y t . , a . 5 5 . 2 8 B . ł o w i c k i , S z c z e g ó ln e c e c h y d u s z p a s t e r s t w a n a Z i e m ia c h O d z y s k a n y c h , f * f . c y t . , a . 6 , AX G . ^ T a m ż e , a . 6 . 5 8 B . K o m in e k , W s ł u ż b i e Z ie m Z a c h o d n i c h , d z . c y t . , a . 6 . 51 P ie r w s z e d z i e s i ę c i o l e c i e d i e c e z j i g o r z o w s k i e j , d z . c y t . , e . 6 5 6 , ttO . 5 2 T a m ż e , e . 6 5 9 . . 55 M . S z a ła g a n , W a k a c y jn e n a u c z a n ie r e l i g i i , r e f e r a t w y g ło s z o n y na К k o n f e r e n c j i k s i ę ż y d z ie k a n ó w w G o r z o w ie W l k p . , T I ( 1 9 5 0 ) , n r 5 - 6 , · . . 1 1 7 - 1 2 6 , Ζ Λ Α .

(9)

A d m i n i s t r a t o r A p o s t o l s k i p r o j e k t z a a p r o b o w a ł i z o s t a ł o n o g ł o s z o n y j a k o o b o w ią z u ją c y p r z e z n a j b l i ż s z e l a t a . W m y ś l z a ł o ż e ń p r o j e k t u k l e r y c y W yż­ s z e g o S e m in a r iu m D u c h o w n e g o m i e l i p o ś w i ę c i ć z e s w o ic h w a k a c j i l e t n i c h od 4 d o 6 t y g o d n i n a u c z e n ie d z i e c i k a t e c h i z m u . W a k a c y jn a k a t e c h i z a c j a p r o -34 w a d z o n a b y ł a o d 1 9 5 0 d o 1 9 5 4 r o k u w ł ą c z n i e . P r z e d s t a w i e n i e p r o c e s ó w h i s t o r y c z n y c h , k t ó r e d o. k a t e c h i z a c j i w a k a c y j­ n e j d o p r o w a d z i ł y , r a c j e p o w s t a n ia z j a w i s k a k a t e c h e t y c z n e g o , p r z e b i e g i o w o c e p r z e d s i ę w z i ę c i a s t a n o w i ą p r o b le m n i n i e j s z e j p r a c y . P r a c a t a e t a n o w i p ie r w s z ą p r ó b ę u k a z a n i a z j a w i s k a k a t e c h e z y w a k a c y jn e j w g o r z o w s k i e j A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j . W c e l u w s z e c h s t r o n n e g o u k a z a n i a p r o b le m u , j a k i d l a p r a c y n i n i e j s z e j s t a n o w i k a t e c h e z a w a k a c y j n a , z a s t o s o w a n o m e to d ę a n a l i t y c z n o - p o r ó w n a w c z ą . A n a l i z i e z o s t a ł y p o d d a n o w s z y s t k i e d o s t ę p n e ź r ó d ł a . P r a c a z o s t a ł a n a p i ­ s a n a w o p a r c i u o c z t e r y r o d z a j e ź r ó d e ł . P ie r w s z ą g r u p ę s t a n o w i ą m a t e r i a ­ ł y d r u k o w a n e . S ą n i m i s c h e m a t y zm y o r a z r o z p o r z ą d z e n i a A d m i n i s t r a t o r a A p o ­ s t o l s k i e g o k s . E d m u n da N o w ic k ie g o o n a u c z a n iu w a k a c y jn y m . M a t e r i a ł y p o ­ w ie l a n e s ą k o l e j n ą g r u p ą ź r ó d e ł . Z a w i e r a j ą o n e r e f e r a t y b ą d ź o d e z w y A d m i­ n i s t r a t o r ó w o c i ę ż k i e j s y t u a c j i d u s z p a s t e r s k o - k a t e c h e t y c z n e j , a p r z e d e w s z y s t k im g o to w e k a t e c h e z y d l a u c z ą c y c h . Ha t e m a t k a t e c h i z a c j i w a k a c y j ­ n e j p ro w a d z o n a b y ł a k o r e s p o n d e n c ja m ię d z y A d m i n i s t r a t o r e m b ą d ź K u r i ą g o ­ r z o w s k ą a P rym a s e m P o l s k i , s e m i n a r i a m i d u c h o w n y m i o r a z k s i ę ż m i d z i e k a ­ n a m i i p r o b o s z c z a m i. K o r e s p o n d e n c je t w o r z ą t r z e c i ą g r u p ę ź r ó d e ł . D l a b a r ­ d z i e j w s z e c h s t r o n n e g o u j ę c i a p r o b le m u z a s t o s o w a n o w p r a c y r ó w n i e ż m e to d ę b a d a n ia o p i n i i u c z e s t n i k ó w k a t e c h e z y w a k a c y j n e j . K w e s t i o n a r i u s z e a n k i e ­ to w e z o s t a ł y w y s ła n e d o k s i ę ż y , k t ó r z y j a k o k l e r y c y g o r z o w s c y i w a r s s a w e c y o t r z y m a l i m i s j ę k a n o n i c z n ą d o k a t e c h i s o w a n l a d z i e c i p o d c z a s w a k a c j i . Ha p o d s t a w ie z a c h o w a n y c h m a t e r i a ł ó w a r c h i w a l n y c h u d a ł o s i ę u s t a l i ć p e r s o n a l i a s i e d e m d z i e s i ę c i u k a t e c h e t ó w * d o w s z y s t k i c h z o s t a ł y w y s ła n e a n k i e t y . O dpo­ w i e d z i z o s t a ł y p r z y s ł a n e p r z e z c z t e r d z i e s t u r e s p o n d e n t ó w i o n e s t a n o w i ą c z w a r t ą g r u p ę ź r ó d e ł . B a r d z o w a ż n e d l a p r o b le m u p r a c y s ą o p r a c o w a n ia , - k t ó r e u k a z u j ą s y t u a c j ę K o ś c i o ł a n a Z i e m ia c h Z a c h o d n ic h i P ó łn o c n y c h . B e s w ła ś c iw e g o n a ś w i e t l e n i a w a r u n k ó w , '« j a k i c h e g z y s t o w a ł K o ś c i ó ł n a Z ie m i a c h O d z y s k a n y c h , n ie m o ż li w a b y ł a b y o b ie k t y w n a o c e n a je g o r o l i w n o r m a l i z a c j i ż y c i a s p o łe c z n e g o i m o -i

(10)

r a l n e g o . N iem o żliw a b y ła b y ró w n ie ż o b ie k ty w n a o c e n a d z i a ł a l n o ś c i k a t e c h e ­ ty c z n e j w g o r z o w s k ie j A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j ,

A u to r p o s t a w i ł p r a c y podw ójny c e l . Celem p ie rw sz o rz ę d n y m j e e t o c a l e n i e od z a p o m n ie n ia z j a w i s k a h i s t o r y c z n e g o , Ja k im b e z w ą t p i e n i a b y ła k a t e c h e ­ za w a k a c y jn a p ro w a d zo n a p r z e z k le ry k ó w z se m in a riu m g o rz o w sk ie g o i c z ę ­ śc io w o w a r s z a w s k ie g o .

D ru g o rz ę d n y c e l - t o o d d a n ie h o łd u owym p io n ie r o m k a p ła ń s k im , k t ó r z y z ogromnym p o św ię c e n ie m p r a c o w a li d l a sp raw y K o ś c i o ła i O jc z y z n y n a Z ie ­ m iach O d z y sk a n y c h .

N n i n i e j s z e j p r a c y p r z e d s ta w io n e b ę d ą w y s i ł k i A d m in is tra to r ó w A p o s to l­ s k i c h , a b y d z i e c i i m ło d z ie ż z o s t a ł y o b j ę t e s y s te m a ty c z n ą k a t e c h i z a c j ą . P o n a d to z o s t a n ą p o d d an e a n a l i z i e fo rm y i t r e ś c i k a te c h e z y w a k a c y jn e j, i t y a i k i o r a z o c e n a w a k a c y jn e j k a t e c h e z y b ęd ą s ta n o w ić t r e ś ć końcow ych r o z ­

w ażań .

Wyrażam s e r d e c z n e p o d z ię k o w a n ie w s z y s tk im , k t ó r z y p r z y c z y n i l i s i ę do p o w s ta n ia n i n i e j s z e j p r a c y . P r z e d e w s z y s tk im d z i ę k u j ę k s . p r o f , d ro w i h a b . J a n o w i C b a ry ta ń s k ie m u S J z a ż y c z l iw ą pomoc i r a d y u d z i e l a n e w t r a k ­ c i e p i s a n i a p r a c y . D z ię k u ję t a k ż e pracow nikom K u r i i B i s k u p i e j w G orzow ie W lk p ., z a u m o ż liw ie n ie w g ląd u w a r c h i w a l i a .

(11)

1. FORMY I TREŚCI KATECHEZY WAKACYJNEJ

K a t e c h e z a w a k a c y jn a p ro w a d z o n a p r z e z k l e r y k ó w b y ł a z j a w i s k i e m n o w ym , n i e t y l k o w g o r z o w s k i e j A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j . E a r o d z i n y j e j z o s t a ł y p o p r z e d z o n e c a ły m s z e r e g ie m u s i ł o w a ń d u s z p a s t e r s k i c h A d m i n i s t r a t o r a A p o ­ s t o l s k i e g o i j e g o w s p ó łp r a c o w n ik ó w . V n i n i e j s z y m r o z d z i a l e z o s t a n ą p r z e d ­ s t a w io n e r o z p o r z ą d z e n i a , k t ó r e p o p r z e d z i ł y a k c j ę i J ą u k o n s t y t u ł o w a ł y . B ę d z ie o m ó w io n a t a k t e o r g a n l z a o j a p r z e d s i ę w z i ę c i a i t r e ś c i k a t e c h e z y wa­ k a c y j n e j . n a u c z a n ie d z i e c i p ra w d w i a r y n a l e ż y d o p i e r w s z o r z ę d n y c h z a d a ń K o ś c i o ł a . K a t o lic k ie d z ie k o n ie t y l k o b o w ie m ma o t r z y m a ć w n a u c z a n iu k a te c h iz m o w y m w ia d o ­ m o ś c i r e l i g i j n e , l e c z ma b y ć t a k ż e w p r o w a d z o n e d o ż y c i a c h r z e ś c i j a ń s k i e ­ g o 1 . T r o s k a o w y c h o w a n ie c h r z e ś c i j a ń s k i e d z i e c i z n a l a z ł a w y r a z w r o z -2 p o r z ą d z ę n l a c h d u s z p a s t e r s k i c h k o l e j n y c h A d m i n i s t r a t o r ó w .

1 . 1 . PIERWSZY ADMIHISTRATGR APO STOLSKI

K s ią d z Edm und H o w i c k l , w b a r d z o k r ó t k i m c z a s i e p o o b j ę c i u g o r z o w s k i e j A d m i n i s t r a c j i , b o j u ż 1 0 w r z e ś n i a 1 9 4 5 r o k u , w y d a ł k i l k a r o z p o r z ą d z e ń d o t y c z ą c y c h w y c h o w a n ia c h r z e ś c i j a ń s k i e g o m ło d e g o p o k o l e n i a n a Z ie m ia c h Z a c h o d n ic h i P ó łn o c n y c h . l a k a z a ł o p ie k ę d u s z p a s t e r s k ą - n a d n a jm ł o d s z y m i d z i e ć m i . W m i a s t a c h 1 d u ż y c h w io s k a c h p o l e c i ł u r z ą d z a ć s t a r a n n i e i o t w i e r a ć p r z e d s z k o l a p a -1 J . S s j o s a k , T y p o l o g i a k a t e c h e t ó w , ws R o z w a ż a n ia d u s z ç a a t e r s k û - f c a t e - c h e t y c m e , p r a c a z b io r o w a p o d r e d . A . E a r t l i ń s k i e g o , P o z n a ń 1 9 6 7 , s . 2 . 2 K s . Edm und W o w ie k i r z ą d z i ł A d m i n i s t r a c j ą A p o s t o l s k ą o d 1 5 Υ Ι Π 1 9 4 5 n d o 8 I I 1951 г . , k s . T a d e u s z Z a łu c z k o w s k i - 3 I I I 1951 d o 1 9 I I 1 9 5 2 , k s . Z y g m u n t S z e lą ż e k - 1 2 7 1 9 5 2 d o б X I I 1 9 5 6 , z o b . > . C h o r z ę p a , R o z ­ w ó j o r g a n i z a c j i k o ś c i e l n e j n a Z i e m i L u b u s k i e j , d z . c y t . , s . 1 1 3 - 1 4 9 .

(12)

( w f i a l n e , n a w z ó r p r z e d w o je n n y c h o c h r o n e k , a k i e r o w n i c t w o k l e c i ł w y k w a li ­ f ik o w a n y m s io e t r c a n z a k o n n y m \ W y ją t k o w o w a ż n a b y ł a i n s t r a k c j a o p r t y g o t o w a n i u 40 p i e r w s z e j K o m u n ii 4 ś w i ę t e j , Z d a n ie m A d m i n i s t r a t o r a , p r z y g o t o w a n ie d o p ie r w s z y c h s a k ra m e n ­ tó w d a j e d z i e c k u p o d s ta w y r e l i g i j n e n a c a ł e ż y c i e . D l a t e g o n a l e ż y mu p o ­ ś w i ę c i ć d u ż o C 7 a e u , a d z i e c i o m o k a z a ć B z c z e g ó ln ą t r o s k ę . A d m i n i s t r a t o r jf c w a ż a ł, ż e d l a ż a d n y c h i n n y c h z a j ę ć n i e w o ln o k s i ę d z u z a n ie d b y w a ć l e k c j i к r e l i g i i , a n i ty m b a r d z i e j i e h o p u s z c z a ć . A d r e s a c i p o w y ż s z e j i n s t r u k c j i • t r z y m a l i s z c z e g ó ło w e w s k a z ó w k i, j a k m a ją p r z e p r o w a d z ić e w id e n c ję d z i e c i , a t a k ż e d a n e d o t y c z ą c e c z a s u r o z p o c z ę c i a i z a k o ń c z e n i a n a u k i r e l i g i i i ma­ t e r i a ł u d o p r z e r o b i e n i a n a l e k c j a c h Z a p o d s ta w ę d o n a u c z a n ia m i a ł s ł u -7 ż y ć p o d r ę c z n i k "N o w y k a t e c h i z m d i e c e z j a l n y " . C ie k a w e b y ł y s u g e s t i e A d m i n i s t r a t o r a n a t e m a t p o d z i a ł u k a n d y d a t ó w d o p i e r w s z e j K o m u n ii ś w . A u t o r n i n i e j s z e j p r a c y u w a ż a z a k o n i e c z n e p r z e d s t a w i e n i e p o e z c z e g ó ln y c h g r u p k a t e c h e t y c z n y c h . D u s z p a s t e r z n a t e r e n i e s w o j e j p a r a f i i m i a ł s p o r z ą d z i ć e w id e n c ję m ło ­ d z i e ż y i d z i e c i , , k t ó r e n i e b y ł y j e s z c z e u p i e r w s z e j K o m u n ii ś w i ę t e j i p o ­ d z i e l i ć J e n a t r z y g r u p y ® . Do p i e r w s z e j g r u p y w o je n n e j n a l e ż a ł o w ł ą c z y ć m ł o d z i e ż od 1 4 r o k u ż y ­ c i a w z w y ż . N a u k a p r z y g o t o w a w c z a p o w in n a t r w a ć p r z y n a j m n i e j p ó ł r o k u p o d w ie g o d z i n y t y g o d n io w o . G d y b y m ł o d z i e ż u c z ę e z c z a ł a d o s z k o ł y d o k s z t a ł ­ c a j ą c e j , d u s z p a s t e r z p o w i n i e n l e k c j e r e l i g i i o d b y w a ć w ł ą c z n o ś c i z e s z k o ł ą M ł o d z i e ż n i e u c z ę s z c z a j ą c ą d o s z k o ł y m i a ł d u s z p a s t e r z z b i e r a ć we w ła s n y m z a k r e s i e . W d r u g i e j g r u p i e w o je n n e j m i a ł a m i e ś c i ć s i ę m ł o d z i e ż o d 1 2 - 1 4 r o k u t y c i a . L e k c j e r e l i g i i p o w in n a p o b i e r a ć p r z e z j e d e n r o k w w y m ia r z e dwu | p > d t i n t y g o d n i o w o , w o s o b n y c h l e k c j a c h . ^ 5 . N o w i c k i , I n s t r u k c j a d u s z p a s t e r s k a , 1 ( 1 9 4 5 ) , n r 1 , s . 1 6 , 2 A A . * E . N o w i c k i , I n s t r u k c j a w s p r a w i e n a u k i p r z y g o t o w a w c z e j d z i e c i d o la k r a m e n t ó w ś w . , 1 ( 1 9 4 5 ) . n r 1 , a . 1 2 n , Z A A . ® T ta że , a . 1 2 . ® T a m ż e , a . 1 2 . ^ Nowy k a t e c h i z m d i e c e z j a l n y , P o z n a ń 1 ,9 45 . ® E . N o w i c k i , i n s t r u k c j a w » p r a w ie n a u k i p r z y g o t o w a w c z e j d z i e c i

do

la k r a m e n t ó w ś w . , 1 ( 1 9 4 5 ) » n r T t a * 1 2 , Z A A . ^ T a m ż e , a . 1 2 .

(13)

T r z e c i· g rupa k a te c h e ty c z n a obejm ow ał· d z i e c i p o n iż e j Л2 ro k u t y c i a . Nauka tr w a ła dwa l a t a po dwie g o d z in y tygodniow o 11 . Według w y tycznych za w a rty c h w I n s t r u k c j i naukę przygotow aw czą do p ie r w s z e j K o s u n il św . w grupach p ie rw s z e j i d r u g i e j n a l e ż a ł o ro z p o c z ą ć z c h w ilą , gdy k s i ą d z

12

z ja w i s i ę w p a r a f i i , a w g r u p ie t r z e c i e j - po w i e l k i c h w a k a c ja c h , A u to r i n s t r u k c j i z a l e c a ł c z ę s t ą r e k a p i t u l a e j ę , bo w ted y n a j l e p i e j a i ę u tr w a la 1 w y ja é n ia p rz e r o b io n y m a t e r i a ł . Co p ó ł ro k u k a t e c h e t a m ia ł p rz e ­ p ro w ad zić egzam in d z i e c i , a w y n ik i z a p i s a ć w r u b r y c e obok s p i s u . Do sp o ­ w ie d z i m ia ły d z i e c i p r z y s t ą p i ć t r z y ra z y W I n s t r u k c j i z o s t a ł p o d a n y m a t e r i a ł n a u c z a n i a d l a p o s z c z e g ó l n y c h g r u p . P o n ie w a ż w g r u p i e t r z e c i e j n a u k a t r w a ł a d w a l a t a , w p i e r w s z y m r o k u p r z e d ­ m io t e m m u c z a n i a b y ł y : w i a r a , p r z y k a z a n i a B o l e i k o ś c i e l n e , g r z e c h , s u ­ m i e n i e , d o b r e u c z y n k i , c n o t y , ł a s k a i m o d l i t w a . 1 d r u g i m r o k u k a t e c h i z a ­ c j i k o m u n i j n e j n a l e ż a ł o u c z y ć o s a k r a m e n t a c h , z t y m ż e I n s t r u k c j a s z c z e -j A g ó l n ą u w a g ę z w r a c a ł a n a s a k r a m e n t p o k u t y i E u c h a r y s t i i . M a t e r i a ł k a -t e c h e -t y o z n y d o p i e r w s z e j K o m u n i i ś w i ę -t e j p o d a r -t y w i n s -t r u k c j i , n i e j e s -t 15 z g o d n y z p r o g r a m e m o g ó l n o p o l s k i m . I n s t r u k c j a w y l i c z a w s z y s t k i e s a k r a ­ m e n t y , o d p u s t y , b ł o g o s ł a w i e ń s t w a i p o ś w i ę c e n i a , b r a c t w a i p i e l g r z y m k i , a w i ę c m a t e r i a ł , k t ó r e g o n i e m a w o f i c j a l n y m p r o g r a m i e s z k o l n y m . S t a ł o a i ę t a k d l a t e g o , ż e i n s t r u k c j a m a n a u w a d z e m ł o d z i e ż o p ó ź n i o n ą w p r z y ­ g o t o w a n i u d o p i e r w s z e j K o m u n i i ś w i ę t e j . Bo p e łn e g o r o z w o ju duchow nego c z ł o w i e k a p o t r z e b n y j e s t t a k ż e j e g o u d z i a ł w E u c h a r y s t i i . D l a t e g o A d m i n i s t r a t o r w y d a ł k o l e j n e r o z p o r z ą d z e ­ n i e , d o t y c z ą c e M sz y ś w i ę t e j s z k o l n e j o r a z k r u c j a t y e u c h a r y s t y c z n e j . J e ś l i c h o d z i o p i e r w s z ą e p r a w ę , dokum en t z o b o w ią z y w a ł r z ą d c ó w ty c h . p a r a f i i , k t ó r e m i a ł y w i k a r e g o , do z a p r o w a d z e n ia U s z y ś w i ę t e j s z k o l n e j B a t o -

sdmst

c l p r o b o s z c z o w i e , k t ó r z y n i e m i e l i w i k a r y c h , p o w in n i w y z n a c z y ć je d

-Tamże, s. 12.

12

Tamże, s. 12.

13 _

Tamże, s. 12.

Tamże, s. 12.

nr 1, e. 11, Z&A.

(14)

n ą z I m ; ś w i ę t y c h o d p r a w ia n y c h d l a o g ó ł u p a r a f i a n i n a n i e j w y g ła s z a ć k a z a n i a d l a d z i a d . D l a p o g ł ę b i a n i a s t a n u r e l i g i j n e g o z o s t a ł a p o w o ła n a 1 7 d o t y c i a s z k o l n a k r u o j a t a e u c h a r y s t y c z n a . C e le m k r u c j a t y b y ł o ' z a p r a ­ w ia ć d o s u m i e n n o ś c i, d o u d z i a ł u w t y c i u p a r a f i a l n y m i d o a p o s t o l s t w a . Ba c z e l e k r u c j a t y s t a ł , j a k o o p i e k u n , k s i ą d z , k t ó r y u c z y ł r e l i g i i w s e k c i e . Do k r u c j a t y e u c h a r y s t y c z n e j m o g ła n a l e t e ć m ł o d z i e t o d 15 r o k u 1 Θ t y c i a . Z e b r a n ia k r u c j a t y o d b y w a ły s i ę w s z k o l e r a z n a m ie e i ą c . A d m i­ n i s t r a t o r g o r z o w s k i z d a w a ł s o b i e n i e w ą t p l i w i e s p r a w ę , t e r o z p o r z ą d z e n ia n a n i c s i ę z d a d z ą , j e ż e l i n i e b ę d ą w c a ł e j p e ł n i r e a l i z o w a n e . P e r m a n e n tn y b r a k k s i ę ż y e t a ł n a p r z e s z k o d z ie d o p e ł n e j r e a l i z a o j i p o c z y n a ń d u s z p a ­ s t e r s k i c h g o r z o w s k ie g o A d m i n i s t r a t o r a . D la t e g o p r z e z k a t e c h e z ę r o d z i n n ą A d m i n i s t r a t o r s t a r a ł s i ę w y jś ć n a p r z e c i w owym t r u d n o ś c io m . W d n ia c h o d 2 6 d o 2 8 k w i e t n i a 1 9 4 9 r o k u o d b y ła s i ę c z w a r t a k o n f e r e n ­ c j a k s i ę ż y d z ie k a n ó w g o r z o w s k i e j A d m i n i s t r a c j i . G łó w n y r e f e r a t p o ś w ię c o -1 9 n y b y ł w ł a ś n i e k a t e c h i z a c j i w r o d z i n i e . B e f e r a t o p o d o b n y m t e m a c ie w y g ł o s i ł A d m i n i s t r a t o r A p o s t o l s k i n a k u r s i e r e f e r e n t ó w d u s z p a s t e r s k i c h w P o z n a n iu 2 3 k w i e t n i a 1 9 4 9 r o k u . B e f e r a t z o s t a ł w y d r u k o w a n y w m i e e i ę c z -20 n i k u K u r i i g o r z o w s k i e j . A u t o r z y o b u r e f e r a t ó w , o p i e r a j ą c s i ę n a e n c y k l i ­ c e p a p ie ż a P i u s a

U

"O c h r z e ś c i j a ń s k i m w y c h o w a n iu m ł o d z i e ż y * k ł a d l i n a ­ c i s k n a g ł o s z o n ą p r z e z K o ś c i ó ł z a s a d ę , ż e r o d z i n a j e s t n a j p i e r w w z ą i n a j ­ g ł ę b s z ą s z k o ł ą ż y c i a . D u s z p a s t e r z e p a r a f i a l n i p o w i n n i d o ło ż y ć w s z e l k i c h s t a r a ć , b y r o d z i n ę p r z y g o t o w a ć d o o b o w ią z k u r e l i g i j n e g o w y c h o w a n ia s w o ic h d z i e c i . C z y owe p r ó b y k a t e c h i z a c j i w r o d z i n i e p r z y n i o s ł y o c z e k iw a n ą p o ­ p ra w ę n a u c z a n ia r e l i g i i ? t y d a j e s i ę , ż e n i e b y ł o ż a d n e j p o p r a w y w t r u d ­ n e j s y t u a c j i k a t e c h e t y c z n e j . B a s t ę p n e u s i ł o w a n i a A d m i n i s t r a t o r a z d a j ą a l ę p o w y ż s z y w n io s e k p o t w i e r d z a ć . K o l e j n e k o n f e r e n c j a k s i ę ż y d z ie k a n ó w w G o r z o w ie , w d n i a c h 9 - 1 1 m a ja 1 9 5 0 r o k u , w c a ł o ś c i p o ś w ię c o n a b y ł a c i ą g l e a k t u a l n e j i t r u d n e j s y t u a c j i k a t e c h e t y c z n e j . W z m ia n k o w a n a k o n f e r e n c j a a a d l a n i n i e j s z e j p r a c y z a a a d n i -,T 3 . B o w i o k i , W s p r a w i e K r u c j a t y E u c h a r y s t y c z n e j , D e k r e t , 1 1 ( 1 9 4 6 ) , h r 3 , 8 . 1 , Z A A . E . B o w i c k i , W s p r a w ie K r u o j a t y E u c h a r y s t y c z n e j , d z . c y t . s . 1 , Z A A . s . K lim m , J a k p r z y g o t o w a ć 1 s k ł o n i ć r o d z i c ó w , b y u c z y l i d z i e c i k a ­ t e c h i z m u , 7 ( 1 9 4 9 ) , n r 5 - 6 , 1 9 7 - 2 1 4 , Z A A . 2 0 B . B o w i c k i , H a u c z a n ie r e l i g i i w r o d z i n i e i p o z a r o d z i n ą , 7 ( 1 9 4 9 ) , n r 7 - 8 , 2 5 5 - 2 7 3 , Z A A .

(15)

s s e z n a c z e n i e , bow len wówczas po r a s p ie rw s z y z o s t a ł a p o r u s z o n a sp ra w a 21

w akacy jn eg o n a u c z a n ia r e l i g i i . Sa s y c z e n ie A d m i n i s t r a t o r a n a u k ę y e l i - g l i w c z a s i e w akacyjnym m i e l i z a c z ą ć p ro w a d z ić k le r y c y W yższego S em ina­ riu m Duchownego. Wprowadzone p r a k ty k ę n a u c z a n ia w a k a c y jn e g o , p o n ie w a ż w ie l e d z i e c i p o z o s ta w a ło bez n a u k i r e l i g i i , a in n e m ia ły s ł a b e w iadom ości

22

0 Bogu . O r g a n iz a c j a k a t e c h e ty w a k a c y jn e j z o e t a n i e omówiona w d a lsz y m c ią g u n i n i e j s z e g o r o z d z i a ł u .

A d m i n i s t r a t o r k s i ą d z Sdunnd Ifow icki n i e m ógł i n i e c h c i a ł być o b o ję tn y d l a spraw y n a u c z a n ia r e l i g i i . E o b i ł w s z y s tk o , ab y k a ż d e d z i e c k o u c z ę s z c z a ­ ło na k a t e c h i z a c j ę . D z ię k i pokonyw aniu w ie l u t r u d n o ś c i u d a ło S i ę , z c z a ­ sem , pro b lem ja t:o ś r o z w ią z a ć . W ła ś n ie n a u c z a n ie w a k a c y jn e b y ł e p r ó b ą z a ­ g w a ra n to w a n ia każdem u d z ie c k u m o ż liw o ś c i u c z ę s z c z a n i a n a r e l i g i ę . P r a c a p r z e z n ie g o za p o c z ą tk o w a n a b y ł a k o n ty n u o w an a p r z e z jo g o n a s tę p c ó w .

1 . 2 . WIKARIUSZE КАР1ТШП

K iedy n a p o c z ą tk u 1931 ro k u w ła d z e państw ow e p r z y c z y n i ł y a l ę d o u s u - n i ę o l a z u r z ę d u k s i ę d z a S d su n d a H o w ic k le g o , z a r z ą d nad g o rz o w sk ą A dm ini­ s t r a c j ą A p o s to ls k ą p o w ie rz o n y z o s t a ł k s ię d z u T ad e u szo w i Z ału c z k o w sk ie m u .

23

K ie ro w a ł on A d m in is tra e j ą A p o e to le k ą n i e s p e ł n a je d e n r o k . C h o ro b a 1 n a g ł a ś m ie r ć w k r ó tk im c z a s i e p r z e rw a ły je g o d z i a ł a l n o ś ć . W r o k u 1952 k o le jn y m w ik a r iu s z e m k a p itu ln y m z o s t a ł w y b ran y k s i ą d z Zygmunt S z e l ą ­ żek 2 * .

> a le ż y z a z n a c z y ć , że r z ą d y w spom nianych w ik a r iu s z y k a p i t u l n y c h p rz y ­ p a d ły na l a t a b a rd z o tr u d n e d l a K o ś c i o ł a w P o l s c e , a s z c z e g ó l n i e n a Z ie ­ m iach Z a c h o d n ic h . L a t a p i ę ć d z i e s i ą t e p o tę g o w a ły j e s z c z e b a r d z i e j 'w s z y s t ­ k i e p ro b le m y , z k tó r y m i A d m i n i s t r a c j a A p o s to ls k a o l a ł a d o ty c h c z a s do cz y ­ n i e n i a . 2 X. S z a ła g a n , t a z a c y j n e n a u c z a n ie r e l i g i i , T I ( 1 9 5 0 ) , n r 5 - 6 , s . 1 2 4 , ZAA.

22

T a e l · , a . 1 2 4 . 25 X. C h o rz ę p a , Rozwej o r g a n i z a c j i k o ś c i e l n e j n a Z iem i L u b u s k i e j , d z . c y t . , z . 1 3 4 .

(16)

O b y d w a j w i k a r i u s z e ica p l t u l n i p r o w a d z i l i d a l · ] w a k a c y jn e n a u c z a n i · d z i e c i . K s ią d z T a d e u s z Z a łu c z k o w s it i w y s t o s o w a ł d o . w i e r n y c h H a t p a e t e r -25 s k i w s p r a w i e n a u c z a n ia r e l i g i i d z i e c i i m ło d z i e ż y . L i s t b y ł a d re s o w a ­ n y d o r o d z i c ó w , a z a w i e r a ł p r z y p o m n ie n ie i c h o b o w ią z k u s t a r a n i a e i ę 0 r e l i g i j n e w y c h o w a n ie d z i e c i . A u t o r H a t u z w r a c a ł uw agę aa o l a k i p c t i o e w ie d z y r e l i g i j n e j u w ie r n y c h z a m ie a z k u ją c y c h Z ie m ie Z a c h o d n ie 1 P ó łn o c n e . Saw e t w ś r ó d c h ło p c ó w , k t ó r z y z g ł a s z a l i a i ę d o N iz s s e g o d e m ia a n . u a Duchow­ n e g o , z a u w a ż o n o w i e l k i e b r a k i w z n a jo m o ś c i w i a r y ś w i ę t e j . K e . Z a ł u c s - k o w e k l p r z y p o m n ia ł w l i i c i e , z a s w o la p o p r z e d n ik i e m , że w A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j j e s t w i e l e s z k ó ł , w k t ó r y c h n i e o d b y w a s i ę n a u c z a n ie r e l l - 2 7 g i i . A p e lo w a ł d o w i e r n y c h , ż e j e ż e l i n i e d a ło b y s i ę z o r g a n iz o w a ć n a u ­ c z a n i a r e l i g i i w k o ś c i o ł a c h « r o d z i c e m a ją o b o w ią z e k d o p i ln o w a ć , a b y d z i e ­ c i u c z y ł y s i ę r e l i g i i w d o m u . P ra w d w i a r y u c z y ć m a ją r o d z i c e , e w a a t u a l- n i e l u d z i e s t a r s i , z k a t e c h i z m u , z b i b l i j k i , z k s l ą Z k l do n a b o ż e ń s tw a K i e d y w ik a r iu s z e m k a p i t u l n y m z o s t a ł k s i ą d z Z y g m u n t S z e lą ż e k , n a u c z a ­ n i e w a k a c y jn e p r o w a d z o n e b y ł o d a l e j . J e g o n a j w i ę k s z ą z a s łu g ą d l a k a t e c h i ­ z a c j i b y ł o o r g a n i z o w a n ie k u r s ó w d l a ś w i e c k i c h k a t e c h e t ó w 1 s i ó s t r z a k o n - 29 n y c h . D z i d k i k u r s o m d o c h o d z i l i do k a t e c h i z a c j i n o w i l u d z i e i z w i ę k s z a ł s i ę z a k r e s k a t e c h e t y c z n e g o d z i a ł a n i a .

K a ż d y z w ik a riu s z y k a p itu ln y c h wnosi* do k a t e c h i z a c j i nowe ele m e n ty , d z ię k i którym n a u c z a n ie r e l i g i i w g o rz o w sk ie j A d m in is tr a c ji A p o sto lsA ie j s ta w a ło s i ę le p s z e pod każdym względem.

1 , 3 . OHGAJilZACJA KATECHEZ! WAEACYJBŁJ

Z p o p r z e d n ic h u s t a l e ń w ia d o m o , ż e A d m i n i s t r a t o r k s i ą d z Edmund c z y n i ł d l a k a t e c h i z a c j i b a r d z o d u ż o . P r z y p o m n ia ł d u s z p a s t e r z o m , z e n a u c z a 2 5 T . Z ału c z k o w sk i, Odezwa do w ie r r . y c h o n a u c z a n iu w e u ia c y jn y x , t e c z k a , O k ó l n i k i , r o c z n i k 1 9 5 1 , n r 1 3 , a . 5 2 , AKS. 28 Tamże, a . 5 2 . 2 ^ T a m ż e , s . 5 2 . 28 T a m te , s . 5 2 . 29

K. Chorzę p a , В oswój o r g a n i z a c j i k o ś c ie ln e j na Ziemi L u b s k i e j , dz. e y t . , e . 1 3 7 .

(17)

a l · r e l i g i i n i · в о к е t y ć z a n ie d b y w a n e d l a J a k i c h k o l w i e k i a a y e h c z y n n o ś c i . O g ł a s z a ł i n a t r u k e j e k a t e c h e t y c z n e , k t ó r e d a w a ły k s ię ż o m s z c z e g ó ł o w y , j a ­ s n y 1 p r z e j r z y s t y p l a n p r a c y d u e s p a e t e r e k i e j . O c z e k iw a n y c h e f e k t ó w k a t e ­ c h e t y c z n y c h je d n a k n i e t y ł o , b o b r a k o w a ło d o p r ą c y k a p ł a n ó w , a t a m , g d z ie k s i ę ż a t y l i , t e k n i e p o t r a f i l i p o r a d z i ć n a d m ie r n e j i l o é c i o b o w ią z k ó w 3 0 . Z a z w y c z a j t e r e n p a r a f i i t y ł t a k r o z l e g ł y , i l o ś ć k o ś e i o ł ó w t a k d u ż a , ż e p o e łn g ę k a p ła ó s k ą s p e ł n i a l i s p o r a d y c z n i e 3 1 .

Z

p o w o d u p o w y ż s z e g o s t a n u d u s z p a s t e r s k i e g o p e w n a i l o ś ć . d z i e c i i m ł o d z i e ż y n a u k i r e l i g i i n i e p o -X 9 v

b l e r a ł a

J

. A d m i n i s t r a t o r k s i ą d z Edm und N o w ic k i p o s t a n o w i ł owemu b r a k o w i k a t e c h i z a c j i w m o ż l i w y s p o s ó b z a r a d z i ć : d a ć pom oc k a t e c h e t y c z n ą p r z e p r a ­ c o w a n y m k s ię ż o m , a d z i e c i o m i m ł o d z i e ż y , n i e u c z ę s z c z a ją c y m n a r e l i g l ę , s p o s o b n o ś ć p r z y g o t o w a n ia s i ę d o s p o w i e d z i i K o m u n ii ś w . Pom oc m i a ł a t y ć u d z i e l o n a p r z e z k l e r y k ó w , k t ó r z y w o z a s i e w a k a c j i l e t n i c h m i e l i u c z y ć d z i e c i k a t e c h i z m u . B a r d z o w a ż n a d l a k e t e e h s ą y w a k a c y j n e j t y ł a 7 k o n f e r e n c j a k s i ę ż y d z i e ­ k a n ó w , z w o ła n a w p i ą t ą r o c z n i c ę p o w s t a n i a g o r z o w s k i e j A d m i n i s t r a o j i A p o ­ s t o l s k i e j . H a t e j k o n f e r e n c j i z o s t a ł o o g ło s z o n e w a k a c y jn e n a u c z a n ie r e ­ l i g i i 33 · P e w n a i l o ś ć d z ie k a n ó w b y ł a p r z e c iw n a o r g a n iz o w a n e j k a t e c h e z i e . 34 J e d n i u w a ż a l i , ż e k l e r y c y s ą " d y l e t a n t a m i " i n i e n a d a j ą s i ę d o k a t e ­ c h i z a c j i , i n n i w y s u w a li z a r z u t w o b e c t e r m i n u , w k t ó r y m k a t e c h i z a c j a m ia ­ ł a t y ć p r z e p r o w a d z o n a . O p o n e n c i m ó w i l i , ż e n i e m o ż n a n a w s i u c z y ć r e l i ­ g i i w c z a s i e ż n iw 3 3 . J e s z c z e i n n i t y l i z a t r o s k a n i o p o z io m m o r a l n y k l e ­ r y k ó w 3 i* . A d m i n i s t r a t o r A p o s t o l s k i , z a m y k a ją c d y s k u s j ę , d z i e ł o k a t e c h i z a ­ c j i w a k a c y jn e j p o w i e r z y ł t r o s k l i w o ś c i p a s t e r s k i e j k s i ę ż y d z ie k a n ó w 1 p r o ­ s i ł i c h , t y o s o b i ś c i e r o z t o c z y l i o p ie k ę n a d k l e r y k a m i . A d m i n i s t r a t o r 30 B . N o w i c k i , S z c z e g ó ln e c e c h y d u s z p a s t e r s t w a n a Z i e m ia c h O d z y s k a n y c h , r e f . c y t . , s . 6. 31 T a m ż e , s . 6. 3 2 " T a m ż e , s . 6. 33 M . S s a ła g a n , W a k a c y jn e n a u c z a n ie r e l i g i i , 7 1 ( 1 9 5 0 ) , n r 5 - 6 , s . 1 2 4 , Z A A . 34 T a m ż e , a . 1 2 4 . 33 T a m ż e , s . 1 2 5 . 34 T a m ż e , · . 12)5.

(18)

u w a ż a ł, ż e z a c h o w a n ie s i ę k l e r y k a i ja g o g o r l i w o ś ć n a k a t e c h i z a c j i m oże b y ć s p r a w d z ia n e m p o w o ła n ia d o k a p ł a ń s t w a . K a t e c h i z a c j a w a k a c y jn a z o s t a ł a 57 p o s t a n o w io n a i z a r z ą d z e n ie t o p o d a n o d o p u b l i c z n e j w ia d o m o ś c i . A u t o r o w i n i n i e j s z e j p r a c y u d a ł o s i ę u s t a l i ć , n a p o d s t a w ie m a t e r i a ł ó w a r c h i w a l n y c h , d o k ła d n e t e r m in y c z t e r e c h t u r n u s ó w w a k a c y jn y c h ' . Z n i e ­ k t ó r y c h a n k i e t w y n i k a , że b y ł j e s z c z e p i ą t y t u r n u s n a u c z a n ia , w 1954 r o k u K l e r y c y p r z e z s z e r e g k o l e j n y c h w a k a c j i r e z y g n o w a l i z z a s łu ż o n e g o w y p o ­ c z y n k u i z p o ś w ię c e n ie m u c z y l i d z i e c i p ra w d w i a r y . J e d n o r a z o w o a k c j a w a -40 k a c y jn a z o s t a ł a w z m o c n io n a p r z e z k l e r y k ó w w a r s z a w s k ic h . A b y p r z e d s i ę w z i ę c i e w a k a c y jn e u d a ł o s i ę , n a l e ż a ł o j e s o l i d n i e p r z y g o ­ to w a ć 1 d o b r z e w y k o n a ć . O r g a n iz o w a n ie w a k a c y jn e j p r a c y k a t e c h e t y c z n e j z o s t a ł o p r z e p r o w a d z o n e n a t r z e c h e t a p a c h . 1.3.1. P ie r w s z y e t a p o r g a n i z a c j i W K u r i i g o r z o w s k i e j z o s t a ł o p r a c o w a n y c a ło ś c io w y p r o g r a m k a t e c h i z a c j i w a k a c y j n e j . J e g o a u t o r e m i g łó w n y m o r g a n iz a t o r e m b y ł k s i ą d z M a d e j S z a - ła g a n , k i e r o w n i k R e f e r a t u S z k o ln e g o 4 1 . i i R e f e r a c i e S z k o ln y m z o s t a ł a o p r a ­ cow ana d o k ła d n a i n s t r u k c j a d l a k s i ę ż y d z ie k a n ó w i p r o b o s z c z ó w , i n f o r a u

-4 2 ją c a , j a k m a j ą z o r g a n iz o w a ć i p r z e p r o w a d z i ć n a u c z a n ie w a k a c y jn e . * m y ś l i n s t r u k c j i k l e r y c y o l e l i p o d ją ć n a u c z a n ie r e l i g i i w t r z e c h g r u ­ p a c h . P ie r w s z ą g r u p ę m i a ł y s t a n o w i ć d z i e c i 6 -8 l e t n i e , d r u g ą - d z i e c i p r z y g o t o w u ją c e s i ę d o p i e r w s z e j K o m u n ii ś w i ę t e j i w r e s z c i e t r z e c i ą - d z i e ­ c i p o p i e r w s z e j K c m m n ll ś w i ę t e j 4 ^ . P o z a k o ń c z e n iu k a t e c h i z a c j i k s i ą d z ^ T a m ż e , a . 1 2 6 . P i e r w s z y t u r n i o d 14 l i p c a d o 1 0 w r z e ś n i a 1 9 5 0 r . , d r u g i o d 14 l i p c a d o 2 6 s i e r p n i a 1951 г . , t r z e c i o d 12 l i p c a d o 2 3 e i e r p n i a 1 9 5 2 г . , ♦ • w a r t y - o d 1 2 l i p c a d o 2 3 s i e r p n i a 1 9 5 3 r . , Z o b . t e c z k a , O g ó l n i k i , r o c z ­ e k 1 9 5 0 ^ 5 6 , AKG. 30 A n k i e t a , n r 2 , 3 , 3 2 , w p o s i a d a n i u a u t o r a r o z p r a w y . 48 P ry m a s P o l s k i a b p S t e f a n W y s z y ń s k i w y r a z i ł g o to w o ś ć s k i e r o w a n i a n a o k r e s l i p c a i s i e r p n i a 1 9 5 0 r . d z i e s i ę c i u a lu m n ó w 7 k u r s u z WSM, Z o b . * h s k s n r 3. 41 E . S a w i c k i , I n s t r u k c j a d l a k s i ę ż y d z ie k a n ó w w s p r a w ie k l e r y k ó w - k a ­ ts c h s t ó w , 7 1 ( 1 9 5 0 ) , n r 7 - β , z . 1 7 6 , Z A A . 42 T a m ż e , a . 1 7 6 .

(19)

p r o b o s z c z b y ł z o b o w ią z a n y z ło ż y ć d o K u r i i d o k ła d n e s p r a w o z d a n ie o j e j p r z e b i e g u . T s p r a w o z d a n iu p o w in ie n o n n a p i s a ć , j a k z a c h o w y w a ł s i ; k l e r y k p o d w z g lę d e m m o r a ln y m ; w i l u p u n k t a c h n a u c z a ł , i l e g r u p p r o w a d z i ł i j a k l i c z n e b7ł y g r u p y , i l e l e k c j i m i a ł a k a ż d a g r u p a o r a z k t o i i l e r a z y w i ­ z y t o w a ł u c z ą c e g o . Ha k o n i e c s p ra w o z d a w c a p o w in ie n d o k o n a ć o c e n y p r a c y k l e r y k a 4 4 . K s ią d z M a c i e j S z a ła ^ a n o p r a c o w a ł d l a p o t r z e b k a t e c h i z a c j i w a k a c y j n e j 4 5 s k r y p t p o d t y t u ł e m " S z k i c e k a t e c h e t y c z n e " . Z a w a r t e w n im b y ł y g o to w e k a t e c h e z y z z a k r e s u p r z y g o t o w a n ia d o p i e r w e z e j K o m u n ii ś w i ę t e j , s t a n o w i ł w ię c w y d a t n ą pom oc d l a n a u c z a j ą c y c h . w w y n ik u p r z e p r o w a d z o n y c h b a d a ń d o s t ę p n y c h m a t e r i a ł ó w a r c h i w a l n y c h moż­ n a s t w i e r d z i ć , ż e p ie r w s z y e t a p o r g a n i z a c j i n a u c z a n ia w a k a c y jn e g o z o s t a ł p r z e p r o w a d z o n y p r a w i d ł o w o . 1.3,2, D r u g i e t a p o r g a n i z a c . i l W W yższym S e m in a r iu m D uch o w n ym w G o r z o w ie W l k p . , m i a ł m i e j s c e d r u g i 46 e t a p p r z y g o t o w a n i a a k c j i w a k a c y jn e j . K l e r y c y s e m in a r iu m b y l i o w y m i k a ­ t e c h e t a m i , k t ó r z y p r z e z s z e r e g l a t u c s y l i d z i e c i p ra w d w i ą z y . B y ł o z a ­ s ł u g ą w ł a ś n i e s e m in a r iu m , że p o t r a f i ł o s w o ic h w y c h o w a n k ó w u s t a w i ć e n t u ­ z j a s t y c z n i e d o p r a c y w a k a c y j n e j . J e d n a k swym e n tu z ja z m e m n i e m o ż n a b y ł o d o b r z e w y k o n a ć z a p la n o w a n e j k a t e c h i z a c j i i d l a t e g o p r z e ł o ż e n i s e m in a r iu m o r a z B e f e r a t S z k o l n y , z o r g a n i z o w a l i d l a k l e r y k ó w , k u r s p r z y g o t o w a w c z y 4 7 do w a k a c y jn e g o n a u c z a n ia . H eferaat s z k o l n y k s i ą d z M a c i e j S z a ła g a n p r o ­ w a d z i ł w y k ła d y z m e t o d y k i n a u c z a n ia a p r a k t y c z n e ć w i c z e n i a p o d k i e r u n k i e m 4 8 p r o f e s o r ó w , p r z e p r o w a d z a l i k l e r y c y w k o ś c i o ł a c h g o r z o w s k i c h . W y k ła d y d o k s z t a ł c a j ą c e b y ł y b a r d z o p o t r z e b n e , b o d a w a ły p r z y s z ł y m k a t e c h e t o m 44 T a m ż e , s . 1 7 7 . 4 ^ M , S z a ła g a n , S z k ic e k a t e c h e t y c z n e , G o rz ó w 1 9 5 1 , z n a j d u j ą s i ę w po­ s i a d a n i u a u t o r a r o z p r a w y . 4 ® H . S z a ła g a n , W a k a c y jn e n a u c z a n ie r e l i g i i , V I ( 1 9 5 0 ) , n r 5 - 6 , a . 1 2 6 , Z A A . 47 T a m ż e , s . 1 2 5 .

(20)

p r z y n a jm n ie j m i n i ва ш w ie d z y p e d a g o g ic z n e j 1 k a t e c h e t y c z n e j . T r z e b a w i e · d z ie ć , ż e w n a u c z a n i u w a k a c y jn y * b r a l i u d z i a ł a lu m n i p ie r w s z y c h l a t s e - 4 9 g ln a r iu m . W p ie r w s z y m r o k u a k c j i w a k a c y jn e j d o k a t e c h i z o w a n i a . d z i e c i p r z y s t ą p i l i t a k i e n i e l i c z n i a b s o lw e n c i N iż s z e g o S e m in a r iu m D u c h o w n e g o S f p in a r iu m z a o p a t r z y ł o s w o ic h w y c h o w a n k ó w n a p r a c ę w k i l k u s t r o n i c o w e 51 k om pendium p o d t y t u ł e m " N a u c z a n ie k a t e c h e t y c z n e " a z a w i e r a j ą c e zarys p o d s ta w o w y c h w ia d o m o ś c i o k a t e c h e z i e s t o p n i f o r m a l n y c h . . N a p o d s t a w i e u k a z a n y o h m a t e r i a ł ó w m o ż n a o c e n i ć p o z y t y w n ie organizację ir u g l e g o e t a p u . 1 . 3 . 5 . T r z e c i e t a p o r g a n i z a c j i ( O r g a n iz a c ja k o l e j n e g o e t a p u p r a c y w a k a c y jn e j d o k o n y w a ła s i ę w t e r e n i e , g łó w n y m i j e j r e a l i z a t o r a m i b y l i k s i ę g a d z i e k a n i i p r o b o s z c z o w ie . K s ię ż a d z i e k a n i m i e l i n a j p i e r w s p r a w d z i ć , w k t ó r y c h p a r a f i a c h p o t r z e b a pomocy k l e r y k a w n a u c z a n iu d z i e c i . J e ż e l i p r o b o s z c z z g ł o s i ł g o t o w o ś ć p r z y j ę c i a k l e r y k a , k s i ą d z d z i e k a n m i a ł u s t a l i ć , g d z i e k l e r y k b ę d z ie m ie s z ­ k a ł i s t o ł o w a ł s i ę . K a t e c h e t a p o w i n i e n m ie a d c a ć n a p l e b a n i i , a l e w p r z y ­ padkach d u ż y c h o d l e g ł o ś c i p u n k tó w k a t e c h e t y c z n y c h o d p r o b o s t w a m ó g ł z a -C O n ie s z k a ć u l u d z i . D z i e k a n i o m a w i a l i t a k ż e z p r o b o s z c z a m i m i e j s c e n a u -5 3 m a n ia , p o d z i a ł d z i e c i n a g r u p y k a t e c h e t y c z n e o r a z p r o g r a m n a u k i . ły d a je s i ę , ż e n a j w a ż n i e j s z y m , a l e i n a j t r u d n i e j s z y * z o b o w ią z k ó w d z i e k a ń ­ s k ic h b y ł n a k a z w i z y t o w a n i a p u n k tó w k a t e c h i z a c j i w a k a c y j n e j . W i z y t a c j a 54 pow inna b y ć o d n o to w a n a w d z i e n n i k u k l e r y k a . N a k o n i e c w i z y t a c j i d z i e -5 -5 U n u d z i e l a ł u c z ą c e m u p o t r z e b n y c h w s k a z a ń d y d a k t y c z n y c h · O s t a t n i m o b o -49 Z o b . A n e k s n r 1 4 . 50 T a m ż e , A n e k s n r 1 4 . ^ N a u c z e n ie k a t e c h e t y c z n e , G o rz ó w W l k p . , 1 9 5 1 , z n a j d u j e s i ę w p o s i a ­ dan iu a u t o r a r o z p r a w y . BO E . N o w i c k i , I n s t r u k c j a d l a k s i ę ż y d z ie k a n ó w w s p r a w i e k l e r y k ó w • k a t e c h e t ó w , V I ( 1 9 5 0 ) , n r 7 - 8 , a . 1 7 6 , Z A A . 53 T a m ż e , s . 1 7 6 . 54 T a m ż e , s . 1 7 6 .

(21)

w lą a k le m d z ie k a n a h y ł o d o p i l n o w a n i e , a h y A a 3 0 w r z e ś n i e k a l ę t a p r o b o s z ­ c z o w i · n a d e s ł a l i d o K u r i i s p r a w o z d a n ia o w y n ik a c h z a k o ń c z o n e j k a t e e h l s a

-cii 56.

O s t a t n i a o g n iw e m « o r g a n i s a o j i n a u c s a n la b y l i p r o b o s z c z o w i e , k t ó r z y p o t r z e b o w a l i p o a o e y k l e r y k ó w . K a ł ę t a p r o b o s z c z o w ie m i e l i , w m y ś l i n s t r u k ­ c j i , a tw o r z y ć k l e r y k o m o d p o w ie d n ie w a r u n k i d o n a u c s a n la . S o d ty m p o ję ­ c ie m m i e ś c i ł y a l ę t a k i e s p r a w y , ja k « m le s m k a n le d l a k l e r y k a » d o ja z d y d o k a t e o h l z a o j l , o d p o w ie d n ie w y i y w i e n l e 1 w y n a g r o d z e n ie t a p r a c ę o ra m p o d -5 7 r ę e s n l k l 1 m a t e r i a ł y d o n au ctan la . V s a e a d t i e a lu m n i p o w in n i m le a t k a ć n a p l e b a n i i i d o j e ż d t a ć d o o d d a lo ­ n y c h p u n k tó w k a t e c h e t y c z n y c h . Z a d o j a z d y p r o b o s s o s m i a ł o b o w ią z e k o s o b n o w y n a g r a d z a ć . Z o s t a ł o t a i u s t a l o n e o g ó ln e w y n a g r o d z e n ie s a m ie s i ę c z n ą p r a o ę . D e c y z ja K u r i i w y n a g ro d m e n ie m in im a ln e w y n o s i ł o p r s e d r o k i e m 1 9 5 1 , C O t o J e s t p r s e d w y m ia n ą p i e n i ę d z y , 3 . 0 0 0 z ł , a p o w y m ia n ie 90 a ł . Od w ie r n y c h k l e r y k n i e p o w in ie n p o b ie r a ć S ą d n e g o p le n ię S n e g o w y n a g r o d s e n la .

Ba jak o ść naucsanla m iały wpływ do sta rcso n e p r s e s probosscma pomoce w po­ s t a c i katechizmów, obrazów M b lijn y o h , t a b l i c sz k o ln y c h , a w miarę m o S li- wośel flabarmonlum K *tde d zie ck o winno posiadać przynajm niej katechizm. In s tr u k c ja z a le c a ła za o p a trzyć d z i e c i w "Sowy katechizm d ie c e z ja ln y " 60. Proboszcs w in ien , zgodni# s ln e t r u k o ją , wisytew ać u czącego ra a w tygodniu 1 u d s is la ć mu odpowlednioh porad k a te ch e ty e sn y ch .

Z

w y p o w ia d a ł a n k l e to w y o h w y n i k a , Se w s k a s a n la I n s t r u k c j i 00 d o t r z e - c l e g o e t a p u o r g a n l s a c j i b y ł y p r s e s d s le k a n ó w 1 p r o b o s s o s ó w t y l k o c z ę ś c i o ­ wo z r e a l i z o w a n e . D z i e k a n i 1 p r o b o s s o a o w ls d o b r z e w y p e ł n i a l i j e d y n i e r o z ­ p o r z ą d z e n ie I n s t r u k c j i o r e j e s t r o w a n i u p o t r z e b k a t e c h e t y c z n y c h . Z 2 7 d e ­ k a n a tó w A d m i n i s t r a c j i A p o s t o l s k i e j , w p ie r w s z y m r o k u n a u c z a n ia w a k a c y j­ n e g o t y l k o t r z y , B a b im o s t , L ę b o r k i P i ł a , n i e s a a n g a S o w a ły S ą d n e g o a lu m -56 T azA e, e , 1 7 7 . ^ T am te, a , 177. T a m t e , e , 1 7 7 . W B . B o w l c k l , I n s t r u k c j a d l a k s i ę ż y d z ie k a n ó w w a p r a w le k l e r y k ó w - k a t e c h e t ó w , V T ( 1 9 5 0 ) , n r 7 - 8 , s . 1 7 5 , * A A . Howy K a t e c h iz m d i e c e z j a l n y . P o z n a ć 49 A 6 . δ1 В . B o w l c k l , I n s t r u k c j a d l a k s l ę t y d z ie k a n ó w w s p r a w i e k l e r y k ó w - k a t e e h i a t ó w , 7 1 ( 1 9 5 0 } , n r T -8 , 9 . ι ? 5 , ΣΑΑ.

Cytaty

Powiązane dokumenty

O k u p an t św iadom ie stosow ał tu polityk ę in flacy jn ą, co spow odow ało znaczne zm niejszenie siły nabyw czej złotych okupacyjnych... O graniczała ona

Zachowała się notatka, w której kapłan informuje biskupa, że 10 lutego 1973 roku został odwiedzony przez dwóch pracowników Urzędu Bezpieczeństwa, którzy oznajmili mu, iż

Ze względu na sposób prowadzenia przez siebie zbrodniczej działalności Shoko Asahara zapisał się w pamięci opinii publicznej i swoich wrogów nie tylko jako

Wiele słów potępienia ma autor dla panującego systemu wy­ chowawczego, krytykując szczególnie próżniaczy tryb życia mło­ dzieży szlacheckiej na studiach. Przedmowa o

Choć działania tego typu rozgrywają się w  konkretnym miejscu – na przykład budynku, dzielnicy, mieście – to niejednokrotnie zdają się odwoływać do

Małgorzata Omilanowska and the directors of martyrological museums: Piotr Cywiński (Memorial and Museum Auschwitz-Birkenau), Piotr Tarnowski (Stutthof Mu- seum in Sztutowo),

Fenomenologia wobec znaków