O I NTUICJACH M ATEMATYCZNYCH
JERZYPOGONOWSKI1
Zakład Logiki i Kognitywistyki UAM pogon@amu.edu.pl
O intuicjach matematycznych mówi si˛e zarówno w rozprawach z filozofii matema- tyki, jak te˙z w pracach po´swi˛econych dydaktyce matematyki. Chcemy w tym odczycie zwróci´c uwag˛e na to, ˙ze rozwa˙zany termin rozumiany jest w obu tych przypadkach inaczej. W pierwszym z nich chodzi o kontekst odkrycia, natomiast w drugim chodzi o co´s, co nazwiemy kontekstem przekazu. Oba te konteksty s ˛a oczywi´scie powi ˛azane tak˙ze z kontekstem uzasadnienia w matematyce.
Odniesiemy si˛e do kilku wypowiedzi filozofów, matematyków oraz dydaktyków na temat intuicji matematycznych. Zaproponujemy stratyfikacj˛e tych intuicji, przyj- rzymy si˛e ich oddziaływaniu oraz historycznej zmienno´sci, zastanowimy nad ´zródłami intuicji matematycznych. Szczególn ˛a uwag˛e po´swi˛ecimy obja´snieniom intuicyjnym w kontek´scie przekazu, obejmuj ˛acym dydaktyk˛e matematyki.
Wykorzystane notatki własne
Pogonowski, J. 2011. Intuicja matematyczna – kilka uwag. Investigationes Linguisticae XXIII, 82–105.
Pogonowski, J. 2012. Kilka uwag o intuicji matematycznej. Filozofia Nauki Rok XX, Nr 2 (78), 107–113.
Pogonowski, J. 2012. Intuicja matematyczna w działaniu. W: Goli´nska-Pilarek, J., Wójtowicz, A. (Eds.) Identyczno´s´c znaku czy znak identyczno´sci? Ksi˛ega jubileuszowa dedykowana Profesorowi Mieczysławowi Omyle z okazji siedemdziesi ˛atej rocznicy urodzin. Wydaw- nictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012, 139–151.
Pogonowski, J. 2016. Kontekst przekazu w matematyce. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Mathematicae Pertinentia8, 119–137.
Pogonowski, J. 2018. Paradox resolution as a didactic tool. W: Błaszczyk, P., Pieronkiewicz, B. (Eds.), Mathematical Transgressions 2015, Universitas, Kraków, 324–339.
Pogonowski, J. 2018. Intuicje a nabywanie wiedzy matematycznej. W: Murawski, R., Wole´n- ski, J. (Red.) Problemy filozofii matematyki i informatyki. Wydawnictwo Naukowe UAM, Pozna´n, 147–154.
Pogonowski, J. 20?? Intuitive explanations of mathematical ideas. W druku: Mathematical Transgressions 2017.
1Niniejsza notatka powstała w ramach projektu badawczego NCN nr 2015/17/B/HS1/02232 Aksjomaty ekstremalne: aspekty logiczne, matematyczne i kognitywne.
