Edward Sztafrowski
Posoborowe prawodawstwo
kościelne : 70. Okólnik Kongregacji dla spraw Duchowieństwa
skierowany do Przewodniczących Konferencji Biskupich, a dotyczący Rad Kapłańskich w świetle
wytycznych Kongregacji Plenarnej z dnia 10 października 1969 roku
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 14/3-4, 249-260
1971
16) O rd in ariu s loci sa n atio n em in rad ic e m a trim o n ii m ix ti conce
d ere potest, im p letis condicionibus, de quibus in nn. 4 e t 5 h aru m n o rm aru m , e t se rv a tis ceteris de iu re serv an d is.
17) In casu p ecu liaris d iffic u lta tis vel dubii q uoad applicationem h a ru m n o rm aru m , re c u rre n d u m est ad S a n ctam Sedem .
Q uaecum que a Nobis hisce L it
te ris m otu p ro p rio datis dec reta su n t, ea om nia firm a ac r a ta esse iubem us suosque integ ro s effectus o b tin ere a die 1 m ensis O ctobris huius anni, c o n tra riis q u ib u slib et non o b stan tib u s.
D atum R om ae, ap u d S an ctu m P e tru m , die X X X I m ensis M artii M CLXX, P o n tific a tu s N ostri s e p ti
mo.
PA U LU S P P . VI
16) O rd y n a riu sz m iejsca może sanow ać w zaw iązku m ałżeństw o m ieszane, po w y p ełn ien iu w a r u n ków, o k tó ry c h m ow a w nn. 4 i 5 za w a rty c h tu przepisów i z zacho
w an ie m innych w aru n k ó w w y m a ganych przez praw o.
17) W w y p a d k u szczególnej tr u d ności lu b w ątp liw o ści co do za sto sow ania obecnych norm , należy się odnieść do S tolicy Ap.
Co zostało zarządzone ty m n a szym pism em w y d an y m z w ła sn e j inicjaty w y , to w szystko z a tw ie r
dzam y. Z a w a rte tu przepisy zacz
n ą w pełni obow iązyw ać od d n ia
1 p aź d ziern ik a b. r., bez w zględu na ja k iek o lw iek przeciw ne zarząd z e
nia.
D an w R zym ie u św. P io tra , d n ia 31 m a rc a 1970 roku, w sió d m ym roku naszego P o n ty fik a tu .
PA P . PAW EŁ VI
70.
O K Ó LN IK K O N G R E G A C JI DLA SPR A W DUCHOW IEŃSTW A sk ie ro w a n y do P rz ew odniczących K o n fe re n cji B iskupich, a dotyczący R ad K ap ła ń sk ic h w św ietle w ytycznych K o ngregacji P le n a rn e j z d n ia
10 p aźd ziern ik a 1969 ro k u L IT T E R A E C IRC U LA R ES
ad P ra esid e s C o n fe re n tia ru m E piscopalium de C onsiliis P ra e sb y te ra lib u s iu x ta p la c ita C ongregationis P le n a ria e d ie 10 O ctobris 1969 h a b ita e
(AAS 62(1970)459—465) P r o e n i u m
1. P re sb y te ri sa c ra O rdinatione a tq u e m issione, q u am ab Episcopis rec ip iu n t, „p ro m o v e n tu r ad in s e r
vie n d u m C h risto M agistro, S a c e r
doti e t Regi, cuius p a rtic ip a n t m i
n isteriu m , quo Ecclesia in P o p u lu m Dei, C orpus C h risti e t T em p lu m S p iritu s S ancti, hic in t e r ris, in d e sin e n te r a e d ific a tu r” .1
W s t ę p
1. P re zb iterzy przez św ięcenia i m isję, o trzy m an ą od bisk u p ó w
„zo stają w y niesieni do służenia C hry stu so w i N auczycielow i, K a płanow i i K rólow i, uczestnicząc w Jego posłudze, dzięki k tó re j Kościół tu ta j n a ziem i rośnie n ie u sta n n ie ja k o lu d Boży, C iało C h ry stu sa i św ią ty n ia D ucha Ś w ię-
250 Posoborow e p raw o d aw stw o [12]
C um ig itu r sa ce rd o ta le m in iste riu m nonnisi in h ie ra ch ic a to tiu s E cclesiae com m unione ad im p le ri p o ssit,2 „nullus p re sb y te r seorsum ac v elu ti sin g illa tim su m m issio
nem sa tis ad im p le re v alet, sed ta n tu m v irib u s u n itis cum aliis P re sb y te ris, sub d u ctu eorum , qui E cclesiae p ra e s u n t” .3
Episcopi vero qui, re c e p ta m is
sione canonica, „ecclesias p a r tic u la re s sibi com m issas u t v ic arii et le g ati C h risti r e g u n t” ,1 u t m unus su u m po rtio n em P o p u li Dei p a s cendi rec te obire v alea n t, sibi a s su m a n t sacerd o tes u ti a d iu to res nec essario,5 q u i in ex ercen d o m i
n iste rio ab E piscopis p e n d e n t cum q u ib u s ipsi sa ce rd o ta li h onore su n t co n iu n c ti.8
P re s b y te ri ad populo in se rv ie n d u m v ocati unum p resb yteriu m cum suo Episcopo co n stitu u n t, d i
versis qu id em officiis m a n c ip a tu m.7 P ro in d e in q u a lib e t dioecesi in te r Episcopus e t om nes p re s b y te ros com m unio h ie ra rc h ic a e x s ta t,8
q u ae eos a rc te coniungit eosque e f fic it u n am fam iliam , in q u a p a te r est E piscopus.9
2. In tim a m hanc com m unionem C oncilium O ecum enicum V atica
num II in diversis docum entis e x p lic a v it ac illu s tra v it a tq u e ita signa tem p o ru m est in te rp re ta tu m . In p rae sen ti, enim , q u an d o q u id em
tego” .1 P o niew aż zaś posługa k a p ła ń sk a m oże być w y p ełn ian a ty l
ko w e w spólnocie h ierarch iczn ej całego K ościoła,2 stą d „żaden p re z b ite r nie może oddzielnie i ja k b y pojedynczo w ypełnić dostatecznie sw ej m isji, lecz ty lk o w spólnym i siła m i,.ra z e m z innym i p re z b ite ra m i pod przew odnictw em tych, k tó rzy k ie ru ją K ościołem” .3
B iskupi zaś, k tó rzy na mocy otrzym anej m isji kanonicznej
„ k ie ru ją pow ierzonym i sobie po
szczególnym i kościołam i ja k o za
stępcy i legaci C h ry s tu s a” ,4 by m o
gli w łaściw ie w ypełniać sw ój obo
w iązek k ie ro w a n ia cz ąstk ą L u d u Bożego, d o b ie ra ją sobie kapłan ó w ja k o niezbędnych pom ocników.5
W w y k o n y w an iu sw ojej m isji k a p łan i są zależni od biskupów , z k tó ry m i zw iązani są godnością kapłańską.®
P re zb iterzy , pow ołani do słu ż e
nia ludow i Bożemu, sta n o w ią ze sw oim bisk u p em jedno p rezb ite
rium , pośw ięcające się różnym po w innościom.7 Z te j to r a c ji istn ieje w każdej diecezji w sp ó ln o ta h ie ra rch ic zn a m iędzy b isk u p e m i w szystkim i p re z b ite ra m i,8 k tó ra ich ściśle łączy oraz sp raw ia , że są je d n ą rodziną, gdzie ojcem je st b isk u p.8
2. P ow szechny Sobór W a ty k a ń sk i II w różnych d o k u m e n tac h w y łożył i naśw ietli! tę w ew n ętrz n ą w spólnotę, odczytując w te n spo
sób znaki czasów. O becnie bow iem , gdy i poczynania apostolskie w y -
1 Decr. de P re sb y t. m in iste rio e t v ita „ P resbyterorum ordinis”, η. 1.
2 Ibidem η. 15.
5 Ib id em η. 7.
4 Const, dogm. de Ecclesia „ L u m en g e n tiu m ”, n. 27.
5 D ecr. de P re sb y t. m in iste rio e t v ita „ P resbyterorum ordinis”, η. 7.
6 Const, dogm. de E cclesia „ L um en g e n tiu m ”, n. 28.
7 Const, dogm. de E cclesia „ L u m en g e n tiu m ”, n. 28: Decr. de P re sb y t.
m in iste rio e t v ita „ P resbyterorum ordinis”, η. 8.
8 D ecr. de P re sb y t. m in iste rio e t v ita „ P resbyterorum ordinis”, η. 7.
9 D ecr. de past. Episcop. m u n e re in E cclesia „C hristus D om inus”, η. 28.
e t in c ep ta ap ostolica om nium ch ristifid eliu m v ires in te g ras a t q u e u n ita s e x q u iru n t, e t to t ta n - ta e q u e su n t ae ru m n ae , q u ib u s E c
clesia p re m itu r, nem o e s t qui non v id e a t sa c ro ru m m in istro ru m u n io nem m agnopere ex p o stu la ri. Ex hac unione, s a c ra m e n ta lite r f u n d ata, o riri d eb et unio cordium , q u ae nem pe m u tu a in n ititu r c a ri
ta te .1® Solum m odo ita nasci p o te st com m unis p asto ra lis actio, quae to ta m a m p le c titu r dioecesim cunc- ta q u e eius p ro b lem ata . Si e t q u a te n u s haec ad rem d ed u c an tu r, sp e ra re licet fore u t sacerdotes su a m v o lu n ta te m consocient cum v o lu n ta te Episcopi, u b erio rem et efficaciorem red d e n d o operam .
m a g ają zespolenia w ysiłków w szy stk ich chrześcijan i gdy ta k liczne oraz w ielk ie są tro sk i spo
czyw ające n a K o ściele—każdy z d a je sobie d o k ład n ie z tego sp ra w ę ja k b ardzo p o trze b n a je st jedność św iętych szafarzy. Z te j jedności po sia d ające j podstaw ę s a k ra m e n ta ln ą , w in n a się zrodzić jedność serc, złączonych w za jem n ą m iłoś
cią.10 T ylko w te n sposób może po w sta ć w sp ó ln a a k c ja d u sz p aste rsk a o b ejm u ją ca całą diecezję i w szystkie jej problem y. Jeżeli i na ile zo sta nie to zrealizow ane, m ożna będzie się spodziew ać, że k a p ła n i zespolą sw oją w olę z w o lą bisk u p a, u b o g a
cając i czyniąc b ard z iej sk u teczn ą sw o ją działalność.
N o w y organ d oradczy B isk u p a D e n ovo coetu c o n su ltiv o ' E piscopi 3. L egislatio canonica, p a rtic u
la riu m ecclesiarum g u b ern iu m r e s piciens, Episcopis sem per a ssig n a
b a t qu o d d am o rg an u m con su lti- vum , p rae cip u e e p re sb y te ris con
stan s, quod a u d ire a u t eius con
sensum ex c ip e re in q u ib u sd am negotiis m aioris m om enti Episcopi ipsi te n e b a n tu r. N unc in Codice Iu ris C anonici p ro v ariis g u b ern ii dioecesani n ec essita tib u s v a ria e x s ta n t organa in a d iu to riu m E pisco
pi, u ti e. gr. dioecesana synodus, ex a m in a to re s synodales, paro ch i consultores, C a p itu lu m c a th é d ra le seu Coetus C onsultorum , C onsilium ad m in istra tio n is dioecesanum etc.
Q uod in su p e rio rib u s saeculis sim p lex v id e b a tu r p o stu la tu m seu re q u isitu m re c ti et sap ien tis g u b ern ii, a Concilio V aticano II, quod E cclesiae n a tu ra m a ltiu m in v e sti
gavit, theologice quoque illu s tra tu r.
3. P ra w o d a w stw o kanoniczne dotyczące sp ra w y k ie ro w a n ia k o ś
ciołam i p a rty k u la rn y m i, w y z n a czało zaw sze bisk u p o w i pew ien o rgan doradczy, sk ła d a ją c y się głów nie z prezb iteró w , któ reg o z d a n ia m usieli b isk u p i w y słu ch ać lub uzyskać jego zgodę w w a ż niejszych sp raw ac h . O becnie w K o
deksie P ra w a K anoniczngeo, z a leżnie od różnych p otrzeb w z a rz ą d zaniu diecezją, p rze w id u je się różne o rgany pom ocnicze dla b i
skupa, ja k np. synod diecezjalny, egzam inatorów synodalnych, p ro boszczów konsultorów ,. k a p itu łę k a te d ra ln ą lu b zespół konsultorów , d iecezjaln ą ra d ę a d m in istra c y jn ą itp.
To, co w ubiegłych w iek ach w y daw ało się ty lk o zw ykłym p o stu la tem czyli w y m ag an iem w zakresie słusznego i roztropnego z a rz ą d z a nia, zostało n aśw ietlo n e rów nież teologicznie przez S obór W a ty k a ń -
10 D ecr. de P re sb y t. m in iste rio e t v ita „ P re sb y te ro ru m ordinis”, η. 8.
252 P osoborow e p raw o d aw stw o [12]
E cclesiae n a tu ra m a ltiu s in v e sti- in te r E piscopum et suos p re sb y te ros adesse in ecclesia p a rtic u la ri com m unionem hierachicam , vi cu ius Episcopus e t p re sb y te ri u n u m idem que sacerdotium , u n u m id em - que m in iste riu m p a rtic ip a n t d iv e r
so u tiq u e g ra d u,11 qui d e te rm in a tu r p e r rec e p tu m O rdinem e t p er m is
sionem canonicam . H isce su p p o si
tis, eadem S ynodus, pro su a indole p asto ra li, v o lu it u t haec u n ita s m issionis in b onum v e r te re tu r dioecesis p e r qu o d d am novum o r
g an u m co n su ltiv u m his verbis:
„ h a b e a tu r, modo hod iern is a d iu n c- tis ac n ecessitatib u s accom m odato, fo rm a ac norm is iu re d e te rm in a n dis, coetus seu se n atu s sacerdotum , P ra e sb y te riu m re p ra se n ta n tiu m , qui E piscopum in reg im in e dioece - seos suis consiliis e ffica citer ad iu - v a re p o ssit” .12
Quod Concilii V atica n i II votum p ro seq u u tu s S um m us P o n tife x P au lu s Pp. VI, p e r L itte ra s Ap.
„Ecclesiae S a n c ta e ”, iu ssit u t in u n a q u a q u e dioecesi c o n s titu e re tu r m em o ratu s coetus, qui C onsilium P re sb y te ra le n u n c u p a tu r.13 H u iu s- m odi le x ex secu tiv a, ad e x p e ri
m e n tu m la ta, q uoad m odum C on
silium com ponendi, eius com p eten tia m et fu n ctio n em p au ca ta n tu m sta tu it, eo nem pe fine, u t ev o lu tio n i novi o rgani consultivi neces
sa riu m re lin q u e re tu r spatiu m .
ski II, k tó ry w n ik n ą ł głębiej w n a tu rę Kościoła. P oucza nas m ia n o w icie Sobór, że m iędzy bisk u p em i jego k a p ła n a m i istn ie je w koś
ciele p a rty k u la rn y m h ie ra rc h ic zn a w spólnota, n a m ocy k tó re j bisk u p i p rez b iterz y uczestniczą w jed n y m i ty m sam ym k a p ła ń stw ie oraz m a ją udział w tym sam ym p o słu giw aniu, chociaż n a różnym sto p n iu,11 k tó ry je st o k reślan y przez p rzy ję te św ięcenia i przez m isję k anoniczną. C zyniąc ta k ie założe
nia tenże Sobór, zgodnie ze sw oim c h a ra k te re m duszp astersk im , w y raził życzenie, by ta jedność po sła n n ic tw a p rzyczyniła się do do
b ra diecezji przez now y organ do
radczy: „N iech m a ją (biskupi) ra d ę czyli se n a t k apłanów , re p re z e n tu jących p rez b iteriu m , k tó ry dosto
sow any do dzisiejszych okolicznoś
ci i potrzeb, w fo rm ie i w edług norm określonych w praw ie, m ógł
by sk u teczn ie w sp ie ra ć b isk u p a sw ym i ra d a m i w zarządzie diece
z ją” .12
W ypełniając w spom niane życze
nie S oboru W atykańskiegcA II, Ojciec św. P aw eł VI, pism em A po
stolskim „Ecclesiae S a n c ta e ” z a rządził, by w każdej diecezji u s ta now iono zespół, zw any R ad ą K a p ła ń sk ą.13 To zarządzenie w y k o naw cze, w y d an e n a próbę, p o sta n aw iało jed y n ie niew iele n a te m a t pow ołania R ady, jej kom petencji i funk cjo n o w an ia. C hodziło b o w iem o to, ażeby przew idzieć o d p ow iedni okres czasu konieczny dla u k sz ta łto w a n ia się ' nowego organu.
11 D ecr. de past. Episcop. m u n e re in E cclesia „C hristus D o m inus”, n. 28;
D ecr. de P re sb y t. m in iste rio e t v ita „ P resbyterorum ordinis”, n. 7.
12 D ecr. de P re sb y t. m in iste rio e t v ita „ P resb ytero ru m ordinis”, n. 7.
13 A. A. S. 58 (1966), pp. 776 sq.
Z eb ran ie P len a rn e K on gregacji C eleb ratio S. C ongregatio P len a ria e 4. A p ra e fa ta e legis p ro m u lg a
tio n e te rtio Iab en te anno, S. C on
g regatio pro C lericis, cuius est in v ig ilare Consiliis P re s b y te ra lib u s,14
circu lares litte ra s 'die 15 ia n u a rii 1969 m isit ad P ra esid e s C o n feren - tia ru m E piscopalium ad m en tem ipsius legis,15 rogans u t Episcopi suas an im ad v ersio n es ad n o tatio - n esque de ex p e rim en tis ad hoc n ovum org an u m quod sp e cta t eidem S. C ongregationi ex h ib eren t.
C um vero responsiones, u n a cum S ta tu tis C onsiliorum , e provinciis ecclesiasticis iu ris com m unis fere om nibus ad S. C ongregationem p erv en issen t, idem S. D icasterium , a u d itis suis C o n sultoribus, die 10 octobris 1969 P le n a ria m C o n g reg a
tio n em h ab u it, u t de m aioribus q u ae stio n ib u s d icti coetus consul- tiv i d isc e p ta re tu r, cuius p la c ita heic
b re v ite r e n u c le an tu r.
4. G dy u p ły w ał trzeci ro k od m om entu prom u lg o w an ia w sp o m nianego p raw a, K o ngregacja dla S p ra w D uchow ieństw a, do k tó rej należy tro sk a o R ady K a p ła ń sk ie,14 p rze słała w d n iu 15 stycznia 1969 r. ■— zgodnie z p rzepisem p r a w a 15 — do Przew odniczącego K o n feren c ji B iskupich pism o, prosząc, ażeby b isk u p i p rze d staw ili K o n greg acji sw oje uw agi i spostrzeże
n ia dotyczące dośw iadczeń zdoby
tych odnośnie tego now ego o rg a nu. S koro zaś p raw ie ze w szy stk ich pro w in cji kościelnych p o sia d a ją cych sta łą o rg anizację n ap ły n ęły odpow iedzi łącznie ze sta tu ta m i Rad, w ted y om aw ian a K o ngrega
cja — w ysłuchaw szy zdania w ła s
nych k o n su lto ró w — odbyła w d n iu 10 p aź d ziern ik a 1969 r. p le n a rn ą sesję, by rozw ażyć w ażniejsze k w e stie dotyczące R ady K ap łań sk iej.
W nioski te j w łaśn ie sesji są tu ta j k ró tk o naśw ietlone.
O b ow iązek u sta n o w ien ia R a d y K a p ła ń sk iej D e o b ligation e C on siliu m P r esb y tera le co n stitu en d i 5. Ex com m unione h ierarch ica,
qu ae e x s ta t in te r E piscopum et presb y tero s, necessario se q u itu r scopus e t m u n u s Consilii P re sb y - te ra lis quod qu id em ipsam com m unionem aliquo modo in stitu tio - n a lite r m a n ife sta t. Q u are in stitu tio huiusm odi C onsilii p e r Mp. „Eccle
siae S a n c ta e ” in q u a lib e t dioecesi p e ra g en d a o b ligatorie p ra e sc rib i
tu r.
H aec obligatio in su p e r te m p o ri
bus est consentanea. M axim e enim est o p p o rtu n u m hodie a tq u e utile,
5. Cel i z a d an ia R a d y K a p ła ń skiej w y p ły w a ją w sposób koniecz
ny ze w sp ó ln o ty h ierarch iczn ej, ja k a istn ieje m iędzy bisk u p am i i p rez b itera m i, R a d a też w y ra ża ją w pew ien sposób in sty tu cjo n aln ie . S tą d M. p. „Ecclesiae S a n c ta e ” n a k az u je u sta n o w ien ie w każdej d ie cezji ta k ie j R ady.
P o n ad to obow iązek te n je s t p o stu lo w a n y przez w spółczesne w a ru n k i. Dziś bow iem je st rzeczą ja k
14 Const. Ap. „R eg im in i Ecclesiae U niversae”, η. 6 8; A. A. S. 59 (1967), p. 68.
15 M otu p ro p rio „Ecclesiae S a n cta e”, P roem ium .
254 P osoborow e p raw o d aw stw o [14]
u t in te r E piscopum et p resb y te ro s in s titu a tu r o rg an u m com m unis colloquii seu dialogi. Q uae u tilita s iam a p p a re t ex p erm u ltis resp o n sionibus E piscoporum ad S. C on
gregationem m issis: n am contactus cum sa ce rd o tib u s fit facilio r; m e
liu s co g noscuntur eo ru n d e m m e n tes et o p ta ta; ac cu ratio res dein h a u riri p o ssu n t in fo rm atio n es de s ta tu re ru m in dioecesi; m u tu a e e x p e rie n tia e o p p o rtu n iu s com m u
n ic a n tu r; necessitu d in es p a sto ru m e t gregis Dei ev id en tiu s a p p a re n t;
c o h a eren ter su sc ip iu n tu r in c ep ta apostolica ad iu n ctis hod iern is a c com m odata; in com m uni labore dem um a d a e q u a te so lv u n tu r vel, saltem , e x p lic a n tu r d ifficu ltates.
n a jb a rd z ie j odpow iednią i poży- żyteczną, by został u stanow iony (powołany) o rg an w spólnego d ia logu. Jego użyteczność w y p ły w a z b ardzo licznych odpow iedzi n a desłanych do K ong reg acji przez biskupów . A w ięc u ła tw io n y je st k o n ta k t.z k ap ła n a m i; ła tw iej m oż
n a poznać ich m yśli i życzenia;
n astęp n ie m ożna uzyskać d o k ła d niejsze d an e dotyczące życia d ie cezji; zo staje u ła tw io n e p rze k azy w an ie w zajem n y ch dośw iadczeń;
do kładniej u ja w n ia ją się p otrzeby p asterzy i Bożej ow czarni; zgodnie p o d ejm u je się poczynania apo sto l
skie dostosow ane do w spółczesnych w aru n k ó w . W reszcie w spólnym w ysiłkiem są odpow iednio ro zw ią
zyw ane lu b p rz y n a jm n ie j n aśw ie
tla n e tru d n o śc i n a ja k ie się dziś napotyka.
Stru k tu ra R ad y K a p ła ń sk iej D e C o n silii P r esb y tera lis com p ostition e
6. C oncilium P re sb y te ra le to tu m dioecesis P re sb y te riu m e x p rim a t o portet. Q uod re q u isitu m , iu x ta E piscoporum et P le n a ria e P a tru m se n te n tia m eo p erfec tiu s o b tin e tu r quo plen iu s p re sb y te ro ru m opinio
nes e t ex p e rim e n ta c o n fe ra n tu r.
Q u are indoles re p ra e s e n ta tiv a Consilii e fficitu r, si in sin u e iu s
dem , q u a n tu m fie ri potest, r e p r a e s e n ta n tu r: a) v a ria m in iste ria (p a
rochi, cooperatores, cappellani, etc.); b) regiones seu p asto rales dioecesis zonae; c) v a ria e sa ce rd o tu m ae ta tes seu generationes. Si q u ae d am in Consilio ita com po
nendo d ifficu ltas e x o ria tu r, p r a e fe re n d a v id e tu r re p ra e se n ta tio p ro p o rtio n a ta p e r p rae c ip u a sa c e r
do tu m m in isteria.
Religiosi quoque, qui cu ra m a n i-
6. R ad a K a p ła ń sk a p ow inna r e prezentow ać całe p re z b ite riu m d ie cezji. Zgodnie z o pinią biskupów i ojców sesji p le n a rn e j p o stu la t te n będzie ty m doskonalej re a li
zow any im pełniej s ta ją się o sią
galne opinie i dośw iadczenia p re z b iterów . S tą d R a d a K ap ła ń sk a w ted y osiąga c h a ra k te r re p re z e n ta ty w n y , jeżeli ■— n a ile to m ożli
w e — rep rez en tu je: a) różne po sługi (proboszczow ie, w ik ariu sze, w spółpracow nicy, duszp asterze em ig ran tó w itd.) ; b) regiony czyli okręgi (strefy) d u sz p aste rsk ie die
cezji; c) poszczególne g en e racje k apłanów . G dyby za istn iała p e w n a tru d n o ść w u w zględnieniu w szy stk ich podanych pow yżej k r y teriów , w ted y w y d a je się rzeczą b a rd z ie j w sk a z a n ą m ieć n a u w a
dze w ażniejsze posługi w ypełn ian e przez kapłanów .
N a członków R ady K ap ła ń sk ie j
m a ru m in dioecesi e x e rc e n t vel operibus ap o sto latu s sese d ed ica n t sub iu risd ic tio n e Episcopi, in te r m e m b ra C onsilii co o p tari p o te r u n t.16
7. C onsilii sodales designandi ra tio com m issa est E piscopis.17 Ii vero, u ti ex ip so ru m re sp o n sio n i-, bus p a te t, consensu fere un an im o s ta tu e ru n t u t n o tab ilis sodalium p ars e lig e re tu r lib e ro sacerd o tu m suffragio. P a trib u s au tem P le n a ria e p la c u it p ro p o situ m u t m aior p ars so d aliu m se lig e re tu r p e r su f
fra g iu m om nium sa c e rd o tu m.18
C eteri a u te m sodales d esig n an tu r d irec te ab Episcopo a u t ipso facto d e c la ra n tu r sodales u t o ffi
cium quod g e ru n t (e. gr. V icarius G en eralis, R ector S em in a rii etc.) re p ra e s e n te n t in Consilio.
H aec com positio ex m em bris nem pe electis a sacerd o tib u s, no
m in atis ab Episcopo, n a tis seu d e
sig n atis ra tio n e officii, dum u n a ex p a rte fid u ciam a lit sace rd o tu m qui sese p rae sen te s se n tiu n t in C onsi
lio, alia ex p a rte se c u rita te m t r i b u it Episcopo ad se rv a n d u m a e q u ilib riu m et p o ssib ilta tem p ra e b e t indolem re p ra e s e n ta tiv a m eiusdem C onsilii a liq u an d o m elius e x p r i
m endi.
m ogą być pow oływ ani ta k że z a konnicy z a tru d n ie n i n a te re n ie diecezji w d u sz p aste rstw ie lu b w y pełn iając y dzieła a p o sto la tu pod ju ry sd y k c ją b isk u p a.16
7. Sposób p o w ołania członków R ady K ap ła ń sk ie j pozostaw iony je s t u zn a n iu b isk u p ó w.17 J e d n a k że, ja k w y n ik a z n ad esłan y ch przez bisk u p ó w odpow iedzi, w szyscy p ra w ie jednom yślnie p ostanow ili ażeby znaczna część członków b y ła w y b ie ra n a w w olnym głosow a
n iu przez kapłanów . O jcow ie ze
b ra n ia p len arn eg o K o ngregacji za
tw ie rd z ili w niosek, ażeby w iększa część członków by ła w y b ie ra n a przez w szy stk ich k a p ła n ó w.18
P ozostali członkow ie pow inni być m ian o w an i bezpośrednio przez bisk u p a. M ożna też e w e n tu aln ie przew idzieć, że p ew n e sta n o w isk a są za każdym raz em re p re z e n to w an e w R adzie K a p ła ń sk ie j (np.
W ik ariu sz G eneralny, R e k to r S e
m in a riu m , itd.).
P rz y jęc ie zasady, że część człon
ków je s t w y b ie ra n a przez k a p ła nów, a część m ia n o w an a przez b i
sk u p a e w e n tu aln ie o k reśla n a z r a cji urzędu, w zbudza z je d n ej s tr o ny zau fan ie ze stro n y k apłanów , k tó rzy m a ją św iadom ość sw ej obecności w Radzie, a z d ru g iej stro n y d aje b iskupow i m ożność z a ch ow ania pew n ej rów now agi oraz stw a rz a n ie jed n o k ro tn ie m ożli
w ość doskonalszego u ja w n ie n ia re p rez en ta ty w n o ści R ady K a p ła ń skiej.
16 M otu p ro p rio „Ecclesiae S anctae”, I, 16, § 2.
17 Ib id em I, 15, § 1.
18 S ta tu ta C onsilii ab E piscopo a p p ro b a n d a p ra e s c rib a n t o p o rtet m o d u m p ro ced en d i in electione, ad an alo g iam canonum 160 e t sq. necnon can. 2294 Codicis lu r is Canonici.
25ö Posoborow e p raw o d aw stw o [16]
K om p eten cja R ad y K a p ła ń sk iej D e C om p eten tia c o n silii P resb y tera lis
8. C o m potentia Consilii P re sb y te ra lis est Episcopo a d siste re con
siliis in reg im in e dioecesis. Q uare qu aestio n es m aioris m om enti, qu ae sive ad sa n ctific atio n em fid eliu m sive ad d o ctrin am ipsis tr a d e n dam , sive ad m o d eram en dioecesis in g enere spectan t, p e r tr a c ta n tu r a Consilio, si n em pe Episcopus eas p ro p o n a t vel saltem a d m itta t p e r tra c ta n d a s . In p ro p o n en d a a u t ad - m iten d a quaestione E piscopus sol
licitu s e rit de observandis Eccle
siae legibus u n iv e rsa lib u s.
C onsilium , q u a te n u s to tu m r e p ra e s e n ta t dioecesis P re sb y teriu m , ad bonum eiu sd em dioecesis p ro m ovendum in stitu tu m est; om nes ig itu r quaestiones, e t non solum q u ae ad v ita m p re sb y te ro ru m sp e cta n t, rite adm issae tra c ta ri p o ssu n t a Consilio, e t q u id e m u ti a rg u m e n ta m in iste rii sacerdotalis, quod nem pe ipsi in fav o rem com m u n ita tis ecclesiasticae im p e n dun t.
Consilii est, in genere, norm as fo rte condendas su ad ere, q u a e stio nes p rin cip ii p roponere; non vero de illis q u ae stio n ib u s agere, quae n a tu ra su a m odum p rocedendi d is
c re tu m exigunt, u t accdit e. gr. in o fficiorum collationibus.
8. Do k o m p e ten c ji R ady K a p łań sk iej należy służyć biskupow i r a d ą w k ie ro w a n iu diecezją. Jeżeli zatem b isk u p p rze d staw i R adzie lub p rzy n a jm n ie j zgodzi się n a ro z
p atrz en ie przez n ią — w ted y R ad a K a p ła ń sk a rozw aża w ażniejsze sp raw y dotyczące uśw ięcen ia w ie r nych, n au czan ia ich, czy też ogól
nego z a rząd u diecezją. W zak resie p rz e d sta w ia n ia lub dopuszczania ja k ie jś sp raw y zatroszczy się b i
sk u p o zachow anie przepisów p o w szechnych p ra w a kościelnego.
Poniew aż R ad a K ap ła ń sk a r e p re z e n tu je całe P re z b ite riu m die
cezji, stą d je st pow ołana dla d obra całej diecezji. W szystkie zatem spraw y, a w ięc nie ty lk o te, k tó re dotyczą życia p rezbyterów , m ogą być ro z p a try w a n e przez R adę, o ile zostały jej p raw n ie pow ierzone — i to jako te m a ty dotyczące k a p ła ń skiego posługiw ania, k tó re p re z b i
terzy p o d ejm u ją dla poży tk u całej w spólnoty kościelnej.
O gólnie rzecz b iorąc R ad a może e w e n tu aln ie doradzać w y d an ie pew nych norm , lu b p rzed staw iać sp raw y zw iązane z zarządem (die
cezji). Nie p o w in n a zaś zabierać głosu w tych sp raw ac h , k tó re z n a tu ry sw ej w y m a g a ją dy sk recji w za ła tw ian iu , ja k np. n ad a w an ie urzędów .
C harakter gło su d oradczego R ad y K a p ła ń sk iej D e in d o le co n su ltiv a C on silii P resb y tera lis 9. C onsilium P re sb y te ra le est
o rg an u m consu ltiv u m p eculiare.
C on su ltiv u m d ic itu r, q u ia voto d e
lib e ra tiv o non g au d et; ideoque e i
dem non com petit decissiones fe rre q u a e E piscopum o b strin g a n t, nisi ius u n iv e rsa le Ecclesiae a lite r p ro v id e rit v el E piscopus in singulis
9. R a d a K ap ła ń sk a je s t organem doradczym szczególnego rodzaju.
N azyw a się organem doradczym , poniew aż nie posiad a głosu decy
dującego. Nie p rzy słu g u je jej p rz e to u p raw n ie n ie w y d a w a n ia decy
zji, k tó re by w iązały bisk u p a, ch y ba że co innego p ostanow i praw o
casibus vocem d e lib e ra tiv a m C on
silio trib u e re o p p o rtu n u m censue- rit. A ffirm a tu r v ero o rg an u m -con- su ltiv u m p eculiare, q u ia n a tu ra sua e t suo proced en d i m odo in te r alia org an a eiusdem generis em inet.
C onsilium en im n o stru m , com m unionis h ie ra rc h ic a e signum , n a t u r a su a e x ig it u t consilia pro b o no dioecesis in e a n tu r, u n a cum Episcopo e t n u m q u a m sine eo, sci
licet com m uni Episcopi e t so d a
liu m labore. Hic en im m odus r e q u ir itu r a V aticano I I10 e t in c u l
c a tu r v erb is Mp. „Ecclesiae S an c
t a e ”: „In hoc Consilio Episcopus sacerdotes suos a u d iat, co nsulat et cum eis c o llo q u atu r de iis qu ae ad n ec essita tes operis p asto ra lis e t b o n u m dioecesis s p e c ta n t” .20
C om m une hoc stu d iu m , quo nem pe de q u ae stio n ib u s com m uni
c a n tu r opiniones e t n o titiae, e x p o n u n tu r n ecessitates p asto ra le s, p e r p e n d u n tu r a rg u m e n ta e t p ro p o n u n t u r vota, ab u tra q u e p a r te p o stu la t u t an im i a p te p a r a ti sin t a tq u e in tim a conversione in h u m ilita te e t p a tie n tia e x o rn a ti.
Quo la b o re com m uni peracto, decisio iam sp e c ta t ad E piscopum q u i re sp o n sa b ilita te p erso n a li t e n e tu r erg a p o rtio n e m populi Dei sibi com m issam,21 ideoque resp o n - sa b ilitas Episcopi n a v ita te Consilii a d iu v a tu r, m inim e su b stitu itu r.
10. H isce consid eratio n ib u s p e r m oti P a tre s C ongregationis P le n a -
pow szechne K ościoła lu b b isk u p u zn a za w sk az an e przyznać R adzie w poszczególnych w y p a d k a c h głos decydujący. S tw ierd za się jed n ak , że je st to o rgan doradczy o szcze
gólnym c h a rak te rz e, poniew aż z n a tu ry sw ojej i ze w zględu n a p ro ce d u rę przew yższa inne organy tego sam ego rodzaju.
O m aw ian a bow iem R ada, b ędąc w y razem w spólnoty h ie ra rc h ic z nej, dom aga się z n a tu ry sw ojej, by jej działalność m ia ła na u w a dze dobro całej diecezji i po d ejm o w a n a by ła w zgodności (łączności) z biskupem , nigdy zaś bez niego, a w ięc m a być owocem w spólnego w y siłk u b isk u p a i członków R ady.
Tego bow iem dom aga się Sobór W a ty k a ń sk i I I19 i to rów nież p rz y pom ina M. p. „Ecclesiae S a n c ta e ” :
„P oprzez tę R adę niech b isk u p w y słucha sw oich kapłanów , rad z i się ich i z nim i ro zm aw ia o tych s p r a w ach, k tó re dotyczą p otrzeb d u sz
p a s te rstw a i d obra diecezji” .20
T akie w spólne stu d iu m , na k tó ry m m ianow icie k o m u n ik u je się opinie i stw ie rd z e n ia odnośnie p ew nych problem ów , p rze d sta w ia po trz e b y duszp astersk ie, rozw aża t e m a ty i zgłasza w nioski — dom aga się od obydw u stro n odpow iednie
go n a sta w ie n ia w ew n ętrzn eg o oraz du ch a pokory i cierpliw ości.
P o w y k o n an iu ta k ie j w spólnej p racy, decyzja należy do biskupa, k tó ry m a osobistą odpow iedzial
ność za cząstkę pow ierzonego so
bie lu d u Bożego.21 T ak w ięc d zia
łalność R ady może jed y n ie w e sprzeć odpow iedzialność bisk u p a, nigdy zaś nie może jej przejąć.
10. M ając n a uw adze pow yższe stw ierd zen ia, O jcow ie K ongregacji
10 D ecr. de past. Episcop. m u n e re in E cclesia „ C hristus D o m inus”, n. 28.
20 M otu p ro p rio „Ecclesiae S anctae”, I, 15, § 1.
21 C fr. Decr. de past. Episcop. m u n e re in E cclesia „C hristus D o m in u s”, n. 11; Const, dogm. de E cclesia „ L um en g e n tiu m ”, n. 23.
17 — P r a w o k a n o n i c z n e n r 3— 4
258 P osoborow e p raw o d aw stw o [18]
ria e han c m a n ife sta ru n t s e n te n tia m titu lu m nem pe e t m u n u s „se
n atu s Episcopi in reg im in e dioe
cesis” u n i Consilio P re sb y te ra li com petere.
R e la te v ero ad a n tiq u u m se n a tu m Episcopi, id est ad C a p itu lu m ca th é d ra le ubi ex istit, et C oetum C on su lto ru m ubi h a b e tu r, iidem P a tre s n o rm ae ste te ru n t Mp. „Ec
clesiae S a n c ta e ” quo scilicet p ra e sc rib itu r u t eadem in s titu ta p ro p riu m m unus p ro p ria m q u e com pe
te n tia m serv en t, donec recogno
s c a n tu r.22
Cum au tem re ru m ad iu n cta, q u ae evolutionem h isto ric am C a
p itu lo ru m c a th e d ra liu m resp iciu n t, v a ria sin t secu n d u m v a ria s E ccle
siae regiones, q uoad recognitionem C a p itu li ca th e d ra lis e t q uoad r e fo rm a tio n e m vel co nfirm ationem C oetus C on su lto ru m sin g u lae C on- fe re n tia e E piscopales sua p a ra b u n t vota.
In te re a , donec C odex lu ris C a
nonici recognoscatur, C onsilium P re s b y te ra le v a c a n te Episcopi sede ce ssa t.28 Ideo C a p itu lu m c a th é d ra le a u t Coetus C onsultorum , nisi S an c ta Sedes a lite r p ro v id erit, V i
c a riu m C a p itu larem c o n stitu it ad no rm am canonum 429-—444 et 427 Codicis lu ris Canonici, qui in v i
gore m anent.
P le n a rn e j w y razili zdanie, że t y tu ł i z a d an ia „ sen a tu B iskupa w zarządzie d iecezją” przy słu g u je jed y n ie R adzie K ap łań sk iej.
O dnośnie zaś daw nego se n atu B iskupa tj. k a p itu ły k a te d ra ln e j, ta m (gdzie ona istn ieje) i zespołu ko n su lto ró w (tam , gdzie on działa), ci sam i ojcow ie po tw ierd zili z a sa
dy podane w M. p. „Ecclesiae S a n c ta e ”, a w ięc w sp o m n ian e in s ty tu cje zachow ują sw oje zad an ie i do
tychczasow ą k om petencję, dopóki nie zo stan ą zre fo rm o w an e.22
P o niew aż zależnie od różnych regionów K ościoła różne są oko
liczności, k tó re k sz tałto w ały h isto ryczny rozw ój k a p itu ł k a te d r a l
nych, stą d gdy idzie o refo rm ę k a p itu ły k a te d ra ln e j lu b refo rm ę czy za trzy m a n ie (potw ierdzenie) ze
społu konsultorów , poszczególne K o n fe re n cje B iskupie p rzy g o tu ją sw oje w nioski w te j spraw ie.
Na razie, a w ięc do czasu odno
w ien ia K odeksu P ra w a K anonicz
nego, R a d a K ap ła ń sk a kończy sw o
ją k ad e n cję z chw ilą zaw ak o w an ia stolicy b isk u p ie j.28 Z te j też r a c ji — 0 ile S tolica Ap. inaczej nie z a rządzi — k a p itu ła k a te d ra ln a lub zespół k o n su lto ró w u sta n a w ia w i
k a riu sz a k apitulnego, zgodnie z przep isam i k an o n ó w 429—444 1 427 K odeksu P ra w a K anonicz
nego, k tó re zach o w u ją sw o ją moc p raw n ą.
W n i o s k i C o n c l u s i o n e s
I. Q uibus om nibus p ra e h a b itis, I. U w zględniając to w szystko S a c ra haec C ongregatio pro C le- K ong reg acja dla S p ra w D ucho- ricis en ix e ro g a t et u rg et: w ień stw a prosi i zaleca:
22 I, 17, § 2.
23 M otu p ro p rio „Ecclesiae S a n cta e’’, I, 15, §4; „nisi in p ec u lia rib u s a d iu n ctis a S an cta Sede recognoscendis V icarius C a p itu la ris vel A d m i
n is tra to r A postolicus illu d co n firm e t”. C fr. q uoque Const. Ap. „Regim ini Ecclesiae U niversa e”, n. 68, § 4.
a) ubi ad h u c d e s id e ra tu r q u a m p rim u m in s titu a tu r C onsilium P re sb y te ra le eique titu lu s ac m u n us co m p eta n t S en atu s Episcopi;
b) q u o d lib e t C onsilium P re s b y te ra le p ro p ria p a re t s ta tu ta ab Episcopo ap p ro b a n d a, ra tio n e h a b ita eorum , q u ae p rae se n tib u s l i t te ris in d ic ata sunt.
II. C um vero ex p e d ia t u t E pis
copi in C onferentiis a d u n a ti in q u aestio n ib u s C onsilium P re s b y te ra le sp e cta n tib u s com m unia c a p ia n t consilia 24 eadem S. C ongre
g atio h u m a n ite r petit:
a) quaestiones m aioris m om enti in Consilio P re s b y te ra li tr a c ta n dae a C o n fere n tia E piscopali su g g e ra n tu r;
b) ite m n o rm ae de modo p ro ce
dendi in Consiliis P re sb y te ra lib u s, de p e rio d ic ita te coetuum , de coope
ra tio n e cum aliis coetibus consul- tiviS h abenda, de re la tio n e C onsilii cum u n iv ersis dioecesis sa c e rd o ti
bus fovenda, a C o n fere n tia E pisco
p ali o p p o rtu n e p ro p o n a n tu r.
III. D em um in s ta t S acra haec C ongregatio u t q u ae lib e t C onfe
re n tia E piscopalis v o tu m su u m ad C a p itu lu m ca th é d ra le e t ad C oe
tu m C o n su lto ru m qu o d a ttin e t, u ti su p ra in n. 10, eidem S. C ongrega
tioni e x h ib ere fa v e a t in fra diem 31 decem bris 1970.
P e r p rae sen te s L itte ra s hoc S a c ru m D ica ste riu m in d ic a re in te n d it p rin c ip ia ac c rite ria g en e ra lio ra, qu ae ex co n su lta tio n e C onfe- re n tia ru m E piscopalium et P a tru m d iscep tatio n e p ro flu x e ru n t q uaeque Episcopos a d iu v a re p o te ru n t in eorum g ra v i m u n e re exsequendo, quod ad co n stitu tio n em e t agendi ra tio n e m C onsiliorum P re s b y te ra - liu m a ttin e t. C o n fid itu r ig itu r C on-
a) u sta n o w ien ie ja k najszybciej R ady K ap ła ń sk ie j (tam gdzie jej jeszcze nie m a) i przy zn an ie jej ty tu łu i z a d an ia S en atu biskupiego;
b) k aż d a R ada K a p ła ń sk a po
w in n a przygotow ać w łasn e s ta tu ty, k tó re p o d le g ają zatw ie rd z en iu ze stro n y b isk u p a. N ależy p rzy ty m m ieć n a uw adze w sk az an ia za w a rte w obecnym dokum encie.
II. P oniew aż je st rzeczą w s k a zaną, ażeby b isk u p i zeb ran i n a K o n fe re n cji p o djęli w spólne u c h w a ły24 co do sp ra w zw ią za
nych z R a d ą K ap łań sk ą, K o n g re
g ac ja u p rze jm ie prosi:
a) by K o n fe re n cja B isk u p ia z a p ro p o n o w ała w ażniejsze spraw y, ja k ie pow in n y być ro z p a try w a n e przez R adę K ap ła ń sk ą ;
b) by K o n feren cja B isk u p ia z a pro p o n o w ała rów nież norm y d o ty czące sposobu d ziała n ia R ady K a p ła ń sk ie j, częstotliv/ości zebrań, n aw ią za n ia w sp ó łp racy z innym i o rganam i doradczym i, u trz y m y w a n ia k o n ta k tó w przez R ad ę ze w szy stk im i k a p ła n a m i diecezji.
III. W resźcie K ong reg acja prosi, by k aż d a K o n feren cja B iskupia p rze słała do niej w te rm in ie do dn ia 31 g ru d n ia 1970 r. w niosek na te m a t k a p itu ły k a te d ra ln e j i ze
społu konsu lto ró w , zgodnie z p o stan o w ien iem za w a rty m w n. 1 0.
P rzez w y d an ie niniejszego do
k u m e n tu K o n g reg acja p rag n ie w skazać b ard z iej ogólne zasady i k ry te ria , k tó re są owocem k o n su lta c ji z K o n fe re n cjam i B isk u p i
m i i n a ra d y Ojców (zebrania p le narnego), a k tó re będ ą mogły stać się pom ocą dla biskupów w w y pełnieniu przez nich pow ażnego obow iązku w zakresie u sta n o w ie n ia i sposobu d ziałan ia R ad K a-
24 M otu p ro p rio „Ecclesiae S anctae”, I, 17, § 1.
260 Posoborow e p raw o d aw stw o [20]
fe re n tia s E piscopales de e x p e rie n tiis his su p e r reb u s hanc S acra m C ongregationem ce rtio rem re d d e re velle, u t ea ru n d e m e x p e rie n tia ru m d e b ita ra tio h a b e a tu r in a lte ra C ongregatione P le n a ria fo rte cele
b r a n d a a n te q u a m novus C odex lu r is C anonici e d a tu r.
D atu m Rom ae, die 11 a p rilis 1970 i n m em oria S. Leonis M agni, P a p a e et Ecclesiae Doctoris.
p łańskich. K ong reg acja spodziew a się, że K o n feren cje B iskupie ze
chcą ją pow iadom ić o zdobytych n a ty m odcin k u dośw iadczeniach, ażeby m ożna było w yk o rzy stać je n a dru g im ze b ran iu plen arn y m , ja k ie odbędzie się jeszcze przed w y d an ie m now ego K odeksu P ra w a K anonicznego.
D an w Rzym ie, dn ia 11 k w ie t
nia 1970 ro k u , w e w spom nienie św.
L eona W., P ap ie ża i D oktora K oś
cioła.
Ioannes C ard. W RIGHT, P ra e fe c tu s t P e tru s P alazzini, a S ecretis
71.
D EKRET K O N G R E G A C JI B ISK U PÓ W
p rzy zn a ją cy p ew n e u p ra w n ien ia i ła s k i dla A m ery k i Ł a ciń sk iej i F ilip in D E C R E T U M
D e fa cu lta tib u s e t g ra tiis pro A m erica L a tin a et pro In su lis P h ilip p in is (AAS 62(1970)120— 122)
R om ani P ontifices, quead m o d u m d e u n iv e rsa li E cclesiae p ro s p e ri
ta te ita et de p a rtic u la riu m E ccle
sia ru m u tilita te ap p rim e solliciti, d ilig e n te r co n su lu eru n t, u t S acro r u m A n tistitib u s aeq u io re ra tio n e ea p riv ile g io ru m e t fa c u lta tu m su m m a ag n o sce re tu r, q u ib u s p a s to ra lia m u n ia e ffica tiu s ex p e d i- tiu s q u e obire v aleren t.
H ac sane ra tio n e ductus, Leo X III, fel. rec., iam an n o 1897 O r
d in a riis locorum A m ericae L atin ae , in u tilita te m tu m sa ce rd o tu m tum ch ristifid eliu m , p e c u lia ria p riv ile g ia e t g ra tia s consessit, quae, in In d icem re d a c ta , eiusdem in P e tr i c a th e d ra S uccessores, ad In su las q u oque P h ilip p in a s ex ten sa , u sq u e ad in te g ru m a n n u m 1969 benigne p ro ro g a ru n t.
C um a u te m hoc a n n o ex e u n te , O rd in a rii locorum quos su p ra com-
B iskupi rzym scy, troszcząc się p iln ie zarów no o rozw ój K ościoła pow szechnego, ja k i o dobro kościołów p a rty k u la rn y c h , g o rli
w ie zabiegali o p rzy z n aw an ie b i
skupom p rzy w ile jó w i u p raw n ie ń w te n sposób, by m ogli sk u te c z niej i b ard z iej sp raw n ie w ypełnić sw oje obow iązki pastersk ie.
To w łaśn ie m a jąc na uw adze, ś.p. Leon X III u d zielił ju ż w ro k u 1897 o rdynariuszom m iejsca A m e
ry k i Ł acińskiej sp e cja ln y ch p rz y w ilejó w i łask, b io rąc pod uw agę p ożytek zarów no k a p łan ó w ja k i w iernych. Z ostały one u ję te w sp e cja ln y w ykaz, a n astępcy L eona X III, po rozciągnięciu ich także n a w yspy F ilipińskie, p rz e dłużali ich w ażność aż do końca 1969 r.
G dy pod k oniec tego ro k u w sp o m n ian i w yżej o rd y n ariu sz e
