Widok Między złotym a srebrnym wiekiem kultury hiszpańskiej. Olsztyn, 25-27 września 2007

373 Miêdzy z³otym a srebrnym wiekiem kultury hiszpañskiej

HUMANISTYKA I PRZYRODOZNAWSTWO 13 Olsztyn 2007

MIÊDZY Z£OTYM A SREBRNYM WIEKIEM KULTURY HISZPAÑSKIEJ

OLSZTYN, 25-27 WRZEŒNIA 2007

Organizatorzy: Ambasada Hiszpanii w Polsce, Instytut Cervantesa w Warszawie, Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmiñsko-Mazurskiego w Olszty- nie, Instytut Kulturoznawstwa Olsztyñskiej Wy¿szej Szko³y Informatyki i Zarz¹dzania w Olsztynie.

Miêdzynarodowa konferencja, która odby³a siê we wrzeœniu bie¿¹cego roku w Tomaszkowie ko³o Olsztyna, wpisuje siê w cykl spotkañ poœwiêconych myœli i kulturze hiszpañskiej. Nawi¹zuje do ubieg³orocznego olsztyñskiego seminarium pt. „Hiszpañska myœl filozoficzna i spo³eczna. Rekonesanse” (Olsztyn, 16-17 mar- ca 2006), zorganizowanego pod auspicjami Ambasady Hiszpanii w Polsce i In- stytutu Cervantesa w Warszawie, które w za³o¿eniu mia³o zainaugurowaæ cy- kliczne dyskusje hiszpañskich i polskich uczonych na temat najwartoœciowszych dzie³ hiszpañskiej kultury, zw³aszcza zaœ dokonañ filozoficznych. Organizatorzy mieli na uwadze przede wszystkim trzy cele, które wydaj¹ siê mieæ charakter nieprzemijaj¹cy: zintegrowanie polskich uczonych zajmuj¹cych siê profesjonalnie kultur¹ (przede wszystkim filozofi¹) hiszpañsk¹, przynajmniej czêœciowe zaspo- kojenie rosn¹cego zapotrzebowania olsztyñskich studentów i szerszej publiczno-

œci na wiedzê o kulturze Hiszpanii oraz umo¿liwienie, zw³aszcza m³odym ludziom, spotkania z mniej znan¹ w Polsce dziedzin¹ badañ humanistycznych. Spotkanie to mia³o charakter rekonesansu, pierwszego – dla wielu – zetkniêcia siê z szerzej prezentowan¹ problematyk¹ badañ nad kultur¹ hiszpañsk¹ i iberoamerykañsk¹.

Jego trwa³ym efektem jest praca pt. Z kultury hiszpañskiej i latynoamery- kañskiej. Filozofia – literatura – mistyka (Olsztyn 2006). O olsztyñskim spo- tkaniu mówiono na licznych spotkaniach naukowych i konferencjach w Hiszpa- nii (w tym tak¿e na odbywaj¹cym siê we wrzeœniu 2006 r. XV Seminario de Historia de la Filosofía Espanola e Iberoamericana w Salamance) czy na impre- zach organizowanych przez Asciación del Hispanismo Filosófico, kierowan¹ przez Jose Luisa Morê, uczestnika konferencji olsztyñskiej.

Has³o tegorocznej konferencji – „Miêdzy z³otym a srebrnym wiekiem kultury hiszpañskiej” – zosta³o nieco bardziej sprecyzowane ni¿ temat spotkania ubieg³o- rocznego, niemniej nadal na tyle szeroko, by pozostaæ otwarte na ró¿norodnoœæ

374 Recenzje i omówienia

przedmiotów refleksji oraz perspektyw interpretacyjnych. Zachêcaj¹c uczonych i studentów do udzia³u w konferencji, organizatorzy argumentowali, i¿ bogactwo, ró¿norodnoœæ i uniwersalne walory myœli i sztuki hiszpañskiej stanowi³y przez stulecia Ÿród³o inspiracji kultury œwiatowej, zapocz¹tkowywa³y nowe idee oraz kszta³towa³y postawy intelektualne, etyczne i estetyczne w wymiarze powszech- nym. W pewnej mierze równie¿ okreœlaj¹ one nasze dzisiejsze ¿ycie i dlatego zas³uguj¹, by podj¹æ nad nimi refleksjê i wskazaæ to, co w nich do dzisiaj ¿ywe i inspiruj¹ce.

Kongres, zainaugurowany przez w³adze obu organizuj¹cych go olsztyñskich uczelni, rozpocz¹³ siê wyk³adem ciesz¹cej siê miêdzynarodowym uznaniem wy- bitnej znawczyni teatru hiszpañskiego, autorki wielu znacz¹cych w œwiatowej ibe- rystyce publikacji, prof. Urszuli Aszyk z Instytutu Studiów Iberyjskich i Ibero- amerykañskich Uniwersytetu Warszawskiego. Prof. Aszyk przedstawi³a szerok¹ wizjê hiszpañskiego teatru „z³otego wieku”. Do tej tematyki nawi¹zywa³ m.in.

referat kolejnej wybitnej ekspertki w tej dziedzinie – kieruj¹cej Zak³adem Ibery- styki na Uniwersytecie Wroc³awskim prof. Beaty Baczyñskiej, która mówi³a o topice „z³otego wieku” w twórczoœci Calderona de la Barca. Pierwszego dnia wyst¹pi³ tak¿e œwiatowej s³awy hispanista prof. Nelson Orringer z Uniwersyte- tu Connecticut w USA. Przedstawi³ on panoramê twórczoœci hiszpañskiego

„srebrnego wieku”. W swoim referacie nawi¹zywa³ czêsto do polskiej twórczoœci filozoficznej i artystycznej. Pierwszy dzieñ spotkania zakoñczy³o piêkne wyst¹- pienie prof. Stephanie Orringer, mówi¹cej o mistycznej poezji Pedro Salinasa i cytuj¹cej jego strofy. Referaty prof. Urszuli Aszyk i prof. Nelsona Orringera zakreœli³y czasowe i ideowe granice, w których porusza³y siê póŸniejsze rozwa-

¿ania uczestników konferencji.

Referat o kondycji hiszpañskiej filozofii w dobie Oœwiecenia prof. Jose Marii Garcii Gómeza-Herasa z Uniwersytetu w Salamance, znanego w Hiszpanii m.in.

z prac diagnozuj¹cych wspó³czesnoœæ, przesuwa³ konferencyjne rozwa¿ania ku czasom nam bli¿szym. Mogliœmy siê m.in. zaznajomiæ z koncepcj¹ dr. hab. Mie- czys³awa Jag³owskiego z Instytutu Filozofii UWM, który mówi³ o obecnoœci idei gnostyckich w kulturze Hiszpanii.

Ostatnim akcentem konferencji by³ „okr¹g³y stó³” (mesa redonda) poœwiê- cony myœli wybitnego filozofa hiszpañskiego Pedra Laina Entralgo. Moderato- rem tego spotkania by³ dyrektor ds. kultury Instytutu Cervantesa w Warszawie, Juan Dawid Marina López. Zarys pogl¹dów Laina Entralgo przedstawi³ jego uczeñ, przyjaciel i intelektualny spadkobierca, cz³onek Hiszpañskiej Akademii Królewskiej, prof. Diego Gracia Guillen z Uniwersytetu Complutense w Madry- cie. Za sto³em zasiedli tak¿e dr Krzysztof Urbanek z Wy¿szej Szko³y im. Bog- dana Jañskiego w Warszawie i dr Górski z Akademii Sztuk Piêknych w War- szawie. Dyskusja nad myœl¹ Laina Entralgo niespodziewanie zosta³a skierowana

375 Miêdzy z³otym a srebrnym wiekiem kultury hiszpañskiej

ku okolicznoœciom spo³ecznym i politycznym, w jakich ten filozof tworzy³, wywo-

³uj¹c niema³e kontrowersje miêdzy uczestnikami.

W trakcie trwania obrad odby³a siê równie¿ prezentacja nowoœci wydawni- czych. Kongres zamkn¹³ radca Ambasady Hiszpanii w Warszawie Jose Manuel Ramirez Arrazola, który przyby³ do Tomaszkowa wraz z ma³¿onk¹.

Wielu uczestników konferencji podkreœla³o potrzebê kontynuacji tego rodzaju interdyscyplinarnych spotkañ, otwartych na te dziedziny badañ, które s¹ znacznie mniej znane. Niew¹tpliwie kongres w Tomaszkowie by³ bardzo dobr¹ okazj¹ do poszerzenia horyzontów intelektualnych i nawi¹zania osobistych kontaktów z wybitnymi ekspertami reprezentuj¹cymi ró¿ne dziedziny humanistyki. Dlatego zamierzamy w przysz³oœci organizowaæ w Olsztynie kolejne konferencje poœwiê- cone kulturze Hiszpanii, najlepiej w cyklu dwuletnim. Zapraszamy na nie ju¿ dzi- siaj. Najbli¿szy planujemy na rok 2009.

Marta Œliwa