Rozkład chlorofenoli w środowisku wodnym

(1)

ROCZN. PZH, 1996, 47, NR 2

TERESA BOGACKA, ZBIG NIEW MAKOWSKI, ROMUALD CEGLARSKI

R O Z K Ł A D C H L O R O F E N O L I W Ś R O D O W IS K U W O D N Y M DISTRIBUTION OF CHLOROPHENOLS IN WATER ENVIRONMENT

Zakład Ochrony Wód Przymorza

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Gdańsku 80-252 Gdańsk - Wrzeszcz, ul. Jaśkowa Dolina 29

Kierownik: doc. dr inż. T. Bogacka

Wyznaczono dynamikę i kinetykę rozkładu chlorofenoli (2,4-DCF; 2,6-DCF; 2,4,5-TCF; 2,3,6-TCF, 2,4,6-TCF; 2,3,4,6-TeCF i PCF) w warunkach modelow ych, symulujących środowisko wody rzecznej i destylowanej oraz ekosystemu wodnego. Szybkość rozkładu badano w zależności od stężenia początkowego chlorofenoli, temperatury, zdolności adaptacyjnych mikroflory do środowiska tych związków oraz właściwości kumulacyjnych.

C hlorofenole dostają się do środowiska w tym do wód pow ierzchniowych w trakcie procesów chlorow ania, produkcji i stosow ania pestycydów oraz spalania m ateriałów zaw ierających chlor.

W aspekcie ochrony środow iska ważne są chlorofenole: 2-chlorofenol, 2,4-dichlorofenol, 2,4,5-trichlorofenol, 2,4,6-trichlorofenol, tetrach lo ro fen o le i p en tachlorofenol. T en ostatni je st najbardziej toksyczny spośród ww. substancji. W wyniku jego działania n astę p u ją śnięcia ryb i zasadnicze straty w biocenozie. W pływa on toksycznie na zw ierzęta dom ow e i ludzi. P o n ad to dochodzi do bioakum ulacji jego w organizm ach wodnych. Stosow anie pentach lo ro fen o lu (P C F ) do konserw acji drew na je st źródłem zagrożenia dla człowieka. P C F jest wszędzie obecny w środow isku. Stw ierdzono jego obecność w w odach rzecznych, przemysłowych, żywności, w krwi, m oczu i tłuszczu ludzi nie m ających k o n tak tu profesjonalnie z tym związkiem. C hroniczna toksyczność dla człow ieka nie została w pełni udokum entow ana [12]. Stw ierdzono wpływ m ałych daw ek P C F na przebieg funkcji organizm u ludzkiego i przem iany biochem iczne [16]. S topień toksyczności jest zależny od lipofilności i p H środow iska [11].

Toksyczność ostra chlorofenoli w stosunku do organizm ów wodnych w ahała się od 0,04 do 11,8 mg/l [1,13].

W edług danych ośrodków am erykańskich biodegradacja chlorofenoli w w arunkach aerobow ych przebiegała różnie dla poszczególnych związków.

Szybkość rozkładu fotolitycznego pentachlorofenolu w podpow ierzchniow ej w ar stwie w odnej wynosiła 0,46d'' [14]. Pstrąg tęczowy eksponow any w 0,02/xg/l w odnego roztw oru pentach lo ro fen o lu szybko pobierał ten związek i kum ulow ał po 24 godzinach ekspozycji w w ątrobie, krwi, tłuszczu i m ięśniach w ilościach odpow iednio 16; 6,5; 6,0 i 1,0 fig/g [9]. In n e b ad an ia wykazały ujem ny wpływ p en tachlorofenolu na faunę

(2)

182 T. Bogacka i in. N r 2

Ta b e l a I. Biodegradacja chlorofenoli w warunkach aerobowych wg danych amerykańskich (14). Chlorophenol biodegradation under aerobic condition (according to the USA data).

[17-18] oraz ryby [22]. B iodegradację P C F b ad an o w w odach gruntow ych w aspekcie ich usuw ania z wody za pom ocą różnych m ikroorganizm ów gleby. Zw iązek ten nie był usuwany przez b ad an e m ikroorganizm y [15]. W przeciw ieństw ie do środow iska osadu czynnego chlorofenole tru d n o ulegają rozkładow i m ikrobiologicznem u w w arunkach wód naturalnych [14] i są wykrywane po długim czasie [10, 21]. Z aw artość chlorofenoli w w odach pow ierzchniow ych i w w odach do picia jest rzędu 0 ,1 -2 /Ag/l. W edług inform acji toksykologicznych W H O poziom chlorofenoli 5 -1 0 /ig/l m oże być n ie bezpieczny z uwagi na właściwości kancerogenne niektórych chlorofenoli. W edług danych tej organizacji próg zapachowy 2,4,6 - trichlorofenolu je st niski i wynosi 2 /ig/l [21], zaś dopuszczalne stężenia dla wód pitnych kształtują się następująco: p en tach lo ro - fenol - 10 /ig/1 [19,20] oraz 2,4,6 - trichlorofenol - 30 /ig/l [23] i 0,1 /ig/l [19] przy czym pierwszy związek (stężenie 10 /ig/l) je st uw zględniony także w R ozporządzeniu M inistra Z drow ia i O pieki Społecznej określającym w arunki jakim pow inna o d p o w iadać w oda do picia w kraju [2]. Pentachlorofenol je st um ieszczony na tzw. „czer wonych listach” substancji szkodliwych dla środow iska.

N iniejsza praca je st kontynuacją b ad ań rozkładu zanieczyszczeń w środow isku w o d nym wykonywanych w Z akładzie od 1976 roku [2-8]. C elem jej było w yznaczenie dynam iki i kinetyki rozkładu wybranych chlorofenoli w w arunkach wody rzecznej i destylow anej oraz ekosystem u w odnego. P rzedm iotem badań były dwie grupy chlo rofenoli:

— pochodzenia punktow ego: 2,4-dichlorofenol, 2,6-dichlorofenol, 2,4,5-trichlorofenol i 2,3,6-trichlorofenol,

— pochodzenia obszarow ego: 2,4,6-trichlorofenol, 2,3,4,6-tetrachlorofenol i p e n tachlorofenol.

(3)

N r 2 Chlorofenole w środowisku wodnym 183

„Model rzeki” - woda rzeczna średnio zanieczyszczona, BZT5 około 2 mg O2/I, pobrana

w lecie i przechowywana w akwarium oświetlonym, ze stałym mieszaniem, uzupełnianym po każdorazowym poborze.

Laboratoryjny model ekosystemu wodnego w warunkach dynamicznych - woda uzdatniona na filtrze węglowym. Wprowadzono następujące organizmy wodne: rzęsa (Lemna minor), mo- czarka kanadyjska {Elodea canadensis), rozwielitka (Daphnia magna), ślimaki (Physa fontinalis), gupiki (Lebistes reticulatus).

Metodyka M o d e l r z e k i

Wodę rzeczną umieszczano w butlach o pojemności 111, mieszano ją mieszadłami wolnoo brotowymi zapewniając turbulencję zbliżoną do występującej w rzekach. Butle oświetlano świat łem jarzeniowym o natężeniu 2000 luksów z cyklem świetlnym 8/16 h. Do wody dodawano chlorofenoli o wybranych stężeniach 10 i 50 /xg/l. Jedna butla stanowiła kontrolę. Po obniżeniu się zawartości badanej substancji do poziomu około 1 0% stężenia początkowego ponownie

dodawano chlorofenol do pozostałej wody w butli i kontynuowano test biodegradacji przez mikroflorę zaadaptowaną. Oznaczanie chlorofenoli prowadzono w określonych odstępach czaso wych metodą chromatografii gazowej [13]. Badania prowadzono w temperaturze około 20°C i T C oraz na wodzie destylowanej. Wykonano po 1 - 2 serii badań dla każdego stężenia. L a b o r a t o r y j n y m o d e l e k o s y s t e m u w o d n e g o w w a r u n k a c h

d y n a m i c z n y c h .

Do każdego akwarium o pojemności 7,0 I wprowadzono organizmy wodne wyszczególnione powyżej. Do badań stosowano 5 akwariów przeznaczając jedno z nich na próbę kontrolną, zaś pozostałych wprowadzano badaną substancję w stężeniach 10 i 50mg/l. Codziennie przygotow ywano świeże roztwory badanych związków, dokonując wymiany raz na dobę objętości akwarium (7,01) za pomocą pompki dozującej. Każdego dnia sprawdzano zachowanie się ryb, rozwielitek i ślimaków oraz oznaczano zawartość chlorofenoli w wodach dopływających i odpływających z akwariów.

Po 20 dniach doświadczeń przeprowadzono badania:

— stanu fizjologicznego roślin (mikroskopowe oględziny, pomiary przyrostu masy i zawar tości chlorofilu),

— stanu fizjologicznego zwierząt (przeżywalność, biomasa i mikroskopowa ocena kondycji osobników),

— zawartości chlorofenoli w poszczególnych elementach ekosystemu (piasek, rośliny, zwier zęta).

Chlorofenole oznaczano w powyższym materiale metodą chromatografii gazowej [13]. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE

W yniki rozkładu chlorofenoli w wodzie rzecznej w tem p eratu rze około 20°C p o dob n ie jak w w odzie destylow anej wskazują na znaczną trwałość tych związków. W dośw iadczeniach przed ad aptacją w w odzie rzecznej po 104 dniach utrzymywało się jeszcze 13-23% substancji czynnej, zaś w w odzie destylow anej po 75 dobach 7-1 5 % . Po adaptacji m ikroflory rzecznej do środow iska chlorofenoli rozkład zachodził z reguły szybciej (Ryc. 1-2), zaś obniżenie tem p eratu ry do około 6°C wpływało na zm niejszenie szybkości procesu degradacji tych związków, po 119 dniach wykrywano pozostałości chlorofenoli na poziom ie 11-19% stężenia początkow ego.

D ynam ik zanikania chlorofenoli przedstaw iona przykładow o na ryc. 1 potw ierdza wykładniczy przebieg procesu rozkładu.

(4)

Rye. 1 Dynamika zanikania 2,4- i 2,6-dichlorofenoli w wodzie rzecznej. Model rzeki, średnia temperatura —20°.

D ynam ics o f decay o f 2,4- i 2,6-dichlorophenols in river w ater. R iver m odel, average te m p e ra tu re —20°

W celu w yznaczenia kinetyki procesu rozkładu wynik bad ań p o d d an o analizie statystycznej wyznaczając w spółzależność między stężeniem b adanego związku i czasem trw ania dośw iadczenia. O bliczono dla badanych stężeń współczynniki korelacji oraz

(5)

Ryc 2. Dynamika zanikania pentachlorofenolu w wodzie rzecznej. Model rzeki, średnia tempe ratura —20°.

Dynamics of decay of pentachlophenol in river water. River model, average temperature

- 20° .

spraw dzono jej istotność. Statystycznie znam ienna korelacja (R = 0,93н-0,99) przy praw dopodobieństw ie tj> t, powyżej 99% upow ażniała do obliczenia czasów półrozkła- du z rów nania kinetycznego I rzędu.

(6)

T a b e l a I I . Współczynniki korelacji oraz parametry kinetyczne reakcji zanikania chloro fenoli w wodzie destylowanej, Model rzeki, średnia temperatura ~ 20°C, Correlation coefficients and kinetic parameters of the degradation process of chlorophenols in distilled waters, River model, average temperature — 20°C,

P - prawdopodobieństwo probability

td - wartość doświadczalna experimental value

tt - wartość graniczna odczytana z tablic t-Studenta boundary value from t-Student tables ksr - średnie nachylenie prostej average slope of a curve

К - stała szybkości rozkładu reaction rate constant degradation

tso - czas półrozkładu half-time degradation

U śre d n io n e czasy półrozkładu (doby) w zależności od stężenia początkow ego i m o delu p o d an o w tabeli V.

(7)

T a b e l a I I I . Współczynniki korelacji oraz parametry kinetyczne reakcji. Model rzeki, średnia temperatura ~20°C.

Correlation coefficients and kinetic parameters of degradation process in river water. River model, average temperature ~20°C.

(8)

P - prawdopodobieństwo tj - wartość doświadczalna

tt - wartość graniczna odczytana z tablic t-Studenta kśr - średnie nachylenie prostej

К - stała szybkości rozkładu tso - czas półrozkładu

probability experimental value

boundary value from t-Student tables average slope of a curve

reaction rate constant degradation half-time degradation

T a b e l a I V. Współczynniki koleracji oraz parametry kinetyczne reakcji zanikania chloro- fenyli w wodzie rzecznej. Model rzeki, średnia temperatura ~7°C.

Correlation coefficients and kinetic parameters of the degradation of chlorophenols in river water. River model, average temperature ~7°C.

(9)

P, - prawdopodobieństwo probability

td - wartość doświadczalna experimental value

tt - wartość graniczna odczytana z tablic t-Studenta boundary value from t-Student tables kjr, - średnie nachylenia prostej average slope of a curve

К - stała szybkosci rozkładu reaction rate constant of degradation

tso - czas półrozkładu half-time of degradation

Z powyższego zestaw ienia widać, że brak jest wyraźnej zależności pom iędzy badanym związkiem , a jego budow ą chem iczną, stężeniem początkowym oraz rodzajem m odelu. W o statn im przypadku nie zauw ażono wpływu m ikroflory wody rzecznej na szybkość rozkładu chlorofenoli (tab. II). N atom iast w idoczne je st w yraźnie ham ow anie procesu rozkładu przez obniżenie tem peratury; czasy półrozkładu większości chlorofenoli w zros ły naw et p o n ad dw ukrotnie (tab. III). R ozrzut wyników w poszczególnych seriach b ad a ń był n a poziom ie błędu m etody i w ahał się od 0,3% do 20% , z wyjątkiem dwóch przypadków .

Stw ierdzona szybkość badanych chlorofenoli w w odzie rzecznej (czasy półrozkładu: 44 - 77 doby) je st na podobnym poziom ie jak w badaniach ośrodków am erykańskich

(10)

T a b e l a V . Średnie czasy półrozkładu chlorofenoli w badanych warunkach.

Average half-time of chlorophenols degradation in investigated condition.

Z powyższego zestaw ienia wynika, że najw iększe zaw artości chlorofenoli wykryto w gupikach; sięgały o ne 515,80 /xg/kg > wystąpiły w przypadku 2,3,6-trichlorofenolu. Potw ierdzają to współczynniki zagęszczania w organizm ach ekosystem u w ahające się od 0,42 do 30,27. W skazują one, że chlorofenole były tylko p o b ieran e przez gupiki (tab. V II).

(11)

T a b e l a V II.B iologiczne zagęszczanie chlorofenoli przez organizmy wodne. Biological cumulation of chlorophenols by aquatic organisms.

(12)

Pozostałości w osadach ekosystem u były nieduże i wynosiły < 0,05 - 46,23 /ig/kg. N ie oznaczono w nich zaw artości tetrachlorofenolu i p en tachlorofenolu. W przypadku osadów ekosystem u stw ierdzono zależność pozostałości chlorofenoli od stężenia, n a to m iast zaw artości tych związków w organizm ach nie wykazywały tej korelacji w w ięk szości analizow anych próbek. U śred n io n e w artości pozostałości 2,4-D C F, 2,4,5-T C F i 2,3,6-TC F wskazywały na powyższy związek we wszystkich badanych organizm ach, zaś dla pozostałych chlorofenoli ta zależność w ystępow ała dla niektórych organizm ów . S tężenia 10 i 50 /ig/l badanej m ieszaniny chlorofenoli eksponow ane w ciągu 20 dni w ekosystem ie wodnym w w arunkach dynamicznych oddziaływały n a gupiki pow odując zm niejszenie ich liczebności do 47% (tab. V II). N atom iast w przypadku m oczarki kanadyjskiej i ślim aków nie zauw ażono ujem nego wpływu m ieszaniny badanych chlo rofenoli.

WNIOSKI

1. B adane chlorofenole 2,4-D CF, 2,5-D C F, 2,4,5-TCF, 2,3,6-TCF, 2,4,6-TCF, 2,3,4,6-TeC F i P C F są trw ałe w środow isku wodnym; czasy półrozkładu tych związków w w odzie rzecznej w te m p e ra tu rze około 20°C w yznaczone wg rów nania kinetycznego I rzędu wynosiły 23,58 - 76,92 doby. N ie stw ierdzono przy tym wyraźnej zależności od budow y chem icznej chlorofenoli oraz stężenia początkow ego.

2. Z p o rów nania wyników rozkładu chlorofenoli w w odzie destylow anej (tso = 36,53 - 47,25 doby) i rzecznej nie stw ierdzono wpływu m ikroflory wody rzecznej na szybkość rozkładu badanych chlorofenoli.

3. Proces rozkładu chlorofenoli po adaptacji m ikroorganizm ów wody rzecznej do środow iska tych związków przebiegał z reguły szybciej dla obu badanych te m p e ra tu r (20°C i 7°C).

4. O bniżenie tem p eratu ry procesu rozkładu do około 7°C wpływało na ham ow anie degradacji chlorofenoli w w odzie rzecznej.

5. S tężenia m ieszaniny chlorofenoli 10 /ig/l i 50 /ig/l eksponow ane w ekosystem ie w odnym w w arunkach dynam icznych w ciągu 20 dni zmniejszyły się do 13%.

(13)

(14)

194 T. B ogacka i in. N r 2

6. C hlorofenole były nieznacznie p obierane przez m oczarkę kanadyjską i ślimaki oraz w tkankach gupika współczynnik kum ulacji wynosił od 3 do 30. W przypadku osadów ekosystem u stw ierdzono brak kum ulacji dla te tra - i pentach lo ro fen o li, n a tom iast dla pozostałych di - i trichlorofenoli sięgała 46,23 /ig/kg.

7. Stężenia 10 /xg/l i 50 /zg/1 m ieszaniny chlorofenoli eksponow ane w ciągu 20 dni w ekosystem ie w odnym w w arunkach dynamicznych nie wywierały ujem nego wpływu na m oczarkę kanadyjską i ślimaki, jedynie w przypadku gupików zasiedlających doś wiadczalny ekosystem zanotow ano zm niejszenie ich liczebności.

T . B o g a c k a , Z . M a k o w s k i , R . C e g l a r s k i

DISTRIBUTION OF CHLOROPHENOLS IN WATER ENVIRONMENT S u m m a r y

T he purpose of this study was to establish the distribution o f th e selected chlorophenols o f p oint (2,4-D C F, 2,6-D CF, 2,4,5-TCF and 2,3,6-TCF) and n o n p o in t origin (2,4,6-TCF,2,3,4,6-TeCF and PC F) u n d e r conditions sim ulating th e en v iro n m en t o f river and distilled w ater and laboratory w ater ecosystem . T he distribution process developed in accordance with the kinetic equ atio n o f 1st o rd er, the average d eg rad atio n half-tim e at 20°C am ounted: m odel o f river - 23, 58,-76, 92 days, and m odel o f distilled w ater - 36, 5 3 ^ 7 , 25 days.

T he rate deg rad atio n in river and distilled w ater indicates th a t th e river w ater m icrooraganism s have no influence on the degradation o f d eterm in ed com pounds. W hen the m icroflora had been ad a p ted to the p resence o f chlorophenols th e process of degradation was as rule m ore rapid both investigated te m p e ra tu res (20°C and 7°C). This process was slowed down by tem p e ra tu re fall to ab o u t 7°C. T h e m ixture o f chlorophenols at co n centration of 10 and 50/xg/l w hen exposed for 20 days to w ater ecosystem u n d e r dynam ic conditions, was found to be reduced up 13%. C h lorophenols were not absorbed by Elodea canadensis and Physa fortinalis and weakly by Lebistes reticulatus (cum ulation coefficients - 0,42-30,27). In the case residual D C P and T C P -w e a k ly (4,71 - 4 6 ,2 3 /ig/kg). T he investigated concen tratio n s o f chlorophenols didn't exert positive effect on th e aquatic biocenosis (except Lebistes reticulatus), settled in the ecosystem.

PIŚMIENNICTWO

1. Afghan B.K., Chau A.S.Yr. Analysis of trace organics in the aquatic environment. C.R.S Press, 1989, Inc. 336 s. ISBN 0 - 8493 - 4626 - 6 . - 2. Bogacka Т., Groba J.: Toksyczność i biodegradacja chlorfenwinfosu oraz propoksuru w środowisku wodnym. Bromat. Chem. Tok- sykol, 1980, 12, 2, 155. - 3. Bogacka Т.: Kinetyka rozkładu wybranych herbicydów w środowisku wodnym. Roczn. PZH, 1982, 30, 4, 281. - 4. Bogacka Т., Wiktor ]., Groba J.: Toksyczność i biodegradacja wybranych pestycydów w środowisku wodnym. Bromat. Chem. Toksykol., 1983, 16, 2, 145. - 5. Bogacka Т., Trzcińska B., Groenwald M : Toksyczność i biodegradacja atrazyny i symazyny w środowisku wodnym. Bromat. Chem. Toksykol., 1990, 20, 1 - 2 , 27. - 6. Bogacka Т., Trzcińska B., Groenwald М.: Toksyczność i biodegradacja wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w środowisku wodnym. Bromat. Chem. Toksykol, 1991, 24, 2, 149. - 7. Bogacka Т., Trzcińska B., Grawiński E., Ceglarski R.\ Toksyczność i biodegradacja chlorowcowych pochodnych metanu w środowisku wodnym. Bromat. Chem. Toksykol, 1992,

(15)

25, 1, 37. - 8. Bogacka Т.: Kinetyka rozkładu specyficznych zanieczyszczeń w środowisku

wodnym. Roczn. PZH, 1993, 45, 2 - 3 , 213. - 9. Glickman A.H., Statham C.N, Lech J.J.: Uptake and disposition of pentachlorophenol and pentachloroanisole in rainbow trout. Proc. Int. Congr. Toxicol., 1978, 1, 547. - 10. Ingols R.S., Gaffney P.E., Stevenson P.C.: Biological activity of halophenols, Journal Wat. Poll. Contr. Feder., 1966, 38, 629.

11. Jelinkova N., Mahelova E., Rattayova E.: Chlorovane fenoly ako degradacne produkty pesticidov. Cesk. Hyg., 1980. 25, 6 - 7, 294. - 12. Kozak V.P., Simsiman G.V., Chesters G.V.,

Stensby D., Harkin К : Reviews of environmental effects, of pollutants. XI., Chlorophenols. US EPA, 1974, Rep. EPA - 600, 1 - 79012,519 pp. - 13. Massalska A., Dobrzyńska М., Żelechowska A.: Oznaczanie 7 chlorofenoli pochodzenia obszarowego i punktowego w wodach powierz chniowych metodą HRGC po estryfikacji z PFBBr. Zesz. Nauk. WSP im. Powstańców Śląskich w Opolu. Chemia XVI. Artykuły doświadczalne, 1993, 115. - 14. Mills W.B., Porcella DB, Ungs M.J., Gherini SA ., Summers K.V., Мок Lingfung, Rupp G.L., Bowie G.L.: Water Quality Assessment. A. Screeming Procedure for Toxic and Conventional Pollutants in Surface and Ground Water - Part I Revised - 1985. USEPA/600/6 - 85/002 a, September 1985. Athens, Georgia. - 15. Mueller J.G., Middaugh D.P., Lantz S.E., Chapman P.J.: Biodegradation of cresosote and pentachlorophenol in contaminated groundwater: chemical and biological assess ment. Applied and Environmental Microbiology (USA), 1991, V, 57(5), 1277. - 16. Obshima H., Nishimura H., Nishimura N.: Experimental studies on the toxicity of pentachlorophenol (PCP). Nippon Eiseigaku Zasshi (Jpn. J. Hyg), 1980. 35, 1, 173. - 17. Platen R : The influence of Na - PCP on the arachnid - fauna. Mitteilungen der deutschen Gesellschaft fuer allgemeine und angewandte Entomologie (Germany F.R.), 1988, 6(4 - 6), 488. - 18. Platen R.\ Influence

of Na - pentachlorophenol on fauna of arachnide and opilionida of two different stands of state forest Burgholz, part. 1. Jahresberichte des Naturwissenschafttlichen Vereins in Wuppertal (Germany F.R.), 1988, 41, 78. - 19. Guidelines for Drinking Water Quality Vol. 1 Recommen dations WHO Genewa, 1984. - 20. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej określające warunki jakim powinna odpowiadać woda do picia. Dz.U. 35 poz. 205, 1990.

21. Sórensen О.: Spurenanalyse von Chlorphenolen in Trinkwasser, Vom Wasser, 1978, 51, 259. - 22. Tachikawa М., Sawamura R , Okada S., Hamada A.: Differences between freshwater and seawater killfish in the accumulation and elimination of pentachlorophenol. Archives of Environmental Contamination and Toxicology (USA), 1991, 21 (1), 146. - 23. WHO, Revision of the WHO Guidelines for Drinking Water Quality. Report on WHO Consultation, Medmen- ham, U.K., 1992, 44s.