Ŝ MAART 1933 No. 11 17e Jaargang $
- g
! N E D E R L A N D A KATOLIKO 1
Maandblad, officieel Orgaan van den Nederlandschen R.K. Esperantistenbond „Nederlanda Katoliko",
gevestigd te 's-Hertogenboscb.
Opgericht 29 A ugustus 1909. Bisschoppelijk en Koninklijk goedgekeurd
Cio per amo, nenio per forto. Tranc. cfe Safes}
Geestelijk Adviseur LAMB. J. J. M. POELL
8
Abonnementsprijs f 2.50 per jaar Eksterlanda J a ra b o n o f 3.—
Adres der Redactie:
P. M. BROUVZER Pahudstraat 134 's*Gravenhage.
Afzonderlijke nutpmers 20 cent.
AdvertentiCn 50 cent per regel.
Advertentien: DRUKKERIJ PIET SMITS, Tilburg.
D E TO EK O M ST?
Een van de motieven, die sommigen afhoudt van de Esperanto»
studie, is de twijfel aan de toekomst van Esperanto.
Het aantal were!dtalen is zo groot, beweren deze twijfelaars.
We wachten liever nog. Misschien komt er nog wel een „betere"
wereldtaal en dan zou onze moeite vergeefs geweest zijn, zeggen sommigen. Anderen wachten tot de taalgeleerden een uitspraak hebben gedaan of totdat de overheid uit de bestaande wereldtalen een keuze zal hebben gemaakt.
N u is het een feit, dat er nog andere wereldtaalsiestemen bestaan.
Als we echter vragen, waar worden die siesteraen gebruikt, dan is 't antwoord: hier en daar, Op de vraag waar Esperanto ge»
bruikt wordt kunnen we antwoorden: overal, en wel door alle rangen en standen.
N a Esperanto van Dr. L. Zamenhof kwamen o.a. Latino sine flexione <1903, G. Peano>, Ido <1907, de Beaufort en Conterat>, Occidental <1922, E. v. Wahl>, Novial <1928, O. Jespersen>, Nov. Esperanto <1929 R. de Saussure>. A1 deze siestemen zijn opgebouwd naar het voorbeeld van ons Esperanto. Feit is dat de otidste, Esperanto, ook nu nog, niettegenstaande de „verbete=
ringen" door anderen aangebracht, de meeste beoefenaars heeft en dat geen enkel siesteem kan wijzen op een voortdurende groei.
Zeker, Esperanto wordt nog lang niet algemeen gebruikt. De taalwetenschap houdt zich afzijdig, al kunnen we ons beroepen op uitspraken' van taalgeleerden.
Dr Gerlach Royen ofm. zegt, dat geen taalkundige, die zijn
145
tijd begrijpt, staande kan houden, dat E. een ijdele utopie is gebleken.
De overheid begint meer en meer in te zien, dat Esperanto een niet te onderschatten kultuurbelang is. Als we vasthouden aan onze eis: E. op de lagere scholen, en we doen dat internationaal, dan is de toekomst van E. niet onzeker. Temeer daar de moderne techniek met radio en snelverkeer de behoefte aan een wereld=
hulptaal steeds zal doen groeien. Die wereldtaal zal geen andere zijn dan Esperanto, dat niet meer verdrongen kan worden, ook niet door een ,,betere”, die „ln teorie" zeker mogelik is.
De twijfelaars aan de toekomst van Esperanto behoeven niet langer met die twijfel rond te lopen. W ij kunnen de algemene aan=
vaarding bespoedigen door 't aandragen van feiten. De feiten kun=
nen we laten getuigen voor de toekomst van Esperanto. Nodig is naast persoonlike propaganda het georganiseerd optreden naar buiten.
Wij Katolieke Esperantisten van Nederland moeten onze krachten verzamelen in onze landelike bond: Nederlanda Katoliko en er voor zorgen da t ĥet orgaan van deze ĥ o n d de Spreeĥtrompet is, ivaardoor ooĥ niet=Esperantisten, zuffen ĥunnen ĥoren en ver=
staan, dat Esperanto de taal voor de toekomst is.
Daarom moet, hoe dan ook, het orgaan van Nederlanda Katoliko blijven bestaan. Zonder orgaan is N .K . met stomheid geslagen.
V A N H E T H O O FD B E ST U U R .
B E G R O O T IN G 1933.
Inkomsten : U itgaven:
1> Contributie f 2 1 0 0 ,- 5> Orgaan f 1 400,- 2> Orgaan f 8 0 , - 6> I K U E f 2 6 0 ,- 3> Examencommissie f 2 5 0 ,- 7> Porti f 8 0 , - 4> Diversen f 2 0 , - 8> Vergaderingen f 2 5 0 ,- 9> Diversen f 1 0 0 ,- 10> Schulden f 175,74 11> Onvoorzien f 184,26
f 2 4 5 0 ,- f 2 4 5 0 ,-
Verklaring:
1> Eind 1932 waren bij de afdeelingen aangesloten ongeveer 800 leden, waarvan dus binnenkomt f 1600,— , daarnaast telt N.K. ongeveer 200 verspreide leden, waarvan we dus f. 500,—
mogen verwachten,- in totaal f. 2100,—
2> Aan abonnementen en losse nummers kwam in 1932 binnen
f. 22,90,- voor dit jaar mogen we dus wel rekenen op f. 20,— De
advertentie opbrengst der laatste maanden is schrikbarend laag,- ik
vrees zelfs wat al te optimistisch te zijn als ik ze dit jaar op
f. 60,— durf schatten. Vertrouwend evenwel op actieve medewerking der leden, waag ik het toch, en kom aldus tot een totaal van f. 80,—.
■ 3> Reeds mochten we f. 150,— ontvangen,- en volgens betrouw»
bare gegevens mogen we nog op f. 100,— hopen.
4> A an diversen <reglementen, brochures, enz.> is er vorig jaar f. 18,80 binnengekomen. N u door het drukken der reglements=
wijziging en aanvulling dezen weer in waarde gewonnen hebben, hoop ik, dat we dit jaar tot f. 20,— zullen geraken. <U weet toch nog wel: prijs 10 cents; voor afdeelingen 5 cents plus porto>.
5> In het afgeloopen jaar hebben we voor het orgaan f. 1500,—
uitgegeven; waarschijnlijk tengevolge van het feit, dat we schuld moesten inhalen. V oor het komende jaar meen ik echter met vrij groote zekerheid te kunnen berekenen:
Per nummer, 16 blz. met 4 blz. extra oefenrubriek, oplaag 1200 f. 107, —, d.i. per jaar f. 1284,—; frankeering bij abonnement f. 100,— ; redactie onkosten f. 16,—; totaal f. 1400, — .
Men begrijpe mij niet verkeerd: het is niet mijn ivenscĥ, dat het orgaan aldus ruim 57°/0 der inkomsten voor zich alleen opeischt, ik maakte slechts een berekening naar het geen zoo langzaamaan gewoonte is geworden. Is men het met mij eens, dat het minder kan, dan is de jaarvergadering ervoor om dit duidelijk te maken, maar dan niet in algemeenheden, maar met definitieve voorstellen, zoodat men weet, waaraan zich te houden. Gemakkelijk zal dit niet zijn, als men weet, dat een verkleining van 4 blz. slechts een bezuiniging oplevert van zoowat f. 20,— per nummer.
6> Rekenend op 1040 leden ad. 25 cents komt men tot f. 260,—
7> In 1932 gaf N K f. 76,71 hieraan uit. Daar ons streven is, om steeds toe te nemen in ijver en activiteit, hebben we veilig^
heidshalve deze post verhoogd tot f. 80, —.
8> De jaarvergadering van '32 kostte f. 108,10. In verband met de exentrische ligging van Amsterdam meende ik dit voor '33 op f. 120,— te moeten schatten. Verder is er vorig jaar een be=
stuursvergadering gehouden, kostende f. 53,21. In verband met de onder 7 vernoemde reden kunnen we dit jaar wel op minstens twee misschien drie vergaderingen rekenen. Vandaar hebben we dit bedrag verhoogd tot f. 130,—
9> In '32 werden uitgegeven aan prijzen <taalrubrieken>, ver=
eenigingsdrukwerk, advertenties, enz. f. 75,65. Aangezien er een schandelijk tekort is aan eigen correspondentie^materiaal alsmede aan deugdelijke lidmaatschapskaarten, is ook deze post verhoogd.
10> De erfenis van 1932, zie het Februari nummer 1933. Eigen»
lijk kon deze post gesplitst worden, aangezien ze het rezultaat is
v a n
bezittingen en schulden. W e zouden dan een nieuwe post
„bezittingen” krijgen van f. 132,54, de post contributie moest ver»
hoogd worden tot f. 2167,88, de post IK U E tot f. 349,03, de porti
en reiskosten gezamelijk met een bedrag van f. 32,73, de diversen met f. 17,55 en het orgaan met f. 236,85. D aar dit echter het juiste overzicht der verwachte inkomsten en uitgaven zou bemoei»
lijken, heb ik dit niet gedaan,- misschien echter zal ik van deze berekening nog wel eens gebruik maken bij het bekend maken van de toestand der vereeniging aan het eind van elk kwartaal.
11> Dit tot herstel van het evenwicht bij onvoorziene storingen bij in* en uitgaven. Laten we hopen, dat we er een batig saldo uit kunnen kweeken.
Ziedaar alles. Laten de rekenkundigen, de economen, de opt» en pessimisten (Vergeef de onjuiste samentrekking> er hun meening eens over vormen,- zet er in Uw afdeeling eens een boom over op, en dan hoop ik, dat we het er spoediger over eens zijn, als de Parlementsleden over „de" begrooting.
Uw cijfersdroomende penningmeester L. W .
L ID M A A T S C H A P S K A A R T E N
Nieuwe lidmaatschapskaarten zijn in bespreking. Over eenige weken hopen we ze aan alle leden te kunnen toezenden. De ver»
spreide leden krijgen ze dus zoo spoedig mogelijk nadat de contri»
butie is voldaan. V oor de afdeelingen zullen we ze toezenden aan de secretarissen. Het is het plan de kaarten zoo in te richten, dat ze ook als bewijs van lidmaatschap van de afdeeling kunnen dienst doen. W e vertrouwen, dat deze nieuwe kaarten met genoegen zullen ontvangen worden.
PREM IE O E F E N R U B R IE K B.
Ditmaal is de premie toegekend aan den Heer L. Emmerik, W eimarstraat 333, 's=Gravenhage.
Op zijn verzoek is hem toegezonden: Historio de Kristo, dat welwillend beschikbaar was gesteld door de Centrale Kath. Espe»
rantoboekhandel te Eindhoven.
Zij die dit goede voorbeeld willen volgen, stellen even het Secretariaat daarvan op de hoogte en 't komt in orde.
Het Secretariaat van N . K. ontvangt gaarne mededeefingen
betreffende cursussen, die worden gegeven in dag», week» en
maandbladen. Men vermelde de volledige naam van het periodiek,
de Ieider<s> enz. Ook van het bestaan van mondelinge cursussen
ontvangen we gaarne eenig bericht.
UIT DE AFDELINGEN.
MAASTRICHT.
Raporto de la Jarkunveno de la Maastriĥta Klubo:
„La Katolika Sudo”, sabaton lla n de Februaro 1933.
Cirkau la oka kaj duono la prezidanto malfermis per la Kristana saluto. Li bonvenigis la ĉeestantojn kaj post mallonga enkonduka parolado, li petis la sekretarion voĉlegi la protokolon.
La sekretario legis ĝin post kio ĝi estis aprobata sen rimarkoj.
Ankau la jara-raporto estis farata de la sekretario, kiu ellogis dank- parolon de Ia prezidanto kaj aplaŭdon de Ia ĉeestantoj. Kiel la plej gravaj punktoj el tiu jara-raporto estas nom ita: nedaŭra mal- progreso de Ia membronombro, vizito de fremdaj mondvojaĝantoj esperantistaj, farita propagando per disvastigo de broŝuroj kaj suk- cesplena partopreno al la okazinta libro-ekspozicio. Ce, laŭ tabelo fiksita perioda eksiĝo de 2 estraromembroj, sinjoroj Ceha kaj Perry, estis ambaŭ reelektataj, kiun reelektadon ili ambaŭ akceptis.
Ĉe punkto 5 de la agendo: Proponoj por la ĝenerala liga Jarkun- veno, estas antaŭe pritraktita la ricevitajn proponojn de la Venlona sekcio, kiuj laŭ ĉiuj transpasas la limojn, nome: tuta malapero de la lingvorevuo „Nederlanda Katoliko”, kaj tre forta kontribucio malpli- altigo. Tamen oni akceptis proponon, ankaŭ celante malapero de
„N.K.” sed devigita anstatauigo de la revuo internacia „Espero Katolika”. La elekto de deputito, por la ĝenerala Kunveno estis haltigata ĝis kiam oni scios ion de pastro Font Giralt, koncerne la efektiviĝo de la Maastriĥta propono. Ce la rohddemando sinjoro van den Dungen petis informojn pri la libroj de AELA, post kio la kasisto respondis ke li estas jam sendinta la monon. Je la deka fermo kutimmaniere.
La Sekretario
HAGENAARS.
EERSEL.
La Aprila numero de N.K. enhavas artikolon el Reusel, en kiu ni legas: Je la fino de ĉi tiu jaro „La Suda Suno” verŝajne naskos sian unuan idon, ĉar kelkaj lernantoj el Eersel preparas la fondon de nova klubo, kies nomo estos „La Kempen Stelo”. Nun mi povas sciigi la naskiĝon de tiu ido. La klubo fondita en Eersel, kvankam ankoraŭ tre eta, aliĝis al N.K. Ni tamen esperas, ke ĝi ĉiam kreskos, kaj ke ĝiaj membroj daŭre studadu kaj propagandu nian karan lingvon „Esperanto”.
J. J. VERVEST.
149
VENLO.
Esperanto Klubo: „Venlonaj Geverduloj”.
JARKUNVENO.
En Januaro okazis la jarkunveno de la Venlona klubo en la salono de Janssen-de Beer.
Post malferma parolado de la prezidanto la sekretariino laQt legis la raporton pri la pasinta jaro, el kiu io sekvas ĉi-sube.
En Ia mallonga tempo de ĝia estado la klubo vidas la nombron de ĝiaj anoj pli ol duobligita kaj pliaj subtenantoj mone subtenas la grupon. La festvespero de la Nimega Klubo en Junio estis ĉeestata de la plej granda parto de la Venlonaj membroj; tamen ankaŭ ĉe la kongresoj en Parizo kaj en Krefeld, Venlo estis repre- zentata, same kiei en Decembro ĉe la internacia konkurso en Arnhem.
Pluaj paroladoj de la geanoj de la klubo Esperantlingve elpa- rolitaj efektive valoris la penon kaj montris kiel serioze la plej multo studis.
Ankaŭ la korespondado kun eksterlando kaj eĉ kun alraj mond- partoj vekis la intereson de la membroj pri la plej diversaj temoj.
La kurso de la klubo havas pli ol dudek kursanojn, kiuj intencas plenumi ekzamenon en 1933 kaj, ĉar ankaŭ en la urbo kelkaj aliaj kursoj estas donataj, la estraro decidis fari provojn por okazigi la ekzamenon en Venlo.
Samtempe oni komencis zorgi pri Esperanta biblioteko.
Kiel fino de la longa serio de agrablaj vesperoj en 1932 gaja festvespero okazis por geanoj kaj invititoj.
Post finiĝo de ĉi- tiu raporto unu el la membroj nome de la kunveno elparolis dankvorton al la estraro por ĝia gvidado de la klubo.
Tiam sekvis laŭtlego de la statutoj en kiuj kelkaj ŝanĝoj estis farataj kaj fine la estrar-elekto. La estraro reelektebligis sin escepte Sron v. Leerdam, kiu deziris retiriĝi pro tio ke li estas tro okupata.
Pro la granda kreskado de le anaro, pligrandigo de la estraro ĝis ses membroj estis juĝata necesa kaj ĉi tiu post la elektado estis formata tiamaniere: Sro Manders prez., Sro v. Meegeren vic. prez., Fino Spits sekr., Sro Op ’t Roodt kasisto, Fino Linskens kaj Sro v. d. Linden. Pro la malfrua horo tuj poste la kunveno estis fer- mata de la prezidanto.
L. SPITS.
Sekretariino.
UIT DE ESPERANTOBEWEGING.
INTERNACIA ESP. MUZEO WIEN. (IEMW) (Wien I, Neue Burg, Heldenplatz.)
Dit museum, gesticht in 1929, bewaart al het materiaal dat be- trekking heeft op het wereldhulptaalprobleem. Het is een Staats- onderneming onder de leiding van Esperantisten en werd reeds bezocht door vele vooraanstaande personen uit verschillende landen.
De Staat heeft het een prachtig onderkomen bezorgd en geeft subsidie voor het inbinden van boeken, tijdschriften enz.
De prezident van IEMW, Sinj. Hugo Steiner, vraagt toezending van boeken, brosjures, drukwerken, foto’s en alles, wat betrekking heeft op een of ander siesteem wereldtaal.
Lid van IEMW kan zijn iedere groep en ieder persoon. Aan dit lidmaatschap zijn verschillende voordelen verbonden.
Het Esperanto Museum in Weenen is een instelling, die voor de propaganda van Esperanto niet zonder waarde is.
ESPERANTO KONKURSO.
Het bezoek aan het Esperanto Domo te Arnhem was gedurende de eind Desember gehouden Esp. wedstrijden zeer bevredigend en de afwikkeling vao het vastgesteide plan liep vlot van stapel. In plaats van de Heer P. Heilker, die verhinderd was aanwezig te zijn, werd de feestrede gehouden door Fr. Wigb. van Zon. Deze feestrede was vol humor en oogste een uitbundige bijval.
EEN NIEUW KLUBBLAD.
„ARKEV” (Amsterdamse R. K. Esp. Ver.) heeft zijn eigen klub- blad. De bedoeling ervan is het versterken van de banden tussen de Ieden, de propaganda van E. in Amsterdam, terwijl naast ver- enigings nieuws opgenomen zal worden plaatselik nieuws, dat voor de Esp. bew. van belang is. Het redaksieadres is: Huismanshof 3, Amsterdam.
We kunnen de uitgave van dit klubblad toejuichen. Het heeft geen pretenties en toch is het onze overtuiging, dat het aan de plaatselike N.K. afdeling veel voordeel zal leveren.
In het tweede nummer is een begin gemaakt met een taalrubriek, die in de goede handen is van Sro L. Schoutens.
Hulde aan het ARKEV bestuur en sukses voor de Amsterdamse afdeling met en door hun blad.
ESPERANTO PERSDIENST.
In aanmerking nemende, dat de redactie van dit blad toch al 151
moet woekeren met de ruimte, zullen wij ons jaaroverzicht in telegramstijl houden.
Wanneer wij het eindresultaat bezien, kunnen we, wat betreft het verschijnen van artikelen en berichten niet ontevreden zijn.
In totaal ontvingen we van 605 bladen, 1161 artikelen en berichten, dat is meer dan 22 per week.
Het tweede halfjaar was gunstiger dan het eerste. Van Jan. tot Juni ontvingen we (245 bladen) 426 uitknipsels, van Juli tot Dec.
(360 bladen) 735 uitknipsels.
De berichten werden ons in hoofdzaak toegezonden door Vaz Dias. Verschillende samideanoj zonden ons ook min of meer ge- regeld uitknipsels. De medewerking viel in het algemeen niet te roemen. Enkele trouwe medewerkers niet meegerekend, hebben onze verzoeken om meer belangstelling en medewerking geen gehoor gevonden, hetgeen we betreuren, temeer daar de pers toch een groot propagandamiddel is voor ons.
Gelegenheid tot het zenden van berichten aan de bladen hadden we in 1932 niet zoo veel als in de jaren daarvoor. We hopen, dat het in 1933 beter zal worden.
Van de meeste landelijke organisaties hadden we weer goede medewerking. Een klein misverstand met een der organisaties werd op vriendschappelijke wijze uit den weg geruimd. Helaas was er een organisatie die totaal niets van zich liet hooren. Op ons verzoek den gebruikelijken finantieelen steun te willen zeflden ontvingen we geen antwoord. Voor 1933 hopen we het beste.
Van de Internacia Gazetara Servo hebben we in 1932 niets ont- vangen.
Met den wensch dat het U allen goed mogen gaan in dit jaar en het vertrouwen uitsprekende, dat dit jaar meer belangstelling zal worden betoond, besluiten we dit korte overzicht.
Voor den Esperanto Persdienst E. DE WOLF.
25a UNIVERSALA KONGRESO DE ESPERANTO, K O L O N JO , GERMANUJO.
De 29a de Julio — 5a de Aŭgusto 1933a.
Ĉar mi ricevas de multaj flankoj la peton prepari la laborojn por la Kongresaj karavanoj kaj doni la okazon al la Esperantistaro en Nederlando por aliĝi al la Kongreso pere de mi, mi decidis doni Ia jenajn regulojn.
1. Ĉiuj Geesperantistoj povos aliĝi al la Kongreso pere de la
Teritoria Oficejo de U.E.A. Ĉiu pagu FI. 12.00 je poŝtĉekkonto
116863, U.E.A. Rotterdam.
Bone citu Ia kialon de la p ago! La Dokumentojn ĉiuj ricevoŝ rekte el Kolonjo.
2. Gustatempe ĉiu aliĝinto ricevos plenajn informojn pri la aranĝo de la Karavanoj rekte de Ia Teritoria Oficejo de U.E.A. kaj pere de la Gazetoj, „NederIanda Esperantisto” kaj „Nederlanda Katoliko”. Ankaŭ denove ni petos S-ron Heilker por dissendi la novajojn pere de la Radio Huizen. Aŭskultu tiujn elsendojn.
Ju pli frue vi aliĝos des pli brila Ia kongreso povos esti kaj krome vi tre faciligas la taskon de la Loka Kongresa Komitato kaj mi.
La Kolonja Kongreso fariĝi la plej bela kaj brila kongreso en la Esperantista Historio I Aliĝilojn de mi post peto.
Sincere via
JAKOB TELLING Ĉefdelegito de U.E.A. en la
Nederlanda Teritorio.
BHRICHT UIT ROTTERDAM.
Eyen noteeren I
De Rotterdamsche Esperantisten worden er attent op gemaakt dat de film „Keulen”, die belangstelling moet wekken voor het a.s.
Esperanto Congres in Keulen, in Rotterdam vertoond wordt van 24 Februari tot 2 Maart in de „Roxy-Bio£coop” Kruiskade 26.
Wij yertrouwen dat niemand de gelegenheid zal laten voorbij gaan deze film met Esperanto-tekst te gaan bezien.
Zij draait in het gewone programma.
Het Bestuur van „MERKURIO”.
BRAJLA VORTARO.
E stim a ta j Gesam ideanoj!
Cu la artikoleto pri „la vortaro de Schidlof en brajla skribo”
(vidu la febr.an n.ron de N.K.) jam efikis ion? Iomete jes. A1 ambaŭ tiuj sekcioj kaj la persono, kiu poezie esprimis sian simpation kun nia klopodado, per tiu ĉi nian sinceran dankonl Tamen la bezona sumo estas ankoraŭ tute ne sufiĉa; forte ni devas labori, ĉar alie la vortaro ne povos aperi en brajlo. Kaj imagu, kia seniluziiĝo!
Tial ni neniel dubas pri la helpo tiurilate ankaŭ de niaj geanoj,
kaj ni denove Vin atentigas pri la de NoSoBE disdonataj kovertoj
kun cirkuleroj riceveblaj ĉe ĝia sekr. o S-ro I. A. de Vos, Molenweg
30, Oosterbeek. Por plifaciligi la aferon, ni petas Ia helpon kaj
kunlaboron de la sekciaj sekr. oj. Bonvolu per poŝtkarto sciigi al
S-ro d e , Vos kiom da cirkuleroj Vi laŭdezire aŭ laŭnombre de la
anaro en via sekcio atendas ricevi de li. Havigu ilin al viaj klu-
banoj, por poste la kovertojn, en kiujn la interesiĝantoj pri la celo,
elpreninte la cirkuleron, enmetis sian moneron, fermitaĵ kolekti. Cio, kiel ajn malmulta estas al ni bonvena. Grupoj kaj individuaj mem- broj povas sendi la monon al P. v.d. Wel, Hago (poŝtĝirkonto n.
ro 194703), afl al mi per komunuma ĝirkonta n.ro T. 1345 A’dam (per poŝtĝirkonta n-ro 13500 de la amsterdama ĝiroficejo al n-ro T.
1345).
Helpu nin, por ke la vortara entrepreno de NoSoBE no malsukcesul H. M. Th. TUSHUIZEN Sekr-ino
de Ia Ned.a Katolika Blindulligo „St. Odilia”, sekcio A ’dam.
VADEMECUM VOOR DEN NED. ESPERANTIST.
De Esperantobeweging heeft in Nederland de laatste jaren zoo- danige vorderingen gemaakt, dat het gewenscht schijnt, zij het vooralsnog door vermelding van feiten en cijfers, doch overzichtelijk, al hetgeen van belang is te weten door den Esperantist en ook door den niet-Esperantist, die zich voor Esperanto interesseert, te verzamelen.
Met die verzameling is door den schrijver ( J. Munters te Mid- delburg) een aanvang gemaakt. Binnen afzienbaren tijd hoopt hij een werkje, ongeveer 50 blz. beslaande met zoo volledig mogelijke gegevens betreffende de Ned. Esperanto-organisaties en hare organen, afdeelingssecretarissen, cursussen en cursisten, studiewerken, exa- mens, congressen, delegitoj de U.E.A. onderwijs, handel, toerisme enz. gereed te hebben.
OFFERZIN.
De beweging van het Esperanto is een ideeele beweging. En als wij een K a tĥ o fie k Esperantisme voorstaan, dan is het ideeele nog meer geaccentueerd. De zin voor het materieele is echter bij een groot deel van het moderne menschdom overheerschend. En onze tijden zijn niet juist geschikt om de hang naar de materie te doen plaats maken voor ideelen zin.
D it mag ons echter niet afleiden van het juiste zicht op de doelstelling van onze beweging: „Katholicisme door Esperanto en Esperanto door Katholicisme” .
Onze beweging is meer dan eenige andere, ja krachtens haar doelstelling, universeel. Onze landelijke bond en onze plaatselijke groepen mogen dit nooit vergeten. Een universeele beweging als de onze vindt niet haar eindpunt binnen eigen Iand. Er zijn aanwijzin- gen, dat in zeer groote ijver voor bond of club, op zich lofwaardig natuurlijk, hier en daar het einddoel uit het oog wordt verloren.
Hierop moge dan tijdig eens de aandacht worden gevestigd. Het Esperanto is geen handelsartikel en de Katholieke Esperanto be-
weging is geen zaak van Koophahdel. Zooals gezegd, het is een ideeele beweging. Zij vraagt offers, zooals die gevraagd worden voor elk ideaal. Deze offers moeten wij weten te brehgen. Offers van tijd, van arbeid. .. en van geld. Ja ook vari geld. Hoe onaan- genaam het ook is, de strijd voor het ideaal eischt nu eenmaal materieele middelen. Geen sofismen kunnen hieraan iets veranderen.
Jaren lang heeft onze bond gewerkt met een negatief saldo. Nood- zakelijk moest dit feit deprimeerend op de actie werken. Gelukkig zijn wij thans goed op weg onze finantieele basis te verstevigen.
Deze versteviging zal ons eenige meerdere ontplŭoiing toestaan, ten bate op haar beurt van ons ledental naar wij hopen.
Een ding mogen wij hier nog vriendelijk, maar toch ernstig in overweging geven. Laten wij onze offers, ook onze geldelijke bij- dragen brengen in den geest van waren offerzin. Met liefde.
En laat ons het beŝchamend schouwspel bespaard blijven, dat wij om eenige dubbeltjes zouden gaan krakeelen. Dubbeltjes die de bondskas noodig heeft, maar die hier en daar een club of af- deeling liever in eigen omgeving zou besteden. Begrijpelijk en menschelijk, maar toch geen vOorbeeld van gezond universelisme.
H. DAMEN.
WE LAZEN IN:
ESPERO KATOLIKA
. . . het vervolg van het voor onze tijd zeer belangrijke artiekel:
A1 Nova Internacia Ordo, een herderlik schrijven van Kardinaal Verdier, Aartsbisschop van Parijs. De Sprekende Film van het Lourdes Kon- gres wordt beeindigd. Fr. Wigb. van Zon herdenkt ook in E.K. onze Pastro Severijns. Een Taalrubriek is geopend met de bespreking van enkele voorstellen, die zouden kuhnen • voorzien in het door som- mige gevoelde gebrek aan woorden voor het geslacht bij diernamen.
Brieven uit Rusland, Afrika en Hongarije maken de inhoud zoals altijd weer zeer lezenswaard.
Gu vi jam abonis E.K.on? Ne.?: Tuj turnu vin al Fo W. van Eupen, Wal 2A, Eindhoven. Jarabono F. 3.—.
NIA INFORMILO.
... het Orgaan van de Intern. Eŝp. Kursus: Iŝosek, dat de invloed van de krisis ook merkbaar is voor deze schitterende inrichting. Er wordt een oproep gedaari om met vereende krachten het gevaar te bezweren. Wie enigszins kan, helpe door zelf kursist te worden of door een kursist aan te brengen. Niemand zal er spijt van hebben als hij zich aansluit bij de internationale vriendenkring van ISOSEK.
De ijverige Tekla Flint heeft nog steeds hoop en vertrouwen. Dat
zij niet teleurgesteld worde. Isosek is te mooi om als slachtoffer
te vallen van de slechte omstandigheden.
LA JUNA BATALANTO.
... een oproep van een student aan het Russies Seminarie te Rome.
Ontstaan en doel van dit Seminarie worden medegedeeld. Daarna volgt een oproep aan alle jongelingen van de wereld, die de moed hebben tot het martelaarschap, door zich te laten opleiden tot priester voor Rusland. Inlichtingen: Kolegio Rusa, Via Carlo Cat- taneo 2, Roma.
IDEEEN EN OPMERKINGEN.
OVER JUICHENI
Dat we nog lang met onze beweging niet daar zijn, waar we wezen willen, is overbodig hier uiteen te zetten. Dat we alle be- schikbare krachten noodig hebben om vooral in deze crisistijd een stap dichter bij ons ideaal te komen, ik ben werkelijk niet de eerste, die het beklemtoond. Propaganda in voorbeeld, woord en geschrift, als organisatie en als individu, is een gebiedende eisch voor onze beweging.
Nu kan er over propaganda zeer verschillend worden gedacht, vooral over de wijze waarop; waarbij dan de omstandigheden en het milieu, waarin ze gevoerd moet worden een niet onbelangrijke rol spelen. Maar evenzeer is het een feit, dat, zonder ook maar ĉĉn oogenblik aan de goede bedoelingen van hen, die er het ini- tiatief toe nemen, te twijfelen of te kort te doen, er slechte propa- gandamiddelen of methoden bestaan. Daaronder reken ik die metho- den, die bf niet aan ’t doel beantwoordenbf dat doel voorbijstreven.
Over ’t algemeen echter worden ze niet als zoodanig aangevoeld.
Ja, er heerscht in Esperantokringen een mentaliteit, die ailes op Esperantogebied maar toejuicht en elke propaganda tors et ŭ travers” verdedigt.
De oorzaak daarvan moet worden toegeschreven aan oppervlakkig- heid of foutief begrip van hetgeen we met het Esperanto beoogen.
Daar hebben we het geval: Esperantostraten en Zamenhofpleinen.
Ik kan me indenken, dat het bestuur van een stad, waarin een internationaal Esperantocongres plaats had, ingaat op het verzoek, een der nieuwe straten of pleinen naar Dr Zamenhof of Esperanto te benoemen of reeds bestaande om te doopen. Daar immers kan nog gesproken worden van een causaal verband. Maar in de laatste tijd kan men in steeds toenemende mate verzoekschriften beluisteren, waarin zonder eenig oorzabefijft verband aan gemeentebesturen een dergelijke naamgeving wordt verzocht.
Motief ? ___propaganda 1 En hier is het, dat we met onze goed- bedoelde propaganda pertinent op de verkeerde weg zijn.
Ja men gaat zelfs een stap verder. Binnen afzienbare tijd zullen
we het in ons Iand nog beleven, dat er zonder een enkele redelijke grond in een willekeurige plaats een Zamenhofmonument wordt opgericht. Motief ? . . . propaganda 1
Ik wil in mijn achting voor den persoon van Dr Zamenhof voor niemand onderdoen. Maar het toont een gebrek aan begrip £n van zijn persoon fen van zijn streven, hem op deze wijze te willen eeren. Propaganda ? . . . Ja, maar een, die uit ’t spoor is. We hebben veel noodig, maac geen groene-sterpleinen, Esperantostraten en Zamenhofmonumenten. Hier past een haltl
Laten zij, die er het initiatief toe namen, eens ernstig overwegen, of zij de tijd en de kosten aan dit plan besteed, niet nuttiger kunnen besteden ten bate van Zamenhofs levenswerk.
De grootmaking van zijn schepping: het Esperanto, ziedaar de beste propaganda, maar tevens de hoogste eer aan Dr Zamenhofs nagedachtenis. Zooals het plan er nu ligt is het onredelijk, niet fijngevoelig en voor de buitenstaander in hooge mate belachelijk.
Juichen? N een!
KRITIKULO.
BOEKBESPREKING.
LA KONSILANTO. (pri Ia Esperanta Gramatiko) Verkita de G. J. Degenkamp. Eldono: Federacio de Laboristoj
Esperantistaj. Amsterdan.
Esperanto is een gemakkelike taal, maar het heeft toch z’n eigen- aardige moeilikheden. De grammatika van E. is heel eenvoudig en toch is de toepassing ervan niet altijd zo eenvoudig. In deze ge- vallen geeft La Konsilante op duidelike wijze het antwoord. We kunnen het iedere Esperantist aanbevelen, ook al is hij reeds in ’t bezit van B. Voor kursusleiderŝ geeft het een prachtige aanvulling van het leerboek.
Hier kunnen we werkelik van een aanwinst spreken en dankbaar zijn aan samensteller en uitgever.
ENSENDITAĴO.
La antaŭan jaron, oni multe parolis pri plialtigo de la kotizo al
N.K.; kelkaj parolintoj estis por, aliaj estis kontraŭ, sed kiel ajn,
en la jarkunveno, la propono de la ĉefestraro, kvankam iomete
ŝanĝita, estis akceptata; do onl konsideris ke la plimulto de la
anaro estis por; sed malgraŭ tio mi dubas, ĉu tio estas vera, jes
mi estaS cerat, se oni okazigus voĉdonadon inter la tuta anaro de
N.K., ke la plej granda parto estus kontraŭ; kaj tio estas kompre-
nebla.
Ciu Esperantisto, kiu pripensas la taskon de Espeianto, ŭevos konfesi, ke oni unualoke devas serĉi nian forton en la nombro de la membroj kaj ne en altaj kotizoj. Esperanto ja estas eltrovita por la tuta homaro, precipe por la malriĉuloj, (ĉar ili ne povas lerni pluajn lingvojn) kaj ne sole por tiuj, kiuj vivas en pli bonaj ĉir- konstancoj.
Diversflanke oni ankafl diris, ke atiaj unuiĝoj postulas pfi grandan kotizon ol N.K., estas eble, mi ne scias tion, sed mi ne dubas pri tio ĉi, ke tiuj membroj, en tiu okazo, ricevas pli da profitoj ol la membroj de N.K.
En la venonta jarkunveno de N.K. certe estos pritraktata la mal- pliigo de la kotizo, kaj mi tutkore esperas, por la kreskado de la Katolika Esperanto-movado, ke la ĉefestraro trovos rimedojn, kiuj ebligos tion. La forto de N.K. dependas ne nur de la kotizoj, sed precipe de la nombro de 1’anaro.
G. S.
RIMARKO
Kvankam neniu estis „por”, preskafl ĉiuj deligitoj estis konvin- kitaj de la ĉefestraro, kiu klare montris la necesecon de plialtigo.
Same ĉiuj esperas de en la venonta jarkunveno malpliigo de la kotizo estos ebla. S ed .... tiu espero ne sufiĉas. Oni pripensu rime- dojn, kiuj estos efektivigeblaj. La multaj novaj membroj, kiuj formos
la forton de N.K. ĝis nun „pendas en la aero”.
(RED.)
RAPPORT B E T R E F F E N D E E S P R R A N T O -E X A M E N S in 3 2 In 1932 werd aan de examens A en B deelgenomen door 952 personen, tegen 944 in 1931. Het aantal candidaten, dat zich oor- spronkelijk voor de examens had opgegeven, was aanmerkelijk grooter, doch een aantal van die candidaten heeft zich voor het examen teruggetrokken.
Aan het examen B <onderwijsbevoegdheid> werd in 1932 deelgenomen door 192 personen en wel door:
132 leden van de neutrale en R.K.=vereenigingen, 23 ,, ,, „ Arbeidersfederatie,
22 „ ,, ,, Christelijke vereeniging,
2 ,, ,, ,, Esperanto=vereeniging van blinden en 13 niet bij een landelijke vereeniging aangeslotenen.
De examens werden in de volgende plaatsen op de daarbij
vermelde data afgenomen:
V o o r dipfom a A '.
te Groningen op
„ Den Haag „
„ Eindhoven „
„ Amsterdam „
„ Nijmegen „
„ Arnhem „
„ U trecht „ V o o r dip(om a B : te Arnhem op
,, Den Haag „
„ Arnhem ,,
5 M ei met 134 cand. <gesl. 112>
7 M ei „ 130 „ < „ 93>
4 Juni „ 43 „ < „ 32>
18 Juni „ 170 „ < „ 130>
2 Juli „ H 4 „ < „ 91>
23 Juli „ 38 „ < „ 33>
5 Novem ber „ 131 „ < „ 108>
d t f 21 M ei met 44 cand. <gesl. 24>
28 M ei „ 69 ,, < „ 63>
19 November „ 79 ,, < „ 52>
Jdet examen A . / 9 * - / J 9
M ondeling: a. het lezen van een eenvoudig stukje Esperanto»
proza en het vertalen daarvan in het Neder»
landsch.
b. het voeren van een eenvoudig gesprek in het Esperanto met den examinator.
W a t het fezen betreft kon worden geconstateerd, dat de candi- daten .hierin meer vaardigheid vertoonden, dan vroeger wel eens het geval was, ofschoon slechts zelden een hoog cijfer kon worden toegekend, omdat van vlo t lezen meestal geen sprake was. Boven»
dien werd meermalen gezondigd tegen de goede uitspraak der letters c » ĉ » g » ĝ » ĵ . H e t kwam zelfs voor, dat e als a werd uitge»
sproken, hetgeen is toe te schrijven aan den invloed van een plaat»
selijk dialect. D it was nl. het geval bij candidaten, welke in Arnhem en naaste omgeving woonden. O ok werd nog herhaaldelijk de e uitgesproken als in het Nederlandsche lidwoord de. Onduidelijkheid o f verwarring hadden die fouten evenwel niet ten gevolge. Een onvoldoend cijfer voor dit gedeelte werd slechts zeer zelden toe»
gekend.
Evenals bij vorige examens toonden bijna alle candidaten vol»
doende vaardigheid in het vertalen van het gelezene, ofschoon bij sommigen gebrek aan woordenkennis in het oog viel. D it was steeds het geval als de candidaat alleen de woordjes had geleerd, voor»
komende in het door hem gebruikte leerboekje en geen feesboeb had gebruikt bij de studie.
In het voeren van een eenvoudig gesprek kon in vergelijking met vorige examens vooruitgang worden geconstateerd, dank zij de vele mondelinge cursussen, die in den laatsten tijd overal worden gege»
ven. Zonder tw ijfel is hieraan de invloed van de Cseh»methode niet vreemd. V o o r dit gedeelte kon nog al eens een hoog cijfer worden toegekend, vooral aan jeugdige candidaten. Een onvoldoend cijfer werd zelden genoteerd.
