Szymański Henryk

1

SPIS ZAWARTOŚCI

TECZKI

«/

2 f

I ./l. Relacja

h . h

k

1./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora

"I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora -—

"II. Materiały uzupełniające relację -—

III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora —

III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. —

III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) —- III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 —✓

III./5. Inne ..r—- IV. Korespondencja

VI Fotografie V. Nazwiskowe

2

3

P o d g ó r z y n , d n i a 2 9 m a j a 1 9 8 8 a

D r o g i Z y g m u n c i e ! '

B a r d z o s e r d e c z n i e d z i ę k u j ę za o b y d w i e p o c z t ó w k i , k t ó r e o t r z y m a - / e m

23

j i k $ ś w i a d o m o ś ć , l u b i s z pisać, ja t e z w i e c sie d o b r z e r o z u m i e m y m v . Ż o n a wvj jcha/a. d z i s i a j n - pa r e d n i u o P o z n a n i a , n a l e ż y t a m do K o / a Z b o w i d u p r z y S z p i t a l u W o j s k o w y m , p o n i e w a ż p r a c o w a ł a w P r z y f r o n t o ­ w y m s z p i t a l u od p o - c z a t k u l u t e g o do m a j a 194 5 r. p o d c z a s d z i a ł a ń w o j e n n y c h , n a l e ż y tam p o n i e w a ż s z u k a l i d z i u r y w c a / y m w n a s z y m zarzs d z i e w o j e w ó d z k i m , z r e s z t ą w i e s z sam n a j l e p i e j jak to b y w a , t v m b a r - d z i e j że n i e j e s t e ś m y ze w s c h o d u , a. n a s t r o c h ę b y / y c h w i ę ź n i ó w n i e

*- V . .

luli' , z p o w d u t y c h d w ó c h n a s z y c h e m e v y t u r y i r e n t y . M a j a p o d o b n o p ł a c i ć n a m o d s z k o d o w a n i e z r e s z t ó w k i k tóra_ p o z o s t a / a k t ó r ą _ w y p / a c a l i

tzw k r ó l i k o m d w o ś w i a d c z e l n y m , ale jak to u nas, p o d o b n o t e r a z sie d o ś ć d u ż o z g ł o s i ł a co p o d o b n o s i e d z i e l i , t y l k o n i e r o z u m i e m i n i e - t y l k o ja, d l a c z e g o z w l e k a l i , c z a s t eż ż e b y n a r e s z c i e s k o ń c z y l i p r z y j mowariie do Z B o w i d u , z r e s z t ą n a l e ż y t y l e t a t a / a ^ t w a , a s z c z e g ó l n i e ci o u t r w a l a n i e t z w w ł a d z y l u d o w e j , o p / a c a m zreszta__ s k ł a d k i i na z e b r a n i a nie c ho d z ę , jnk sie p o p a t r z y n a t y c h p s u d o b o h a t e r o w ob-

w \

wi-> s z o n y c h m e d a l a m i n i e w i a d o m o za co o t r z y m a n y c h , k a c a p s k i s ys t e m . W s p o m i n a s z że nie uda/. sie T o b i e p o r a ź t r z e c i w y p / y n a c z r e s z t ą jako

U , v " —

lekarz s a m n a j l e p i e j w i e s z ze co za diazo to n i e z d r o w o , zresztą^ z t y m T w o i m z d r o w i e m to też n i e jest n a j l e p i e j , a k o ń c z y s z

60

ż/c:iu n i e j e d n o ż e ś m y p r z e s z l i .

Wspomni-/.eś o ś.p. U e ń k u S z y m a ń s k i m , b y l i ś m y r a z e m a r e z t o w a n i , g d y z o s t a / e m z P l a c u k a s z u b s k i e g o p r z e w i e z i o n y n a G e i s t a p o to on

jiiiż p r z e b y w a / , b y / m o c n o m a l t r e t o w a n y , ale n i e j a k i w a t / y b // t a k i b y / w y t r z y m a n y , w '^e s t ą p o g d y b y / e m n a u b i k a c j i w Gd yni w p i w n i c y to go tam w o d a o b l e w a l i . W G d a ń s k u na G e s t a p o w a N e u g a r - t e n ja b y / e m na c e l i nr.

1

2

zi 'wali n a k o r y t a r z to m i m o woli sie^ c o ś n i e c o ś s / y s z a /o , ale od n i e g o sie n i c n i e d o w i e d z i e l i . Z r e s z t ą w j e d n y m t r a n s p o r c i e ż e ś m y p r z y j e c h a l i d n i a

2

824

I

8 2 5

\ kjo/o P o d g ó z y n a , i odi/wezi/ n m i e też w d o m u . P o z a t y m b y / ze m n a J w celi r ó w n i e ż k o l e g a M a k s D e y n a , nr. 1 8 2 3 9 , p r a c o w a / w Gćivni w

s k l e p i e z mat- r i a / a m i na t)SwieJ;o j a ń s k e i j ,p o d c z a s o k u p a c j i , ro

w o j n i e d u z ó lat p / y w a / jako m o t o r z y s t a na t r a w l e r a c h , m i e s z k a o b e c -

\J cnie p r z y ul. Ś l ą s k i e j 7 2 / 2 9 , tel. 2 o - 5 1 - 6 7 , o n wie o n ś.p. M y ś -

s/ \

l i w k u k t ó r y s i e ^ o t r u / na celi nr. 1, a M a k s b y / a r e s z t o w a n y w p a ź ­ d z i e r n i k

1942

4

n e k po l e we j s t r o n i e jak sie szło n a s t a c j e , k t ó r y z o s t a / z b o m b a r d o ­ w a n y p o d c z a s n a l o t y d z i e n n e g o w 1 9 4 4 r. Pozat.ym w S o p o c i e m i e s z k a

^ t e z n a s z K o l e g a B o l e s ł a w P i o t r o w s k i , S o p o t , F r . N a r o d o w e g o 3 6 / 1 5 , tul 5 1 _ 2 4 - o 6 , p r z e d w o j n a m i e s z k a ł w K a c k u , i c h o d z i ł do h a n d l ó w k i w . G d a ń s k u , o n b y ł z w i ą z a n y z M y ś l i w k i e m k t ó r e do n i e g o c n o d z i ł . T n k / s a m o b y ł a r e s z t o w a n y ś.p. L u d w i k ^ a l a s i k , p r z e d w o j n a v b'/ł na, Z a w i d z y

C z a r n y m b o s m a n e m , w w 1 9 3 8 r * nop/£pał p r z e z A f r v k e v do S t a n ó w Z j e d n o ­ c z o n y c h n a " P o l e s z u k u " d o p ł y n ę l i tam d n i a 1 w r z e ś n i a 1 9 3 9 r. P o d c z a s w o j n y pływa/lw k o n w a j a c h a l i a n c k i c h do A n g l i i , a p o t e m n a d a l e k i w s c h ó d i n i e m c y i ch d r a b n e j i o k o ł o 1 5 o o m i l od A u s t r a l i i i p r z e t r a n s p o r t o w a l i ! w z d ł u ż g r a n i c i b r z e g ó w H i s z p a n i i i F r a n c j i , p r z e b y w a / w o b o z i e j e ­ n i e c k i m w B r e m i e i z o s t a ł z w o l n i o n y p o j e c h a ł do W - w y i t a m go s k i e r o ­ w a l i do pracy^K w k o n s p i r a c j i do ^ d a n s k a b y ł t e z z w i a d y z M y ś l i w k i e m , a r e s z t o w a n y z o s t a ł t e z d n i a

2 6

1 1 . 4 2

1

1 9 tys. p o t e m go z w n o w u b r a l i n a p r z e s ł u c h y do Gdaś/ika b a r d z o t w a r d y k o l e g a * po w o j n i e b y ł w -^zwinowie z a b e z p ’e t z y ł t a m d w a n i e w y k o n c z o n e

j a c h t y , j e d e n sie u t o p i ł

2 - 3

^ W t-

P o w o j n i e p ł y w a ł jako* k a p i t a n na d a l e k i w s c h ó d spo Ifckałem go r r z y p a d o g d z i e p ^ z i e p r a c o w a ł e m p r z e z 3 l a t a w S . P . R . M .

11

19*37

do 1 9 5 9 r. p r z e z t r z y lata, tam ż e ś m y sie^ s p o t k a l i i p o w i e d z i a ł ze r o b ^ o s t a t n i r e j s m a t e g o p ł y w a n i a d o s y ć i i d z i e n a d y r e k t o r a P C W .

w G d y n i i r z e c z y w i ś c i e z r o b i ł o s t a t n i r e j s o t o je g o n e k r o l o g ś.p.

l u d w i k W a l a s i k s t a r s z y o f i c e r s/s " ^ a r i a n ,B u c z e k " z m a r ł t r a g i c z n i e w d n i u

8

1958

" P o z a w y p r a w a ^ W ł a d y s ł a w a W a g n e r a p r z e z A t l a n t y k n a " Z j a w i e / z m i e n i a j j a c h t t r z y k r o t n i e na " Z j a w a 1", 11 i 1 1 1 / p r z e p ł y n ą ł r ó w n i e ż 1 9 M / M p o l s k i j a c h t " D a l " z k p t . S w i e ^ t o c h ł o w s k i m , a w r o k u 1 9 3 8 / 3 9 j a c h t

" P o l e s z u k " pod d o w ó d z t e m k a p i t a n a W a l a s i k a . m a m j e g o z d j e c i e s p r e ­ z e n t o w a n e i jeg o l i s t ^ 1 9 4 7 r. o r a z o s t a t n i e z d j ę c i a z r o b i o n e z n i m i jeg o ż o n a ^ w D z i w n o w i e , p r z e d o s t a t n i m r e j s e m . Mieszkteł w G d v n i w b l o k a d y Z U s u . k o ł o k o ś c i o ł a n a W z g ó r z u NowiJtki, w t y m b l o k u g d z i e m i e s z k a ł ś.p. M a r i a n ffac z k i e w i c z , b y ł e m w m i e s z k a n i u u j e d n e g o i u d r u g i e g o , O j c i e c ^ a l a s i k a s t a r y m a r y n a r z p ł y w a ł j e s z c z e na źarlow/ich m i a ł połowę^ d o m k u w Dziwn^fiwe i na emerutfturze p r a c o w a ł ^ jako n o r t i e r

" B e l o n i e " a w i e c jak w i d z i s z n i e j e d n o w i e m i m a m u d o k u m e n t o w a n e p o ­ m im o , że n i e m i e s z k a m od t y l u lat w G d y n i . Z r e s z t ą w Rumi i i m m p o e h o w p -

V-

n a s i o s t r - e ^ k t ó r e z m a r ł a 4 c z e r w c a 1 9 3 8 r. w p / K a t e r a z b e d z i e juz

5

= 3 = ...

5

p r z s n o c o w a c to m o ż n a s o b i e s p o k o j n i e o w s z y s t k i m p o r o a m a w i a c . G d y b'd e n a W y b r z e ż u to p r z e d z w o n i e do Ivia&sa D e y n y , i z B o l i e m P i o t r o w s k i m , z r e s z t ą k i e d y j e s t e m w S o p o c i e to z a w s z e go o d w i e d z a m , b a r d z o b l i s k o

v

u t r z y m u j e sie^ n a s z a z n a j o m o ś ć . B a r d z o m i s z k o d a t e ż s.p. G w i d o n a H a r t ę l a n i e p o t r z e b n i e w y s z i o tyl e s praw, j e s t e m p r z e k o n a n y że to go t r o c h ę t e ż d o b i t o n i e k a ż d y j e s t u r z e d n i k i e m , i n i e p r z y k ł a d a w a r t o ś c i do p a p i e r k ó w , a c z a s a m i to sie n a k i m ś m ś c i . Z r e s z t ą m a m d u ż o s e n t y m e n t u do d o m u n a P l a c u faaszubksim 11 p r z e c i e ż t a m p r z e p r a c o w a A e m 6 b a r d z o d o b r y c h i m i / y c h lat, od

2 8

1 2 . 1 9 3 6

26

1 1 . 1 9 4 2

p i s z e p r z e w a ż n i e r a n o ł u b i e w s t a ć i n i k t m i n i e p r z e s z k a d z a . N a c a X e s z c z e s c i e otrzymacie ta_ piękna, m a s z y n ę ^ do p i s a n i a d w a l a t a ' t e m u , w t y m t y g o d n i u o t r z y m a / e m l i s t z B a w a r i i , że t e n P a n u którepro t y l i ś m y bedzi z wycieczka.^ ze s w o i m i s t u d e n t a m i p r z y j e d z a z K r a k o w a i b e d z i e m i e s z k a j p r z e z d w a d n i od 2 b.m. w i e c z o r e m do 4 b.m. b a r d z o sie c i e s z e , ze

s p o t k a n i a u r o d z i ł • ^ ^ * v ^

A sie w i g 3o

°<*«e

k a ż d y m a s e n t y m e n t do s w o j e g o m i e s / c a u r o d z e n i a . M o j a Matka, t e ż z a w s z e marzy4<t ż e b y p o j e c h a ć do W e s t f a l i i g d z i e s i e ^ u r o d z i / a i t a m b v X ich d o m J e s t p ó ź n o w i e c z o r e m i p o w o l i b ę d ę k o ń c z y ^ m ó j list.

1

p r o s z ę n a p i s z l i s t ale n a j l e p i e j w k o p e r c i e i n a d u ż y m a r k u s z u . J e s z c z e r a z s e r d e c z n e p o z d r o w i e n i a d l a C i e b i e , o r a z z o n y w r a z z R o ­ d z i n a " C z o / e m - C z u w a j " ■

i

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

S Z Y M A Ń S K I H E N R Y K T H H G d y n i a Sz Sz P o d h m p r z e d wojną.

N a p r z e ł o m i e X l / X l l 1939r. w h a r c e r s k i m ś r o d o w i s k u G d y n i p o w s t a ł a o r g a n i z a c j a o n a z w i e T a j n y H u f i e c H ar c e r z y . M ł o d z i h a r c e r z e z a p r o p o n o w a l i z n a n e m u im s p r z e d w o j n y S z y m a ń s k i e m u , a b y objął k i e r o w n i ­ ctwo, n a co t e n w y r a z i ł zgodę. i.I.i940r. wydał r o z k a z o r g a n i z a c y j n y n r 1, w k t ó r y m p ow o ł a ł do ż y c i a T a j n y H u f i e c H a r c e r z y . Do h u f c a m o g l i n e l e ż e ć h a r c e r z e o d 16 lat. J a k o cele d z i a ł a n i a k - d a h u f c a p r z y j ę ł a p r z e d e w s z y s t k i m w y c h o w a n i e w myśl z a s a d p r a w a i p r z y r z e c z e n i a h a r c e r s k i e g o , p r z y s t o s o w u j ą c je do w a r u n k ó w o k u p a c y j n y c h , oraz p r z y g o t o w a n i e m ł o d z i e ż y do s ł u ż b y w o j s k o w e j n a w y p a d e k z b r o j n e g o w y s t ą p i e n i a n a r o d u p o l s k i e g o — p r z e c i w o ku p a n t o w i . W k o ń c u 194ir. S z y m a ń s k i n a w i ą z a ł k o n t a k t z d z i a ł a j ą c ą n a t e r e n i e G d y n i o g ó l n o p o l s k ą o r g a n i z a c j ą S z a r e S z e r e g i i zgł o s i ł a kc e s c a ł e g o h u f c a do tej o r g a n i z a c j i . O d tego c z a s u T H H dzi a ł a ł w s k ł a d z i e Sz Sz, ale z a c h o w a ł d o t y c h c z a s o w ą str u k t u r ę .

K .C i e c h a n o w s k i , R e g i o n a l n e , [w:] W a l k a p o d z i e m n a . , s. £10.

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

J)yX /{^w o O i/w S ktA j u H H ^

^ i

Hm Henryk Szymański, syn Jozefa i Zofii z domu Więckowskiej

ur. 24.09.1921r. w Poznaniu- zmarł 11.10.1981r. w szpitalu Wejherowa Przed I979r. od 16 lat był drużynowym D.H. im. K s . Skorupki.

W 1939r. ochotniczo kopał rowy i schrony. Od początku okupacji nie­

mieckiej w konspiracji harcerskiej. 1.I.1940r. powołał Tajny Hufiec Harcerzy, którym kierował do 26.X I .19 4 2 r ., potem więzień Gestapo i w KC Stutthof , ucieka w czasie marszu śmierci z Wejherowa.

W latach 1945-48 kieruje Morskim Rejonem Harcerzy w Gdyni. W la­

tach 1956-57 wraz z Phm. Hubertem Reglinskim, innymi i mną bierze udział w reaktywowaniu ZHP. Zabrano mu Rejon, potem Hufiec, prze­

niesiono do Chorągwi. Od 9-IV.1959r. w Gdyni w Środowisku Stutt- hofiaków. Żyje żona Elżbieta Szymańska - Gdynia 3*Maja 27/100

H & g k '- f j & b i k o - j ( y w b U * v v O i r ( b

32

33

34

35

36

37

38

39

40

H enryk Szymański, ps. „Samotny Jastrząb” (1921-1981)- harcmistrz, komendant THH156.

41

42

43