Transthoracic needle lung biopsy in diagnosis of neoplasms of peripheral localisation

(1)

WSTÊP

Biopsja p³uca przez œcianê klatki piersiowej lub przezskórna biopsja p³uca (PBP – ang. transthoracic lung biopsy – TTB) wykonywana przy u¿yciu ig³y tn¹cej jest metod¹ umo¿liwiaj¹c¹ uzyskanie materia-

³u do oceny histopatologicznej [4, 9]. Wy- boru miejsca wprowadzenia ig³y przez œcianê klatki piersiowej i œledzenie jej po-

³o¿enia w czasie zabiegu dokonuje siê przy pomocy rentgenoskopii. W wybranych przypadkach biopsja ig³owa wykonywana jest z udzia³em ultrasonografii lub tomografii komputerowej [2, 5, 7]. Wska- zaniem do PBP s¹ zmiany w p³ucu po³o-

¿one obwodowo, czêsto podop³ucnowo, bêd¹ce w zasiêgu ig³y biopsyjnej [1, 4].

Przeciwwskazaniem do PBP s¹ zaburzenia w uk³adzie krzepniêcia krwi, rozedma p³uc, niewyrównane nadciœnienie têtnicze, nadciœnienie p³ucne, wady uk³adu kr¹¿e- nia, znaczne zaburzenia wentylacji typu restrykcyjnego oraz brak jednego p³uca [9]. Najczêstszym powik³aniem jest odma op³ucnowa.

Celem pracy by³a ocena przydatnoœci przezskórnej biopsji p³uca przy u¿yciu ig³y tn¹cej pod kontrol¹ rentgenoskopii w diagnostyce zmian rozrostowych.

MATERIA£ I METODY

Badania przeprowadzano od kwietnia 2000 r. do wrzeœnia 2001 r. u 20 chorych (15 mê¿czyzn i 5 kobiet) w wieku 36–82 lat.

Do przezskórnej biopsji p³uca kwalifiko- wano chorych na podstawie stwierdzanych zmian na radiogramach klatki piersiowej, gdy postawienie rozpoznania za pomoc¹ metod mniej inwazyjnych by³o trudne.

Wszystkim chorym przed zabiegiem ozna-

czano grupê krwi, przeprowadzano badania koagulologiczne, biochemiczne i morfo- logiê krwi obwodowej oraz EKG. W celu okreœlenia lokalizacji zmiany wykonywano radiogramy klatki piersiowej w projekcji tylno-przedniej i bocznej, a w wybranych przypadkach tomogramy i zdjêcia celowa- ne lub tomografiê komputerow¹.

Biopsje wykonywano za pomoc¹ ig³y tn¹cej Monojet firmy Sherwood o wymia- rach 2,1 x 150 mm. Zabiegi przeprowadzano w pracowni rentgenowskiej po miejscowym znieczuleniu œciany klatki piersiowej 1-procentowym roztworem Li- gnocainy. Miejsce wk³ucia ig³y biopsyjnej wyznaczano w oparciu o obraz rentgenoskopii. Ig³ê wprowadzano w obrêb zmiany, sprawdzaj¹c po³o¿enie jej koñca na ekranie monitora rentgenowskiego i po- bierano materia³ do badania histopatolo- gicznego (1–3 bioptatów).

Po zabiegu przeprowadzano kontrolê rentgenoskopow¹ p³uc i po 4–5 godz. wykonywano zdjêcie klatki piersiowej w projekcji tylno-przedniej w celu wykluczenia odmy op³ucnowej.

WYNIKI

W badanej grupie 20 chorych przewa-

¿ali mê¿czyŸni (15 osób), szczególnie w wieku 40–60 lat (7 chorych, tab. 1.).

Rozmieszczenie zmian w obu p³ucach by-

³o podobne (11 w p³ucu prawym i 9 w p³ucu lewym), lecz przewa¿a³y w p³acie dolnym p³uca lewego i p³acie górnym p³uca prawego (odpowiednio 8 i 6). W p³atach dolnych obu p³uc ³¹cz- nie stwierdzono 13 zmian ogniskowych i niemal o po³owê mniej w p³atach gór- nych (7 przypadków, tab. 2.). W badanej Biopsja p³uca przez œcianê klatki pier-

siowej stanowi jedn¹ z metod inwazyjnych, stosowanych w diagnostyce zmian nowotworowych po³o¿onych obwodowo. Zastosowanie ig³y tn¹cej umo¿liwia uzyskiwanie stosunkowo du¿ych wycinków poddawanych ocenie histopatologicznej. W niektórych przypadkach mo¿e to mieæ znaczenie w diagnostyce ró¿nicowej zmian o etiologii nienowotworowej w uk³a- dzie oddechowym, gdzie do postawienia rozpoznania niezbêdna jest ocena materia³u tkankowego (sarkoidoza i inne). Choroby te mog¹ w swoim przebiegu budziæ podejrze- nie zmian nowotworowych.

Badania przeprowadzano w Klinice Ftyzjopneumonologii w Poznaniu od kwietnia 2000 r. do wrzeœnia 2001 r.

u 20 chorych (15 mê¿czyzn i 5 kobiet) w wieku 36–82 lat. Zabiegi wy- konywane by³y pod kontrol¹ rentgenoskopii, przy u¿yciu ig³y tn¹cej.

Materia³ tkankowy poddano ocenie histopatologicznej. Potwierdzono wy- stêpowanie raka p³uca u 14 chorych (70 proc.). Rozpoznano po jednym przypadku twardziny uk³adowej, szpiczaka mnogiego i ropnia p³uca (³¹cz- nie 15 proc.). Nie uzyskano potwier- dzenia histologicznego procesu cho- robowego u 3 pacjentów poddanych biopsji (15 proc.).

W 4 przypadkach wyst¹pi³a odma op³ucnowa bez potrzeby drena¿u.

S³owa kluczowe: biopsja ig³owa przez œcianê klatki piersiowej, nowotwory p³uc, zmiany obwodowe w p³ucach.

W

Wssppóó³³cczzeessnnaa OOnnkkoollooggiiaa ((22000022)) 33;; ((114411––114433))

Biopsja ig³owa p³uca przez œcianê klatki piersiowej w diagnostyce zmian nowotworowych

po³o¿onych obwodowo

Transthoracic needle lung biopsy in diagnosis of neoplasms of peripheral localisation

Tomasz Piorunek, Krzysztof Œwierkocki, Szczepan Cofta, Witold M³ynarczyk, Ma³gorzata Nowicka

Katedra i Klinika Ftyzjopneumonologii Akademii Medycznej w Poznaniu

(2)

grupie u nikogo nie stwierdzono zmian w obrêbie p³ata œrodkowego.

Badaniem histopatologicznym materia³u uzyskanego z biopsji p³uca zmianê choro- bow¹ rozpoznano u 17 chorych (85 proc.).

Wystêpowanie raka p³uca potwierdzono u 14 chorych, z tego w 11 przypadkach by³ to rak niedrobnokomórkowy, w 3 rak drob- nokomórkowy. Rozpoznano tak¿e po jednym przypadku twardziny uk³adowej, szpiczaka mnogiego i ropnia p³uca. Nie uzyskano po- twierdzenia klinicznego rozpoznania biopsj¹ u 3 chorych (15 proc.) (tab. 3.).

Powik³aniem 4 biopsji by³a odma op³ucnowa nie wymagaj¹ca drena¿u.

OMÓWIENIE

Biopsja ig³owa przez œcianê klatki piersiowej stanowi czêsto metodê z wyboru w diagnostyce zmian nowotworowych, po-

³o¿onych obwodowo w mi¹¿szu p³ucnym, nierzadko przylegaj¹cych do œciany klatki piersiowej lub j¹ naciekaj¹cych [1, 10].

W pracy autorów rozpoznanie histopatologiczne z materia³u pobranego na drodze

biopsji ustalono u 85 proc. pacjentów.

Podkreœliæ nale¿y fakt uzyskiwania za pomoc¹ ig³y tn¹cej stosunkowo du¿ych wy- cinków do oceny histopatologicznej, w przeciwieñstwie do materia³u aspirowa- nego w trakcie biopsji cienkoig³owej i poddawanego najczêœciej ocenie cytolo- gicznej [3]. Ma to znaczenie w diagnostyce innych nienowotworowych chorób uk³a- du oddechowego, gdzie do postawienia rozpoznania niezbêdna jest ocena materia³u tkankowego (sarkoidoza i inne). Cho- roby te mog¹ w swoim przebiegu klinicz- nym i obrazie radiologicznym imitowaæ zmiany nowotworowe. We wszystkich przypadkach poddanych przez nas biopsji za- cienienia obserwowane na radiogramach mia³y charakter zmian litych, pojedynczych i tylko w jednym przypadku mia³o miejsce naciekanie œciany klatki piersiowej. Dla ustalenia ostatecznego rozpoznania wska- zane jest wspó³dzia³anie pulmonologa, ra- diologa, histopatologa lub cytologa [10].

Dok³adniejsza analiza przedstawionego materia³u, w tym porównawcza, jest trud- na do przeprowadzenia z uwagi na du¿e Transthoracic lung biopsy (TTLB) is

an invasive method used in diagnosis of neoplastic lung changes of peripheral localisation. The use of cutting needle enables to obtain relative big samples for histopatology assessment. TTLB is especially helpful, when tissue assessment is required for differential diagnosis of neoplastic lung changes. The reported sensiti- vity of TTLB depends on the size of the lesion and is usually higher than 70%. Pneumothorax is the most fre- quent complication but usually only requires drainage in a minority. The risk of pneumothorax appears to be influenced by variables related to the patient, the lesion localisation and its diameter, the technique performance and the experience of the physician.

The aim of this study was to assess the usefulness of fluoroscopy guided transthoracic lung biopsy in the diagnosis of possible lung malignances.

Between April 2000 and September 2001 in Department of Pulmonary Di- seases University of Medical Scien- ces in Poznañ lung biopsies were done in 20 patients (15 male and 5 fe- male) and their age varied from 36–82 years. Transthoracic lung biopsy were done with the use of cutting needle Monojet (Sherwood), 2,1 mm x 150 mm. There were different ima- ging techniques used in assessment of lung change character and localisation. All the patients had conven- tional chest radiographs (both poste- roanterior and lateral films) performed, some tomograms or computed tomography of the chest.

The procedures were performed in radiology laboratory after the patient was local anesthetic. The position of needle was controlled with the use of fluoroscopy. After the procedure lungs were checked for pneumothorax excluded with the use fluoroscopy and chest radiograph in postroan- terior projection 4–5 hours later. Tis- sue specimens were assessed by a pathologist. In 14 patients (70%) lung cancer was diagnosed, in one patient sclerodermia and also in one patient myeloma multiplex and pulmonary absces (together 15%). In 3 patients (15%) no pathological changes were confirmed. Occuren- ce of abnormalities in lungs were si- milar (11 in right lung and 9 in left lung), but more changes appeared in left lower lobe and right upper lobe (adequate 8 and 6). In assessed gro- up no pathological changes in mid- dle lobe were found .

W

Tab. 1. Charakterystyka ogólna chorych

P

P³³eeææ WWiieekk LLiicczzbbaa cchhoorryycchh ww ggrruuppaacchh wwiieekkoowwyycchh

mêska 36–82 30–40 lat

n=2 40-60 lat

n=7 60–80 lat

n=5

>80 lat n=1

¿eñska 54–71 40–60 lat

n=5 n=3

60–80 lat n=2 ogó³em

n=20

Tab. 2. Miejsce biopsji z uwzglêdnieniem lokalizacji zmian

P

P³³uuccoo PP³³aatt ggóórrnnyy PP³³aatt ddoollnnyy

prawe n=6 (30 proc.) n=5 (25 proc.)

lewe n=1 (5 proc.) n=8 (40 proc.)

ogó³em n=7 (35 proc.) n=13 (65 proc.)

Tab. 3. Rozpoznanie histopatologiczne

R

Roozzppoozznnaanniiee hhiissttooppaattoollooggiicczznnee LLiicczzbbaa cchhoorryycchh rak niedrobnokomórkowyn=11 (55 proc.) rak drobnokomórkowyn=3 (15 proc.)

szpiczak mnogi n=1 (5 proc.)

twardzina n=1 (5 proc.)

ropa n=1 (5 proc.)

zmiany nie potwierdzone

rozpoznaniem histopatologicznym n=3 (15 proc.)

(3)

Four patients developed pneumothorax but they did not require drainage.

Transthoracic lung biopsy is an effec- tive method in diagnosis of pulmonary malignancies. In many cases it di- mishes the need for more invasive surgical diagnostic methods.

Key words: transthoracic needle biopsy, lung neoplasms, peripheral pulmonary changes.

W

ró¿nice w liczebnoœci grup badanych przez innych autorów, stosowanie ró¿nych metod obrazowania i ró¿nych igie³. Ten stosunkowo prosty w wykonaniu zabieg nie jest wolny od ryzyka wyst¹pienia powik³añ. Najczêstszym jest odma op³ucnowa, której wystêpowanie okreœlane jest wg ró¿nych autorów na 15–40 proc., rza- dziej krwawienie [2, 8, 9].

Biopsja p³uca przez œcianê klatki piersiowej jest metod¹, która w wielu przypadkach eliminuje koniecznoœæ stosowania bardziej inwazyjnych chirurgicznych metod diagnostycznych, takich jak torakosko- pia czy torakotomia [5, 6].

PIŒMIENNICTWO

1. Collins CD, Breatnach E, Nath PH. Percutaneous needle biopsy of lung nodules following failed bron- choscopic biopsy. Eur J Radiol 1992; 15: 49-53.

2. Collings CL, Westcott JL, Banson NL, Lange RC.

Pneumothorax and dependent versus nondepen- dent patient position after needle biopsy of the lung.

Radiology 1999; 210, 1: 59-64.

3. Delgado PI, Jorda M, Ganjei-Azar P. Small cell car- cinoma versus other lung malignancies: diagnosis by fine-needle aspiration cytology. Cancer 2000; 25, 90, 5: 279-85.

4. Gasparini S, Ferretti M, Bichi Sacchi E, et al. In- tegration of transbronchial percutaneous Approach in the diagnosis of peripheral pulmonary nodules of masses. Chest 1995; 108, 1: 131-7.

5. Hernandez M, Tellez-Raynoso F, Ramos-Martinez E. Thin- needle aspiration biopsy in thoracic lesions.

Analysis of 60 cases in General Zone Hospital. Gac Med Mex 1999; 135, 2: 113-9.

6. Khouri NF, Stitik FP, Erozan YS, et al. Transtho- racic needle aspiration biopsy of benign and ma- lignant lung lesions. AJR Am J Roentgenol 1985;

2: 281-8.

7. Klein JS, Zarka MA. Transthoracic needle biopsy.

Radiol-Clin--North-Am 2000; 38, 2: 235-66.

8. Laurent F, Latrobe V, Vergier B, et al. CT-guided transthoracic needle biopsy of pulmonary nodules smaller than 20 mm results with an automated 20- gauge coaxial cutting needle. Clin Radiol 2000; 55:

4, 281-7.

9. Niden AH, Salem F. A safe high-yeld technique for cutting needle biopsy of the lung in patients with dif- fuse lung disease. Chest 1997; 111, 6: 1615-21.

10. Shaham D. Semi-invasive and invasive procedures for the diagnosis and staging of lung cancer.

Percutaneous transthoratic needle biopsy. Radiol- Clin-North-Am 2000; 38, 3: 525-34.

ADRES DO KORESPONDENCJI dr med. TToommaasszz PPiioorruunneekk

Katedra i Klinika Ftyzjopneumonologii Akademii Medycznej

ul. Szamarzewskiego 84 60-569 Poznañ tel./fax (061) 841 70 61

Wp³aty mo¿na dokonaæ na konto:

Termedia sp. z o.o. ul. Kleeberga 8, 61-615 Poznañ

BZWBK SA III Oddzia³ Poznañ, 61 1090 1359 0000 0000 3505 2645

lub

wype³niæ i wys³aæ formularz zamieszczony na stronach

internetowych:

www.termedia.pl Wydawca: TERMEDIA Wydawnictwa Medyczne

W 2002 roku uka¿e siê 10 wydañ

Przewodnika Lekarza.

Cena jednego egz.: 10,00 z³

Cena jednego egz.

w prenumeracie: 8,00 z³

Cena prenumeraty na 2002 r.: 80,00 z³

Ilustrowane czasopismo medyczne, skie- rowane przede wszystkim do lekarzy opieki podstawowej, lekarzy rodzinnych i rejo- nowych, lekarzy prowadz¹cych prywatn¹ praktykê oraz samodzielnych placówek opieki zdrowotnej.