Tadeusz Krahel
"Kultūru kryžkeleje", red. kol. J.
Jurginis, Vilnius 1970 : [recenzja]
Studia Theologica Varsaviensia 12/2, 286
286 SPR A W O Z D A N IA I RECENZJE [30] Kulturu kryźkeleje (red. kol. J. J u r g i n i s i in.), Vilnius 1970, Mintis,
8° ss. 238, nlb. 2.
Pod znamiennym tytułem KultQ.ru kryźkeleje (Na skrzyżowaniu kultur) uczeni litewscy wydali jubileuszową księgę z okazji 400-lecia Biblioteki Uniwersyteckiej w Wilnie (1570—1970). Zawiera ona 9 prac. Trzy pierwsze dotyczą samej biblioteki. L. V l a d i m i r o v a s w rozprawie 400 metu
kultüros, svietimo ir mokslo tarnyboje (400 lat w służbie kultury, oświaty
i szkoły) kreśli początki biblioteki Akademii Wileńskiej, narastanie księgo zbioru i jego dzieje do czasu przekazania jezuitom wileńskim księgozbioru biskupa sufragana wileńskiego Jerzego A 1 b i n u s a w 1570 r. po czasy współczesne. Jest to najobszerniejsza z opublikowanych tli prac (s. 5—88), oparta głównie na literaturze (przeważnie polskiej) i częściowo na mate riale rękopiśmiennym. Kolejny artykuł, V. C h o m s k i s a Vilnious uni-
versiteto kartograiiniai rinkiniai (s. 89—106), poświęcony jest zbiorom kar
tograficznym, wśród których bardzo ważne miejsce zajmuje kolekcja Joa chima L e l e w e l a , przekazana w 1925 r. Uniwersytetowi Wileńskiemu. J. P e t r a s k i e n e zaś w dysertacji Rankrastynas (Zbiór rękopisów, s. 107— 133) omawia dzieje zbioru rękopisów oraz krótko charakteryzuje jego zasoby.
W następnych trzech pracach omówiono zagadnienia dotyczące obserwa torium astronomicznego (P. S l a v e n a s , Senoji Vilnious astronomine ob-
servatorija, s. 134—143), dramatu i teatru Akademii Wileńskiej w XVI—
XVIII w. (В. К a z 1 a u s k a s, XVI—XVIII a. Vilnious akademijos drama
ir teatras, s. 144—172) oraz historii w litewskich szkołach jezuickich (głów
nie w Akademii) w XVIII w. (A. S i d l a u s k a s , Isłorija XVIII a. Lietuvos
jezuitu mokyklose, s. 173—209). Ostatnie trzy artykuły dotyczą osób zwią
zanych z Wileńskim Uniwersytetem bądź przez studia bądź przez pracę nau kową w nim: Wincentego S m o k o w s k i e g o (J. J u r g i n i s , Studento
Vinco Smakausko nuopelnas, s. 210—214) orientalisty Józefa Juliana S ę
k o w s k i e g o , znanego też pod pseudonimem Barona B r a m b e u s a (J. J u r g i n i s , Barono Brambeuso Alma Mater, s. 215—220) oraz Józefa Ł u k a s z e w i c z a , rewolucjonisty i uczonego (V. M e r k y s , Juozapas
Lukosevicius — revoliucionierius ir mokslininkas, s. 221—239).
Zamieszczone prace, jakkolwiek mają różną wartość, są pomocne w ba daniach nad dziejami Akademii i Uniwersytetu Wileńskiego. Przyjemna zaś szata graficzna książki umila niewątpliwie z niej korzystanie.
