E
Essttrra ad diio oll –– n no ow wo oœœææ cczzyy sstta an nd da arrd d w
w tteerra ap piiii d do op po occh hw wo ow weejj??
E
Essttrraaddiiooll – – nnoovveellttyy oorr ssttaannddaarrdd iinn vvaaggiinnaall tthheerraappyy??
E
Eddyyttaa WWllaaŸŸllaakk,, GGrrzzeeggoorrzz SSuurrkkoonntt,, JJaacceekk SSuuzziinn
W pracy autorzy przedstawiaj¹ przegl¹d piœmiennictwa, dotycz¹cy stosowania dopochwo- wych tabletek w aplikatorze zawieraj¹cych 17β-estradiol w dawce 25 µg w celu likwidacji do- legliwoœci dolnego odcinka uk³adu moczowo-p³ciowego, wynikaj¹cych z niedoboru estroge- nów u kobiet w okresie oko³o- i pomenopauzalnym. Dane wskazuj¹, ¿e dawka 25 µg 17β-estra- diolu nie wywo³uje istotnego klinicznie systemowego dzia³ania. Do tej pory w przypadku w³a- œciwego stosowania terapii nie stwierdzono stymulacyjnego dzia³ania 25 µg 17β-estradiolu na endometrium. Autorzy uwa¿aj¹, ¿e leki zawieraj¹ce estradiol i estriol s¹ standardem we wspó³- czesnej dopochwowej ETZ. Tabletka dopochwowa w aplikatorze zawieraj¹ca 17β-estradiol jest przez wiêkszoœæ pacjentek postrzegana jako postaæ wygodniejsza i bardziej higieniczna od ga³ek i kremów.
S³owa kluczowe: estrogenowa terapia dopochwowa, menopauza, zanikowe zapalenie pochwy, nietrzymanie moczu
(Przegl¹d Menopauzalny 2004; 5: 50–56)
W Wssttêêp p
W okresie klimakterium znajduje siê ponad 30% ko- biet z krajów wysoko rozwiniêtych. Uwiêkszoœci z nich przekwitanie stanowi co najmniej 1/3 d³ugoœci ¿ycia [1, 2, 3]. Szacuje siê, ¿e za 50 lat dojdzie do dalszego wy- d³u¿ania siê œredniej ¿ycia i wzrostu odsetka osób po 55.
roku ¿ycia. W nastêpstwie tych zmian okres pre-, oko³o- i pomenopauzalny bêdzie zajmowaæ ponad po³owê ¿y- cia wielu kobiet [1, 2]. Do nastêpstw wieloletniego nie- doboru hormonów p³ciowych zalicza siê schorzenia uro- ginekologiczne. W zwi¹zku ze starzeniem siê populacji czêstoœæ wystêpowania tych chorób bêdzie siê zwiêk- szaæ, wywieraj¹c coraz wiêkszy wp³yw na jakoœæ ¿ycia spo³eczeñstw. Wœród kobiet po menopauzie dolegliwo- œci w obrêbie uk³adu moczowo-p³ciowego wystêpuj¹ na sta³e u co 10. kobiety (ok. 11%), a u co 2. okresowo [2, 3]. Wstydliwy charakter dolegliwoœci powoduje, ¿e znaczna czêœæ kobiet ukrywa objawy. Oko³o 50% cho- rych nie pytana nie mówi lekarzowi o problemach uro-
ginekologicznych, czêsto traktuj¹c je jako jeden z nie- uniknionych skutków procesu starzenia [2, 4].
P
Prrzzyycczzyyn nyy d do olleeg glliiw wo oœœccii u
uk k³³a ad du u m mo occzzo ow wo o--p p³³cciio ow weeg go o
Do podstawowych czynników etiologicznych dole- gliwoœci uk³adu moczowo-p³ciowego u kobiet w okresie przekwitania zalicza siê niedobór estrogenów. Recepto- ry estrogenowe znajduj¹ siê jednoczeœnie w narz¹dzie p³ciowym i w dolnym odcinku uk³adu moczowego, po- niewa¿ oba narz¹dy powstaj¹ w rozwoju embrionalnym z tej samej zatoki. Obecnoœæ receptorów estrogenowych wykazano w cewce moczowej, w obrêbie b³ony œluzo- wej pêcherza moczowego, trójk¹ta pêcherza, w nab³on- ku pochwy, tkance ³¹cznej i miêœniach dna miednicy mniejszej oraz w œcianie naczyñ krwionoœnych [2, 4].
Dlatego w ka¿dym przypadku pojawienia siê objawów chorobowych dolnego odcinka uk³adu moczowo-p³cio- wego u kobiety w okresie oko³o- i pomenopauzalnym II KKlliinniikkaa GGiinneekkoollooggiiii ii OOnnkkoollooggiiii GGiinneekkoollooggiicczznneejj,, II KKaatteeddrraa GGiinneekkoollooggiiii ii PPoo³³oo¿¿nniiccttwwaa
U
Unniiwweerrssyytteettuu MMeeddyycczznneeggoo ww ££ooddzzii;; kkiieerroowwnniikk KKlliinniikkii:: pprrooff.. ddrr hhaabb.. mmeedd.. JJaacceekk SSuuzziinn
podstawowe znaczenie ma okreœlenie stanu hormonal- nego pacjentki. Do tego celu zwykle wystarczaj¹ce jest badanie ginekologiczne oraz okreœlenie pH pochwy.
Przy braku cech infekcji w pochwie, pH równe i wiêk- sze ni¿ 5 œwiadczy o niedoborze estrogenów w obrêbie dolnego odcinka uk³adu moczowo-p³ciowego [5–7].
U kobiet stosuj¹cych HTZ (hormonaln¹ terapiê za- stêpcz¹), a¿ w 30% przypadków stwierdza siê niedobór estrogenów w obrêbie pochwy, sromu i cewki moczo- wej. W diagnostyce ró¿nicowej ocena pH pochwy jest w tej grupie pacjentek szczególnie przydatna. W przy- padku wykrycia niedoboru estrogenów istniej¹ wska- zania do ³¹czenia ogólnej HTZ i estrogenowej terapii dopochwowej [2, 4, 5].
Z
Zn na acczzeen niiee eessttrro og geen nó ów w w
w lleecczzeen niiu u cch ho orró ób b u urro og giin neek ko ollo og giicczzn nyycch h u
u k ko ob biieett p po o m meen no op pa au uzziiee
Ponad po³owa kobiet w okresie przekwitania do- œwiadcza dolegliwoœci w obrêbie uk³adu moczowo-p³- ciowego, zwi¹zanych z niedoborem estrogenów [8, 9].
Jednym ze schorzeñ czêsto wystêpuj¹cych u kobiet w okresie przekwitania jest zanikowe zapalenie pochwy i sromu. Problem dotyczy ok. 20% chorych w okresie oko³omenopauzalnym i nasila siê wraz z wiekiem.
W 3 lata po menopauzie wystêpuje ju¿ u 35–50%, w wieku 60–70 lat u 50% a w 70.–80. roku ¿ycia u 78%
kobiet. Objawia siê dyskomfortem, pieczeniem oraz uczuciem suchoœci, œwi¹du w obrêbie sromu i pochwy.
Jest przyczyn¹ bolesnego wspó³¿ycia (dyspareunii) oraz krwawienia po stosunku. Czêsto doprowadza do spadku libido i zaniechania wspó³¿ycia. Estrogenotera- pia dopochwowa u wiêkszoœci pacjentek likwiduje uczucie suchoœci pochwy, zmiany zapalne i atroficzne tego narz¹du oraz przywraca pochwie w³aœciw¹ bioce- nozê. Niestety, pomimo leczenia dopochwowymi estro- genami przez rok, u ok. 15 % chorych objawy nadal utrzymuj¹ siê. Czêstoœæ stosowania hormonoterapii w ró¿nych grupach wiekowych kszta³tuje siê odwrotnie proporcjonalnie do doznawanych przez kobiety dolegli- woœci i stanowi w 50.–60. roku ¿ycia 48%, w 60.–70.
roku ¿ycia 25%, a w wieku 70–80 lat tylko 5% [2, 4, 5].
W nastêpstwie niedoboru estrogenów dochodzi do zmniejszenia iloœci glikogenu, podwy¿szenia odczynu pH w pochwie powy¿ej 5,0 oraz zmiany flory bakteryj- nej (brak Lactobacillus sp.). S¹ to czynniki powoduj¹ce zmniejszenie odpornoœci na infekcje w obrêbie pochwy i dolnego odcinka dróg moczowych. Sprzyjaj¹ one wy- stêpowaniu nawrotowych zapaleñ pochwy i sromu, pê- cherza moczowego oraz cewki u ok. 20–50% pacjentek [2, 4, 5]. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e parcia na pêcherz moczo- wy, pieczenie w cewce, bolesna mikcja oraz czêstomocz, wystêpuj¹ce nierzadko u kobiet po menopauzie, w wielu przypadkach nie s¹ wywo³ane czynnikami infekcyjnymi, lecz niedoborem estrogenów. Dlatego podstawowym
sposobem leczenia tych pacjentek jest dopochwowa ETZ (estrogenowa terapia zastêpcza). W przypadku stwier- dzenia cech infekcji w drogach moczowych ³¹czenie an- tybiotykoterapii z dopochwow¹ ETZ pozwala na skróce- nie czasu stosowania antybiotyków. Miejscowe stosowa- nie estrogenów zmniejsza czêstoœæ infekcji dolnych dróg moczowych i pochwy, a w przypadkach nawrotów zmniejsza nasilenie objawów chorobowych oraz pozwa- la na rzadsze podawanie antybiotyków [1, 2, 4, 5].
Upacjentek po menopauzie z objawami wysi³kowe- go nietrzymania moczu (WNM) dopochwowa ETZ sta- nowi jeden z podstawowych elementów leczenia zacho- wawczego. Jej skutecznoœæ w tym zakresie budzi obec- nie kontrowersje. Jednak, naszym zdaniem, u pewnego odsetka kobiet pozwala na odst¹pienie od operacji [2, 4]. W przypadku operacyjnego leczenia zaburzeñ staty- ki narz¹du rodnego 6–8-tygodniowa terapia estrogena- mi dopochwowymi przed zabiegiem u³atwia preparo- wanie tkanek. Stanowi równie¿ istotny element pod- trzymuj¹cy efekt operacji [1, 2, 4]. Stosowanie estroge- nów przywraca prawid³owe ukrwienie w obrêbie cewki moczowej i powoduje wzrost ciœnienia cewkowego.
Korzystnie modyfikuje metabolizm tkanki ³¹cznej.
Uniektórych kobiet z parciami nagl¹cymi podawanie dopochwowo ETZ pozwala na zlikwidowanie objawów lub znaczn¹ poprawê komfortu ¿ycia. W przypadku te- rapii kombinowanej dopochwowa ETZ czêsto podwy¿- sza skutecznoœæ terapii innymi lekami i pozwala na zmniejszenie dawek tych leków [2, 4].
W
Wyyn niik kii b ba ad da añ ñ d do ottyycczz¹ ¹ccyycch h b beezzp piieecczzeeñ ñssttw wa a,, tto olleerra an nccjjii o orra azz ssk ku utteecczzn no oœœccii tteerra ap piiii
cch ho orró ób b u urro og giin neek ko ollo og giicczzn nyycch h zza a p po om mo occ¹ ¹ d
do op po occh hw wo ow weeg go o eessttrra ad diio ollu u
Dopochwowe podanie estradiolu jest bardziej efek- tywne w likwidacji objawów uroginekologicznych ni¿
stosowane ogólne, poniewa¿ omijany jest metabolizm w¹trobowy. Jednoczeœnie odpowiedŸ tkanek pochwy na podany miejscowo hormon jest silniejsza. Pozwala to na zastosowanie znacznie mniejszych dawek estra- diolu w porównaniu z terapi¹ systemow¹ [5]. Badania wskazuj¹ na szybkie i efektywne wch³anianie estradio- lu z pochwy do kr¹¿enia ogólnego, co niesie za sob¹ ryzyko potencjalnych skutków ubocznych [10, 11].
Zmniejszenie dawek ma istotny wp³yw na ograniczenie czêstoœci wystêpowania dzia³añ niepo¿¹danych [5].
Notelovitz [5] uwa¿a, ¿e dotychczas uzyskane infor- macje na temat dzia³ania dopochwowych tabletek za- wieraj¹cych 25 µg 17β-estradiolu pozwalaj¹ na uznanie tej terapii za bezpieczny i wygodny sposób likwidacji objawów uroginekologicznych u kobiet z niedoborem estrogenów w obrêbie dolnego odcinka uk³adu moczo- wo-p³ciowego [8, 12, 13]. Okazuje siê, ¿e zastosowanie niskich dawek estradiolu (25 µg) w tabletce pozwala na likwidacjê objawów zanikowego zapalenia pochwy bez niepo¿¹danych efektów terapii systemowej [11, 12].
Tab. I. Charakterystyka wch³anialnoœci dopochwowych tabletek zawieraj¹cych 17ββ-estradiol w dawce 25 µg [5]
1. tydz. terapii 12. tydz. terapii
stê¿enie E2przed terapi¹ 3–13 pg/ml wartoœci zbli¿one
maksymalne stê¿enie E2podczas leczenia 51±34 wartoœci zbli¿one
czas do maksymalnego stê¿enia E2 15±9 godz. wartoœci zbli¿one
stê¿enie E2po 24 godz. 23 pg/ml wartoœci zbli¿one
stê¿enie E2– przez wiêksz¹ czêœæ czasu poni¿ej 40 pg/ml wartoœci zbli¿one
FSH >35 IU/L – sugeruje brak istotnego klinicznie wp³ywu okresowych wzrostów stê¿eñ E2 u 85% pacjentek wartoœci zbli¿one
35
30 25 20
15 10 5
0
0 12 mies.
%
Ryc. 1. Porównanie czêstoœci wystêpowania objawów nie- trzymania moczu po terapii dopochwow¹ tabletk¹ zawie- raj¹c¹ estradiol i placebo [15]
placebo
E225 µg
45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
0 12 mies.
Ryc. 3. Porównanie czêstoœci dolegliwoœci dysurycznych po dopochwowym podaniu estradiolu i placebo [15]
placebo
E225 µg
C
Chhaarraakktteerryyssttyykkaa ddzziiaa³³aanniiaa
ddooppoocchhw woow wyycchh ttaabblleetteekk zzaaw wiieerraajj¹¹ccyycchh 2
25 5 µµgg 1 17 7ββ--eessttrraaddiioolluu
1. Podczas analiz dzia³ania uogólnionym dopochwo- wych tabletek zawieraj¹cych 25 µg 17β-estradiol okaza³o siê, ¿e u wiêkszoœci pacjentek stê¿enie
FSH utrzymuje siê na poziomie powy¿ej 35 IU/L, a stê¿enie estradiolu przez wiêksz¹ czêœæ czasu wynosi poni¿ej 40 pg/ml. Te wyniki wskazuj¹ na brak istotnego klinicznie uogólnionego dzia³ania analizowanej dawki leku (tab. I) [5].
2. Terapia dopochwowymi tabletkami zawieraj¹cymi 25 µg 17β-estradiolu w badaniach Metlera [14]
okaza³a siê byæ bezpieczna dla b³ony œluzowej ja- my macicy. W ci¹gu roku w grupie 45 leczonych kobiet nie stwierdzono ani jednego przypadku cech proliferacji endometrium.
3. Notelovitz [5] zwraca uwagê na dobre przyleganie do œluzówki pochwy tabletki zawieraj¹cej 25 µg 17β-estradiolu (ma³e ryzyko wypadania) oraz na hydrofiln¹ macierz, pozwalaj¹c¹ na uwalnianie le- ku w sposób powolny i kontrolowany, co umo¿li- wia utrzymanie doœæ sta³ych stê¿eñ estradiolu we krwi.
4. Zastosowana dawka estradiolu okaza³a siê sku- teczniejsza od placebo w wielu przypadkach dole- gliwoœci w zakresie dolnego odcinka uk³adu mo- czowego (ryc. 1.–3.) [15].
50 45 40 35 30 25 20 15 10 5
0 0 12 mies.
Ryc. 2. Porównanie czêstoœci mikcji i epizodów nokturii po zastosowaniu estradiolu oraz placebo [15]
placebo
E225 µg
% %
Tab. II. Porównanie tolerancji stosowanych przez pacjentki form dopochwowych leków: estradiolu w postaci tabletek i estriolu w postaci ga³ek [16]
Informacja o leku/odsetek pacjentek Estradiol w postaci tabletek Estriol w postaci ga³ek
brudzenie bielizny 6% 65%
koniecznoœæ stosowania wk³adek 0% 29%
bardziej higieniczna forma aplikacji 90% 78%
³atwe stosowanie 49% 28%
A
Annaalliizzyy ppoorróów wnnaaw wcczzee ddzziiaa³³aanniiaa ddooppoocchhw woow woo ssttoossoow waannyycchh ttaabblleetteekk zzaaw wiieerraajj¹¹ccyycchh 2 25 5 µµgg 1 17 7ββ--eessttrraaddiiooll oorraazz ggaa³³eekk ii kkrreem móów w zz eessttrriioolleem m
Podczas analiz porównawczych dopochwowo sto- sowanych tabletek zawieraj¹cych 25 µg 17β-estradiol oraz ga³ek i kremów z estriolem, badacze zwracaj¹ uwagê na lepsz¹ tolerancjê tabletek z estradiolem. Ta- bletka zawieraj¹ca estradiol postrzegana jest przez wiêkszoœæ pacjentek jako bardziej higieniczna i wygod- niejsza w stosowaniu. Skutecznoœæ w zakresie likwido- wania objawów przewlek³ego zanikowego zapalenia pochwy obu preparatów jest podobna. Czêstoœæ wystê- powania objawów ubocznych podczas terapii obydwo- ma lekami jest niska (tab. II–IV, ryc. 4.) [15, 16].
A
Annaalliizzyy ppoorróów wnnaaw wcczzee ddooppoocchhw woow wyycchh ttaabblleetteekk zzaaw wiieerraajj¹¹ccyycchh 1 17 7ββ--eessttrraaddiiooll w
w ddaaw wccee 2 25 5 µµgg ii ddooppoocchhw woow weeggoo kkrreem muu zz ddaaw wkk¹¹ 1 1,,2 25 5 m mgg C CEEEE
W badaniu randomizowanym, wielooœrodkowym, typu open-label porównano skutecznoœæ i bezpie- czeñstwo estrogenowej terapii dopochwowej tabletek zawieraj¹cych 17β-estradiol w dawce 25 µg i kremu z dawk¹ 1,25 mg CEE. W analizie uczestniczy³o 159 pacjentek. Czas trwania obserwacji wyniós³ 24 tyg.
Okaza³o siê, ¿e estradiol w badanej dawce generalnie nie wywo³uje istotnych dzia³añ ogólnych. Nie dopro- wadza te¿ do proliferacji endometrium po pó³rocznej
Tab. III. Objawy uboczne mog¹ce mieæ zwi¹zek z terapi¹ 17ββ-estradiolem (EVT) i globulkami z estriolem (EV) [16]
Objawy uboczne EVT (n=48) EV (n=48)
pieczenie 2 2
tkliwoœæ sutków 1 0
ból w podbrzuszu 1 2
nudnoœci 0 1
wymioty 0 1
razem 4 6
Tab. IV. Porównanie estrogenowej terapii dopochwowej za pomoc¹ tabletek zawieraj¹cych 17ββ-estradiol (EVT) i glo- bulek zawieraj¹cych estriol (EV) [16]
Tabletka zawieraj¹ca 17ββ-estradiol (EVT) Globulka zawieraj¹ca estriol (EV)
po 2 tyg. po 24 tyg. po 2 tyg. po 24 tyg.
objawy przewlek³ego zanikowego zapalenia pochwy 44% kolejne 40% 54% kolejne 31%
– poprawa lub znaczna poprawa
przejœciowe dolegliwoœci po aplikacji 29% bez dolegliwoœci 18% bez dolegliwoœci
70 60 50 40 30 20 10 0
2 24 tyg.
Ryc. 4. Porównanie czêstoœci wyp³ywania leku po dopo- chwowym zastosowaniu tabletek zawieraj¹cych estradiol i ga³ek z estriolem [16]
estradiol
estriol
%
Tab. V. Objawy uboczne oraz tolerancja podczas stosowania dopochwowej terapii tabletk¹ z 17ββ-estradiolem oraz kre- mu zawieraj¹cego EEC [17]
Tabletka zawieraj¹ca Krem zawieraj¹cy
17ββ-estradiol EEC
objawy uboczne podczas stosowania dopochwowej terapii: plamienie, 9% 34%
bolesnoœæ sutków, bolesnoœæ i pieczenie w obrêbie krocza
akceptacja terapii lepsza (p<0,001)
odsetek kobiet kontynuuj¹cych leczenie 90% 34%
wyk³adniki proliferacji endometrium (n) 1 9
wzrost stê¿enia estradiolu 5% 47%
supresja FSH 1,4% 16,7%
80 70 60 50 40 30 20 10 0
2 24 2 24 tyg. tyg.
Ryc. 5. Porównanie estrogenowej terapii dopochwowej za pomoc¹ tabletek zawieraj¹cych 17ββ-estradiol (EVT) i kremu z EEC – odsetek kobiet ze stê¿eniem E2>49 pg/ml oraz FSH ≤≤35 IU/l (p<0,001) [17]
tabl. E2
krem CEE
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
trudne dosyæ ³atwe ³atwe
Ryc. 6. Analiza tolerancji terapii dopochwowej ze wzglê- du na sposób podawania leku (p<0,001) [17]
tabl. E2
EEC krem 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
niewygodny doϾ wygodny wygodny
Ryc. 7. Analiza tolerancji terapii dopochwowej ze wzglê- du na komfort zak³adania [17]
tabl. E2
EEC krem
80 70 60 50 40 30 20 10 0
z³e mierne bardzo dobre
Ryc. 8. Analiza tolerancji terapii dopochwowej ze wzglê- du na ogólne zadowolenie [17]
tabl. E2
EEC krem
terapii. Tabletki z estradiolem by³y lepiej tolerowane, ni¿ krem zawieraj¹cy estrogeny skoniugowane. Wy- nika³o to z faktu rzadszego wystêpowania dzia³añ nie- po¿¹danych oraz lepszej tolerancji ni¿ kremu (tab. V, ryc. 5.–9.) [17].
P
Po od dssu um mo ow wa an niiee
Zdaniem Sindberga i Rasmusena [18], z teoretycz- nego punktu widzenia, leczenie kobiet z dolegliwoœcia- mi uroginekologicznymi wywo³anymi niedoborem es-
% %%
%
trogenów za pomoc¹ 17β-estradiolu wydaje siê byæ uzasadnione. W tym kontekœcie istotne znaczenie ma fakt, ¿e nie stwierdzono, aby dopochwowe podawanie zmikronizowanego 17β-estradiolu w dawce 25 µg po- siada³o istotny klinicznie wp³yw ogólny oraz wywo³y- wa³o stymulacjê endometrium [5, 18]. Jednoczeœnie dotychczas przeprowadzone badania wskazuj¹, i¿ sto- sowanie dopochwowo 2 razy w tygodniu 17β-estradio- lu w dawce 25 µg jest skuteczne w leczeniu wielu do- legliwoœci wywo³anych niedoborem hormonów w uk³adzie moczowo-p³ciowym [5, 11, 12, 15–18].
Schorzenia uroginekologiczne czêsto nawracaj¹ po zaprzestaniu leczenia estrogenami. Dlatego wa¿ne jest uœwiadomienie pacjentce korzyœci wynikaj¹cych z wielo- letniego stosowania estrogenowej terapii dopochwowej.
Jednym z podstawowych elementów wp³ywaj¹cych na czas zastosowanego leczenia jest zadowolenie pacjentek [2, 15]. Dlatego istotne znaczenie do uzyskania d³ugofa- lowych efektów dopochwowej terapii estrogenowej ma zalecanie bezpiecznych, wygodnych i dobrze tolerowa- nych postaci leków. Zdaniem autorów mo¿na do nich za- liczyæ tabletki dopochwowe, zawieraj¹ce estradiol.
Dopochwowe tabletki zawieraj¹ce 25 µg zmikronizo- wanego estradiolu zosta³y zarejestrowane w krajach Eu- ropy Zachodniej w 1988 r. i mniej wiêcej od 15 lat s¹ tam sprzedawane. W Polsce lek zarejestrowano w 1998 r., ale sprzeda¿ preparatu rozpoczêto w 2004 r. Autorom wy- daje siê, ¿e estradiol w dawce 25 µg jest interesuj¹c¹ al- ternatyw¹ w dopochwowej ETZ. Ze wzglêdu na posia- dan¹ wiedzê leki zawieraj¹ce estriol, jak i estradiol mo¿- na uznaæ za standard w dopochwowej ETZ.
120 100 80 60 40 20 0
0 4 8 12 16 20 24 tyg.
Ryc. 9. Odsetek kobiet kontynuuj¹cych udzia³ w bada- niu [17]
tabl. E2
krem EEC
Summary
Authors present review of articles about the use of vaginal tablets containing 25 µg of 17β-estradiol in the treatment of urogynecological complaints resulting from estrogen defi- ciency in peri- and postmenopausal women. Data shows that dose of 25 µg of 17β-estradiol does not have clinically significant systemic activity. Till now, if properly used, vaginal ta- blet containing 25 µg of 17β-estradiol does not show stimulating activity on endometrium.
Authors consider that medicaments containing estradiol ad estriol are both standards in mo- dern vaginal estrogen therapy. Vaginal tablet containing 17β-estradiol are noticed by most of the patients as more comfortable ad hygienic than vagitories and creams.
Key words: vaginal estrogen therapy, menopause, urinary incontinence, atrophic vaginitis
P
Piiœœmmiieennnniiccttwwoo
1. Petri E. Urogenital aging. Wyk³ad na sympozjum Reoperacje w ginekologii. Lublin 2004.
2. Abrams P, Cardozo L, Khoury S, et al. Incontinence. 2nd International Consultation on Incontinence 2002 Paris Plymbribge Distributors Ltd.
3. Whitehead M, Godfree V. Hormone Replacement Therapy – Your Questions Answered. 1998 Lancs Parthenon Publishing Group Limited.
4. Cardozo L, Staskin D. Textbook of Female Urology and Urogynaecology 2001. London Taylor & Francis, A Martin Dunitz Book.
5. Notelovitz M, Funk S, Nanavati N, et al. Estradiol Absorption From Vaginal Tablets in Postmenopausal Women. Obstet Gynecol 2002: 99 (4): 556-62.
6. Nilsson K, Risberg B, Heimer G. The vaginal epithelium in the postmenopause-cytology, histology and pH as methods of assessment. Maturitias 1995; 21: 51-6.
7. Brizzolara S, Killeen J, Severino R. Vaginal pH and parabasal cells in postmenopausal women. Obstet Gynecol 1999; 94: 700-3.
8. Bachman G. Urogenital ageing: an old problem newly recognized. Maturitas 1995; 22: S1-S5.
9. Notelovitz M. Urogenital aging: Solutions in clinical practice. Int J Gynaecol Obstet 1997; 59: S35-S39.
10. Martin PL, Yen SSC, Burnier AM, et al. Systemic absorption and sustained effects of vaginal estrogen creams. JAMA 1979; 242: 699-700.
11. Baker VL. Alternatives to oral estrogen replacement: Transdermal patches, percutaneous gels, vaginal creams and rings, implants, and other metods of delivery. Obstet Gynecol Clin North Am 1994; 21: 271-97.
12. Nilsson K, Heimer G. Low-dose oestradiol in the treatment of urogenital oestrogen deficiency – a pharmacokinetic and pharmacodynamic study. Maturitas 1992; 15: 121-7.
%
13. Iosif CS, Bekassy Z. Prevalence of genito-urinary symptoms in the late menopause. Acta Obstet Gynecol Scand 1984; 63: 257-60.
14. Mettler L, Olsen PG. Long-term treatment of atrophic vaginitis with low-dose oestradiol vaginal tablets.
Maturitas, 1991; 14: 23-31.
15. Simunic V, Banovic I, Ciglar S, et al. Local estrogen treatment in patients with urogenital symptoms.
Int J Gynaecol Obstet 2003; 82 (2): 187-97.
16. Dugal R, Hesla K, Sordal T, et al. Comparison of usefulness of estradiol vaginal tablets and estriol vagitories for treatment of vaginal atrophy. Acta Obstet Gynecol Scand 2000; 79: 293-7.
17. Rioux JE, MD, MPH, Devlin M Corinne, MD, Gelfand Morrie M. 17β-Estradiol Vaginal Tablet Versus Conjugated Equine Estrogen Vaginal Cream to Relieve Menopausal Atrophic Vaginitis. Menopause 2000;
7 (3): 156-61.
18. Sindberg EP, Rasmussen H. Low-dose 17β-estradiol vaginal tablets in the treatment of atrophic vaginitis:
a double-blind placebo controlled study. Eur J Obstet Gynecol and Reprod Biol 1992; 44: 137-44.
A
Addrreess ddoo kkoorreessppoonnddeennccjjii
I Klinika Ginekologii i Onkologii Ginekologicznej I Katedra Ginekologii i Po³o¿nictwa
Uniwersytetu Medycznego w £odzi Szpital im. M. Madurowicza ul. Wileñska 37
94-029 £ódŸ tel.: + 48 42 686 04 71
e-mail: grzegorz.4838843@pharmanet.com.pl, edytawlazlak@wp.pl
