Jerzy Ziomek
Bibliografia rocznicy
Sienkiewiczowskiej
Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce
literatury polskiej 37, 293-300
ROCZNICY SIENKIEW ICZO W SK IEJ (1946)
100. rocznica urodzin Sienkiewicza — jak każda tego rodzaju data — była okazją do podjęcia rewizji i odświeżenia poglądów na twórczość jednego: z „trójcy powieściopisairzy “. Literacka prasa Polski okazji tej starała się nie zaprzepaścić i nie tylko w miesią cach wiosennych, jako bliskich daciie urodzin Sienkiewicza, ale tak że w przeciągu całego roku przynosiła dość liczne pozycje doty czące Sienkiewicza. Nie jest rzeczą bibliografii: wnikać w to, czy prace odpowiadały atmosferze rocznicy, tzn. czy spełniały postu lat rozbudowania i zrewidowania sądów tym autorze, nie mniej można zauważyć, już na podstawie doraźnego: rzutu oka na tytuły, że pokaźna część artykułów zajęła się zagadnieniami: ideologicznymi i przymierzaniem Sienkiewicza do współczesności.
Mnogości: sądów wypowiedzianych z tej okazji grozi, jak wszelkim pracom publikowanym po czasopismach, rychłe zapom nienie. Bibliografia ta ma więc na celu zachowanie śladu wysiłków
sienkiewiiczologów, tym bardziej, że dwa tego rodzaju przeglądy bi bliograficzne, Andrzeja Boleskiego w Zagadnieniach Literackich
(nr 4— 6, lipiec-grudzień) i Tadeusza Mikulskiego w Nauce i Sztuce (nr 7— 8, lipiec—sierpień), jak wskazują daty ukazania się tych czasopism, nie mogły być doprowadzone do końca 1946 r.
Poniższe zestawienie obejmuje nie tylko pozycje wyraźnie związane z rocznicą, ale także dla kompletu, wszelkie inne, przy padkowo w tym roku drukowane artykuły o Sienkiewiczu. Warunki wrocławskie kazały się ograniczyć zasadniczo do czasopism literac
kich. Z dzienników zatem zostały wzięte pod uwagę nielicznie, do stępne w tutejszych bibliotekach. Natomiast wszelkie prace wydane jako osobne pozycje w ogóle uwzględnione nie zostały.
I A r t y k u ł y o g ó l n e
1. F a l k o w s k i Zygmunt, T rzy dary Sienkiewicza. Tygodnik
Powszechny nr. 41. (Trzy charakterystyczne cechy Sienkiewi
cza: prostota języka, barwność opisów i żywość postaci). 2. F a l k o w s k i Zygmunt, Ulubieniec narodu. Glos Katolicki
2 9 4 JERZY ZIO M EK
3. G r a b o w s k i i Tadeusz ? H enryk Sienkiewicz. Pocieszyciel na
rodu w niewoli. Tygodnik W arszaw ski mir 20.
4. G o ł u b l e w Antonii, Próbuję „odkryć“ Sienkiewicza. T ygo d
nik P ow szechny nr 19. (Próba udowodnienia, że napaści na T rylogię jako na dzieło apoteozujące szlachetczyznę są bez
podstawne. Autor podkreśla obiektywność Sienkiewicza w po glądach społecznych).
5. G ó r s k i Konrad, H enryk Sienkiewicz, ibid. (Patriotyczne znaczenie pisarstwa Sienkiewicza. Oddźwięk jêgo twórczości w społeczeństwie współczesnym).
6. J e r s c h i n a Stanisław, Sienkiewicz żyje. Tygodnik W ar
szaw ski nr 20. (Aktualność Sienkiewicza w dobie obecnej).
7. K l e i n e r Juliusz, Sienkiewicz. Z drój nr 11.
8. K r z y ż a n o w s k i Julian, Sienkiewicz jako nowelista. D ziennik P olski nr 237.
9. P a p é e Stefan, Olówne tytuły sław y Sienkiewicza. M łoda R zeczpospolita nr 24.
10. P a p é e Stefan, W alka Sienkiewicza o Ziemie Zachodnie. Odra nr 21.
11. P i s z с z к o w s к i Mieczysław, H enryk Sienkiewicz. D ziś i Jutro nr 20.
12. S t a r o w i e y s k a - M o r s t i u n o w a Zofia, W oparach po
zytyw izm u. Tygodnik Pow szechny nr 19. (Elementy ideolo giczne składające się na całość postawy duchowej Sienkie wicza) .
13. S t a w a r Andrzej, Sienkiewicz. Kuźnica nr 3 0 — 33.
14. T a r n a w s k i W ładysław, Twórca Kmicica. N ow e H oryzonty nr 19.
15. Z a w o d z i ń s k i K. W., Stulecie trójcy pow ieściopisarzy. O d
rodzenie nr 33, 35, 38. (Sienkiewicz, Orzeszkowa, Prus).
16. Z i i e m b i c k i Stanisław, Rom antyzm pozytyw isty. Tygodnik
W arszaw ski nr 20.
II P o z y c j e d o t y c z ą c e p o s z c z e g ó 1 о у с h u t w o r ó w 17. H a h n Wiiktor, Sienkiewicz o „Quo u a d i s Tygodnik W ar
szaw ski nr 18.
18. G r o t e n - S o n e c k a Erwina, O eneza „B ez dogm atu“ w świetle nowych badań. Nauka i Sztuka nr 7— 8.
19. K r z y ż a n o w s k i Julian, L isty H. Sienkiewicza. Dziennik
P olski nr 251. (L isty z podróży i L isty z A fryk i).
20. M ii к u с к a Aniela, Poczytność a wartość literacka „W pu
styni i w p u szczy“ Sienkiewicza. Twórczość nr 11. (Praca oparta na wynikach ankiety przeprowadzone! przez Instytut Badań Czytelnictwa).
21. P a p é e Stefan, A rcydzieło Sienkiewicza. Odrodzenie nr 19.
(W pu styni i w p u szczy).
22. S z w e y k o w sik i Zygmunt, „T rylogia“ Sienkiewicza jako
baśń na tle dziejow ym . Życie Literackie nr 12.
23. Z a w o d z i ń s k i K. W., C zy i dlaczego „Rodzina Połaniec-
kich“ jest m artw ą pozycją w dorobku Sienkiewicza. Kuźnica
nr 41.
III P r z y c z y n k i b i o g r a f i c z n e
24. G n i e w s k i L., Pom nik, który zn iszczyli Niemcy. D zien n ik
Zachodni, diod. Św iat i Życie nir 4, 2. VI. (Sienkiewicz jako
prezes Komitetu dwunastu, który miał na celu zbieranie fuin- diusizów na odbudowę pomnika 'Mickiewicza).
25. G r z e g o r z e w s k i Stanisław, Sienkiewicz pisał winem. T y
dzień nr 16. (Felieton. Alkohol jako podnieta twórcza rozma
itych piisarzy).
26. M o ś c i c k i Henryk, Spraw a wrzesińska. D ziennik Polski nr 143. (W artykule wzmianka o lisaie otwartym Sienkiewicza do narodu niemieckiego).
27. St., Z życia Sienkiewicza. N ow e H oryzon ty nr 19. (Fragmenty z prac J. Muczkowskiego i F. Hoesicka).
Ponadto patrz XII Listy. IV W p ł y w y i z a l e ż n o ś c i
28. P a p é e Stefan, Zapomniane źródło „ K rzyżak ów “. O drodze
nie nr 43. (K rzy ża c y Kraszewskiego).
29. R a d k o w s k i Agenor, Pan Zagłoba. Tygodnik W arszaw ski nr 20. (Źródła postaci Zagłoby).
30. S i t n i e к i Zygmunt, Sienkiewicz a „Troiłus i K ressyd a“
Shakespeare4a. Odrodzenie nr 36. (Związki z Trylogią
i Quo uadis).
V Z a g a d n i e n i a j ę z y k o w e
31. Mil l i k J. T., Gwara ludowa w nowełach Sienkiewicza. Język
Polski nr 5.
32. N i t s c h K., O język ludow y Sienkiewicza. Język P olski nr 6. VI Z a g a d n i e n i a t e k s t o l o g i c z n e
33. K. N[itsch], U laszyn o nowym wydaniu „ K rzyżak ów “. Język
P olski nr 3. (Sprawa samowolnych poprawek w języku Sien
kiewicza).
34. U ł a s z y n Henryk, N owe wydanie „K rzyża k ó w “. Kuźnica nr 8. (Sprawa samowolnych poprawek w języku Sienkie wicza).
2 9 6 JERZY ZIOMEK
VII S i e n k i e w i c z i k r y t y k a
35. P a p é e Stefan, „Quo vadis“ po pięćdziesięciu latach. Odro
dzenie or 51—6 2 . (Historia krytyki i charakterystyka war
tości dzisiejszych).
36. P a p é e Stefan, U pojeni Sienkiewiczem. Tygodnik Pow szech
ny nr 19. (Sądy innych pisarzy o Sienkiewiczu).
37. W y k a Kazimierz, Sprawa Sienkiewicza. T w órczośt nir 6 . (Sądy dawne ii współczesne o Sienkiewiczu).
VIII S i e n k i e w i c z o l o d z y i s i e n k i e w i c z i a n a
38. B o r o w y Wacław, A leksander Patkow ski. Pam iętnik Lite
racki XXXVI, zesz. 3 — 4.
39. H a h n Wiktor, H enryk Życzyński. ibid. .
40. K r z y ż a n o w s k d Julian, Stanislaw Piolun-Noyszewski.. ibid.
41. M i k u l s k i Tadeusz, Stefan D em by w oczach historyka lite
ratury. ibid. zesz. 1— 2.
42. W y k a Kazimierz, A ntoni Potocki, ibid. zesz. 3 — 4.
43. B r a n o i w s k i Teodor, W śród czcigodnych pamiątek. A r kona nr 6 — 7. (Rękopisy i autografy Biblioteki Miejskiej w Byd goszczy. M. in. wzmianka o rękopisie Sienkiewicza).
44. W ystaw a „Prus — Sienkiewicz1'. Robotnik m 272. (Wia domość o urządzeniu w Bibliotece Uniwersyteckiej w W arsza wie wystawy „Prus — Sienkiewicz“ ).
IX S i e n k i e w i c z u o b c y c h
45. F r a n c i e Viliim, Sienkiewicz w śród Jugosłowian. Dziennik
Polski nr 168.
46. G o j a w i с z y ń s к a Wanda, Śladam i polskiej książki. R o
botnik nr 257. (Wzmianka o komplecie książek Sienkiewicza
w bibliotece miejskiej w Sztokholmie).
47. H u l e w i c z Jan, P olski ruch wydaw niczy w W . Brytanii
w latach wojny 1940—45. Twórczość 7— 8. (Wzmianka
0 przekładzie K rzyża k ó w n a język angielski).
48. O s k li e г к o - S ł a w e k Z., B eletrystyka polska w przek ła
dach rosyjskich. Odrodzenie nr 2. (Poczytność Sienkiewicza
w ZSRR. Liczbowe dane dotyczące wydań).
49. N a t a n s o m Wojciech, P obratym stw o nie zaw sze było cierpkie. Twórczość nr 5. (Wzmianka o przekładach Sienkie
wicza na jęz. czeski).
50. S z y j к o w s k i Marian, Czeskie przekłady z polskiego.
Dziennik Polski nr 196. (M . iin. wzmianki dot. Sienkiewicza).
51. Z. F., A w Szkocji czyta się „ K rzyża k ó w “} „W p u sty n i
1 w p u s z c z y S ł o w o Polskie nr 21.
53. Sztuka polska w ZSR R . D ziennik P olski nr 78. (Wzmian ka o przekładach Sienkiewicza).
54. Słowackie przekłady z polskiego. Dziennik P olski nir 71. (M . iin. przekłady z Sienkiewicza).
55. Sienkiewicz zn any w całym świecie. Robotnik nr 218.
56. Literatura polska w Z w iązku Radzieckim . Robotnik nr 66. (Wzmianka o powojennym opracowaniu przekładów Sien kiewicza).
57. P rzekłady literatury polskiej. D ziennik Zachodni, diod.
św ia t i Życie nr 2, 19. V. (Wzmianka o 857 przekładach
Sienkiewicza na 14 języków). X M ł o d z i e ż i S i e n k i e w i c z
58. J u r e k Stanisław, Sienkiewicz o sporcie. M łoda R zeczpospo
lita nr 24.
59. O k o p i ń s k i Marek, Sienkiewiczowska wystawa książek w szkołach im. A . J. Vetter ów (w Lublinie). M łoda R zeczpo spolita nr 25.
60. Z a l e s k i Roman, „ K rzyża cy“ czytani dziś. M łoda R zeczpo
spolita nr 24.
61. Sienkiewicz i m łodzież. Dziennik P o lski nr 316. (Wzmianka o zamieszczonych w M łodej R zeczypospolitej artykułach o Sien kiewiczu).
62. M i k и с к а Aniela, Czytelnictwo m łodzieży krakowskiej. Twórczość nr 7— 8- (Popularność Sienkiewicza wśród mło
dzieży).
XI W i e ś i S i e n k i e w i c z
63. B r a t n y Roman, Literatura uspołeczniona. W ieś nr 20.
(M . in. wzmianka o poczytności Sienkiewicza wśród chłopów). 64. C h m u r a Piotr, W ysiedlanie. W ieś nr 32. (M . in. wzmianka
o masach jaiko bohaterze historycznym Ogniem i mieczem). 65. P a p i e r Tadeusz, Za książką. W ieś nr 50— 51. (Uwagi na
marginesie ankiety redakcji W si: Jakiej powieści chce dzisiejsza
wieś? w której Sienkiewicz otrzymał największą ilość gło sów).
66. P i ę t a k Stanisław, N ie tylko w tradycji Sienkiewicza i R ey
monta. W ieś nr 50 i 51. {idem ).
XII P r z e d r u k i , i n e d i t a i l i s t y S i e n k i e w i c z a
67. H a h n Wiktor, H enryk * Sienkiewicz i W iktor Baworowski.
Nauka i Sztuka nr 7. (Korespondencja).
68. H a h n Wliktor, H enryk Sienkiewicz i M aria R adziejew ska.
Tygodnik W arszaw ski nr 20. (Korespondencja).
2 9 8 JERZY ZIOMEK
70. J u r e k Stanisław, Sienkiewicza glos z z a grobu. Dziennik P olski nr 315. (Liist Sienkiewicza o roli, nauczycielstwa).
71. S m o l a r s k i Mieczysław, N ieznane listy H enryka Sienkie
wicza. Nauka i Sztuka nr 7— 8. (Listy do Michała Radzi wiłła).
72. L isty Henryka Sienkiewicza do Konstantego Górskiego. Tygodnik Pow szechny nr 19.
73. S i e n k i e w i c z Henryk, C ytaty. N ow e H oryzonty nr 19.
(M yśli wybrane z piisim).
74. S i e n k i e w i c z Henryk, „K a żd y dziennikarz polski jest mi
sjonarzem “ . Tygodnik W a rszaw ski nr 20. (Jest to aforyzm
wpisany do księgi pamiątkowej R ozw oju, Łódź 1904, i nie po wtórzony przez żadne z wydań).
75. S i e n k i e w i c z Henryk, O siczyna. Tygodnik W arszaw ski
nr 20.
76. S i e n k i e w i c z Henryk, Oblężenie Jasnej Góry. Dziennik Zachodni, dod. Ś wiat i Życie nr 18, 9. X. (Fragm ent Potopu). 77. S i e n k i e w i c z Henryk, W spomnienie. M łoda R zeczpospo
lita nr 24. (Z tomu P ism a nieznane i zapom niane).
78. S i e n k i e w i c z Henryk, O sw ojej własnej twórczości. M łoda
R zeczpospolita nr 24. (Odpowiedź na ankietę Świata
w 1913 r.).
79. S i e n k i e w i c z Henryk, M arzenia młodości. M łoda R zecz
pospolita mr 24. (List do Ignacego Balińskiego).
80. Stj, Prusacy w opinii Sienkiewicza. N ow e H oryzonty mr 19. (Kilka aforyzmów Sienkiewicza na temat Prusaków).
XIII R e c e n z j e
81. J а к u b o w s к i J. Z., Ju liu sz K leiner: „Ogniem i mieczem“
H. Sienkiewicza Ju liu sz K leiner: ,J?otop“ H. Sienkiewicza. Polonista zesz. II— III.
8 2 . kjw, S ę d nad latarnikiem. Tygodnik P ow szechny nr 19. (Re cenzja z utworu dram. Stanisława Iłowsikiego pt. Taka jest
książki moc, osnutego na Latarniku Sienkiewicza).
XIV V a r i a ii n o t a t k i
83. H a h n Wiktor, O stw orzenie M uzeum H . Sienkiewicza. T y
godnik W arszaw ski nr 20.
84. (B g), „C zytelnik“ nie w ydal „K rzyża k ó w “ — tak tw ierdzi
Zygm unt Nowakowski. D ziennik P o lsk i nir 155. (Artykuł
ośmieszający twierdzenie Nowakowskiego jakoby w Polsce nie wolno było drukować Sienkiewicza).
85. ww.,W incenty R zym ow ski o Sienkiewiczu. N ow e H oryzonty nr 19. (Cytat z W. Rzymowskiego, P olskie — arcypolskie, 1919).
86. Sienkiewicz. Dziennik P olski nr 123. (Felieton w stulecie urodzin).
87. „Pan W ołodyjow ski“ pom aga w akcji obozowej. D ziennik P ol
ski nr 165. (Przedstawienie pt. Pan W ołodyjow ski urządzone
przez harcerzy).
88. Szabrownicy rozbili sarkofag Sienkiewicza. D ziennik Polski nr 254.
XV W z m i a n k i o r e f e r a t a c h w y g ł o s z o n y c h , o o b c h o d a c h i a k a d e m i a c h
89. W y k a Kazimierz, P o d znakiem Prusa i Sienkiewicza. O dro
dzenie nir 43. (Notatka o Zjeździć шт. В. Prusa i wzmianka
o nieznanym fragmencie dram. Sienkiewicza zawartym w nu merze Corriere di N apoli).
90. Z g o r z e l sik i Czesław, Z ja zd naukowo-literacki im. B. Prusa.
Tygodnik Pow szechny nr 42. (Sprawozdanie ze zjazdu, na
którym m. in. wygłoszono referaty o Sienkiewiczu).
91. Dziennik P olski nr 269. (Notatka o zjeździć im. B. Prusa). 92. G r z e g o r c z y k Piotr, D iariusz kultury polskiej 1946.
a) poz. 280 — Wieczory poświęcone Sienkiewiczowi w szcze cińskim Klubie Artystyczno-Literackim.
b) poz, 414 — Akademia ku czioii Sienkiewicza w Lublinie z ref. Juliusza Kleinera (druk. w Z droju , dn. 5. V.). c) poz, 415 — Uroczystości' ku czci Sienkiewicza w Łukowie
i Woli Okrzejskiej z okazji; 100. rocznicy urodzin, dn. 5. V. d) poz. 460 — Czwartek literacki szczecińskiego KI. Art.-Lii.
poświęcony Sienkiewiczowii, dn. 16. V.
e) poz. 511 — Odczyt Stefana Papée pt. W alka Sienkiewicza
o Ziemie Zachodnie wygłoszony na posiedzeniu Twa1 Przy
jaciół Nauk w Katowicach, dn. 6. VI.
f) poz. 638 — Odsłonięcie pomnika Sienkiewicza w Gdyni na Kamiennej Górze dn. 15. VII.
g ) poz. 764 — Referat Juliusza Kleinera pt. D w ie Sienkie
wiczowskie sceny śmierci heroicznej, wygłoszony na Zjeździe Nauk.-Literackim im. B. Prusa w Warszawie, dn. 29. IX.
XVI B i b l i o g r a f i a
93. В o l e s k i Andrzej, Rok Sienkiewiczowski. Zagadnienia Lite
rackie zesz. IV— VI. (Bibliograficzny przegląd artykułów po
święconych Sienkiewiczowi z okazji roku ju b ii).
94. M i k u l s k i Tadeusz, Rok Sienkiewicza. Nauka i Sztuka
3 0 0 JERZY ZIOMEK S p i s c z a s o p i s m 1. Arkona 2. Dziennik Polski 3. Dziennik Zachodni 4. Dziiś i Jutro 5. Jęizyk Polski 6. Kamena 7. Kuźnica 8. Listy z teatru 9. Łódź Teatralna 10. Młoda Rzeczpospolita 11. Nauka i Sztuka
12. Nowe Horyzonty (Prze m yśl), (jednodniówka ku czci Sienkiewicza). 13. Odrodzenie 14. Pamiętnik Literacki 15. Pokolenie u w z g l ę d n i o n y с h 16. Polonista 17. Przegląd Artystyczny 18. Robotnik 19. Scena i Widownia
20. Słowo Polskie (Wirocław) 21. Świetlica 22. Świetlica Krakowska 23. Teatr 24. Teatr Ludowy 25. Twórczość 26. Tydzień 27. Tygodnik Powszechny 28. Tygodnik Warszawski 29. ^Warszawa 30. W ieś 31. Zagadnienia Literackie 32. Życie Literackie
P raca została w y k o n a n a przy w sp ó łu d zia le u czestn ik ów P rosem i narium historii literatu ry p olskiej U n iw e r sy te tu w e W rocław iu, r. ak. 1947/8.
